Tenuta Bellafonte Bij deze kleine producent in de heuvels van Colle Nottolo bij Bevagna werden wij ontvangen door eigenaar Peter Heilbron. Hij vertelde dat hij in 2007 is gestart met de aankoop van het 25 ha grote landgoed, dat toen 2 ha wijngaarden bezat en verder olijfgaarden en bossen. Kortom, biodiversiteit. Peter Heilbron Wijngaarden We zijn hier op een hoogte van 350 m boven de zeespiegel. De 2 ha wijngaarden zijn in 10 jaar uitgegroeid tot 11 ha, waarvan 7 ha met sagrantino druiven en 4 ha met spoletino. De arme bodem heeft een bovenlaag van klei en mergel, met daaronder rotsen. De expositie is pal op het zuiden. Het werk in de wijngaard en de (late) oogst gebeuren uitsluitend met de hand.
Peter Heilbron heeft geen certificering voor biologische wijnbouw en heeft een eigen filosofie. Sommige aspecten van biodynamie zoals bemesting en maankalender wil hij wel volgen, maar andere als de maankalender etc. niet. Er worden geen herbiciden gebruikt en de bemesting is natuurlijk. Er wordt gespoten met algenproducten.
Door streng te snoeien wordt het rendement beperkt. Soms ook door een groene oogst, dit jaar niet omdat nachtvorst het werk al heeft gedaan. De plantdichtheid voor wit bedraagt 4.000 stokken/ha en voor rood 5.000. De snoeiwijzen zijn cordone speronato en enkele guyot. De eerste werd ontwikkeld voor machines, de tweede voor handwerk. Bij enkele guyot leven de wijnstokken echter langer. Tenuta Bellafonte is aangesloten bij het Grape Assistance System. Winery Deze is ondergronds aangelegd. Het is hier opvallend schoon. Voor energievoorziening wordt gebruik gemaakt van zonnepanelen, er is alle aandacht voor recycling en voor biomassa. Peter Heilbron is geen voorstander van blends en produceert dan ook geen Rosso. Hij zoekt elegantie zonder make-up.
Sagrantino: niet kneuzen Als de handmatig geoogste druiven op de winery arriveren, worden ze geselecteerd op een tafel. Daarna wordt alles ontsteeld, zonder te kneuzen. Voor dat laatste noemt Peter Heilbron drie redenen: 1. Hij wil geen pitten in de gistende most, om groene tannines te vermijden. Het oogsten van overrijpe druiven met rijpe pitten is ook geen oplossing, want die hebben te weinig zuren. Sagrantino rijpt zeer laat. Als de druiven fenolisch rijp zijn, zijn de pitten nog niet rijp. Daarom oogsten de meeste collega s overrijp, maar Peter Heilbron niet. De wijnen zijn dan te jammy en missen elegantie. Hij plukt selectief en weet waar de druiven eerder of later rijp zijn. 2. Hij past macération carbonique toe en heeft daarvoor gave druiven nodig. 3. De extractie gebeurt met gist in plaats van mechanisch. Macération carbonique De sagrantino druiven krijgen een week inweking op de schillen bij 7 C, met weinig zuurstofcontact. Tijdens de vergisting met autochtone gisten worden de rvs tanks hermetisch afgesloten met een rubber band die met lucht wordt opgepompt. Malo verloopt in barriques. Daarna 36 maanden opvoeding op de fijne lie in 7 foeders van 5.000 liter, van niet getoast Slavonisch eiken, gefabriceerd door Italiaanse tonneliers. In de grote vaten ontstaan zachte tannines. Flesrijping 10 maanden. Wordt niet gefilterd. Productie en export Bellafonte produceert slechts 2 wijnen, sinds 2014 een witte wijn (11.500 flessen) en vanaf het begin een rode wijn (18.500 flessen). Importeurs: Tannico, De Coninck, Kastelijns, Still Sparkling. Vini Vivaldi heeft ook belangstelling en heeft proefflessen ontvangen. Proeverij **** Arnèto 2015, Umbria IGT Niet te koud geschonken. 100% trebbiano spoletino van 16 jaar oude stokken uit Spoleto en Bevagna. Koude inweking van niet geperste druiven. Vergisting met autochtone gisten
