Werken met Factor-E Helpende (www.factor-e.nl) 16-10-2012 Werken met Factor-E Helpende Pagina 1 van 31
Inhoud Methodeconcept Helpende... 3 Werken vanuit opdrachten... 3 Beroepstaken... 3 Leertaken... 3 Toolbox... 4 Verschijningsvorm van de methode... 4 Audiovisueel... 5 Inhoudelijke opbouw Factor-E Helpende... 6 Beroepstaken... 6 Inhoud van de beroepstaken... 7 Factor-E Helpende in relatie tot het kwalificatiedossier... 10 Het KD in Factor-E... 11 Het maken van een planning... 15 Werken met een cursus... 16 Werken met een training... 21 Werken met een project... 23 Werken met Factor-E... 26 Werken met de BPV-opdrachten... 28 Werken met Factor-E Helpende Pagina 2 van 31
Methodeconcept Helpende Werken vanuit opdrachten De opdrachten staan in Factor-E centraal. De opdrachten in Factor-E sturen het leerproces. Aan de hand van een grote verscheidenheid aan opdrachten verwerft de student actief kennis, vaardigheden en houding. Beroepstaken De methode is opgebouwd uit zestien beroepstaken, gebaseerd op de werkprocessen uit het kwalificatiedossier. Een beroepstaak is een voor het werkveld herkenbare cluster van activiteiten en taken die de helpende in de praktijk uitvoert, dat als een afgerond geheel wordt beschouwd. De beroepstaken zijn: 0 Introductieberoepstaak 1 Schoonmaken van de woonomgeving 2. Bieden van ondersteuning bij emotionele problemen 3. Ondersteuning bieden bij activiteiten 4. Creëren van een sfeervolle groepsruimte 5. De was verzorgen 6. Bed opmaken 7. Wassen en aan- en uitkleden 8. Het uiterlijk verzorgen 9. Werkplanning maken 10. Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd 11. Zorgvrager verplaatsen en bewegen 12. Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang 13. Handelen bij kleine ongelukken 14. Handelen bij grensoverschrijdend gedrag 15. Zorgvrager ondersteunen bij zelfredzaamheid 16. Werken aan eigen professionaliteit 17. Zorgvrager begeleiden een leven lang Beroepstaak 0 is een introductie. In deze beroepstaak maakt de student kennis met Factor-E, met het beroepsveld en met de doelgroep. Leertaken De beroeptaken zijn altijd opgebouwd uit de volgende drie leertaken: Cursus Project BPV. Daarnaast kan een beroepstaak ook nog een van de twee onderstaande leertaken bevatten: Training Factor-E. Elke leertaak benadert de beroepstaak vanuit een ander perspectief. Hieronder volgt een beknopte uitleg van de vijf leertaken. Werken met Factor-E Helpende Pagina 3 van 31
Cursus In deze leertaak staat het verwerken van vakinhoudelijke kennis centraal. Het gaat hierbij vooral om de vraag waarom. Aan de hand van gevarieerde opdrachten verwerkt de student actief de theorie die bij de beroepstaak hoort. Door het uitvoeren van de cursusleertaak leert de student te redeneren als een professional. Elke cursus levert een beroepsproduct op. Project De student werkt tijdens een project in een groep aan een forse opdracht van een (fictieve) opdrachtgever. De student ontwikkelt tijdens het project een door het werkveld gewaardeerd product. Het project wordt vanuit de school begeleid en brengt diverse beroepsaspecten samen. BPV BPV-opdrachten zijn opdrachten waarbij de student grotere delen van de gehele beroepstaak uitvoert in de praktijk. Training Bij een training traint de student aan de hand van opdrachten beroepsvaardigheden die niet in één keer te leren zijn. Het gaat er bij deze leertaak om hoe je een bepaalde vaardigheid moet uitvoeren. Alle vaardigheden zijn vastgelegd in een protocol. Factor-E Naast de bovengenoemde leertaken onderscheidt Factor-E Helpende ook E- opdrachten. Dit zijn opdrachten die het empatisch vermogen vergroten en de empowerment van de student versterken. Bijvoorbeeld: omgaan met onzekerheid, ontspanningsoefeningen enzovoort. Naast de beroepstaken bestaat de methode nog uit een ander kenmerkend onderdeel, namelijk