Aan D&H 5 februari 2013 VOORSTEL Portefeuillehouder Documentnummer 277188 Programma Projectnummer Afdeling Opsteller Bijlage(n) Onderwerp Afvalwaterketenplan Elburg, Nunspeet B. van Vreeswijk Waterketen Planvorming H. Gietema Afvalwaterketenplan Elburg, Nunspeet 1. Voorstel aan D&H Aan het College van Dijkgraaf en Heemraden wordt gevraagd: In te stemmen met het Afvalwaterketenplan (AWP) Elburg-Nunspeet dat in nauwe samenwerking met de gemeenten Elburg en Nunspeet en het waterschap is opgesteld. Dit plan geeft aan hoe in de komende periode (2013-2020) gezamenlijk invulling zal worden gegeven aan de diverse zorgplichten voor de afvalwaterketen. In te stemmen met het gezamenlijke actieprogramma en de bijbehorende financiële en personele consequenties (Bijlage 1 in voorstel) voor de periode 2013-2020 als uitwerking van het AWP. Het Afvalwaterketenplan Elburg-Nunspeet ter kennisname aanbieden aan het Algemeen Bestuur. 2. Bestuurlijke aanleiding en vraag De aanleiding voor het opstellen van het Afvalwaterketenplan is tweeledig: Samenwerking regio Noord-Veluwe Sinds 2006 werken de acht Noord-Veluwse gemeenten en het waterschap samen in het Ambtelijk Overleg Water en Riolering (AOWR). Doel is het bevorderen van de samenwerking tussen gemeenten (onderling) en waterschap. Bestuurlijke overleg vindt plaats in het Portefeuillehoudersoverleg Openbare Werken (PO) Noord Veluwe.
Pagina 2 van 5 In de periode 2009-2010 heeft een onderzoek plaatsgevonden door een extern adviesbureau (DHV) naar mogelijkheden om verregaand structureel samen te werken in de afvalwaterketen in de regio Noord-Veluwe. Dit onderzoek heeft geleid tot een groeimodel in de volgende drie stappen waarmee door alle betrokken negen partijen bestuurlijk is ingestemd (D&H vergadering 27 april 2011 van Waterschap Veluwe): 1. Integrale planvorming op zuiveringskringniveau 2. Gezamenlijk operationeel beheer en ingenieursbureau op zuiveringskringniveau 3. Opschalen naar een afvalwaterketenorganisatie op regionaal niveau. Binnen de regio Noord-Veluwe worden drie zuiveringskringen onderscheiden, te weten Harderwijk, Elburg en Hattem. Met het opstellen van het afvalwaterketenplan Elburg-Nunspeet is invulling gegeven aan stap 1 van het groeimodel voor de zuiveringskring Elburg. Actualisatie GRP De looptijd van zowel het gemeentelijke rioleringsplan (GRP) van Elburg (2007-2011) als het GRP van Nunspeet (2001-2011) was verstreken. Krachtens de Wet milieubeheer (artikel 4.22) heeft de gemeente een wettelijke plicht tot opstelling van een GRP waarin wordt aangegeven op welke wijze invulling wordt gegeven aan de drie zorgplichten voor afvalwater, hemelwater en grondwater. Het voorliggende AWP geeft op moderne wijze invulling aan de nieuwe GRP-en van beide gemeenten. De gemeentelijke rioolheffing is met dit AWP geënt op een integrale afweging over de gehele afvalwaterketen (riolering + zuivering) heen. Dit houdt in dat bij de bepaling van de maatregelen en beheersinspanningen zowel van gemeenten als het waterschap duidelijk gekeken wordt naar de interactie binnen de afvalwaterketen. Concreet voor het waterschap betreft het hier investeringen en beheersinspanningen in relatie tot de afnamecapaciteit. Op deze wijze wordt doelmatigheid en laagst maatschappelijke kosten bereikt in de afvalwaterketen. Effecten van het afvalwaterketenplan op Kosten, Kwetsbaarheid en Kwaliteit Voor de komende jaren is een gezamenlijk actieprogramma opgezet (zie bijlage 7 van het eindrapport). De acties betreffen voor een groot deel gezamenlijk onderzoek. Verder gaat het om uitwerking op operationeel niveau. De synergievoordelen (directe besparingen op externe kosten) van het gezamenlijk actieprogramma zijn geraamd op 235.000 over de periode 2013-2020. Dit betekent een besparing op externe kosten van 24%, waarvan ca 1/3 e deel ten gunste komt van het waterschap. De verwachte besparingen op eigen uren zijn overigens nagenoeg nihil. Maar deze maatregelen leveren meer op dan alleen een directe kostenbesparing (minder meer). De kwetsbaarheid wordt verminderd en de kwaliteit van de dienstverlening stijgt (kennis stijgt), waardoor op langere termijn besparingen mogelijk zijn op investeringen. Dit uit zich bijvoorbeeld in een gewijzigde strategie voor vervanging, of een andere aanpak van reiniging en inspectie. Dit is een resultaat van de genoemde acties. Het kwantificeren van deze besparingen kan nauwkeurig plaatsvinden als de gewijzigde aanpak bekend is.
