Raadsvoorstel agendapunt Aan de raad van de gemeente IJsselstein Zaaknummer : 489473 Datum : 10 oktober 2017 Programma : Alle Blad : 1 van 6 Commissie : Bestuur Portefeuillehouder: mr. P.J.M. van Domburg Informatie bij : R. van Wijngaarden E-mail/tel.nr. : r.v.wijngaarden@ijsselstein.nl/1646 Evaluatiedatum : - Onderwerp Programmabegroting 2018 IJsselstein Samenvatting Hierbij bieden wij u ter vaststelling de programmabegroting 2018 aan. Hierin is ook de financiële meerjarenraming over de jaren 2018 tot en met 2020 opgenomen. Inleiding Bijgaand treft u de programmabegroting 2018 IJsselstein aan. In deze begroting zijn, vanwege de aankomende verkiezingen en vanwege de tijd en ruimte die de organisatie nodig heeft om in de bedrijfsvoering de basis weer op orde te brengen, nauwelijks nieuwe beleidsinitiatieven verwerkt. De aandacht wordt gericht op het afronden van ingezet beleid en daar waar nodig zal worden voorgesteld te prioriteren. Daarnaast wordt invulling gegeven aan de wens van de gemeenteraad om op korte termijn strategische keuzes te maken met betrekking tot de toekomst van UW Samenwerking. De resultaten van de recent opgeleverde onderzoeken (bestuurskrachtmeting, benchmark en raadsonderzoek) vormen de basis voor een traject waarin hier verdere invulling aan wordt gegeven. De resultaten van de bestuurskrachtmeting en het benchmarkonderzoek zijn in september jl. aan raad gepresenteerd; het raadsonderzoek is eerder opgeleverd en inhoudelijk behandeld. Nadat in oktober het inhoudelijke debat met betrekking tot de bestuurskrachtmeting en het benchmarkonderzoek heeft plaatsgevonden, wordt het proces ingericht om tot een weloverwogen besluit te kunnen komen ten aanzien van de toekomst van de samenwerking. Dit besluit wordt nog in 2017 genomen. In 2018 moet vervolgens uitvoering gegeven worden aan dit besluit. Duidelijk moet dan ook zijn waar de strategische oriëntatie van IJsselstein ligt. Tevens wordt in 2018 fors ingezet op de doorontwikkeling van de strategische positie van IJsselstein in de regio. De resultaten van de bestuurskrachtmeting hebben hiertoe de nodige handvatten gegeven. Financieel Voor de zomer is uw raad geïnformeerd over de financiële ontwikkelingen met betrekking tot UW Samenwerking en de gevolgen daarvan voor de gemeente. Bij het behandelen van de kadernota 2018 was ons beeld dat de eerder gepresenteerde tegenvaller op de kosten van UW Samenwerking nog zonder maatregelen kon worden opgevangen in de begroting van de gemeente. Bij de uitwerking van de begroting 2018 van UW Samenwerking in de zomerperiode werd duidelijk dat het nadeel groter is en dat maatregelen nodig zijn om voor de gemeenten een meerjarig reëel sluitende begroting te presenteren. Begin september hebben wij uw raad schriftelijk geïnformeerd over de financiële ontwikkeling van het begrotingsproces tot dan toe. Het beeld toen was een tekort in het saldo van de structurele posten in de begroting dat opliep tot ca. 0,8 miljoen in 2021. Inmiddels is meer zekerheid over de cijfers naar aanleiding van de verdere uitwerking van mutaties in de begroting. Het nadeel in de laatste jaarschijf is daarna naar beneden bijgesteld, doordat de planning van een grote investering in onderwijshuisvesting is aangepast, waardoor in deze begroting de kapitaallasten nog buiten de scope
Raadsvoorstel Blad: 2 van 6 van de meerjarenraming vallen. In 2018 worden de investeringen in onderwijshuisvesting opnieuw beoordeeld en worden de meerjarige gevolgen geactualiseerd, zodat hierover meer zekerheid ontstaat, ook voor de jaren die net buiten de scope van de meerjarenraming vallen. Daarnaast is onze verwachting dat het financieringssaldo zich structureel gunstiger zal ontwikkelingen. Dit hangt samen met toename van het investeringsvolume bij de huidige lage rentestand. Per saldo resteerde hiermee een financieel nadeel van ca. 0,5 miljoen op de structurele posten in 2021. Dit was mede aanleiding voor het AB van UW Samenwerking om te onderzoeken welke mogelijkheden er zijn om op langere termijn tot reële besparingen in de bedrijfsvoering te komen ten opzichte van de uitkomsten zoals gepresenteerd zijn in de ontwerpbegroting 2018. Deze maatregelen zijn geïnventariseerd en verwerkt