Werkloosheid 50-plussers

Transcriptie

1 Gemeente Amsterdam Werkloosheid 50-plussers Amsterdam, 2017 Factsheet maart 2018 Er zijn ruim Amsterdammers in de leeftijd van 50 tot en met 64 jaar. Hiervan is 64% aan het werk. Ongeveer Amsterdammers tussen de 50 en 64 jaar zijn werkzoekend en behoren tot de werkloze beroepsbevolking (6,1% van de beroepsbevolking, 2017). Dit is een daling ten opzichte van 2016 toen ouderen werkzoekend waren (8,4%). Vooral ouderen met een laag opleidingsniveau, 60-plussers en ouderen met een migratieachtergrond zijn relatief vaak werkloos. Ruim ouderen ontvangen een bijstandsuitkering en bijna ouderen ontvangen een WW-uitkering (januari 2018). Ouderen moeten, als gevolg van de afschaffing van vervroegde uittredingsregelingen en de verhoging van de AOW-leeftijd, steeds langer actief blijven op de arbeidsmarkt. Een heel groot deel van de ouderen lukt dit, 64% van de jarigen is aan het werk. De arbeidsdeelname daalt wel snel met de leeftijd: van de jarigen is 73% aan het werk (2016: 71%), van de jarigen 66% (2016: 63%) en onder jarigen is nog 50% werkzaam (2016: 53%). Ten opzichte van 2016 valt op dat de jarigen vaker zijn gaan werken terwijl onder de jarigen de arbeidsparticipatie daalde. 1.1 Werkloosheid 50-plussers daalt naar 6,1% Hoogopgeleide ouderen zijn veel vaker werkzaam (83%) dan middelbaar (63%) en laag (36%) opgeleiden. Mannen werken vaker (69%) dan vrouwen (59%) en 50-plussers met Nederlandse achtergrond (68%) of Westerse migratieachtergrond (68%) werken vaker dan 50-plussers met een Niet-Westerse migratieachtergrond (53%). Onder hoogopgeleiden steeg het aandeel werkenden ten opzichte van 2016 terwijl onder middelbaar en laagopgeleiden sprake was van een kleine daling.

2 6.200 werkloze 50- plussers Ongeveer Amsterdamse 50-plussers zoeken actief naar werk en behoren daardoor tot de werkloze beroepsbevolking. Dit komt neer op een werkloosheidspercentage van 6,1% (voor de berekening van de werkloosheid zie het kader aan het eind van deze factsheet). In 2017 was het aantal werkzoekende jarigen gemiddeld personen lager dan in Het werkloosheidspercentage daalde van 8,4% (2016) naar 6,1%. 1.2 Amsterdamse ouderen vaker werkloos dan gemiddeld in Nederland Amsterdam 6,1% Rotterdam 8,2% De werkloosheid onder jarigen is in Nederland gedaald van 6,2% (2016) naar 4,8%. Amsterdamse 50-plussers zijn dus nog vaker dan gemiddeld werkloos (6,1%). Ten opzichte van alle 50-plussers in Nederland is de werkloosheid vooral onder de laagopgeleide 50-plussers in Amsterdam vele malen hoger. Amsterdamse 50-plussers met een Nederlandse achtergrond zijn eveneens vaker dan gemiddeld werkloos, terwijl Amsterdammers met een niet-westerse migratieachtergrond juist minder vaak dan gemiddeld werkloos zijn.. Ten opzichte van de andere drie grote steden zijn Amsterdamse 50-plussers ongeveer even vaak (6,1%) werkloos als de 50-plussers in Utrecht (6,2%). De 50-plussers in Den Haag zijn iets vaker werkloos (7,0%) en de ouderen in Rotterdam zijn het vaakst werkloos (8,2%). Figuur 1 Werkloze beroepsbevolking vier grote steden en Nederland, 6314 en 6317 (procenten) Bron: EBB CBS, REB OIS, bewerking OIS 1.3 Oudere laagopgeleiden en niet-westerse migranten vaakst werkloos Laagopgeleide 50-plussers zijn het vaakst werkloos (10,3%) al daalde de werkloosheid onder deze groep wel sterk (2016: 12,4%). Onder middelbaaropgeleiden is ligt de werkloosheid met 8,7% lager dan onder laagopgeleiden alleen was onder de eerste groep juist sprake van een stijgende werkloosheid (2016: 7,6%). De werkloosheid loopt snel op met het stijgen van de leeftijd, jarigen zijn veel vaker werkloos (8,7%) dan jarigen (4,2%). Amsterdamse mannen van 50 jaar en ouder zijn vaker (6,3%) werkloos dan vrouwen (6,0%). De 50-plussers met een niet-westerse migratieachtergrond zijn veel vaker (7,9%) werkloos dan Amsterdammers met een westerse migratieachtergrond (5,6%) of Nederlandse achtergrond (5,2%). Onder al deze groepen was sprake van een daling in de werkloosheid ten opzichte van

