Gemeente ŕ Bergen op Zoom RMD17-0028 Raadsmededeling ũātufĩi ^ i* SEp 2017 Nr. RMD17-0028 Van Aan Het college van B&W De raads- en duoburgerleden Contactpersoon: Mevr. A.M.A. Vrijenhoek - de Vries Email: A.M.A.Vrijenhoek@bergenopzoom.nl Tel: (0164) 277657 Portefeuillehouder(s) Y.J.M.M. Kammeijer- Luycks Onderwerp Regionale Energiestrategie West-Brabant Doel 0 Oordeelsvorming/Peilen van gevoelens D Zienswijzen/wensen en bedenkingen Mededeling Op 29 juni 2017 is de concept Regionale Energiestrategie aan ons college aangeboden. Dit is onderdeel van de pilot Regionale Energiestrategie van VNG/IPO/UvW en de rijksoverheid. Voor deze pilot hebben de gemeenten in West-Brabant, de waterschappen Rivierenland en Brabantse Delta en de Provincie Noord- Brabant uitgesproken samen te willen werken aan een energiestrategie. Het doel van deze strategie is om West-Brabant in 2050 energieneutraal te maken. In de begeleidende brief is ons de mogelijkheid gegeven om voor 1 oktober op het concept te reageren, zodat onze reacties in de definitieve energiestrategie kunnen worden meegenomen. Op 12 juli 2017 is er een informerende bijeenkomst voor uw raad over buitengebied en duurzame energieprojecten georganiseerd. Tijdens deze bijeenkomst is ook de Regionale Energiestrategie gepresenteerd door de opstellers. Hierbij heeft u aangegeven de Regionale Energiestrategie dermate belangrijk te vinden dat u meegenomen wil worden in de reactie. Om die reden is door de opstellers uitstel gegeven tot 1 november. Hierbij doen wij u de door ons voorgenomen reactie toekomen. We willen graag van u weten of u zich hierin kunt vinden? Samengevat is de voorgenomen reactie op het concept is als volgt: 1. Het rapport is weinig concreet. 2. De kaarten zijn niet leesbaar. Verder zou het goed zijn om op alle kaarten de gemeentegrenzen aan te geven. 3. Het rapport bevat geen kaart met duurzame energiemogelijkheden per gemeente. 4. Er is in West-Brabant een grote potentie voor het opwekken van wind en zonne-energie. Het rapport geeft echter niet aan hoe we dit als regio kunnen benutten. 5. Om de doelstellingen voor 2050 te halen moeten 9500 woningen per jaar gerenoveerd worden in de regio. Het rapport mist een stappenplan om hiermee aan de slag te gaan.
Gemeente fl Bergen op Zoom Raadsmededeling RMD17-0028 I 6. De energietransitie heeft een enorme impact op de ruimte in West-Brabant. In het rapport is geen inventarisatie opgenomen van de bereidheid om mee te werken aan ingrepen in de omgeving. 7. In het rapport wordt een organisatiestructuur voorgesteld (de stichting Ons 2050 ). Bergen op Zoom is geen voorstander van het opzetten van een extra regionale netwerkstructuur. 8. In de uitvoeringsagenda ontbreken concrete afspraken over het vervolgtraject. 9. Om de Regionale Energiestrategie te gebruiken als onderlegger voor een lokaal omgevingsplan of energieplan is het belangrijk om concrete afspraken in het rapport vast te leggen. Daarnaast zijn door de opstellers enkele vragen gesteld. Samengevat worden de volgende antwoorden voorgesteld:: Vraag 1: Op welke manier kunt en wilt u deze strategie verder borgen binnen uw organisatie/bedrijf/stichting en welke mogelijke hulp heeft u daarvoor van ons nog nodig? Bergen op Zoom is voornemens om de Regionale Energiestrategie, na de verwerking van de inspraakreacties, bestuurlijk vast te leggen. Wij verwachten hierbij ondersteuning bij het bestuurlijk proces. Dit kan bijvoorbeeld door het geven van een presentatie. Daarnaast zouden we graag een kaart met mogelijkheden per gemeente in het rapport terug zien. Dit is een belangrijke stap in het concreter maken van de strategie en geeft ons meer inzicht in de ruimtelijke gevolgen van keuzes die we maken. Vraag 2: Op welke manier kunt u participeren in het verder implementeren van deze strategie en welke voorwaarden wilt u daaraan verbinden? Uw ambitie om zo veel mogelijk mensen, ondernemingen en instellingen een bijdrage