Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters

Vergelijkbare documenten
Leerplankader kunstzinnige oriëntatie

Startnotitie leerplanontwikkeling pilot tweetalig primair onderwijs (tpo)

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs

Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs

NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen. SLO Ger van Mossel

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

Doelen. Aanleiding Passende perspectieven. Programma. Doel Passende perspectieven. Mogelijke interventies

Curriculum in beweging

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Methodes rekenen en taal zijn de leidraad en onderwijs doelgericht* en waar mogelijk vakoverstijgend of in een rijke context.

Kerndoelen primair onderwijs

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden

Ontwerp een kunst- en cultuurcurriculum

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?

Curriculumontwikkeling in de praktijk 4

Van lespraktijk naar een visie op W&T. Dr. Tim van Wessel

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen

1 en 2 oktober Bezoek aan Groningen

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Theoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden

Subsidiekader: Haagse aanpak (hoog)begaafdheid 2012 en 2013

Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken?

Maaike Verschuren en Kris Verbeeck. Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde. Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout

Linked open data pilots voor onderwijs

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Talen in het curriculum van de toekomst

Brochure versie 1 februari 2015

Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid

Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg

Het schoolexamen van vmbo-keuzevakken Landelijke onderwijsdag Techniek Donderdag 1 juni 2017 Jan van Hilten, SLO

Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang

Toekomstgericht cultuuronderwijs en 21 e eeuwse vaardigheden. Marjo Berendsen SLO Stéfanie van Tuinen SLO 13 maart 2018

Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag?

LEERPLAN WISKUNDE OVSG

De transitie naar leerdoeldenken een ontwikkelproces naar digitaal- en gepersonaliseerd leren. Cors Westerdijk en Ron Zuijlen

Janneke van Druenen, MSc Adviseur Jonge Kind -

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit?

KNAG dag Andreas Boonstra

Leerroutes taal en rekenen voor het Praktijkonderwijs

IKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

Ontwikkelingen in het onderwijs

Zwakke rekenaars sterk maken

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ

Observatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind

Stap 1 Doelen vaststellen

Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Meer kansen door internationaal basisonderwijs

Waarom ontwikkel je een curriculum en wat is een curriculum dan? Jan van den Akker en Nienke Nieveen

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos

Criteria bij ERK methodes

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

HET NEDERLANDSE CURRICULUM VOOR DE TOEKOMST

BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod

Ontwikkelteam Burgerschap

Protocol schoolverlenging en schoolversnelling

Toekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw.

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding

Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Curriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron. Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS

Protocol overgang (2/3 en verder) obs De Barkentijn. Beschrijving van afspraken rondom overgang, doubleren en versnellen

Doorkijkjes W&T in de Pabo

14 Vragen en antwoorden

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ O.B.S. DE WIELEN, LOCATIE GALAMASTINS

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Juni Welkom! Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Middagconferentie juni 2015.

Naar een ambitieuze leercultuur voor alle leerlingen

Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch

Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA Den Haag

2 Les- en leerstofopbouw

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD

Introductie tot Project Stoer en OGW. Synopsis:

De basisvaardigheden rekenen de baas

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. SBO Het Kompas

Dekkend examineren in het schoolexamen Landelijke studiedag Platform vmbo BWI Woensdag 7 juni 2017 Jan van Hilten, SLO

In de praktijk: Engels in het basisonderwijs. Taal

De Curriculumbouwers

Primair Onderwijs po Voorgezet onderwijs vo

Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen. Korte versie

Transcriptie:

SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018

het curriculum

Curriculum verschillende niveaus Supra: Het curriculum op internationaal niveau Macro: Het curriculum op landelijk/nationaal niveau Meso: Het curriculum op het niveau van de school/instelling/programma Micro: Het curriculum op het niveau van de klas/groep/les Nano: Het curriculum op het niveau van het individu/persoon

Curriculum (in schema) Leerplanniveau Bereik Betrokkenen Leerplanproducten Supra Internationaal de Europese Commissie ERK Macro Nationaal Ministerie van OCW Kerndoelen Pilotniveau Stuurgroep tpo tpo-pilotscholen Gemeenschappelijke visie Uitgangspunten voor inrichting van het aanbod Leerplankader tpo Meso School Schoolleiding Team Micro Leerjaar Groep Leraar Team Groep Nano Leerling Docent Leerling Schoolbeleidsplan Leerplan tpo voor alle leerjaren Leerlijn met leerdoelen per jaar Lesplannen Lesmaterialen Toetsen Persoonlijke leerplan: maatwerk

wet op het primair onderwijs

In 2011... Verzoek van OCW om aan te sluiten bij landelijke 'eisen' ten aanzien van taal en rekenen: Taalontwikkeling van jonge kinderen stimuleren & bevorderen Rekenontwikkeling van jonge kinderen stimuleren & bevorderen Uit onderzoek: vroegtijdig inspelen op achterstand, inspelen op kansen (m.n. ook met rekenen) bevordert de schoolse prestaties in het basisonderwijs

