INGEKOMENN STUK. Aan algemeen bestuur 23 april Voorstel aan ab Kennisnemen van

Transcriptie

1 Aan algemeen bestuur 23 april 2014 INGEKOMENN STUK Datum 18 maart 2014 Documentnummer Projectnummer Portefeuillehouder Programma Afdeling drs. T. Klip-Martin Veiligheid Planvorming Bijlage(n) 2 1. Voorstel aan ab Kennisnemen van het (voorlopige) standpunt bij het concept nieuwe waterveiligheidsbeleid zoals 4 maart 2014 beschikbaar is gesteld aan de waterschappen. In het AB wordt het nieuwe waterveiligheidsbeleid toegelicht in een presentatie en het AB naar zijn opvatting gevraagd. D&H zal de reactie van het AB meenemen in de consultatie die in mei plaatsvindt over het concept Deltaprogrammaa Bestuurlijke aanleiding en vraag Aanleiding In het d&h-voorstel over het Deltaprogramma van 29 januari jl. is aangekondigd dat meningsvorming over de nieuwe veiligheidsnormen later dit voorjaar aan de orde is. Op 4 maart heeft het Deltaprogramma Waterveiligheid het concept nieuw waterveiligheidsbeleid beschikbaar gesteld voor beoordeling door de waterschappen. U vindt dit concept op de bestuursschijf. De Unie van Waterschappen organiseert deze maand de beoordelingsronde om de mogelijke consequenties van de nieuwe normering in beeld te brengen. Deze beoordeling loopt vooruit op besluitvorming over het concept Deltaprogramma 2015 door de Nationale Stuurgroep Deltaprogrammaa op 24 april en een formele consultatieronde over het concept Deltaprogrammaa 2015 in mei.

2 Pagina 2 van 5 Formeel gaan wij als waterschap niet over de norm. Dat is aan het rijk die de normen in de wet vastlegt. In het bestuursakkoord water en het Deltaprogramma is de afspraak gemaakt dat wij adviseren over de uitlegbaarheid en de uitvoerbaarheid. Over de uitvoerbaarheid en in het bijzonder de financiering en de vertaling van de normen naar toets- en ontwerpregels is in deze fase nog onvoldoende duidelijk. Daarom gaat het in deze fase vooral om de uitlegbaarheid en bestuurlijke acceptatie van de normvoorstellen. Dit voorstel geeft inzicht de betekenis van de normvoorstellen voor onze primaire waterkeringen en geeft waar nodig een (voorlopig) bestuurlijk standpunt. Nieuwe waterveiligheidsbeleid Centraal in het voorgestelde nieuwe beleid staat de actualisering van de veiligheidsnormen voor primaire waterkeringen. Op basis van de overstromingsrisicobenadering wordt de stap gemaakt naar overstromingskansen en normen kunnen verschillen per dijktraject. De normen voor de dijken zijn zo bepaald dat iedereen kan rekenen op een basisbeschermingsniveau. Daarnaast is er ook gekeken naar de gevolgen die afhankelijk zijn van de economische waarde en het type gebied (diepe polder of hellend gebied). Kern van de systematiek is dat het risico overal gelijk is. Gebieden met relatief weinig mensen en economische waarde krijgen een lage norm, gebieden met veel mensen en economische waarde een hoge norm. De normen zijn uitgedrukt in overstromingskansen: de kans dat een waterkering faalt en er een overstroming plaatsvindt. Vergelijking van de nieuwe normen met de huidige normen op basis van overschrijdingskans is heel lastig. Het voorstel laat relatief hoge normen zien in het rivierengebied ten opzichte van de kust en meren. Dit is in lijn met het beeld dat juist overstromingen in het rivierengebied zijn onderschat en daar de onderverzekering het grootst is. De verwachting is dat ook in het rivierengebied de grootste verbeteropgave ligt. De duiding en doorwerking van het voorgestelde veiligheidsbeleid voor onze primaire waterkeringen is als volgt:

