Nieuwsbrief voor Talentontwikkeling in de Onderwijspraktijk (nummer 3, 28 oktober 2013) Inhoud: Bij dit derde nummer Bij dit derde nummer Samenvatting jaarverslag werkgroep Enthousiast zijn we dit schooljaar weer aan de slag gegaan met de Onze ambities 2013/2014 verdere stappen om ook de (hoog)begaafden passend onderwijs Puzzel: Voetbalkampioen te bieden op de Gouwscholen. Gelukkig zijn we niet alleen. Een Praktijktip: Piep gedreven groep leerkrachten is gestart met de basisopleiding, een Praktijktip: Denksleutels compleet schoolteam krijgt de basisscholing als teamscholing en ook uit individuele vragen merken we dat steeds meer Praktijktip: Storykaarten leerkrachten aandacht krijgen voor de leerbehoeften van Acadin onderzoek op de Bonifatiusschool (hoog)begaafden. Langzaam maar zeker wordt onze ambitie opgepakt. Werken met (hoog)begaafden moet een olievlek worden. Een teamlid dat enthousiast is moet andere teamleden enthousiasmeren, een school die een goede werkwijze heeft moet die (willen) delen met andere scholen. In deze Nieuwsbrief weer veel nieuws en vooral praktische tips. Samenvatting Jaarverslag werkgroep De werkgroep Excellentie van De Gouw heeft op basis van het Strategisch Beleidsplan 2011 2014 een beleidsstuk geschreven met als titel Eerst zaaien, dan oogsten. In het jaarverslag van de werkgroep Talentcoördinatoren hebben we ons de vraag gesteld (Wat) konden we al oogsten? De punten uit het beleidsstuk op een rijtje. 1. Presenteren concept Raamwerk Protocol Hoogbegaafdheid. Het Raamwerk Protocol Hoogbegaafdheid is afgerond. Nadat het eerste deel is gepresenteerd aan het MT (27 september) en het IB-netwerk (8 november) is de feedback verwerkt. Op 6 december is het Raamwerk vastgesteld door het MT en kan iedere school ermee aan de slag. 2. Inventarisatie stand van zaken en wensen m.b.t. onderwijs aan (h)bg op de scholen. In november/december hebben we in tweetallen gesprekken gevoerd op de 14 Gouw-scholen met Intern Begeleiders en/of directies. De stand van zaken is in kaart gebracht, wensen zijn geïnventariseerd. 3. Fungeren als expertisecentrum Hoogbegaafdheid. We zijn een aantal malen benaderd door Intern Begeleiders met vragen m.b.t. Hoogbegaafdheid. Deze vragen zijn waar mogelijk beantwoord. 4. Opbouwen van een netwerk Hoogbegaafdheid. Dit heeft nog geen prioriteit gehad. Wel heeft de werkgroep 2x de Nieuwsbrief TOP (Talentontwikkeling in de OnderwijsPraktijk) uitgebracht met nieuws, praktijkervaringen en tips voor de praktijk en heeft de werkgroep een eigen e- mailadres voor correspondentie: talentcoordinatoren@skowestfriesland.nl. 5. Voorstellen doen met betrekking tot organisatie van het onderwijs aan (h)bg: clustering, plusgroep/plusklas. De werkgroep gaat zich schooljaar 2013/2014 oriënteren op de organisatie. 6. Voorstellen doen met betrekking tot professionalisering van aanspreekpunt (h)bg. De werkgroep heeft een cursus opgezet waarin de basiskennis over Hoogbegaafdheid aan bod komt. Deze wordt schooljaar 2013/2014 2x gegeven. 7. Verkennen materialen, opzetten digitale databank. Dit heeft nog geen prioriteit gehad.
