BUURTSIGNAAL TER APEL In samenwerking met burgers en ondernemers uitgevoerd door: Mei 2017
Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. De uitvoering van Buurtsignaal in Ter Apel 5 3. Resultaten 7 3.1 Beeld criminaliteit en overlast het afgelopen jaar 7 3.2 Belangrijkste resultaten Buurtsignaal onderzoek Ter Apel 8 4. De buurtsignalen in Ter Apel 10 5. De locaties van de buurtsignalen in Ter Apel 15 6. Effecten 17 7. Zichtbaarheid en effectiviteit 20 8. Overige resultaten en bevindingen 23 9. Conclusie en aanbevelingen 27 9.1 Conclusie 27 9.2 Aanbevelingen 28 Bijlagen 30 2
1. Inleiding Voor u ligt het analyserapport van het project Buurtsignaal uitgevoerd in Ter Apel. Buurtsignaal is een methodiek waarbij de veiligheidsbeleving en inzichten van burgers c.q. ondernemers als uitgangspunt worden genomen voor een integrale veiligheidsaanpak met als doel om buurten veiliger te maken. Buurtsignaal is een Nederlandse omzetting van het Engelse Signal Crime, waarmee in Engeland binnen het National Reassurance Policing Programme (NRPP) ervaring is opgedaan. Martin Innes van het Universities Police Science Institute van de Cardiff University is de ontwikkelaar van Signal Crime. De aanleiding voor het ontwikkelen van Signal Crime is dat men in Engeland en Wales op een bepaald moment erachter kwamen dat de criminaliteit daalde, terwijl de mensen zich onveiliger voelden dan voorheen. De kloof tussen de objectieve veiligheid (veiligheid uitgedrukt in cijfers) en subjectieve veiligheid (gevoel van veiligheid) wordt ook wel aangeduid als de reassurance gap. Op afbeelding 1 wordt de reassurance gap weergegeven. Onderzoekers vonden de kloof tussen de objectieve en subjectieve veiligheid een vreemd verschijnsel en dit was voor hen aanleiding om onderzoek naar dit verschijnsel te doen. Uit dit onderzoek blijkt dat de overheid vaak een heel ander beeld heeft van veiligheid dan burgers. Dit komt doordat de overheid vaak het veiligheidsbeeld Afbeelding 1: De Reassurance gap baseert op basis van cijfers. En deze cijfers geven niet altijd het juiste beeld van hoe de burger naar veiligheid kijkt. Er doen zich namelijk ook incidenten voor die niet in de systemen staan de van politie, maar wel invloed hebben op de veiligheidsbeleving van burgers. Zo blijkt het onderzoek dat sociale overlast (bijv. hangjongeren, geluidsoverlast, intimiderend gedrag) en fysieke overlast (bijv. graffiti, donkere plekken en afval) meer invloed hebben op de veiligheidsbeleving van burgers dan misdrijven. Deze sociale en fysieke overlast staan vaak niet in de systemen en om die reden geeft het veiligheidsbeeld op basis van cijfers niet altijd het juiste beeld van hoe de burger naar veiligheid kijkt. Martin Innes ontwikkelde de methodisch aanpak Signal Crime met het doel om veiligheidsinstanties een instrument te bieden om de veiligheidsbeleving van burgers inzichtelijk te kunnen maken en zo de reassurance gap te dichten. Deze aanpak is gebaseerd op het feit dat bepaalde criminaliteit, sociale overlast fysieke overlast onevenredig veel invloed hebben op de veiligheidsbeleving van burgers. De veiligheidsbeleving wordt in sterke mate beïnvloed wanneer er bepaalde criminaliteit of overlast zich voordoet die een betekenis heeft voor een persoon en ook effect heeft op het gedrag van de persoon. Vormen van criminaliteit of 3
overlast die een betekenis hebben voor een persoon en ook effect hebben op het gedrag van mensen vormen worden aangeduid als buurtsignalen. Het is belangrijk om buurtsignalen op te merken en zichtbaar aan te pakken, om zo de reassurance gap te dichten. Met het uiteindelijke doel om buurten veiliger te maken en het vertrouwen in de overheid te doen verbeteren. Kern van de aanpak is om kwalitatieve gesprekken te voeren met burgers en ondernemers over hun veiligheidsbeleving. Het gesprek richt zich op het in kaart brengen van de verschillende buurtsignalen. Dit gebeurt door middel van het verzamelen van informatie over: - Incidenten, die mensen waarnemen op het gebied van misdrijven, sociale en fysieke ordeverstoringen; - De invloed die deze waarnemingen hebben op veiligheidsgevoel van mensen voor zichzelf en hun naasten; - En de daardoor optredende effecten op het gedrag van mensen, die kunnen variëren van angst of boosheid tot in actie komen of vermijden van plekken in de wijk. Nadat de veiligheidsbeleving van de burgers en ondernemers in kaart is gebracht zullen de belangrijkste veiligheidsproblemen door de deelnemende instanties tot prioriteit moeten worden verheven. Vervolgens zullen de veiligheidsproblemen aangepakt moeten worden door integraal plannen te maken en zichtbare uitvoering van deze plannen. Burgers en ondernemers zullen hier ook bij betrokken moeten worden. Op deze manier zijn de burgers en ondernemers niet alleen respondenten, maar ook coproducent van het werken aan veiligheid. In Ter Apel zijn er door de gemeente, politie en het COA ook kwalitatieve gesprekken gevoerd met burgers en ondernemers over hoe zij de veiligheid beleven in Ter Apel. Door middel van deze gesprekken zijn de buurtsignalen in kaart gebracht. Deze buurtsignalen zullen in dit rapport nader worden beschreven. 4
2. De uitvoering van Buurtsignaal in Ter Apel De onderzoeksopzet voor Buurtsignaal betreft een kwalitatieve casestudy, waarbij de gegevens worden verzameld met behulp van gedeeltelijk gestructureerde interviews en waarbij gebruik wordt gemaakt van interviewbladen en kaarten van de wijk. De geïnterviewde mensen die wonen en/of werken zijn voor de uitvoering van Buurtsignaal in Ter Apel vooraf geselecteerd op basis van de onderstaande criteria: - De informant woont en/of werkt in het geselecteerde gebied en brengt daar veel tijd door; - De informant maakt actief gebruik van gemeenschappelijke (buurt)faciliteiten en diensten; - De informant heeft en/of is bezig met andere leden van de buurtgemeenschap. De interviews zijn afgenomen door medewerkers van de gemeente, politie en het COA. Voor de uitvoering van Buurtsignaal in Ter Apel zijn in de periode van 13 maart 2017 tot en met 31 maart 2017 41 burgers/ondernemers geïnterviewd. 42 was het streven. 42, omdat uit onderzoek blijkt dat een burger, die veel weet van de buurt, kan spreken voor 200 omwonenden. Ter Apel heeft 8.232 inwoners. Er zouden dus 42 mensen geïnterviewd moeten worden voor het onderzoek. Het is uiteindelijk gelukt om 41 mensen, die wonen en/of werken in Ter Apel, te interviewen. De mensen die geïnterviewd zijn moeten een afspiegeling zijn van de demografische samenstelling van Ter Apel. In onderstaande tabel is weergegeven hoe de demografische samenstelling van de 41 te interviewen mensen behoort te zijn volgens de statistieken. De demografische samenstelling zoals deze behoort te zijn volgens de statistieken is links in aantallen weergegeven. De demografische samenstelling van de respondenten van dit onderzoek is rechts in aantallen weergegeven. Tabel 1: Demografische verdeling in aantallen 5