te laten leveren aan een energie neutrale regio past ook binnen onze visie op duurzame ontwikkeling. Bergen op Zoom is bereid u zo goed mogelijk te ondersteunen om onze regio in beweging te krijgen. In de strategie is voor de gemeente een conditionerende rol voorzien bij grootschalige zonneprojecten, windprojecten, aardgasvrije wijken en het organiseren van ingrepen in de openbare ruimte. Wij zijn bereid om deze rol op ons te nemen en met iedere initiatiefnemer die zich bij ons meldt in gesprek te gaan over de mogelijkheden van realisatie. Vraag 3: Wat vindt u van de voorgestelde organisatievorm, benoemde acties en kansen en knelpunten? Bergen op Zoom is geen voorstander van het opzetten van een extra netwerkorganisatie of strategische organisatie. Een organisatie die zich volledig inzet voor het uitvoeren van duurzame energieprojecten kan wel een meerwaarde voor de regio zijn. Er zijn veel projectkansen en wij zijn van mening dat we in West- Brabant gewoon aan de slag moeten. Echter bij de transitiepaden Mobiliteit Ś Transport en Hoge Temperatuur Warmte is stevige hulp nodig vanuit rijk en provincie. 2
Gemeente fi Bergen op Zoom Raadsmededeling RMD17-0028 I Bijlagen De volgende bijlagen zijn, als onderdeel van deze raadsmededeling, bijgevoegd: - Brief d.d. 29 juni 2017 van Ons 2050 inzake Reactie op ontwerp Regionale Energiestrategie West- Brabant Ons 2050 Regionale Energiestrategie West-Brabant - Cc-brief aan Ons 2050 inzake Reactie op ontwerp Regionale Energiestrategie West-Brabant Ons 2050 Regionale Energiestrategie West-Brabant Hoogachtend, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, J.M. Wingens MĆA Fft-Petter 3
B17-021079 ons o; IIINIIIÍImİİBÌIIIIIIIIIIII 117-047429 Reg datum 05/07/2017 West-Brabant, 29 juni 2017 Betreft: Reactie op ontwerp Regionale Energiestrategie West-Brabant Ons 2050 Geacht college, De ontwerp Regionale Energiestrategie West-Brabant is opgesteld. De strategie kunt u vinden op www.energietransitiewb.nl/ons2050. Graag ontvangen wij uw reactie uiterlijk 1 oktober 2017. Achtergrond Op 22 juni 2016 is er door de ministeries van l&m, EZ, BZK, de VNG, de Unie van Waterschappen, het interprovinciaal overleg en 5 pilot regio s (West-Friesland, Midden Holland, Drechtsteden, Hart van Brabant en West-Brabant) de Green Deal 'Pilot Regionale Energiestrategieën' gesloten. Partijen in de deal zetten in op een regionale samenwerking op het gebied van energietransitie. Gezamenlijk resultaat Vanaf juni 2016 is samen met bewoners, ondernemers, onderwijsinstellingen en de verschillende overheden gewerkt aan het opstellen van de strategie. Wij willen graag van alle betrokken partijen weten of de strategie kan rekenen op hun steun, mogelijk aanpassing behoeft of anderszins zorgt voor vragen die wij, als regiegroep, dienen te beantwoorden. Wij zijn bijzonder trots dat zowel het proces als het product een coproductie is geworden van de partijen die straks ook een leidende rol hebben in de uitvoering. Ons 2050 De titel van de strategie Ons 2050 geeft aan hoe wij aankijken tegen het bereiken van de ambitie om in 2050 als West-Brabant energieneutraal te zijn: het is een gezamenlijke opgave. Door nu mee te doen in de energietransitie zorgen we er samen voor dat we een sterke regio blijven waar het goed wonen en werken is. In de strategie doen wij een concreet voorstel voor een organisatievorm, wijzen wij actiehouders toe en benoemen wij welke kansen en knelpunten wij waarnemen. Te volgen proces Tot 1 oktober ontvangen wij reacties van alle betrokkenen. Direct na 1 oktober wordende binnengekomen reacties besproken, afgewogen en zorgvuldig verwerkt in de definitieve strategie. De strategie bespreken wij aansluitend in onze regiegroep. In november bieden wij deze strategie aan u en de Green Deal partners aan. Ook geven wij een advies aan de Green Deal partners. Daarin is aangegeven wat er wel en wat er niet van de regio verwacht kan en mag worden.
