Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

www.onderzoek.utrecht.nl Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht beroepsbevolking, werkloosheid, baankansen, vacatures notitie van Onderzoek maart 2013

Colofon uitgave Afdeling Onderzoek Gemeente Utrecht 030 286 1350 onderzoek@utrecht.nl in opdracht van Afdeling Werk en Inkomen Dienst Maatschappelijke Ontwikkeling Gemeente Utrecht internet www.utrecht.nl/onderzoek rapportage Rob Paridaen informatie [Projectleider (meestal)] (030) 286 [tel.nr.] maart 2013

Gemeente Utrecht Inleiding Informatie over de beroepsbevolking en het aantal banen is in beeld gebracht voor de stad Utrecht en de UWV-regio Midden-Utrecht. Deze regio is gebruikt om aan te sluiten op UWV-informatie over sectoren, vacatures, leerlingen en stageplaatsen in Midden-Utrecht. In deze notitie is evenwel nog beperkt dergelijke UWV-informatie verwerkt. Om daaraan een grotere plaats te kunnen geven vergt meer tijd, en overleg met arbeidsmarktanalisten bij het UWV. Wat betreft werkloosheid is ingezoomd op de gemeente Utrecht. Voor gegevens over de werkloosheid zijn we aangewezen op het CBS (Enquête Beroepsbevolking). De UWV-gegevens over niet-werkende werkzoekenden (NWW) geven al een paar jaar geen goed beeld meer van de werkloosheidsontwikkeling. Het betreft een andere populatie dan de formele CBS-werklozen en de mate van onderlinge overlap is onduidelijk. CBS-definitie werkloze beroepsbevolking Personen van 15 tot 65 jaar zonder werk of met werk voor minder dan 12 uur per week, die actief op zoek zijn naar betaald werk voor 12 uur of meer per week en die daarvoor direct beschikbaar zijn. Voor de verwachte werkgelegenheidsontwikkeling per sector is beperkt regionale informatie beschikbaar. Daarom is ook gebruik gemaakt van beschikbare landelijke en provinciale gegevens. Dergelijke informatie is overigens sterk aan inflatie onderhevig. Verwachtingen van een jaar geleden worden nu fors naar beneden bijgesteld. Inhoudsopgave 1. Beroepsbevolking en banen 2. Werkloosheid 3. Banen per sector 4. Vacatures 5. NWW en werkloosheid 3

1 Beroepsbevolking en banen Voor het berekenen van de beroepsbevolking is gebruik gemaakt van de feitelijke potentiële beroepsbevolking (dus niet die volgens de Enquête Beroepsbevolking van het CBS) en van de door het CBS gepubliceerde deelnamepercentages. Voor Midden-Utrecht gaan de CBS deelnamepercentages niet verder dan 2011; voor 2012 zijn de deelnamepercentages voor de provincie Utrecht gebruikt. Voor de verdeling van de beroepsbevolking over opleidingsniveaus is uitgegaan van de jaren 2009-2011 (nog geen data voor 2012 beschikbaar). 1.1 Beroepsbevolking en banen UWV-regio Midden-Utrecht Ontwikkeling beroepsbevolking Midden-Utrecht In de periode 2008-2012 een gelijkblijvende deelname aan de beroepsbevolking en daarmee een lichte groei van 1,5%. In de periode 2008-2012 een door toenemende werkloosheid - gedaalde deelname aan de werkzame beroepsbevolking en daardoor een lichte afname van de werkzame beroepsbevolking (-1,0%). Midden-Utrecht: beroepsbevolking en werkzame beroepsbevolking potentiële 1-1-2008 1-1-2009 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012 1-1-2013 beroepsbevolking 548.461 552.084 555.815 558.450 558.219 559.095 jaargemiddelde 2008 2009 2010 2011 2012 potentiële beroepsbevolking 550.270 553.950 557.133 558.335 558.657 bruto deelname (CBS) 74,1 74,3 73,5 73,5 74,1 beroepsbevolking 407.800 411.600 409.500 410.400 414.000 netto deelname (CBS) 71,7 71,3 70,1 69,9 69,9 werkzame beroepsbevolking 394.500 395.000 390.600 390.300 390.500 Bron: Onderzoek Utrecht; ABF Research; CBS Ontwikkeling werkgelegenheid Midden-Utrecht Het aantal banen is in de periode 2008-2012 nauwelijks veranderd: +1.000 werkzame personen. Er is wel sprake van een verschuiving van voltijdbanen (12+ uur per week) naar deeltijdbanen; het aantal voltijdbanen is met 7.100 gedaald en dat van deeltijd is met 8.100 gestegen. 