in de begroting 2018 van UW Samenwerking. Deze tellen op tot een bedrag van ca. 0,5 miljoen vanaf 2020. En omdat ook nog een enkele correctie in de begroting van UW Samenwerking is verwerkt, zijn de kosten van UW Samenwerking voor gemeente IJsselstein door deze aanpassingen vanaf 2020 ca. 0,4 miljoen lager. Om een sluitende meerjarenbegroting te presenteren is rekening houdend met de hiervoor genoemde bijstellingen en een mogelijke nadelige bijstelling als gevolg van de septembercirculaire 2017 van het gemeentefonds een taakstelling in de begroting verwerkt van 150.000 vanaf 2019. In dit raadsvoorstel wordt voorgesteld hier concreet invulling aan te geven. Versterking control en Focusmiddelen In een brief van het algemeen bestuur van UW Samenwerking wordt u geïnformeerd over de vaststelling van de begroting 2018. In deze brief is ook aangegeven dat bij de vaststelling van de begroting uw raad voorgesteld wordt om de helft van de in de begroting gereserveerde middelen voor het Focustraject voor 2018 (zijnde een bedrag van 286.000 voor IJsselstein) vrij te geven om maatregelen te kunnen nemen waarmee de control in de organisatie wordt versterkt. Het gaat hierbij om het versterken van de financiële functie, het aanstellen van de concerncontroller en het nemen van de noodzakelijke maatregelen voor het archief. Deze maatregelen zijn in elk scenario omtrent de toekomst van UW Samenwerking onontkoombaar en gewenst. Wat willen we bereiken? Met de vaststelling van de programmabegroting 2018 stelt u vast wat we het komende jaar als gemeente willen bereiken, wat we daar voor gaan doen en wat het mag kosten. U legt hiermee de budgetten op programmaniveau vast voor 2018. Daarnaast worden hiermee ook de kredieten voor 2018 zoals genoemd in de programma s beschikbaar gesteld. Waarom willen we dit? 1. Argumenten Voor 15 november 2017 dient een begroting te worden vastgesteld en ingediend bij de provincie. Met het vaststellen van deze begroting wordt voldaan aan deze wettelijke voorwaarde. 2. Alternatieven Geen 3. Kanttekeningen Geen Wat gaat het kosten? Onderstaand een overzicht met de ontwikkeling van het saldo van de begroting vanaf de voorjaarsrapportage 2017 tot en met deze begroting:
Raadsvoorstel Blad: 3 van 6 Omschrijving (bedragen x 1.000) Begroting Raming Raming Raming 2018 2019 2020 2021 Saldo begroting na voorjaarsrapportage 2017-564 -256 49 P.M. Mutaties programmabegroting 2018: Berekening saldo begroting jaarschijf 2021-431 Meicirculaire 2017 gemeentefonds 614 482 392 324 Verbeteren groene infrastructuur -46-46 -46-46 Bijstelling lasten UW Samenwerking -1.888-1.873-1.600-1.600 Dekking UW uit programma Inkomen, jeugd en Wmo 200 200 200 200 Vrijval accresbuffer / stelpost prijsontwikkeling 591 689 711 1.074 Actualisatie saldo treasury / financiering 164 173 235 158 Overige mutaties -50-32 41 70 Actueel saldo begroting -980-662 -18-250 AF: Saldo incidentele posten -305-282 -66-208 Saldo begroting structurele posten -674-380 48-42 Toelichting De hiervoor genoemde mutaties zijn nader toegelicht in de begroting. Het saldo van de begroting is initieel structureel nadelig. Rekening houdend met incidentele posten die hier onderdeel van uitmaken is het saldo van de structurele posten de eerste twee jaren aanzienlijk nadelig. In 2020 ontstaat een beperkt voordeel en in 2021 is dit weer nadelig. In deze begroting is nog geen rekening gehouden met de financiële gevolgen van de septembercirculaire 2017 van het gemeentefonds. Een eerste doorrekening daarvan laat voordelen zien in 2018 en 2019 en de jaren erna ontstaan nadelen. Dit is mede aanleiding in deze begroting een taakstelling te verwerken van 150.000 vanaf 2019 om in de laatste jaarschijven tot een structureel sluitende begroting te komen. Dit resulteert in onderstaande ontwikkeling: Omschrijving (bedragen x 1.000) Begroting Raming Raming Raming 2018 2019 2020 2021 Saldo begroting structurele posten -674-380 48-42 Taakstellende bezuiniging begroting 2018 150 150 150 Saldo structurele posten na taakstelling -674-230 198 108 Nog niet verwerkt: Septembercirculaire 2017 gemeentefonds, indicatief 131 47-37 -101 Prognose saldo struct. na sept.circulaire 2017-544 -182 160 7 Taakstellende bezuiniging