in eiken vaten, inclusief malo. Opvoeding 6 maanden op de fijne lie in foeders van Slavonisch eiken. $ maanden flesrijping. Niet gefilterd. Alc. 13%. G bijzonder! complex en diep S planten en bloemen, ananas, citrus, perzik, fraaie zuren A een heel klein dropje T prachtige wijn, geur en smaak liggen op lijn, loepzuiver en elegant Collenottolo 2014, Montefalco Sagrantino DOCG Geproefd uit foeder. Wordt in 2018 gebotteld en komt in 2020 op de markt. Peter Heilbron vertelt dat hij overgaat op 1,5 tot 2 jaar flesrijping. G fris fruit van zwarte bessen, zuiver en iets animaal, nog geen leer etc., niet jammy S stijlvol, opvallend fris, fijne tonen, elegant Collenottolo 2016, Montefalco Sagrantino DOCG Geproefd uit foeder. Zeer diepe kleur. Massief fruit van bramen, kersen en bessen. Krachtig, jeugdig, niet groen of wrang, zeer zachte tannines. Precies zoals bedoeld. ****- Collenottolo 2011, Montefalco Sagrantino DOCG 100% sagrantino. Vinificatie en opvoeding: zie boven. K robijnrood met diepe kern G zeer overtuigend, fraai zuiver fruit met kruidigheid S sappige, frisse inzet, klein accent van krenten en gedroogde pruimen, al iets truffel, zeer zuiver en complex A erg goede lengte T gespierd, niet zwaar, is al prima te drinken maar wel bij een maaltijd **** Collenottolo 2012, Montefalco Sagrantino DOCG K geconcentreerd robijnrood met diepe kern G meer concentratie, krachtiger S meer vulling, stevig, gespierd en vlezig, uitstekende balans, complex A prachtige lengte T moet zich nog meer ontwikkelen
Còlpetrone Tenute del Cerro Wij worden ontvangen door corporate winemaker Raffaele Pistucchia. Dit wijnbedrijf werd in 1980 gevestigd te Gualdo Cattaneo. Het is onderdeel van de groep Tenute del Cerro, waartoe verder behoren Fattoria del Cerro (Vino Nobile di Montepulciano), La Poderina (Brunello di Montalcino), Monterufoli (Vermentino di Toscana) en Tenuta di Montecorona (Olio extra vergine d oliva). Tenute del Cerro behoort op haar beurt weer bij de Unipol groep. Consulent van de 5 bedrijven is Riccardo Cotarella. Links de winemaker van Còlpetrone, rechts corporate winemaker Raffaele Pistucchia
Wijngaarden Còlpetrone is uitgegroeid tot het bedrijf met de meeste wijngaarden van Montefalco, 63 ha in totaal. De bodems bevatten kalksteen met afzettingen van klei. De wijngaarden liggen op het zuidoosten, op 350 m hoogte. De plantdichtheid bedraagt 4.000 tot 5.000 stokken/ha. De stokken zijn aangeplant volgens het systeem cordone speronato (Frans: cordon du Royat).
Vinificatie De oogst heeft plaats met strenge selectie. Vinificatie vindt plaats op de begane grond, er wordt geen gebruik gemaakt van zwaartekracht. De vergisting gebeurt op lage temperatuur in barriques van Frans eiken, waarvan 10 tot 15% nieuw. Productie Còlpetrone produceert productie per jaar 150.000 flessen Montefalco Rosso DOC en 100.000 flessen Montefalco Sagrantino DOCG. Bovendien Montefalco Sagrantino Passito DOCG en Montefalco Sagrantino DOCG Sacer, die in moderne stijl is gemaakt. De vaten worden 7 jaar gebruikt en elk jaar met heet water gereinigd om brettanomices te voorkomen. Nieuwe methode Wijnmaker Raffaele Pistucchia vertelt dat er bij rijpe sagrantino een discrepantie is tussen fenolische rijpheid van het vruchtvlees en tegelijkertijd onrijpe groene tannines in pitten en schillen. Dit levert een wijn op met zowel te veel alcohol als groene tonen. Hij heeft de volgende oplossing gevonden. De sagrantino druiven worden zo rijp mogelijk geplukt, net niet overrijp. Dat wordt bereikt door ze volledig bloot te stellen aan zonnewarmte door goed management van de loofwand. Zodra de rijpheid van de druiven 80% heeft bereikt, wordt tijdens een groene oogst de helft van de trossen weggeknipt die het verst van de stam hangen. Die hebben meer moeite met het absorberen van kalium, een element dat karakter geeft aan de druiven. Tijdens de gisting op 30 C worden de schillen gescheiden van de most, zodra 70% van de suikers is omgezet in alcohol. De resterende 30% gist dan verder zonder de schillen, waardoor een te hoog gehalte aan polyfenolen wordt vermeden. In totaal 3 weken op de schillen, met veel beluchting. Na de malolactische gisting wordt de wijn overgestoken op andere vaten. De oorspronkelijke vaten worden gereinigd met heet water en de wijn gaat daar dan in terug om te rijpen. Opvoeding gedurende 18 maanden met micro-oxidatie van 10 mg zuurstof per liter om de kleur donkerder te krijgen, want een Sagrantino hoort donker te zijn. De rijping heeft plaats in 1-6 jaar oude barriques van Frans eiken, gevolgd door 36 maanden flesrijping. Het beoogde commerciële voordeel: na 7 maanden is de wijn al tamelijk toegankelijk.