ons 0! Gevraagde reactie Graag ontvangen wij naast een algemene reactie op de ontwerp strategie ook antwoord op de volgende vragen: 1. Op welke manier kunt en wilt u deze strategie verder borgen binnen uw organisatie/bedrijf/stichting en welke mogelijke hulp heeft u daarvoor van ons nog nodig? 2. Op welke manier kunt u participeren in het verder implementeren van deze strategie en welke voorwaarden wilt u daaraan verbinden? 3. Wat vindt u van de voorgestelde organisatievorm, benoemde acties en kansen en knelpunten? ü kunt uw reactie voor 1 oktober mailen aan: energiestrategieįswest-brabant.eu. De strategie met bijlagen is te vinden op www.energietransitiewb.nl/ons2050. Tevens vindt u daar de animatie die is gemaakt voor West-Brabant. Aanbod voor nadere toelichting Natuurlijk zijn wij bereid om een presentatie te geven over de Ínhoud van de strategie. Heeft u vragen, dan kunt u contact opnemen met Sjaan van den Heuvel (penvoerder regiegroep) via energiestrategieţswest-brabant.eu of 06-51 231 648. Wij kijken uit naar uw reactie, Met energieke groet, Namens de regiegroep Regionale Energiestrategie West-Brabant, Machiel de Gelder voorzitter, wethouder gemeente Werkendam
^ on c.ą p4 Gemeente Bergen op Zoom iiiiiiiiniiiiiiiiiiiiniiniiiiiuniiiii B17-021080 Regio West-Brabant T.a.v. De heer de Gelder Postbus 503 4870 AM Etten-Leur Uw kenmerk Ons kenmerk U17-013184 Datum Uw brief Beh. door J. Leenknecht Doorkiesnr. 0164-277526 Onderwerp: Reactie op ontwerp Regionale Energiestrategie West-Brabant Ons 2050 Afdeling Stedelijke Ontwikkeling, Ruimtelijke Ordening Bijlage(n) Beste heer De Gelder, Op 29 juni 2017 heeft u de concept Regionale Energiestrategie aan ons aangeboden. Tijdens een informerende bijeenkomst voor de raad Op 12 juli 2017 is afgesproken dat we voor 1 november 2017 een met de raad afgestemde zienswijze zouden indienen. Hierbij dan ook onze zienswijze op het concept. 1. De doelstelling van de Regionale Energiestrategie om te inventariseren hoeveel energie er in 2050 gebruikt wordt en hoe we die op een duurzame manier kunnen opwekken. Het rapport van de regionale energiestrategie bevat veel informatie maar is wat ons betreft weinig concreet op bovengenoemde doelstelling. 2. De kaarten zijn niet leesbaar. Verder zou het goed zijn om op alle kaarten de gemeentegrenzen aan te geven. 3. Het is duidelijk dat we een grote opgave hebben om de doelstellingen te halen om in 2050 als regio energieneutraal te zijn. Dit betekent dat we verschillende opties moeten combineren. Om als bestuur een afweging te kunnen maken aan welke duurzame energie opties we mee willen werken is het nodig om alle opties te kunnen afwegen. Tijdens werksessies hebben experts deze mogelijkheden in kaart gebracht. Het bestuur van Bergen op Zoom is dan ook geïnteresseerd in de mogelijkheden die de experts voor Bergen op Zoom zien. We zouden graag een kaart met mogelijkheden per gemeente in de Energiestrategie terug zien. 4. Uit hoofdstuk twee (pagina 19 en 20) blijkt vooral een grote potentie te liggen in het opwekken van wind en zonne-energie. Echter blijft het bij het benoemen van deze potentie. We zouden graag zien hoe we als regio aan de slag kunnen om het potentieel aan zon en windenergie te benutten. Daarvoor is het noodzakelijk om met gemeenten en provincie concrete afspraken te maken. 