DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE HOOGEVEEN IN 2012

DE KWALITEIT VAN VVE IN DE GEMEENTE HOOGEVEEN IN 2012 Utrecht, november 2012 HB3472812

INHOUD Voorwoord 3 1 VVE in de gemeente Hoogeveen 7 1.1 Overzicht van de voor en de vroegscholen in Hoogeveen 7 1.2 Lijst met de VVE documenten die de gemeente heeft aangeleverd 7 1.3 Het gemeentelijke VVE beleid 8 2 De oordelen over de voor en de vroegscholen 11 2.1 Het bereik 11 2.2 Oordelen op de indicatoren van voor en vroegscholen 11 3 Conclusies 16 Bijlage 1: de beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente 18 Bijlage 2 De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor en de vroegscholen 23 Pagina 2 van 24

Voorwoord In de Memorie van Toelichting bij de OKE-wet wordt een zgn. VVE-bestandsopname aangekondigd. In 2007 (en 2008 en 2009) heeft de onderwijsinspectie die al uitgevoerd in de vier grote steden en in 2010-2011 in de middelgrote steden. Nu is doorgestart met de overige gemeenten die onderwijsachterstandsmiddelen krijgen van het Rijk. Na de bestandsopname wordt het inspectietoezicht op de kwaliteit van VVE signaalgestuurd vorm gegeven. Dat houdt in dat periodiek afspraken met de gemeente gemaakt worden over de onderwerpen en de locaties waarop VVEtoezicht zal worden gehouden. De bevindingen uit dit rapport over de bestandsopname VVE kunnen daarvoor als uitgangspunt worden genomen. De Hoofdinspecteur Primair onderwijs, Dr. A. Jonk Pagina 3 van 24

Pagina 4 van 24

Inleiding Dit rapport is het verslag van een onderzoek van de Inspectie van het Onderwijs naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE) in de gemeente Hoogeveen. VVE is bedoeld voor jonge kinderen die onvoldoende zijn toegerust voor een soepele instroom in het basisonderwijs, waardoor ze grote kans lopen om achterop te raken. In het rapport wordt allereerst de kwaliteit van het VVE-beleid op gemeentelijk niveau gewaardeerd. Dat is gebeurd in de vorm van een zelfrapportage (in lijn met artikel 12 van de WOT) van de gemeente over haar VVE-beleid: zie hoofdstuk 1 en bijlage 1. De inspectie heeft deze zelfevaluatie geverifieerd. Vervolgens worden in hoofdstuk 2 de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties gepresenteerd. Dat gebeurt in de vorm van overzichtstabellen met daarin: de oordelen van de inspectie over de bezochte locaties; of de zelfbeoordelingen afwijken van de inspectieoordelen. Na iedere overzichtstabel wordt een toelichting gegeven door de inspectie. In bijlage 2 staat een overzicht van de antwoorden van de zelfevaluaties van de locaties weergegeven. Iedere bezochte locatie heeft een inspectierapport met de bevindingen ontvangen. Hoofdstuk 3, tenslotte, bevat de conclusies over kwaliteit van VVE in deze gemeente. Dit rapport gaat dus over de volgende onderwerpen: 1. De zelfrapportage van de gemeente over haar VVE-beleid en de verificatie daarvan door de inspectie. 2. De oordelen van de onderwijsinspectie over de voor- en de vroegscholen en de mate van overeenkomst met de oordelen uit de zelfevaluaties. 3. De conclusies van de onderwijsinspectie. Bij de beoordeling wordt gewerkt met een vierpuntsschaal: 1. Staat in de kinderschoenen: verbeteringen zijn dringend nodig. Deze kwalificatie geeft aan dat echt iets verbeterd dient te worden. 2. Enigszins ontwikkeld: verbeteringen zijn nodig Deze kwalificatie geeft aan dat het wenselijk is dat iets verbeterd wordt. 3. Voldoende 4. Goed ontwikkeld: een voorbeeld voor anderen. Deze kwalificatie geeft aan dat dit aspect in orde is, en wel op een zodanige manier dat anderen hiervan kunnen leren. Pagina 5 van 24

Pagina 6 van 24

1 VVE in de gemeente Hoogeveen De gemeente Hoogeveen heeft aan de hand van een digitale vragenlijst haar eigen VVE-beleid beoordeeld tegen de OKE-wet en het VVE-toezichtkader van de onderwijsinspectie, dat in de Staatscourant is gepubliceerd. De digitale vragenlijst levert de volgende informatie: Het overzicht met de voor- en de vroegscholen: zie paragraaf 1.1 De lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd: zie paragraaf 1.2 De zelfbeoordeling van VVE-context en condities: zie paragraaf 1.3. 1.1 Overzicht van de voor- en de vroegscholen in Hoogeveen In de gemeentelijke digitale vragenlijst is gevraagd naar een overzicht met de VVEpeuterspeelzalen en kinderdagverblijven (dus: de voorscholen) en de bijbehorende vroegscholen (de VVE-basisscholen). Gemeenten bekostigen sinds 2006 niet langer de vroegscholen, waardoor ze nu vaak geen betrouwbaar beeld meer hebben van welke vroegscholen er zijn. Daarom heeft de onderwijsinspectie, in samenspraak met de gemeente en de schoolbesturen (en met gebruikmaking van de DUO-telgegevens per 1 oktober 2011 met het percentage gewichtenkinderen van 4 en 5 jaar), dat overzicht nader ingevuld: zie tabel 1.1. Tabel 1.1: Overzicht van de voor- en vroegscholen in de gemeente Hoogeveen. (Voor)scholen met een * hebben een digitale vragenlijst gekregen en (voor)scholen met ** zijn (ook) bezocht. Voorschool: peuterspeelzaal Voorschool: kinderdagverblijf Vroegschool: Basisschool Tamboerke** geen Juliana van Stolberg** 't Ankertje** Het Hoeltien Oostenbrink** 't Sterretje** Apollo** De Rakkertjes* Het Hoeltien Vogelvlucht* 't Wolfje* Morgenster* De Buitelbam* Palm* 't Köppeltje* Villa Kakelbont* Krullevaar* De Goudvink* Mozaïek* Spectrum* Sprong* Zandloper* Het Blokland* Het Palet* 't Kienholt* Toelichting: Zeven voorscholen en zestien basisscholen hebben een vragenlijst ontvangen. Alle vragenlijsten zijn geretourneerd. 1.2 Lijst met de VVE-documenten die de gemeente heeft aangeleverd Documentnaam Datum VVE en de wet OKE in Hoogeveen 2011 Pilot driejarigen Krakeel Juli 2011 Harmonisatie voorschoolse voorzieningen Plan van aanpak januari 2011 Hoogeveen Taalras Hoogeveen Januari 2012 Subsidiebeschikking VVE en PSZ December 2011 Pagina 7 van 24

