Rapportage Pilot Tongelre September 2012

Rapportage Pilot Tongelre September 2012

Inhoudsopgave 1. Aanleiding 3 2. Beschrijving Pilot 3 2.1 Doelstellingen 2.2. Startsituatie scholen 2.3 Boeken en inrichting 2.4. Uitleensysteem 2.5. Vrijwilligers 2.6. Leescoordinatoren en leesconsulenten 3. Resultaten 5 4. Financiën 9 5. Conclusie en aanbeveling 9 5.1. Conclusie 5.2. Aanbevelingen 5.3.(Vervolg)onderzoek 5.4. (Nieuwe) inzichten uitrol dbos 6. Bijlagen: 12 Bijlage 1: financieel overzicht pilot Tongelre bibliotheek Bijlage 2: bestuursverklaring Bijlage 2: convenant pilot Tongelre 2

1. Aanleiding Deze rapportage is het inhoudelijke verslag behorende bij de subsidieaanvraag voor de initiele kosten voor de Pilot in Tongelre. Leesbevordering is belangrijk om taalachterstanden te verlagen en te voorkomen. De prioriteit ligt hier bij kinderen van 0-12 jaar. Om leesbevordering bij deze kinderen zo laagdrempelig mogelijk te maken is meer bibliotheekondersteuning op school wenselijk. Door op school een bibliotheekpunt in te richten waar boeken worden uitgeleend en door leerkrachten (meer) te ondersteunen bij leesbevordering wordt dit gerealiseerd. Aangezien in het stadsdeel Tongelre de eerste bibliotheekvestiging ging sluiten is besloten bij de 4 scholen in Tongelre als pilot een bibliotheekpunt in te richten. De scholen zijn: t Karregat, De Boog, De Driesprong en BoschAkker. De pilot liep in eerste instantie tot 1 juli 2012 maar omdat er nog geen alternatief was heeft de Bibliotheek Eindhoven de pilot verlengd t/m 31 december. Aangezien voor de subsidieverstrekker de rapportage voor 1 november ingediend moet worden wordt in deze rapportage verslag gedaan van de bevindingen tot nu toe. 2. Beschrijving Pilot In de periode januari juni 2012 heeft bij 4 scholen in het stadsdeel Tongelre een pilot plaatsgevonden waarbij bij elke school een bibliotheekpunt met fysieke boeken is ingericht. 2.1 Doelstellingen De algemene doelstellingen voor de pilot waren: 1. Kinderen 4-13 jaar blijven voorzien van een bibliotheekvoorziening dicht bij huis. 2. Leesbevordering stimuleren door de leesmotivatie, leesplezier en literaire competentie van kinderen te vergroten. 3. Taalontwikkelingen vergroten door middel van stimuleren van woordenschat en taalrijke leeromgeving. 4. Mediawijsheid vergroten door middel van ontwikkelen informatievaardigheden (zoeken) en digitale vaardigheden (veiligheid). 5. Implementeren van doorgaande leeslijn. 6. De betrokkenheid van ouders bij leesbevordering vergroten. En indirect: maatschappelijke betrokkenheid stimuleren bij ouders en kinderen, persoonlijke ontwikkeling vergroten ten behoeve van arbeidsmarkt en sociale cohesie vergroten in wijken. De specifieke doelstellingen voor de pilot waren: 1. Versterken relatie tussen de Bibliotheek Eindhoven, schoolbesturen en scholen door intensieve samenwerking. 2. Handhaven/vergroten leesbevordering en mediawijsheid voor kinderen 4-13 jaar door collectie boeken en expertise van leesconsulent in scholen te brengen. 3. Inzicht in mogelijkheden en onmogelijkheden van de Bibliotheek op School ten behoeve uitrol de Bibliotheek op School rest van Eindhoven. 2.2. Startsituatie scholen In totaal hebben de 4 scholen 884 kinderen: t Karregat 268, de Boog 280, BoschAkker 174 en de Driesprong 162. 3

