ICT & Educatie - Rapportage 2014-2015

ICT & Educatie - Rapportage 2014-2015

Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Heliomare College Alkmaar (HCA)... 4 2.1 Didactisch gebruik digibord... 4 2.2 SurfacePROject... 5 2.3 ipad educatief... 6 2.4 Onderwijsontwerp met digitale component als ondersteuning... 6 2.5 Digitaal portfolio... 7 2.6 OMNIDU zelf maken van digitaal leermateriaal... 8 2.7 KINECT bewegend leren... 8 2.8 Educatief leermateriaal online... 9 2.9 Klasbord: beeldende communicatie tussen school & thuis... 9 2.10 Learning Circle Kinderrechten... 10 3. De Alk SO... 11 4. Heliomare onderwijs leerweg 3 & Dynamica... 14 5. Heliomare SO Wijk aan Zee... 16 6. De Ruimte Bergen SO... 19 7. Heliomare College Beverwijk (HCB)... 22 8. Heliomare College Wijk aan Zee... 26 9. Mediacoach Social Media... 28 10. Computer Advies Team Heliomare (CAT)... 29 10.1 Oogbediening... 29 10.2 Software en hardware matige ontwikkeling... 30 10.3 ipad tijdens revalidatie behandelingen (als middel en als doel)... 31 10.4 Onderzoeken digitale interactie voor behandeling... 31 10.4 Gebruik Omnidu binnen behandeling... 32 10.5 Inzet Kinect binnen behandeling... 32 11. H-academie & externe dienstverlening... 33 WORKSHOP ICT in de passende begeleiding aan zorgleerlingen... 33 ipad in het (speciaal) onderwijs... 34 Zo Leer Ik... 34 Advies laptop externe dienstverleners... 34 11. BIJLAGE Evaluatieverslag 04 juni 2014... 35 2

1. Inleiding Op 4 juni 2014 werd binnen Heliomare Onderwijs een themadag ICT & Educatie georganiseerd. Raadpleeg http://heliomare.21cl.nl/4juni2014 voor het programma van deze themadag. De evaluatie van de dag is als bijlage toegevoegd aan deze rapportage. De themadag was een kick-off voor verdere ontwikkelingen op het gebied van ICT & Educatie, de start van concrete uitvoering ICT beleidsplan 2014-2016 op alle locaties van Heliomare Onderwijs. omdat naar de HCA- paragrafen verwezen wordt. De hoofddoelstelling ICT & Educatie voor augustus 2016 luidt: De integratie van 21st Century Skills In deze rapportage wordt per locatie benoemd wat de ontwikkelingen op gebied van ICT & Educatie zijn geweest en welke plannen er voor komend schooljaar liggen. De rapportage van Heliomare College Alkmaar (HCA) is bewust wat uitgebreider beschreven: de rapportages van de andere locaties zijn daarom iets beknopter en TPACK binnen minimaal 50% van alle leeractiviteiten van ons onderwijs te realiseren voor leerlingen van Heliomare Onderwijs, good practise te borgen en de expertise te delen binnen de organisatie In augustus 2015 a.s. wordt onder alle leerkrachten van Heliomare Onderwijs een online enquête afgenomen om de stand van zaken betreffende bovenstaande doelstelling (beter) in kaart te brengen. De vragenlijst heeft voor de zomer 2015 de pre-testing fase doorlopen en is gereed voor gebruik. Resultaten van dit onderzoek worden in september 2015 gepresenteerd. Namens de ICT & Educatiegroep, Hans Smeele (coördinator) 4 juni 2015 h.smeele@heliomare.nl 3

2. Heliomare College Alkmaar (HCA) Amstelstraat 5, 1823 EV Alkmaar T 088 920 90 60 contactpersoon ICT & Educatie: Hans Smeele (h.smeele@heliomare.nl) 2.1 Didactisch gebruik digibord Workshop didactisch gebruik digibord voor alle personeelsleden. Informatie en beschrijving workshop http://heliomare.21cl.nl/surfaceproject/tag/digibord/. Diverse bijeenkomsten in de maanden januari- maart 2015. in alle groepen en op de leerpleinen zijn digiborden aanwezig die vooral worden ingezet als direct instructiemiddel, om de interactie met de leerlingen te bevorderen en om samen te werken. Digibordsoftware Gynzy www.gynzy.com wordt gebruikt. Workshop didactisch gebruik digibord wordt in schooljaar 2015-2016 opnieuw georganiseerd met aandacht voor het delen van good practice onderling. Google streetview via digibord Workshop didactisch gebruik digibord 4

Skype op digibord www.kahoot.it met digibord op leerplein 2.2 SurfacePROject Vanaf november 2014 kunnen neemt HCA deel aan het SurfacePROject. Vijftig extra tablets worden ingezet in de groepen D4 - P1 P2 en P3. Gedetailleerd projectplan is opgesteld met hierin beschreven doelstellingen van het project. Projectplan is te vinden op http://heliomare.21cl.nl/surfaceproject/voorbeeld-pagina/ In juni 2015 wordt een evaluatieonderzoek uitgevoerd om de ervaringen van leerlingen met de tablets te meten. Hiervoor is een evaluatieonderzoeksplan beschikbaar. Eind schooljaar 2015-2016 wordt een aanvullend onderzoek uitgevoerd. Publicatie van deze onderzoeksplannen via http://heliomare.21cl.nl/surfaceproject/. 5