1.3 Het gemeentelijke VVE-beleid In deze paragraaf worden de bevindingen van de inspectie over het gemeentelijk VVE-beleid weergegeven. Bijlage I bij dit rapport bevat de zelfevaluatie van de gemeente: vragen, antwoorden en beoordelingen van het gemeentelijke beleid, op de twee domeinen VVEbeleidscontext en de VVE-condities. Per domein wordt weergegeven op welke punten de gemeente haar eigen beleid en uitvoering als voldoende ( 3 ) beoordeelt, waar nog verbeterpunten worden gezien, zowel zonder ( 2 ) als met ( 1 ) afspraken en op welke punten de gemeente als een voorbeeld voor anderen gezien wordt ( 4 ). De inspectie baseert haar bevindingen op de uitkomsten van de zelfevaluatie en haar eigen verificatie door middel van documentenanalyse, gesprekken met betrokkenen en informatie uit locatiebezoeken. Waar de bevindingen van de inspectie afwijken van de oordelen van de gemeente wordt dit vermeld en onderbouwd. HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Oordeel 1a1 Definitie doelgroepkind 3 + 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) 3 + 1a3 Toeleiding 2 1a4 Ouders 2 1a5 Integraal VVE-programma 3 1a6 Externe zorg 3 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen 2-1a8 Doorgaande lijn 2 1a9 Resultaten 1-1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau 3 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau 3 DE VVE-CONDITIES Oordeel 2a GGD-rapport 3 + 2b Gemeentelijk subsidiekader 3 Verificatie: Aan de hand van de ingestuurde documenten, en in voorkomende gevallen ook in gesprekken met de betrokkenen in de gemeente, heeft de inspectie bovenstaande oordelen geverifieerd (zie ook bijlage 1). Dit levert het volgende beeld op: 1. Verbeterpunten met een afspraak. - Resultaten (1a9) Er zijn op gemeentelijk niveau geen afspraken met de schoolbesturen en houders van kinderopvang en peuterspeelzalen over de te behalen resultaten met VVE. Sinds 1 januari 2012 verwacht de inspectie dat op gemeentelijk niveau is bepaald wat de gewenste resultaten van VVE zijn en hoe deze gemeten worden. Dit is een verbeterpunt (1a9). De inspectie stelt het oordeel uit de zelfevaluatie op dit punt naar beneden bij (oordeel 1 ), wat inhoudt dat er met de gemeente een verbeterafspraak gemaakt wordt vóór welke datum die resultaatafspraken gemaakt zijn. Hierbij merkt de inspectie op dat er in de pilot Krakeel wel afspraken gemaakt zijn over de gewenste resultaten, maar dat die afspraken nog niet met alle locaties gemaakt zijn. Afspraak: de gemeente heeft voor 1 augustus 2013 deze resultaatafspraken gemaakt en vastgelegd. Pagina 8 van 24

2. Verbeterpunten - De toeleiding (1a3) Hoewel er in de gemeente Hoogeveen toeleidingsactiviteiten worden uitgevoerd vanuit het consultatiebureau, zijn er geen afspraken over de toeleiding naar de voorschoolse voorzieningen vastgelegd. Er is niet vastgelegd wie wanneer verantwoordelijk is om ervoor te zorgen dat potentiële doelgroepkinderen worden bereikt en dus zoveel mogelijk deelnemen aan een VVEvoorziening. Dit is een ontwikkelpunt. Aangezien de gemeente in het beleidsdocument de toeleiding heeft opgenomen als verbeteractiviteit en al voorgenomen beleid beschrijft is er zicht op verbetering. - Het ouderbeleid (1a4) De gemeente Hoogeveen streeft ernaar ouders op verschillende manieren te betrekken bij VVE. In de vragenlijst geeft de gemeente aan dat ouders over VVE worden geïnformeerd, dat er sprake is van een vastgestelde intakeprocedure, dat ouders gestimuleerd worden om thuis VVEactiviteiten met hun kind te doen en dat er gemeentelijk beleid is om ouders te informeren over de ontwikkeling van hun kind. Daarbij maakt de gemeente onder andere gebruik van de inzet van het consultatiebureau en het samenwerkingstraject Taaltas (school en thuis). Er is echter geen gericht ouderbeleid waarin wordt ingaan op de analyse van de ouderpopulatie. Op dit punt dient het beleid in de gemeente Hoogeveen te worden versterkt. De inspectie merkt het ouderbeleid daarom aan als verbeterpunt. - Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen (1a7) Er is in de gemeente Hoogeveen geen gemeentelijk beleid over de invulling van de kwaliteitszorg op de voor- en vroegscholen. Tijdens locatiebezoeken is gebleken dat het ontbreekt aan afspraken met de schoolbesturen en houders van peuterspeelzalen over het realiseren en borgen van de kwaliteit van de aangeboden voor- en vroegschoolse educatie (een intern cyclisch systeem van kwaliteitszorg). Deze indicator is een verbeterpunt en om die reden stelt de inspectie het oordeel uit de zelfevaluatie naar beneden bij (oordeel 2 ). - Doorgaande lijn (1a8) Op gemeentelijk niveau zijn er afspraken over het gebruik van een overdrachtsformulier en voor doelgroepkinderen vindt een warme overdracht plaats. Het ontbreekt echter aan afspraken over: - VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool voor alle locaties; - doorstroom van de voor- naar de vroegschool. Daarnaast ontbreken afspraken over de inhoudelijke afstemming van het aanbod, het pedagogisch klimaat en educatief handelen, het ouderbeleid en de zorg en begeleiding. De doorgaande lijn is daarom een verbeterpunt. - Gemeentelijk subsidiekader (2b) Het gemeentelijk subsidiekader voldoet niet aan de OKE-wet. Er is niet geregeld dat er 4 dagdelen (10 uur) per week VVE wordt aangeboden. Dit is een verbeterpunt. 3. Voldoende oordelen De inspectie stelt vast dat het gemeentelijk VVE-beleid van de gemeente Hoogeveen op de volgende onderdelen van voldoende niveau is: - Definitie doelgroepkind (1a1) De gemeente heeft in de beleidsnota de volgende definitie van de doelgroep. In Hoogeveen wordt op basis van drie criteria bepaald of een kind onder de doelgroep van het VVE-beleid valt: - Het leerlinggewicht van het kind, op basis van de gewichtenregeling. Het opleidingsniveau van de ouders van het kind is daarbij de bepalende factor. - De taalachtergrond van de peuter: de mate waarin de peuter (en de ouders) de Nederlandse taal beheerst en de taal/talen die thuis wordt/worden gesproken. - De consultatiebureaumedewerker ziet op basis van een omgevingsanalyse risico met betrekking tot achterstand in één of meerdere risicogebieden (motorische ontwikkeling, sociaal-emotionele ontwikkeling, zelfredzaamheid) bij het kind die van invloed zijn op de taalontwikkeling. Pagina 9 van 24