Er is ook een geografische verdeling gemaakt van de respondenten. Op deze manier wordt inzichtelijk wat er speelt, met betrekking tot criminaliteit en overlast, in het hele dorp. De geografische verdeling van de respondenten ziet er als volgt uit. De groene stippen geven ongeveer de locaties aan waar de respondenten wonen en/of werken. Afbeelding 2 geeft de spreiding van de respondenten in de dorpskern weer. Er zijn ook burgers geïnterviewd buiten de dorpskern van Ter Apel. De spreiding van deze respondenten is weergegeven op afbeelding 3. Afbeelding 2: Spreiding respondenten dorpskern Ter Apel Afbeelding 3: Spreiding respondenten buiten dorpskern Ter Apel 6
3. Resultaten 3.1 Beeld criminaliteit en overlast het afgelopen jaar De respondenten werden aan het begin van het interview gevraagd naar de ontwikkeling van de criminaliteit en overlast in Ter Apel het afgelopen jaar. 19,5% van de respondenten gaven aan dat de criminaliteit en overlast het afgelopen jaar is toegenomen. 56,1% ervaarde de criminaliteit en overlast als gelijk gebleven. 24,4% gaf aan dat de criminaliteit en overlast is afgenomen het afgelopen jaar. Opvallend is dat respondenten die aangaven dat de criminaliteit en overlast gelijk gebleven is met het jaar ervoor vaak te kennen geven dat zij nauwelijks met criminaliteit en overlast te maken hebben gehad. Ook gaven sommigen aan dat er in 2016 een piek is geweest en dat er momenteel weer een stuk minder criminaliteit en overlast is en dit het niveau heeft bereikt van voor de piek in 2016. Om deze reden is volgens die respondenten de criminaliteit en overlast gelijk gebleven. De respondenten die aangaven dat de criminaliteit en overlast is gedaald gaven over het algemeen aan dat de criminaliteit en overlast hoog was in 2016 en dat het weer rustiger is geworden. Geconcludeerd kan worden dat de criminaliteit en overlast na een stijging inmiddels weer is afgenomen. 100% 90% 80% 70% Beeld criminaliteit/overlast afgelopen jaar 60% 56% 50% 40% 30% 20% 10% 20% 24% 0% Toegenomen Gelijk gebleven Afgenomen Criminaliteit en overlast afgelopen jaar 7
3.2 Belangrijkste resultaten Buurtsignaal onderzoek Ter Apel In tabel 2 worden de top vijf meest genoemde buurtsignalen, top drie genoemde locaties en top vijf genoemde effecten weergegeven. Er wordt een top drie locaties genoemd in plaats van een top vijf, omdat drie locaties er echt uitspringen. Buurtsignalen (top 5) Locaties (top 3) Effecten (top 5) Woningbraak Centrum Boosheid/woede Winkeldiefstal Westerstraat Preventiemaatregelen genomen Verdachte personen Hoofdstraat Gedrag veranderd Bedreigend gedrag In actie gekomen Groepen jongeren Angstig geworden Tabel 2: de top buurtsignalen, locaties en effecten De buurtsignalen in dit onderzoek worden door de respondenten voor een groot deel toegeschreven aan asielzoekers die overlast veroorzaakten en/of crimineel gedrag vertoonden. Dit lag enigszins in de lijn der verwachtingen. De asielzoekers die overlast veroorzaakten en/of crimineel gedrag vertoonden hebben dus impact op de veiligheidsbeleving van de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel. 50 van de 135 genoemde buurtsignalen worden toegeschreven aan asielzoekers die overlast veroorzaakten en/of crimineel gedrag vertoonden. Met name de buurtsignalen als winkeldiefstallen, verdachte personen, bedreigend gedrag, groepen jongeren, aanstootgevende uitingen/gebaren en openbaar geweld worden toegeschreven aan asielzoekers. Op onderstaande kaarten zijn de buurtsignalen te zien die worden toegeschreven aan asielzoekers die overlast hebben veroorzaakt dan wel crimineel gedrag hebben vertoond. Op de eerste kaart zijn de buurtsignalen in de dorpskern te zien en op de twee kaart de buurtsignalen buiten de dorpskern van Ter Apel. Op deze kaarten staan alle buurtsignalen, aangegeven met een gekleurde stip, die genoemd zijn door de respondenten. Op de legenda is te zien wat de buurtsignalen inhouden. Bepaalde gekleurde stippen zijn een categorie waar meerdere buurtsignalen onder vallen. In bijlage één is een overzicht bijgevoegd die aangeeft welke buurtsignalen onder welke categorie vallen. In bijlage twee en drie worden onderstaande kaarten in een groter formaat weergegeven. Afbeelding 4: Buurtsignalen dorpskern Ter Apel m.b.t. asielzoekers 8
Afbeelding 5: Buurtsignalen buiten dorpskern Ter Apel m.b.t. asielzoekers 9
4. De buurtsignalen in Ter Apel Door middel van interviews is onderzocht welke buurtsignalen de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel hebben aangegeven. Voor alle duidelijkheid buurtsignalen zijn voorvallen, zoals criminaliteit of overlast die voor de burger een betekenis hebben en daarnaast ook effect hebben op het gedrag van de burger. Deze voorvallen hebben onevenredig veel invloed op de veiligheidsbeleving van burgers. Interessant om te weten, want dit zijn de gebeurtenissen die er voor de burger echt toe doen. Om de buurtsignalen inzichtelijk te krijgen is aan de respondenten gevraagd of zij het afgelopen jaar ook sociale overlast, fysieke overlast en/of criminaliteit hebben ervaren in het dorp. Wanneer de respondenten aangaven dat ze overlast dan wel criminaliteit hadden ervaren is hen gevraagd of dit ook effect had op hun gedrag. Wanneer respondenten aangaven dat de overlast dan wel criminaliteit effect had op hun gedrag werd de genoemde vorm van overlast/criminaliteit als een buurtsignaal bestempeld. De 41 respondenten hebben 135 buurtsignalen aangegeven. Tabel 3: Rangordening buurtsignalen Het buurtsignaal dat veruit het vaakst wordt genoemd zijn de woninginbraken. Met enige afstand wordt winkeldiefstal het vaakst genoemd, gevolgd door verdachte personen, bedreigend gedrag en met groepen jongeren wordt de top vijf buurtsignalen afgesloten. De meest genoemde buurtsignalen, met uitzondering van de woninginbraken, worden door de respondenten met name toegeschreven aan gedrag van asielzoekers. Voorafgaand aan het buurtsignaal onderzoek was de verwachting dat de asielzoekers vaak genoemd zouden worden als veroorzakers van overlast dan wel als plegers van criminaliteit. In dit onderzoek wordt dit bevestigd. Uiteraard zijn asielzoekers niet de enigen die verantwoordelijk zijn voor de genoemde buurtsignalen. 10