2.3 ipad educatief In alle HCA groepen wordt de ipad educatief ingezet. Via Apple TV is verbinding te maken met het digischerm en kan het beeld van de ipad op groot scherm geprojecteerd worden. Online educatieve programma s zoals Muiswerk, Nieuwsbegrip, Taalzee en Rekentuin worden in veel groepen ingezet. Daarnaast worden diverse apps educatief als extra oefening gebruikt. Het HCA beschikt in totaal over 50 ipads. Iedere ipad heeft een hoes voor extra bescherming. Gemiddeld zijn per groep vier ipads beschikbaar. In schooljaar 2015-2016 zullen de beschikbare educatieve apps gekoppeld worden aan leerlijnen. Op vrijdagmiddag wordt tijdens de talentenworkshop de ipad creatief ingezet. De apps Imovie Picolage worden gebruikt om leerlingen zelf foto en videomateriaal te laten vervaardigen. De workshop ipad gebruik zal ook in schooljaar 2015-2016 worden gecontinueerd. 2.4 Onderwijsontwerp met digitale component als ondersteuning In het onderwijsontwerp Op uw wenken bediend is een grote rol voor digitaal leermateriaal weggelegd. In kernteam 3 is voor de praktijkvakken Restauranttechnieken en Schoonmaken een onderwijsontwerp geschreven met als doel de leerlingen en begeleiders met authentiek 6

digitaal leermateriaal efficiënter te ondersteunen bij het aanleren van praktijktaken. Bij het maken van het digitale leermateriaal worden ook leerlingen betrokken. Het materiaal wordt m.i.v. schooljaar 2015-2016 ontsloten als leerarrangementen via www.omnidu.nl en www.wikiwijs.nl. Tijdens schooljaar 2015-2016 wordt een masterthesis ontwerponderzoek uitgevoerd naar dit leerconcept. Resultaten van dit ontwerpgericht onderzoek worden in juni 2016 gepresenteerd. Fox spreekt de audio in Simone maakt foto s van bestek voorbereidingen en maken van authentiek digitaal leermateriaal onder begeleiding van twee stagiaires 2.5 Digitaal portfolio Vanaf april 2015 wordt het digitaal portfolio in de groepen P2 en P6 geïntroduceerd. Voor de uitrol naar de andere groepen is een implementatieplan geschreven. Hierbij wordt nauw samengewerkt met het HCB. Eind 2015 hebben alle leerlingen van het HCA een digitaal portfolio. Gekozen is voor FocusPortfolio van uitgever MileStone http://www.focusportfolio.nl 7

2.6 OMNIDU zelf maken van digitaal leermateriaal Workshops educatief gebruik van OMNIDU worden gepland na de zomervakantie. Het platform www.omnidu.nl wordt momenteel verbeterd en ook wordt een app voor de ipad ontwikkeld. In het onderwijsontwerp krijgt OMNIDU een duidelijke plaats. Met een aantal leerlingen worden al Omnidules gemaakt. 2.7 KINECT bewegend leren De muziekdocent gebruikt KINECT in zijn lessen. Vooral de dans games zijn bruikbaar om leerlingen uit te lokken tot activiteit en het aanleren van dansbewegingen. Ook tijdens de pauze- sport tijden wordt KINECT ingezet. Na de zomervakantie beschikt het HCA over een mobiele KINECT- set met hierin een Xbox360, Wii en PC- Kinect for Windows. Een innovatieplan wordt hiervoor geschreven. Ook 12 andere Heliomare locaties (waaronder onderwijs, wonen, dagbesteding en revalidatie) zullen de beschikking krijgen over een mobiele KINECT- set. Deze innovatie met inzet van ICT zal in schooljaar 2015-2016 in een aantal groepen ( maximaal vier) en de afdeling fysiotherapie van het HCA worden ingevoerd. We zoeken de weg van pionier naar early adapter om vervolgens in schooljaar 2016-2017 ook de achterhoede leerkrachten te overtuigen deze innovatie binnen het primair proces te implementeren. 8

Prototype van KINECT mobiel set 2.8 Educatief leermateriaal online Dit schooljaar zijn de volgende online educatieve oefenleersystemen geïntroduceerd binnen het HCA. De groepen P1 t/m P9 en D3 en D4 gebruiken onderstaande software: www.muiswerk.nl www.rekentuin.nl www.taalzee.nl www.nieuwsbegrip.nl enkele leerlingen gebruiken www.studiemeter.nl (Deviant) 2.9 Klasbord: beeldende communicatie tussen school & thuis Dit schooljaar zijn de volgende groepen gestart met het gebruik van www.klasbord.nl D 1 D 2 D3 D4. Klasbord is een communicatieplatform en wordt ook wel het Facebook voor onderwijs genoemd. De opzet is dat er vooral beeldend materiaal (foto s) en korte teksten worden gedeeld tussen school- en thuis. De ervaringen met dit communicatieplatform zijn tot nu toe erg goed. Positieve reacties van zowel het personeel als de ouders/ verzorgers. In schooljaar 2015-2016 wordt bekeken of het gebruik kan worden uitgebreid naar de P- groepen. 9

2.10 Learning Circle Kinderrechten Groep P3 werkt in de periode januari t/m juni 2015 met zeven andere scholen (waaronder twee scholen uit Suriname) samen aan het thema Kinderrechten. De communicatie en de materialen worden gedeeld in een zogenaamde digitale wiki-omgeving. De website van HCA groep P3 is te bezoeken via onderstaande link https://kinderrechten2015vo6.pbworks.com/w/page/92803728/uitwerking%20uitdaging%201 %20%20Heliomare%20College%20VSO%20ZML Gewerkt wordt volgens de principes van een Learning Circle. Voor informatie over deze werkwijze zie http://www.iearn.org/circles/lcguide/p.intro/a.intro.html. In schooljaar 2015-2016 staat een educatieve studiereis naar Suriname op het programma. Twee leerkrachten hebben aangegeven mee te willen. 10