Aangezien er wel een definitie is voor een doelgroeppeuter en doelgroepkleuter stelt de inspectie het oordeel uit de zelfevaluatie naar boven bij (oordeel 3 ). - Bereik (1a2) Op gemeentelijk niveau is zicht op het aantal te creëren kindplaatsen op grond van de gewichtenregeling. De gemeente Hoogeveen hanteert een bredere doelgroepdefinitie (onder andere gebaseerd op een omgevingsanalyse, uitgevoerd door het consultatiebureau). De gemeente weet hoeveel kinderen ze op grond van deze definitie in 2011 diende te bereiken. Aangezien de gemeente in 2011 78% van de doelgroeppeuters bereikt met VVE op de voorschool op grond van de eigen, bredere doelgroepdefinitie, waardeert de inspectie het bereik in 2011 als voldoende en stelt het oordeel uit de zelfevaluatie naar boven bij (oordeel 3 ). - Integraal VVE-programma (1a5) - Externe zorg (1a6) - De VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau (1b) - De systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (1c) - Het GGD-rapport (2a). Uit de bezoeken op de VVE-locaties is gebleken dat er GGD-inspecties hebben plaatsgevonden en dat het 8 e domein (de basisvoorwaarden voorschoolse educatie) door de GGD hierin ook is meegenomen. Op grond hiervan oordeelt de inspectie dat de gemeente heeft geregeld dat de GGD de basiskwaliteit van de voorscholen beoordeelt. Uit het toezicht handhaving kinderopvang blijkt dat de gemeente Hoogeveen de A-status heeft. Dit is voldoende (2a). 4. Voorbeelden voor anderen. Op gemeentelijk niveau zijn geen voorbeelden voor anderen aangemerkt. Pagina 10 van 24

2 De oordelen over de voor- en de vroegscholen De voor- en vroegscholen uit het overzicht in paragraaf 1.1 hebben een digitale vragenlijst gekregen om zelf te rapporteren over de kwaliteit van VVE. De vragen zijn rechtstreeks afkomstig uit het VVE-waarderingskader, met dien verstande dat sociaal-wenselijke antwoorden vermeden zijn door ófwel de formulering van de vragen, ófwel bepaalde indicatoren (zoals de beoordeling van het pedagogisch klimaat en het educatief handelen) niet op te nemen in de vragenlijst. Elke voor- en vroegschool heeft de eigen zelfrapportage teruggekregen, inclusief de bijbehorende oordelen. Paragraaf 2.1 bevat informatie over het gerealiseerde bereik. In paragraaf 2.2 staan de inspectieoordelen op de aspecten condities, ouders, proceskwaliteit, ontwikkeling, begeleiding en zorg, kwaliteitszorg, doorgaande lijn, en resultaten. 2.1 Het bereik In tabel 2.1 staat het aantal peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. Tabel 2.1 Het aantal (doelgroep)peuters op de verschillende voorscholen: peuterspeelzalen en kinderdagverblijven. VVE Peuterspeelzaal aantal peuters waarvan doelgroep De Rakkertjes 37 5 't Ankertje 75 17 De Buitelbam 79 13 't Wolfje 64 23 Tamboerke 53 25 't Sterretje 98 38 't Köppeltje 89 28 Volgens opgave van de VVE-locaties zitten er 149 doelgroeppeuters op de voorscholen. 2.2 Oordelen op de indicatoren van voor- en vroegscholen Alle peuterspeelzalen, kinderdagverblijven en basisscholen met doelgroepkinderen in de gemeente hebben een digitale vragenlijst ontvangen. Deze is ingevuld en geretourneerd door alle locaties. In de vragenlijst heeft iedere locatie aangegeven hoe ze zichzelf beoordeelt op het gebied van VVE. De inspectie heeft ter verificatie van de zelfevaluaties een aantal locaties met doelgroepkinderen bezocht. 3 peuterspeelzalen (Tamboerke, t Ankertje en t Sterretje) 3 vroegscholen, groep 1 en 2 van basisscholen (Juliana van Stolberg, Het Hoeltien, locaties Oostenbrink en Apollo). De tabel uit paragraaf 1.1 laat zien of, en zo ja welke, voor- en vroegscholen met elkaar samenwerken. Het onderzoek bestond uit lesobservaties, gesprekken en documentenanalyse. In onderstaande tabellen staan de oordelen van de inspectie op de locaties die bezocht zijn. In de laatste kolom wordt aangegeven of de inspectieoordelen overeenkomen (=), positiever zijn (+) of negatiever zijn ( - ) dan de antwoorden op de vragenlijst die aan alle voor- en vroegscholen gestuurd zijn. Er wordt een + of een - gegeven als het gemiddelde oordeel 0,1 hoger of lager is, dus als het verschil in totaal meer dan 0,2 is. In bijlage 2 staan de digitale zelfbeoordelingen op de vragenlijsten. Het aantal oordelen per indicator kan verschillen, omdat op sommige locaties geen oordeel is gegeven. Onder iedere tabel wordt een toelichting gegeven. Pagina 11 van 24