t Karregat, De Boog en BoschAkker hadden geen centrale plek waar boeken stonden. De Driesprong wel, deze school heeft al jaren een eigen schoolmediatheek die intensief gebruikt wordt. t Karregat en De Boog hadden niet veel eigen boeken, BoschAkker had dat wel, zo n 2 boeken per kind. De Driesprong had in de mediatheek eigen boeken staat. Alle scholen maakten gebruik van de groepscollectie van de Bibliotheek Eindhoven. Als onderdeel van hun basisabonnement konden ze per groep 25 boeken lenen voor minimaal 1 jaar en maximaal 3 jaar. Alle 4 de scholen hadden geen gecertificeerde leescoordinator. 2.3 Boeken en inrichting Op iedere school is een bibliotheekpunt ingericht en in het geval van De Driesprong verfrist. Het bibliotheekpunt is uitgerust met fysieke boeken. De collectie is afgestemd op de doelgroep en bevat gemiddeld 5 boeken per kind. 3 boeken per kind zijn door de bibliotheek ingebracht en 2 boeken door de school zelf. Hiervoor heeft de school zelf een investering gedaan. In t Karregat is het bibliotheekpunt in de aula gerealiseerd. In de Boog is het bibliotheepunt in een leeg lokaal gerealiseerd. Ook op de dislocatie waar groep 1 en 2 zit is een ruimte met boeken ingericht. In de BoschAkker zit het bibliotheekpunt ook in een leeg lokaal. Het lastige hier was dat dit lokaal gedurende schooltijd in gebruik was zodat onder schooltijd geen boeken konden worden geleend. De Driesprong had al een mediatheek, met een grote collectie, een uitleensysteem (Educat) en vrijwilligers. Daar was de meerwaarde vooral dat de collectie werd gesaneerd en aangevuld en de inrichting werd aangepakt. Voor de inrichting is een externe interieurspecialist gevraagd. Op basis van haar advies is op iedere school maatwerk geleverd. Hierbij zijn nog bruikbare matrialen (o.a. kasten) uit de gesloten bibibliotheekvestiging als basis genomen. Op iedere school bestaat het bibliotheekpunt uit: boekenkasten/boekenmeubels, een leestafel, lounge-stoelen/bank en een uitleentafel met computer/laptop. Verder zijn de bibliotheekpunt zo aantrekkelijk en toegankelijk mogelijk gemaakt met o.a. vloerkleden, banieren, posters/flyers en plantjes. De boeken van de scholen zijn door de collectiespecialist van de bibliotheek gesaneerd en wat overbleef is ingebracht in de centrale collectie. Behalve bij de BoschAkker, daar staan hun eigen boeken in de groepen. Dit omdat onder schooltijd het bibliotheekpunt dicht is in verband met gebruik van de ruimte door de school. Bij de Driesprong is naast een flinke verfrissing van de collectie ook de inrichting aangepakt met nieuwe materialen zoals een vloerkleed en bankjes. Ieder bibliotheepunt is voorzien van dezelfde raam- en/of deurstickers met daarop Bibliotheekpunt <naam school>. In t Karragat is gewerkt met een banier omdat een sticker niet mogelijk was in de aula. 2.4. Uitleensysteem Ieder bibliotheekpunt is voorzien van een centraal uitleensysteem, Educat genaamd. Educat is een landelijk, zeer gebruiksvriendelijk systeem. Dit systeem is echter niet aangesloten op het centale bibliotheeksysteem Clientrix waardoor alleen op de scholen zelf de gegevens ingelezen kunnen worden. Educat registreert o.a. wie wat leest, kinderen kunnen een leeslogboek bijhouden en zoeken naar een boek. Zowel leerlingen, als leerkachten en vrijwilligers kunnen werken met Educat. Ze hebben een instructie gekregen van de leesconsulent van de bibliotheek. 4