3. De Alk SO Van Harenlaan 23, 1813 KE Alkmaar T: 088 920 90 00 contactpersoon ICT & Educatie : Johanna Dooper (j.dooper@heliomare.nl) Didactisch gebruik digibord In elke groep hangt een digibord, deze wordt intensief gebruikt tijdens instructies. De digibordsoftware Gynzy is tijdens workshops geïntroduceerd aan alle leerkrachten en assistenten en wordt ook intensief gebruikt. Voor Gynzy zijn twee ervaren leerkrachten vraagbaak in de school. Volgend schooljaar: Gynzy terug laten komen op de bouwvergadering. Dit komt op de jaarplanning. Gynzy: 12 van de 15 leerkrachten gebruiken het programma. Nog niet alle mogelijkheden worden benut. Dit kan uitgebreid worden. Doel is dat alle leerkrachten met Gynzy werken, in meer of mindere mate is afhankelijk van de doelgroep. Drie leerkrachten van De Alk, die hier voldoende ervaring mee hebben, benaderen om tijdens de leerkrachtenvergadering momenten in te plannen voor demonstratie. Daarnaast deze collega s als vraagbaak voor Gynzy bekend maken. Digibord: alle leerkrachten werken met het digibord. Nog niet alle mogelijkheden worden benut. Dit kan uitgebreid worden. Het doel is dat alle leerkrachten meer ervaring opdoen met educatieve mogelijkheden van het digibord en dit ook toepassen in de praktijk. Bovenstaande betreffende Gynzy geldt ook voor het gebruik van het digibord. ipad educatief In alle groepen zijn de ipads geïntroduceerd en worden gebruikt binnen het primair proces. Gemiddeld heeft elke groep twee ipads tot zijn beschikking. Apps worden tijdens de koffiepauze door iedere groep uitgelegd, in het groepsplan benoemd, aan leerlijnen gekoppeld en in een APPs overzicht uitgewerkt. Alle leerkrachten gebruiken de ipads. Het doel is dat er over een jaar voor alle groepen een pakket APPs beschikbaar is en dat deze allemaal gekoppeld zijn aan de leerlijnen. Johanna gaat inventariseren welke APPs door welke groep gebruikt worden en welke wensen er nog zijn. Er moet een duidelijke uitleg komen hoe dit verder geregeld gaat worden en wie verantwoordelijk is. Video leerlingen van SO De Alk aan het werk op de ipad https://youtu.be/0wyilkajhoi. 11

Digitaal portfolio Pilot Digitaal Portfolio Wordpress met een leerling uit groep 8 exemplarisch voorbeeld leerling: spreekbeurt DP op papier en digitaal https://youtu.be/eio1wnvpmbg > volgende stap is het uitproberen van het digitale ik-boek. Digitaal portfolio/ ik-boek. De pilot DP leert dat het voor de leerling nog erg moeilijk om zelfstandig het DP in te vullen. Vandaar het verzoek tot een ik-boek. Dit moet nog opgebouwd worden. Ik verwacht dat het veel begeleiding en tijd gaat kosten om alle leerlingen in het DP/ ik-boek te laten werken. Dit zal stapje voor stapje opgebouwd moeten worden De wens is dat alle schoolverlaters kennis hebben gemaakt met het DP, wat ook op het VSO gebruikt wordt (focusportfolio). Het is mogelijk om hiervan een deel te laten invullen. Wel moet het nog in de OB van het VSO geïntroduceerd worden dus het is nog volop in ontwikkeling. Na de meivakantie start een pilot ik-boek met 2 leerlingen olv IB. De bevindingen deel ik met de ICT en educatie groep. Daarnaast wordt het DP van het VSO bekeken tijdens een leerkrachtenvergadering (door IB). Aan de hand van de ontwikkelingen wordt een plan van aanpak gemaakt. OMNIDU zelf maken van digitaal leermateriaal In de maanden mei en juni is voor alle collega s SO een workshop OMNIDU aangeboden. Aan het eind van het schooljaar besluiten of we OMNIDU gaan gebruiken. Zo ja, volgend schooljaar structureel op de agenda. Collega s zijn enthousiast. Het doel is dat er een werkgroep Omnidu wordt geformeerd die input krijgt vanuit de groepen om omnidules te maken. In het nieuwe schooljaar wordt een werkgroep OMNIDU geformeerd en een plan van aanpak moet opgesteld worden. De werkgroep moet input krijgen vanuit de groepen. Uitleg aan de leerkrachten/ assistenten hierover inplannen tijdens de kernteamvergadering KINECT bewegend leren Kinect: dit is nog helemaal nieuw. Ik verwacht dat dit enthousiast ontvangen wordt.de wens is dat er volgend schooljaar door alle groepen mee gewerkt gaat worden. En dat er voldoende educatieve spellen opgezet gaan worden. Doel: door middel van bewegen de motivatie tot leren en de ontwikkeling van het leren positief beïnvloeden. Voor de grote vakantie tijdens een kernteamvergadering (23 juni) introductie uitleg aan de hand van presentatie. Voor het volgende schooljaar moet er een plan van aanpak gemaakt worden met o.a. het rooster (olv IB) en een goede plek waar het apparaat kan staan. Scholing Kinect moet plaatsvinden, hiervoor benaderen we Hans Smeele/ Tess Jongepier. Klasbord beeldende communicatie tussen school & thuis Na het team en de ouders geïnformeerd te hebben en de nodige briefjes en formulieren te hebben verstrekt is De Alk SO per 1 oktober 2014 Klasbord (https://youtu.be/u2wct4tz6js) 12 gaan gebruiken. De