Pagina 3 van 5 3. Bestuurlijke risico s / positionering / mandatering Met het instemmen met het AWP door de drie betrokken besturen voor de zuiveringskring Elburg wordt invulling gegeven aan stap 1 van het groeimodel voor de regio Noord-Veluwe. Hiermee wordt tevens invulling gegeven aan de afgesproken mijlpalen uit het Bestuursakkoord Water (BAW) dat in 2011 door de UvW, de VNG, IPO en Vewin met het Rijk is afgesloten. Hierin zijn harde afspraken opgenomen over een doelmatige samenwerking binnen de afvalwaterketen die moet leiden tot kostenbesparing, een beter functionerend systeem en minder organisatorische kwetsbaarheid in 2020. Gelijktijdig wordt met deze samenwerking invulling gegeven aan waterpartnerschap van Waterschap Vallei en Veluwe. 4. Uitgangspunten / eerdere besluiten Het D&H van Waterschap Veluwe heeft in de vergadering van 27 april 2011 kennisgenomen van het onderzoeksrapport Vervolgstappen in de samenwerking in de afvalwaterketen, regio Noord- Veluwe van DHV en ingestemd met het uitvoeren van stap 1 van het voorgestelde groeimodel. In het BAW zijn afspraken gemaakt over onder andere het vergroten van de doelmatigheid en efficiëntie in de waterketen. Onderdeel van deze afspraken is te komen tot een aanpak voor de afvalwaterketen in een gezamenlijk uitwerkingsproces door gemeenten en waterschappen. In het bestuursakkoord is een mijlpaal opgenomen (eind 2012) die aangeeft dat in 75 % van de regio s effectief wordt samengewerkt. 5. Maatschappelijk draagvlak/mvo Met het gezamenlijk opstellen van het integrale AWP door de gemeenten en het waterschap wordt voor de afvalwaterketen invulling gegeven aan de zorgplichten voor afvalwater, hemelwater, grondwater en zuivering. Dit leidt tot integraal afgewogen en daarmee doelmatige middeleninzet over de grenzen van de deelnemende organisaties heen. Hiermee zullen de kosten voor de burger zo laag mogelijk blijven. Door binnen de zuiveringskring intensief samen te werken wordt bovendien kennis van het afvalwatersysteem gedeeld en neemt de personele kwetsbaarheid van de individuele organisaties af. Voor de komende jaren is een gezamenlijk actieprogramma opgezet (zie bijlage 7 van het eindrapport). De acties betreffen voor een groot deel gezamenlijk onderzoek. Verder gaat het om uitwerking op operationeel niveau. De synergievoordelen (directe besparingen op externe kosten) van het gezamenlijk actieprogramma zijn geraamd op 235.000 over de periode 2013-2020. Dit betekent een besparing op externe kosten van 24%, waarvan ca 1/3 e deel ten gunste komt van het waterschap. De verwachte besparingen op eigen uren zijn overigens nagenoeg nihil. Maar deze maatregelen leveren meer op dan alleen een directe kostenbesparing (minder meer). De kwetsbaarheid wordt verminderd en de kwaliteit van de dienstverlening stijgt (kennis stijgt), waardoor op langere termijn besparingen mogelijk zijn op investeringen. Dit uit zich bijvoorbeeld in een gewijzigde strategie voor vervanging, of een andere aanpak van reiniging en
Pagina 4 van 5 inspectie. Dit is een resultaat van de genoemde acties. Het kwantificeren van deze besparingen kan nauwkeurig plaatsvinden als de gewijzigde aanpak bekend is. 6. Consequenties van de besluitvorming 6.1. Bestuurlijk/juridisch Na vaststelling door de gemeenteraden van Elburg en Nunspeet krijgt het AWP de juridische status van een GRP, waarmee de gemeenten aan de wettelijke planverplichting hebben voldaan. Voor het waterschap is het AWP geen wettelijk verplicht document. Toch wordt, gelet op het vernieuwende karakter van dit afvalwaterketenplan, het college van D&H voorgesteld het AWP ter kennisneming aan te bieden aan het Algemeen Bestuur. Hiermee blijft het Algemeen Bestuur goed op de hoogte van de nieuwe planaanpak. 6.2. Personeel en organisatie De benodigde ambtelijke uren voor uitvoering van het gezamenlijke actieprogramma zijn voorzien in de exploitatiebegroting 2013 van Planvorming (01606 Regio Noord Veluwe). Het gaat hierbij om gemiddeld 16 dagen per jaar (periode 2013-2020). De benodigde kosten voor het waterschap hebben alleen betrekking op discrepantie en zijn reeds opgenomen in de exploitatiebegroting van de afdeling Strategie en Beleid. De overige kosten komen voor rekening van de gemeenten. 6.3 Informatievoorziening Het AWP zal, na vaststelling door de gemeenteraden, door de gemeenten ter inzage worden gelegd conform de gemeentelijke inspraakverordeningen. Tevens zal het AWP worden gepubliceerd op de gemeentelijke internetsites. Hierdoor kunnen de inwoners van deze gemeenten kennis nemen van de inhoud van het plan. 6.3. Communicatie Transporteerbare kennis die wordt opgedaan binnen de zuiveringskring Elburg wordt met de partners binnen de regio Noord-Veluwe uitgewisseld. Dit gebeurt ondermeer binnen het periodieke AOWR. Daarnaast heeft het waterschap als regionale partij een verbindende rol in de uitwisseling van kennis en ervaring tussen de diverse afvalwaterteams / zuiveringskringen. 7. Ondertekening mr. G.P. Dalhuisen algemeen directeur 8. Besluit Bestuur
Pagina 5 van 5