4 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht Banen in Midden-Utrecht 2008-2012 (cijfers medio het jaar) 2008 2009 2010 2011 2012 totaal banen * 475.200 471.400 474.500 477.600 476.200 waarvan: voltijd 418.200 410.100 412.800 414.800 411.100 deeltijd ** 57.000 61.300 61.700 62.800 65.100 Bron: PAR; ABF Research * inclusief uitzendkrachten ** minder dan 12 uur in de week Woon-werkbalans Midden-Utrecht Beroepsbevolking en voltijdbanen zijn ongeveer in evenwicht. In de praktijk zijn er uiteraard pendelrelaties en zal er kwalitatief geen volledige match zijn. Uitgaand van de werkende beroepsbevolking dus exclusief werklozen is er een overschot in de orde van 20.000 banen. Om die banen te bezetten is dus zonder meer inpendel nodig. De praktijk is die van kruisforensisme. Beroepsbevolking versus banen in Midden-Utrecht 2008 2009 2010 2011 2012 beroepsbevolking 407.800 411.600 409.500 410.400 414.000 werkzame beroepsbevolking 394.500 395.000 390.600 390.300 390.500 voltijdbanen 418.200 410.100 412.800 414.800 411.100 voltijdbanen min beroepsbevolking 10.400-1.500 3.300 4.400-2.900 voltijdbanen min werkzame beroepsbevolking 23.700 15.100 22.200 24.500 20.600 Bron: CBS; PAR; ABF Research; Onderzoek Utrecht Woon-werkbalans Midden-Utrecht 2012 naar opleidingsniveau Rekening houdend met het opleidingsniveau is er in de regio een aanzienlijke mismatch tussen beroepsbevolking en banen. Voor laag en middelbaar opgeleiden is er een ruime voorraad banen. Voor hoog opgeleiden is er een groot tekort. Beroepsbevolking en banen Midden-Utrecht naar opleidingsniveau (2012) laag middelbaar hoog totaal beroepsbevolking Midden-Utrecht 17,3% 35,3% 47,4% 100,0% 71.600 146.100 196.200 414.000 voltijdbanen Midden-Utrecht 23,3% 43,3% 33,4% 100,0% 95.800 178.000 137.300 411.100 voltijdbanen min beroepsbevolking 24.200 31.900-58.900-2.900 Bron: Onderzoek Utrecht; PAR; CBS 5

1.2 Beroepsbevolking en banen gemeente Utrecht Ontwikkeling beroepsbevolking Utrecht In de periode 2008-2012 is het percentage Utrechters dat deelneemt aan de beroepsbevolking licht gedaald, maar door groei van de potentiële beroepsbevolking (15 t/m 64 jarigen) is de beroepsbevolking toch met 5,3% gestegen. Door toename van de werkloosheid is de werkzame beroepsbevolking minder hard gestegen, namelijk met 3,1%. Utrechtse beroepsbevolking en werkzame beroepsbevolking potentiële 1-1-2008 1-1-2009 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012 1-1-2013 beroepsbevolking 216.686 220.180 225.209 227.826 230.253 233.671 jaargemiddelde 2008 2009 2010 2011 2012 potentiële beroepsbevolking 218.438 222.695 226.518 229.040 231.962 bruto deelname (CBS) 74,5% 73,6% 73,3% 73,5% 73,9% beroepsbevolking 162.740 163.900 166.040 168.340 171.420 netto deelname (CBS) 71,2% 69,9% 69,5% 69,7% 69,1% werkzame beroepsbevolking 155.530 155.660 157.430 159.640 160.290 Bron: Onderzoek Utrecht; CBS Ontwikkeling werkgelegenheid Utrecht Anders dan de landelijke en regionale trend is er in Utrecht ook in de periode 2011-2012 nog groei van het aantal banen (+1,4%). Die groei hangt samen met concentratie in Utrecht van activiteiten van enkele grote organisaties en met het toenemend aantal ZZP-ers in de stad. In de periode 2008-2012 is het aantal banen met 5,0% gegroeid. Daarbinnen is het aantal deeltijdbanen (+10,4%) harder gegroeid dan het aantal voltijdbanen (+4,3%) Banen in Utrecht 2008-2012 (cijfers medio het jaar) 2008 2009 2010 2011 2012 totaal banen * 220.448 224.902 225.375 228.427 