proefperiode is geëvalueerd en het is heel positief beoordeeld zowel door ouders als leerkrachten. We gaan ermee door. In de gaten houden bij nieuwe ouders. Op de ouderavond even benoemen en navragen of het nog steeds naar tevredenheid werkt. Regels voor Klasbord Je zet alleen informatie van je eigen groep op Klasbord Andere personen dan de ouders van je groep (bv opa/oma,enz) mogen pas toegevoegd worden als alle ouders van je groep toestemming geven. Van leerlingen die niet op de foto mogen kun je de achterkant fotograferen of een werkje op klasbord plaatsen Ook collega s moeten toestemming geven om foto s van hen te plaatsen Persoonlijke berichten/vragen blijf je in het contactschrift of via email plaatsen Facetime (ipad) wordt gebruikt om te communiceren met een zieke leerling. Social Media Mediawijsheid Met het team van De Alk SO hebben we stellingen besproken t.a.v. sociale media. Uiteindelijk hebben we afgesproken deze regels/ afspraken vast te leggen. Is nog een bespreekpunt. Het is een document dat regelmatig op de bouwvergadering moet terugkomen. Dit schooljaar nog geen wijzigingen, volgend schooljaar weer op de agenda Een paar voorbeelden van stellingen: JIJ BENT HET GEZICHT (AMBASSADEUR) VAN DE SCHOOL Je hebt een voorbeeldfunctie. Werk en privé gescheiden houden. Een geplaatst bericht kan een eigen leven gaan leiden en terechtkomen op een plek wat niet de bedoeling is, bij bv ouders. Je kunt namelijk nooit overzien met wie je wat deelt. Ongenoegens/problemen uit en bespreek je waar het thuis hoort. EENMAAL GESCHREVEN IS ALTIJD GESCHREVEN Alles wat geplaatst is blijft bewaard. Eens gelezen blijft gelezen, je kunt het niet terugdraaien. Je bent zelf verantwoordelijk voor wat je schrijft. Denk goed na voor je iets plaatst. Wat de lezer leest is anders dan wat de schrijver schrijft. PLAATS NIETS VAN ANDEREN ZONDER TOESTEMMING Respecteer ieders privacy! Dit geldt voor zowel foto s als geschreven berichten. 13

4. Heliomare onderwijs leerweg 3 & Dynamica Maerten van Heemskerckstraat 171, 1945 GE Beverwijk T: 088 920 98 00 Dynamica leerweg 3 Molenwerf 1c-f, 1541 WR Koog aan de Zaan T: 088 775 52 00 contactpersoon ICT & Educatie : Saskia Groot (s.groot@heliomare.nl) & Marcia Smit (m.smit@heliomare.nl) Didactisch gebruik digibord Iedere klas heeft in februari 2015 een digibord gekregen. Ze worden in alle klassen 100% gebruik. Welke mogelijkheden heeft een digibord nog meer, vooral op het gebied van educatieve programma s. Meer scholing, meer mogelijkheden laten zien. Inventarisatie wat hebben de collega s nog nodig en willen ze nog graag zien/leren in het gebruik van het digibord. Tijd vrij maken na schooltijd om ermee aan het werk te gaan en samen te onderzoeken wat er mogelijk is op een digibord. Saskia gaat hier mee aan de slag. Binnen onze afdeling maken we gebruik van Gynzy. Op dit moment wordt Gynzy voor 20% gebruikt. Er kan nog meer mee gewerkt gaan worden in de klassen. De manier waarop het nu gebruikt wordt zijn we nog niet tevreden over. Meer scholing voor de collega s. Hoe kunnen we Gynzy nog meer gebruiken nu we een eigen klassenaccount hebben. Is het mogelijk om Gynzy in ieder klas op dezelfde manier te gaan gebruiken. Bijvoorbeeld bij de ochtend kring. Kunnen we tools/bladzijdes maken die zeer geschikt zijn voor onze doelgroep. Scholing regelen, een vergadering plannen waarin deze scholing gegeven gaat worden. Zelf meer vaardig worden met Gynzy zodat wel alle mogelijke vragen kunnen beantwoorden. Marcia gaat hier mee aan de slag. Introductie van Team Talento. (http://www.teamtalento.nl/) Tess en Saskia hebben op de NOT de website team Talento ontdekt. Wij waren hier meteen enthousiast over. Hans heeft voor ons een inlogcode geregeld en ook daar maken wij nu veel gebruik van. Zijn altijd op 14

zoek naar een programma dat geschikt is voor onze doelgroep maar ook leuke lessen op het digibord aanbiedt. Kijken of Team Talento geschikt is voor onze doelgroep om te gebruiken tijdens de lessen. Saskia gaat hier mee aan de slag. ipad educatief Iedere klas heeft 2 ipads. Op dit moment worden ze in alle klassen gebruikt. Wij missen voor een aantal groepen leerlingen nog geschikte app s. Wij willen dat de ipads ook meer ingezet gaan worden als educatief middel. Voldoende app s per ontwikkelingsniveau. Na de vakantie nog een keer een scholing over hoe kun je een ipad het best gebruiken en welke functies heeft een ipad allemaal. Tess, Jolanda en Saskia gaan aan de slag met het opnieuw inrichten van de ipads. Inventarisatie wat hebben de collega s nog nodig en willen ze nog graag zien/leren in het gebruik van de ipads. Welke soort app s missen de collega s nog. Saskia gaat hier mee aan de slag. Voor het VSO zijn extra ipads-1 (deze ipads hebben we ontvangen van een ouder) beschikbaar. Deze moeten nog worden geïnstalleerd. Marcia gaat dit verzorgen. Digitaal portfolio. We zijn nog steeds op zoek naar een passende digitaal portfolio voor leerweg 3. We zijn bezig met het vullen van verschillende ik-boeken om te kijken welke het beste bij onze leerling past. Wij vinden het erg jammer dat binnen Heliomare voor veel afdelingen al keuzes zijn gemaakt maar dat wij nog heel erg zoekende zijn. Een digitaal portfolio dat geschikt is voor onze doelgroep en makkelijk in gebruik. Blijven zoeken naar een geschikt programma. Saskia en Marcia gaan hier mee aan de slag. OMNIDU zelf maken van digitaal leermateriaal. Op onze afdeling zijn we ook gebruik gaan maken van OMNIDU. 20 % maakt er op dit moment gebruik van. We zijn dan ook net begonnen. Doel > meer gebruik van maken binnen de klassen. Zelf voor onze doelgroep, geschikte Omnidules te maken. Collega s zijn wel al ontzettend enthousiast. Veel meer gebruik van maken binnen leerweg 3. Zowel gebruiken als zelf maken.veel geschikte Omnidules maken voor leerweg 3. Een werkgroep maken die aan de slag gaat met het vullen van Omnidules. Kregen nog een goede tip. Gebaren en gebarenfilmpjes/plaatjes zijn nu aan het maken in Wijk aan Zee. Kunnen we misschien ook gaan gebruiken. Marcia gaat hier mee aan de slag. KINECT bewegend leren Wij hebben het prototype van de nieuwe KINECT set getest in de maand maart 2015. Wij hebben er in ieder geval allemaal zin in om mee aan de slag te gaan. Hoe gaan we de KINECT gebruiken in de klas? De collega s scholen. Hoe werkt de KINECT? Waar kun je hem allemaal voor gebruiken? Op zoek naar geschikte spelletjes en 15