de toolbox. Toolbox De toolbox is een verzamelbak met instructies voor de algemene studievaardigheden die de student nodig heeft om de leertaken goed af te ronden. Voorbeelden van documenten die in de toolbox voorkomen zijn: Hoe maak je een mindmap? Hoe schrijf je een verslag? Verschijningsvorm van de methode Geen boek, maar katernen De methode wordt uitgebracht in katernen. Elk katern omvat één beroepstaak. In een katern zitten de volgende leertaken: een cursus, een project en eventueel een training (protocol zijn online beschikbaar) en BPV. In één katern zijn zowel de opdrachten als de theoretische achtergronden opgenomen. De BPVopdrachten worden niet verwerkt in de katernen, maar zullen online beschikbaar zijn. De katernen worden in twee delen aangeboden. Elk deel omvat dan acht beroepstaken. Ook zijn de katernen los verkrijgbaar. Werken met Factor-E Helpende Pagina 4 van 31
ICT & ondersteuning De methode zal worden ondersteund met een website: www.factor-e.nl. Hier kunnen de docent en de student informatie vinden. Voor de docent zijn de volgende documenten beschikbaar: handleidingen (ter ondersteuning van cursus en project) toetsen videofragmenten (ter ondersteuning van training en Factor-E) protocollen, beoordelingslijsten protocollen (ter ondersteuning van trainingen) BPV-leertaken Studentregistratieformulier Toolbox. Voor de student zijn de volgende documenten beschikbaar: videofragmenten (ter ondersteuning van training en Factor-E opdracht) protocollen beoordelingslijsten protocollen BPV-leertaken Toolbox. Audiovisueel Ter ondersteuning van de protocollen, die horen bij de training, wordt gebruikgemaakt van videofragmenten. Ook zitten er bij een Factor-E leertaak twee videofragmenten. Zo is voor beroepstaak 1 Schoonmaken van de woonomgeving een videofragment gemaakt over het stofzuigen, dweilen en ramen wassen. De volgende beroepstaken worden ondersteund met videofragmenten: Beroepstaak 1 Schoonmaken van de woonomgeving (drie fragmenten) Beroepstaak 2 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd (twee fragmenten) Beroepstaak 5 De was verzorgen (twee fragmenten) Beroepstaak 6 Bed opmaken (één fragment) Beroepstaak 7 Wassen en aan- en uitkleden (twee fragmenten) Beroepstaak 8 Het uiterlijk verzorgen (één fragment) Beroepstaak 10 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd (één fragment) Beroepstaak 11 Zorgvrager verplaatsen en bewegen (twee fragmenten). Werken met Factor-E Helpende Pagina 5 van 31
Inhoudelijke opbouw Factor-E Helpende Beroepstaken De methode is opgebouwd uit zestien beroepstaken aangevuld met een introductieberoepstaak en een verdiepingsberoepstaak. Cluster 0 Introductieberoepstaak x 1 Schoonmaken van de woonomgeving HV 2. Bieden van ondersteuning bij emotionele problemen PW 3. Ondersteuning bieden bij activiteiten A 4. Creëren van een sfeervolle groepsruimte A 5. De was verzorgen HV 6. Bed opmaken HV 7. Wassen en aan- en uitkleden ADL 8. Het uiterlijk verzorgen ADL 9. Werkplanning maken ADL 10. Ondersteuning bieden bij het bereiden van de ADL maaltijd 11. Zorgvrager verplaatsen en bewegen ADL 12. Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang ADL 13. Handelen bij kleine ongelukken PW 14. Handelen bij grensoverschrijdend gedrag PW 15. Zorgvrager ondersteunen bij zelfredzaamheid ADL 16. Werken aan eigen professionaliteit PW 17. Zorgvrager begeleiden een leven lang PW PW = professioneel werken HV = huishoudelijke vaardigheden A = Activiteitenbegeleiding ADL = Algemeen dagelijkse levensverrichtingen. Beroepstaak 0 is een introductie. In deze beroepstaak maakt de student kennis met Factor-E, het beroepsveld en met de doelgroep. In het boekje Zorgvrager begeleiden een leven lang wordt onder andere ingegaan op pathologie en ontwikkelingspsychologie. De katern zorgt ervoor dat de overstap van niveau 2 naar niveau 3 vergemakkelijkt. Ook kan dit katern worden ingezet voor een extra verdieping in het laatste leerjaar. Werken met Factor-E Helpende Pagina 6 van 31
