Scholingsdagen NVMETC 4 en 18 november 2016 Informed consent materiaal afstemmen op kinderen en adolescenten

Vergelijkbare documenten
Ethiek van onderzoek met kinderen. Dr. Rieke van der Graaf DCRF Jaarcongres 26 september 2018, Ede

ANNE en het wetenschappelijk onderzoek naar de. Groeneneuzengriep

LEER STUDEREN MET Spaced Practice SPREID JE STUDEERMOMENTEN IN DE TIJD

Bent u gevraagd voor medisch wetenschappelijk onderzoek?

Leesplezier en leesbegrip van kinderen in de bovenbouw

Examen VWO - Compex. wiskunde A1

Het stabiliseren van vroeggeboren kinderen voordat de navelstreng wordt doorgenomen: onderzoek naar de uitvoerbaarheid.

Open Science binnen het informatievaardighedenonderwijs. Nicole Potters, Education Suppport, TU Delft Library 25-apr-16

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek. 16 jaar en ouder.

Project DigiTaal. Taal leren met tabletgames. Siméacongres Johanna Schulting Marjan ter Harmsel

Recent nationaal en internationaal onderzoek PRADER-WILLI SYNDROOM

Dexamethasone for Cardiac Surgery (DECS) trial (Studie naar dexamethason bij hartchirurgie)

Derde evaluatie van de WMO

Sociale Cognitie bij Psychisch Gezonde Volwassenen

Type darmoperatie voor geperforeerde diverticulitis

Europese en landelijke ontwikkelingen ter verbetering van medicijnonderzoek bij kinderen. Jos Gilissen. DCRF Jaarcongres-26Sep2018

Recente ontwikkelingen in de ethische normen voor medisch-wetenschappelijk onderzoek

6 e Nieuwsbrief EPISCA onderzoek maart 2015

Criteria voor het beoordelen van onderzoeken en projecten vanuit het perspectief van patiënten

Standard Operating Procedure

Onderlinge verbondenheid. begeleiding en zorg voor mensen met een verstandelijke en/of andere beperkingen

Criteria voor het beoordelen van onderzoeken en projecten vanuit het perspectief van patiënten

Dotterbehandeling via de pols

Checklist en toelichting indienen WMO amendement uitbreiding centrum

Participatiewiel: een andere manier van kijken

Vergoedingen voor proefpersonen en onderzoekers

Impact op zijn. leven

Vergoedingen voor proefpersonen en onderzoekers

Informatie en Informed Consent betreffende het onderzoek Effectiviteit van routinematig vernevelen bij beademde patiënten op de ICU

Toezicht op uitvoering kan beter. Aanbevelingen uit rapport Toezicht op Medisch Wetenschappelijk Onderzoek met mensen

Als patiënten niet mee kunnen doen

Fysieke fitheid meten bij kinderen met een verstandelijke beperking. Marieke Wouters, Aleid Laan, Laurine Croonen NVFVG congres - april 2015

Active2Gether. Smart coaching strategies that integrate social networks and modern technology to empower young people to be physically active

Klinisch onderzoek bij kinderen en jongeren met kanker. wat is het en hoe werkt het?

Toetsingskader nwmo. Denkmodel. Niet-interventioneel onderzoek. Toetsen?! Welk probleem lossen we precies op?

Checklist Lokale Uitvoerbaarheid

Hoe zet je een goede structuur neer voor jouw onderzoeksvoorstel, plan van aanpak of scriptie als je gaat afstuderen?

HOVON 141 CLL. Instructies voor de deelnemende site: ICF studie template aanpassen naar een lokaal biobank ICF

Checklist en toelichting indienen Lokale Uitvoerbaarheid

Analyse document. Motion Graphic. Naam: Fabio D Apice student nummer: Docent:Bart Dijkman Datum: Klas: CAVI B

Dr. Hilde Verbeek 15 april Department of Health Services Research Focusing on Chronic Care and Ageing 1

Therapeutisch versus niet-therapeutisch onderzoek bij minderjarige en wilsonbekwame proefpersonen

Alcoholmarketing in Europa en Nederland

Voorkómen van een littekenbreuk naast het stoma door plaatsing van een kunststof matje

DIFFERENT STEPS IN DRUG DEVELOPMENT: FROM THEORETICAL CONCEPT TO ACCESS FOR PATIENTS ROLE OF THE ETHICAL COMMITTEES

Patiëntenbrief en toestemmingsverklaring, pagina 1 van 6 SUPER-studie Rode Kruis Ziekenhuis versie 3 dd 20 december 2012