5. Om de doelstellingen voor 2050 te halen moeten 9500 woningen per jaar gerenoveerd worden in de regio. Huidige systemen zoals nul op de meter zijn voor particulieren niet interessant vanwege de hoge kosten die hieraan verbonden zijn. We zijn dan zeer geïnteresseerd in oplossingen die woningen energieneutraal maken, maar minder hoge kosten met zich mee brengen. In de energiestrategie wordt gesproken over warmtenetten en elektrische oplossingen voor warmte. We zien graag een stappenplan voor hoe we hier als regio concreet mee aan de slag kunnen gaan. 6. De energietransitie gaat een enorme impact hebben op de ruimte in West-Brabant. We zien de energietransitie dan ook als een ruimtelijke opgave. Een belangrijke vraag hierbij is of alle stakeholders bereid zijn om mee te werken aan deze ingrepen in de omgeving. Is er in de regio bereidheid om met zonneparken of windmolens aan de slag te gaan. Zou een inventarisatie naar deze bereidheid alsnog onderdeel uit kunnen maken van de energiestrategie? 7. In het rapport wordt een organisatiestructuur voorgesteld (de stichting Ons 2050"). Deze stichting vraagt om een jaarlijkse investering van 250.000 tot 850.000 euro en kent een omvang van 1,5 tot 7 FTE. Bergen op Zoom Jacob Obrechtlaan 4 4611 AR Bergen op Zoom Contact: www.bergenopzoom.nl Postbus 35 4600 AA Bergen op Zoom I www.bergenopzoom.nl T140164 F (0164)245356 KvK 20169091 B nvbng rek. nr. 28.50.00.942 B IBAN: NL41BNGH 0285000942 B BIC: BNGHNL2G
is geen voorstander van het opzetten van een extra regionale structuur. En al helemaal niet als het hierbij gaat om een netwerkorganisatie of strategische organisatie. Een eventuele meerwaarde zien we alleen in uitvoering van duurzame energieprojecten. Daarnaast hebben we de volgende vragen: Wat wordt de verdeelsleutel bij de stichting? En gaat het alleen om de kosten voor de op te zetten stichting of ook om andere kosten? Zijn er nog andere kosten voorde gemeente verbonden aan de strategie? 8. In het hoofdstuk acht uitvoeringsagenda zijn veel ambities en voornemens genoemd. In dit hoofdstuk ontbreken echter concrete afspraken van het vervolgtraject. Wat kan concreet worden afgesproken waar de regiogemeentes mee aan de slag gaan op de korte termijn. 9. In hoofdstuk negen staan aanbevelingen aan de gemeente: Gebruik de Regionale Energiestrategie als onderlegger voor je lokale omgevingsplannen/ visie en veranker op die manier de ruimtelijke impact en maak per gemeente een eigen lokale energieplan en sluit daarbij aan en/of maak gebruik van deze regionale strategie. Om de Regionale Energiestrategie te gebruiken als onderlegger voor een lokaal omgevingsplan of energieplan is het belangrijk om concrete afspraken in de energiestrategie vastte leggen. Daarnaast vraagt u ook antwoord op de volgende vragen: Vraag 1: Op welke manier kunt en wilt u deze strategie verder borgen binnen uw organisatie/bedrijf/stichting en welke mogelijke hulp heeft u daarvoor van ons nog nodig? De Regionale Energiestrategie kan een belangrijk instrument zijn bij de afweging aan welke duurzame energie opties we in de toekomst mee willen werken. Dit kunnen we vervolgens borgen in ruimtelijke plannen. We zijn dan ook voornemens om de Regionale Energiestrategie, na de verwerking van de inspraakreacties, bestuurlijk vast te leggen. Wij verwachten van u ondersteuning bij het bestuurlijk proces. Dit kan bijvoorbeeld door het geven van een presentatie. In onze inspraakreactie is al vermeld dat we geïnteresseerd zijn in de mogelijkheden die experts voor Bergen op Zoom zien. We zouden graag een kaart met mogelijkheden per gemeente in de Energiestrategie terug zien. Dit is een belangrijke stap in het concreter maken van de strategie en geeft ons meer inzicht in de ruimtelijke gevolgen van keuzes die we maken. Vraag 2: Op welke manier kunt u participeren in het verder implementeren van deze strategie en welke voorwaarden wilt u daaraan verbinden? Uw ambitie om zo veel mogelijk mensen, ondernemingen en instellingen een bijdrage te laten leveren aan een energie neutrale regio onderschrijven wij. Wij zijn het dan