educatief materiaal voor onze doelgroep. Tess, Marcia en Saskia gaan daar mee aan de slag zodra de Kinect weer terug op school is. Schema maken wie wanneer gebruik kan maken van de Kinect. We kijken samen naar een geschikte plek waar we hem kunnen bewaren/neerzetten. Saskia en Marcia gaan hier mee aan de slag. Klasbord: beeldende communicatie tussen school & thuis. Saskia heeft voor iedere klas een Klasbord pagina aangemaakt. Klasbord wordt in alle klassen gebruikt. Nieuwe klassen aanmaken volgend schooljaar. Saskia gaat hier mee aan de slag. Social Media - Mediacoach opleiding. Tess en Saskia hebben de opleiding mediacoach gedaan en met diploma afgesloten. Wij zijn nu allebei mediacoach. Wij zouden binnen Heliomare graag mee gebruik maken van ons behaalde diploma. Het organiseren van een ouderavond over mediawijsheid. Inventariseren bij collega s en ouders om te kijken waar er vraag naar is. Het bekend maken van het feit dat wij mediacoach zijn. Het organiseren van een ouderavond over mediawijsheid. Saskia en Tess gaan hier mee aan de slag. 5. Heliomare SO Wijk aan Zee Relweg 51, 1949 EC Wijk aan Zee T: 088 920 82 55 contactpersoon ICT & Educatie : Judith Reckers (j.reckers@heliomare.nl) Didactisch gebruik digibord en ipad educatief Dit schooljaar was een bijzonder schooljaar. De noodgedwongen verhuizing bespoedigde de integratie en samenwerking van beide SO teams. 'Afstemming' was het thema van dit jaar, ook op ICT gebied. Iedere groep heeft een verrijdbaar digibord in de klas. Het digibord wordt ingezet als ondersteuning en verrijking van de lessen, maar ook voor de leerlingen zelf om mee te werken. Iedere groep heeft verder de beschikking over 2 pc's en minimaal 2 ipads. In april is er daarnaast voor iedere groep een laptop aangeschaft. De ipad is voor heel veel kinderen goed bruikbaar. De educatieve apps zijn een waardevolle aanvulling. 16

Dit schooljaar is het programma GYNZY bij alle groepen in gebruik genomen. Op een kernteamoverleg is informatie gegeven zodat iedereen er mee kon werken. Ook is er tijdens kernteamoverleg good practice informatie uitgewisseld. Klasbord: beeldende communicatie tussen school & thuis. Dit schooljaar zijn we gestart met een Pilot Klasbord. Van de herfst tot aan de kerst zijn drie groepen gestart. Hun ervaring is geëvalueerd op een kernteamoverleg in december. Op grond van de positieve ervaring is afgesproken dat vanaf januari iedere groep (totaal 10) start met Klasbord. Er is een instructie gegeven op een kernteamoverleg met betrekking tot het gebruik, inzet en afspraken zijn gemaakt over wat er gedeeld wordt. In mei 2015 wordt het gebruik geëvalueerd. Nu is al duidelijk dat de gebruikers enthousiast zijn. Het wordt ervaren als een gebruiksvriendelijk programma. Met name onderbouw en middenbouw groepen gebruiken het dagelijks. In plaats van dagverslagen stuurt men nu voornamelijk foto s met daarbij een korte opmerking. In de bovenbouw groepen is het gebruik minder hoog, maar over het algemeen 1 x in de 14 dagen voor foto's en frequenter voor korte berichten. Twee groepen hebben Klasbord niet gebruikt. De ene groep omdat de leraar al sinds het begin van het schooljaar via dropbox foto's deelde met ouders en verder mailde. 17

Social Media. Ellen Stulp (ICT lid en leraar op SO De Ruimte) en ikzelf zijn bezig met het ontwikkelen een lessenserie rondom social media wijsheid voor leerlingen. Doel: leerlingen bewust maken van de mogelijkheden van social media en de gevaren. Het geven en krijgen van feedback is tijdens deze lessen een van leerstrategieën. Gedurende dit schooljaar hebben de leerlingen aan dit project gewerkt. Opzet is het project volgend jaar in alle bovenbouwgroepen in te zetten. Met behulp van o.a. Facebook, dropbox, ippicy.com en skype, komen deze leerlingen met elkaar in contact te staan en ervaren ze de voor- en nadelen van social Media. Tijdens kringgesprekken worden ervaringen uitgewisseld en besproken. Leren inloggen op Facebook. Wat vul je in, wat niet? Hoe waak je over je privacy? Leren werken in de besloten en in de geheime Facebook-groep. In april 2015 is de teamsite Heliomare SO zuid gelanceerd. Collega's worden op deze wijze snel geïnformeerd maar leren ook om informatie te halen in plaats van het toegezonden te krijgen. 18