3 Figuur 6 Werkloze beroepsbevolking jaar naar kenmerken, Amsterdam, 6314 en 6317 (procenten) Mannen Vrouwen 6 6,3 8,1 8, jaar jaar jaar 4,2 6,4 7,4 7,8 8,7 10, laag opgeleid middelbaar opgeleid hoog opgeleid 3,4 6,4 7,6 8,7 10,3 12,4 Nederlands Westers Niet-Westers 5,2 5,6 7,3 7,9 8,3 11,1 totaal 8,4 6,1 % Bron: EBB CBS/REB OIS, bewerking OIS Binnen de stad loopt de werkloosheid onder 50-plussers uiteen van 7% in Zuidoost, Oost en Nieuw-West tot 4% in Zuid en Noord. In alle stadsdelen was sprake van een daling in de werkloosheid onder 50-plussers, de daling was het grootst in Noord en Zuid. Figuur 9 Werkloze beroepsbevolking jaar naar stadsdeel, Amsterdam, 6314 en 6317 (procenten) Bron: EBB CBS/REB OIS, bewerking OIS 36% zoekt al meer dan 2 jaar Van de werkloze ouderen is 36% al twee jaar of langer op zoek naar werk, 22% zocht op het moment van ondervragen 1 tot 2 jaar, 17% was 7-12 maanden op zoek en 25% was 1-6 maanden zoekende. Gemiddeld zijn de werkloze ouderen al twee jaar en vijf maanden op zoek naar werk. =

4 1.4 Bijstandsafhankelijkheid 50-plussers,3% met bijstand Er zijn in Amsterdam plussers met een bijstandsuitkering (jan 2018), dit komt neer op,3% van alle jarigen. Het aantal 50-plussers met bijstand is afgelopen jaar met 590 personen toegenomen. Relatief gezien was eveneens sprake van een kleine stijging, begin 2017 was,1% afhankelijk van bijstand. Amsterdammers met een Antilliaanse (27%), overige niet-westerse (26%) of Marokkaanse (25,0%) migratieachtergrond ontvangen veel vaker dan gemiddeld een bijstandsuitkering. Tussen mannen en vrouwen is het verschil gering. De oudste leeftijdsgroep (60-65 jaar) ontvangt wat vaker een bijstandsuitkering (14%) dan de jongste groep (50-54 jaar, 12% bijstand).vooral onder jarigen, en Amsterdammers met een Turkse of overige nietwesterse migratieachtergrond was sprake van een toename in bijstandsafhankelijkheid Figuur 5 Bijstandsafhankelijkheid jarigen naar kenmerken, Amsterdam, januari 6317 en 631; (procenten) mannen vrouwen jaar jaar jaar Nederlands Westers Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans Overig niet-westers totaal,1,3 % Bron: WPI, bewerking OIS 57% laag opgeleid Het merendeel van de 50-plussers met bijstand is laagopgeleid (57%), 21% heeft een middelbaar opleidingsniveau en 11% is hoogopgeleid. Van eveneens 11 % is het opleidingsniveau onbekend. Tussen de stadsdelen valt op dat in West (17,7%) en Zuidoost (17,3%) het aandeel 50-plussers met bijstand het hoogste is. In Centrum (9,2%) en Zuid (9,9%) ligt het aandeel 50-plussers met bijstand het laagst. De ontwikkelingen ten opzichte van januari 2017 zijn beperkt A

