Uitvoering centrumvisie Beilen Plan van aanpak STATUS definitief OPDRACHTGEVER gemeente Midden-Drenthe GRONINGEN 10 juli 2018
Colofon Bestuurlijk opdrachtgever: Ambtelijk opdrachtgever: Programma-/centrummanager: wethouder A. Snijders dhr. H. de Groot dhr. R. Engbers 2 van 12
Inhoudsopgave 1 Inleiding 4 1.1 Algemeen 4 1.2 Programmasturing 4 1.3 Opbouw plan van aanpak 5 2 Inhoud programma centrum Beilen 6 2.1 Algemeen 6 2.2 Uitwerking projecten 8 2.3 Financien 8 3 Het programma onder controle 10 3.1 Programmasturing 10 3.2 Organisatorische invulling 10 3.3 Financiën 11 3.4 Planning 11 Bijlagen 1. Overzicht uitvoeringsprogramma 2. Inschatting inzet medewerkers gemeente 3 van 12
1 Inleiding 1.1 Algemeen De gemeente Midden-Drenthe heeft in 2017 een visie opgesteld voor het centrum van Beilen. Deze visie is tot stand gekomen in nauwe samenwerking met belanghebbenden, zoals bewoners, bezoekers, ondernemers en vastgoedeigenaren. De visie is door de Raad vastgesteld op 1 februari 2018. Als vervolg op deze visie is een uitvoeringsprogramma opgesteld (uitvoeringsprogramma Centrumvisie Beilen, 2018 2019). In het uitvoeringsprogramma zijn concrete projecten opgenomen, die invulling geven aan de centrumvisie. Dit zijn zowel projecten, waar de gemeente primair de initiatiefnemers voor is, als projecten, die in gezamenlijkheid met de stakeholders moeten worden opgepakt. Voor de planperiode 2018 en 2019 zijn projecten opgenomen met een investeringsvolume van in totaal ruim 3,1 miljoen. Hiervan wordt 750.000 gefinancieerd vanuit het Binnenstadsfonds van de provincie Drenthe, 850.000 door de gemeente en de rest door private partijen. De dekking van de publieke middelen (gemeente en provincie) is geregeld. In het uitvoeringsprogramma zijn ook projecten benoemd voor de planperiode 2020 en verder. Voor deze projecten is op dit moment geen dekking. Voorliggend plan van aanpak beschrijft de manier waarop de projecten uit het uitvoeringprogramma 2018 2019 tot uitvoering gebracht kunnen worden. 1.2 Programmasturing Het uitvoeringsprogramma Centrumvisie Beilen 2018 2019 kan worden gezien als een verzameling van projecten, die de komende jaren in uitvoering moeten worden gebracht, die een inhoudelijke samenhang vertonen en een relatie hebben ten aanzien van de beheersmatige aspecten tijd, geld, kwaliteit, organisatie en informatie. Het is dan ook een programma; een samenhangende verzameling van belangrijke, doelgerichte inspanningen, bestaande uit improvisaties, routines en (resultaatgerichte) projecten, die eenmalig en eindig is, maar die in resultaten een nog niet geheel voorspelbaar einden heeft. Met de vaststelling van de centrumvisie is het programma klaar en kantelt het proces van voorbereiding naar uitvoering (zie figuur 1.1). Het programma centrumvisie Beilen bestaat uit verschillende projecten. De inhoud van de verschillende projecten ligt in grote lijnen vast en staat beschreven in de centrumvisie. Bij de verdere uitwerking van de 4 van 12
projecten zullen echter nog de nodige wijzigingen kunnen optreden, zowel op inhoud, de fasering en mogelijk de benodigde financiële middelen. Figuur 1.1, opbouw programma centrumvisie Beilen Geadviseerd wordt om het uitvoeringsprogramma dan ook als een programma aan te sturen. Hiermee kan op programmaniveau worden voldaan aan de gestelde financiële kaders en de beoogde doelstelling. 1.3 Opbouw plan van aanpak In hoofdstuk 2 wordt beknopt ingegaan op de inhoud van het uitvoeringsprogramma en in hoofdstuk 3 worden de beheers aspecten behandeld. 5 van 12
