21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
|
|
- Francisca van der Pol
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
2 SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als landelijke kennisinstelling Curriculumontwikkeling: ontwikkelen en onderhouden van landelijke leerplankaders (kerndoelen, eindtermen, examenprogramma s, referentieniveaus) ondersteunen en adviseren van OCW m.b.t. leerplanontwikkeling uitvoering van onderzoek ter ondersteuning van deze twee hoofdtaken primair en voortgezet onderwijs (incl. speciaal onderwijs) Ketenpartners, incl. lerarenopleidingen
3 Leerplankaders Visie op, en doelen en inhouden van het leren vormen kerncomponenten van het leerplankader
4 Welk onderwijs nu voor straks?
5 21 e eeuwse vaardigheden 2014: Wat wilden we weten? Wat zijn de vaardigheden van de toekomst? Hoeveel aandacht is er voor deze vaardigheden in het primair onderwijs en in de onderbouw van het voortgezet onderwijs? 2014: Wat hebben we gedaan? Debat gevolgd en literatuuronderzoek gedaan om te bepalen om welke vaardigheden het zou moeten gaan Kerndoelen en leermiddelen onderzocht Vragenlijst en case studies van scholen Discussiebijeenkomsten met leraren en andere experts
6
7 Analyse kerndoelen & referentieniveaus 21e eeuwse vaardigheden komen de orde, maar in geringe mate Meeste aandacht voor: Communiceren Zelfregulering Sociale en culturele vaardigheden Weinig aandacht voor: Probleemoplosvaardigheden Samenwerken Digitale geletterdheid (po) Creativiteit
8 Analyse van leermiddelen Weinig doelgericht, substantieel en systematisch aandacht voor de vaardigheden in leermiddelen Weinig aandacht voor probleemoplosvaardigheden, creatief denken en sociale en culturele vaardigheden Meer aandacht voor de vaardigheden in geïntegreerde methodes
9 Analyse van de onderwijspraktijk Vragenlijst 822 leraren po 867 leraren vo onderbouw Extra respons: 1139 leraren Tweede Fase Case studies 10 po-scholen, 9 vo-scholen Mix van traditioneel/traditioneel vernieuwend/veelbelovend
10 Wat gebeurt er in de lespraktijk? Vaardigheden worden belangrijk gevonden Soms tot regelmatig aandacht voor de vaardigheden in de les Meer aandacht voor vaardigheden in po (bovenbouw) dan vo-onderbouw!
11 Digitale geletterdheid Mate van aandacht voor mediawijsheid (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) Leraren uit de bovenbouw po besteden significant meer aandacht aan mediawijsheid dan leraren in andere leerjaren po. Zij scoren ook significant hoger dan leraren vo onderbouw.
12 Probleemoplossend denken en handelen Mate van aandacht voor probleemoplossend denken en handelen (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) Er zijn geen significante verschillen tussen leraren po en onderbouw vo, en ook niet tussen leraren in verschillende leerjaren po.
13 Creativiteit Mate van aandacht voor creatief denken (gemiddelde score leraren po/onderbouw vo) (score 1=bijna nooit; score 5=bijna altijd) Er zijn geen significante verschillen tussen leraren po en onderbouw vo, en ook niet tussen leraren in verschillende leerjaren po. meer resultaten m.b.t. de andere vaardigheden, zie
14 Lespraktijk: uitkomst case studies Scholen die (meer) aandacht besteden aan doen dit vanuit: pedagogische visie of schoolprofiel (bijv. technasium, cultuurprofielscholen) projectonderwijs, weinig (structureel) in leergebieden Leraren vinden innovatieve toepassing vaardigheden vaak lastig vorm te geven Kritisch denken, probleemoplosvaardigheden, digitale geletterdheid worden complex gevonden Meerderheid van de leraren (67%) voelt zich niet voldoende toegerust en heeft behoefte aan lesmateriaal en professionalisering
15 Conclusie e eeuwse vaardigheden komen weinig structureel en doelgericht aan de orde Leraren hebben meer houvast nodig Gegeven het belang van de vaardigheden is meer aandacht wenselijk Inbedden in bestaande leergebieden meest kansrijke optie
16 Project 21EV in 2015 QuickScans 21e eeuwse vaardigheden Inventarisatie huidige onderwijspraktijk & internationale studie Leerplankaders In 2015 probleemoplosvaardigheden, creatief denken en digitale geletterdheid omdat uit het onderzoek van 2014 bleek dat deze vaardigheden op dit moment het moeilijkst uit te voeren, onduidelijk of nog weinig bekend zijn Ontwerpen, ontwikkelen en evalueren van voorbeeldmatige uitwerkingen geschikt voor in ieder geval po en onderbouw vo probleemoplossen, creatief denken en digitale geletterdheid Nederlands, kunst en cultuur, rekenen/wiskunde en mens en maatschappij Inzicht in de manier waarop kaders en instrumenten voor het volgen en beoordelen van leerlingen ontworpen en ontwikkeld kunnen worden
17 Leerplankaders Creativiteit Probleemoplossen Digitale geletterdheid (ICT-(basis)vaardigheden, mediawijsheid, informatievaardigheden en computational thinking) Opbouw van de leerplankaders Inleiding met definitie Waarom aandacht aan besteden in het onderwijs? Uitwerking in inhouden en (tussen)doelen Voorbeeld(les)uitwerkingen
18 Doelen, inhouden en voorbeelden Inhouden en doelen geformuleerd als einddoelen Per vaardigheid, subvaardigheid en doel nagaan op welke manier dit in het basis- en voortgezet onderwijs aan de orde kan komen Dus niet: computational thinking is alleen voor VWO, creatief denken is alleen voor onderbouw PO, etc. Wel: op welke manier kunnen we in de verschillende leerjaren van PO en VO de verschillende vaardigheden aan bod laten komen?