5 Figuur 2 Bijstandsafhankelijkheid jarigen naar stadsdeel, Amsterdam, januari 6317 en 631; (procenten) Bron: WPI, bewerking OIS 1.5 Ouderen met bijstand hebben grote afstand tot de arbeidsmarkt De gemeente heeft voor elke bijstandsgerechtigde zijn of haar afstand tot de arbeidsmarkt bepaald. Daarbij worden vijf verschillende categorieën onderscheiden, die worden uitgedrukt in trede 1 tot en met 5. Klanten op trede 1 hebben de grootste afstand tot de arbeidsmarkt en zijn vaak onbemiddelbaar vanwege een combinatie van persoonlijke problemen. Klanten op trede 2 zijn op het moment van instroom onbemiddelbaar vanwege een gebrek aan sociale vaardigheden of persoonlijke belemmeringen, maar zijn wel in staat om deel te nemen aan een traject gericht op participatie. Voor klanten in trede 3 is een re-integratietraject nodig om weer aan het werk te kunnen en klanten in trede 4 kunnen grotendeels op eigen kracht aan het werk. Trede 5 is gereserveerd voor personen die gedeeltelijk zijn afgekeurd en daarbij vooralsnog zijn aangewezen op ondersteuning door de gemeente (en in principe voor de beschikbare werkuren ook daadwerkelijk arbeid in loondienst verrichten) en voor mensen die parttime werken. Een groot deel van de bijstandsgerechtigden heeft een grote afstand tot de arbeidsmarkt. Ouderen in de bijstand hebben veelal een grotere afstand tot de arbeidsmarkt dan jongeren. Van de 50-plussers met bijstand is 34% ingedeeld in trede 1, 54% in trede 2 en 5% in trede 3. Twee procent (399 mensen) zijn ingedeeld in trede 4 en zouden vrij makkelijk aan het werk moeten kunnen. Drie procent (530 mensen) werkt op dit moment en ontvangt ter ondersteuning bijstand. Van 2% van de ouderen met bijstand is geen trede bekend. Dit komt vrijwel overeen met januari C

6 Figuur 4. Afstand tot de arbeidsmarkt van jarigen met bijstand naar kenmerken, jan 631; (procenten) mannen vrouwen trede 1 trede 2 trede 3 trede 4 trede 5 trede onbekend jaar jaar jaar Nederlands Westers Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans Overig niet-westers onbekend Centrum West Nieuw-West Zuid Oost Noord Zuidoost onbekend totaal jan 2018 totaal jan % Bron: WPI, bewerking OIS 1.6 Gemiddelde bijstandsduur 50-plussers neemt toe naar 9,1 jaar 35% al meer dan 10 jaar bijstand Negen procent van de 50-plussers zit minder dan een jaar in de bijstand, 8% 1 tot 2 jaar en 7% 2 tot 3 jaar. Negentien procent ontvangt 3-5 jaar bijstand, 20% 6-10 jaar en % jaar. Bijna een kwart van de 50-plussers ontvangt al 16 jaar of langer een bijstandsuitkering (24%). Ruim 55% van de 50-plussers met bijstand is voor z n 50 ste ingestroomd in de bijstand. Naar migratieachtergrond valt op dat de groep met een Marokkaanse of Westerse migratieachtergrond veel vaker al lange tijd bijstand ontvangen dan de andere groepen. Mensen die lang in de bijstand zitten vallen veel vaker in trede 1 of 2 dan mensen die recenter in de bijstand zijn gekomen. Figuur 7 Uitkeringsduur lopende uitkeringen jarigen met bijstand naar kenmerken, jan 631; (procenten) mannen vrouwen jaar jaar jaar Nederlands Westers Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans Overig niet-westers onbekend trede 1 trede 2 trede 3 trede 4 trede 5 trede onbekend totaal jan 2018 totaal jan 2017 minder dan een jaar 1 tot 2 jaar 2 tot 3 jaar 3 t/m 5 jaar 6 t/m 10 jaar 11 t/m 15 jaar 16 jaar of langer % Bron: WPI, bewerking OIS F