Informatiebrief voor mensen met afasie. Versie 3, 21 januari 2013

BELEIDSPLAN. Stichting Peramiho Kruisstraat ZL Weert

INFORMATIE TEN BEHOEVE VAN DEELNEMERS

Palliatieve Zorg. Onderdeel: Kwalitatief onderzoek. Naam: Sanne Terpstra Studentennummer: Klas: 2B2

01 Did you enjoy the training sessions? o Yes o No. 02 Are you satisfied about the results?

Johanna van Gaalen, arts-onderzoeker Afdeling Medische Besliskunde 9 juni 2010

Informatiebrief voor deelname moeder en kind aan de NOGBS studie

Take-home toets: Kwalitatief onderzoek

Behandeling Begrepen. Shared Decision Making m.b.v. 3D animatie-video s & visuals

Het Parelsnoer Initiatief: Parel Reumatoïde artritis / artrose Biobank Reumatoïde artritis / artrose. Patiënten Informatiebrief

Titel van het onderzoek Cognitieve variabiliteit van NF1 en TSC in eeneiige tweelingen (COVANTT)

Welke scores zijn voor een patiënt het belangrijkste?

INFORMATIEBRIEF VOOR DE PATIËNT

European Clinical Trial Regulation: Kans voor Nederland

Nederlandse samenvatting

NETWERK LEDEN EN HUN ONDERSTEUNING AAN OUDERS MET EEN VERSTANDELIJKE BEPERKING FORMEEL OF INFORMEEL NETWERK? JOS DE KIMPE

Spoelen of darm verwijderen voor geperforeerde diverticulitis

Educhron. Preferenties van chronisch zieken wat betreft educatie. onderzoeker:nele Zupancic begeleiders: Tessa Avermaete, Philip Moons

Feedback geven en krijgen. Diepteverwerking 9 november 2016 Marieke Thurlings

ZOEKTOCHT NAAR WAT WERKT IN HET JONGERENWERK. Cynthia Boomkens Jolanda Sonneveld

Curriculum Vitae. Suzanne Dölle

Uitdagingen bij de ontwikkeling van draadloze producten D&E event FHI ( s Hertogenbosch) 9 oktober 2013

INFORMATIE TEN BEHOEVE VAN DEELNEMERS

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

Dag 1 Reflectie op je huidige situatie

Photovoice. Een visueel middel voor onderzoek (PAR) Ook een bruikbaar middel in. de ergotherapie?

Inleiding psycho-educatie ASS bij volwassenen

Handreiking voor onderzoekers en METC s bij het indienen en beoordelen van protocollen voor onderzoek naar suïcidepreventie

PEER REVIEWS SEMINAR..

Goed voorbeeld doet volgen. Martine Noordegraaf

Sustained Aeration of Infant Lungs (SAIL) study Onderzoek naar beademing van te vroeg geborenen bij de geboorte

Af en toe chaotisch maar wel met een boodschap en lering. Mooie zinnen maar niet te volgen verhaal. Einde goed, 15 min

JIJ ÈN JOUW ZORGPLAN. Rapport over de toetsing van zorgplannen. Uitgevoerd en opgeschreven door Stef Harweg en Antoinette Meys

NRC-Studie. Nederlandse Vereniging voor Arthroscopie Rotator Cuff Studie

BEDRIJVEN KINDERARBEID AANPAKKEN

Terugvraagmethode. Monique Heijmans, Nivel Geesje Tomassen, Zelfstandig adviseur Hester van Bommel, Pharos

[modelbrief informatiebrief niet WMO-plichtig onderzoek 6 november 2010]

Spoelen of darm verwijderen voor geperforeerde diverticulitis

E.H.B.O. Werkstuk Vera Kleuskens, groep 7

Vroeg vreemd (buur)taalonderwijs

de INDEX-studie Geachte mevrouw,

faculteit gedrags- en maatschappijwetenschappen Vroege ontwikkeling Motorische ontwikkelingspatronen bij jonge kinderen met ZEVMB

Informatiebrief voor de patiënt in tweede instantie

Rol ETCs in gegevensbescherming

3 april 2014 Partnership in Clinical Trials Martijn Griep, PhD Associate Director Kwaliteit en Naleving Janssen GCO Benelux, Tilburg