6. De Ruimte Bergen SO Oudtburghweg 3, 1862 PX Bergen T: 088 920 91 00 contactpersoon ICT & Educatie: Ellen Stulp (e.stulp@heliomare.nl), Nicolette Opdam (n.opdam@heliomare.nl) Didactisch gebruik digibord. Gebruik van het digibord en apple tv. Het digibord wordt gedurende de dag gebruikt als ondersteuning en aanvulling van het lesprogramma. In mei 2015 is een workshop aangeboden om te leren werken met Gynzy. ipad en computer educatie. Optimale inzet van computer en i-pad. De computer en i-pad zijn dagelijkse leermiddelen geworden. Gebruik devices op elkaar afstemmen. Groepjes leerlingen maken tegelijkertijd gebruik van digibord (instructie) ipad (verwerking met programma Schooltas) en zelfstandig oefenen (met taalzee, rekentuin). Typprogramma uiteindelijk is de keus op Typeworld gevallen en is aangeschaft. https://www.typeworld.nl/ 19

Digitaal portfolio. Voor de onderbouw en leerweg 3. Welk portfolio past het beste bij het jonge kind en bij de leerling uit leerweg 3. Dit pakken we komend schooljaar op in samenwerking met SO De Alk en leerweg 3 Beverwijk. OMNIDU zelf maken van digitaal leermateriaal. Invoering Omnidu. Binnen de onderbouw en leerweg 3 is Omnidu geïntroduceerd en hebben de collega s een workshop gekregen. De komende tijd gaan de mogelijkheden verder onderzoeken met elkaar. Klasbord: beeldende communicatie tussen school & thuis. Presentatie klasbord en de invoering van het gebruik ervan. In september 2014 hebben we klasbord geïntroduceerd bij de collega s zodat zij dit tijdens de eerste ouderavond met de ouders zouden kunnen bespreken. Een aantal collega s heeft wat meer tijd nodig gehad om het gebruik van klasbord onder de 20

knie te krijgen. Het streven was dat de hele school in januari met klasbord zou starten en dit is gelukt. Learning Circle Social Media. Vorig schooljaar meegedaan aan de LC van ICT-E Dit jaar deze zelf ontwikkelt. Waarnaast het belang van de regels rondom social media ook het samen werkend leren centraal staat. Eigen lessenreeks samen met collega Judith Reckers (SO Heliomare WaZ). Ruimtekisten digitaal. Prentenboek als E-book en materiaal ruimtekisten digitaal maken. Om meer mensen gebruik te laten maken van de Ruimtekisten willen we de informatie digitaal verzamelen. Hier is een begin mee gemaakt en wordt volgend schooljaar verder opgepakt. Belevingslokaal EMB leerlingen. Voor ernstig meervoudig beperkte leerlingen is op locatie de Ruimte een belevingslokaal ingericht. Vanuit projectgelden van Sil de Zeehond zijn diverse interactieve belevingsmaterialen aangeschaft. De technologie van deze materialen wekt interactie op bij de leerling met zijn omgeving. Hieronder enkele foto s gemaakt in het belevingslokaal. 21

7. Heliomare College Beverwijk (HCB) Grote Houtweg 180, 1944 HJ Beverwijk T 088 920 91 50 contactpersoon ICT & Educatie: Jesper Bruine de Bruin (j.bruinedebruin@heliomare.nl) & José Tahapary (j.tahapary@heliomare.nl) Didactisch gebruik digibord. Locatie HCB is begin 2014-2015 voorzien van een goed draaiend draadloos netwerk. Ieder lokaal is voorzien van een digibord. (start schooljaar 2014-2015) Collega s maken gebruik van het digibord als luxe televisiescherm. (eerste halfjaar 22

2014-2015) Alle digiborden zijn voorzien van Appletv. Digibord wordt ingezet als didactisch hulpmiddel. (tweede halfjaar 2014-2015) Activeren didactisch gebruik van digiborden door o.a.: mogelijkheden Gynzy & Kahoot. Gynzy 50% gebruik. Niet veel nodig om gebruik te optimaliseren. Streven is 80-90%Activeren in KT overleg. Als vergaderpunt op de agenda. Collega's verantwoordelijk maken voor dit vergaderpunt. Kahoot 40% gebruik. Leuk! Leerlingen zijn enthousiast en ook sturend in het gebruik ervan. Geen acties. Percentage breidt zich uit als een olievlek m.b.v. de leerling. ipad educatief. Start werken met ipads (eerste halfjaar 2014-2015). Uitbreiding van het aantal ipads naar 2 ipads per klas. (eind 2014). Collega s wegwijs maken m.b.t. mogelijkheden van de ipad. Voorleesfunctie instructie: https://www.youtube.com/watch?v=nxlgoorjuiq Gebruik van digitale programma s: Ambrasoft, Op weg naar 1F, Maatwerk, Veilig op internet, diverse apps op de ipad digitale toetsen (Citotoetsen) en tools voor digitaal instructie, opdrachten en communicatie (inzetten van instructiefilmpjes, Web pagina s voor het klaarzetten van opdrachten ). (2014-2015) 23

Apple tv / ipad gebruik. ipad wordt door de 100% van de leerlingen gebruikt. ipad wordt door de leerkracht als instructiemiddel 10% ingezet. Collega's zijn nog niet vertrouwd met het apparaat en zijn mogelijkheden. Collega's vertrouwd maken met het apparaat en de ipad in durven of kunnen inzetten als instructiemiddel. Instructie gebruik van Apple tv. Kenbaar maken onder de collega's dat zij een ipad kunnen lenen onder bepaalde voorwaarden. Digitaal portfolio. Alle mentoren starten met twee leerlingen per groep. (begin 2015) https://www.youtube.com/watch?v=68ywyeg8eao (leerling HCB). Link naar Implementatieplan Focus digitaal portfolio Afstemming en samenwerking met HCA. Digitaal portfolio gebruik 20%. Weerstand van onderbouw ZML leerkracht door taligheid van het programma ivm ZML niveau en werkdruk van de leerkracht. Leerkracht (Z)ML bovenbouw zijn enthousiast. Op 31-12-2015 moeten alle leerlingen werken met DP (evt. excl. groep Sandra). ICT & E lid tijdens schooltijd vrijmaken om collega's op weg te helpen met de leerling. Het DP stapsgewijs "open zetten". Inroosteren als vak ten koste van ander vak. Inzichtelijk maken voor de lk dat het als instrument gebruikt kan worden om de leerling centraal te zetten. 24