2.5. Vrijwilligers De bibliotheekpunten worden bemenst door vrijwilligers. Over het algemeen zijn dit moeders (en een enkele oma) van de kinderen op school. De school heeft de vrijwilligers geworven en stuurt deze mensen aan. Dit doet vooral de leescoordinator van de school, vaak in afstemming met de leesconsulent van de bibliotheek. Voor de Boog wat het moeilijk om aan vrijwilligers te komen. Zij zijn dan ook wat later gestart met het bibliotheekpunt. t Karregat had bij de start ongeveer 15 aanmeldingen en dit is zelfs opgelopen tot 20. Hier is een centraal aanspreekpunt voor de leesconsulent en zij werken met een rooster van 2 weken. De vrijwilligersgroep bestaat uit zowel ouders, een opa en externe vrijwilligers. De Driesprong heeft 2 vrijwilligers die dit werk al enige tijd doen en de BoschAkker heeft 3 vrijwilligers die een goed team vormen. De leesconsulenten hebben de vrijwilligers een korte curus (2 dagdelen) gegeven hoe te werken en te adviseren in het bibliotheekpunt. Hieraan hebben zo n 15 mensen deelgenomen. 2.6. Leescoordinatoren en leesconsulenten Iedere school heeft minimaal 1 leescoordinator benoemd (in sommige gevallen wat dit het contactpersoon van de bibliotheek die toch al veel met leesbevordering bezig was). De BoschAkker en t Karregat hebben er 2 en de Driesprong heeft er zelfs 3. Van het Karregat, BoschAkker en de Driesprong hebben 5 mensen deelgenomen aan de landelijk erkende cursus Open Boek (5 bijeenkomsten van 3 uur), die opleidt tot gecertificeerde leescoordinator. Het resultaat van de cursus is een schoolleesplan waarin beschreven staat wat de school de komende jaren gaat doen aan leesbevordering. Dit schoolleesplan is bij de meeste scholen ingebed in het beleidsplan. De leescoordinator is de stuwende kracht achter structurele leesbevordering op school. Vanuit de biblitoheek is er op iedere school een leesconsulent werkzaam voor ongeveer 4 uur per week. Deze leesconsulent heeft geholpen bij het opzetten van het bibliotheekpunt, heeft aan de vrijwilligers een cursus gegeven over hoe ze hun werk bij het bibliotheekpunt zo goed mogelijk kunnen doen, inclusief het geven van advies aan kinderen. Verder heeft op iedere school de leesconsulent samen met de leescoordinator (en soms directeur) gekeken hoe leesbevordering en leesplezier kan worden gestimuleerd en wat daarvoor nodig is. Dit is vastgelegd in een werkplan, wat de leidraad was voor de invulling van de uren van de leesconsulent in de periode januari-juni. De leesconsulent heeft o.a. in teamvergaderingen het team geinformeerd en geadviseerd over hoe lezen te bevorderen en hoe optimaal gebruik te maken van het biblioteekpunt. Bij 2 scholen (BoschAkker en Driesprong) is ook een bijeenkomst over mediawijsheid geweest en zijn leerkrachten geinformeerd over hoe dit op school (verder) vorm te geven. De scholen zijn zeer tevreden over de expertise en inzet van de leesconsulenten. 3. Resultaten In het convenant zijn de beoogde resultaten benoemd. Deze staan hieronder vermeld met daarbij of er is gerealiseerd. 1. Bij de kinderen 4-13 jaar die op de scholen zitten leesbevordering en mediawijsheid stimuleren: A. Bij alle scholen is een centrale bibliotheek, ingericht met 5 boeken per leerling met een minimum van 750. De collectie is samengesteld volgens formule Kunst van Lezen. Dit is bereikt. De collectiegrootte bij de scholen is: 5

Boschakker: 1823 boeken Driesprong:5102 boeken Karregat: 1361 De Boog: 2419 De Bibliotheek heeft een vast format ontwikkeld waarbij op een school snel en vakkundig een geschikte collectie kan worden samengesteld. B. Bij alle scholen is een registratiesysteem geïmplementeerd om uitleengegevens te administreren. Dit is bereikt. Alle scholen hebben Educat waarin alle leerlingen al lid zijn opgenomen en waarin alle uitleningen per kind staan geregistreerd. Leerkrachten kunnen naar wens uit Educat gegevens per kind halen en inzetten bij leesbevordering. De leesconsulent kan daarbij ondersteunen. Wat geregeld gebeurt is dat leerkrachten via het digiboord klassikaal educat oproepen en samen met de