s-hertogenbosch De Groote Wielen planopbouw
Ook op het niveau van de woning kan het verschil in de stedebouwkundige positie worden benut: uitkijken over de plas, of wonen aan de laan. Er is een, naar Nederlandse maatstaven relevant, hoogte verschil tussen de Groote Wielenlaan en de straat langs de plas van anderhalve meter. Dit is onder meer te benutten voor geïntegreerde parkeeroplossingen, parkeergarages, en wonen op een bel-etage met terras aan de plas. De nabijheid van de hoofdontsluiting via de Groote Wielenlaan biedt kansen voor een aantrekkelijk autoluw woonmilieu aan de waterplas. Dat is te bereiken door het parkeren voor de bewoners op te lossen op de binnenterreinen. Deels moet dit gebeuren door integratie met de bebouwing. Aangezien de woonstraten bijvoorkeur zoveel mogelijk vrij van rijdende auto s moeten blijven, liggen de toegangen tot de hoven direct aan de hoofdstraten. De inrichting van deze parkeerhoven moet, in verband met het gebruik en het beheer, comfortabel en duurzaam zijn. Bovendien zijn deze oppervlakten ook aangesloten op de Watermachine, hetgeen betekent dat het hemelwater oppervlakkig naar de omliggende straten moet worden afgevoerd. Profielen openbare ruimte - Vlinderlaan; 40m - Groote Wielenlaan zonder bus; 35m. - Groote Wielenlaan met bus; 35m - Groote Wielenlaan met tijdelijke bus; 34m - centrale parkeerstraat; 26,45m - woonstraat; 8,5m - oostelijke parkeerstraat; 8,6m - westelijke parkeerstraat; 8,4m - koppelbeekzijde; 7,1m - Lage Ringzijde; 9,55m - fietsroute; var. - straat aan de grote plas; 25,5m - binnenstraat; 12m - voorzieningen parkeerstraat ; 36,8m - toegangsweg busbrug; 25,7m - straat aan binnenplein; n.t.b. de dikte van de lijnen geeft niet de openbare ruimte weer maar de verwachte verkeersstroom 12 LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten
profielen s-hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 13
Ruimte en Route - verbinding met centrum Groote Wielen - centrale parkeerstraat - Vlinderlaan - Hoge Ring - wandelroute (onderdoorgang) - binnenstraat - fietsroute - Broek - wandelroute van Broek naar Plas over uitgeefbaar terrein met recht van overpad - groene scheg - plein - oevers Centrale Plas - Lage Ring - Centrale Plas aangrenzend De Watertuinen - uitstroom Hoge Ring in Centrale Plas - woonstraat - bijzonder hof - uitlooprichtingen bijzonder hof 14 LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten
ruimte s-hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 15
s-hertogenbosch De Groote Wielen architectuur beeldkwaliteitplan supplement noordrand
VOORZIENINGENCLUSTER Het voorzieningencluster is een gebouwencomplex met een bijzondere betekenis, de enige openbare voorziening van Broekland, Vlietdijk en Watertuinen. Gelegen aan het Watercarré, het middendeel van de Centrale Plas, tegenover het toekomstige centrum, neemt het cluster stedebouwkundig een belangrijke positie in. Het strandje maakt het water toegankelijk en een aangename plek om te verblijven. Het plein bij het voorzieningencluster is letterlijk een centrale knoop. Lange lijnen kruisen elkaar, er zijn doorzichten naar de Watertuinen en het Watercarré, bijna al het verkeer voor Broekland komt er langs, inclusief de bus (die er uiteraard een halte heeft) en een cluster van voorzieningen (de enige openbare gebouwen van de eerste fase van De Groote Wielen: scholen, wijkcentrum, sportzaal, kinderdagverblijf, zorgvoorzieningen) ligt er aan. De centrale positie van de plek en het gevarieerde gebruik geven aanleiding het plein de huiskamer van Broekland te noemen. Door hoekverdraaiingen is het ruimtelijk een boeiende plek. Het voorzieningencluster brengt ook de nodige bebouwingsmassa met zich mee. De bebouwing moet het plein vormen en de hoek vraagt om een architectonisch accent. Het plein is, ingevolge de Watermachine, de hoogste plek van Broekland. Dat levert een bescheiden, maar toch bijzondere, vertekening van het perspectief over de Vlinderlaan en de Centrale Plas op. Lagen bebouwing - één laag met gedeeltelijk 2e laag of met kap - twee lagen met kap - twee/drie lagen met kap - vier lagen - zes lagen 18 LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten
lagen bebouwing s-hertogenbosch - De Groote Wielen - Broekland - beeldkwaliteitplan 19
Zeker zolang het centrum van De Groote Wielen (ten opzichte van Broekland aan de overzijde van plas) nog niet gerealiseerd is, zal het voorzieningencluster de functie van centrum vervullen en zal het een bijdrage leveren aan de leefbaarheid en levendigheid van de wijk. Van belang voor de buitenruimte zijn de entrees tot de scholen en de schoolpleinen, de zone voor het halen en brengen, de oriëntatie op het Watercarré en het plein op de kruising Groote Wielenlaan en Vlinderlaan. Het complex valt binnen de contouren van een groot bouwblok, doorgaans 4 lagen hoog. De verschillende onderdelen dienen daarbinnen echter duidelijk herkenbaar te zijn. Het blok bestaat uit een buitenschil met een binnenwerk. Aan de westkant komt het binnenwerk aan de rand. Sportzaal en wijkcentrum markeren de entrees tot de scholen. De wand langs de Groote Wielenlaan wordt verrijkt met commerciële (zorg- )voorzieningen. Aan de oostzijde wordt het blok doorsneden en heeft de bebouwing een andere typologie. Dit zijn grondgebonden woningen in directe aansluiting op het water. Bij de toegangen naar het groene binnengebied is extra aandacht nodig voor de samenhang tussen gebouwen en openbare ruimte. De pleinachtige ruimten aan de westkant liggen hoger dan de aansluitende straat. Daardoor is een goed contact met het water mogelijk. Het binnengebied biedt luwte. Het ademt de sfeer van een hof met ruimte voor groen en lage bebouwing. Kenmerkend voor het binnengebied is dat de diverse functies, zoals Watermachine en schooltuinen, openbaar toegankelijk zijn. Het cluster beschikt over een eigen Watermachine, die educatief een belangrijke rol heeft. Ten behoeve van de levendigheid gedurende dag en avond en door de week en in het weekend is bewust gekozen voor een menging met woningen. Om de onderdelen goed op elkaar af te stemmen is een scala aan woonvormen gewenst: appartementen, maisonnettes, patio s (als achterhuizen) en stadswoningen. Stedenbouwkundige accenten - groot accent - klein accent - hoek 20 LODEWIJK BALJON landschapsarchitecten