Inhoud van de beroepstaken Onderstaand schema geeft een overzicht van de beroepstaken ingedeeld naar kerntaak. Beroepstaak Inhoud (samengevat) (Beroepsspecifieke) training 0 Beroepstaak (introductie) Factor-E, cursus, training, project, BPV, e- opdrachten, kwalificatiedossiers, POP, PAP, collega s, arbodienst, werkvelden, doelgroepen, beperkingen, lichamelijke beperking, verstandelijke beperking, ziektebeelden (pathologie), kinderziektes, infectieziekten, maag- en darmaandoeningen, aandoening luchtwegen, aandoening bewegingsapparaat, aandoening zenuwstelsel, hart- en vaatziekten, huidaandoeningen, doelgroepen, STARR-methode 1 Schoonmaken van de woonomgeving Schoonmaakmethoden, Schoonmaakmiddelen, schoonmaakmaterialen, werkvolgorde, stofwisser, mondstukken, stofdoek, microvezeldoek, wonderdoekje, reinigen, reinigingsmiddelen, schuurmiddelen, gevaarlijke stoffen, gifwijzer, biologisch afbreekbaar, frequentieschema, verschillende (woon)ruimten, stofzuigen, dweilen, ramen wassen, planten en bloemen verzorgen, schoonmaakplan, etiketten/symbolen schoonmaakmiddel, gebruiksaanwijzing, gevaarsymbolen, veiligheid, opbergen van schoonmaakmiddelen, volgorde schoonmaken, milieu, groothuishouding, kleinhuishouding 2 Ondersteuning bieden bij emotionele problemen Basisemoties, waarnemen, observeren, emoties van anderen, empathie, eigen emoties, beroepsgeheim, beroepscode, respect, begeleiden (emoties van anderen), gevoelens, lichaamstaal, normen, waarden, regels en gewoontes, empathie, gezichtsuitdrukkingen, Johari-venster 3 Ondersteuning bieden bij activiteiten Soorten activiteiten, sociale activiteiten, sportieve activiteiten, educatieve activiteiten, (re)creatieve activiteiten, huishoudelijke activiteiten, verzorgende activiteiten, voorbereiden, uitvoeren, evalueren, activiteitenplan, activiteitenprogramma, stimuleren, motiveren, doelgroepen, geheugen trainen, zelfredzaamheid, reminiscentie, activiteitenprogramma, doelen, opruimen, W- vragen, materialen en middelen, veiligheid, N.v.t. Ramen wassen, dweilen, toilet schoonmaken, stofzuigen, woonkamer schoonmaken, koffiezetapparaat ontkalken, schoonmaken van de badkamer, schoonmaken van de keuken, schoonmaken van de koelkast, schoonmaken van de levensmiddelenkast, schoonmaken van de oven, schoonmaken van de slaapkamer, stof afnemen met de microvezeldoek, stof wissen met de microvezeldoek, waterkoker ontkalken N.v.t. N.v.t. Werken met Factor-E Helpende Pagina 7 van 31
4 Creëren van een sfeervolle groepsruimte Sfeer, inrichten, kleurgebruik, planten en bloemen, functie van ruimte, veiligheid, decoraties, doelgroepen, kostenbewust, verlichting, smaak, sfeerblad, primaire kleuren, thematafel 5 De was verzorgen Wasgoed voorbereiden, was sorteren, stoffen, handwas, behandelingsetiket, wasmiddel, kleuren, droogtrommel, strijken, wasserij, vlekken, milieu, wassymbolen, werking wasmiddelen, wasmachine, veiligheid, energielabel, textiel opruimen, grondstoffen en vezels, soorten wasmiddel, wasprogramma, wasserette, drogen van wasgoed, groothuishouden 6 Bed opmaken Soorten bedden, bed verschonen, materialen op en rondom het bed, hulpmiddelen, bed opmaken, decubitus, werkhouding, wieg opmaken, bedlegerigheid, veiligheid 7 Wassen en aan- en uitkleden Persoonlijke hygiëne,, methodisch handelen, wensen en gewoonten, wassen van geslachtsdelen, kleding, tummy tub, baby, wassen van ouderen, wassen van zorgvragers met een beperking, hulpmiddelen, volgorde wasbeurt, afdrogen, smetten, huidaandoeningen, steunkousen, oedeem, trombose, hulpmiddelen, observeren en rapporteren, assertiviteit, onzekerheid, zekerheid, culturen, WGBO, smetten, culturen, ontspannen 8 Het uiterlijk verzorgen