De Cultuur Loper vier jaar in beweging Samenvatting eindevaluatie 2013-2016
In Noord-Brabant hebben de afgelopen vier jaar 185 in 27 gemeenten gewerkt met De Cultuur Loper. Wat heeft dit opgeleverd? In opdracht van Kunstbalie heeft KPC Groep in december 2016 de eerste vier jaar van De Cultuur Loper onderzocht. Uit de eindevaluatie blijkt onder meer dat cultuureducatie een vaste plek in het curriculum van de heeft gekregen en dat intermediairs de cultuur educatie op zien verbeteren. Aanbieders en trainers vinden dat deelnemende een voorsprong hebben op die niet meedoen aan De Cultuur Loper. En last but not least: het blijkt dat deelnemende gemeenten steeds meer betrokken raken bij en meedenken over cultuureducatie. De evaluatie richt zich op alle deelnemers aan De Cultuur Loper; in deze publicatie zoomen we in op de ervaringen van, cultuuraanbieders en trainers. Respondenten 100% 75% 50% 25% 100% geheel ingevuld gedeeltelijk ingevuld 0% 169 26 25 intermediairs gemeenten 40 trainers 36 aanbieders
WAT HEEFT DE CULTUUR LOPER DE SCHOLEN OPGELEVERD? Opbrengsten en successen De die hebben meegedaan aan het onderzoek zijn blij dat zij werken met De Cultuur Loper. Het programma heeft hun op veel terreinen winst gebracht. Ze menen dat de opbrengsten het grootst zijn op het punt van de bewustwording van het belang van cultuureducatie, het draagvlak voor cultuureducatie en de visie op cultuureducatie. Monitoring in 2013-2016 KPC Groep heeft in 2014, 2015 en 2016 de ontwikkelingen van De Cultuur Loper gemonitord. Ook de resultaten van de eindmeting worden meegenomen in de verbreding, verdieping en verankering van De Cultuur Loper in de CmKperiode 2017-2020. Alle onderzoeksresultaten zijn te downloaden via de cultuurloper.nl. Wat ging er goed en wat verdient aandacht Met De Cultuur Loper hebben de naar eigen zeggen vele successen geboekt. Zo vinden zij het onder meer een succes dat cultuureducatie een plek in het curriculum heeft gekregen, er een goed en groot aanbod van activiteiten is en er wordt gewerkt aan en met doorlopende leerlijnen. Scholen noemen ook de toegenomen waardering voor cultuureducatie, de samenwerking met aanbieders en andere en het enthousiasme van (groot)ouders voor wat er op school gebeurt op het terrein van cultuureducatie. Over wat cultuureducatie doet met leerlingen en leerkrachten geven de onder meer de volgende successen aan: leerlingen genieten en hebben plezier leerkrachten zijn enthousiast en betrokken en ontdekken samen; de culturele competenties van leerlingen en leerkrachten groeien; leerlingen worden zich meer bewust van de waarde van cultuur; de kennis van leerkrachten op het terrein van cultuureducatie is toegenomen; leerlingen maken kennis met meerdere disciplines gedurende hun schoolloopbaan; leerkrachten tonen lef en durf en krijgen meer ideeën om mee verder te gaan en gaan anders denken. De opbrengsten voor de Bewustwording belang cultuureducatie Draagvlak voor cultuureducatie Visie op cultuureducatie Inhoudelijke kennis Competenties leerkrachten Competenties cultuureducatie leerlingen niets een beetje veel heel veel Samenwerking met culturele partners
Samenwerking met aanbieders Meer dan driekwart van de heeft samengewerkt met een of meer culturele partners. De belangrijkste reden voor hen die dit niet hebben gedaan, is dat hun focus tot nu toe vooral ligt op nadenken over wat ze de leerlingen willen meegeven met cultuureducatie. Van de 25 die de samenwerking (nog) niet zijn aangegaan, is 56% erzeker van dit in de nabije toekomst wel te doen. Redenen als het niet hebben kunnen vinden van een geschikte aanbieder en niet tot overeenstemming hebben kunnen komen met aanbieders spelen geen rol van betekenis. Beoordeling van samenwerking met en kwaliteit van aanbieders Samenwerking Flexibiliteit opstelling Ruimte maatwerk Luisterende/meedenkende houding Professionaliteit Deskundigheid Snappen wat school nodig heeft redelijk goed zeer goed De zijn over het algemeen (zeer) tevreden over hun samenwerking met en de kwaliteit van de aanbieders. Op geen enkel punt is door enige school de kwalificatie slecht