231.536 waarvan: voltijd 195.142 198.666 199.095 201.545 203.592 deeltijd ** 25.306 26.236 26.280 26.882 27.944 Bron: PAR * inclusief uitzendkrachten ** minder dan 12 uur in de week 6 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht Woon-werkbalans Utrecht Utrecht is een 'werkgemeente' met een structureel overschot aan arbeidsplaatsen, niet alleen ten opzichte van de werkzame maar ook ten opzichte van de totale beroepsbevolking van de stad. In de periode 2008-2012 staat tegenover een groei van de beroepsbevolking met 8.700 personen en van de werkzame beroepsbevolking met 4.800 personen, een groei van het aantal voltijdbanen met 8.500 personen. Beroepsbevolking versus banen in Utrecht 2008 2009 2010 2011 2012 beroepsbevolking 162.740 163.900 166.040 168.340 171.420 werkzame beroepsbevolking 155.530 155.660 157.430 159.640 160.290 voltijdbanen 195.140 198.670 199.100 201.550 203.590 voltijdbanen min beroepsbevolking 32.400 34.770 33.060 33.210 32.170 voltijdbanen min werkzame beroepsbevolking 39.610 43.010 41.670 41.910 43.300 Bron: CBS; PAR; Onderzoek Utrecht Open Utrechtse arbeidsmarkt Het overschot aan banen betekent dat er zonder meer inpendel nodig is om die banen te bezetten. De praktijk is dat de inpendel (het aantal werkforensen) bijna het drievoudige is van het banenoverschot. Van de voltijdbanen in de stad wordt ongeveer 59% bezet door niet-utrechters. Het spiegelbeeld daarvan is dat van de Utrechtse werkzame beroepsbevolking bijna de helft (circa 48%) een baan buiten de stad heeft. Woon-werkrelaties stad Utrecht medio 2010 medio 2011 medio 2012 voltijdbanen 199.100 201.500 203.600 waarvan: bezet door Utrechters 81.600 82.500 83.100 bezet door niet-utrechters (werkforensen) 117.500 119.000 120.500 Bron: PAR; CBS; Onderzoek Utrecht Woon-werkbalans Utrecht 2012 naar opleidingsniveau Utrecht heeft een overwegend hoog opgeleide beroepsbevolking: 59% heeft een opleiding op hbo/wo-niveau. De voltijdbanen in de stad zijn meer gespreid over de opleidingsniveaus. Een en ander leidt ertoe dat er voor de laag of middelbaar opgeleiden in Utrechtse beroepsbevolking een groot overschot aan banen is in de stad. Voor de hoog opgeleiden in de Utrechtse beroepsbevolking is er een banentekort. Die groep is dus zonder meer deels aangewezen op banen buiten Utrecht. 7

Utrechtse beroepsbevolking en banen naar opleidingsniveau (2012) laag middelbaar hoog totaal beroepsbevolking Utrecht 14,0% 26,7% 59,3% 100,0% 24.000 45.800 101.600 171.400 voltijdbanen Utrecht 21,6% 42,3% 36,1% 100,0% 44.000 86.100 73.500 203.600 voltijdbanen min beroepsbevolking 20.000 40.300-28.100 32.200 Bron: Onderzoek Utrecht; PAR; CBS 8 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht 2 Werkloosheid De Enquête Beroepsbevolking (EBB) van het CBS biedt op het niveau van de stad Utrecht bruikbare informatie op jaarbasis (jaargemiddelde) voor de percentages beroepsbevolking, werkzame beroepsbevolking en werkloosheid. Voor een nader uitsplitsing moet van landelijke percentages gebruik worden gemaakt. Het aantal Utrechtse werklozen is afgeleid van de berekende beroepsbevolking en het door het CBS voor de vier grote steden gepubliceerde werkloosheidspercentage per kalenderjaar. Het laatst beschikbare jaargemiddelde is dus dat voor 2012. Verder is voor Utrecht (2012) de werkloosheid bepaald per leeftijds- en herkomstgroep. Daarbij is als volgt te werk gegaan: uit de potentiële beroepsbevolking (1-1-2013) per 5-jaars leeftijdsgroep (2013) is met behulp van landelijke deelnamepercentages en na een correctie voor de lagere deelname van studenten hoger onderwijs - de Utrechtse beroepsbevolking per 5-jaars leeftijdsgroep afgeleid. Voor de werkloosheid per 5-jaars leeftijdsgroep is gebruik gemaakt van landelijke werkloosheidspercentages (2012); uit de potentiële beroepsbevolking (1-1-2013) per 10-jaar leeftijdsgroep en herkomstgroep (autochtoon, overig westers, niet-westers) is met behulp van landelijke deelnamepercentages de beroepsbevolking per deelgroep afgeleid. Voor berekening van het aantal werklozen per deelgroep is gebruik gemaakt van landelijke werkloosheidspercentages per deelgroep, waarna een correctie heeft plaatsgevonden op basis van het eerder berekende totaal aantal Utrechtse werklozen. 