Samenvatting door een scholier 2065 woorden 26 september 2003 5.5 39 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Hoofdstuk 3 9_ Migratie is een ingewikkeld onderwerp. In het algemeen gaat het bij migratie om een permanente verandering van woongemeente. Migratie kun je op 3 manieren bekijken: Je kunt letten op de belangrijkste reden voor migratie (gedwongen/vrijwillig). Je kunt kijken naar de schaal waarop de migratie plaatsvindt. Internationale migratie (tussen landen) of interne migratie (binnen een land zelf). Interregionaal migreren van de ene regio naar de andere. Intraregionaal migreren binnen je eigen gebied. Er is ook verschil in het soort gebied van waaruit en waar naartoe migratie plaatsvindt. Twee bekende vormen: urbanisatie van het platteland naar de stad (ruraal-urbane). suburbanisatie de beweging van de stad naar omringend platteland. Generalisaties zijn algemene regels, die je kunt vaststellen door veel migraties te bestuderen. Voorbeelden zijn de volgende regels: De migratie tussen 2 gebieden neemt af, naarmate de afstand tussen die gebieden toeneemt relatieve afstand. Relatieve afstand de tijd, kosten en moeite die nodig zijn om een absolute afstand te overbruggen. Afstandsverval Het verband tussen het aantal mensen dat verhuist en de relatieve afstand naarmate de relatieve afstand toeneemt, vermindert de migratie. Let op: afstandsverval geldt niet alleen voor migratie. Migratie is selectief. Selectief Dat sommige groepen meer geneigd zijn om te verhuizen dan anderen. (bijv: meer mannen dan vrouwen en meer jongvolwassenen dan ouderen). Urbanisatie verloopt vaan in etappes. Getrapte migratie mensen die het platteland verlaten op weg naar de grote stad, gaan vaak eerst naar kleinere steden in de buurt. Daarvandaan gaan ze, soms met nog meer tussenpozen, naar de grote stad. https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 1 van 6
Zie figuur 3.3 op bladzijde 31 van het boek. Iemand migreert niet zomaar, dit komt door push- en pullfactoren. Pushfactoren afstotingsfactoren; redenen zien om weg te gaan. Pullfactoren aantrekkingsfactor; omstandigheden die je aantrekken in het bestemmingsgebied. Complementariteit Kennelijk is er in het ene gebied iets wat in het andere niet of onvoldoende aanwezig is, Push- en pullfactoren zijn onder te brengen in 4 categorieën: De economische factoren werkgelegenheid, welvaarts- een loonniveau, voorzieningen en voedsel. Politieke redenen Is het land een dictatuur? Is het land verwikkeld in een (burger) oorlog? Sociaal-culturele factoren Discriminatie, het wel of niet kunnen klimmen op de maatschappelijke ladder of de opvang van nieuwe migranten door landgenoten in het nieuwe vestigingsland. Fysische factoren De natuur kan als pullfactor werken. De beslissing om te vertrekken hangt sterk af van de perceptie in spe. Perceptie het beeld dat iemand heeft van de werkelijkheid, bijv: push- en pullfactoren. Dat beeld is altijd subjectief. Perceptie kan beïnvloed worden door zaken als kennis en ervaring, smaak, mode en iemands karakter. Goede berichten leiden tot volgende verhuizingen. Bedenk dat deze berichten vaak sterk positief zijn bijgekleurd en niet goed te controleren zijn. Blijven de goede verhalen komen, dan gaan nog meer mensen weg. Zo ontwikkelt zich kettingmigratie. Kettingmigratie Er is dan sprake van een voortdurende stroom van mensen die eerst migrant zijn, daarna informatie verstrekken en ten slotte helpen bij de opvang en de aanpassing van de nieuwkomers. Ten slotte zijn er 3 maatschappelijke ontwikkelingen in de 20ste eeuw die ervoor hebben gezorgd dat de beslissing om te