Tabel 2.2 De frequentie van oordelen van de door de inspectie bezochte voorscholen. (In de rechterkolom staat of het inspectieoordeel positiever (+), gelijk (=) of negatiever (-) is dan het gemiddelde oordeel op de digitale vragenlijsten, voor zover de indicatoren in de digitale vragenlijst zijn meegenomen.) CONDITIES 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst A0.1 Recent en compleet GGD-rapport* 3 = A0.2 Voorschoolse educatie 3 = basisvoorwaarden* A2 Groepsgrootte* 3 = A3 "Dubbele bezetting" 1 5 + A4.1 Voldoende VVE-tijd per week* 2 1 - A5.2 Opgeleide leidsters* 3 = A5.3 Nederlands spreken* 3 = A5.4 VVE-geschoolde leidsters 1 2 1 - A5.5 Jaarlijks opleidingsplan* 3 = - Toelichting: - Bij het aspect Condities zijn de meeste indicatoren alleen van toepassing op de voorschool. Die zijn met een * gemarkeerd. - Bijna alle condities waaronder VVE wordt uitgevoerd zijn op orde. Hierbij gaat het onder andere om een recent en compleet GGD-rapport, de basisvoorwaarden voorschoolse educatie, de groepsgrootte en de opleiding van de leidsters. - De oordelen van de inspectie tijdens de bezoeken komen bijna allemaal overeen met de oordelen uit de zelfbeoordeling in de vragenlijsten (=). - De aangeboden VVE-tijd op de peuterspeelzaal is een verbeterpunt (A4.1). Uit het inspectiebezoek blijkt dat de voorschool onvoldoende tijd per week aan VVE besteed. De doelgroeppeuters bezoeken twee keer een ochtenddeel (2x2,5 uur) en twee keer een middagdeel (2x2 uur). Daarmee komt de totaaltijd op 9 uur, terwijl de OKE-wet minimaal 10 uur voorschrijft. - Scholing van de leidsters op het VVE-programma is op de voorscholen op orde, op één locatie zelfs een voorbeeld voor anderen. De scholing voor VVE is een verbeterpunt voor één van de vroegscholen. OUDERS 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst B1 Gericht ouderbeleid 4 2 + B2 Vooraf info aan ouders 2 4 = B3 Intake 1 5 = B4 Thuis VVE-activiteiten 2 1 3 + B5 VVE-participatie van ouders op school 2 4 = B6 Info ouders over ontwikkeling kind 1 5 - B7 Thuistaal 6 - Toelichting: Het ouderbeleid is voor de bezochte VVE-locaties op onderdelen een aandachtspunt. Het betreft hier het voeren van een gericht ouderbeleid, het vooraf verstrekken van informatie aan ouders, het stimuleren van ouders om thuis de ontwikkeling van hun kind te bevorderen en het stimuleren van ouders te participeren in VVE-activiteiten. - De oordelen van de inspectie komen bij drie indicatoren overeen met de oordelen uit de zelfevaluatie (=). - Uit de zelfevaluaties komt een positiever beeld over de informatieverstrekking aan ouders over de ontwikkeling van hun kind naar voren, dan de inspectie tijdens de bezoeken heeft waargenomen. - In Hoogeveen loopt een pilot om ouders te stimuleren om op verschillende manieren ook thuis activiteiten met hun kind te doen. Dat krijgt vorm door het wekelijks meegeven van een prentenboek (Boekenpret). Daarnaast wordt vier keer per jaar een Puktas en een Pagina 12 van 24

Taaltas meegegeven om de taalontwikkeling van ouders en kinderen te stimuleren, het leesen voorleesplezier te vergroten en de ouderparticipatie te bevorderen. Alle ouders komen op de ouderbijeenkomsten en worden daarnaast en indien wenselijk ondersteund door de Stichting Welzijnswerk. Deze werkwijze acht de inspectie een voorbeeld voor anderen. - De inspectie heeft tijdens 5 van de 6 bezoeken geconstateerd dat ouders tijdig en regelmatig geïnformeerd worden over de ontwikkeling van hun kind en beoordeelt dit als voldoende (oordeel 3 ). - Uit de bezoeken komt een positiever beeld over een gericht ouderbeleid en de VVEactiviteiten thuis dan uit de zelfevaluaties. KWALITEIT VAN DE UITVOERING VAN VVE 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst C1.1 Integraal programma 2 4 + C1.2 Doelgerichte planning 2 3 1 = C1.3 Aanbod taal 6 C1.4 Voldoende differentiatie 2 4 C2.1 Pedagogisch handelen 6 C2.2 Gedragsgrenzen stellen 6 C2.3 Sociale/persoonlijke vaardigheden 6 C2.4 Bevorderen autonomie kind 6 C2.5 Inrichting van de ruimte 1 5 = C3.1 Afstemming leidsters 5 C3.2 Activiteiten taalontwikkeling 6 C3.3 Interactie bevorderen 1 5 C3.4 Betrokkenheid kinderen 6 C3.5 Aanpakgedrag 6 C3.6 Responsiviteit 6 C3.7 Afstemmen op ontwikkeling kind 1 5 - Toelichting: Aangezien de meeste indicatoren over de uitvoering van VVE niet in de vragenlijst staan, bevat deze tabel vooral de oordelen van de inspectie. - Van de oordelen die ook in de vragenlijst voorkomen, zijn de oordelen van de inspectie positiever dan of gelijk aan de oordelen uit de zelfevaluatie. - Het pedagogisch klimaat op de voor- en vroegschool is positief. Er wordt vanuit duidelijke gedragsregels, respectvol gewerkt, waarbij ook de zelfstandigheid van de kinderen wordt gestimuleerd. Bijna alle lokalen zijn in voldoende mate aantrekkelijk en uitdagend ingericht. - Ook het educatief handelen van de leidsters en leraren is in grote lijnen op orde. Het handelen wordt ondermeer gekenmerkt door het bevorderen van de interactie tussen kinderen en door activiteiten die gericht zijn op de taalontwikkeling. - Op een locatie is het werken met een doelgerichte planning als een voorbeeld voor anderen benoemd (4). - Verbeterpunten zijn er bij de indicatoren: o C1.1: het werken met een integraal VVE-aanbod waarin ook de motorische en sociaal-emotionele ontwikkeling is meegenomen. o C1.2: het werken met een doelgerichte planning. o C1.4: de differentiatie van het aanbod tussen de verschillende niveaus in ontwikkeling van de kinderen. o C2.5: de inrichting van de ruimte. o C3.3: de leidsters bevorderen de interactie tussen de kinderen. o C3.7 de leidsters stemmen de activiteiten af op verschillen in de ontwikkeling van individuele kinderen. Pagina 13 van 24

ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN ZORG 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 6 = D1.2 Planmatige begeleiding 2 3 1 D1.3 Evaluatie begeleiding 2 4 = D1.4 Begeleiding taalontwikkeling 5 1 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 6 = D2.2a Aanmelden voor externe zorg D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg 6 = - Toelichting: - De ontwikkeling, begeleiding en zorg van de kinderen op de bezochte VVE-locaties is bijna geheel op orde. - De oordelen van de inspectie tijdens de bezoeken komen overeen (=) met de zelfbeoordelingen. - Ten aanzien van de interne zorg is tijdens de bezoeken geconstateerd dat het volgen van de ontwikkeling van de kinderen systematisch gebeurt. - De planmatigheid en de evaluatie van de aangeboden begeleiding en zorg is een aandachtspunt (D1.2 en D1.3). - De externe zorg is tijdens de bezoeken op alle indicatoren als voldoende beoordeeld. KWALITEITSZORG BINNEN DE VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst E1 VVE-coördinatie binnen school 1 5 = E2 VVE evalueren 6 - E3 Opbrengsten evalueren 1 5 = E4 Verbetermaatregelen 5 1 - E5 VVE borgen 5 1 - E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school 3 - Toelichting: - De kwaliteitszorg op de bezochte voor- en vroegschool is op onderdelen een aandachtspunt. - De inspectie oordeelt op meer dan de helft van de indicatoren negatiever (-) dan de VVElocaties in de zelfevaluaties. Dat komt vooral door onvoldoende focus op VVE in de kwaliteitzorg. Daardoor ontbreekt het specifieke onderdeel VVE veelal in de kwaliteitcyclus. - De oordelen van de inspectie tijdens de bezoeken komen ten aanzien van de VVEcoördinatie binnen de school (E1) en het evaleren van de opbrengsten (E3) overeen (=) met de zelfbeoordelingen. DOORGAANDE LIJN 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg 4 2 = F2 Doorstroom naar vroegschool 1 2 + F3 Warme overdracht 6 + F4 Afstemming aanbod 6 = F5 Afstemming ped/educ handelen 6 = F6 Afstemming over ouders 6 = F7 Afstemming begeleiding/zorg 6 = Toelichting: - De doorgaande lijn van de voor- naar de vroegschool is op bijna alle onderdelen een aandachtspunt. - In positieve zin valt op dat op alle locaties wel een warme overdracht wordt gerealiseerd. Pagina 14 van 24

- De oordelen van de inspectie tijdens de bezoeken komen bij vijf van de zeven indicatoren overeen (=) met de zelfbeoordelingen. Bij twee indicatoren, F2 en F3, is het oordeel van de inspecteurs positiever (+) dan die in de zelfbeoordelingen. - De locaties geven in de vragenlijsten aan dat zij op dit punt mogelijkheden zien voor verdere verbetering. OPBRENGSTEN VAN VVE 1 2 3 4 Verschil bezoek - vragenlijst G1 VVE-resultaten meten G2 Niveau VVE-resultaten G3 Verlengde kleuterperiode 3 = Toelichting: - Aangezien er in Hoogeveen op gemeentelijk niveau geen VVE-resultaatafspraken zijn gemaakt, kunnen indicator G1 en G2 niet beoordeeld worden op de VVE-locaties. - Op de vroegschool stromen voldoende kinderen door van groep 2 naar groep 3. Er zijn weinig kinderen met een verlengde kleuterperiode (G3). Pagina 15 van 24

3 Conclusies De inspectie heeft zowel op het niveau van de gemeente, als op het niveau van de afzonderlijke locaties, gekeken naar de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie in deze gemeente. Gemeentelijk VVE-beleid Bij het oordeel over de kwaliteit van het gemeentelijk beleid heeft de inspectie in eerste instantie gebruik gemaakt van de zelfevaluatie van de gemeente. Door middel van documentenanalyse, gesprekken en locatiebezoeken heeft de inspectie de oordelen van de gemeente geverifieerd. De inspectie constateert dat de gemeente Hoogeveen zowel in beleid als in uitvoering flinke stappen heeft gezet in de kwaliteit van de voor- en vroegschoolse educatie (VVE). Vooral in de wijk Krakeel, waar een pilot driejarigen loopt, is dat goed zichtbaar. Dat is ook te zien in de positieve oordelen van de inspectie op de locaties in de wijk Krakeel. Op andere locaties is al wel zichtbaar dat er stappen worden gezet, maar ook dat er nog winst te halen is. Omdat de inspectie oordeelt op gemeenteniveau zijn er naast de positieve bevindingen op wijkniveau nog diverse verbeterpunten geconstateerd op gemeenteniveau. Het gemeentelijk beleid in Hoogeveen is daarmee gedeeltelijk op orde. Van voldoende niveau zijn: - Definitie doelgroepkind (1a1) - Het bereik (1a2) - Integraal VVE-programma (1a5) - Externe zorg (1a6) - VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau (1c) - GGD-rapport (2a) Een aantal VVE-indicatoren op gemeentelijk niveau vraagt op onderdelen verbetering. Dit betreft: - De toeleiding (1a3). Er is niet vastgelegd wie wanneer verantwoordelijk is om ervoor te zorgen dat potentiële doelgroepkinderen worden bereikt en dus zoveel mogelijk deelnemen aan een VVE-voorziening. - Het ouderbeleid (1a4). Er is echter geen gericht ouderbeleid waarin wordt ingaan op de analyse van de ouderpopulatie. - Interne kwaliteitszorg voor- en vroegscholen (1a7). Er zijn geen afspraken met de schoolbesturen en houders van peuterspeelzalen over het realiseren en borgen van de kwaliteit van de aangeboden voor- en vroegschoolse educatie (een intern cyclisch systeem van kwaliteitszorg). - Doorgaande lijn (1a8). Op gemeentelijk niveau zijn geen afspraken vastgelegd over de VVEcoördinatie en de doorstroom van de voor- naar de vroegschool. Ook ontbreken afspraken over de inhoudelijke afstemming van het aanbod, het pedagogisch klimaat en educatief handelen, het ouderbeleid en de zorg en begeleiding. - Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau (1c). Er is nog niet voorzien in een jaarlijkse monitor. - Gemeentelijk subsidiekader (2b) Het gemeentelijk subsidiekader voldoet niet aan de OKE-wet. Er is niet geregeld dat er 4 dagdelen (10 uur) per week VVE wordt aangeboden. Er is één verbeterpunt met een afspraak. Er zijn op gemeentelijk niveau geen afspraken met de schoolbesturen en houders van peuterspeelzalen over de te behalen resultaten met VVE. Sinds 1 januari 2012 verwacht de inspectie dat op gemeentelijk niveau is bepaald wat de resultaten van VVE moeten zijn en hoe deze resultaten gemeten worden. De inspectie en de gemeente Hoogeveen spreken af dat bovengenoemde resultaatafspraken uiterlijk 1 augustus 2013 zijn gemaakt. De uitvoering op de VVE-locaties De oordelen van de bezochte locaties laten het volgende beeld zien: Pagina 16 van 24