gegeven. Het meest tevreden zijn de over de professionaliteit en deskundigheid van de aanbieders. De meeste winst lijkt nog te behalen op de punten: ruimte voor maatwerk, flexibiliteit in de opstelling van de aanbieder en snappen wat de school nodig heeft. Samenwerking Flexibiliteit opstelling Ruimte maatwerk Luisterende/meedenkende houding Professionaliteit Deskundigheid Snappen wat school nodig heeft Beoordeling van samenwerking met en kwaliteit van trainers Samenwerking met trainers Ruim twee derde van de heeft in het kader van De Cultuur Loper scholing gevolgd. De die dit niet deden, hebben nog geen tijd vrij kunnen maken, zijn nog niet ver genoeg gevorderd in het traject om deze stap al te kunnen zetten en/of hebben nog niet duidelijk aan welke scholing ze behoefte hebben. Er is gebruikgemaakt van een gevarieerd aanbod aan scholing, vaak op advies van intermediairs en coaches van Kunstbalie en Erfgoed Brabant. redelijk goed zeer goed De zijn over het algemeen (zeer) tevreden over hun samenwerking met en de kwaliteit van de trainers. Het meest tevreden zijn de over de professionaliteit en deskundigheid van de trainers. De meeste winst lijkt nog te behalen op de punten van snappen wat de school nodig heeft en ruimte voor maatwerk.
WAT HEEFT DE CULTUUR LOPER DE AANBIEDERS OPGELEVERD? Gerichte scholing helpt aanbieders De meeste cultuuraanbieders zijn redelijk tot goed op de hoogte van De Cultuur Loper. Minstens de helft is van mening dat De Cultuur Loper- beter of verder zijn met cultuureducatie dan die niet met het programma werken. Dat geldt voor het nadenken over culturele competenties die de school de leerlingen wil meegeven, voor het willen borgen van de activiteit binnen het onderwijsaanbod, het inzien van het belang van culturele activiteiten voor leerlingen en voor het besef dat cultuureducatie tot het werk van het hele team behoort en niet alleen tot dat van de icc er. Het initiatief voor de uitvoering van de activitei ten in het kader van De Cultuur Loper lag volgens de aanbieders vooral bij de intermediair (in 59% was dat het geval voor de meeste of alle ) en de aanbie der (32%). De zelf namen in 27% van de gevallen het initiatief. Kunstbalie of Erfgoed Brabant nam dat initiatief in 18% van de gevallen. Negen aanbieders hebben scholing gevolgd in het kader van De Cultuur Loper. Ruim de helft van de aanbieders is van mening dat de trainingen waaraan zij hebben deelgenomen hen veel of zeer veel hebben geholpen bij het opzetten en uitvoeren van hun activiteiten. Volgens 44% van de aanbieders heeft de deelname hen daar bij een beetje of niet geholpen. Om in de toekomst een activiteitenaanbod te kunnen doen dat (nog) beter is afgestemd op de doelen van de, heeft meer dan de helft van de aanbieders het meest behoefte aan deelname aan een netwerk met aanbieders. Bijna een kwart geeft aan het krijgen van ondersteuning bij het passend maken van aanbod onmisbaar te vinden. Samenwerking met Voor de aanbieders was het over het algemeen (zeer) duidelijk wat de school wilde bereiken met de leerlingactiviteiten. 50% geeft aan dat het doel voor de meeste of alle glashelder was, 36% zegt dat het voor de meeste of alle grotendeels duidelijk was. Afstemming van de activiteiten kwam in 59% van de gevallen bij de meeste of alle tot stand in een of meer gesprekken, 41% ging via e-mail/brief en 32% telefonisch. Het merendeel van de aanbieders geeft aan dat de meeste tot alle hun de ruimte bieden voor de inbreng van eigen deskundigheid. Over het samen verkennen hoe de activiteiten het beste aansluiten bij de vraag van de school zijn de minste aanbieders tevreden. Volgens 46% was dat het geval bij de meeste of alle. Ervaringen aanbieders met samenwerking Samen verkennen hoe activiteit het beste beantwoordt aan doel school Ruimte deskundigheid in te brengen Flexibele opstelling school Soepele samenwerking alle meeste helft enkele geen enkele school
