Maatschappelijke Kosten- Batenanalyses Wat kun en moet je ermee? Imagine the result
Agenda Introductie Thermometers, informatie en beslissingen Theoretische achtergrond MKBA Stappen in toepassing MKBA Relatie met kostenramingen Voorbeelden Wat wilt u weten? Afsluiting Dia 2 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Thermometers, informatie en beslissingen Prijs Verbruik Onderhoudskosten Kleur Leeftijd Ruimte Imago, ontwerp Doelen vertaalt in criteria. Niet altijd geld Multicriteria analyse Investeringen Beheer en onderhoud Kostprijs Omzet Winst Rendement Investering rendabel voor particuliere investeerder? Business case Investeringen Beheer en onderhoud Kosten Baten Maatschappelijk rendement Investering rendabel voor de maatschappij? MKBA Dia 3 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Achtergrond MKBA Welvaartstheorie/economie Pareto-principe: een allocatie van bronnen is efficient wanneer het onmogelijk is om één individu blijer te maken zonder een ander verdrietig MKBA: investering verhoogt de welvaart wanneer winnaars de verliezers kunnen compenseren. Baten > kosten Dia 4 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Oei!! Welke stappen Probleemanalyse Definieer alternatieven. Incl referentiealternatief Bepaal effecten in kwantitatieve termen (q) 100 jaar Voor alle leden van de maatschappij Economische waardering van effecten (p*q) Zet kosten en baten uit in de tijd Verdisconteer deze naar een basisjaar om de netto contante waarde te bepalen Rangschik alternatieven naar NCW Dia 5 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Overzicht Effecten Infrastructuur Leidraad, rekenregels, formats en toetsing; Ontwikkeld in de jaren 90 naar aanleiding van HSL, Betuweroute, etc.; Verplicht voor Rijksprojecten of projecten met rijkssubsidie (MIRT, SNIP); Toepassing op infrastructuur (weg, spoor, gebiedsontwikkeling, natte infastructuur, etc.); Omgebouwd voor andere toepassingen -> cultuur, energie, gezondheid. Dia 6 18 juni 2013 ARCADIS 2013
Relatie met kostenramingen Dia 7 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Aandachtspunten Werkproces Kosten vs maatschappelijke kosten Vragen over MKBA gesteld aan kostendeskundige Relevante ontwikkelingen Dia 8 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Werkproces MKBA; weg Ontwerp alternatieven Kostenraming (SSK) - Investeringen - Apparaatskosten (RWS) - Beheer en onderhoud - Investeringstempo Analyse met verkeersmodel Δ Reistijd Δ Intensiteiten Δ Lucht en geluid ΔVerkeersveiligheid - MKBA-model - Berekeningen - Gevoeligheidsanalyses - Rapportage Economische waardering van effecten (kosten en baten) Let op! - Kleine wijzigingen in planning kostenraming -> gevolgen voor MKBA - Afstemming toetsingen/second-opinion kostenraming en MKBA Dia 9 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Kosten vs maatschappelijke kosten Referentiealternatief (kosten) Vermeden kosten/investeringen Waardering van kosten Factorkosten Verandering van welvaart of verschuiving Incl of excl BTW? (zie notitie CPB) Consistente prijzen Risico s Een risicoreservering hoort niet in de kosten Een reservering van onvoorziene kosten en / of een benoemd risico wel Dia 10 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Vragen aan kostendeskundige over MKBA Kosten opgenomen in MKBA komen niet overeen met raming: Verschillen in discontovoet Verschillen in waardering risico s Vermeden investeringen Dia 11 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Ontwikkelingen LCA MKBA ter onderbouwing financiering project (spelregels) Omstandigheden markt aannemers en raming kosten Dia 12 19 maart 2015 ARCADIS 2015