7 De 50-plussers met bijstand ontvangen gemiddeld al 9,1 jaar in de bijstand (januari 2018) dit is een toename ten opzichte van januari 2017 toen de gemiddelde lopende bijstandsduur 8,7 jaar was. De mannen van 50 jaar en ouder zitten gemiddeld korter in de bijstand (8,0 jaar) dan de vrouwen (10,3 jaar). 1.7 Daling aantal WW-uitkeringen, 3,5% ontvangt WW met WW Eind 2017 waren er Amsterdamse jarigen met een werkloosheidswet-uitkering (WW). Dit komt neer op 3,8% van alle jarigen. Het aantal WW-uitkeringen aan 50-plussers is gedaald met 739. Eind 2016 was nog 4,5% van alle 50-plussers afhankelijk van WW. De 50-plussers met een Surinaamse (4,8%) of Antilliaanse (4,9%) migratieachtergrond en Amsterdammers met een Nederlandse achtergrond (4%) ontvangen relatief vaak een WW-uitkering, Amsterdamse 50-plussers met een Marokkaanse (1,9%) of Turkse (1,8%) migratieachtergrond ontvangen juist veel minder vaak dan gemiddeld een WW-uitkering. Onder alle groepen was sprake van een daling ten opzichte van eind Figuur ;. Vijftigplussers met een WW-uitkering naar kenmerken, Amsterdam, dec 6314 en dec 6317 (procenten) mannen vrouwen jaar jaar jaar 3,7 3,9 4,3 4,4 4,2 3,7 4,5 3,8 4,2 3, Nederlands Westers Marokkaans Turks Surinaams Antilliaans Overig niet-westers 2,3 1,9 2,1 1,8 4,4 4,0 4,0 3,8 4,8 4,9 4,0 3,6 5,5 5,6 totaal 3,8 bron: UWV, bewerking OIS Het aandeel 50-plussers met WW verschilt vrijwel niet tussen de stadsdelen. De enige uitzondering hierop is Zuidoost, daar zijn ouderen vaker afhankelijk van WW dan in anders stadsdelen. Ten opzichte van december 2016 was in Zuidoost wel sprake van de sterkste daling in WW-uitkeringen. 4,3 0,0 2,0 4,0 6,0 8,0 10,0 % H

8 Figuur?. Vijftigplussers met een WW-uitkering naar stadsdeel, Amsterdam, dec 6314 en dec 6317 (procenten) Bron UWV, bewerking OIS 1.8 Toename aflopende WW-uitkeringen Van 41% van de WW ers van jaar (2.459 mensen) verloopt het recht op WW in De groep waarbij de WW-uitkering binnen een jaar vervalt, is daarmee zowel absoluut als relatief gezien toegenomen ten opzichte van eind 2016 (34% verviel in 2017). Deze mensen gaan in de toekomst mogelijk een beroep doen op bijstand. Tenzij ze op korte termijn werk vinden, hun eventuele partner werkt of ze over eigen vermogen beschikken. Het betreft dus een zeer globale indicatie van de mogelijke toekomstige instroom in de bijstand. Het betreft ongeveer even vaak mannen (51%) als vrouwen (49%). Bijna 40% (39%) is jaar, 32% is jaar en 29% is jaar. Ruim de helft van de groep heeft een Nederlandse achtergrond (53%), 14% een westerse en 33% een niet-westerse migratieachtergrond. Figuur Vijftigplussers met een WW- uitkering naar uitkeringsduur, dec 6317 (aantallen) geen recht vervalt tussen vervalt tussen vervalt tussen vervalt tussen vervalt in in 2018 jan-juni 2018 juli-dec 2018 jan -juni 2019 juli-dec mannen vrouwen jaar jaar jaar Nederlands Westers Niet-Westers laag middelbaar hoog totaal totaal Bron: UWV, bewerking OIS I