2 Inhoud programma centrum Beilen 2.1 Algemeen In het uitvoeringsprogramma zijn de volgende projecten opgenomen voor de planperiode 2018 2019: Aanpak centrumgebied Voor de aanpak van het centrumgebied zijn projecten opgenomen, die gericht zijn op het versterken van de ruimtelijke structuur. Hiertoe wordt een stimuleringsfonds detailhandel ingesteld dat bestaat uit de volgende onderdelen: 1. Verplaatsingssubsidie. De verplaatsingssubsidie is van toepassing indien een ondernemer vanuit het transformatiegebied verplaatst naar het kernwinkelgebied en of het menggebied. Daarnaast kan een ondernemer in aanmerking komen voor deze subsidie indien de huidige winkel op een solitaire winkellocatie, elders in het overig centrumgebied, verplaatst wordt naar het kernwinkelgebied. 2. Transformatiesubsidie leegstaand winkelvastgoed. Een eigenaar/initiatiefnemer van leegstaand winkelvastgoed in het transformatiegebied kan in aanmerking komen voor transformatiesubsidie indien aangetoond wordt dat het pand daadwerkelijk getransformeerd wordt naar een functie anders dan winkels en passend binnen de visie en randvoorwaarden. De winkelbestemming wordt er dan ook afgehaald. Het vastgoed moet na transformatie rendabel te exploiteren zijn. 3. Gevelverbeteringsubsidie Een eigenaar van een winkelpand in het kernwinkelgebied en menggebied wanneer hij investeert in de verbetering van de gevel kan een subsidie krijgen. Daarnaast zijn financiële middelen opgenomen voor het versterken van het ondernemerschap, de marketing en het aanstellen van een centrummanager. Bereikbaarheid en Parkeren In Beilen zijn op dit moment al voldoende en goede parkeervoorzieningen. Als aanvulling hierop worden de volgende projecten uitgevoerd: 1. Herinrichting van de Raadhuisstraat 2. Herinrichting van het parkeerterrein Ventweg Zuid 3. Verbeteren van de parkeervoorziening bij het gemeentehuis 4. Aanpassen van de bebording en de parkeerroutes naar de parkeervoorzieningen in het centrum Herinrichting openbaar gebied Ter verbetering van de sfeer in het centrum wordt gestreefd naar eenduidige ruimtelijke kwaliteit en uitstraling in de openbare ruimte. Dit 6 van 12
betekent dat de inrichting van die openbare ruimte zoveel mogelijk op elkaar wordt afgestemd. Op diverse plekken in het winkelgebied en het centrum is verbetering van de openbare ruimte gewenst. Met name het hoofdzakelijk stenige karakter van het openbaar gebied is niet kenmerkend voor Drentse stads- en dorpskernen. De verharding wordt verminderd door toevoeging van groenelementen in de vorm van bomen in combinatie met groenbakken en straatmeubilair. De verharding in het kernwinkelgebied wordt niet integraal vernieuwd, maar zal op een aantal plekken een impuls krijgen. Mogelijk dat in de toekomst grotere delen van de verharding in het kernwinkelgebied aangepakt kunnen worden in combinatie met andere maatregelen, bijvoorbeeld het verbeteren van de waterhuishouding. De toegankelijkheid van het centrum voor mindervaliden zal op dat moment ook zoveel mogelijk meegenomen worden. Specifiek worden in de planperiode 2018 2019 de volgende projecten uitgevoerd: 1. Bocht Raadhuisstraat/Schultestraat 2. Aanpak Ventweg Noord 3. Prins Bernardstraat 4. Brinkstraat 5. Markt/Horecaplein Voor een uitgebreide beschrijving van de projecten wordt verwezen naar de centrumvisie en het uitvoeringsprogramma. Een overzicht van de verschillende projecten is opgenomen in figuur 2.1. Figuur 2.1 totaaloverzicht projecten centrumvisie Beilen 7 van 12
2.2 Uitwerking projecten De projecten, die opgenomen zijn onder bereikbaarheid en parkeren en openbare gebied zijn richtinggevend uitgewerkt in de centrumvisie. Op basis van deze globale uitwerking zijn de benodigde investeringen berekend. In de vervolgfase dienen deze verder uitgewerkt te worden tot een haalbaar plan, waar besluitvorming op kan plaatvinden. Deze uitwerking zal plaats moeten vinden in nauwe afstemming met betrokken belanghebbenden. Geadviseerd wordt om voor de verdere uitwerking van deze projecten een beknopt plan van aanpak op te stellen. De projecten, die opgenomen zijn onder aanpak centrumgebied, dienen in nauwe samenwerking en afstemming met belanghebbenden plaats te vinden. In hoofdzaak zijn dat de eigenaren van leegstaand vastgoed, de eigenaren, die hun gevel willen verbeteren of ondernemers die hun winkel willen verplaatsen naar het kernwinkelgebied of menggebied. Het is belangrijk dat de gemeente proactief het initiatief neemt om met partijen in gesprek te gaan over de subsidiemogelijkheden en probeert om deze projecten tot uitvoering te brengen. 