MKBA PHS Vught Dia 13 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Context Treinen rijden als metro s Trajecten: Alkmaar-Amsterdam Amsterdam-Utrecht-Eindhoven Schiphol-Utrecht-Arnhem/Nijmegen Den Haag-Rotterdam-Breda Breda-Eindhoven Meerdere MKBA s: MKBA heel PHS MKBA deelprojecten: Boog bij Meteren Verdiepte ligging sporen Vught Goederenroute Oost-Nederland Dia 14 18 juni 2013 ARCADIS 2013
Doelen Onderbouwing keuze alternatief Keuze inzet middelen Min IenM en Provincie Noord-Brabant Nevendoel: omgevingsmanagement Dia 15 18 juni 2013 ARCADIS 2013
Dia 16 19 juni 2015 ARCADIS 2015
Dia 17 18 juni 2013 ARCADIS 2013
Dia 18 18 juni 2013 ARCADIS 2013 Effecten Reistijdbaten Treinverkeer geen reistijdwinst wel punctualiteit Verstoringen N64 Kruisend verkeer Veiligheid Verkeersveiligheid Sociale veiligheid Externe veiligheid Leefomgeving Luchtkwaliteit Geluid (trein en autoverkeer) Trillingen Zichthinder Kosten Investeringen Onderhoud
Hoog-scenario 1A 2C V1 V1+ V2 V2+ Investeringen 157,6 145,6 242,2 275,4 274,0 311,1 Beheer en onderhoud 4,9 4,9 10,3 12,8 13,3 16,5 Totaal kosten 162,5 150,5 252,5 288,2 287,3 327,6 Kruisend verkeer 7,0 6,7 15,8 15,2 15,2 15,2 Betrouwbaarheid 1,7 1,7 3,9 3,8 3,8 3,8 Punctualiteit 1,28 1,23 2,46 2,36 2,36 2,36 treinverkeer Bereikbaarheid N65 1,2 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 Verkeersveiligheid 7,1 6,8 6,8 6,4 6,4 6,4 Externe veiligheid PM PM PM PM PM PM Sociale veiligheid PM PM PM PM PM PM Geluid -1,4-1,4-0,0 0,0 1,5 1,5 Zichthinder 0,1 0,0 0,4 0,4 0,8 0,8 Totaal baten 17,0 16,1 30,5 29,3 31,2 31,2 NCW -145,5-134,3-222,0-258,9-256,1-296,4 Index NCW, beste 92 100 61 52 52 45 variant = 100 Baten-kosten 0,10 0,11 0,12 0,10 0,11 0,10 verhouding Index BK-verhouding, 83 92 100 83 92 83 scenario, beste variant = 100 Trillingshinder 1-19 0-20 -3-1 +5 Dia 19 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Hoog-scenario V3 V3+ V4 V4+ V5 V5+ Investeringen 312,1 354,9 344,9 385,2 406,1 434,5 Beheer en onderhoud 17,4 20,8 20,8 24,1 27,2 28,7 Totaal kosten 329,5 375,7 365,7 409,3 433,3 463,2 Kruisend verkeer 17,6 17,6 17,6 17,6 17,6 17,0 Betrouwbaarheid 4,4 4,4 4,4 4,4 4,4 4,2 Punctualiteit treinverkeer 3,07 3,07 3,07 3,07 3,07 3,07 Bereikbaarheid N65 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 1,1 Verkeersveiligheid 6,8 6,8 6,8 6,8 6,8 6,4 Externe veiligheid PM PM PM PM PM PM Sociale veiligheid PM PM PM PM PM PM Geluid 2,4 2,5 2,8 2,8 3,5 3,3 Zichthinder 1,2 1,2 1,3 1,3 1,4 1,4 Totaal baten 36,6 36,7 37,1 37,1 37,9 36,5 NCW -293,0-339,0-328,5-372,2-395,5-426,7 Index NCW, beste 46 40 41 36 34 32 variant = 100 Baten-kosten 0,11 0,10 0,10 0,09 0,09 0,08 verhouding Index BK-verhouding, 92 83 83 75 75 67 beste variant = 100 Trillingshinder +1 +2 +19 +21 +23 +30 Dia 20 19 maart 2015 ARCADIS 2015
Rekenvoorbeeld; geluid Basis 1A 2C V1 V1+ V2 V2+ V3 V3+ V4 V4+ V5 V5+ < 55 db 17198-624 -610-98 -86 799 811 1241 1253 1428 1440 1793 1781 56-60 db 1932 382 324 180 178-415 -418-739 -742-871 -874-1099 -1097 61-65 db 946 120 149-137 -144-386 -394-408 -415-454 -461-535 -528 66-70 db 228 139 146 74 72 19 17-77 -79-89 -91-142 -139 >70 db 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Totaal 20304 17 10 19 19 17 17 17 17 14 14 17 17 Welvaartseffect 1A -117.641 2C -122.120 V1-12.206 V1+ -9.560 V2 122.842 V2+ 125.818 V3 194.875 V3+ 197.611 V4 222.534 V4+ 225.270 V5 283.294 Dia 21 18 juni 2013 ARCADIS 2013 V5+ 280.257 30,06 per db en per gehinderde. Op het oog een klein effect Reden? Autonome ontwikkeling incl. Meerjaren Programma Geluidsanering (MJPG).
Discussiepunten en besluitvorming Extra hinder Vught vs elders minder hinder (Brabantroute) Extra capaciteit Brabant vanwege Meteren- Boxtel Omvang effect geluid Waardering zichthinder MKBA Vught toetsing door het KIM Besluit: verdiepte ligging sporen Vught (V3 variant). Regio draagt 50% bij. Dia 22 18 juni 2013 ARCADIS 2013
Dia 23 19 maart 2015 ARCADIS 2015 Imagine the result