Uien Nederland 2014. De hoogste opbrengst en de beste kwaliteit

Uien Nederland 2014 De hoogste opbrengst en de beste kwaliteit

Uien Nederland 2014 De hoogste opbrengst en de beste kwaliteit Inhoudsopgave Inleiding 4 Contactpersonen 6 Rassenassortiment 8 Recept 11 Ziektebestrijding 12 Onkruidbestrijding 14 Insectenbestrijding 15

4 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 5 Inleiding Innovatie in de uienteelt De Nederlandse exportmarkt staat bekend als toonaangevend in de wereld. Verbetering van de kwaliteit heeft daarbij de hoogste prioriteit. Hierbij is een combinatie van rassenkeuze, gewasbescherming en optimale groeiomstandigheden van groot belang. Bij Syngenta bent u hiervoor aan het juiste adres. Onder het FarMore technology label introduceert Syngenta de zaadbehandeling met Maxim 480 FS + Apron XL ter bestrijding van diverse kiem- en bodemschimmels (o.a. Pythium en Botrytis). Tevens kunt u zaaizaad behandeld met een insecticide ter bestrijding van de uienvlieg bestellen. Wereldwijd de beste kwaliteit en opbrengst Syngenta besteedt veel tijd aan de kwaliteit van haar uienrassen. Uien die de hele wereld overgaan, vereisen een bijzondere kwaliteit qua hardheid, huidvastheid en spruitrust. Onze jongste ontwikkelingen in rassen bewijzen ons gelijk. Dankzij de kwaliteitsaspecten in combinatie met een verhoogd opbrengst-potentieel zijn onze uienrassen extra aantrekkelijk voor telers. Gemak en zekerheid We weten dat kwaliteit en stevigheid van de uienhuid belangrijke criteria zijn. Daarom hebben we deze aspecten als uitgangspunt genomen bij de ontwikkeling van onze nieuwe rassen. De derde voorwaarde voor een goede ui is kiemtolerantie. Ook daaraan hebben we voldaan, zodat bij slechte spuitomstandigheden de ui niet snel zal kiemen. Voor u als verpakker of handelaar een extra zekerheid dat de spruit niet groen wordt op weg naar de consument. Compleet assortiment Syngenta beschikt over uienrassen voor verschillende behoeften in de markt. Zo is het ras Vision uniek door zijn vroegheid en zeer goede opslagcondities. Het nieuwe ras Medaillon kenmerkt zich door zijn groeikracht waardoor het ras zich ook onder zwaardere groeiomstandigheden goed ontwikkeld. Dit levert extra oogstzekerheid en continuiteit op voor u als teler. Het bekende ras Sunskin staat voor een hoge opbrengst en perfecte bewaring. Uw partner Deel de ervaring voor een betere kwaliteitsui. Samenwerking staat bij ons voorop; we werken graag met u samen om uw doelstellingen te behalen. Neem contact op met uw Syngenta vertegenwoordiger als u advies of deskundige hulp nodig heeft, of kijk voor meer informatie op www.syngenta.nl.