Gezichtsverzorging, haarverzorging, hoofdluis, scheren, nagelverzorging, mondverzorging, kunstgebit, materialen en middelen, make-up, scheren, tandenpoetsen, huid, bril en gehoorapparaat reinigen, N.v.t. Machinaal wassen, was drogen aan de waslijn, overhemd vouwen, was in de droger Bed afhalen, bed opmaken, bed opmaken en verschonen met zorgvrager in bed Handen wassen, aan- en uitkleden van een liggende zorgvrager, wassen van een zorgvrager op bed, wassen van een zorgvrager onder de douche, wassen van een zorgvrager aan de wastafel, het aan- en uitkleden en wassen van een baby, aan- en uittrekken van steunkousen Scheren (nat), vingernagels knippen, tandenpoetsen, gezicht reinigen, haren wassen 9 Werkplanning maken Soorten werkplannen, methodisch werken, observeren en rapporteren, prioriteiten stellen, dienstrooster, werkschema, communicatieve vaardigheden, ADL, HDL, 10 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd Boodschappen doen, recept, Schijf van Vijf, diëten, kasboek bijhouden, budgetbeheer, fifo, voedingspatroon, voeding in relatie tot doelgroepen, HACCP, sondevoeding, etiket, voeding klaarmaken, hygiëne, voedselvergiftiging, voedselinfectie, de maaltijd, afwassen, eetstoornissen, vochtbalans, voeding en cultuur, instellingskeuken, 11 Zorgvrager verplaatsen en bewegen Hulpmiddelen, tilliften, verplaatsen in bed, verplaatsen van bed naar stoel (en andersom), de wervelkolom, ledematen, gewrichten, spieren, ondersteunen bij het bewegen, haptonomie N.v.t. Afwassen met een afwasstraat, afwassen met de hand, hygiënisch werken bij het bereiden van voedsel, tafeldekken, werken met een elektrisch kooktoestel of inductiekooktoestel, werken met een gaskooktoestel, werken met een magnetron, zorgvrager helpen met eten en drinken, fruithapje maken, flesvoeding Lopen met één kruk, lopen met twee krukken, verplaatsen van stoel naar bed, actieve lift, passieve lift, verplaatsen met een glijzeil. Werken met Factor-E Helpende Pagina 8 van 31
12 Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang Zindelijkheid, begeleiden naar toilet, materialen en middelen, sondevoeding, uitscheidingsproblemen, transfer, toiletgang op bed, katheter, canule, incontinentie, incontinentiemateriaal, bedplassen, 13 Handelen bij kleine ongelukken Ongevallen (blaren, uitwendige wonden, vuiltje in oog enz.), flauwvallen, brandwonden, botbreuken, kneuzingen, vergiftiging, verslikken, verbandtrommel, brandgevaar, preventiemaatregelen, vermissing, protocollen, risico-inventarisatie, 14 Handelen bij grensoverschrijdend gedrag Agressie, grensoverschrijdend gedrag, pesten, seksuele intimidatie, vernielen, stelen, bedreigen, discriminatie, machtsmisbruik, stress, assertiviteit, macht, machtsmisbruik, conflicten, groepsdruk, wettelijke normen, fatsoensnormen, Gordonmethode, professionaliteit, klachten, 15 Zorgvrager ondersteunen bij zelfredzaamheid Zelfredzaamheid, ADL, HDL, motiveren, signaleren, observeren, rapporteren, ondersteuningsdoelen, wetten Po geven in bed, urinaal geven in bed, urineschuitje geven in bed Handelen bij splinters, flauwvallen, brandwonden, stabiele zijligging, greep van Heimlich, Rautek-greep N.v.t. N.v.t. 16 Werken aan eigen professionaliteit Samenwerken, observeren, rapporteren, feedback geven/ontvangen, vakliteratuur, informatiebronnen, gesprekstechnieken, vergadering, werkoverleg, agenda, kritiek, ik-boodschap, assertiviteit, vergaderdoelen, evalueren, afstemmen, communicatieve vaardigheden, beroepshouding, kwaliteiten, valkuilen, arbeidsovereenkomst, cao, protocollen, landelijke regelingen, wgbo Zorgvrager begeleiden een levenlang Van cel naar orgaansysteem, spierstelsel, beenderstelsel, ademhalingsstelsel, cardiovasculaire stelsel, spijsverteringsstelsel, urinewegstelsel, integumentair systeem, zenuwstelsel, lymfestelsel, endocriene