Behandeling verdikking achillespees Achillespeestendinose
Inhoudsopgave Inleiding 3 De achillespeestendinose 3 Klachten 3 Oorzaak 3 Factoren 4 Aanvullend onderzoek 4 De behandeling 4 Fysiotherapie 5 De nachtspalk 5 Nitraatpleisters 5 Het oefenprogramma volgens Alfredson 7 Oefeningen 7 Frequentie fysiotherapie 8 Sporten/activiteiten tijdens de behandeling 8 Vragen 8 Het voetenteam 9 Sint Maartenskliniek 11 Sport Medisch Centrum Maartenskliniek 11 Colofon 12 2
Inleiding Er is bij u een achillespeestendinose geconstateerd, dit is een verdikking in de achillespees. Deze folder geeft u informatie over wat u kunt doen om dit zo goed mogelijk te behandelen. De achillespeestendinose Klachten Als u last heeft van een achillespeestendinose, heeft u pijn aan de achillespees, net boven uw hak. Ongeveer 2-6 cm boven de hak bevindt zich een pijnlijke verdikking. Daarnaast kunt u last hebben van zogenaamde startstijfheid : de pijn is dan erger als u bijvoorbeeld s ochtends opstaat. Oorzaak Voorheen werd gedacht dat de pijnklachten werden veroorzaakt door een ontsteking van de pees. Maar recentelijk is in onderzoek aangetoond dat er nauwelijks een ontstekingsreactie in de pijnlijke pees aanwezig is. De pees heeft een onregelmatige structuur, terwijl bij een gezonde pees sprake is van een regelmatig verloop van de vezels. De onderstaande echo s laten zien dat het bindweefsel van de pees bij een achillespeestendinose verdikt is. 3
Factoren Er zijn verschillende factoren die mogelijk kunnen bijdragen aan het ontstaan van een achillespeestendinose. Meestal is het een combinatie van enkele van de volgende factoren: afnemende doorbloeding van de pees bij het ouder worden ( de meeste achillespeestendinose-klachten komen voor in de leeftijd tussen de 35 en 45 jaar) verminderde spierkracht en lenigheid van de kuitspieren overgewicht afwijkingen in de stand van de voet waardoor de voet zich bij het afwikkelen sterker naar binnen kantelt mobiliteitsverlies in het enkelgewricht gebruik van bepaalde medicijnen Andere factoren, die een rol kunnen spelen zijn: verandering van trainingsintensiteit slechte looptechniek wisselen van ondergrond (droog, hard, nat, glibberig) slecht schoeisel (versleten, te weinig schokdemping, slechte hielkap) mate van belasting ( veel springen, keren, wenden) overbelasting Aanvullend onderzoek Als bij u de diagnose achillespeestendinose is vastgesteld, zal de radioloog een echo maken van uw geblesseerde voet. De behandeling Uit recent onderzoek is gebleken dat een effectieve behandeling van de achillespeestendinose excentrische oefeningen zijn. Excentrische oefeningen zijn gerichte oefeningen waarbij u de spieren in aangespannen toestand langzaam oprekt. De oefeningen worden uitgevoerd volgens het oefenprogramma van Alfredson. U wordt hierbij begeleid door een fysiotherapeut. Aanvullend hierop kan de orthopeed een nachtspalk en/of nitraatpleisters voorschrijven. 4
Fysiotherapie De behandeling door de fysiotherapeut is op Sport Medisch Centrum Maartenskliniek (SMC). Voor adresgegevens zie achterzijde folder. Samen met uw fysiotherapeut wordt gekeken naar de factoren die mogelijk van invloed zijn geweest op het ontstaan van uw klachten. Hieruit volgt een persoonlijk behandelplan en oefenprogramma. Dit oefenprogramma volgens Alfredson vraagt veel eigen inspanning. Voor een positief effect op uw klachten is het belangrijk dat u zich goed aan het oefenschema houdt (zie blz. 7 voor informatie over de oefeningen). De nachtspalk Ook het gebruik van een nachtspalk kan een goed effect hebben. Deze wordt door de orthopeed (of physician assistant) op de poli voorgeschreven bij langdurige startklachten. Een nachtspalk houdt de voet in 90 graden ten opzichte van het onderbeen, zodat de