WAT HEEFT DE CULTUUR LOPER DE TRAINERS OPGELEVERD? Trainers zien verschil De meeste trainers zijn zeer goed op de hoogte van De Cultuur Loper. Meer dan de helft is van mening dat die werken met De Cultuur Loper beter of verder zijn in het nadenken over culturele competenties, het besef dat cultuureducatie tot het werk van iedereen binnen de school behoort, het willen borgen van de activiteit binnen het onderwijsaanbod en in het inzien van het belang van culturele activiteiten voor leerlingen. Het initiatief voor de scholing lag volgens de trainers vooral bij de intermediair (in 43% was dat het geval voor de meeste of alle ) en de zelf (in 30% was dat het geval voor de meeste of alle ). De scholing kwam in 57% van de gevallen nooit tot stand op initiatief van de trainer en in bijna de helft van de gevallen (48%) nooit op initiatief van Kunstbalie of Erfgoed Brabant. Samenwerking met Voor de trainers was het doel dat de school wilde bereiken met de scholing niet altijd even duidelijk. 35% geeft aan dat dit doel voor de meeste of alle grotendeels duidelijk was en voor 17% was het glashelder. Afstemming van de scholing op de vraag van de school kwam in twee derde van de gevallen bij de meeste of alle tot stand in een of meer gesprekken, 35% verliep telefonisch en 26% via e-mail/brief. Volgens de meeste trainers heeft geen enkele school gebruikgemaakt van het standaardaanbod. Het merendeel van de trainers (86%) geeft aan dat er sprake is van een soepele samenwerking met alle of de meeste. Bijna alle trainers evalueren na afloop met de school wat de scholing hun heeft opgeleverd. 73% van de trainers doet dat altijd en 18% van de trainers meestal. Om in de toekomst een (nog beter) scholingsaanbod te kunnen doen, hebben ook de trainers het meest behoefte aan deelname aan een netwerk met trainers. De minste behoefte hebben zij aan instrumenten. Ervaringen trainers met samenwerking Samen verkennen hoe activiteit het beste beantwoordt aan doel school Ruimte deskundigheid in te brengen schoo Flexibele opstelling school Soepele samenwerking alle meeste helft enkele geen enkele school
AANBEVELINGEN Op basis van de informatie die de eindevaluatie heeft opgeleverd, zijn aanbevelingen geformuleerd. Kunstbalie en Erfgoed Brabant betrekken deze in het verder ontwikkelen van De Cultuur Loper. Een greep uit deze aanbevelingen: De door de respondenten genoemde knel- en leerpunten staan in het onderzoeksrapport De Cultuur Loper Vier Jaar in Beweging Eindevaluatie planperiode 2013-2016, gepubliceerd op decultuurloper.nl. ontwikkel kaders voor maatwerk zodat aanbod en inhoud van zowel activiteiten als trainingen beter aansluiten bij de vraag van de school; zorg ervoor dat aanbieders bekender worden met De Cultuur Loper; door aanbieders en trainers is een groot aantal interessante leerpunten genoemd: bestudeer deze leerpunten en ga na hoe erop kan worden ingespeeld; kom de aanbieders en trainers tegemoet die behoefte hebben aan netwerken om kennis en ervaring te delen; beschrijf per regio voorbeeldprojecten van het aanbieden van leerlingactiviteiten voor en met leerlingen. www.decultuurloper.nl ool
Partners De Cultuur Loper wordt ontwikkeld door Kunstbalie, in samenwerking met Erfgoed Brabant, lokale intermediairs, cultuuraanbieders en basis in Noord-Brabant. Ook in andere provincies wordt gewerkt met De Cultuur Loper. Cultuureducatie met Kwaliteit De Cultuur Loper geeft invulling aan de landelijke subsidieregeling Cultuureducatie met Kwaliteit (CmK), die het Fonds voor Cultuurparticipatie uitvoert in opdracht van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Kunstbalie heeft voor de provincie Noord-Brabant ook voor de tweede termijn de gelden voor het programma aangevraagd en voor de jaren 2017 tot en met 2020 toegekend gekregen. Jaarlijks investeren de 45 deelnemende gemeenten, Kunstbalie en Erfgoed Brabant in opdracht van de provincie Noord-Brabant en het Fonds voor Cultuurparticipatie ruim 2.200.000 in De Cultuur Loper. Kunstbalie werkt samen met de vijf grote Brabantse steden (B5), die gezamenlijk participeren in de regeling CmK met het instrument De Culturele Ladekast. ontwerp www.fourpack.nl Kunstbalie Postbus 606 5000 CA Tilburg t 013 464 82 80 info@decultuurloper.nl www.decultuurloper.nl #decultuurloper Kunstbalie, februari 2017