Wanneer de respondent een buurtsignaal noemde, werd ook gevraagd welke andere vormen van criminaliteit dan wel overlast hij/zij bij het buurtsignaal had waargenomen en daarmee in samenhang zag. Een vorm van criminaliteit dan wel overlast dat samenhangt met een andere vorm van criminaliteit dan wel overlast wordt een expressiecode genoemd. Een voorbeeld is dat een groep jongeren regelmatig veel herrie maakt en daarbij ook wiet rookt. Wanneer de respondent aangeeft dat de aanwezigheid van de groep jongeren het vervelendst is dan is dat het buurtsignaal. De expressiecodes zijn dan de herrie van die groep en het roken van de wiet. De herrie en het roken van de wiet hebben samenhang met de groep jongeren. Er zijn in totaal 127 expressiecodes genoemd. Deze worden in tabel 4 weergeven. Tabel 4: Rangordening expressiecodes De expressiecodes laten hetzelfde beeld zien als bij de buurtsignalen. De meest voorkomende expressiecodes zijn ongewenste groepen, groepen jongeren, schreeuwende mensen, verdachte personen en aanstootgevende uitingen/ gebaren. Deze worden voor een groot deel toegeschreven aan het gedrag van asielzoekers van het vluchtelingencentrum. Expressiecode sporen van onfatsoenlijk gedrag wordt ook vaak genoemd. Deze expressiecode heeft niets maken met het gedrag van asielzoekers. Hieronder worden de buurtsignalen woninginbraak, winkeldiefstal, verdachte personen, bedreigend gedrag en groepen jongeren verder uitgewerkt. Deze buurtsignalen worden uitgewerkt omdat dit de meest genoemde buurtsignalen zijn. 11
Woninginbraak Woningbraak is zestien keer genoemd door de respondenten. Daarmee is woninginbraak veruit het meest genoemde buurtsignaal. Dit betekent niet per se dat er zestien woninginbraken zijn gepleegd. Dezelfde woningbraak kan door meerdere mensen zijn genoemd. Dit maakt dat woningbraken veel effect hebben op de veiligheidsbeleving van burgers en ondernemers in Ter Apel. Er werden nauwelijks andere vormen van criminaliteit en/of overlast genoemd die samenhang hebben met woninginbraak. Wie voor de woninginbraken verantwoordelijk zijn is onbekend. De daders zijn namelijk nooit gepakt volgens de respondenten. De respondenten die woninginbraak als buurtsignaal noemden geven aan dat de woningbraken vooral boosheid, angst en het nemen van preventiemaatregelen tot effect hebben gehad. Denk bij preventiemaatregelen aan het aanschaffen van betere sloten voor in de woning, het vaker op slot doen van de deuren in de woning of het aanschaffen van beveiligingscamera s. Op de kaarten hieronder staan alle buurtsignalen die genoemd zijn door de respondenten. De rode stippen op de kaart geven buurtsignalen aan die met diefstal te maken hebben. De rode stippen buiten het centrum zijn voornamelijk de woningbraken. Het centrum is de plek waar de meeste stippen te zien zijn. In bijlage vier en vijf worden de kaarten opgenomen in een groter formaat. Afbeelding 6 & 7: Buurtsignalen in Ter Apel 12
Winkeldiefstal In totaal is winkeldiefstal twaalf keer als buurtsignaal afgegeven door respondenten. De genoemde winkeldiefstallen vonden allemaal in het centrum van Ter Apel plaats. Bijna alle winkeldiefstallen zijn, volgens de respondenten, gepleegd door asielzoekers van het vluchtelingencentrum. De winkeldiefstallen brengt met name boosheid teweeg bij de respondenten. Ook hebben sommige respondenten preventiemaatregelen genomen. Bijvoorbeeld het aanschaffen van betere sloten in de woning en het vaker op slot doen van de deuren in de woning. Tot slot gaven meerdere respondenten aan dat ze in actie zijn gekomen wanneer zij te maken hadden gehad met een winkeldiefstal. Bijvoorbeeld door het aanspreken van de dader of het bellen van de politie. Ook gaf iemand aan dat hij vanwege alle diefstallen bij het Buurt Preventie Team is gegaan. De winkeldiefstallen zijn op afbeelding zes te zien. De roodgekleurde stippen in het centrum zijn de buurtsignalen winkeldiefstal. Verdachte personen In totaal is verdachte personen elf keer als buurtsignaal afgegeven door de respondenten. Denk hierbij aan mensen die zich vreemd gedragen of mensen die op plekken komen waar ze niet horen. Veelal werd het buurtsignaal verdachte personen door de respondenten gelinkt aan asielzoekers. Het effect dat optreedt bij respondenten die dit als buurtsignaal hebben afgegeven is het nemen van preventiemaatregelen, het aanpassen van hun gedrag of ze zijn angstig geworden. Bij preventiemaatregelen wordt met name het aanschaffen van betere sloten in de woning bedoeld of het op slot doen van de deuren in de woning. Bij het aanpassen van het gedrag gaven de respondenten aan dat ze vaker controleren of de deur wel goed op slot zit. Of dat ze toch even naar buiten kijken wat een asielzoeker doet als die voor het huis langs loopt. Het buurtsignaal verdachte personen valt onder de noemer sociale overlast. Onder sociale overlast vallen nog meer buurtsignalen. Om deze reden is op de kaarten niet goed te zien op welke locaties de verdachte situaties zich precies voordeden. Bedreigend gedrag Het buurtsignaal bedreigend gedrag is negen keer genoemd door de respondenten. Samenhangend met bedreigend gedrag wordt zeventien keer een andere vorm van criminaliteit of overlast genoemd. Ongewenste groepen, aanstootgevende uitingen en groepen jongeren worden het meest genoemd in samenhang met bedreigend gedrag. Dit komt omdat enkele respondenten aangaven dat asielzoekers, vaak in groepen, bedreigend gedrag hebben vertoond en daarbij ook aanstootgevende uitingen/gebaren maakten. Niet alleen de asielzoekers worden gelinkt aan het buurtsignaal bedreigend gedrag. Ongeveer de helft van de buurtsignalen bedreigend gedrag heeft niets te maken met asielzoekers. De meeste respondenten, die bedreigend gedrag als buurtsignaal hebben opgegeven, voelen zich bedreigd. Ook zijn er respondenten in actie gekomen. Bijvoorbeeld door het bellen van de politie of door iets van het gedrag te zeggen. Anderen voelen door het bedreigende gedrag boosheid. Tot slot hebben sommigen hun gedrag hierdoor veranderd. De 13