ook eens met uw stelling dat van een individuele bewoner gevraagd mag worden dat hij zijn eigen woning en gedrag aanpast en dat bedrijven hun eigen bedrijfsvoering energieneutraal maken. Deze ambitie past ook binnen onze visie op de duurzame ontwikkeling: "Duurzame ontwikkeling is een continu proces dat volop kansen biedt om lokaal bewuste keuzes te maken voor Mens, Milieu en Maatschappij. Vandaag dingen doen waar je morgen trots op bent - en dit uitdragen. De rol voor de gemeente is geconcretiseerd in vier pijlers: maak mogelijk; moedig aan; betrek mensen; en geef het goede voorbeeld. We zoeken de oplossingen dichtbij, samen met ondernemers, inwoners, onderwijsinstellingen en organisaties. Zo streven we niet naar een duurzame 'gemeente', maar naar een duurzame 'gemeenschap'." Wij zijn dan ook bereid om de vier pijlers toe te passen bij het implementeren van de Regionale Energiestrategie en zijn dan ook bereid om binnen onze mogelijkheden u te ondersteunen om onze regio in beweging te krijgen. Zo zullen we ook een regionale communicatiecampagne met een doelgroepenbenadering zeker ondersteunen. In de strategie is voor de gemeente een conditionerende rol voorzien bij grootschalige zonneprojecten, windprojecten, aardgasvrije wijken en het organiseren van ingrepen in de openbare ruimte. Wij zijn bereid om deze rol op ons te nemen en met iedere initiatiefnemer die zich bij ons meldt in gesprek te gaan over de mogelijkheden van realisatie.
Technologische en procesinnovaties zullen de komende járen nog plaatsvinden. Het is aan de overheid om hier op de juiste manier op in te spelen en mogelijkheden te creëren om deze innovaties in de praktijk in te zetten. We zien in de huidige regelgeving nog de nodige belemmeringen voor duurzame energieopwekking. We ondersteunen dan ook uw oproep om hiermee aan de slag te gaan. Vraag 3: Wat vindt u van de voorgestelde organisatievorm, benoemde acties en kansen en knelpunten? Bergen op Zoom is geen voorstander van het opzetten van een extra netwerkorganisatie of strategische organisatie. Een organisatie die zich volledig inzet in het uitvoeren van duurzame energieprojecten kan wel een meerwaarde voor de regio zijn. Wij zijn dan ook geen voorstander van Actie 1. (Oprichten en kwartiermaken door stichting Ons 2050). De overige acties ondersteunen we wel (Actie 2. Aansluiten en verstevigen van lokale besparingsacties, Actie 3. Zon- en Windprojecten versneld realiseren, Actie 4. Duurzame Warmte waar mogelijk toepassen Actie 5. Aanjagen en stimuleren van innovatie voor duurzame mobiliteit, Actie 6. Starten en uitwerken van de communicatie en Actie 7. Zorgen dat energietransitie meegenomen wordt in ruimtelijke ontwikkelingen). Wat betreft kansen zijn we het eens dat we als regio de opgave op het gebied van energietransitie gezamenlijk moeten aanpakken en als regio zelf de regie te voeren. We zijn echter van mening dat de animo hiervoor nog omhoog kan. Er zijn in onze ogen veel projectkansen en wij zijn van mening dat we in West- Brabant gewoon aan de slag moeten. We zijn hierbij heel blij met een sterk veld van lokale energiecoöperaties die al meedenken en meedoen, maar maken wel als voorbehoud dat dit over het algemeen vrijwilligersorganisaties zijn die niet overvráágd mogen worden. Wij denken dat bij de transitiepaden Mobiliteit ă Transport en Hoge Temperatuur Warmte stevige hulp nodig is vanuit rijk en provincie en zijn het eens dat het een hele opgave is om alle bewoners te bereiken en de bewustwording te vergroten. We zijn het eens met de knelpunten. Met vriendelijke groet, het college van burgemeester en wethouders van Bergen op Zoom, secretaris, burgemeester, Mevr. mr. A.C. Spindler Dhr. dr. F.A. Petter