kinderen naar potentiele boeken kijken. Als Educat via een vaste computer wordt gebruikt werkte dat veel beter dan via een laptop (draadloos). C. Het aantal uitleningen per school is minstens gelijk aan het huidige aantal uitleningen per school zoals geregistreerd bij vestiging Herzenbroeken. In de periode 1 jan-31 dec. 2011 is het aantal uitleningen vanuit bibliotheekvestiging Herzenbroeken als volgt: De Boog 5738 (260 leden, 157 actieve leden*) BoschAkker 2090 (225 leden, 79 actieve leden) Karregat 4789 (279 leden, 147 actieven leden) Driesprong 834 (171 leden, 26 actieve leden) *actieve leden zijn kinderen die minimaal 1 keer een boek hebben geleend. Het aantal uitleningen vanuit het bibliotheekpunt op school in de periode jan-juni 2012 is als volgt: De Boog 5156 (t/m 011012) --> 1 jaar: 6187 BoschAkker 767 --> 1 jaar: 1840 Karregat 2329 --> 1 jaar: 5589 Driesprong 5825 (t/m 011012) --> 1 jaar:6990 Uitgaande van een doorberekening naar de uitleencijfers gebaseerd op 1 jaar blijkt dat bij 3 scholen de uitleningen flink zijn gestegen. Er kan geconcludeerd worden dat het bibliotheekpunt op deze school dusdanig laagdrempelig is dat kinderen gemakkelijker een boek lenen en daarmee leesbevordering wordt gestimuleerd. Bij de BoschAkker is verklaarbaar waarom het aantal wat lager ligt, hier zijn de boeken van de school zelf in de klassen en niet allemaal meegenomen in de uitleenregistratie. D. Het gemiddeld aantal uitleningen per kind (4-13 jaar) is minstens gelijk aan het huidige gemiddelde aantal uitleningen per kind zoals geregistreerd bij vestiging Herzenbroeken. 2011 (12 mnd) 2012 (12 mnd) De Boog 22,06 (5738/260) 23,7 (6187/260) BoschAkker 9,2 8,1 t Karregat 17,1 20,0 Driesprong 4,8 40,8 Uit deze gegevens blijkt dat bij 3 scholen het gemiddeld aantal uitleningen in de pilot minstens gelijk is aan het jaar ervoor. Conclusie: door het bibliotheekpunt is het gemiddeld aantal boeken dat kinderen lezen gestegen. 6

E. Het leesplezier/leesattitude van kinderen ten aanzien van lezen is aantoonbaar gegroeid. Alleen bij de Boog hebben voldoende kinderen de 1-meting ingevuld om er iets over te kunnen zeggen. Bij de andere scholen zijn er geen conclusies aan te verbinden. Bij de Boog is het leesplezier/leesattitude niet enorm gegroeid. Kinderen geven onder andere aan lezen (in de klas) minder leuk te vinden en kinderen vinden het moeilijker om een boek te kiezen. Zie bijlage voor meer informatie. Aandachtspunten kunnen zijn: intern draagvlak, interne afstemming, afstemming tussen school en bibliotheek, afstemming met/positieve aandacht aan vrijwilligers. F. De leesconsulent voert bij iedere groep minimaal 2 projecten/bijeenkomsten ikv leesbevordering uit. Dit is bereikt. De leesconsulent heeft bij alle groepen van de scholen diverse leesbevorderende activiteiten gedaan, voorbeelden zijn hoe ze een geschikt boeken kunnen zoeken mbv het bibliotheekpunt/educat en projecten in de groepen (uit het aanbod). G. De leesconsulent voert bij iedere groep vanaf groep 3 minimaal 1 mediawijsheidproject uit. Op alle scholen zijn kinderen (vooral vanaf groep 5) geinstrueerd hoe ze kunnen werken met Educat. Daarnaast zijn bij De Boog en bij de Driesprong diverse projecten voor leerlingen uitgevoerd door de leesconsulent: GameStudio, Wijs op internet en stripverhaal maken. H. De leesconsulent geeft minimaal 1 workshop leesbevordering of mediawijsheid aan team van de school. Op alle scholen hebben de leerkrachten (in groot of klein verband) instructie gekregen over hoe te werken met Educat (ter stimulering van leesbevordering). Op de driesprong