locaties waar de buurtsignalen bedreigend gedrag plaatsvonden is te zien op kaart zes en zeven. Dit is aangegeven met de lichtbruine stippen. Bedreigend gedrag valt onder de noemer verstoring openbare orde, maar kan ook worden gezien als sociale overlast. Veelal vond het bedreigende gedrag plaats in het centrum. Groepen jongeren Het buurtsignaal groepen jongeren werd net zo vaak genoemd als het buurtsignaal bedreigend gedrag. Ook negen keer in totaal. De groepen jongeren zijn volgens de respondenten op te splitsen in twee groepen. De eerste groep wordt gevormd door de jongeren die in de schoolpauzes en na schooltijd hangen in het dorp. De tweede groep wordt gevormd door de asielzoekers die in groepen naar het centrum lopen en daar rondhangen. Veelal wordt door de respondenten de tweede groep bedoeld, waarbij het vormen van (grote) groepen asielzoekers als vervelend wordt ervaren. Een betere verzamelnaam voor dit buurtsignaal zou dus eigenlijk groepen personen zijn. In relatie tot dit buurtsignaal wordt veertien keer een andere vorm van criminaliteit en/of overlast genoemd. Schreeuwende mensen wordt het meest genoemd, gevolgd door harde muziek en ongewenste groepen. Het vermijden van de plekken waar deze groepen zich vormen wordt vaak genoemd door de respondenten. Maar liefst acht van de negen respondenten vermijdt deze plekken. Ook hebben deze groepen personen tot effect dat mensen angstig worden. Tot slot geven respondenten aan dat ze hun gedrag veranderd hebben. Voorbeelden zijn dat ouders hun kinderen nu naar de sport brengen en halen, waar hun kinderen voorheen zelfstandig op de fiets naar de sport gingen. Een andere respondent geeft aan op bepaalde tijdstippen boodschappen te doen, waarbij de kans het kleinst is dat er groepen personen aanwezig zijn. De locaties van de groepen personen bevinden zich met name in het centrum van Ter Apel. Op afbeelding zes is dit aangegeven met blauwe stippen. De blauwe stippen vallen onder de noemer sociale overlast. Niet alle blauwe stippen op de kaart zijn dus groepen jongeren. 14
5. De locaties van de buurtsignalen in Ter Apel Tijdens het interview is aan de respondent ook gevraagd om op de kaart de locatie aan te wijzen waar het buurtsignaal heeft plaatsgevonden. Op onderstaande kaart zijn alle genoemde locaties van de buurtsignalen weergegeven. In bijlage vier en vijf worden de kaarten in een groter formaat weergegeven Afbeelding 8 & 9: Locaties van buurtsignalen Er springen drie locaties uit. Dit is het centrum, de Westerstraat en de Hoofdstraat. Deze locaties worden bij ongeveer 45% van de buurtsignalen als locatie genoemd. Deze drie locaties zullen nader worden uitgewerkt. Centrum Het centrum van Ter Apel is de meest genoemde locatie waar de buurtsignalen plaatsvinden. Met het centrum wordt het winkelgebied van het dorp bedoeld. Het centrum bevindt zich op de plek waar de concentratie van de stippen op de kaart het hoogst is. Bij ongeveer 25% van alle buurtsignalen werd het centrum als locatie genoemd. In het centrum hebben alle twaalf winkeldiefstallen plaatsgevonden. Daarnaast is er in het centrum ook sprake van veel sociale ordeverstoringen. Hieronder valt de aanwezigheid van (grote) groepen personen en schreeuwende mensen. Ook waren er, volgens sommige respondenten, in het centrum sprake van openbare ordeverstoringen. Hieronder valt bedreigend gedrag, aanstootgevende uitingen/gebaren en verbaal geweld. 15
Westerstraat De looproute van de asielzoekers van het vluchtelingencentrum naar het centrum van het dorp loopt via de Westerstraat. Van de Westerstraat loopt de straat over in de Hoofdstraat. Halverwege de hoofdstraat is het centrum bereikt. De bewoners van de Westerstraat merken ook dat dit de looproute is van de asielzoekers. Bij ongeveer 12% van alle buurtsignalen werd de Westerstraat als locatie genoemd. De buurtsignalen die samenhangen met de locatie Westerstraat zijn woninginbraken, groepen personen, schreeuwende mensen en verdachte personen. Momenteel is het volgens de respondenten die nabij de Westerstraat wonen het een stuk rustiger dan in 2016. Hoofdstraat Zoals hierboven omschreven ligt de hoofdstraat op de looproute vanaf het vluchtelingencentrum richting het centrum van Ter Apel. Bij ongeveer 7,5% van de buurtsignalen werd de Hoofdstraat als locatie genoemd. Veelal ter hoogte van het centrum. De buurtsignalen die plaatsvinden in de hoofdstraat zijn divers. Buurtsignalen als woninginbraak, winkeldiefstal, groepen personen en bedreigend gedrag hangen samen met de Hoofdstraat. 16
6. Effecten In deze subparagraaf zullen de effecten worden beschreven die na een bepaalde gebeurtenis optraden bij de burgers in Ter Apel. Mensen kunnen na een bepaalde gebeurtenis meerdere effecten ondervinden. De effecten zullen in het kort worden beschreven. Achteruitgang buurt: het buurtsignaal heeft als effect dat men vindt dat de buurt hierdoor achteruitgaat; Angst: het buurtsignaal heeft als effect dat men angstig is geworden. Ze zijn bang dat dit ook hen kan overkomen dan wel nogmaals kan overkomen. Ook kunnen ze angstig zijn dat deze gebeurtenis naasten ook kan overkomen; Directe actie: de burger komt na een gebeurtenis direct in actie door bijvoorbeeld de politie te bellen of de dader aan te spreken; Bedreigd/geïntimideerd voelen: Het buurtsignaal heeft als effect dat men algemeen gevoel van onbehagen voelt dan wel zich persoonlijk bedreigd voelt; Gedragsverandering: het buurtsignaal heeft als effect dat de burger zijn of haar gedrag heeft veranderd. Denk hierbij aan alerter zijn, vaker controleren of de deur wel op slot zit of het halen en brengen van de kinderen van en naar de sport waar voorheen de kinderen mochten fietsen; Preventiemaatregelen: het buurtsignaal heeft als effect dat men maatregelen heeft getroffen om zichzelf dan wel hun eigendommen beter te beschermen; Vermijding: het buurtsignaal heeft als effect dat men bepaalde locaties, waar een incident heeft plaatsgevonden, op bepaalde tijdstippen vermijdt; Boosheid/woede: het buurtsignaal heeft als effect dat men boosheid dan wel woede voelt. De respondenten hebben 135 buurtsignalen genoemd. Deze 135 buurtsignalen hebben 340 effecten tot gevolg gehad. Per buurtsignaal hebben de respondenten gemiddeld 2,5 effecten ondervonden. Deze effecten die de buurtsignalen tot gevolg hadden worden hieronder rangordelijk worden weergegeven. Tabel 9: Rangorde ondervonden effecten Het effect dat het meeste wordt genoemd bij een buurtsignaal is boosheid/woede. Preventiemaatregelen wordt na boosheid/woede het meeste genoemd. Dan volgen er drie effecten die bijna even vaak genoemd worden. Dit zijn 17