- Condities (A) De condities waaronder VVE wordt uitgevoerd, voldoen bijna allemaal aan de OKE-wet. Alleen de aangeboden VVE-tijd op de peuterspeelzalen is een verbeterpunt. Op één locatie na zijn alle leidsters en leerkrachten gecertificeerd voor het werken met het integrale VVE-programma. - Ouders (B) Het ouderbeleid is op de bezochte VVE-locaties gedeeltelijk op orde. Het ontbreekt in de meeste gevallen aan een analyse van de ouderpopulatie. De overige indicatoren, zoals het vooraf informatie verstrekken, het stimuleren van ouders om thuis activiteiten te doen met hun kinderen en het verstrekken van informatie over de ontwikkeling van de kinderen aan ouders, zijn op de bezochte locaties van wisselend niveau. - De kwaliteit van de uitvoering van VVE (C) In de uitvoering van VVE zijn drie aspecten beoordeeld: het aanbod, het pedagogisch klimaat en het educatief handelen. De voor- en vroegschool maken gebruik van een integraal VVE-aanbod. Er wordt planmatig gewerkt door leidsters en leerkrachten. Er is sprake van een positief pedagogisch klimaat waarin duidelijke, herkenbare regels en routines zijn. Het educatief handelen wordt ondermeer gekenmerkt door een responsieve houding en het stimuleren van de betrokkenheid van de kinderen. De doelgerichte planning laat een wisselend beeld zien. Op de voorschool is dat in twee gevallen een verbeterpunt, terwijl één vroegschool op dit punt als voorbeeld voor anderen dient. - Ontwikkeling, begeleiding en zorg (D) In de voorschool is de planmatige begeleiding en de evaluatie van de begeleiding een verbeterpunt. Alle andere onderzochte indicatoren zijn wel van voldoende niveau. Dit betekent dat zowel de interne zorgstructuur als de contacten met externe instanties op orde zijn. - Kwaliteitszorg (E) Op de voor en vroegschool is de kwaliteitszorg in relatie tot VVE een verbeterpunt. Er is nog geen sprake van een cyclisch systeem van kwaliteitszorg, dat wil zeggen dat het regelmatig analyseren, evalueren, verbeteren en borgen ten aanzien van VVE niet op orde is. - Doorgaande lijn (F) De afstemming tussen de voor- en de vroegschool is positief waar het de warme overdracht betreft. De ontwikkelpunten liggen in een VVE-coördinatie en in een verdere inhoudelijke afstemming van de doorgaande lijn ten aanzien van het pedagogisch klimaat en educatief handelen, het ouderbeleid en de zorg en begeleiding. - Resultaten (G) De resultaten van VVE zijn op de vroegschool niet beoordeeld vanwege het ontbreken van afspraken op gemeentelijk niveau.. Tot slot In het basisonderwijs wordt steeds meer opbrengstgericht gewerkt. Ook bij VVE is dat mogelijk en wenselijk. Door de ontwikkeling en de resultaten van de kinderen als uitgangspunt te nemen en daar voortdurend op aan te sluiten, is de kans groter dat kinderen profijt hebben van VVE. Dat is de reden waarom de inspectie benadrukt dat er op gemeentelijk niveau afspraken worden gemaakt over de VVE-resultaten en dat gestimuleerd wordt dat er met een kindvolgsysteem gewerkt wordt. Pagina 17 van 24

Bijlage 1: de beantwoording van de digitale vragenlijst door de gemeente HET GEMEENTELIJKE VVE-BELEID Ant- Oordeel woord 1a1 Definitie doelgroepkind Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroeppeuter is? - Of de peuter (later) een zgn. leerlinggewicht (0,3 of 1,2) heeft Ja - Of de peuter een taal- en/of een ontwikkelingsachterstand heeft Ja (bijvoorbeeld volgens het consultatiebureau) - Of de peuter is ingeschreven op een voorschool (een peuterspeelzaal of een kinderdagverblijf dat VVE-geld krijgt van de gemeente) - Of tijdens de wenperiode op de peuterspeelzaal of het kinderdagverblijf blijkt dat kind een taal- en/of ontwikkelingsachterstand heeft. Hanteert uw gemeente een definitie van wat een doelgroepkleuter is? 2 Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroeppeuters is beschreven? Ja Heeft u een document waarin de definitie van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a2 Bereik: het aantal kindplaatsen (peuters) Weet u voor hoeveel peuters u VVE-plaatsen dient te creëren uit de 2 onderwijsachterstandsgelden van het rijk? Voor hoeveel peuters diende u VVE-plaatsen te creëren per 1 augustus 2011? Voor hoeveel peuters heeft u VVE-plaatsen gecreëerd per 1 augustus 2011? Weet u hoeveel doelgroeppeuters er in uw gemeente zijn per 1 augustus Ja 2011, uitgaande van uw eigen doelgroepdefinitie (als u die heeft)? Hoeveel doelgroeppeuters zijn er in uw gemeente per 1 augustus 2011? 180 Hoeveel van deze doelgroeppeuters hebben VVE gehad? Heeft u een document waarin het bereik van de doelgroepkleuters is beschreven? 1a3 Toeleiding Heeft u een document waarin is beschreven hoe het toeleidingstraject van 2 de doelgroeppeuters naar de voorschool eruit ziet? Kunt u hieronder kort beschrijven uit welke stappen dat traject bestaat? Met de jgz 0-4 zijn de volgende afspraken gemaakt: - Icare gaat in 2011 een aanpak uitwerken om de taalontwikkeling op de het consultatiebureau meer onder de aandacht te brengen. Dit volgens de aanpak zoals die ook in de regio Vanzelfsprekend gebeurt. Een van de elementen die daarbij kan helpen, is het promoten van Boekstart. - Een ander element waar Icare mee aan de slag gaat, is het signaleren van laaggeletterdheid bij ouders. - Icare gaat de aanpak ten aanzien van het toeleiden naar de voorschoolse voorzieningen meer verbinden met bijv de inzet van Stap in Move. De bibliotheek doet precies hetzelfde en wordt ook steeds duidelijker een samenwerkingspartner van Stap in Move. - met de voorschoolse voorzieningen is afgesproken dat zij de deelname gegevens van kinderen aanleveren bij de gemeente. Dit wordt verwerkt in de leerlingenadministratie. Op basis daarvan wordt ook duidelijk welke kinderen niet deelnemen, deze kunnen actief benaderd worden. Is er een dekkend bestand van waaruit de doelgroeppeuters kunnen worden geïdentificeerd? (zoals het Integraal Dossier JGZ [ID-JGZ]) Heeft uw gemeente zicht op de aard en de omvang van het non-bereik, d.w.z. welke ouders hun kinderen niet naar VVE laten gaan terwijl het wel 2 Pagina 18 van 24