heeft de leesconsulent een aparte workshop rondom leesbevordering (tips, kennis van boeken etc.) gegeven. Bij de BoschAkker heeft de leesconsulent een specifieke workshop mediawijsheid (actuele ontwikkeling, gevaren, zoeken etc.) gegeven. I. De leesconsulent levert input voor minimaal 1 ouderbijeenkomst/ouderbetrokkenheid. De leesconsulent heeft op iedere school input gelevert om ouderbetrokkenheid rondom leesbevordering te stimuleren. Zo is er frequent een bericht over de schoolbibliotheek of leesbevordering in de nieuwsbrief van alle scholen. Ouders hebben ook een duidelijke folder meegekregen met daarin (praktische) informatie over het bibliotheekpunt. Bij een paar scholen is een ouderavond voorgesteld maar dit is niet gerealiseerd omdat er net een van was geweest (Driesprong) of omdat de ervaring is dat ouders hiervoor niet komen (BoschAkker). Daarnaast hebben de ouders die in het bibliotheekpunt als vrijwilliger werken een cursus van 2 dagdelen gekregen waarin zij informatie hebben ontvangen over jeugdboeken en over hoe zijn kinderen zo goed mogelijk kunnen helpen/adviseren bij het vinden van een geschikt boek. Dit werd als zeer prettig ervaren. J. De school heeft (gecertificeerde) leescoördinator die aanspraakpunt is voor de bibliotheek. Dit is bij 3 scholen bereikt. t Karregat heeft 2 gecertificeerde leescoordinatoren, BoschAkker heeft 2 gecerficeerde leercoordinatoren en De Driesprong heeft 3 gecertificeerde leescoordinatoren. Deze scholen hadden een duidelijk 7

aanspreekpunt waardoor afstemming over het algemeen goed verliep. De Boog heeft niemand de cursus Open Boek laten volgen die in de pilot werd aangeboden. Het was hier niet altijd helder wie het centrale aanspreekpunt was. 2. Het bibliotheekpunt op school wordt naar behoren gebruikt A. De tevredenheid over het registratiesysteem Educat is minimaal een 7. De vrijwilligers die de enquete hebben ingevuld hebben gemiddeld een 7,2 gegeven aan het bibliotheekpunt, inclusief Educat. Wel geven sommige aan dat het inwerken van de boeken zeer tijdrovend is. B. Het bibliotheekpunt is minimaal 10 uur per week open om te lenen, in te leveren en zoeken. Deze uren vallen zowel tijdens als na schooltijd. De bibliotheekpunten zijn tussen de 10-15 uur per week open. Dit verschilt per school en is afhankelijk van met name de beschikbaarheid van de vrijwilligers. De bibliotheekpunten zijn bij t Karregat, de Boog en de Driesprong zowel onder als na schooltijd open. Bij de BoschAkker alleen na schooltijd. Dit willen ze graag zsm veranderen, is afhankelijk van de gebruik van het lokaal onder schooltijd. Driesprong Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag 08.30u-11.30u 13.00u-15.00u 08.30u-12.30u 13.00u-15.30u gesloten Boog: Wisselt enorm. Na mijn laatste gegevens zijn ze nu wel elke ochtend open. Volgens Marcus erg afhankelijk van de vrijwilligers. Bs t Karregat Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag BoschAkker Dinsdag Donderdag Vrijdag : 14.00 14.45 uur : 14.00 14.45 uur : 12.15 12.45 uur : 14.00 14.45 uur : 14.00 14.45 uur : 14.45-16.30 uur : 14.45-16.30 uur : 14.45-16.30 uur C. De tevredenheid van de ouders van de kinderen over het bibliotheekpunt is minimaal een 7. De gemiddelde tevredenheid is een 7,5. Opmerkingen zijn o.a.: fijn dat er iets is, laagdrempelig, leuke sfeer, openingstijden kunnen ruimer. De gemiddelde tevredenheid van leerkrachten is een 8,3. Opmerkingen zijn o.a.: Grote collectie, boeken dichtbij erg prettig, goed georganiseerd. D. De collectie in het bibliotheekpunt kan onbeveiligd en vrij toegankelijk worden opgesteld. Er mag niet meer dan 10% derving optreden van de startcollectie. Dit is niet goed met cijfers te meten, er zijn gedurende pilotperiode weer boeken afgehaald en bijgekomen. Uit ervaringen van de leesconsulent blijkt niet dat de derving een probleem is of oplevert. 8