6 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 7 Uw contactpersonen voor de uienteelt Johan Bierma Adviseur voor Midden- en Noord-Nederland Wolfgang Ott Portfolio Manager Uien Philip Buijck Adviseur voor Zuid-Nederland Afgelopen jaar kenmerkte zich door een zeer trage ontwikkeling van de uien wat gevolgen heeft gehad op de opbrengst. De zaaiomstandigheden waren gemiddeld goed wat veelal heeft geleid tot een mooie opkomst en goede plantdichtheid. De periode hierna was door koude en droge omstandigheden niet bepaald gunstig voor de ontwikkeling van de ui. De verschillen tussen de rassen op de kleigronden waren groot waarbij opviel dat rassen met een sterk wortelstelsel en goede bladontwikkeling goed hebben gepresteerd. De rassen Napoleon, Sunskin en het nieuwe ras Medaillon presteerden ondanks de zware omstandigheden bovengemiddeld qua opbrengst. Dit jaar heeft aangetoond dat oogstzekerheid sterk beïnvloed kan worden door de juiste rassenkeuze. Het afgelopen uienjaar was er weer een van uitersten. Een koude start, een droge zomer en een nat najaar. De opbrengsten leken door de droge zomer tegen te gaan vallen, in sommige regio s vallen ze ook niet mee, maar over het hele land gezien is er toch nog een hogere opbrengst dan verwacht. Het was voor mij goed om te constateren dat onze rassen onder deze bijzondere omstandigheden toch goed hebben gepresteerd, zowel op kwantiteit als op kwaliteit. Als nu de afzet van de geteelde uien ook nog goed verloopt, wordt het weer een prima uienjaar. Voor het komende seizoen wil ik mee geven: kwaliteit begint bij de rassenkeuze. Momenteel werken we aan de introductie van een groot aantal nieuwe rassen. Medaillon wordt in 2014 geïntroduceerd en net als de andere rassen van Syngenta is dit nieuwe ras sterk op het gebied van hoge schiettolerantie, hardheid en bewaareigenschappen. De bijzondere eigenschap van Medaillon is zijn bestendigheid tegen stress in het veld, in het bijzonder droogte. De sterke loofontwikkeling maakt met zijn donkergroene kleur onmiddellijk duidelijk wat de teler kan verwachten. Tijdens de droge zomer van 2013 heeft Medaillon al laten zien wat hij waard is, vooral op droge velden en moeilijke bodems. Waar andere rassen last hadden van bruine punten groeide Medaillon gewoon door. Elke teler weet dat minder stress op het veld ook minder stress bij de opslag betekent. Een sterk wortelgestel kan veel stressfactoren in het veld voorkomen. Na de introductie van Medaillon is het de beurt aan Motion. Dit is een kwalitatief sterk ras. Keer op keer blijkt de hoge kwaliteit van Motion op het gebied van eenvormigheid, schil en kleur. Ook voor wat betreft schiettolerantie staat dit ras bovenaan. Uit alle resultaten blijkt de kwaliteit van Motion, in veel gevallen ook nog in combinatie met een hoge opbrengst. Op de langere termijn werken we aan de introductie van nieuwe rassen met een latere oogstdatum en een hogere opbrengst. Voor de combinatie van hoge opbrengst en topkwaliteit zijn meer groeidagen nodig. Dit biedt het assortiment van Syngenta toegevoegde waarde, van Vision - vanwege zijn vroege oogst en perfecte bewaareigenschappen, Medaillon - voor de stress in het veld - en Motion - voor de topkwaliteit - tot en met Sunskin en Napoleon - voor de opbrengst en de kleur. Thaam Wijnker Veredelaar uienrassen Het werk van een veredelaar is nooit af. Het blijft een uitdaging om nieuwe kruisingen te maken die nog beter zijn dan het bestaande assortiment. Ouderlijnen die alle gunstige eigenschappen in zich hebben om een superhybride te maken. Een hybride die onder wisselende teelt omstandigheden goed blijft scoren op vroegheid, opbrengst en bewaareigenschappen. We gaan voor betrouwbaar op het land, in de schuur en in de verwerking.

8 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 9 Rassenassortiment Syngenta Medaillon NIEUW Groeikrachtige bewaarui Vision De vroegste bewaarui Middelvroeg Zeer sterk wortelgestel Sterke loofontwikkeling Goede bewaareigenschappen Hoog productief Vroeg oogstbaar en erg lang bewaarbaar Lichte tot middelzware grond Sterk wortelgestel Ronde, harde ui Excellente spruitrust Zeer productief op lichtere grondsoorten Motion Hard en huidvast NIEUW Napoleon Meer ui Erg harde ui Bijzonder huidvast Zeer goede spruitrust Hoge opbrengst met een zeer hoog bewaarrendement Middelvroeg ras Geschikt voor alle grondsoorten Sterk opgaand loof Uniforme, ronde gele ui Productief met uitstekende bewaareigenschappen