doelgroeppeuters zijn? Oordeel toeleiding. 1a4 Ouders Gericht ouderbeleid: Is er sprake van een analyse van de ouderpopulatie, waardoor duidelijk wordt waar het VVE-ouderbeleid zich op moet richten? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die analyse inhoudt? Wordt in het ouderbeleid expliciet uitgewerkt dat zoveel mogelijk ouders worden bereikt? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om zoveel mogelijk ouders te bereiken inhoudt? Worden de ouders vóórdat hun doelgroepkind naar de voorschool gaat adequaat geïnformeerd over het doel en de werkwijze van VVE en de voorschool? Kunt u hieronder kort beschrijven wat dat beleid om de ouders te informeren inhoudt? De peuterspeelzalen communiceren hierover. Is er sprake van een vastgestelde intakeprocedure van de doelgroepkinderen? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die intake inhoudt? bij de intake op de peuterspeelzaal worden de vragen gesteld om te kunnen bepalen of een peuter tot de doelgroep hoort Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren thuis VVE-activiteiten met hun kind te doen? - TAALTAS boekje Bijlage 1.docx Is er gemeentelijk beleid om ouders te stimuleren op de voor(- en vroeg)school VVE-activiteiten met hun kind te doen? Is er gemeentelijk beleid om ouders te informeren over de ontwikkeling van het kind? er is met alle voorschoolse voorzieningen (pszen en kdvs) afgesproken één overdrachtsformulier te hanteren, met daarin inzage in de belangrijkste ontwikkelingen van kinderen Is er gemeentelijk beleid om rekening te houden met de thuistaal van de doelgroepkinderen? 1a5 Integraal VVE-programma Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren VVE-programma in de voorschool? er is gezamenlijk met alle peuterspeelzaalleidsters gekozen het programma Uk en Puk te hanteren. De kinderdagverblijven hebben dit overgenomen en zijn ook aan de slag met de invoering van Uk en Puk Is er gemeentelijk beleid over het te hanteren kind- of leerlingvolgsysteem in de voor- en/of vroegschool? Ja 2 Ja 2 Ja Ja Pagina 19 van 24

1a6 Externe zorg Is er gemeentelijk beleid over de (externe) zorg voor peuters die meer nodig hebben dan VVE? Op de peuterspeelzalen en binnenkort ook op de kinderdagverblijven is de peuter -iber / zorgleidster actief. De zorgleidster (in dienst van Yorneo) kan worden ingeschakeld als een leidster zich zorgen maakt om de ontwikkeling van een peuter. De leidster observeert de peuter en adviseerst de peuterleidster en de ouders. Ook wordt de wijkverpleegkundige ingezet in de voorschoolse periode, zij is gesprekspartner voor de leidsters en ouders Daarnaast zijn de peuterspeelzalen partner van het CJG 1a7 Interne kwaliteitszorg van de voor- en de vroegscholen Zijn er gemeentelijke afspraken over de manier waarop de voor- en vroegscholen hun interne kwaliteitszorg uitvoeren? De inhoud van de Wet OKE en de uitvoering daarvan zijn voorwaarden voor het verlenen van subsidie. daarnaast wordt per peuterspeelzaal jaarlijks een opleidingsplan opgesteld, waarin staat beschreven hoe de kennis en vaardigheden in voorschoolse educatie van beroepskrachten worden onderhouden. 1a8 Doorgaande lijn Is er gemeentelijk beleid over de VVE-coördinatie tussen de voor- en de vroegschool? Is er gemeentelijk beleid om zoveel mogelijk kinderen door te laten stromen van de voorschool naar een vroegschool? Is er gemeentelijk beleid over de zgn. warme overdracht van de voorschool naar de vroegschool? Door de peuterspeelzaal wordt voor alle leerlingen een overdrachtsformulier ingevuld dat richting het basisonderwijs. Voor doelgroepkinderen vindt warme overdracht plaats, er is contact tussen de leidster en de leerkracht over het kind. De afspraken hierover worden op wijkniveau gemaakt Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van het aanbod van de vooren de vroegschool op elkaar? Is er gemeentelijk beleid over de afstemming van pedagogisch-educatief handelen van de voor- en de vroegschool op elkaar? dit is in brede scholen het geval, verder incidenteel op wijkniveau 1a9 Resultaten Zijn er gemeentelijke afspraken met de schoolbesturen over de te bereiken resultaten met VVE? Kunt u hieronder kort beschrijven wat die resultaatafspraken zijn? (Een voorbeeld: Minder dan 25% van de doelgroepkinderen scoort op D- of E- niveau bij de Cito-toetsen Taal voor kleuters en Ordenen) 1a10 Nadere VVE-afspraken op gemeentelijk niveau Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de voorscholen? Dus 2 2 2 2 Ja Pagina 20 van 24

bovenop de wettelijke eisen. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de voorscholen zijn? in het gemeentelijk beleid is afgesproken dat wordt gestreefd naar kwalitatief goede voorschoolse voorzieningen. Dat geldt voor alle voorzieningen, niet alleen voor die waar VVE wordt aangeboden. Alle leidsters zijn ook geschoold in het werken met Uk en Puk Zijn er nadere gemeentelijke afspraken over de vroegscholen? Bijvoorbeeld in LEA-verband. Kunt u hieronder kort beschrijven wat die nadere afspraken over de vroegscholen zijn? 1b VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de aansturing van VVE? (Stuurgroep, LEA, e.d.) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die VVE-aansturing op gemeentelijk niveau er uit ziet? er is een werkgroep voorschools, die afspraken maakt met peuterspeelzalen en kinderopvang over de gezamenlijke koers. Het gaat dan zowel om uitvoering als om beleid Daarnaast wordt gezamenlijk overlegd over ondersteuning van organisaties als de bibliotheek, het welzijnswerk en de jgz In het LEA overleg is VVE een vast agendapunt Is er VVE-coördinatie op gemeentelijk niveau wat betreft de uitvoering van VVE? (bijv. in de werkgroep VVE, of zoiets) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die coördinatie van de VVEuitvoering er uit ziet? er is een werkgroep voorschools, die afspraken maakt met peuterspeelzalen en kinderopvang over de gezamenlijke koers. Het gaat dan zowel om uitvoering als om beleid Daarnaast wordt gezamenlijk overlegd over ondersteuning van organisaties als de bibliotheek, het welzijnswerk en de jgz 1c Systematische evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau Wordt VVE op gemeentelijk niveau systematisch geëvalueerd en verbeterd? (via een (VVE)monitor, gemeentelijk VVE-evaluaties, VVE-beleidsplannen, en dergelijke?) Kunt u hieronder kort beschrijven hoe die systematisch evaluatie en verbetering van VVE op gemeentelijk niveau er uit ziet? De eerste aanzet hiervoor is gedaan, door de gegevens van peuters ook op te nemen in de gemeentelijke leerlingenadministratie. Daarnaast doen zowel de gemeente als de scholen mee aan de Drentse onderwijsmonitor, waar ontwikkelingen van leerlingen te volgen zijn (op lokaal en provinciaal niveau). http://www.jeugdmonitordrenthe.nl/secundair-menu/publicaties/ Verdere evaluatie en monitoring is in ontwikkeling Pagina 21 van 24