3 Pagina 3 van 5 IJsseldijken Onze primaire waterkeringen langs de IJssel (dijkring 52) zijn opgedeeld in 4 dijktrajecten. De afgeleide norm voor 3 deeltrajecten is 1/3000. Voor het dijktraject dat het hoger gelegen Hattem beschermt is 1/1000 afgeleid. Het dijktraject ten noorden van Hattem (dijkring 11) krijgt ook weer 1/3000. De normgetallen voor de oostelijke waterkeringen die Liemers, Zutphen, Deventer en Zwolle beschermen liggen hoger (1/10.000). Ten opzichte van het hele rivierengebied zijn de normen voor de IJssel gemiddeld lager omdat de gevolgen van dijkdoorbraken bij de Waal en de Nederrijn over het algemeen groter zijn. Wij vinden het moeilijk uitlegbaar dat rondom Hattem door de wat hogere ligging een lagere norm is voorgesteld. Onze wens is een gelijke norm voor de westelijke IJsseldijken van 1/3000. Wij begrijpen het voorstel voor hogere normen voor een aantal trajecten van de oostelijke IJsseldijken die stedelijke gebieden beschermen. Wij weten niet wat de voorgestelde verschillen betekenen voor de risico s en voor een eventuele versterkingsopgave. Wij stellen voor dit de komende weken te bespreken met andere waterschappen en de provincie Gelderland. Grebbedijk Voor de Grebbedijk is de voorgestelde normhoogte 1/ Dit voorstel sluit aan bij de ambitie die het waterschap heeft met de provincies voor een hoge norm voor de Grebbedijk. Deze ambitie is in het Deltaprogramma uitgedragen en verder onderbouwd. Het waterschap heeft voor de onderbouwing het voortouw gehad en een rapport Grebbedijk Deltadijk opgesteld. Het rapport is in het proces voor nieuwe normering en in het Deltaprogramma Rivieren (bestuurlijk) uitgedragen. Het voorstel is om dit rapport aan Gedeputeerde Staten van Gelderland en Utrecht en de Deltacommissaris aan te bieden. Gelet op de inwonersdichtheid en het economisch kapitaal in de Gelderse Vallei is een hoog beschermingsniveau reëel. Wij stemmen in met de voorgestelde norm voor de Grebbedijk die voldoende recht doet aan de grote gevolgen bij een overstroming van de Gelderse Vallei. Randmeer- en Eemdijken en de Wakkerendijk Voor de primaire waterkeringen langs de Zuidelijke Randmeren en de Eem is een norm van 1/300 afgeleid. Deze norm is om onduidelijke reden (nog) niet meegenomen in het voorstel. De nieuwe dijk na uitvoering van het project Dijkverbetering Zuidelijke Randmeren en Eem voldoet (ruim) aan de 1/300 norm. Vraag is hoe het beheer en onderhoud van een dijk is gewaarborgd, die sterker en hoger is dan die strikt noodzakelijk is om te voldoen aan de norm. Voor de Wakkerendijk is (voorlopig) een normwaarde van 1/100 bepaald maar hier moeten de definitieve overstromingsberekeningen worden opgeleverd. Een aandachtspunt is de samenhang met de voorliggende regionale waterkeringen langs het Randmeer en de Eem.

4 Pagina 4 van 5 Voor de Veluwerandmeerdijken zijn geen voorstellen gedaan omdat de nut en noodzaak van de primaire status onvoldoende is aangetoond in de berekeningen. Er zijn alleen normen afgeleid voor C-waterkeringen waarvan het rijk vindt dat die de status van primaire waterkeringen moeten behouden. Wij vragen (wettelijke) waarborgen om beheer en onderhoud op peil te houden. Voor de Wakkerendijk wensen wij een norm van minimaal 1/300 passend bij de normen van de voorliggende regionale waterkeringen. Voor alle huidige primaire waterkeringen zijn normvoorstellen gewenst. De discussie over de toekomstige status van primaire C-waterkeringen hoort niet in dit kader gevoerd te worden maar vraagt een apart en zorgvuldig proces. Vervolgproces nieuwe normering De komende maanden is de normering geagendeerd in verschillende bestuurlijke overleggen over het Deltaprogramma en in Unieverband. De portefeuillehouder zal op basis van de voorgestelde standpunten de gesprekken voeren. In mei is voorzien in een formele consultatie over het concept Deltaprogramma 2015 inclusief het waterveiligheidsbeleid en de veiligheidsnormen. Onze formele reactie zal aan d&h worden voorgelegd. De formele uitvoeringstoets van de nieuwe normen door de waterschappen zoals afgesproken in het bestuursakkoord water vindt plaats op basis van het wetsvoorstel naar verwachting in Na het wettelijk vastleggen van de normen moet een nieuw toetsinginstrumentarium beschikbaar komen waarmee het waterschap de eerstvolgende toetsing gaan voorbereiden. De uitvoerbaarheid van de normen is afhankelijk van de ruimte die toetsregels bieden voor regionaal en lokaal maatwerk. De eerstvolgende toetsing moet in 2022 uiterlijk gereed zijn. Na programmering van de afgekeurde dijkvakken in het hoogwaterbeschermingsprogramma kan het waterschap verbetermaatregelen gaan voorbereiden en uitvoeren. Voor de Grebbedijk kunnen uitvoeringsambities van het Deltaprogramma of ruimtelijke ambities rond de Grebbedijk mogelijk aanleiding zijn om al eerder maatregelen uit te voeren. Het waterschap is zeker bereid hierover mee te denken.

5 Pagina 5 van 5 3. Bestuurlijke risico s/positionering/mandatering Het Rijk (Deltacommissaris, Kabinet en Tweede Kamer) is de normsteller voor de primaire waterkeringen. De waterschappen gaan over het beheer en betalen 50% van de kosten voor verbetermaatregelen. De betaalbaarheid en de doorwerking naar belastingen en solidariteit is daarom belangrijk onderdeel van de beoordeling door de waterschappen. De Unie van Waterschappen en de Commissie Waterkeringen van de Unie hebben hierbij het voortouw. Wij stemmen onze opvattingen en strategie af met andere waterschappen in het (boven)rivierengebied. Wij hebben vanuit onze verantwoordelijkheid en met kennis van zaken een belangrijke bijdrage geleverd voor een hoge Grebbedijknorm. Die rol houden wij ook in het vervolgproces maar is ook afhankelijk van de weg naar verbetermaatregelen. Via de reguliere toetsing, als parelproject van het Deltaprogramma of als drager van regionale ruimtelijke ontwikkeling. 4. Uitgangspunten/eerdere besluiten D&h hebben 29 januari 2014 een reactiebrief vastgesteld in het kader van de consultatie over de voorlopige strategieën en beslissingen in het Deltaprogramma. 5. Ondertekening dijkgraaf en heemraden, mr. G.P. Dalhuisen secretaris drs. T. Klip-Martin dijkgraaf 6. Besluit bestuur