stelsel, bevruchting, zwangerschap, geboorte, ontwikkeling van de baby, dreumesfase 18-30 maanden, peuterleeftijd 30-48 maanden, kleuter 4-6 jaar, jonge schoolkind 6-9 jaar, schoolkind 9-12 jaar, adolescentenleeftijd 12-22 jaar, lichamelijke/motorische ontwikkeling, sociaalemotionele ontwikkeling, volwassenen, oudere volwassenen, infectieziekten, allergieën, autoimmuunziekten, welvaartsziekten, ziekten ontstaan door tekorten, sterven, veelvoorkomende ziektes (griep, astma, blaasontsteking, dementie, hartinfarct etc.) kinderziekten, vaccinaties N.v.t. N.v.t. Werken met Factor-E Helpende Pagina 9 van 31
Factor-E Helpende in relatie tot het kwalificatiedossier Factor-E Helpende kent een duidelijke verantwoording met betrekking tot het kwalificatiedossier. Elke beroepstaak kent een uitgebreide verantwoording. De verantwoording is gedaan voor het KD 2010-2011, 2011-2012 en 2012-2013. In de docentenhandleiding vindt u de specificaties met de verwijzingen naar de kerntaken, werkprocessen en competenties. Werken met Factor-E Helpende Pagina 10 van 31
Dekking van het kwalificatiedossier. De kwalificatiedossiers 2010-2011 en 2011-2012. De kwalificatiedossiers van 2010 vindt u op de site van Calibris. 2010: http://www.calibris.nl/onderwijs/ksdocumenten.php?vw=cks&sid=3&jaar=2010 2011: http://www.calibris.nl/onderwijs/artikel.php?guid=836ccbae-fbee-11e0-b68a- 12313b031a14 2012: http://www.calibris.nl/onderwijs/artikel.php?guid=c881acc0-2bad-11e1-8652- 12313b031a14 Certificeerbare eenheden Het KD van Helpende bestaat uit drie certificeerbare eenheden. In onderstaand schema is aangegeven hoe de beroepstaken van Factor-E kunnen worden gekoppeld aan de certificeerbare eenheden. Certificeerbare eenheid Hulp bij huishouden, wonen en recreëren Hulp bij persoonlijke verzorging/adl Hulp bij (sociale) activiteiten Beroepstaken (BT) Factor-E Helpende Zorg en Welzijn BT 1 Schoonmaken van de woonomgeving BT 4 Creëren van een sfeervolle groepsruimte BT 5 De was verzorgen BT 6 Bed opmaken BT 9 Werkplanning maken BT 10 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd BT 7 Wassen en aan- en uitkleden BT 8 Het uiterlijk verzorgen BT 11 Zorgvrager verplaatsen en bewegen BT 12 Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang BT 13 Handelen bij kleine ongelukken BT 14 Handelen bij grensoverschrijdend gedrag BT 15 Ondersteunen bij de zelfredzaamheid BT 2 Bieden van ondersteuning bij emotionele problemen BT 3 Ondersteuning bieden bij activiteiten BT 16 Werken aan eigen professionaliteit Het KD in Factor-E Op de volgende pagina ziet u een overzicht van de beroeptaken in het KD. Per werkproces is aangegeven welke beroepstaken uit Factor-E ingaan op aspecten van het werkproces. Werken met Factor-E Helpende Pagina 11 van 31
Kerntaak 1: Bieden van zorg en ondersteuning op basis van een werkplanning Werkproces Beroepstaak Competenties 1.1 Maakt een werkplanning Werkplanning maken op basis van het zorg-, leef-, begeleidings- of activiteitenplan J Formuleren en rapporteren Q Plannen en organiseren R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen 1.2 Ondersteunt bij huishouden en de woonof verblijfsomgeving of opvangsituatie 1.3 Ondersteunt bij persoonlijke zorg/adl Schoonmaken van de woonomgeving Training Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd Training Creëren van een sfeervolle groepsruimte De was verzorgen Training Bed opmaken Training Wassen en aan- en uitkleden Training Factor-E L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen D Aandacht en begrip tonen K Vakdeskundigheid toepassen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten Werken met Factor-E Helpende Pagina 12 van 31