9 Conclusie De werkloosheid onder 50-plussers in Amsterdam is sterk gedaald (8,4% naar 6,1%). Amsterdamse ouderen zijn nog wel steeds vaker (6,1%) werkloos dan gemiddeld in Nederland (4,5%). Ten opzichte van de andere drie grote steden zijn Amsterdamse 50-plussers ongeveer even vaak werkloos als de 50-plussers in Utrecht (6,2%). De 50-plussers in Den Haag zijn iets vaker werkloos (7,0%) en de ouderen in Rotterdam zijn het vaakst werkloos (8,2%). De werkloosheid daalde onder de meeste groepen ouderen, alleen Amsterdamse middelbaar opgeleide ouderen waren in 2017 vaker werkloos dan in Het aantal ouderen dat WW-ontvangt daalde met ruim 700 personen. De komende maanden zal dit aantal mogelijk nog verder dalen omdat veel ouderen de maximale ww-duur bereiken. Een deel van deze groep zal (op termijn) mogelijk een beroep gaan doen op bijstand. Het aandeel ouderen met een bijstandsuitkering nam zowel absoluut als relatief gezien toe ten opzichte van begin Ook de gemiddelde duur in de bijstand is daardoor toegenomen. Belangrijkste positieve ontwikkelingen en aandachtspunten zijn: Positieve ontwikkelingen ouderen minder werkloos (8,4% 6,1%) Arbeidsparticipatie stijgt (63% 64%) Daling werkloosheid onder alle herkomstgroepen en onder zowel laag als hoogopgeleiden Amsterdamse ouderen minder vaak werkloos dan ouderen in Den Haag en Rotterdam Bijstandsafhankelijkheid jarigen daalt (%12%) 739 ww-uitkeringen minder (4,5% 3,8%) Aandachtspunten Amsterdamse 50-plussers nog vaker werkloos dan gemiddeld in Nederland. Middelbaar opgeleide ouderen vaker werkloos dan in 2016 (7,6% 8,7%) Stijging bijstandsafhankelijkheid (,1%,3%) Gemiddelde uitkeringsduur toegenomen (8,7 jaar 9,1 jaar) Ouderen met bijstand hebben veelal grote afstand tot arbeidsmark Daling aantal WW-uitkeringen maar meer ouderen met aflopende WW-uitkering in 2018 J

10 Definities Beroepsbevolking: iedereen tussen de 15 en 74 jaar die minimaal 1 uur per week werkt of wil werken. Bestaat uit de werkzame beroepsbevolking en de werkloze beroepsbevolking. Werkzame beroepsbevolking: iedereen die minimaal 1 uur per week werkt. Werkloze beroepsbevolking: iedereen die niet werkt en actief op zoek is naar een baan van minimaal 1 uur per week. alle Amsterdamse jarigen ( ) beroepsbevolking ( ) werkzame beroepsbevolking (95.800) werkloze beroepsbevolking (6.200) nietberoepsbevolking (48.400) Colofon Bestuur en Organisatie (OIS) Amstel 1 Oudezijds Voorburgwal PN Amsterdam 1012 GL Amsterdam Telefoon: Telefoon: Opdrachtgever Werk, participatie en inkomen Auteurs: drs. Idske de Jong en idske.de.jong@amsterdam.nl Francien Meester MSc Foto voorzijde: Participatiemarkt 2017, fotograaf Richard Mouw L