vezels van de achillespees opgerekt blijven gedurende de nacht. De gipsverbandmeesters leggen deze nachtspalk aan. De nachtspalk moet u dragen gedurende de nacht, en gebruiken in combinatie met de oefeningen voor de kuitspier/achillespees overdag. Het afbouwen van de nachtspalk gebeurt in overleg met de fysiotherapeut. Richtlijnen nachtspalk Als u een spalk aan heeft, mag u hier niet op lopen. De spalk is gemakkelijk aan en uit te doen door het klittenband. U mag een eigen kousje in de spalk dragen. Als u de spalk niet meteen de hele nacht kunt dragen, dient u het gebruik van de spalk geleidelijk op te bouwen. Nitraatpleisters Het kan zijn dat de orthopeed u nitraatpleisters voorschrijft. Deze nitraatpleisters kunnen een bijdrage leveren aan de aanmaak van nieuw gestructureerd bindweefsel. Niet iedereen komt in aanmerking voor het gebruik van deze pleisters. Zo wordt het gebruik van nitraatpleisters bijvoorbeeld afgeraden in combinatie met bepaalde medicijnen voor hartproblemen, het hebben van migraine of een te hoge of te lage bloeddruk. 5
Om te controleren of u voor nitraatpleisters in aanmerking komt wordt er op de poli een buisje bloed afgenomen en uw bloeddruk en polsfrequentie gemeten. Het gebruik van nitraatpleisters De pleisters mogen alleen onder strikte voorwaarden worden gebruikt. Deze voorwaarden worden op de polikliniek orthopedie met u doorgenomen. Knip de pleister in vier gelijke delen. Elke dag brengt u s ochtends een nieuw deel van de pleister aan rondom het meest gevoelige gedeelte van de achillespees (ongeveer 2-6 cm boven uw hak). Zorg ervoor dat u de pleister elke dag op een andere plaats plakt dan de dag ervoor. Dit verkleint de kans op jeuk en huiduitslag. Het beste kunt u in de vorm van een cirkel de plaats van het plakken afwisselen, zodat u gedurende een aantal dagen niet op dezelfde plek een pleister plakt. Voor een goed effect van de pleister moet u de pleister minimaal drie maanden gebruiken. Mogelijke bijwerkingen Als gevolg van het gebruik van de pleister kunnen de volgende bijwerkingen optreden: Er kunnen hoofdpijnklachten ontstaan. Meestal ontstaan deze klachten binnen de eerste twee weken van gebruik van de pleister. Verdwijnt de hoofdpijn na enkele dagen niet vanzelf, neem dan contact op met uw behandelend arts of apotheek. Er kan roodheid, irritatie en jeuk ontstaan op de plek waar u de pleister plakt. Deze verdwijnen enkele uren nadat u de pleister verwijdert. U kunt last krijgen van duizeligheid of zwakte. Om dit te voorkomen, moet u zorgen dat u voldoende drinkt (min. 2 liter per dag). Meestal verdwijnen de bijwerkingen binnen twee weken. Houden de bijwerkingen langer aan, overleg dan met uw behandelend orthopeed of met de Maartensapotheek (024-3659677). 6
Het oefenprogramma volgens Alfredson Oefeningen De oefeningen zullen in 6 maanden langzaam in zwaarte en frequentie toenemen. U krijgt een logboek dat u gedurende de behandelperiode dient bij te houden en dat wordt gebruikt om de behandeling te evalueren. De oefeningen moeten vaak en langdurig worden uitgevoerd. Het oefenprogramma zal worden afgestemd op uw persoonlijke situatie. De oefeningen kunnen in het begin pijnlijk zijn. Bespreek goed met uw fysiotherapeut hoeveel pijn wel en niet acceptabel is tijdens en na het oefenen. De pijn tijdens het oefenen kan minimaal drie maanden aanhouden. De volgende twee oefeningen maken onder andere deel uit van het oefenschema: 1. Op een traptrede gaan staan, vervolgens op de tenen gaan staan en laten doorzakken. 2. Op een traptrede gaan staan met gebogen knie. Vervolgens op de tenen staan en laten doorzakken. 7