2.1 Omvang werkloosheid Utrecht vergeleken Vanaf 2009 loopt het Utrechtse werkloosheidspercentage redelijk in de pas met de landelijke ontwikkeling. Op provinciaal niveau is er een duidelijk lagere werkloosheid. Het CPB raamt voor 2013 en 2014 een stijging naar een werkloosheid van gemiddeld 7¾ %. Daarmee zou de werkloosheid in 2013 gemiddeld 19% hoger uitkomen dan in 2012, en in 2014 gemiddeld 23% hoger dan in 2012. Werkloosheidspercentage (jaargemiddelde; nationale definitie) Utrecht provincie Utrecht Nederland 2008 4,5 3,2 3,8 2009 5,1 4,2 4,8 2010 5,2 4,6 5,4 2011 5,2 4,7 5,4 2012 6,4 5,7 6,4 2013 (CPB) 7¾ 2014 (CPB) 7¾ Bron: CBS (EBB); CPB (Centraal Economisch Plan 2013) 9

In 2012 in Utrecht circa 11.000 werklozen Gemiddeld over het kalenderjaar 2012 zijn er in Utrecht 11.000 werklozen. De sterkste stijging van de afgelopen jaren is die van 2011-2012, namelijk met 2.200 personen. Als de verwachte landelijke ontwikkeling van de werkloosheid ook betrekking heeft op Utrecht, stijgt de Utrechtse werkloosheid naar gemiddeld 13.100 in 2013 en gemiddeld 13.500 in 2014. Ontwikkeling werkloosheid Utrecht (jaargemiddelde) 2008 2009 2010 2011 2012 beroepsbevolking 162.700 163.900 166.000 168.300 171.400 werkloosheidspercentage 4,5% 5,1% 5,2% 5,2% 6,4% werkloze beroepsbevolking 7.300 8.400 8.600 8.800 11.000 Bron: CBS (EBB); Onderzoek Utrecht WW en werkloosheid Utrecht In grote lijnen en met name vanaf 2010 hebben de ontwikkelingen van WW en werkloosheid in Utrecht hetzelfde verloop. Het aantal Utrechters met een WW-uitkering bedraagt globaal de helft van het aantal werkloze Utrechters. WW en werkloosheid Utrecht 14.000 12.000 10.000 8.000 6.000 WW w erkloosheid 4.000 2.000 0 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 10 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht 2.2 Utrechtse werkloosheid naar leeftijd en herkomst Werkloosheid Utrecht naar leeftijdsgroep In de werkloze beroepsbevolking ligt het accent op de jongere leeftijdsgroepen. In percentage van de beroepsbevolking is er een bovengemiddelde werkloosheid in de jongste leeftijdsgroep. Utrechtse beroepsbevolking en werklozen naar leeftijdsgroep (2012) potentiële beroepsbevolking beroepsbevolking werkloos % werkloos 15 t/m 24 51.646 22.670 2.540 11,2% 25 t/m 34 67.436 58.780 3.740 6,4% 35 t/m 44 50.757 43.610 2.290 5,3% 45 t/m 54 37.485 31.200 1.580 5,1% 55 t/m 64 26.347 15.140 850 5,6% totaal 233.671 171.400 11.000 6,4% Bron: Onderzoek Utrecht Werkloosheid Utrecht naar leeftijd en herkomst De Utrechtse beroepsbevolking is verdeeld over 71% autochtoon, 11% overig westers en 18% niet-westers. Voor werklozen is de verdeling 49% autochtoon, 13% overig westers en 38% niet-westers. Bij alle herkomstgroepen is er een relatief hoge werkloosheid voor de jongste leeftijdsgroep. De werkloosheid is het hoogste onder niet-westerse jongeren. Ook bij de andere leeftijdsgroepen niet-westers is er een relatief hoge werkloosheid. Utrechtse beroepsbevolking naar leeftijdsgroep en herkomst (2012) autochtoon overig westers niet-westers totaal 15 t/m 24 16.020 2.070 4.580 22.670 25 t/m 34 41.640 7.080 10.070 58.780 35 t/m 44 30.110 5.010 8.500 43.610 45 t/m 54 22.180 3.370 5.650 31.200 55 t/m 64 11.410 1.800 1.930 15.140 totaal 121.350 19.320 30.730 171.400 Bron: Onderzoek Utrecht Utrechtse werklozen naar leeftijdsgroep en herkomst (2012) autochtoon overig westers niet-westers totaal 15 t/m 24 1.250 250 1.040 2.540 25 t/m 34 1.770 500 1.460 3.730 35 t/m 44 990 310 980 2.280 45 t/m 54 810 220 560 1.590 55 t/m 64 530 130 190 850 totaal 5.350 1.410 4.230 10.990 Bron: Onderzoek Utrecht 11