migreren tegenwoordig wellicht gemakkelijker valt te nemen dan vroeger: Door betere communicatiemiddelen zijn potentiële migranten veel beter in staat om informatie te verzamelen over hun toekomstige regio; Door betere transportmogelijkheden kun je veel sneller ergens komen dan vroeger; Door de erkenning van de mensenrechten ben je veiliger als je als vluchteling in een land aankomt. Er zijn nog meer beslissende factoren dan complementariteit en perceptie. Namelijk een tussenliggende gelegenheid. Tussenliggende gelegenheid Ze blijven in hun eigen land en verdienen beter dan in het gebied van herkomst. Dit is een gebied wat ze tegenkomen op weg naar hun bestemmingsgebied, maar ontdekken dat het hier ook wel goed is dus ook maar blijven (denk aan vader van Richard Kraajchek (?)). Andersom kan een wens tot migratie soms geen werkelijkheid wordt, doordat er sprake is van tussenliggende hindernissen. Tussenliggende hindernissen Iets wat jou tegen houdt bij je bestemmingsgebied te komen. Bijv: geen werkvergunning krijgen. 10_ https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 2 van 6
Steeds meer wereldburgers gaan in de steden wonen. De sterkste groei van de stedelijke bevolking vindt plaats in de minder ontwikkelde landen. Het zijn echter niet alleen de allergrootste steden die door de enorme bevolkingsgroei vrijwel onbestuurbaar zijn geworden. Ook de druk op duizenden middelgrote steden is sterk toegenomen. Uit het bovenste zou je kunnen afleiden dat de verstedelijking in ontwikkelingslanden de pan uit rijst. Absoluut gezien is dat waar, relatief valt het nog wel mee Urbanisatiegraad het percentage mensen dat in de steden woont. Als je kijkt naar de urbanisatiegraad dan is die betrekkelijk laag. De ontwikkelingslanden hebben dus een `achterstand op de ontwikkelde landen, maar ze halen die snel in Het urbanisatietempo ligt namelijk veel hoger dan in het Noorden. Urbanisatietempo de snelheid waarmee de stedelijke bevolking groeit Het probleem is dat in rijke, ontwikkelde landen grote steden al moeilijk te besturen zijn. In ontwikkelingslanden is dat nog veel lastiger; grote steden zijn daar in feite onbestuurbaar. Er is in het zuiden nu al sprake van overurbanisatie. Overurbanisatie Er wonen te veel mensen in de stad en de steden zijn te groot. Problemen: Rioleringssystemen en waterleidingnetwerken staan op instorten. De luchtverontreiniging is onrustbarend groot Een terkort aan drinkwater De huisvesting is voor veel mensen ontoereikend En de verkeerschaos is onbeschijfelijk Het deel van de wereldbevolking dat in steden woont, concentreet zich meer en meer in zeer grote steden. De sterkste groei van het aantal steden met meer dat één miljoen inwoners treedt op in Azië en Afrika. In 2015 zal naar verwachtingen een vijftal steden meer dan 20 miljoen inwoners hebben. We kunnen dan echt spreken van megasteden. Primate cities In de meeste ontwikkelingslanden zijn door de snelle groei steden ontstaan die vele malen groter zijn dan stad nummer 2, 3 enzovoort in hetzelfde land. Meestal gaat het om de hoofdstad van het land, waaar een aantrekkelijk vestigingsklimaat is ontstaan voor bedrijven en mensen. Voorbeeld: Ciudad de México. Misschien wel de belangrijkste reden om het platteland de rug toe te keren is de verslechtering van het leven in de landelijke gebieden. Reden nummer één waarom men zicht tot de stad aangetrokken voelt, is natuurlijk de hoop op een beter betaalde baan en op een betere (bij)verdienste. In de praktijk komt de migrant echter vaak bedrogen uit. De meeste werkgelegenheid is te vinden in de informele sector. Informele sector Daarbij is