Referentieniveaus Taal en Rekenen (augustus 2010) Drempel bij de overgang van peuterspeelzaal/kinde ropvang naar groep 0/1 Drempel van groep 2 naar groep 3

Leerplan Jonge kind - 2013 'Doelen voor aanvang groep 1' Taal Rekenen Sociaal- emotioneel 'Doelen voor eind groep 2' Taal Rekenen Sociaal-emotioneel

landelijke kaders, inzichten en rapporten

internationale rapporten en curricula

nieuwe curriculumontwikkelingen

meer curriculumeigenaarschap voor scholen

Leerplankader Jonge kind 2018

Leerplankader Jonge kind 2018

thematisch of per onderwerp geïntegreerd of per vakgebied lineair of cyclisch visie op onderwijs leerlinggedrag (in beheersingsdoelen/kinddoelen) leerkrachtgedrag didactiek en tijd opbouw over groepen/jaren activiteiten en (les-)materialen inhoudslijnen

criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden curriculumfundament criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn beredeneerd onderwijsaanbod (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen

beredeneerd onderwijsaanbod criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeelduitwerkingen curriculumfundament criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeeldleerlijnen inhoudslijnen voorbeeldactiviteiten toelichting op kennis toelichting op vaardigheden en denkwijzen SLO

beredeneerd onderwijsaanbod criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeelduitwerkingen curriculumfundament criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeeldleerlijnen inhoudslijnen voorbeeldactiviteiten toelichting op kennis toelichting op vaardigheden en denkwijzen SLO

Inhoudskaarten met aanbodsdoelen jonge kind

Inhoudskaarten alle 'leergebieden' en meer

Inhoudskaarten alle 'leergebieden' en meer

Inhoudslijnen met aanbodsdoelen doorgaande lijn Van peuters naar Van peuters (pre-fase), kleuters (fase 1) naar fase 2 en fase 3 (eind PO)

Aanbodsdoelen Van peuters naar Verhoudingen: Peuters Van peuters naar Verhoudingen: Kleuters

5 onderwerp/ hoofdstuk Enkele vragen om tot een beredeneerd aanbod: Komen alle ontwikkelingsgebieden in voldoende mate aan bod? Werk ik doelgericht? Biedt het aanbod voldoende uitdaging tot ontwikkeling op verschillende activiteit activiteit niveaus? activiteit activiteit activiteit Is het aanbod betekenisvol en zorgt het voor grote betrokkenheid? Sluit het aanbod (of delen daarvan) voldoende aan bij de aanvullende en activiteit succescriteria activiteit activiteit extra onderwijsbehoeften van (individuele) kinderen? kinddoel(en) activiteit succescriteria Welke activiteit rol neem ik bij het aanbieden kinddoel(en) van het onderwijs/de educatie? succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en) beheersings-doel(en) Hoe organiseer ik het aanbod? Hoe evalueer ik het (onderwijs)aanbod?... beheersings-doel(en) extern aanbod succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en) succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en)

Beheersingsdoelen (eind groep 2 t/m groep 8)

http://jongekind.slo.nl/

Executieve functies bij jonge kinderen (kleuters)

Executieve functies bij jonge kinderen (kleuters)

Rekenen in Sesamstraat Rekenspelletjes voor kleuters (Stimuleren van de rekenontwikkeling van jonge kinderen)

Rekenspelletjes voor kleuters (Stimuleren van de rekenontwikkeling van jonge kinderen)

Analyses van methoden en screeningsinstrumenten Jonge kind (peuters en kleuters) Onderzoek naar de meest gebruikte methoden en screeningsinstrumenten Analyse op een drietal 'gebieden': Taal Rekenen Sociaal-emotioneel Ruim 25 'pakketten'

Aanvullende informatie Algemeen: primaironderwijs@slo.nl Specifiek: Gäby van der Linde: g.vanderlinde@slo.nl Martin Klein Tank: m.kleintank@slo.nl Lidy Kuipers: l.kuipers@slo.nl

De verwondering bij kinderen