Percentage werklozen per Utrechtse leeftijds/herkomstgroep (2012) autochtoon overig westers niet-westers totaal 15 t/m 24 7,8% 12,1% 22,7% 11,2% 25 t/m 34 4,3% 7,1% 14,5% 6,3% 35 t/m 44 3,3% 6,2% 11,5% 5,2% 45 t/m 54 3,7% 6,5% 9,9% 5,1% 55 t/m 64 4,6% 7,2% 9,8% 5,6% totaal 4,4% 7,3% 13,8% 6,4% Bron: Onderzoek Utrecht 2.3 Utrechtse werkloosheid naar opleidingsniveau Het aandeel werklozen is dubbel zo hoog in het laag opgeleide deel van de beroepsbevolking dan in het hoog opgeleide deel. Door het grote aantal hoog opgeleiden heeft niettemin circa 47% van de Utrechtse werklozen een hoge opleiding. Utrechtse beroepsbevolking en werkloosheid naar opleidingsniveau laag middelbaar hoog beroepsbevolking 24.000 45.800 101.600 171.400 % werkloos 10,8% 7,0% 5,1% 6,4% werkloos 2.600 3.200 5.200 11.000 Bron: Onderzoek Utrecht 12 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht 3 Banen per sector 3.1 Sectorstructuur Midden-Utrecht De belangrijkste sectoren in de regio alle met een aandeel van 16% in het baanvolume - zijn Zakelijke dienstverlening, Groot- en detailhandel en Zorg en welzijn. Daarna komt Vervoer, opslag en communicatie met een aandeel van 11,6%. Er zijn grote verschillen tussen de sectoren in de verdeling van werkzame personen over opleidingsniveaus. Voor de laag opgeleiden zijn vooral de sectoren van Landbouw tot en met Horeca van belang, met samen 67% van de banen voor deze groep. Door de omvang van de Zakelijke dienstverlening biedt die nog werk voor 11% van de laag opgeleiden. De middelbaar opgeleiden hebben in bijna alle sectoren een behoorlijk aandeel van de banen. Onderwijs is de uitzondering. De hoog opgeleiden hebben een relatief groot aandeel in de banen van de sectoren Financiële dienstverlening tot en met Cultuur, sport en recreatie. Samen bieden die werk aan 78% van de hoog opgeleide werkzame personen in de regio. Banen per sector en verdeling over opleidingsniveaus banen Midden- Utrecht %-verdeling banen over sectoren laag middelbaar hoog Landbouw 5.231 1,1% 36% 54% 10% Industrie 22.598 4,7% 33% 45% 22% Bouw 27.034 5,7% 39% 50% 11% Groot- en detailhandel 77.755 16,3% 35% 51% 14% Vervoer, opslag, communicatie 55.269 11,6% 37% 45% 18% Horeca 17.678 3,7% 38% 51% 11% Financiële dienstverlening 23.759 5,0% 10% 42% 48% Zakelijke dienstverlening (totaal) 78.087 16,4% 16% 35% 49% Overheid 29.325 6,2% 13% 44% 43% Onderwijs 37.484 7,9% 5% 18% 77% Zorg en welzijn 76.426 16,0% 13% 49% 38% Cultuur, sport en recreatie 11.105 2,3% 18% 45% 37% Overige diensten 14.431 3,0% 30% 47% 23% totaal 476.182 100,0% 23% 43% 33% Bron: PAR 2012; CBS (2005, 2008) 13

3.2 Perspectieven Ontwikkeling werkgelegenheid Midden Utrecht in 2013 De werkgelegenheid staat onder druk. Landelijk is het aantal banen in 2012 met 0,5% gedaald, en het CPB (CEP 2013) verwacht ook voor 2013 (-¾%) en 2014 (-¼%) een dalende werkgelegenheid. De afname in 2011-2012 van het aantal banen (PAR) in de provincie Utrecht bedraagt 0,5%, dus vergelijkbaar met de landelijke ontwikkeling. In de regio Midden-Utrecht is voor 2011-2012 sprake van een minder sterke daling van 0,3%. Dat is verklaarbaar uit de groei in Utrecht (+1,4%), waar zich de helft van de regionale werkgelegenheid bevindt. Volgens de meest recente UWV-prognose (update januari 2013) daalt