Maar pas na 10 jaar flesrijping zal blijken of deze modern gemaakte wijn lang kan worden bewaard. Proeverij In tegenstelling tot bij andere bedrijven wil wijnmaker Raffaele Pistucchia hier geen wijnen uit vat of tank laten proeven. In de proefruimte ruikt het helaas wat chemisch. ***(*) Montefalco Sagrantino DOCG Sacer 2008 Alc. 14%. K gemiddeld geconcentreerd met evolutie G fruitig, kersen en bessen, bloemen en balsamico S soepel, op dronk, zachte tannines, wat enkelvoudig A nu komt de stevigheid pas tot uitdrukking, met een metalig accent T nog jong, voldoende structuur maar deze technische wijn mist spanning
Lungarotti Het wijnbedrijf van de Lungarotti Groep is het grootste van Umbrië. Het werd opgericht in 1960 en er werken 100 mensen. In de winery in de plaats Turrita di Montefalco die dateert van 2000, werden wij ontvangen door Brand Ambassador Grazia Maria Cecchini. Het gebouw ligt boven op een heuvel en is omringd door de eigen wijngaarden. Brand Ambassador Grazia Maria Cecchini De 90-jarige eigenaresse Maria Grazia Lungarotti, weduwe van de oprichter, beheert de Lungarotti Foundation, een stichting die 2 musea exploiteert in de plaats Torgiano, een voor wijnbouw en een voor olijfolie. Francesco Lungarotti is export manager. Wijngaarden In heel Umbrië bezit Lungarotti 250 ha wijngaarden, waarvan ruim 20 ha in Montefalco. In 2014 ontving Lungarotti hier certificaat voor biologische wijnbouw in Montefalco, waar
alleen rode wijnen worden geproduceerd. De wijngaarden zijn beplant met sagrantino, merlot en sangiovese. Tussen de rijen wijnstokken is gras gezaaid en er groeit jasmijn. De bemesting is natuurlijk. Na de gisting wordt de marc uit de tank gehaald Winery Deze is ontworpen in 3 verdiepingen, met het zwaartekracht principe als uitgangspunt. In de ondergrondse kelders ruiken we de gisting die bezig is. We zien een ruimte met druiven die drie tot vier maanden worden gedroogd voor de Passito. Deze wijn rijpt 36 maanden in barriques en daarna op fles. De productie van Passito werd gestart in 2003. Druiven drogen voor de Passito
Proeverij ***(*) IlBio, Umbria IGT Rosso 2015 Een nieuwe wijn, 100% sagrantino, biologische wijnbouw. Vergist op de schillen in rvs tanks gedurende 25 dagen en 10 maanden gerijpt in foeders van 30 hl. Flesrijping 6 maanden. Alc. 14,5%. K gemiddeld geconcentreerd paarsrood G zeer fruitig en expressief S licht, soepel, op dronk A gemiddelde lengte met voldoende stevigheid en typiciteit T moderne wijn met internationale stijl, commercieel in de goede zin van het woord
Montefalco Rosso DOC 2013 60% sangiovese, 25% merlot en 15% sagrantino. 28 dagen vergist op de schillen in rvs tanks. Opvoeding 6 maanden op foeders, 6 maanden in barriques en 10-12 maanden in fles. Alc. 14%. Horecaprijs bij Siletti 12,30 ex BTW. K ontwikkeld robijnrood met donkere kern G en S helaas tot twee maal toe een fles met kurk ***(*) Montefalco Rosso DOC 2014 Komt in 2018 op de markt. Dezelfde blend, biologische wijnbouw. Opvoeding 12 maanden in foeders en barriques en 10 maanden in fles. Alc. 14%. K gemiddeld geconcentreerd paarsrood
G levendig en fris S goede structuur, iets vlezig, zuiver en sappig A gemiddelde tot goede lengte T prima wijn ****- Montefalco Sagrantino DOCG 2012 100% sagrantino van druiven die werden vermeerderd met massale selectie, geoogst eind september. 28 dagen vergist op de schillen in rvs tanks. Opvoeding 12 maanden in barriques en 36 maanden in fles. Alc. 14,5%. Horecaprijs bij Siletti 19,65 ex BTW. K vrij diep, iets evolutie G klassiek, serieus, complexe tonen, fraaie typiciteit en concentratie S elegant met structuur, veel schakeringen, uitstekend in balans A voorname lengte T heerlijke complexe wijn met forse houttoets Productie en export De productie van Montefalco Rosso bedraagt 23.000 flessen per jaar en die van Montefalco Sagrantino 16.000 flessen. Importeur: Siletti.