(TOP, nummer 3, pagina 2) 8. Opstellen entreeformulier signalering (h)bg bij aanmelding. Door de werkgroep is een entreeformulier ontwikkeld, dat is gepresenteerd aan het IB-Netwerk. De positieve reacties en feedback zijn verwerkt in een definitieve versie. Deze kan als basis dienen voor het door Gouwscholen gebruikte entreeformulier. 9. Communicatie met externen over onderwijs (h)bg. Dit is nog niet aan de orde geweest. 10. Concept schoolgids (hoog)begaafdheid. Dit is nog niet aan de orde geweest. Onze ambities schooljaar 2013/2014 Voor dit schooljaar wil de werkgroep Talentcoördinatoren zich richten op de organisatie van het onderwijs aan (hoog)begaafden. We willen kijken hoe het onderwijs aan (hoog)begaafden op de verschillende Gouwscholen georganiseerd is. Wordt dit voornamelijk in de eigen groep gedaan of door middel van een plusgroep of plusklas binnen de school? De werkgroepleden willen zich laten informeren door scholen die succeservaring hebben met het organiseren van onderwijs aan (hoog)begaafden. Daarnaast verzorgen wij een basiscursus Hoogbegaafdheid. Voor tijdpad 1 hebben zich 15 Gouwcollega s aangemeld. Deze cursus is 18 september gestart. Voor tijdpad 2, die start op 19 februari 2014, hebben wij al 8 inschrijvingen binnen. Hiervoor kunt u zich nog aanmelden. Tevens gaan wij kijken of wij een database/website/helpdesk kunnen 19 februari start de 2 e basiscursus. Interesse? Meld je aan of vraag informatie. opzetten waar leerkrachten informatie, artikelen, lesideeën en formulieren vanaf kunnen halen. Ook wordt er gewerkt aan een protocol leertijdverkorting en willen wij kijken welke mogelijkheden er zijn om de kennis van het ontwikkelteam Wetenschap & Techniek te koppelen aan de werkgroep Talentcoördinatoren. Puzzel Voetbalkampioen
(TOP, nummer 3, pagina 3) (Oplossing puzzel Voetbalkampioen aan het eind van deze TOP) Praktijktip: Piep Piep (jonge lezers) is verrijkingsmateriaal voor taal en leesontwikkeling, bedoeld voor slimme kleuters. Leerlingen kunnen eenmaal per week aan de slag met een leeskaart. Dit zijn vijftien korte verhaaltjes (A-4) over het kuiken Piep, bedoeld voor leerlingen die het lezen beheersen op AVI niveau 1. Alle verhaaltjes worden geïllustreerd met drie plaatjes die de kern van het verhaal weergeven. Bij ieder verhaaltje is een verwerkingskaart met open vragen gemaakt. Het is de bedoeling dat de kinderen de antwoorden op de gekopieerde verwerkingskaart schrijven of stempelen. De lees- en verwerkingskaarten zijn vooral op de cognitieve ontwikkeling gericht en vragen minder van het handelend leren. Daarvoor is de werkserie met 60 opdrachtkaarten ontwikkeld. De opdrachtkaarten kunnen meerdere keren per week worden ingezet. Per thema zijn er vier opdrachtkaarten. De opdrachten sluiten aan bij de gebruikelijke activiteiten in groep 1-2, maar zijn duidelijk pittiger. Ook kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong moeten zich echt inspannen om de opdrachten van dit pakket goed uit te voeren. Dit betekent dat het kind, net als alle andere kinderen in de groep, behoefte heeft aan begeleidingsmomenten. Praktijktip: kinderen en denken / Denksleutels Een hele leuke en vrij eenvoudige manier om kinderen aan te zetten tot creatief, analytisch en praktisch denken, is de inzet van de zogenaamde Denksleutels. De Denksleutels zijn gebaseerd op the Thinkers Keys van de Australiër, Tony Ryan (1998). Het begrip sleutel wordt gebruikt om het denken te openen. De Denksleutels bestaan uit allerlei vragen en opdrachten die gebruikt kunnen worden voor kinderen van groep 1 t/m 8. Er zijn 20 sleutels en bij elke sleutel worden voorbeelden gegeven voor jonge en oudere kinderen. Ze zijn gratis te downloaden op http://www.wsnsveghel.nl/mindportaal/leerkrachten/paginas/denksleutels.aspx Op deze site staan ook de verschillende werkvormen om de sleutels toe te passen. Praktijktip: Storykaarten Een leuke en leerzame manier om kinderen te laten denken is het gebruik van de zogenaamde Storykaarten. Aan de hand van een kort verhaal dat wordt voorgelezen, mogen de kinderen vragen stellen om het raadsel op te lossen. Antwoorden mag alleen met ja of nee. Iedere kleur staat voor een thema; zwart voor geheimzinnige gitzwarte raadsel, groen voor raadsels uit de natuur, blauw voor vragen over water etc. Een set kaarten kost ongeveer 9 euro. Leuk om klassikaal of in groepjes in te zetten! Er wordt echt van de spelers gevraagd om een andere kant op te denken, goed te luisteren en daarnaast slimme vragen te stellen. Elk spel bevat 50 vragen.