Social Media. Ontwikkelen Protocol Social Media (begin 2015). Link naar (Positief) Social Media. Meerdere klassen volgen lessen Mediavaardigheid. (begin 2015). Leerlingen hebben deelgenomen aan het project Digimaatjes van MEE http://www.meenwh.nl/digimaatjes (eerste helft 2014-2015). Mediavaardig: beeld & geluid. Stimuleren van het gebruik van mediavormen beeld en geluid (bijv. draaitafel, xbox...) Tijdens talentblok Lan-workshop (netwerk maken, computers (de)monteren en games. (tweede kwartaal schooljaar 2014-2015). Inzetten media tijdens reguliere lessen en/of vakoverstijgende projecten. (tweede kwartaal schooljaar 2014-2015). Algemeen aandachtspunt HCB: ICT en Educatie is onvoldoende zichtbaar op de jaarplanner. ICT & Educatie te vrijblijvend. ICT & Educatie 2x per jaar op de jaarplanner als verplicht item in overleg met teamleider inroosteren op de jaarplanner 2015-2016. 25

8. Heliomare College Wijk aan Zee Relweg 51, 1949 EC Wijk aan Zee T 088 920 82 55 HAVO/ VMBO/ AKA contactpersoon ICT & Educatie: Linda Spierings (l.vega@heliomare.nl), Edwin Deyll (e.deyll@heliomare.nl) Martin Alblas (m.alblas@heliomare.nl ) Wat is er bereikt rond Gepersonaliseerd Onderwijzen? (HAVO/ VMBO) 1. Projectplan & Business-Case tbv management 2. Vernieuwing onderwijsstructuur: werkvormen/coaching/portal/opbrengsten 3. Roostering (afdeling en i.s.m. met partnerscholen) en inrichting afdeling 4. Digitale werkomgeving Onderwijsinnovaties (passend in Pilot Office 365) 5. Docent competenties uitgangspunten, inclusief ICT-skills, presentatie VO-congres 6. Start programma scholing ipad gebruik docenten 7. WIFI optimaal maken Onderwijs i.s.m. ICT- beheer en ICT & Educatie groep 26

8. Test werking Wifi optimaal 9. Studiereis Zweden inclusief intro lesprogramma rond portal 10. Opslagomgeving leerling documenten 11. Portal-studiedag SENS combi LeerlabCoach-studiedag 12. Start Leerlab: Innovatieplan 13. Ouderbetrokkenheid, MR-Zuid presentatie Portal en ouderavond 14. Info leerlingen en ouders: aanbod ipad-regeling 15. Opbrengstgericht werken (aanvullende toetsingscriteria / inspectie-check) KUNSKAPSSKOLAN NEDERLAND VMBO / AKA (contactpersoon ICT & Educatie Martin Alblas) Op de gehele afdeling zijn digiborden geplaatst en uitgerust met Apple-TV. Ieder klas/groep heeft de beschikking gekregen over een ipad. Voor de leerlingen zijn er 25 laptops beschikbaar. Voor iedere docent is er een laptop beschikbaar (4 exemplaren). De methode intersectoraal wordt voor 80% digitaal gegeven inclusief leergang Office. Bij de methode biologie wordt het digibord gebruikt voor uitleg d.m.v. Powerpoint. De methode economie is voor een deel digitaal. De verwerking van de les en de(proef) toetsen zijn digitaal. Bij Rekenen en wiskunde is er uitleg via het digibord en worden ook instructiefilmpjes gebruikt. Bij Engels zijn er instructiefilmpjes en proeftoetsen via het digibord. De digibord methode Prowise is uitvoerig getest en gepresenteerd aan het personeel maar door omstandigheden nog niet ingevoerd c.q. algemeen in gebruik. Het programma Peppels is ingevoerd als huiswerk, agenda en formulieren programma voor de leerlingen en wordt algemeen gebruikt. LOB is ook geheel digitaal. Er wordt gewerkt aan een digitaal portfolio. Maatschappijleer wordt ondersteund d.m.v. digibord, b.v. filmpjes en een quiz. In de AKA klas worden de vakken Nederlands en Rekenen zowel digitaal als op papier aangeboden, maar de eindoefeningen en de toetsen zijn digitaal. Met de vakken loopbaan, burgerschap en prestaties wordt er gebruikt gemaakt van de mogelijkheden van Office en internet (youtube, google, etc.). 27

9. Mediacoach Social Media Tess Jongepier (t.jongepier@heliomare.nl) en Saskia Groot (s.groot@heliomare.nl) zijn opgeleid als mediacoach. Hun expertise wordt in onderstaande dia s weergegeven. Binnen ICT & Educatie vervullen zij de rol van mediawijsheid- expert en kennis wordt binnen de expertisegroep gedeeld. Organiseren van ouderavonden en voorlichtingsbijeenkomsten voor personeel behoort tot de mogelijkheden. 28