iemand niet officieel in dienst van een persoon of bedrijf, maar probeert hij of zij wat te verdienen in bijv. straathandel, prostitutie, reparatiewerk, afvalverwerking of sjouwwerk. Over het algemeen gaat het om slecht betaald werk waarvoor een lage scholingsgraad voldoende is. Een andere reden voor de aantrekkingskracht van de stad vormen de beter voorzieningen in de stad. (onderwijs en gezondheidszorg.) Deze voorzieningen zijn in de sloppenwijken waar de meeste migranten https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 3 van 6
terechtkomen. De sterke toename van de ruraal-urbane (urbanisatie) migratie heeft ook te maken met het wegvallen van een aantal hindernissen. Door verbeteringen van het openbaar vervoer en uitbreiding van het wegen- en spoorwegnet is de relatieve afstand afgenomen. Sociale hindernissen verdwijnen langzamerhand, doordat men door familie, vrienden en dorpsgenoten die eerder naar de stad getrokken waren, wordt opgevangen. Net als in Mexixo blijkt dat ook in veel derdewereldlanden de trek naar de stad in hoge mate selectief is. Nog steeds gaan er meer vooral jonge- mannen dan vrouwen naar de stad (meer spierkracht + betere opleiding). Vrouwen blijven thuis om de kinderen te verzorgen en het land te bewerken. Wel blijkt uit recente gegevens dat het aantal vrouwen dat naar de stad trekt steeds groter wordt, omdat vrouwen steeds vaker werk vinden, met name in de industrie. Problemen op het platteland: Het platteland verloedert doordat vooral jongvolwassenen verdwijnen. Verwaarlozing van de landbouwgronden leidt tot ecologische problemen als bodemerosie en overstromingen. Problemen in de stad: - De omvangrijke trek naar de steden leidt tot een enorme vraag naar woonruimte. Een vraag waaraan de stedelijke overheid bij lange na niet kan voldoen. Mensen komen terecht ik krottenwijken. - In bepaalde delen van de agglomeraties ontstaan spontaan woonwijken die steeds verder uitdijen dankzij de voortdurende instroom van nieuwkomers van het platteland. - Vaak wordt grond `gekraakt en binnen de kortste keren volgebouwd met hutjes van allerlei materialen squattertowns (to squat = kraken). Je vind ze ver weg van het stadscentrum, bij vuilnisbelten en moerassen, of lang rivieren en spoorlijnen. Bewoners zijn veel geld kwijt aan reizen, omdat ze nog wel de kost in de stad moeten verdienen. Kenmerkend voor deze wijken is het schrijnende gebrek aan openbare voorzieningen zoals waterleiding, riolering, bestrating en vuilverwerking (overal zichtbare vuilnishopen). Dit is risicovol voor de volksgezondheid. Afval dient als bouwmateriaal bij de bouw van de hutjes. (= goedkope en eenvoudige manier). Sommige wijken verbeteren doordat de inwoners samen de woningen opknappen, een waterleiding aanleggen of bijvoorbeeld een kerk bouwen. Het zal je duidelijk zijn dat voor het bovengenoemde probleem van de overurbanisatie oplossingen nodig zijn Dat kan op twee manieren: De ene manier is oorzaakgericht. Men probeert het probleem bij de wortels aan te pakken. Je kunt hierbij denken aan het verminderen van de ruraal-urbane (urbanisatie) migratie en van de stedelijke natuurlijke groei. De bevolking moet dus ook de omstandigheden als zowel op het platteland als in de steden willen verbeteren. Minder mensen zullen hun gebied verlaten en de geboortecijfers zullen afnemen. De andere manier is oplossingsgericht. Men probeert het beste van de situatie te maken, omdat de overheid weinig geld te besteden heeft, kan zij bijvoorbeeld de nadruk leggen op de betrokkenheid en de https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 4 van 6