E. De vrijwilligers voelen zich betrokken bij het bibliotheekpunt en zijn blijvend gemotiveerd voor hun werkzaamheden. Ja, ze hebben aangegeven allemaal (die de vragenlijst hebben ingevuld) als vrijwilliger te willen blijven werken in het bibliotheekpunt. 4. Financiën De bibliotheek heeft in de periode januari juni bijna 40.000 aan incidentele kosten gemaakt (zie financieel overzicht in bijlage) en bijna 13.000 aan exploitatiekosten. De gemaakte kosten voor personeel met betrekking tot aanschaf en inwerken collectie zijn hoger uitgevallen. Dit koste meer tijd omdat de collectie is samengesteld vanuit verschillende invalshoeken: sbd, nieuwe boeken door bibliotheek, nieuwe en aanwezige boeken van school. Coordinatie en overzicht was meer nodig dan ingeschat. De kosten daarentegen voor personeel rondom op het opzetten van de schoolbibliotheek was minder. Dit ging toch soepeler dan van te voren verwacht. Nu is het wel zo dat het bij iedere school anders was. Dat zal ook het geval zijn bij de uitrol naar de rest van de stad. 5. Conclusie en aanbevelingen 5.1. Conclusie De Pilot Tongelre is een succes gebleken. Scholen zijn tevreden over de dienstverlening van de bibliotheek. Door de aanwezigheid van het bibliotheekpunt in de school zijn boeken makkelijk toegankelijk waardoor het bevorderen van lezen ook makkelijker gaat. De ondersteuning van de leesconsulent van de bibliotheek, met haar expertise over boeken, leesbevordering en mediawijsheid, wordt ook als meerwaarde ervaren. De rol van de leesconsulent is nog niet helemaal uitgekristaliseerd. In samenspraak met de scholen moet nog worden bepaald of dit een beleidsmatige of adviesvaardige functie moet zijn. Er is gebleken dat de opstartfase tijd vergt en het even duurt voordat het bibliotheekpunt en de inhoudelijke samenwerkingwerking met de leesconsulent een plek heeft gevonden in school. Draagvlak binnen het team is van groot belang om zo doelgericht mogelijk aan leesbevordering te werken. Dit was niet in alle gevallen vanzelfsprekend. Maar na ongeveer 6 maanden is de samenwerking nu goed op gang gekomen. Het werven van vrijwilligers kostte de meeste scholen veel energie maar bleek geen struikelblok. De scholen spreken wel hun bezorgdheid uit over hoe ze deze vrijwilligers betrokken kunnen laten blijven zodat de continuiteit gewaarborgd blijft. Schoolbesturen en de bibliotheek willen graag de samenwerking voortzetten en het concept dbos (de Bibliotheek op Spil) uitrollen naar de rest van stad. De Pilot Tongelre is daarbij het uitgangspunt. Op basis van de ervaring wordt de inhoud van het concept aangescherpt. De schoolbesturen en de bibliotheek zijn voornemens om het komende schooljaar (2012-2013) alle scholen te voorzien van dbos (de Bibliotheek op Spil) als groeimodel. 5.2. Aanbevelingen Vanuit de pilot worden enkele specifieke aanbevelingen gedaan: - Het uitleensysteem educat is gebruiksvriendelijk maar het niet centraal kunnen onderhouden van de collectie is erg tijdrovend. Een centraal systeem, zeker als het 70 scholen betreft, is wenselijk. - het toevoegen van een collectie voor 0-4 jaar is noodzakelijk om spilcentrum breed lezen te bevorderen. 9