10. Computer Advies Team Heliomare (CAT) contactpersoon ICT & Educatie: Lieske van der Zee (l.van.der.zee@heliomare.nl), Meike Rijpers (m.rijpers@heliomare.nl) 10.1 Oogbediening Organiseren algemene bijscholing: o Bijscholingen ergotherapeuten en logopedisten (een basis scholing en verdieping) van cluster kind jeugd (team vroeg behandeling, SO1 (wijk aan zee en poliklinisch), SO2 (Beverwijk en Dynamica), VSO (Wijk aan zee, Beverwijk en Alkmaar). o Scholing van ergotherapeuten van cluster kliniek (met name voor de doelgroep hoge dwarslaesie en progressieve aandoeningen). Coaching op locatie (per casuïstiek mogelijkheden bekijken en training of gebruikers traject uitzetten) Dit alles in nauw overleg met betrokkenen rondom het kind/leerling (inclusief ouders/begeleiders). o Er is zeer intensief op verschillende locaties met verschillende leerlingen oogbediening uitgeprobeerd en een vervolg tot training uitgezet. Er zijn ook verschillende leerlingen waar oogbediening is aangevraagd (voor thuis, op school en als bediening van communicatie apparaat). 29

o Oogbediening heeft leerlingen van verschillende niveaus, leeftijden en locaties mogelijkheden geboden die er voorheen niet waren. Op het gebied van communicatie (in de breedste zin van het woord, dus directe communicatie maar ook email, facebook enz.), zelfstandig spelen en deelname aan onderwijs proces. Het vergoten van de zelfstandigheid en participatie niveau in het algemeen. 10.2 Software en hardware matige ontwikkeling o Uitbreiding software voor locaties Alkmaar en Dynamica o Mogelijkheid van omgevingsbediening onderzoeken (in overleg met leverancier RDG Kompagne) o Mogelijkheid tot besturen van robot (op infrarood module), in overleg met leverancier RDG Kompagne. o Internationale ontwikkeling software volgen 30

10.3 ipad tijdens revalidatie behandelingen (als middel en als doel) Bijscholingen ergotherapeuten (basis en verdieping scholing), zowel in cluster kind/jeugd als kliniek. Organisatie onderhoud en gebruik ipad middels aandachtspersonen (en ipad) per team en locatie, inrichting ervan op doelgroep o Vroegbehandeling (Wijk aan Zee en Heerhugowaard) o SO1 o SO2 o VSO (mini ipad) In overleg met onderwijs digitale verwerking van stof vergroten (voor leerlingen die geen pen en papier kunnen hanteren) Mogelijkheden tot aanpassen ipad (bediening middels knoppen) aanschaffen, testen en collega s instrueren. Aanpassingen binnen IOS uitproberen en collega s instrueren (bv spraakherkenning, voorleesfunctie enz.) 10.4 Onderzoeken digitale interactie voor behandeling Gebruik you tube (beveiligde omgeving) uitproberen. Voor cowboys en indianen een soort instructie filmpje gemaakt en op you tube geplaatst: http://youtu.be/x66e86o2rbc Lijkt niet voor VSO team geschikt, zijn op zoek naar meer interactie mogelijkheden (beetje klasbord idee). Moet nog verder onderzocht, uitgewerkt en geïmplementeerd worden. 31

10.4 Gebruik Omnidu binnen behandeling Begin volgend schooljaar staat scholing gepland voor behandelaren (et, ft en logo) om meer Omnidu binnen behandelingen te gaan gebruiken. En dan met name instructie niveau (bv uitwerken van taak/handeling, aanleren gebaren (klank en woorden) enz. 10.5 Inzet Kinect binnen behandeling Volgens project en voorstel wat er ligt maar dan meer gericht op behandeling. Hoe kan je tijdens fysio en / of ergotherapie Kinect inzetten om doelen te trainen? Welke effecten kan je meten? Opschaling KINECT onderzoek locatie De Ruimte in samenwerking met R & D. 32

11. H-academie & externe dienstverlening contactpersoon ICT & Educatie: Rik Lips (r.lips@heliomare.nl), Tess Jongepier (t.jongepier@heliomare.nl) WORKSHOP ICT in de passende begeleiding aan zorgleerlingen Deze workshop is ontwikkeld voor externen (maar ook geschikt voor interne diensten) Welke ICT middelen kun je inzetten om je leerling te ondersteunen bij plannen en organiseren? Wat is er nog meer te gebruiken voor competenties zoals : samenwerken, zelfvertrouwen, presentaties, omgaan met een handicap, Wat maakt dat je wel of niet kiest voor een bepaalde app of andere ICT-toepassing? In deze workshop krijg je veel praktijkvoorbeelden te zien, aangevuld met de voor en nadelen ervan. Daarnaast is het een spoedcursus in mogelijkheden en oplossingen. 33

ipad in het (speciaal) onderwijs Website: http://www.tessismore.yurls.net/nl/page/ Hier vind je nuttige tips, materialen en apps om kinderen te helpen hun handschrift te verbeteren of digitaal hun leerstof te verwerken. Verder vind je ook sites en apps over ondersteunende gebaren voor kinderen en communicatie ondersteunende apps. Zo Leer Ik Betrokkenheid bij Heliomare onderwijs VSO 'Zo leer ik' traject. Coachen van docenten advisering in diverse bruikbare app's en programma's. Welke mogelijkheden zijn er mbt opslag, cloud delen en samenwerken voor de leerlingen. Hoe maak je notities op bijvoorbeeld de ipad deelbaar zijn met collegae, leerlingen en ouders zonder te e-mailen. Welke ontwikkelingen zijn verstandig om te volgen? Hoe bruikbaar zijn de verschillende programma's voor onze doelgroep. Advies laptop externe dienstverleners De keuze is gevallen op de HP 360 laptop met touchscreen. De laptops worden met een bijbehorende workshop uitgedeeld begin schooljaar 2015-2016. Workshop is voor een deel maatwerk. Collegae van externe dienstverlening werken op verschillende scholen met verschillende systemen, dit geldt ook voor de toepassingen die ze nodig zullen hebben. NB: Vanuit dienstverlening verschillende collega s van de Heliomare Helpdesk ondersteund bij verdere professionalisering in gebruik van Exel. Aanvullend hoe ze zichzelf kunnen scholen bij vragen over Exel voordat ze met vragen bij ons terecht komen. Teruggekoppeld naar externe dienstverlening. Dit is niet core business van ICT & Educatie, deze moet gericht zijn op het primair onderwijs proces. 34

11. BIJLAGE Evaluatieverslag 04 juni 2014 35

36

37