DE VVE-CONDITIES Ant- Oordeel woord 2a GGD-rapport Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de Ja kinderdagverblijven óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in haar beoordeling van de kinderdagverblijven? Wat is die datum? Heeft u afspraken met de GGD dat zij bij het beoordelen van de peuterspeelzalen óók de voorschoolse educatie (het zgn. 8e domein) beoordelen? Is u bekend vanaf welke datum de GGD ook het 8e domein meeneemt in 2 haar beoordeling van de peuterspeelzalen? Wat is die datum 2b Gemeentelijk subsidiekader Is er een gemeentelijk VVE-subsidiekader voor de voorscholen (of een verordening, een beschikking, e.d.) - 11.0058563_S_11.0058563_3.pdf Staat daarin dat de maximale groepsgrootte 16 peuters per groep is? Wat is dan de maximale groepsgrootte? Staat daarin dat er voor elke groep sprake moet zijn van een dubbele bezetting? Wat is dat criterium? Staat daarin dat er voor elke groep minimaal 10 uur VVE gegeven wordt? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten gekwalificeerd moeten zijn, d.w.z. dat ze minimaal MBO-3 niveau zijn? Wat is dat criterium? Staat daarin dat de leidsters/beroepskrachten voldoende geschoold moeten zijn voor VVE? Wat zijn de scholingseisen in uw gemeente? dit alles is niet in de beschikking zelf opgenomen, maar wel in het plan VVE en de Wet OKE in Hoogeveen. Dat geldt als een van de voorwaarden voor het ontvangen van subsidie Op een groep waaraan voorschoolse educatie wordt aangeboden staat minimaal één beroepskracht per 8 kinderen. In groepen van 9 tot maximaal 16 kinderen staan twee beroepskrachten. Deze beroepskrachten hebben ten minste een opleiding gevolgd op PW3 niveau en zijn in Uk en Puk gecertificeerd. In de reguliere peuterspeelzaalgroepen wordt gewerkt met 1 gediplomeerde en in Uk&Puk gecertificeerde leidster, aangevuld met een vrijwilliger of een hulpouder. Staat daarin dat er voor elke leidster/beroepskracht een opleidingsplan moet zijn? (N.B. Het mag ook één plan zijn waarin per leidster het opleidingsplan staat.) Wilt u een voorbeeld van zo n plan mailen naar de onderwijsinspectie? Pagina 22 van 24

Bijlage 2 De resultaten op de digitale vragenlijsten van de voor- en de vroegscholen CONDITIES 1 2 3 4 A0.1 Recent en compleet GGD-rapport 7 A0.2 VE-basisvoorwaarden 7 A2 Groepsgrootte 7 A3 "Dubbele bezetting" 11 12 A4.1 Voldoende VVE-tijd per week 7 A5.2 Opgeleide leidsters 7 A5.3 Nederlands spreken 7 A5.4 VVE-geschoolde leidsters 7 1 15 A5.5 Jaarlijks opleidingsplan 7 OUDERS 1 2 3 4 B1 Gericht ouderbeleid 21 1 B2 Vooraf info aan ouders 5 10 B3 Intake 5 16 B4 Thuis VVE-activiteiten 9 11 B5 VVE-participatie van ouders op school 5 18 B6 Info ouders over ontwikkeling kind 1 5 17 KWALITEIT VAN DE UITVOERING 1 2 3 4 VAN VVE C1.1 Integraal programma 15 8 C1.2 Doelgerichte planning 18 C1.4a Opklimmende moeilijkheidsgraad 1 14 C1.4b Brede ontwikkeling 15 C1.4c Leeftijddifferentiatie 1 15 C1.4d Differntiatie ontwikkelings-niveau 1 15 C2.5 Inrichting van de ruimte 16 ONTWIKKELING, BEGELEIDING EN 1 2 3 4 ZORG D1.1 Volgen ontwikkeling kinderen 23 D1.2a Planning hele groep 10 13 D1.2b Planning kleine groep D1.2c Planning (zorg)leerlingen 13 10 D1.3 Evaluatie begeleiding 8 15 D2.1 Welke kinderen externe zorg nodig? 2 17 D2.2b Overleg ouders over externe zorg D2.3 Volgen van de externe zorg 20 KWALITEITSZORG BINNEN DE 1 2 3 4 VOOR- C.Q. VROEGSCHOOL E1 VVE-coördinatie binnen school 5 18 E2 VVE evalueren 11 8 E3 Opbrengsten evalueren 5 15 Pagina 23 van 24

E4 Verbetermaatregelen 8 13 E5 VVE borgen 12 10 E6 VVE in kwaliteitszorg binnen school 9 4 DOORGAANDE LIJN 1 2 3 4 F1 VVE-coördinatie tussen voor-vroeg 10 8 F2 Doorstroom naar vroegschool 6 1 F3 Warme overdracht 4 8 F4 Afstemming aanbod 13 3 F5 Afstemming ped/educ handelen 20 1 F6 Afstemming over ouders 22 1 F7 Afstemming begeleiding/zorg 19 2 OPBRENGSTEN VAN VVE 1 2 3 4 G1 VVE-resultaten meten 11 5 G2 Niveau VVE-resultaten 1 3 G3 Verlengde kleuterperiode 1 15 Pagina 24 van 24