landelijk het aantal banen in 2013 met 0,8%; vergelijkbaar met de CPB-prognose. Alleen in de sector Zorg en Welzijn wordt nog groei van het aantal banen verwacht. Toegepast op Midden Utrecht is er ook voor de regio in 2013 een afname van 0,8%, overeenkomend met een verlies van 3.970 banen (zie tabel). Tegenover de groei in Zorg en Welzijn staat een substantiële afname in diverse andere sectoren. Ontwikkeling banen Midden-Utrecht * prognose banen 2012 procentuele ontwikkeling 2012-2013 absolute ontwikkeling 2012-2013 banen 2013 Landbouw 5.231-0,4% -21 5.210 Industrie 22.598-2,1% -475 22.123 Bouw 27.034-2,7% -730 26.304 Groot- en detailhandel 77.755-0,7% -544 77.211 Vervoer en opslag 19.226 0,0% 0 19.226 Horeca 17.678-0,8% -141 17.537 Informatie en communicatie 36.043 0,0% 0 36.043 Financiële dienstverlening 23.759-2,3% -546 23.213 Verhuur/handel in O.G. 3.657-1,3% -48 3.609 Specialistische zakelijke diensten 54.106-1,8% -974 53.132 Overige zakelijke diensten 20.324-0,1% -20 20.304 Overheid 29.325-3,3% -968 28.357 Onderwijs 37.484 0,0% 0 37.484 Zorg en welzijn 76.426 1,0% 764 77.190 Cultuur, sport en recreatie 11.105-1,1% -122 10.983 Overige diensten 14.431-1,0% -144 14.287 totaal 476.182-0,8% -3.969 472.213 Bron: PAR; UWV Landelijke Arbeidsmarktprognose 2013 (update januari 2013) * UWV-prognose landelijke procentuele ontwikkeling per sector 14 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht Baanperspectieven in de provincie Utrecht Voor het Economic Board Utrecht heeft TNO (2012) een economische verkenning uitgevoerd voor de provincie in de periode 2012-2020. Na een gemiddelde jaarlijkse groei van het aantal banen met 1,2% in de periode 2006-2011 komt het middenscenario voor de periode 2012-2020 uit op een jaargemiddelde van 0,7% groei. In het licht van de huidige economische ontwikkeling lijkt dat wat optimistisch. Dan zal er na 2014 economisch herstel moeten plaatsvinden. De TNO-prognose tot 2020 levert overigens geen majeure veranderingen in de sectorstructuur op. De grootste zijn de afname van het aandeel Industrie en Onderwijs, en de toename van het aandeel Zorg en welzijn Ontwikkeling banen per sector in de provincie Utrecht jaarlijkse banengroei 2006-2011 aandeel in banen 2011 prognose jaarlijkse banengroei 2012-2020 prognose aandeel in banen 2020 Landbouw 0,4% 1,2% -2,7% 0,9% Industrie -1,6% 5,6% -0,8% 4,9% Energie, water en afvalbeheer -1,7% 0,5% 0,6% 0,5% Bouw 0,5% 6,0% 0,9% 6,1% Groothandel -1,7% 7,6% 0,7% 7,6% Detailhandel 1,4% 10,2% 0,7% 10,2% Vervoer en opslag 0,7% 3,9% 0,8% 4,0% Horeca 1,9% 3,6% 0,9% 3,6% Informatie en communicatie 2,3% 6,8% 1,0% 7,0% Financiële dienstverlening -2,0% 4,4% 0,9% 4,5% Verhuur/handel in O.G. -0, 6% 0,8% 1,1% 0,8% Specialistische zakelijke diensten 3,4% 11,3% 0,6% 11,2% Overige zakelijke diensten 0,3% 4,1% 1,0% 4,2% Overheid 1,1% 5,4% -0,2% 5,0% Onderwijs 2,1% 7,5% -0,2% 6,9% Zorg en welzijn 2,8% 15,9% 1,6% 17,2% Cultuur, sport en recreatie 5,5% 2,3% 0,9% 2,3% Overige diensten 4,1% 2,8% 0,9% 2,9% totaal 1,2% 0,7% Bron: TNO (2012) Factsheets Economie van de provincie Utrecht. 15

4 Vacatures Landelijke ontwikkeling openstaande vacatures Sinds begin 2009 is het aantal openstaande vacatures landelijk bijna gehalveerd. In 2009 is er al een sterke daling opgetreden, en in 2012 heeft opnieuw een daling plaatsgevonden. De afname van het aantal vacatures heeft in alle sectoren plaatsgevonden. In absolute aantallen heeft de grootste daling plaatsgevonden bij de zakelijke diensten en de overheid, gevolgd door zorg en welzijn, groot- en detailhandel en de bouw. In relatieve zin is de daling het groots voor de overheid (-78%) en voor de bouw (-75%). Aantal openstaande vacatures in Nederland (x 1.000) 