2.3 Financien Voor de financiële dekking wordt deels gebruik gemaakt van de middelen, die de provincie Drenthe in het kader van de retailagenda Drenthe ter beschikking stelt. De provincie Drenthe heeft een Retailagenda Drenthe vastgesteld in december 2016 met als belangrijkste doelstelling het aantrekkelijk maken en houden van de binnensteden en dorpskernen. Als onderdeel van de Retailagenda is een Binnenstadsfonds ingesteld, waarin financiële middelen beschikbaar worden gesteld. Het Binnenstadsfonds is gericht op de aanpak van de leegstand en het functieverlies van de binnensteden (kernwinkelgebied). Het fonds heeft een bedrag beschikbaar van 13 miljoen en is bestemd voor 7 gemeenten 1. Door verschillen in de omvang van de problematiek zijn er verschillen in de bijdrage uit dit fonds. De gemeente Midden-Drenthe komt voor het centrum van Beilen in aanmerking voor 750.000 uit het Binnenstadsfonds. Het uitgangspunt is dat het bedrag van de provincie wordt aangevuld met minimaal hetzelfde bedrag door de gemeenten en door private partijen (cofinanciering). In het geval van de gemeente Midden-Drenthe betekent dit dat in de periode 2018-2019 naast de 750.000 van de provincie minimaal 1,5 miljoen moet worden geïnvesteerd door de gemeente en private partijen. 1 Assen, Coevorden, Emmen, Hoogeveen, Meppel, Midden-Drenthe en Noordenveld. 8 van 12
De gemeenteraad heeft de benodigde cofinanciering van 750.000 ter beschikking gesteld (besluit d.d. 2 november 2017). De provincie Drenthe heeft de subsidie van 750.000 verleend (brief d.d. 11 juni 2018, kenmerk 20/5.4/2018001215). De provincie Drenthe heeft aan de subsidie o.a. de volgende voorwaarden gekoppeld: De bijdrage van de provincie Drenthe moet besteed worden aan de versterking van de ruimtelijke-economische winkelstructuur in het centrum van Midden Drenthe. Hieronder vallen de projecten, die opgenomen zijn in het stimuleringsfonds detailhandel; De activiteiten moeten zijn verricht in de periode 2018 2019; De cofinanciering dient aantoonbaar te zijn ingevuld; Voor 1 oktober 2018 en 1 april 2019 dient een tussentijdse voortgangsrapportage te worden ingediend; Uiterlijk 1 januari 2020 dient het project in de Sisa-systematiek als gereed te worden gemeld. In het voorliggende uitvoeringprogramma zijn de maatregelen en fysieke ingrepen in de periode 2018-2019 uitgewerkt inclusief financiële onderbouwing en planning. Alle genoemde bedragen zijn exclusief btw. In bijlage 1 is het uitvoeringsprogramma per maatregel in een tabel inzichtelijk gemaakt 9 van 12
3 Het programma onder controle 3.1 Programmasturing Het uitvoeringsprogramma centrumvisie Beilen is een programma, waarin verschillende projecten zijn opgenomen. Wij adviseren dan ook om de uitvoering dan ook als een programma aan te sturen (zie figuur 3.1). Figuur 1.2, programmasturing De verschillende projecten dienen nog nadere uitgewerkt te worden (zie paragraaf 2.2.). Het is van belang om bij de uitvoering van de projecten en activiteiten voortdurend te toetsen, wat dit voor gevolgen heeft voor de beoogde doelstelling van het programma, de financiën, de tijd etc. Op deze manier kan proactief worden bijgestuurd, zodat aan het eind van de uitvoering voldaan kan worden aan de vooraf gestelde kaders. 3.2 Organisatorische invulling Het programma wordt aangestuurd door de programmamanager. De programmamanager zorgt er voor dat het programma wordt uitgevoerd binnen de kaders, zoals de planning, de beschikbare financiële middelen, de beoogde doelstelling etc. en hij draagt zorg voor eventuele bijsturing binnen het programma indien daar aanleiding toe is. 10 van 12
