FAS(D) de gevaren van alcohol voor het ongeboren kind Lotte van Elburg, psycholoog i.o. tot GZ-psycholoog Salima Kamp, GZ-psycholoog / orthopedagoog
FAS(D) team INTER-PSY Rudi Kohl Esther Verbeek Salima Kamp Lotte van Elburg Jelte Woudsma Mindy Wijk Kinderarts Kinder- & jeugd psychiater GZ-psycholoog / orthopedagoog Psycholoog i.o. GZ-psycholoog Psycholoog Secretaresse Els Blijd-Hoogewys Klinisch psycholoog / behandelco.
Na vanavond, weet u: Wat FAS(D) is Waarom alcohol zo schadelijk is Het belang van een (vroegtijdige) diagnose De kenmerken van FAS(D) Wat een patiënt met FAS(D) nodig heeft
Wat is FAS(D) FAS FASD Fetal Alcohol Syndrome Fetal Alcohol Spectrum Disorders Onder FASD vallen verschillende afwijkingen bij het kind, die zijn ontstaan door alcoholgebruik tijdens de zwangerschap.
De paraplu FAS FASD
Waar staat u? Iedereen weet Velen weten Sommige weten Enkelen weten Bijna niemand weet Alcohol is slecht voor kinderen Zelfs een beetje alcohol is slecht voor kinderen Maternaal alcohol bereikt de foetus Wat het risico is voor de foetale ontwikkeling Wat is het mechanisme?
Aangeboren afwijkingen ADH à zet vitamine A om in retinoïde zuur ADH à breekt alcohol af Alcohol concurreert met vitamine A ADH kan niet beiden tegelijk verwerken Gevolg: tekort aan retinoïde zuur Van Faassen et al., 2011
Nog meer processen Door alcohol meer plassen, leidt tot: - Verlies van zink & foliumzuur - Zink = bouwsteen ADH Schildklierhormoon: - Verminderde werking schildklier leidt tot hersenschade - Foetus is afhankelijk van schildklierhormoon moeder - Alcohol onderdrukt aanmaak schildklierhormoon Van Faassen et al., 2011
En nog meer processen - Alcohol stimuleert uitgifte van cortisol (stresshormoon) - Foetus blootgesteld aan meer cortisol - Cortisolniveau moeder programmeert foetus t.a.v. omgang met stress voor rest van zijn/haar leven Van Faassen et al., 2011
Hoeveel is veilig? Vermijdt alcohol als je zwanger bent of bij een kinderwens
Risico profiel moeders Goed inkomen, goede opleiding, leeftijd > 30 jaar, single, rookt, binge drinkpatroon
Belang van FASD diagnose Adequate verwijzingen Ander perspectief in begrijpen van problematiek Nieuwe strategieën Preventie van secundaire beperkingen Preventie van prenataal aan alcohol blootgestelde kinderen in toekomst Beter medisch management Steunend netwerk bestaande uit respect & begrip CADEC
4-Digit Code 4 kern elementen van FAS(D) Groei Gezichtskenmerken CNS schade Prenatale alcohol blootstelling 4 punt Likertschaal 1 = afwezig 4 = volledige aanwezig
1. Groei / 2. Gezichtskenmerken http://www.fhs.mcmaster.ca/pblonline /fas.htm
3. Hersenschade (CNS schade) CNS schade: structureel & neurologisch Microcefalie, epilepsie CNS schade blijkend uit gedragsmatig bewijs, beperkingen of tekorten op > 3 domeinen Waarschijnlijkheid Geschatte ernst
Basaal Gering geboortegewicht Kleiner & lichter in 1 e levensjaar / Failure to thrive Eetproblemen, zwakke zuigreflex Stoornissen in sensibiliteit / sensorische integratie Zindelijkheidsproblemen Angstklachten, prikkelbaarheid Slaapproblemen Ontwikkelingsachterstand
Cognitief Cognitieve beperking Moeite met organiseren taken & materiaal Visuele & auditieve verwerkingsproblemen Verhoogd afleidbaar, korte aandachtsspanne Moeite met meervoudige instructies Zwak taalbegrip Moeite met rekenen & abstract denken Slecht handschrift door zwakke motorische coördinatie Geheugenproblemen Onvermogen te leren van ervaringen Zwak ruimtelijk inzicht Zwak tijdsbesef
Sociaal emotioneel Zwakke impulscontrole Behoeftes niet kunnen uitstellen Geen begrip oorzaak & gevolg Zwakke sociale vaardigheden, beperkt inlevingsvermogen Sociaal ongepast gedrag Seksueel ontremd gedrag / grensoverschrijdend gedrag Gemakkelijk beïnvloedbaar (naïef) Gemakkelijk slachtoffer, gevoelig voor groepsdruk Gebrekkige gewetensvorming Jong gedrag Zwakke realiteitstoetsing
Waar kunt u op letten? Een plafond in ontwikkeling Verstoorde gewetensontwikkeling Sociaal-emotioneel jonger overkomen Voor de artsen onder ons: mogelijk microcefalie!
Aanpak Zoek niet naar onsuccesvolle onafhankelijkheid Zoek naar succesvolle acceptatie van afhankelijkheid van externe structuur Zoek naar onafhankelijk functioneren binnen deze externe structuren Niet boos worden als ze t moeilijk hebben. Ze kunnen het niet helpen. Sterkte-zwakte analyse, externe structurering en reële verwachtingen
Aanpak Weet: Het is niet omdat ik het niet wil, maar omdat ik het niet kan. Desalniettemin, als er aanpassingen in de omgeving komen, dan lukt het me mogelijk wel, met ondersteuning.
Nu weet u: De schade van alcohol is diffuus en onomkeerbaar Een vroegtijdige diagnose leidt tot Juiste begeleiding Voorkomen van meer FAS(D)-kinderen Wat FAS(D) kenmerkt en waarop te screenen Wat ze nodig hebben: structuur, structuur, structuur
BEDANKT VOOR UW AANDACHT! Meer weten? Ga naar: http://inter-psy.nl/behandelingen/inter-psy-isgespecialiseerd-in/fasd-polikliniek/