1-1-2009 1-1-2010 1-1-2011 1-1-2012 1-1-2013 overig 27,7 16,9 16,4 18,5 15,5 industrie, bouw 30,7 14,7 21,2 18,5 13,6 handel, horeca 39,5 27,4 34,8 30,8 24,5 financiële en zakelijke diensten 47,7 27,9 29,4 29,2 25,5 overheid, onderwijs 25,1 18,2 8,5 7,9 7,2 zorg en welzijn 26,7 20,3 18,0 17,8 14,8 totaal 197,4 125,4 128,3 122,7 101,1 Bron: CBS openstaande vacatures Nederland (per 1-1; x 1.000) 200 180 160 140 120 100 80 60 zorg en w elzijn overheid, onderw ijs financiële en zakelijke diensten handel, horeca industrie, bouw overig 40 20 0 2009 2010 2011 2012 2013 16 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht Openstaande vacatures Midden-Utrecht Het aantal openstaande vacatures in de UWV-regio Midden-Utrecht kan per 1-1-2013 worden geraamd op circa 6.700. De meeste vacatures zijn er in de sectoren Specialistische zakelijke diensten (1.240 en Informatie en communicatie (1.120 Daarna komen de sectoren Groot- en detailhandel (930) en Zorg en welzijn (840). Afgezien van Zorg en Welzijn zijn dit geen sectoren waar in 2013 groei van het aantal banen wordt verwacht, zodat het zeer overwegend om vervangingsvraag gaat. Geraamd aantal openstaande vacatures Midden-Utrecht per 1-1-2013 banen 2012 * vacaturegraad vacatures Landbouw 5.231 5 26 Industrie 22.598 11 249 Bouw 27.034 9 243 Groot- en detailhandel 77.755 12 933 Vervoer en opslag 19.226 7 135 Horeca 17.678 21 371 Informatie en communicatie 36.043 31 1.117 Financiële dienstverlening 23.759 26 618 Verhuur/handel in O.G. 3.657 10 37 Specialistische zakelijke diensten 54.106 23 1.244 Overige zakelijke diensten 20.324 8 163 Overheid 29.325 8 235 Onderwijs 37.484 5 187 Zorg en welzijn 76.426 11 841 Cultuur, sport en recreatie 11.105 9 100 Overige diensten 14.431 13 188 totaal 476.182 14 6.686 Bron: PAR; CBS; Onderzoek Utrecht * landelijk aantal vacatures per 1.000 banen 17

Vacatures mbo-niveau in Midden-Utrecht Het aantal in Midden-Utrecht per 4-maandsperiode in 2012 beschikbaar gekomen vacatures op mbo-niveau ligt rond de 8.000 (dit aantal is overigens niet vergelijkbaar met de door het CBS gemeten op een bepaald moment openstaande vacatures). Een relatief groot aandeel van de in 2012 beschikbaar gekomen vacatures is er voor de beroepsgroepen economisch-administratief (20%), detailhandel (19%) en zorg en welzijn (14%). Het UWV geeft aan dat er - in vergelijking met het landelijk beeld - in de regio veel vacatures zijn voor economisch-administratieve beroepen, en weinig voor installatie-, electro- en metaaltechniek. Aantal vacatures in Midden-Utrecht op mbo-niveau per 4-maandsperiode periode december periode periode augustusnovember 2011 - maart 2012 april-juli 2012 1012 groen- en dierverzorging 90 110 70 industrie en ambacht 280 200 280 installatie-, electro en metaaltechniek 840 800 640 groothandel 420 290 440 detailhandel 1.670 1.450 1.370 horeca 650 750 970 transport en logistiek 160 320 120 mobiliteit 140 170 130 economisch-administratief 1.710 1.560 1.450 ICT, gaming 230 250 300 reclame, vormgeving 60 40 70 veiligheid 120 170 100 zorg en welzijn 1.090 1.120 1.150 medisch assistent 160 100 150 kapper, schoonheidsspecialist 60 50 70 sport, cultuur, recreatie, reizen 120 90 90 schoonmaak en glazenwassen 320 310 340 facilitaire dienstverlening 100 50 110 totaal 8.220 7.830 7.850 Bron: UWV (Basiscijfers Jeugd, februari 2013) 18 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht 5 NWW en werkloosheid Omvang NWW en werkloosheid Nederland Tot voor een paar jaar volgde de ontwikkeling van het aantal NWW-ers (UWV) de lijn van de (seizoensgecorrigeerde) werkloosheid (CBS). Dat is niet meer zo (zie eerste figuur). In het afgelopen jaar 2012 ligt het aantal NWW-ers eerst boven de