(TOP, nummer 3, pagina 4) Acadin onderzoek op de Bonifatiusschool In april 2012 kwam op de Bonifatiusschool de vraag om mee te werken aan het onderzoek van Radboud Universiteit Nijmegen. Deze Universiteit richt haar onderzoek op het signaleren en begeleiden van (hoog)begaafde leerlingen. Het doel van het onderzoek is tweeledig: een signaleringsinstrument ontwikkelen en de effecten van een interventieprogramma beoordelen. In juni jl. kregen wij te horen dat de Bonifatiusschool terecht is gekomen in de Acadingroep. Dit betekent dat de excellente leerlingen (top 20%) gedurende dit schooljaar binnen Acadin gaan werken aan verschillende opdrachten. Er is ook een groep scholen waarbij de hele groep 7 alleen getest en gevolgd wordt. Op dinsdag 10 september is het onderzoek gestart, studenten/medewerkers van de Radboud Universiteit hebben een screeningsinstrument (cognitieve vaardigheden) afgenomen bij alle leerlingen van groep 7. In oktober hebben wij de testresultaten ontvangen en worden de leerlingen op basis van deze resultaten verdeeld over twee groepen: excellente leerlingen (top 20%) en niet excellente leerlingen. Alleen voor de top 20% komen zij daarna nogmaals langs om vragenlijsten/testen af te nemen om zaken als motivatie, welbevinden, werkgeheugen en aandacht te meten. Ook aan het eind van groep 7 en aan het eind van
groep 8 zullen zij de testen nogmaals maken. Om deze groep excellente leerlingen extra uit te dagen wordt hen een programma aangeboden binnen de digitale leeromgeving Acadin. Acadin is een door het Ministerie gesubsidieerd project om excellentie te stimuleren in het basisonderwijs. In het gebruik van Acadin kan het verrijkingsmateriaal aangepast worden aan de individuele behoeften en kenmerken van leerlingen. Acadin wordt op dit moment al door veel scholen in Nederland gebruikt, maar het is onduidelijk wat de effecten er van zijn. Door dit onderzoek wordt een grote groep leerlingen voor langere tijd gevolgd in het gebruik van Acadin en hopen zij hier meer duidelijkheid over te krijgen. (TOP, nummer 3, pagina 5) Gedurende 25 weken zullen de leerlingen één ochtend (3 uur) per week begeleid en ondersteund worden door hun eigen leerkracht. Om de leerkrachten van groep 7 op de hoogte te brengen van de mogelijkheden en het gebruik van Acadin, wordt hen door het SLO en CBO een Acadintraining aangeboden. Deze training bestaat uit drie trainingsbijeenkomsten en 1 evaluatiebijeenkomst. Vervolgens zal er in april 2014 (eind groep 7) en april 2015 (eind groep 8) opnieuw een meting plaatsvinden, waarbij dezelfde vragenlijsten en testen worden afgenomen als bij de eerste meting, dus wordt vervolgd. Oplossing puzzel Voetbalkampioen pagina 2