10 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 11 Sunskin Kwaliteit en kwantiteit Middelvroeg ras Geschikt voor alle grondsoorten Rond en goudgeel Zeer productief Hoog bewaarrendement Scoort hoog op alle rassenlijsten Engelse uiensoep volgens Jamie Oliver Ingrediënten Klont boter Olijfolie 8 verse salie bladeren (houdt er wel een paar apart voor de garnering) 6 tenen knoflook (gepeld en geplet) 5 rode uien (geschild en in plakken gesneden) 3 grote witte uien (geschild en in plakken gesneden) 3 sjalotten (geschild en in plakken gesneden) 300 gram prei (gewassen en gesneden) 2 liter rundvlees-, kippen-, of groentebouillon 200 gram vers geraspte Cheddar kaas 8 plakken oud brood van +/- 2 cm dik Worchestershire saus (Worchestersaus) Zwarte peper (naar smaak) Zeezout (naar smaak) Bereiden Doe de klont boter, 2 eetlepels olijfolie, de saliebladeren en de teentjes knoflook in een pan met een dikke bodem. Roer alles goed door elkaar en voeg er de uien, de sjalotten en de prei aan toe. Breng op smaak met zeezout en peper. Doe het deksel op de pan en laat op een zeer laag vuur het mengsel voor 50 minuten zachtjes koken. Doe na 30 minuten het deksel van de pan. Zorg er wel voor dat de groenten niet teveel verkleuren: de bedoeling is dat de uien na 50 minuten zacht en goudbruin zijn. Roer zo nu en dan om zodat er niets aan de bodem gaat plakken. Als de uien en prei mooi zacht zijn, voeg dan de bouillon toe (eigen keus), breng het geheel aan de kook, draai het vuur wat lager en laat gedurende 10 tot 15 minuten sudderen. (Je kunt eventueel het vet van het oppervlak afromen, maar Jamie Oliver doet dat niet voor de extra smaak). Verwarm de oven of gril voor op maximum temperatuur en toast de sneden brood aan beide zijden. Proef de uiensoep en breng verder op smaak met zwarte peper en zeezout indien nodig. Als de smaak perfect is, schep je de soep in individuele vuurvaste kommen en zet ze op een bakplaat. Scheur en leg het geroosterd brood over elk kommetje zodat het past zoals een deksel, al dan niet een beetje in de soep gedrukt. Bestrooi het met wat geraspte Cheddar kaas en besprenkel met een beetje Worchestersaus (Worchestershire). Dep de overgebleven saliebladeren in de olijfolie, laat afdruipen en leg bovenaan elke snede brood met Cheddar kaas. Zet de bakplaat in de voorverwarmde oven of onder de grill tot de Cheddar kaast begin te smelten en wat te borrelen: Zorg ervoor dat de Cheddar kaas niet verbrand! Jamie Oliver serveert zijn Engelse uiensoep zodra de kaas begint te borrelen, wees voorzichtig als je hem uit de oven haalt en op tafel zet: de kommetjes zijn immers heet! Bronvermelding: www.uiensoep.nl volgens recept van Jamie Oliver