MOSAIC studie Informatiebrief voor cases

Juridische notitie. Toestemming jongere niet medisch wetenschappelijk onderzoek. Mr. S.J.C. Höfte. Uitwerking

Informatiebrief voor ouders

Nederlandse samenvatting

Proefpersoneninformatie voor deelname aan medisch-wetenschappelijk onderzoek

Vragenlijsten kwaliteit van leven

Veranderende rollen in de afstemming van zorg tussen cliënten met NAH, mantelzorgers en zorgprofessionals

Understanding the role of health literacy in self-management and health behaviors among older adults Geboers, Bas

Transcriptie:

Scholingsdagen NVMETC 4 en 18 november 2016 Informed consent materiaal afstemmen op kinderen en adolescenten Ronella Grootens

Actueel Minister Schippers: 11 okt 2016.De commissie-doek beschreef in haar rapport dat zij zich bewust is van de lichamelijke en psychische kwetsbaarheid van kinderen die deelnemen aan wetenschappelijk onderzoek, maar dat ook gekeken moet worden naar de mogelijkheden van kinderen. Het kind is niet alleen zorgbehoevend en beschermwaardig, maar het is ook een persoon met opva?ngen en gevoelens die een plaats moeten krijgen in de afwegingen bij medischwetenschappelijk onderzoek. Net zoals de CCMO zag de commissie-doek als knelpunt de weeelijke eis dat bij medisch-wetenschappelijk onderzoek met kinderen, waar de deelnemende kinderen er niet zelf direct baat bij hebben, de daaraan verbonden risico's verwaarloosbaar en bezwaren minimaal moeten zijn. Deze weeelijke eis werd door de commissie als te restricgef ervaren. Priority Medicines for Children

Belangrijk om Informed Consent onder de loep te nemen: Context Kinderen en Informed Consent in de prak@jk Veel informa@e bereikt kinderen niet door: Praten over hoofd kind heen Gebrekkige informa@evoorziening Te technische of complexe taal (Unguru, 2010, De Vries, 2010)

Kinderen in medisch onderzoek... 76% begreep risico van deelname niet Context (O Lonergan, 2011) 79% begreep niet dat je mag stoppen met de studie (Chappuy, 2001) 51% was zich er niet van bewust dat de behandeling een wetenschappelijk onderzoek was (Unguru, 2010)

Context Maar ze hebben toch informa@e gekregen? People with the highest skills prepare wriqen informa@on for families, many of which have simple or minimum levels of literacy competency (Green, 2003)

Leesbaarheidskloof Leesniveau informed consent materiaal volwassenen moeilijker dan gemiddeld leesniveau in samenleving Formulieren voor ouders nóg moeilijker Materiaal voor kinderen?... Onbekend!

Leesbaarheidskloof Onderzoek leesbaarheidskloof in inf cons kinderen: 2 academische centra in Nederland 22 informed consent formulieren (2007-2013) Verzameld via METC en onderzoekers * dus: goedgekeurd materiaal

Leesbaarheidskloof Leesbaarheidsinstrumenten: Flesch Reading Ease ; Flesch-Kincaid Grade Level Flesch-Douma Reading Ease ; Gunning Fog Index

Leesbaarheidskloof CCMO: materiaal volwassenen >65 Leesbaarheid (FRE, FD) moeilijker dan niveau volwassenen Leesniveau is te lezen is voor kinderen van 6+9 = 15 jaar... Significant verschil met populaire leesboeken

Focusgroepen met kinderen 1 e indruk: Formulieren zijn onaantrekkelijk, moeilijk te lezen en te begrijpen, geen mo@va@e om te lezen en te begrijpen Je kan zien dat dit geschreven is door een volwassene Waar gaat het onderzoek over? er zit iets in je bloed Wat gebeurt er dan met je als je die afwijking hebt? ik denk dat je dan doodgaat Leesbaarheidskloof Ik snap dit niet, want ze denken dat sommige mensen een afwijkend gen hebben en dat de hormonen veranderen. Maar, verandert je hart dan in een long bijvoorbeeld?