gedragsverandering, directe actie en angst. Op afstand volgen de effecten bedreigd/geïntimideerd, achteruitgang buurt en vermijding. Deze laatstgenoemde drie effecten worden relatief weinig genoemd. Hieronder worden de top vijf meest genoemde effecten beschreven. Er zal worden beschreven welke buurtsignalen het meest worden genoemd bij de verschillende effecten. Boosheid/woede Boosheid/woede is het meest genoemde effect. 79 keer werd het als effect genoemd bij waargenomen buurtsignalen. Boosheid/woede werd het meest genoemd bij de buurtsignalen woningbraak (10x) en winkeldiefstal (8x). Maar ook bij afval (6x), aanstootgevende uitingen/gebaren (5x), snelheidsovertredingen (5x) en verdachte personen (5x) werd boosheid/woede als effect vaak genoemd. Preventiemaatregelen 53 keer werd het nemen van preventiemaatregelen als effect genoemd op waargenomen buurtsignalen. Verschillende respondenten gaven aan dat ze de deuren van de woning altijd op slot doen, terwijl ze dit voorheen niet deden. Ook gaven respondenten aan betere sloten of zelfs camera s te hebben aangeschaft. Preventiemaatregelen als effect hangt met name samen met het buurtsignaal woninginbraak (10x), gevolgd door verdachte personen (7x) en winkeldiefstal (6x). Met name het effect preventiemaatregelen in combinatie met het buurtsignaal winkeldiefstal valt op. Want de respondenten nemen thuis maatregelen terwijl alle winkeldiefstallen in het winkelcentrum plaatvonden. Angst dat er thuis ook wordt gestolen lijkt de grootste oorzaak hiervan. Gedragsverandering Gedragsverandering werd 46 keer als effect genoemd op waargenomen buurtsignalen. Gedragsverandering werd het meeste genoemd in samenhang met verdachte personen (7x). De respondenten gaven vooral aan dat ze alerter zijn geworden in hun dag dagelijkse leven. De buurtsignalen bedreigend gedrag (5x), woninginbraak (5x), winkeldiefstal (4x) en groepen jongeren (4x) worden daarna het meeste genoemd in samenhang met gedragsverandering. Actie Het effect actie wordt 44 keer als effect genoemd op waargenomen buurtsignalen. Verschillende respondenten gaven aan dat ze na een vorm van criminaliteit of overlast de politie hebben gebeld. Ook gaven sommige respondenten aan dat ze er iets van zeiden nadat iemand wat gestolen had of bedreigend gedrag vertoonde. Dat de respondenten er iets van zeiden werd vaak door de dader niet in dank afgenomen. Sommige van de respondenten hebben om die reden besloten om er in het vervolg niets meer van te zeggen. Het in actie komen werd het meeste genoemd in samenhang met bedreigend gedrag (6x) en winkeldiefstal (6x). Gevolgd door afval (4x) en verdachte personen (4x). 18
Angst Angst werd één keer minder genoemd als effect op waargenomen buurtsignalen dan het effect actie ; 43 keer. Angst werd het meeste genoemd in samenhang met het buurtsignaal woningbraak (10x). Respondenten gaven aan dat ze na verschillende woninginbraken ook bang waren geworden dat er bij hun ook zou worden ingebroken. De buurtsignalen verdachte personen (6x), groepen personen (6x) en bedreigend gedrag (5x) worden daarna als meeste genoemd waarbij respondenten aangeven angstig te zijn geworden. 19
7. Zichtbaarheid en effectiviteit Tijdens de interviews met de respondenten is hen gevraagd wie (mede) verantwoordelijk is om op te treden tegen de genoemde buurtsignalen. Vervolgens is aan de respondenten gevraagd of zij het optreden van de genoemde verantwoordelijken wilden beoordelen. De respondenten konden aangeven of zij het optreden van de verantwoordelijken effectief of niet effectief vinden/vonden en of de verantwoordelijken zichtbaar of niet zichtbaar zijn/waren in hun optreden. De respondenten noemden de gemeente, politie en het COA het meest als verantwoordelijken om op te treden tegen de genoemde buurtsignalen. Om die reden zullen de beoordelingen van de respondenten over deze drie verantwoordelijken nader worden uitgewerkt. Zichtbaarheid en effectiviteit optreden gemeente De gemeente werd van de 135 genoemde buurtsignalen 54 keer genoemd als verantwoordelijke om op te treden tegen het genoemde buurtsignaal. Van deze 54 keer werd veertien keer benoemd dat de gemeente zichtbaar is/was in hun optreden om het genoemde buurtsignaal aan te pakken. In 26% van de gevallen benoemde de respondent dus dat de gemeente zichtbaar is/was in hun optreden. In de rest van de gevallen gaf de respondent aan dat de gemeente onzichtbaar is/was in hun optreden. Daarnaast werd in zes van de 54 gevallen benoemd dat de gemeente effectief is/was in hun optreden. In 11% van de gevallen werd het optreden van de gemeente dus als effectief gezien. In de rest van de gevallen (89%) werd het optreden van de gemeente als niet effectief gezien. Zichtbaarheid gemeente Effectiviteit gemeente 26% Zichtbaar 11% Effectief 74% Niet zichtbaar 89% Niet effectief Cirkeldiagram 1: Zichtbaarheid gemeente Cirkeldiagram 2: Effectiviteit gemeente Zichtbaarheid en effectiviteit optreden politie De politie werd van de 135 genoemde buurtsignalen 70 keer genoemd als verantwoordelijke om op te treden tegen het genoemde buurtsignaal. Van deze 70 keer werd 42 keer benoemd dat de politie zichtbaar is/was in hun optreden om het genoemde buurtsignaal aan te pakken. In 60 % van de gevallen benoemde de respondent dus dat de politie zichtbaar is/was in hun optreden. In 40% van de gevallen gaf de respondent aan dat de politie onzichtbaar is/was in hun optreden. Daarnaast werd in 32 van de 70 gevallen benoemd dat de politie effectief is/was in hun optreden. In 47% van de gevallen werd het optreden van de politie dus als effectief gezien. In 53% van de gevallen werd het optreden van de politie als niet effectief gezien. 20