12 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 13 Ziektebestrijding in uien Zaaizaadbehandeling in uien In uien komen veel soorten kiem- en bodemschimmels voor. Naast Fusarium en Pythium soorten kan ook de koprot veroorzaker Botrytis de hele jonge plantjes infecteren. Drie Botrytis soorten spelen hier een belangrijke rol (B. Allii, B Aclada en B. Byssoidea). De aantasting vindt vooral plaats vanuit onverteerd restmateriaal, maar kan ook met het zaad overgaan. Tijdens de teelt of opslag komt de aantasting vervolgens tot uiting in de vorm van rot, beginnend op de kop van de ui. Bescherming vanaf de start Door zaadbedrijven wordt bij de verwerking van het zaad alles gedaan om de aantasting te minimaliseren. Een goede zaaizaadbehandeling helpt om aantasting door de diverse kiem- en bodemschimmels tegen te gaan en kan daarmee mede voorkomen dat planten wegvallen of dat de aantasting epidemische vormen aanneemt. Met de introductie van de FarMore Technology met een zaaizaadbehandeling op basis van Maxim 480FS en Apron XL, haalt u uitstekend beschermd zaaizaad in huis dat vanaf de start gezond kan groeien. Voor meer informatie ga naar ww.syngenta.nl/farmore Een goed begin is het halve werk Uw uien verdienen de beste bescherming. Start daarom vroeg in het groeiseizoen met Olympus. Dit nieuwe breedwerkende fungicide bestrijdt schimmels effectief en langdurig. Door vroeg te beginnen, is al snel het laatste uur geslagen voor schimmels als Stemphylium, papiervlekkenziekte, bladvlekkenziekte en valse meeldauw. Ook heeft Olympus een goede nevenwerking op koprot. Product l of kg/ha 2,5 2,0 0,5 0,8-1,0 Valse meeldauw ** *** ( * ) * Bladvlekkenziekte *** * *** ** ( * ) Stemphylium ** ( * ) ( * ) * * ( * ) Papiervlekkenziekte ** *** ** ** Koprot * ( * ) ( * ) ( * ) Aandroog tijd (uren) 1-2 2-6 1-2 1-2 Regenvastheid ** ( * ) *** ** ( * ) *** Advies ziektebestrijding Olympus bevat een unieke combinatie van de twee bekende en effectieve fungiciden Amistar en Daconil. Met Olympus wordt de kracht van deze middelen gecombineerd en nog krachtiger ingezet tegen schimmels. Verschillende schimmelziekten bedreigen de uienteelt. In Nederland zijn diverse middelen toegelaten in de teelt van uien, elk met specifieke kwaliteiten. Het ene middel is sterker op valse meeldauw, het andere middel weer sterker op bladvlekkenziekte. In het overzicht hiernaast vindt u informatie over de werkzaamheid van de gewasbeschermingsmiddelen van Syngenta, uitgesplitst naar verschillende ziekten. Voor het gebruik van de middelen dient u vanzelfsprekend het wettelijk gebruiksvoorschrift en de gebruiksaanwijzing te volgen. 0 FarMore Technology Interval 10 dagen 1 2 3 4 5 6 7 8 Fubol Gold 2.0 kg Fubol Gold 2.0 kg Olympus 2.5 l Mancozeb Mancozeb Mancozeb ½ Mancozeb Mancozeb Mancozeb Shirlan 0.5 l Amistar 0.8 l Shirlan 0.5 l Olympus 2.5 l Shirlan 0.5 l BBCH 41 Olympus in interval van 28 dagen (max 2 toepassingen) Valse meeldauw Stemphylium Bladvlekkenziekte Koprot