inzet van de bewoners van de squatterwijken zelf. Dit betekent dat de overheid de mensen niet moet tegenwerken, maar zoveel mogelijk moet proberen te helpen. Een goed voorbeeld van het laatste is de aanpak van de enorme woningnood. site-and-services-project Site-and-services-project de overheid zorgt voor de plek en de voorzieningen en de mensen zorgen voor de woning en de directe woonomgeving. 11_ De meeste internationale (grensoverschrijdende) migratie de laatste decennia is van een gedwongen karakter. Behalve de grote golven politieke vluchtelingen, waar je misschien in de eerste instantie aan denkt, zijn er ook miljoenen mensen die naar een ander land gaan uit economische noodzaak. Volgens de ILO (International Lanour Organisation, een onderdeel van de Verenigde Naties) is werkloosheid de belangrijkste reden voor mrigratie. Vaak is deze arbeidsmigratie een beweging van de ontwikkelingslanden naar de rijke(re) landen. De grootste stroom arbeidsmigranten vormen de Mexicanen die naar de Verenigde Staten gaan. Hetzelfde = Noord-Afrika / Europa en tussen sommige Zuidoost-Aziatische landen en de Golfstaten. Meestal doen de arbeidsmigranten in het land waar ze naartoe gaan ongeschoold en onplezierig werk. Een speciale vorm van arbeidsmigratie is echter de braindrain. Braindrain In dit geval trekken de beter opgeleide mensen van de beroepsbevolking weg naar een ander land, waar beloning en arbeidsomstandigheden beter zijn. Het wegtrekken van de relatief hooggeschoolde beroepsbevolking betekent voor de vertreklanden een verlies van hun `human capital : mensen die onmisbaar zijn voor de opbouw van het land. Arbeidsmigratie doorloopt meestal een aantal stadia. In het eerste stadium zijn de arbeidsmigranten afkomstig uit de meer geürbaniseerde en geïndustrialiseerde gebieden in het land van herkomst. Het gaat vaak om kortlopende arbeidscontracten die worden vervuld door jonge mannen. Vervolgens wordt de leeftijd van de migranten gemiddeld hoger en gaan ook getrouwde mannen deelnemen. Ook zijn de migranten meer afkomstig uit de kleinere steden en omringende plattelandsgebieden. Retourmigratie Langzamerhand gaan ook veel mannen terug naar huis. In het derde stadium blijft de gemiddelde leeftijd stijgen en neemt de duur van het verblijf toe. + de (primaire) gezinshereniging of volgmigratie begint Vrouwen en kinderen komen over. In het laatste stadium zet de gezinshereniging door. Ook: Secundaire gezinshereniging of gezinsvormende migratie er worden in bepaalde migrantengemeenschappen huwelijkskandidaten voor de kinderen uit het land van herkomst gehaald. In de wereld en vooral in derdewereldlanden, slaan mensen massaal op de vlucht als gevolg van oorlogen tussen staten, etnische conflicten binnen staten, vervolging op grond van geloof, ras en politieke overtuiging en zeker ook door vernietiging van het leefmilieu. Wanneer is iemand een vluchteling? In 1951 is de bescherming van vluchtelingen internationaal bevestigd https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 5 van 6
en vastgelegd in het Verdrag van Genève. Vluchteling iemand die uit gegronde vrees voor vervolging wegens ras, godsdienst, nationaliteit, het behoren tot een bepaalde sociale groep of zijn politieke overtuiging, zich buiten het land bevindt waarvan hij de nationaliteit bezit en die bescherming van dat land niet kan of uit hoofde van bedoelde vrees, niet wil inroepen. Vluchtelingen worden meestal in één adem genoemd met asielzoekers. Asielzoeker als iemand in een ander land dan het zijne een verzoek indient om erkend te worden als vluchteling. https://www.scholieren.com/verslag/11820 Pagina 6 van 6