De overige oefeningen die u uit gaat voeren zullen afhankelijk zijn van uw persoonlijke behandelplan. Deze oefeningen zal de fysiotherapeut samen met u doornemen. Frequentie fysiotherapie Afhankelijk van de factoren die bij u de achillespeestendinose veroorzaken, zal de fysiotherapeut bepalen wat de frequentie van de fysiotherapie zal zijn. Als u de oefeningen goed en zelfstandig kunt uitvoeren, zal de begeleiding beperkt nodig zijn. U komt in ieder geval na drie maanden en na zes maanden terug bij de fysiotherapeut voor een evaluatie. Sporten/activiteiten tijdens de behandeling Wat u mag doen tijdens de periode van behandeling is afhankelijk van hoeveel pijn u ervaart tijdens en na de activiteit en sport. Bespreek dit met uw fysiotherapeut voor uw persoonlijke situatie. Vragen? Indien u nog vragen heeft, kunt u telefonisch contact opnemen met uw behandelend fysiotherapeut op het Sport Medisch Centrum. 8
Het Voetenteam: de Foot and Ankle Reconstruction Unit Op de afdeling orthopedie werken drie voet- en enkelorthopeden, orthopedisch chirurgen in opleiding en een physician assistant. Ook werkt er dikwijls een fellow. Een fellow is een orthopedisch chirurg die zich verder specialiseert. In dit geval in de voetchirurgie. De voet- en enkelorthopeden hebben de eindverantwoordelijkheid over uw behandeling. De voet- en enkelorthopeed opereert samen met de orthopedisch chirurg in opleiding, de fellow of met de physician assistant (PA). De PA is een nieuw beroep in de gezondheidszorg. De PA neemt taken over van de orthopedisch chirurg en werkt onder diens supervisie. De PA is speciaal opgeleid op algemeen medisch én specialistisch vlak, in dit geval de voet- en enkelorthopedie. 9
10 Aantekeningen:
Sint Maartenskliniek De Sint Maartenskliniek is als enige ziekenhuis in Nederland volledig gespecialiseerd in houding en beweging. U kunt op verschillende locaties in het land bij ons terecht voor behandeling van eenvoudige tot zeer complexe aandoeningen op het gebied van orthopedie, reumatologie en revalidatie na ziekte, een ongeval of hersenletsel. Doordat we ons volledig richten op aandoeningen aan het houding- en bewegingssysteem is onze ervaring en kennis groot. We staan dan ook bekend als een vooraanstaand ziekenhuis dat in de behandeling gebruikmaakt van de laatste inzichten. Op onze onderzoeksafdeling ontwikkelen we nieuwe behandelmethoden en doen we onderzoek naar het effect ervan. De Sint Maartenskliniek beschikt verder onder meer over een gespecialiseerde apotheek, een sportmedisch centrum en een pijnbehandelcentrum. Bij de Sint Maartenskliniek staat de patiënt centraal. U wordt persoonlijk benaderd, deskundig begeleid en u kunt rekenen op onze uitgebreide voorzieningen. Wij staan klaar om u gastvrij te ontvangen. Voor meer informatie over onze behandelingen en een overzicht van al onze behandellocaties, kunt u terecht op onze website www.maartenskliniek.nl. Sport Medisch Centrum Maartenskliniek In het Sport Medisch Centrum Maartenskliniek (SMC) werken sportartsen, sportfysiotherapeuten en sportinstructeurs. Zij bieden advies en behandeling voor de individuele sporter, de teamsporter, de mindervalide sporter en aan mensen met klachten van het houdings- en bewegingsapparaat. Het SMC is telefonisch bereikbaar van maandag t/m vrijdag 8-12 en 13-16.30 op telefoonnummer (024) 365 99 91 11
Meer informatie of vragen Colofon Heeft u na het lezen van deze folder nog vragen, dan kunt u contact opnemen met het Sport Medisch Centrum. Uitgave van de afdeling Communicatie, i.s.m. Orthopedie Juni 2015 Bestelcode 001604599 Sint Maartenskliniek Bezoekadres Hengstdal 3, 6574 NA Ubbergen (bij Nijmegen) Postadres Postbus 9011, 6500 GM Nijmegen Telefoon (024) 365 99 11 Internet www.maartenskliniek.nl Sport Medisch Centrum Adres Steinweglaan 3, 6532 AE Nijmegen Telefoon (024) 378 65 44 Fax (024) 355 51 72 E-mail smc@maartenskliniek.nl