14 Uien Nederland 2014 Uien Nederland 2014 15 Onkruidbestrijding in uien Insectenbestrijding in uien Uien onkruidvrij telen? Boxer & Dual Gold: de garantie tegen onkruid! Trips in uien? Karate Zeon, een plaag voor trips Wat doet Dual Gold? Dual Gold is een bodemherbicide dat zowel grassen als vele breedbladigen bestrijdt. Het middel werkt systemisch via ondergrondse delen van de onkruiden. Het zijn de jonge wortels en stengel die het product opnemen. De jonge onkruiden sterven af door sterke groeiremming in de groeipunten omdat Dual Gold de celdeling en celstrekking afremt. Dual Gold heeft een lange duurwerking zodat het gewas lang onkruidvrij blijft. Daarnaast versterkt Dual Gold in combinatie met andere middelen de contactwerking. Toepassing in uien Toepassing in geplante gewassen: start voor opkomst in een dosering van 0,50-0,75 l/ha. Toepassing in gezaaide gewassen: start vanaf 1 e echte pijpje (0,50 l/ha in het lage dosering systeem met een interval van 10 dagen). Dual Gold laat zich goed mengen met andere herbiciden. Etiketdosering per hectare per teelt: 2 x 0,75 liter of 3 x 0,50 liter. Door de zeer brede werking op zowel breedbladigen als grassen is het raadzaam om in uien tijdig te starten met Dual Gold. Wat doet Boxer? Boxer is een bodemherbicide met een breed werkingsspectrum. Onder ideale omstandigheden worden de volgende onkruiden goed bestreden: éénjarige grassen zoals duist, windhalm en straatgras en tweezaadlobbige onkruiden zoals kleefkruid, muur, ereprijssoorten, paarse dovenetel, hoenderbeet, muur, zwarte nachtschade (ook triazine-resistente), knopkruid, klein kruiskruid, herderstasje, vergeetmijniet, echte kamille en hennepnetel. Melganzevoet, stippelganzevoet, uitstaande melde, éénjarige melkdistel en veelknopigen zoals perzikkruid, varkensgras, zwaluwtong, knopige en viltige duizendknoop zijn minder gevoelig. Akkerviool, bingelkruid en hanepoot zijn ongevoelig. Toepassing in uien Boxer kan zowel vóór als na opkomst toegepast worden (5 l/ha). Toepassing voor opkomst uitvoeren direct na zaaien of planten; Toepassing na opkomst in kramstadium of vanaf eerste echte pijp. Toepassing in uien Zodra een aantasting wordt waargenomen een behandeling uitvoeren met 0,05 kg/ha Karate Zeon. De behandeling met een interval van plm. 5 dagen enkele malen herhalen. Het beste is om een bespuiting uit te voeren wanneer de trips tevoorschijn komen. Dit houdt in dat de beste bestrijding uitgevoerd kan wordt als het donker weer is of in de avonduren als de zon onder is gegaan. Om het middel in het hart van de plant te krijgen is veel water (ca 400 l/ha) nodig. Voor de langste duurwerking geeft het etiket de ruimte om 1,50 l/ha per seizoen toe te passen. In de praktijk betekent dit dat we én tijdig kunnen starten én een lange duurwerking kunnen realiseren bij optimaal gebruik van Dual Gold.

Syngenta Seeds B.V. Westeinde 62 1601 BK Enkhuizen Syngenta Crop Protection B.V. Jacob Obrechtlaan 3-A 4611 AP Bergen op Zoom Customer service Tel: +31 (0)164 225 544 Tel: +31 (0)164 225 546 Tel: +31 (0)164 225 548 Fax: +31 (0)164 225 542 customerservice.cpnl@syngenta.com Contact Crop Advisor Noord-Nederland Johan Bierma Tel: +31 (0)612 159 376 johan.bierma@syngenta.com Crop Advisor Zuid-Nederland Philip Buijck Tel: +31 (0)612 972 466 philip.buijck@syngenta.com www.syngenta.nl Disclaimer Syngenta (Syngenta Seeds B.V. en Syngenta Crop Protection B.V.) heeft deze brochure met veel zorg en vakkundigheid samengesteld. Alle vermelde resistenties hebben uitsluitend betrekking op fysio s of specifieke pathotypen die bij devariëteiten worden vermeld. Er kunnen andere fysio s van ziekteverwekkers of biotypen van plaagorganismen bestaan of ontstaan, die de resistentie kunnen doorbreken. Syngenta maakt gebruik van zeer uitgebreide analytische methoden om specifieke resistenties van variëteiten te verifiëren. De specificiteit van een plaag of ziekteverwekker kan qua tijd en ruimte variëren en is afhankelijk van milieufactoren. Voor een optimale toepassing van een resistentie wordt het sterk aanbevolen om een mix van verschillende bestrijdingsmethoden toe te passen, zoals cultuurmaatregelen, gewasbeschermingsmiddelen en genetische resistentie als onderdeel van een geïntegreerd gewasmanagement. Alle informatie in deze brochure is uitsluitend bedoeld als algemeen advies en de gebruiker dient ze te gebruiken overeenkomstig zijn eigen kennis en ervaring met de plaatselijke omstandigheden. In geval van twijfel adviseren we een kleinschalige proefproductie uit te voeren om te bepalen hoe de lokale omstandigheden de variëteit kunnen beïnvloeden. Syngenta accepteert geen aansprakelijkheid met betrekking tot de informatie in deze publicatie.