De projecten kunnen voorbereid en uitgevoerd worden bij de verschillende afdelingen c.q. teams. Hierbij dient nog onderscheid gemaakt te worden tussen de fase van uitwerking van de projecten van het schetsidee tot een haalbaar plan en de daadwerkelijke uitvoering. De verschillende projectleiders leggen verantwoording af aan de programmamanager. De programmamanager treedt op als opdrachtgever voor de projecten in het uitvoeringsprogramma. De programmamanager werkt nauwe samen met de centrummanager, die verantwoordelijk is voor de integrale afstemming van de verschillende projecten en processen in het gehele dorp Beilen. In bijlage 2 is een overzicht opgenomen van de verwachtte inzet van medewerkers van de gemeente. 3.3 Financiën Voor de uitvoering van het programma zijn de volgende middelen beschikbaar: 750.000 van de provincie Drenthe vanuit het Binnenstadsfonds; 750.000 van de gemeente voor cofinanciering; 95.000 van de gemeente uit reguliere middelen Daarnaast dient minimaal 750.000 aan private investeringen bijgedragen te worden. Voor de verschillende projecten is een gedetailleerde begroting gemaakt. Deze begroting is kader stellend voor de voorbereiding en uitvoering van deze projecten. Een totaaloverzicht van de begrootte kosten per project is als bijlage 1 opgenomen. Als onderdeel van de aanpak van het kernwinkelgebied is de inhuur van een centrummanager opgenomen voor een bedrag van 72.000. De eventuele inhuur van een dergelijke functie kan derhalve hieruit worden gefinancieerd. In de begroting voor de verschillende projecten zijn geen planontwikkelingskosten opgenomen. De interne inzet van medewerkers van de gemeente (zie bijlage 2) komt derhalve niet ten laste van de projectbudgetten. Voor de uitvoering van de projecten is rekening gehouden met 15% VTU (voorbereiding en Toezicht Uitvoering) en 10% onvoorzien. 3.4 Planning Het uitvoeringsprogramma heeft een doorlooptijd van 2018 2019. 11 van 12
De onderdelen die gefinancierd worden met de provinciale middelen uit het Binnenstadsfonds van de provincie Drenthe dienen -volgens de voorwaarden van de provincie Drenthe- in principe 1 januari 2020 gereed te zijn. De bijdrage van de provincie Drenthe van 750.000 wordt volledig ingezet voor het stimuleringsfonds detailhandel. Vanuit dit fonds kunnen private partijen onder voorwaarden -een financiële bijdrage krijgen voor o.a. gevelverbetering, transformatie van leegstaand winkelvastgoed en voor verplaatsing van een winkel naar het kernwinkelgebied of menggebied (zie paragraaf 2.1 en bijlage 1). Deze projecten vragen veelal een relatief lange voorbereidingstijd. Dit komt mede vanwege het feit dat er ook een eigen investering gevraagd wordt om in aanmerking te komen voor een bijdrage uit het stimuleringsfonds. Het is derhalve van belang om op korte termijn te starten met de voorbereiding van de uitvoering van het stimuleringsfonds. Concreet betekent dit dat de volgende werkzaamheden uitgevoerd moeten worden: Uitwerken van de voorwaarden om voor een bijdrage uit het stimuleringsfonds in aanmerking te komen (inhoudelijk, procesmatig); Informeren van belanghebbenden dat deze regeling bestaat en welke voorwaarden daarbij horen; Laten uitvoeren van een gevelverbeteringsplan, waarin impressies worden opgenomen van de mogelijke aanpassing van de minder mooie gevels (incl. inschatting van kosten). Dit om eigenaren te enthousiasmeren om hiermee aan de slag te gaan; Proactief in gesprek gaan met belanghebbenden om ze te stimuleren er mee aan de slag te gaan. De projecten, die opgenomen zijn onder bereikbaarheid/parkeren en openbare gebied zijn in principe obstakelvrij. Deze projecten dienen nog verder uitgewerkt te worden in afstemming met belanghebbenden, maar kunnen dan relatief snel in uitvoering gebracht te worden. Dit mede vanwege het feit dat de kosten gedekt zijn met gemeentelijke middelen. Geadviseerd wordt om hier ook direct mee aan de slag te gaan, zodat het op relatief korte termijn zichtbaar wordt dat de gemeente daadwerkelijk aan de slag is gegaan met de uitvoering van het centrumplan. 12 van 12