1.3 Ondersteunt bij persoonlijke zorg/adl Het uiterlijk verzorgen Training Zorgvrager verplaatsen en bewegen Training Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang Training Zorgvrager begeleiden een leven lang D Aandacht en begrip tonen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten D Aandacht en begrip tonen K Vakdeskundigheid toepassen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten D Aandacht en begrip tonen K Vakdeskundigheid toepassen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten D. Aandacht en begrip tonen K. Vakdeskundigheid toepassen R. Op de behoeften en verwachtingen van de cliënt richten 1.4 Ondersteunt bij (sociale) activiteiten en recreëren 1.5 Handelt in onvoorziene situaties Ondersteuning bieden bij activiteiten Handelen bij kleine ongelukken Training Handelen bij grensoverschrijdend gedrag Factor-E L Materialen en middelen inzetten R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten T Instructies en procedures opvolgen J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen T Instructies en procedures opvolgen J Formuleren en rapporteren K Vakdeskundigheid toepassen T Instructies en procedures opvolgen Werken met Factor-E Helpende Pagina 13 van 31
Kerntaak 2: Ondersteunen bij het zelfstandig functioneren Werkproces Beroepstaak Competenties 2.1 Ondersteunt een Ondersteuning bieden bij emotionele cliënt/zorgvrager op emotioneel gebied problemen Factor-E 2.2 Ondersteunt een cliënt/zorgvrager bij de zelfredzaamheid Zorgvrager ondersteunen bij zelfredzaamheid Training Zorgvrager begeleiden een leven lang D Aandacht en begrip tonen D Aandacht en begrip tonen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten D Aandacht en begrip tonen R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten Kerntaak 3: Uitvoeren van organisatie- en professioneel gebonden taken Werkproces Beroepstaak Competenties 3.1 Werkt aan de eigen Werken aan eigen professionaliteit deskundigheidsbevordering en professionalisering Factor-E Zorgvrager begeleiden een leven lang 3.2 Stemt de werkzaamheden af 3.3 Evalueert de werkzaamheden Werken aan eigen professionaliteit Factor-E Werken aan eigen professionaliteit Factor-E K Vakdeskundigheid toepassen K Vakdeskundigheid toepassen E Samenwerken en overleggen J Formuleren en rapporteren T Instructies en procedures opvolgen J Formuleren en rapporteren R Op de behoefte en verwachtingen van de klant richten Werken met Factor-E Helpende Pagina 14 van 31
Het maken van een planning Factor-E voor Helpende is eenvoudig te plannen. De cursussen trainingen en projecten zijn over het algemeen even groot. Onderstaande tabel geeft een indicatie van het aantal studiebelastingsuren voor de student. Nr. Titel beroepstaak Cursus Training Project Factor- E BPV Totaal 0 Introductie 20-20 - Nee 40 1 Schoonmaken van de woonomgeving 20 20 20 - Ja 60 2 Bieden van ondersteuning bij emotionele problemen 20-20 20 Ja 60 3 Ondersteuning bieden bij activiteiten 20-20 20 Ja 60 4 Creëren van een sfeervolle groepsruimte 10-20 Ja 30 5 De was verzorgen 20 20 20 Ja 60 6 Bed opmaken 20 20 20 - Ja 60 7 Wassen en aan- en uitkleden 20 20 20 20 Ja 80 8 Het uiterlijk verzorgen 20 20 20 - Ja 60 9 Werkplanning maken 20-20 - Ja 40 10 Ondersteuning bieden bij het bereiden van de maaltijd 20 20 20 - Ja 60 11 Zorgvrager verplaatsen en bewegen 20 20 20 - Ja 60 12 Zorgvrager ondersteunen bij de toiletgang 20 20 20 - Ja 60 13 Handelen bij kleine ongelukken 20 20 20 - Ja 60 14 Handelen bij grensoverschrijdend gedrag 15 Zorgvrager ondersteunen bij zelfredzaamheid 20-20 20 Ja 60 20-20 - Ja 40 16 Werken aan eigen professionaliteit 20-20 20 Ja 60 17 Zorgvrager begeleiden een leven lang 40 40 Totaal 370 180 340 100 990 Werken met Factor-E Helpende Pagina 15 van 31