werkloosheid, daalt dan naar een veel lager niveau en stijgt de laatste maanden weer sterker dan de werkloosheid. De ontwikkeling van het aantal NWW-ers in Midden-Utrecht loopt synchroon met de landelijke ontwikkeling (zie tweede figuur). NWW en CBS-werkloosheid Nederland 650000 600000 550000 500000 NWW w erkloos seizgecorr w erkl 450000 400000 2012 januari 2012 februari 2012 maart 2012 april 2012 mei 2012 juni 2012 juli 2012 augustus 2012 september 2012 oktober 2012 november 2012 december 2013 januari 2013 februari NWW Nederland en Midden-Utrecht 23000 21000 19000 17000 Ned/29 M-U 15000 13000 jan-12 feb-12 mrt-12 apr-12 mei-12 jun-12 jul-12 aug-12 sep-12 okt-12 nov-12 dec-12 jan-13 feb-13 19

In Utrecht lager groeitempo NWW dan in Midden-Utrecht Het aantal NWW-ers in de gemeente Utrecht blijft achter bij de sterke groei in de afgelopen maanden van het aantal NWW-ers in de regio Midden-Utrecht. Het jaargemiddelde 2012 van het aantal NWW-ers in Utrecht bedraagt 7.560 personen. Dat is ongeveer 3.400 lager dan het jaargemiddelde van 11.000 werklozen (CBS-definitie). Aantal niet-werkende werkzoekenden (NWW) Midden-Utrecht Utrecht % Utrecht 2012 januari 16.000 7.411 46,3% 2012 februari 16.304 7.626 46,8% 2012 maart 16.456 7.706 46,8% 2012 april 16.232 7.534 46,4% 2012 mei 16.004 7.349 45,9% 2012 juni 15.810 7.269 46,0% 2012 juli 15.732 7.180 45,6% 2012 augustus 15.695 7.081 45,1% 2012 september 16.190 7.373 45,5% 2012 oktober 16.896 7.731 45,8% 2012 november 17.848 8.118 45,5% 2012 december 18.589 8.386 45,1% 2013 januari 19.074 8.513 44,6% 2013 februari 20.300 8.948 44,1% Bron: UWV NWW Midden-Utrecht en Utrecht 23000 21000 19000 17000 15000 13000 Midden-Utrecht Utrecht 11000 9000 7000 5000 2012 januari 2012 februari 2012 maart 2012 april 2012 mei 2012 juni 2012 juli 2012 augustus 2012 september 2012 oktober 2012 november 2012 december 2013 januari 2013 februari 20 Arbeidsmarktgegevens WGO Utrecht

Gemeente Utrecht NWW en werkloosheid Utrecht naar leeftijd Aan de verdeling over leeftijdsgroepen kan worden afgelezen dat de Utrechtse NWW-ers een andere verzameling van personen vormen dan de Utrechtse werklozen. Er zijn geen data beschikbaar waaruit zou kunnen worden afgeleid hoe groot de overlap tussen beide verzamelingen is. In de groep NWW-ers zijn er veel minder jongeren en veel meer 45-plussers. Werkloze jongeren schrijven zich blijkbaar minder in bij het UWV. Voor de NWW-ers in de hogere leeftijdsgroepen is er een grotere kans dat ze niet actief zoeken en/of niet direct beschikbaar zijn voor de arbeidsmarkt. NWW naar leeftijd (1 februari 2013) en ter vergelijking werkloosheid 2012 (jaargemiddelde) NWW %-verdeling NWW werkloosheid %-verdeling werkloosheid 15 t/m 24 706 8% 2.540 23% 25 t/m 34 2.524 28% 3.740 34% 35 t/m 44 2.245 25% 2.290 21% 45 t/m 54 2.077 23% 1.580 14% 55 t/m 64 1.396 16% 850 8% totaal 8.948 100% 11.000 100% Bron: UWV; CBS; Onderzoek Utrecht NWW en werkloosheid Utrecht naar opleidingsniveau De verdelingen over opleidingsniveaus zijn duidelijk verschillend. In absolute aantallen is het verschil het grootst bij de hoog opgeleiden: 1.900 meer werklozen dan NWW-ers. Utrechtse NWW-ers en werkloosheid naar opleiding laag middelbaar hoog NWW (1-2-2013) 2.980 2.680 3.290 8.950 33% 30% 37% 100% werkloos (2012) 2.600 3.200 5.200 11.000 24% 29% 47% 100% Bron: UWV; CBS; Onderzoek Utrecht NWW naar leeftijd en opleiding (1 februari 2013) basisonderwijs vmbo havo/vwo mbo 1/2 mbo 3/4 hbo/wo totaal 15 t/m 24 135 163 58 86 131 133 706 25 t/m 34 328 253 158 245 308 1.231 2.524 35 t/m 44 444 224 126 289 279 882 2.245 45 t/m 54 586 254 92 317 211 617 2.077 55 t/m 64 453 139 61 178 141 424 1.396 totaal 1.946 1.034 495 1.115 1.071 3.288 8.948 Bron: UWV 21