Tussenconclusie: Er is dus ruimte voor verbetering in het huidig gebruikte informed consent materiaal voor kinderen Wat is nodig: Betere aanslui@ng bij de doelgroep > beter begrip Researchers must tailor informagon to the needs of children and young people (Green, 2003)

Aansluiten bij doelgroep: visuals CommunicaMetheorie (o.a. Mayer 2001) Combineer tekst en visueel voor een op@maal begrip PrakMjk: Schaars gebruik van visuele ondersteuning (bij 2/22) School- en informa@eboeken: veel visuele ondersteuning van tekst

Focusgroepen met kinderen (n=77 in 7 groepen) Moeilijke tekst is beter te lezen met plaatjes Meer zin om (door) te lezen Meer mo@va@e om te willen begrijpen Visuals Je ziet de plaatjes en de tekst en dan wil je het graag lezen, want je wilt weten waar het plaatje over gaat Het is veel spannender, want er is meer te zien En dan wil je er meer over weten

Visuals Focusgroepen met kinderen Voorkeur voor plaatjes: Kleur Duidelijk, niet te veel detail Bijschril om het uit te leggen Veel plaatjes bij de tekst Inhoudelijk, niet alleen decora@ef Dit zijn gewoon plaatjes van wolken. Ik kan wel naar buiten kijken als ik wolken wil zien!

Ontwikkeling nieuw materiaal Nieuw materiaal gebaseerd op communicametheorie en onderzoek: Leesbare tekst Gebruik van visuele ondersteuning (strip) Duidelijk structuur (hoofdstukken) ParMcipaMeve ontwikkeling: met kinderen en andere eindgebruikers

Ontwikkeling nieuw materiaal Stap 1: Top-down Doel: Een strip ontwikkelen die alle essen@ële informa@e over medisch onderzoek uitlegt. Script ontwikkeld door wetenschapscommunicator Tekeningen door professionele tekenares Samenwerking met kinderarts voor feedback

Ontwikkeling nieuw materiaal Stap 2: BoTom-up Doel: om de informa@e zo goed mogelijk bij de doelgroep te laten aansluiten Feedback en input verzameld o.a. in schoolklassen over tevredenheid over de strip begrip van essen@ële concepten Methoden: observa@e/surveys/interviews/ focusgroepen

Ontwikkeling nieuw materiaal Interviews/Focusgroepen met kinderen Wat vond je leuk aan de strip? + Verhaal leest fijn (beter dan gewone tekst ) + Groeneneuzengriep is grappig + Even herhalen oefeningen helpen te begrijpen + Enthousiast dat ze zo veel leerden van de strip Wat vond je niet leuk/wat moeten we aanpassen - De strip was te lang - Herhaling eruit halen - Teveel voorbeelden van hetzelfde - Structuur van 2 e hoofdstuk was verwarrend - Het einde was saai, te weinig grapjes

Ontwikkeling nieuw materiaal

Ontwikkeling nieuw materiaal Focus Groepen met Onderzoeksverpleegkundigen Wat vindt je van de huidige consent informame? Teveel informa@e in één keer; Niet geschreven voor de doelgroep; Saaie tekst; Kinderen lezen de informa@e niet of vergeten het snel; Zou je het nieuwe materiaal willen gebruiken? Ja, maar het moet wel simpeler voor jongere of erns@g zieke kinderen; Ja, ook zeker handig om het aan ouders uit te leggen Ja, maar wel graag minder terminologie (spanningsveld!)

Ontwikkeling nieuw materiaal

Hoe kunnen we informed consent materiaal afstemmen op kinderen en adolescenten? Gebruik communica@etheorieën en inzichten Meer onderzoek nodig naar begrip en voorkeuren van kinderen Meer handvaqen nodig voor makers van informa@emateriaal Veranderingen op beleidsniveau zijn noodzakelijk!

Uit: Targeted informed consent Empowering young pargcipants in medical-sciengfic research

Uit: Targeted informed consent Empowering young pargcipants in medical-sciengfic research

Bedankt voor uw aandacht Grootens-Wiegers, P. & De Vries, M.C. & Van Beusekom, M.M. & Van Dijck, L. & Van Den Broek, J.M. (2015) Comic strips help children understand medical research. TargeGng the informed consent procedure to children s needs. Pa@ent Educa@on and Counseling. (98)p.518-524. Grootens-Wiegers, P. & De Vries, M.C. & Vossen, T.E. & Van Den Broek, J.M. (2015). Readability and visuals in medical research informagon for children and adolescents. Science Communica@on. 37(1) 89-117. Grootens-Wiegers, P., De Vries, M.C and Van den Broek, J.M. (2015). Research informagon in minors: suitable formats and readability. A systemagc Review. Journal of Paediatrics and Child Health. 51(5) 505-511. p.grootens@vu.nl