Werken met een cursus In de cursus worden de theoretische achtergronden behandeld. In grote lijnen bestaat de cursus uit theoriebronnen en uit opdrachten. De opdrachten sturen het leerproces. Een cursus leent zich prima voor een mix van klassikale uitleg en zelfstandig werken. U kunt als docent bijvoorbeeld een stuk theorie behandelen en vervolgens uw studenten een aantal opdrachten geven waar zij mee aan het werk kunnen gaan. U kunt uit de opdrachten ook een eigen selectie maken. Niet alle opdrachten hoeven gedaan te worden. Beroepsproduct De cursus begint met een casus. Deze casuïstiek kunt u mooi gebruiken om het onderwerp in te leiden bij uw studenten. Deze casus hoort bij het beroepsproduct. Het beroepsproduct werkt als een rode draad door de cursus. Bijvoorbeeld: het maken van een was instructiekaart. U kunt ervoor kiezen om het beroepsproduct te laten maken, maar u kunt er ook voor kiezen om dat niet te doen. Als u ervoor kiest om het beroepsproduct wel te laten maken, dan adviseren wij u om bij het begin van de lessenserie de beoordeling achter in de cursus met de student door te nemen. Werken met Factor-E Helpende Pagina 16 van 31
Opdrachten Na het beroepsproduct volgen de doelstellingen en de beoordelingscriteria voor de cursus als geheel. De cursus bestaat uit een grote serie opdrachten. Bij elke opdracht is met een poppetje aangegeven of het een groepsopdracht is of dat de opdracht alleen gedaan kan worden. Voor sommige opdrachten is het belangrijk dat de student eerst een stuk theorie bestudeert. In de rechterkantlijn is dan in een groen vlakje aangegeven welke theorie bij de opdracht bestudeerd moet worden. U kunt ervoor kiezen de theorie voor de opdracht te bespreken in een klassikale setting. Bij een groot aantal beroepstaken is ook filmmateriaal beschikbaar. Die kunt u natuurlijk ook klassikaal gebruiken. Boven de eerste opdracht staat: voorbereiding. Dit is bedoeld als de voorbereiding op het maken van het beroepsproduct. Werken met Factor-E Helpende Pagina 17 van 31
Uitvoering Na de opdrachten over de theorie volgt een opdracht die aanzet tot het maken van het beroepsproduct. Boven de opdracht staat dan ook: uitvoering. U kunt deze opdracht overslaan als u besluit geen beroepsproduct te maken. De laatste opdracht is een reflectieopdracht. Deze reflectieopdrachten zijn altijd heel concreet. De student kan hier aangeven wat hij/zij van de cursus vond en wat als moeilijk of makkelijk is ervaren. Werken met Factor-E Helpende Pagina 18 van 31
Leerpunten en beoordeling De student wordt aan het einde van de cursus gevraagd om de aandacht- en leerpunten te noteren. U kunt dit onderdeel goed gebruiken voor een POP- of PAP-gesprek. In de cursus is ook een beoordeling opgenomen. Dit is een beoordeling die hoort bij het beroepsproduct. U kunt deze bijvoorbeeld in een evaluatiegesprek met de leerling invullen. Toets Bij elke cursus hoort één formatieve toets. Deze wordt via de website (www.factor-e.nl) op twee manieren aangeboden. Namelijk in de vorm van een PDF en via een Word-bestand. De toets kan op verschillende momenten worden ingezet. Het meest logische moment is de toets kort na het afronden van de cursus in te zetten. Maar de docent kan er ook voor kiezen om aan het eind van de gehele beroepstaak de toets af te nemen. De toets is inclusief een antwoordmodel. Werken met Factor-E Helpende Pagina 19 van 31
Theoriebronnen Het laatste onderdeel van de cursus zijn de theoriebronnen. In de theoriebronnen wordt de theorie uitgelegd. U kunt de theoriebronnen gebruiken voor een klassikale uitleg. Naast de tekstbronnen zijn er ook filmpjes die zaken uitleggen. Werken met Factor-E Helpende Pagina 20 van 31
Werken met een training Instructie In een training gaat het om het aanleren van vaardigheden. In het werkboek krijgt de leerling een opdracht. In de opdracht staat ook een verwijzing naar een filmpje en naar diverse protocollen. Werken met Factor-E Helpende Pagina 21 van 31