Zichtbaarheid politie Effectiviteit politie 40% 60% Zichtbaar Niet zichtbaar 53% 47% Effectief Niet effectief Cirkeldiagram 3: Zichtbaarheid politie Cirkeldiagram 4: Effectiviteit politie Zichtbaarheid en effectiviteit optreden COA Het COA werd van de 135 genoemde buurtsignalen twintig keer genoemd als verantwoordelijke om op te treden tegen het genoemde buurtsignaal. Van deze twintig keer werd drie keer benoemd dat het COA zichtbaar is/was in hun optreden om de genoemde buurtsignaal aan te pakken. In 13% van de gevallen benoemde de respondent dus dat het COA zichtbaar is/was in hun optreden. In 87% van de gevallen gaf de respondent aan dat het COA onzichtbaar is/was in hun optreden. Daarnaast werd ook in drie van de twintig gevallen benoemd dat het COA effectief is/was in hun optreden. In 13% van de gevallen werd het optreden van het COA dus als effectief gezien. In 87% van de gevallen werd het optreden van het COA als niet effectief gezien. Zichtbaarheid COA Effectiviteit COA 13% Zichtbaar 13% Effectief 87% Niet zichtbaar 87% Niet effectief Cirkeldiagram 2: Zichtbaarheid COA Cirkeldiagram 6: Effectiviteit COA Kanttekening De gemeente, politie en het COA werden door de respondenten het meest genoemd als (mede)verantwoordelijken om de genoemde buurtsignalen aan te pakken. Daarbij beoordeelden de respondenten dat met name de aanpak van het COA en de gemeente niet zichtbaar en niet effectief is/was. De politie scoort op het gebied van zichtbaarheid en effectiviteit beter, maar deze resultaten zullen hoogstwaarschijnlijk ook niet leiden tot tevredenheid bij de politie. De kanttekening die hierbij gemaakt moet worden is dat de beoordeling van de respondenten met betrekking tot zichtbaarheid en effectiviteit van de gemeente, politie en het COA om de buurtsignalen aan te pakken met name gaat 21
over het jaar 2016. In dat jaar hebben de gemeente, politie en het COA naar eigen zeggen niet goed geluisterd naar mensen die wonen en/of werken in Ter Apel, waardoor maatregelen om de criminaliteit en overlast in Ter Apel aan te pakken uitbleven. Hierdoor zijn de beoordelingen van de respondenten met betrekking tot de zichtbaarheid en effectiviteit van de gemeente, politie en het COA niet goed. Inmiddels hebben de gemeente, politie en het COA veel maatregelen genomen om de criminaliteit en overlast in het dorp aan te pakken. Uit nader onderzoek blijkt dat dit leidt tot tevredenheid bij de mensen die wonen/en of werken in Ter Apel. In het volgende hoofdstuk zal hier verder op in worden gegaan. 22
8. Overige resultaten en bevindingen Tijdens de Buurtsignaal interviews zijn er enkele aanvullende vragen gesteld. Deze vragen zijn geen onderdeel van het Buurtsignaal interview. Deze aanvullende vragen zijn gesteld om te onderzoeken of de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel vertrouwen hebben in de veiligheidszorg in Ter Apel, of de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel vinden dat de gemeente, politie en andere instanties momenteel hun verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid vervullen, wat de mensen vinden van de huidige genomen maatregelen en is er onderzocht waarin de gemeente, politie, het COA en andere instanties nog kunnen verbeteren. De resultaten en bevindingen zullen hieronder worden weergegeven. Publiek vertrouwen in veiligheidszorg Uit dit onderzoek blijkt dat 89% van de respondenten vertrouwen heeft in de gemeente, politie en andere instanties als het gaat over zorgen voor veiligheid. Van deze 89% zei 8% dat ze vertrouwen hebben, maar dat de gemeente, politie en andere instanties nog meer kunnen doen om de criminaliteit en overlast in het dorp aan te pakken. 6% van de respondenten gaf aan geen vertrouwen hebben en 5% had geen mening hierover. Opvallend is dat veel respondenten aangaven dat ze momenteel weer vertrouwen hebben in de gemeente, politie en andere instanties, maar dat dit tot een half jaar a jaar terug een heel ander verhaal was. Meerdere respondenten gaven aan de gemeente, politie en andere instanties niet goed naar hun luisterde en dat alles in de doofpot werd gestopt. Dit is volgens die respondenten verbeterd waardoor zij nu weer vertrouwen hebben in de gemeente, politie en andere instanties als het gaat over zorgen voor veiligheid. Uit de gesprekken met de respondenten blijkt dat het vertrouwen nog wel broos is. Publiek vertrouwen veiligheidszorg 6% 5% 89% Vertrouwen Geen vertrouwen Geen mening Cirkeldiagram 6: Publiek vertrouwen veiligheidszorg 23
Nemen van verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid Aan de respondenten is voorgelegd of zij vinden dat de gemeente, politie en andere instanties momenteel hun verantwoordelijkheid nemen in het zorgen voor veiligheid. 88% van de respondenten gaf aan dat de gemeente, politie en andere instanties hun verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid goed vervullen. Van deze 88% gaf 15% aan dat het nemen van verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid nog wel kan worden verbeterd. Zij gaven aan dat er nog meer kan worden gedaan om de criminaliteit en overlast aan te pakken. 6% van de respondenten gaf aan de instanties hun verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid niet vervullen. Volgens deze respondenten doen de instanties er te weinig aan om de criminaliteit en overlast aan te pakken. 6% had hier geen mening over. De overgrote meerderheid vindt dat de veiligheidsinstanties momenteel hun verantwoordelijkheid in zorgen voor veiligheid vervullen. De respondenten gaven aan dat ze zien dat de gemeente, politie en andere instanties momenteel erg hun best doet om de criminaliteit en overlast aan te pakken. Hier zijn de meeste respondenten tevreden over. Dit was een jaar terug nog een heel ander verhaal, aldus de respondenten. De instanties in Ter Apel en met name de gemeente namen een jaar geleden nauwelijks verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid. De respondenten zijn blij dat dit momenteel veel beter gaat. Ze geven aan dat het wel belangrijk is dat de veiligheidsinstanties goed moeten blijven luisteren naar de burgers in Ter Apel en dat ze hen serieus moeten blijven nemen. Nemen verantwoordelijkheid zorgen voor veiligheid 6% 6% 88% Neemt verantwoordelijkheid Neemt geen verantwoordelijkheid Geen mening Cirkeldiagram 7: Nemen verantwoordelijkheid zorgen voor veiligheid 24