- Het is wenselijk dat het team vooraf goed geïnformeerd wordt door de directie over wat er gaat gebeuren en wat van betrokken partijen verwacht mag worden. - Er is tijd nodig om praktische uitrol goed te doen. Een duidelijke, realistische en afgestemde planning is noodzakelijk. Specifiek voor de scholen in Tongelre wordt de komende tijd bekeken: - Hoe en wanneer we Educat kunnen vervangen voor een centraal uitleensysteem (Clientrix op school) - Hoe we zo snel mogelijk boeken van 0-4 jarigen kunnen toevoegen. - Hoe we de locaties/inrichting op de scholen kunnen laten uitsluiten bij het nieuwe inrichtingsconcept. 5.3.(Vervolg)onderzoek Om de Bibliotheek op School uit te rollen naar de rest van de stad is op diverse onderdelen nader (vervolg)onderzoek wenselijk: Vrijwilligers - Hoe kunnen scholen vrijwilligers werven? - Hoe kan het beste met de vrijwilligers worden omgegaan zodat continuiteit zo veel mogelijk gewaarborgd blijft? Denkrichting: Als scholen het moeilijk hebben met het vinden van vrijwilligers kan de bibliotheek bijvoorbeeld helpen door middel van het werven hiervan binnen haar eigen achterban en netwerk. Tevens kan de bibliotheek kinderen van groep 7/8 opleiden om in de schoolbibliotheek te werken. Dit dient wel onder begeleiding van een volwassene te zijn. Voor de continuiteit ziet de bibliotheek mogelijkheden in het belonen met (twee) jaarlijkse netwerkbijeenkomsten (persoonlijke ontwikkeling) en/of een uitnodiging voor een spraakmakend evenement in de bibliotheek, bv. met een bekende kinderboekenschrijver. Ouderbetrokkenheid - Hoe kan de ouderbetrokkenheid rondom leesbevordering vergroot worden? Denkrichting: Samen met de school kan de bibliotheek/de leesconsulent op maat kijken wat de status van ouderbetrokkenheid is en dit bijvoorbeeld dmv voorlichtingmaterialen of bijeenkomsten extra stimuleren. Intern draagvlak - Hoe kan zo goed mogelijk intern draagvlak worden gecreeerd voor de Bibliotheek op School? Denkrichting: Hier kan de bibliotheek vooral ondersteunen met informatie en advies. Uitleensysteem - Waaraan dient een centraal uitleen- en registratiesysteem te voldoen om op scholen te funtioneren? Denkrichting: Uit de pilot blijkt dat een niet-centraal systeem kansen laat liggen. Bij een centraal systeem kan stadsbreed de voortgang worden gemonitord, kunnen verbanden worden gelegd en kunnen ter ondersteuning rapportages worden uitgedraaid. De bibliotheek pleit voor het centrale systeem Clientrix op school. Naast de uitleen- en zoekfunctie is het idee hier nieuwe functionaliteiten aan toe te voegen: o.a. beoordelingssysteem van boeken door kinderen, rapportage over leesgedrag, combinatie met twitter en facebook. Inrichting - Wat is een optimale inrichting(sconcept) inclusief signing voor diverse spilcentra? 10

Denkrichting: Op spilcentra dient een geschikte ruimte te zijn om de collectie boeken centraal te plaatsen. Deze ruimte moet toegankelijk zijn voor alle kinderen van het spilcentrum. Vanuit professioneel oogpunt maar ook vanuit kostentechnische overwegingen hecht de bibliotheek belang aan een uniforme, duidelijke en aantrekkelijke uitstraling en inrichting van de schoolbibliotheek. Bestaande meubels die over zijn kunnen worden aangepast aan het nieuwe het inrichtingsconcept. Qua uiterlijk/uitstraling van de materialen is maatwerk dan niet mogelijk. Uiteraard kan wel per locatie worden bekeken welke materialen (boekenkasten, uitleenmeubel, leestafel, prentenboekenbakken) nodig zijn. Qua signing zijn duidelijkheid (wat staat waar) en aantrekkelijkheid (inspiratie en motivatie tot lezen) de belangrijkste richtlijnen. Leesconsulent - Wat is de rol van de leesconsulent en hoe kan zij optimaal worden ingezet om scholen te ondersteunen op het gebied van leesbevordering