begroting 2018 In deze begroting is een taakstellende bezuiniging van 150.000 vanaf jaarschijf 2019 opgenomen. Het is (ook voor de provincie, als financieel toezichthouder) van belang dat voldoende zekerheid bestaat dat deze haalbaar en hard zijn. Er dient aannemelijk gemaakt te worden dat er voldoende zekerheid bestaat dat de maatregelen tijdig en volledig gerealiseerd worden. Wij stellen uw raad voor deze taakstelling in te vullen door budgetten in het sociaal domein bij te stellen. Bijstelling budgetten sociaal domein Het is financieel beleid van de gemeente de middelen uit de algemene uitkering, de integratieuitkering sociaal domein, te bestemmen voor deze taken. Zowel positieve als negatieve mutaties zijn tot nu toe direct ten gunste of ten laste gebracht van budgetten van het sociaal domein. In afgelopen twee jaren is de personele inzet voor taken in het sociaal domein (backoffice, jeugdteam en sociaal team) geïntensiveerd. Hierdoor zijn de kosten van de dienstverlening van UW Samenwerking toegenomen en is de begroting van de gemeenschappelijke regeling en daarmee ook de begroting van programma Inkomen, jeugd en Wmo van de gemeente aangepast. De hogere personele inzet voor deze dienstverlening aan de gemeente is één van de oorzaken van de druk op
Raadsvoorstel Blad: 4 van 6 de bedrijfsvoering en de toegenomen kosten (van overhead) die zichtbaar zijn geworden in de begroting 2018 van UW Samenwerking. De hogere lasten van bedrijfsvoering zijn in de begroting van de gemeente grotendeels terecht gekomen in programma overhead. De voorgestelde bijstelling van de budgetten van de taken in het sociaal domein zien wij daarom als een correctie hierop. Ondanks dat de kosten van zorg op dit moment oplopen, verwachten wij dat budgetten voor het sociaal domein met ca. 150.000 naar beneden bijgesteld kunnen worden. Afgelopen twee jaren zijn op deze nieuwe taken voordelen ten opzichte van de begroting gerealiseerd. In 2015 was dit ca. 1,1 miljoen en in afgelopen jaarrekening was dit ca. 1,5 miljoen. Met de voorgestelde bijstelling wordt eenmalig afgeweken van het financieel beleid op dit gebied. Wij benadrukken dat hiermee dus niet wordt bezuinigd op zorg voor de inwoners. Wat gaan we daarvoor doen? In de programmabegroting 2018 is aangegeven wat we het komende jaar als gemeente willen bereiken, wat we daarvoor gaan doen en wat het mag kosten, op programmaniveau. Het college is verantwoordelijk voor de uitvoering ervan en rapporteert over de voortgang hiervan in de voor- en najaarsrapportage en in de jaarrekening 2018. Duurzaamheid Niet van toepassing Communicatie en participatie van het voortraject Niet van toepassing Communicatie besluit en eventueel vervolg participatietraject De begroting wordt op de website gepubliceerd en openbaar bekend gemaakt door middel van een publicatie in de Zenderstreeknieuws. Voorstel 1. De programmabegroting 2018 IJsselstein vaststellen; 2. Instemmen met de taakstellende bezuiniging in de begroting van 150.000 vanaf jaarschijf 2019 en deze in te vullen door eenmalig af te wijken van het financieel beleid met betrekking tot het sociaal domein en de budgetten hiervoor te verlagen; 3. De helft van de in de begroting voor 2018 gereserveerde middelen voor het Focustraject UW Samenwerking, zijnde een bedrag van 286.000, beschikbaar stellen.
Raadsvoorstel Blad: 5 van 6 Overzicht bijlagen: Programmabegroting 2018 IJsselstein
Raadsbesluit blad : 6 van 6 De raad van de gemeente IJsselstein; Gelezen het voorstel van burgemeester en wethouders van 10 oktober 2017, zaaknummer 489473 BESLUIT: 1. De programmabegroting 2018 IJsselstein vast te stellen; 2. In te stemmen met de taakstellende bezuiniging in de begroting van 150.000 vanaf jaarschijf 2019 en deze in te vullen door eenmalig af te wijken van het financieel beleid met betrekking tot het sociaal domein en de budgetten hiervoor te verlagen; 3. De helft van de in de begroting voor 2018 gereserveerde middelen voor het Focustraject UW Samenwerking, zijnde een bedrag van 286.000, beschikbaar te stellen. Aldus besloten in de openbare vergadering van de raad van de gemeente IJsselstein, gehouden op 9 november 2017 de griffier, de voorzitter, A.J.O. van Kooij mr. P.J.M. van Domburg