Tevredenheid over genomen maatregelen Uit de interviews, die zijn afgenomen tijdens het Buurtsignaal onderzoek, blijkt dat 95% van de respondenten de genomen maatregelen goed vindt. Momenteel wordt er een stuk minder criminaliteit en overlast ervaren en dit is volgens de respondenten onder andere te danken aan de genomen maatregelen. Dat er weer 24/7 politie in het dorp aanwezig is wordt door de respondenten gezien als de beste maatregel, gevolgd door het cameratoezicht in het dorp. Tijdens het interview werd aan de respondenten gevraagd wat zij van de genomen maatregelen vinden. 64% van de geïnterviewden benoemden spontaan dat de aanwezigheid van de politie een goede maatregel is. 36% van de geïnterviewden noemden spontaan het cameratoezicht als goede maatregel. De overige maatregelen werden niet of nauwelijks spontaan benoemd. Tevredenheid genomen maatregelen 5% 95% Tevreden Deels tevreden Cirkeldiagram 7: Tevredenheid genomen maatregelen Verbeterpunten gemeente, politie, COA en andere instanties (zie bijlage zes) Tijdens de Buurtsignaal interviews is aan de respondenten gevraagd waarin de gemeente, politie en andere instanties in kunnen verbeteren. De respondenten kwamen tientallen verbeterpunten. Alle verbeterpunten voor de verschillende instanties worden weergegeven in bijlage zes. Hieronder worden de opvallendste verbeterpunten per instantie beschreven. Verbetervoorstellen voor de gemeente Er zijn door de respondenten veel verbetervoorstellen gedaan die betrekking hebben op de gemeente. Waar de gemeente, volgens de meeste respondenten, in kan verbeteren is het serieus nemen van de burger. Om dit te bereiken moet de gemeente goed blijven communiceren, blijven luisteren en de gemeente moet direct reageren wanneer de 25
criminaliteit en overlast weer stijgt. Op de tweede plek wordt de aanpak van afval op straat genoemd. Er waren meerdere respondenten die hier zich aan ergerden en waar volgens hen de gemeente meer aan zou moeten doen. Verbetervoorstellen voor de politie Voor de politie geldt ook dat zij goed moeten blijven luisteren naar de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel en hen serieus moeten nemen. Dit werd door meerdere respondenten genoemd tijdens de interviews. Het blijkt dat de respondenten zich serieus genomen voelen als er na een melding een terugkoppeling wordt gegeven of wanneer de politie snel ter plaatse is. Wat met name opvalt is dat veel respondenten aangeven dat de politie zich nog meer mag laten zien in Ter Apel. De respondenten zijn tevreden met de 24/7 politiebezetting in Ter Apel, maar ze mogen nog zichtbaarder zijn. Verbetervoorstellen voor het COA Er werden ook meerdere verbetervoorstellen voor het COA aangedragen. Volgens sommige respondenten kan het COA meer verantwoordelijkheid pakken in de aanpak van criminaliteit en overlast dat wordt veroorzaakt door asielzoekers. Zo zou het COA de deuren van het vluchtelingencentrum op bepaalde tijden moeten sluiten of het COA zou vaker zelf in moeten grijpen wanneer een asielzoeker overlast pleegt. Daarnaast zou het COA betere voorlichting moeten geven aan asielzoekers dat bepaald gedrag, zoals het lopen in grote groepen, niet wenselijk is. Verder geven meerdere respondenten aan dat COA hen beter zou moeten informeren over de ontwikkelingen op het vluchtelingencentrum en wat de rol van het COA is op het vluchtelingencentrum. Tot slot valt het op dat er ontevredenheid is over de toezichthouders die in het centrum van Ter Apel toezichthouden. Verbetervoorstellen voor derden Meerdere malen werd genoemd dat het vluchtelingencentrum gesloten moet worden of kleinschaliger moet worden. Wat hierbij opvalt is dat de inwoners van Ter Apel heel goed beseffen dat het COA hier geen invloed op heeft, maar dat de landelijke overheid hierover gaat. De respondenten nemen, over het algemeen, het COA daarom ook niets kwalijk. 26
9. Conclusie en aanbevelingen 9.1 Conclusie Aan de hand van Buurtsignaal is onderzocht welke vormen van criminaliteit en overlast het meeste invloed hebben op de veiligheidsbeleving van de burgers in Ter Apel. Daarnaast is onderzocht op welke locaties de buurtsignalen het meeste plaatsvinden en welke effecten deze buurtsignalen hebben op het gedrag van de burgers in Ter Apel. Uit het buurtsignaal onderzoek in Ter Apel blijkt dat sociale ordeverstoringen het meeste effect hebben op de onveiligheidsgevoelens van de burgers. Onder sociale orderverstoringen worden verdachte personen, groepen personen, schreeuwende mensen, harde muziek, drankgebruik in het openbaar, bedelen en overige sociale ordeverstoringen verstaan. Ook werden sociale ordeverstoringen het meest genoemd in samenhang met buurtsignalen. Misdrijven zoals woninginbraak, winkeldiefstal, overval, straatroof, drugshandel, vernieling van voertuigen, fietsendiefstal en diefstal uit voertuigen, hebben daarna het meeste invloed op de onveiligheidsgevoelens van burgers in het dorp. Tot slot dragen fysieke ordeverstoringen ook bij aan de onveiligheidsgevoelens van burgers. Met name afval, die net buiten de top vijf van meest genoemde buurtsignalen valt, werd door verschillende respondenten genoemd. De locaties waar de meeste buurtsignalen hebben plaatsgevonden zijn het centrum, Westerstraat en de Hoofdstraat. Dit is de looproute van asielzoekers van het vluchtelingencentrum naar het centrum. Deze locaties kunnen ook wel worden aangeduid als de hotspots. In het centrum is er met name sprake van winkeldiefstal en sociale ordeverstoringen. Op de Westerstraat werden woninginbraken en sociale ordeverstoringen het meeste genoemd. De buurtsignalen die samenhangen met de Hoofdstraat zijn heel divers. De buurtsignalen hebben met name tot effect dat de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel boosheid/woede voelen. Vervolgens werd het nemen van preventiemaatregelen als effect het meest genoemd door de respondenten. De effecten gedragsveranderingen, directe actie en angst werden ook vaak genoemd als gevolg van de buurtsignalen. In dit onderzoek is ook gebleken dat asielzoekers vaak genoemd werden in samenhang met de buurtsignalen. 50 van de 135 buurtsignalen werden door respondenten toegeschreven aan asielzoekers die overlast veroorzaakten dan wel crimineel gedrag vertoonden. Dit kwam volgens verschillende respondenten met name door de verhoogde instroom van asielzoekers in de jaren 2015 en 2016. Ook gaven verschillende respondenten aan dat er bepaalde vervelende groepen asielzoekers de oorzaak waren voor de toegenomen criminaliteit en overlast. Momenteel merken de meeste respondenten dat het inmiddels een stuk rustiger is geworden in het dorp. Dit komt volgens hen doordat er verschillende maatregelen genomen zijn door de gemeente, politie en andere instanties. Andere redenen die genoemd werd voor de afname van de criminaliteit en overlast, zijn de verminderde instroom van 27