en mediawijsheid. Denkrichting Hoe deze rol optimaal kan zijn moet in de praktijk aan de hand van een taak- en functieomschrijving blijken, worden geevalueerd en waar nodig worden aangescherpt. Themacollecties - Welk alternatief is er voor de themacollecties die we nu (vaak) op maat en op verzoek van scholen aan hen leveren? Dit is erg prijzig en in de nieuwe situatie lastig in stand te houden. Denkrichting: de bibliotheek wil kijken aan welke thema s stadsbreed aandacht wordt besteed bij scholen. Rondom deze thema kunnen stadsbrede projecten worden opgezet, eventueel met andere culturele instelingen als het thema dat toestaat. Deze stadsbrede projecten kunnen tussen scholen rouleren en er is een verbinding met de centrale vestiging in dewittedame. Gedacht kan worden aan een expositie of een grote activiteit zoals een debat of schrijversbezoek. Met de Pilot Tongelre 2 kan nader op deze vragen worden ingegaan. 5.4. (Nieuwe) inzichten uitrol dbos Door de ervaringen met de Pilot Tongelre is er op een aantal vlakken voortschrijdend (nieuw) inzicht of zien we het belang ervan groter als voorheen. Dit is van belang voor de verdere uitrol in de stad. Naar aanleiding van (vervolg)onderzoek kunnen tevens nieuwe inzichten ontstaan. dbos is dan ook een groeimodel. De Bibliotheek Eindhoven werkt aan de beschrijving van het Educatief Programma, wat de basis is voor de dienstverlening aan 0-13 jarigen. De hoofdlijnen/doelstellingen zijn nagenoeg hetzelfde maar op uitwerkingsvlak zijn de belangrijkste (nieuwe) inzichten: Integreren van schoolboeken Scholen kunnen hun eigen boeken integreren in dbos mits de boeken op de basislijst staan, er goed uit zien en niet ouder zijn dan 2 jaar. Voor deze boeken kan de bibliotheek een vergoeding geven van 5 voor boeken van 1 jaar oud en 3 voor boeken van 2 jaar oud. Maximaal 1000 boeken kunnen door de bibliotheek kosteloos worden omgewerkt. Inrichting eigen boeken De bibliotheek zet in op een uniforme, professionale uitstraling met uniforme materialen. Als scholen hun eigen boeken willen integreren dienen zij de materialen die nodig zijn om de boeken te plaatsen bij de bibliotheek af te nemen. 11

Achtergrondcollectie en BoekenBakken Kinderen, leerkrachten en ouders kunnen naast dbos ook digitaal (vanuit Clientrix op school) boeken bestellen uit de achtergrondcollectie. Deze collectie staat in dewittedame. De bestelde boeken worden op school afgegeven. Het idee is om de boeken in BoekenBakken, die aan gevel of hek van de school zitten, af te leveren. De school zorgt zelf voor correctie uitleen hiervan. Leescoordinator Bij de realisatie van dbos is het noodzakelijk dat de spilcentra over een gecertificeerde (voor)leescoordinator beschikken. Alleen dan wordt volgens de biblliotheek een goede inbedding en een structurele aanpak verwacht. Voor de kinderopvang 0-4 jaar betreft het een voorleescoordinator en voor de scholen 4-12 jaar een leescoordinator. Zij hebben als taak om als aanspreekpunt te fungeren voor zowel leesconsulent van de bibliotheek als voor de leerkrachten/pedagogisch medewerkers uit het team om het gebied van leesbevordering (en mediawijsheid). Zij maken een school(voor)leesplan, inclusief activiteitenplan, en zorgen voor een structurele meerjaren aanpak. De Bibliotheek Eindhoven beschikt over gecertificeerde mensen om leerkrachten op te leiden tot (voor)leescoordinator. Samen met de gemeente en schoolbesturen worden specifiek verdere stappen en afspraken afgestemd. 6. Bijlagen Bijlage 1: financieel verslag Bijlage 2: bestuursverklaring Bijlage 3: convenant Pilot Tongelre 12