Protocollen Bij elke training horen een aantal protocollen. Deze protocollen staan op de website (www.factor-e.nl). Het voordeel van protocollen op de website is dat u deze kunt aanpassen aan uw eigen situatie of de situatie in de BPV. Naast de protocollen staan er op de website ook beoordelingslijsten voor de vaardigheden Werken met Factor-E Helpende Pagina 22 van 31
Werken met een project In een project gaat het erom dat de student een grotere opdracht maakt. De student wordt uitgedaagd om zelf informatie in te winnen, met anderen samen te werken. Het project hoeft niet noodzakelijkerwijs na de training en de cursus gedaan te worden. Het project kan ook prima voor de cursus gedaan worden. In dit geval moet de student wel zelf informatie verzamelen. Casus Het project begint altijd met een casus, Hierin wordt een opdrachtgever geïntroduceerd die een opdracht heeft voor de student. In dit geval een instructieboekje. Werken met Factor-E Helpende Pagina 23 van 31
Vaste structuur De projecten in Factor-E hebben een vaste structuur. Dit geeft de student houvast en duidelijkheid. De onderdelen van een project zijn: - Opdrachtomschrijving - Voorbereiding - Vooronderzoek - Ontwerp - Uitvoering - Oplevering - Evaluatie. In de projecten staan ook blauwe teksten. Dit zijn teksten waarbij de student bijvoorbeeld een go moet halen bij zijn docent of het verslag moet bijwerken. Werken met Factor-E Helpende Pagina 24 van 31
Beoordeling Het project eindigt met een beoordelingsformulier. Dit kunt u ook downloaden van de website. Werken met Factor-E Helpende Pagina 25 van 31
Werken met Factor-E In de Factor-E staat het versterken van de empowerment en empathie van de student centraal. Aan de hand van een reeks opdrachten en oefeningen werkt de student hieraan. De Factor-E begint met de doelstellingen gevolgd door twee casussen. De casuïstiek zorgt voor een inleiding op de Factor-E. Het is aan te bevelen om de casussen samen met de studenten te bespreken. Een Factor-E bestaat verder uit opdrachten en oefeningen. De oefeningen hebben een vaste structuur en veronderstelt in de meeste gevallen sturing en begeleiding vanuit de docent. De gewenste docentenondersteuning wordt ook in de handleiding beschreven. Werken met Factor-E Helpende Pagina 26 van 31
De Factor-E wordt niet met een beoordeling afgesloten. Het gaat immers om het versterken van het zelfvertrouwen en het inlevingsvermogen. Werken met Factor-E Helpende Pagina 27 van 31
Werken met de BPV-opdrachten Bij elke beroepstaak hoort één BPV-opdracht. Alleen de opdracht voor de BPV is opgenomen. De voorbereiding die hieraan vooraf door de student kan worden uitgevoerd, staat op de website www.factor-e.nl. Elke BPV-opdracht begint met een inleiding gevolgd door de opdracht, de doelstellingen en de beoordelingscriteria waaraan voldaan moet worden. Werken met Factor-E Helpende Pagina 28 van 31
Naast de opdracht staat er rechts in het kader de verwijzing naar de voorbereiding en het beoordelingsformulier. Dit kunt u vinden op www.factor-e.nl. Aan de hand van de voorbereiding bereidt de student zich via opdrachten voor op het uitvoeren van de BPV-opdracht. Voordat de student kan beginnen met het uitvoeren van de BPV-opdracht, dient de student eerst zijn werkplan voor te leggen aan de BPV-begeleider. Hij bepaalt of de student zijn BPV-opdracht mag gaan uitvoeren. Werken met Factor-E Helpende Pagina 29 van 31
Na de uitvoering van de BPV-opdracht is er een moment van reflectie. De student wordt gevraagd om terug te kijken op de uitvoering en hiervan een verslag te schrijven. Elke BPV wordt afgesloten met een beoordeling. De beoordeling wordt zowel door de student als door de docent ingevuld. Beide beoordeling kunnen als uitgangspunt dienen voor een reflectiegesprek. Werken met Factor-E Helpende Pagina 30 van 31
Na de beoordeling formuleert de student zijn eigen leerdoelen en bespreekt dit met zijn begeleider. Werken met Factor-E Helpende Pagina 31 van 31