asielzoekers en het weer. Tijdens het onderzoek was het nog koud, waardoor de asielzoekers volgens sommige respondenten meer binnen zijn, waardoor er minder overlast is. De aanpak van de buurtsignalen door de gemeente, politie en het COA werden door de respondenten beoordeeld als niet effectief en de aanpak was volgens de meeste respondenten niet zichtbaar. Uit aanvullend onderzoek blijkt dat de gemeente, politie en andere instanties momenteel hun verantwoordelijkheid in het zorgen voor veiligheid weer vervullen. Volgens de meeste respondenten komt dit doordat de gemeente, politie en andere instanties momenteel de juiste maatregelen nemen, ze het gevoel krijgen dat ze serieus worden genomen en dat ze het gevoel krijgen dat er naar hun wordt geluisterd. Dit heeft geleid tot een sterke verbetering in het vertrouwen in de gemeente, politie en andere instanties als het gaat over zorgen voor veiligheid. In het algemeen kan worden gesteld dat de meeste mensen die wonen en/of werken in Ter Apel er naar tevredenheid verkeren. Volgens de meeste respondenten is het van belang dat de gemeente, politie en het COA nu het weer rustiger is hun uiterste best blijven doen om de criminaliteit en overlast zo laag mogelijk te houden. 9.2 Aanbevelingen Naar aanleiding van dit onderzoek worden de volgende aanbevelingen gedaan: Focussen op de hotspots: Westerstraat, Hoofdstraat en het centrum; Vasthouden ingezette koers; 24/7 politiebezetting in Ter Apel behouden; Blijven luisteren naar burgers en ondernemers en pak problemen zichtbaar aan; Focussen op de hotspots: Westerstraat, Hoofdstraat en het centrum Uit het onderzoek blijkt dat Westerstraat, Hoofdstraat en het centrum bij ongeveer 45% van de buurtsignalen als locaties worden genoemd. Deze locaties liggen op de looproute van het vluchtelingencentrum naar het centrum van Ter Apel. Op deze locaties worden voornamelijk buurtsignalen genoemd die betrekking hebben op sociale orderverstoringen, woninginbraken en winkeldiefstallen. Om de criminaliteit en overlast aan te pakken zal er onder veel aandacht moeten zijn voor deze drie locaties. Vasthouden ingezette koers De veiligheidsinstanties hebben na een roerig jaar de goede koers ingezet. Ze doen er alles aan om het vertrouwen van de mensen die wonen en/of werken in Ter Apel weer terug te winnen. Zo is er contact met de mensen, er wordt geluisterd en mensen voelen zich weer serieus genomen. Daarnaast worden er veel maatregelen genomen om de veiligheid en leefbaarheid in Te Apel te verbeteren. Dit werpt zijn vruchten af. Het vertrouwen publiek vertrouwen in veiligheid en veiligheidsinstanties is momenteel weer terug. Het is belangrijk om dit vast te houden. Dit is belangrijk omdat het vertrouwen nog erg broos is. De instanties zullen de komende tijd veel energie moeten blijven steken in het 28
contact maken, het blijven luisteren naar de mensen en het nemen van maatregelen als de situatie hierom vraagt. Wat de mensen met name willen is dat de veiligheidsinstanties hun serieus nemen en dat ze zien dat alles eraan wordt gedaan om Ter Apel veilig en leefbaar te houden. 24/7 politiebezetting in Ter Apel behouden In de vorige aanbeveling is beschreven dat de veiligheidsinstanties de ingezette koers vast zouden moeten houden. Hieronder valt ook dat er momenteel 24/7 politie aanwezig is in Ter Apel. Dit 24/7 politiebezetting is dusdanig belangrijk dat het apart benoemd wordt. De aanwezigheid van de politie in het dorp heeft een positief effect op de veiligheidsbeleving van de mensen. De meeste respondenten vinden daarom dat de politie moet blijven in het dorp. Daarom wordt aanbevolen om de 24/7 politiebezetting in Ter Apel te behouden. Op het moment is het publiek vertrouwen weer aan het opbouwen. Dit heeft nog enige tijd nodig. Het zou onverstandig zijn om de politiebezetting af te bouwen wanneer het rustig wordt in het dorp. De politie heeft momenteel namelijk een grote symbolische functie voor de mensen in Ter Apel. Een terugtrekkende beweging vanuit de politie zou het publiek vertrouwen in veiligheid en veiligheidszorg (ernstig) kunnen schaden. Goed blijven luisteren naar de burgers en ondernemers en pak problemen zichtbaar aan Veel respondenten gaven tijdens het Buurtsignaal interview aan dat de gemeente en politie goed naar hen moeten blijven luisteren en dat ze serieus genomen willen worden. Dit doen de gemeente, politie en andere instanties momenteel goed. Het is van belang dat de instanties dit blijven doen. Buurtsignaal zou hier een mooi middel voor kunnen zijn. Door middel van het voeren van gesprekken met meerdere burgers en ondernemers kunnen de instanties in Ter Apel een goed beeld krijgen van wat er speelt in Ter Apel. Op deze manier kunnen de instanties samen met de burgers en ondernemers bepalen wat er moet gebeuren om de veiligheid en leefbaarheid in Ter Apel te behouden dan wel te verbeteren. Vervolgens wordt aanbevolen om de door de burgers genoemde problemen zichtbaar aan te pakken. Wanneer problemen zichtbaar worden aangepakt krijgen burgers het gevoel dat ze serieus worden genomen en dat er naar hun geluisterd wordt. Dit kan het vertrouwen in de lokale overheid in Ter Apel doen verbeteren. 29
Bijlagen I. Bijlage 1: Categorisering buurtsignalen II. Bijlage 2: Kaart buurtsignalen dorpskern Ter Apel III. Bijlage 2: Kaart buurtsignalen buiten dorpskern Ter Apel IV. Bijlage 3: Kaart buurtsignalen dorpskern Ter Apel m.b.t. asielzoekers V. Bijlage 4: Kaart buurtsignalen omliggende wijken Ter Apel m.b.t. asielzoekers VI. Verbeterpunten gemeente, politie, COA en andere instanties 30
Bijlage 1: Categorisering buurtsignalen 31
Bijlage 2: Kaart buurtsignalen dorpskern Ter Apel 32
Bijlage 3: Kaart buurtsignalen buiten dorpskern Ter Apel 33
Bijlage 4: Kaart buurtsignalen dorpskern Ter Apel m.b.t. asielzoekers 34
Bijlage 5: Kaart buurtsignalen buiten dorpskern Ter Apel m.b.t. asielzoekers 35
Bijlage 6: Verbeterpunten gemeente, politie, COA en andere instanties 36