19 Beschikbare voorbeeldmaterialen PO Probleemoplossen Kunst & Cultuur, onder-, midden-, bovenbouw Nederlands, bovenbouw Rekenen, onder-, midden-, bovenbouw Creativiteit Kunst & Cultuur, onder-, midden-, bovenbouw Aardrijkskunde, onder-, middenbouw Natuurkunde, bovenbouw Rekenen, onder-, midden-, bovenbouw Digitale geletterdheid Kunst & Cultuur, onder-, midden-, bovenbouw Nederlands, bb
20 Beschikbare voorbeeldmaterialen VO Probleemoplossen Kunst & Cultuur, vmbo-tl, klas 2 Nederlands, vmbo b/k, klas 2 Natuurkunde, onderbouw Aardrijkskunde, onderbouw Wiskunde, onderbouw Creativiteit Kunst & Cultuur, vmbo-tl, klas 2 Aardrijkskunde, onderbouw Digitale geletterdheid Wiskunde, onderbouw Nederlands, onderbouw
21 SLO-project in 2016 Afronden van een deel van de lesvoorbeelden van 2015 Verder met digitale geletterdheid Nieuwe vaardigheden, een keuze uit: kritisch denken sociale en culturele vaardigheden zelfregulering communiceren samenwerken
22 SLO-project in 2016 Nadrukkelijke wens om samen te werken met de verschillende lerarenopleidingen! Wat doen jullie al? Wat hebben jullie nog nodig? Sluiten onze producten daar bij aan? Hoe kunnen we eventueel onze producten zo inhoudelijk vormgeven dat het in de lerarenopleiding te gebruiken is?
23 Petra Fisser Vragen, opmerkingen, etc.
25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?
25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser
Nadere informatieDigitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan
Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO
21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als
Nadere informatieProgrammeren, computational thinking en 21 e eeuwse vaardigheden
Programmeren, computational thinking en 21 e eeuwse vaardigheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser, Allard Strijker openingsbijeenkomst Codeweek Amsterdam, 10 oktober 2015
Nadere informatieOntwikkelingen in het onderwijs
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ontwikkelingen in het onderwijs Marja van Graft Inspiratiedag NME 10 april 2017 Leerplan(kader) Wetenschap & technologie Doelen bijeenkomst informeren
Nadere informatie21 e -eeuwse vaardigheden
Scholen maken werk van 21 e -eeuwse vaardigheden NOT 2019, 22 januari Kirsten Krebbekx, Yvonne van Ravenstein, Nick Leeuwenburg, Maaike Rodenboog, Sigrid Loenen, Stéfanie van Tuinen Opzet bijeenkomst 21
Nadere informatieOnderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onderzoekend en ontwerpend leren bij OJW: ruimte voor 21e eeuwse vaardigheden Marja van Graft Leerplan(kader) Wetenschap & technologie e Conferentie
Nadere informatieInhoud: Schoolplan 2015-2019. Verantwoording. Motto, missie, visie, overtuigingen. Doelen. Samenvatting strategisch beleid van de vereniging
Schoolplan 2015-2019 Inhoud: Verantwoording Motto, missie, visie, overtuigingen Doelen Samenvatting strategisch beleid van de vereniging 21 e eeuwse vaardigheden Schematische weergave van de vier komende
Nadere informatiePresentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel
Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk
Nadere informatieWetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.
VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,
Nadere informatieTalen in het curriculum van de toekomst
Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,
Nadere informatieStimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen!
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stimuleren van vakgebied overstijgende vaardigheden? Doen! Marja van Graft en Nora Steenbergen-Penterman Workshop Lunteren 5 april 2016 Inhoud Inventariseren
Nadere informatieCurriculum in beweging
Curriculum in beweging SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Strategische Agenda SLO 2017-2020 Curriculum in beweging De afgelopen twee jaar is een breed, landelijk debat gevoerd over een
Nadere informatieStichting Groningen Programmeert
- - - Stichting Groningen Programmeert 1 1 1 Is deze visie bruikbaar en werkbaar in zowel het primair als voortgezet onderwijs? De indeling in de vier hoofdgroepen is erg verduidelijkend voor beide soorten
Nadere informatiekansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs Martin Klein Tank Leerplan(kader) Techniekpact jaarconferentie Wetenschap & 19 technologie mei 2014 Waarom?
Nadere informatieLeermiddelenmonitor. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
2007 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO 2007 De van SLO is een jaarlijks onderzoek naar het selectieproces en gebruik van leermiddelen door leraren in het basis- en voortgezet onderwijs.
Nadere informatieDigitale geletterdheid
Digitale geletterdheid Meewerken aan het onderwijs van morgen Onder de naam Curriculum.nu vindt een landelijke herziening van het vaste onderwijsprogramma van alle leerlingen in het primair en voortgezet
Nadere informatieToelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010
Toelichting bij de concretiseringen wiskunde in de vorm van tussendoelen voor 3 havo/vwo ctwo en SLO oktober 2010 Achtergrond De globale kerndoelen voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs bieden
Nadere informatieVerkenning van de curriculumpraktijk in primair en voortgezet onderwijs
Curriculummonitor 01 Verkenning van de curriculumpraktijk in primair en voortgezet onderwijs SLO nationaal epertisecentrum leerplanontwikkeling Curriculummonitor 01 Verkenning van de curriculumpraktijk
Nadere informatieLeiderschap bij verandering in school Curriculumontwikkeling. 30 maart 2017 VO-congres
Leiderschap bij verandering in school Curriculumontwikkeling 30 maart 2017 VO-congres Programma Inleiding 20 minuten - de richting van het advies - politieke stand van zaken Aan tafel! Uitwerking van een
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden in jouw onderwijs?!
21 e eeuwse vaardigheden in jouw onderwijs?!, programmeren en coderen Wassenaarse Onderwijsdag 24 november 2016 Even voorstellen Henk van de Hoef - mede-eigenaar O21 - onderwijs en ict-vraagstukken - visietrajecten
Nadere informatieLerarenopleiding Nederlands. wordt niet gepubliceerd. wordt niet gepubliceerd
Lerarenopleiding Nederlands wordt niet gepubliceerd wordt niet gepubliceerd Hogeschool van Amsterdam 12 april 2018 6 6 Op welke manier doet deze visie voldoende recht aan de ontwikkeling en kansen van
Nadere informatieWaar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag?
Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag? Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die hun steentje bijdragen aan de samenleving, economisch zelfredzaam zijn én met zelfvertrouwen
Nadere informatieAchtergrond onderzoeksvraag 1
Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste
Nadere informatieLVHOM (ELAN) 21 E EEUWSE VAARDIGHEDEN 21E EEUWSE VAARDIGHEDEN BIJ MAATSCHAPPIJLEER AFSTUDEERBEGELEIDER: DR. M.I JELIAZKOVA
LVHOM (ELAN) 21 E EEUWSE VAARDIGHEDEN 21E EEUWSE VAARDIGHEDEN BIJ MAATSCHAPPIJLEER IN NEDERLAND AFSTUDEERBEGELEIDER: DR. M.I JELIAZKOVA TWEEDE BEOORDELAAR: DRS. J.G. ZONJEE AUTEUR: JONATHAN DAG, MSC S1393561
Nadere informatieToekomstgericht onderwijs
Toekomstgericht onderwijs Doelen, werkwijzen en ervaringen van scholen met een innovatief onderwijsconcept Iris Bogaers (Rudolf Steiner College Haarlem) Monique Volman (Universiteit van Amsterdam) ORD,
Nadere informatieFeedback conceptvisie DIGITALE GELETTERDHEID
Feedback conceptvisie DIGITALE GELETTERDHEID Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Dit
Nadere informatieHerziening van het curriculum in het primair en voortgezet onderwijs
Herziening van het curriculum in het primair en voortgezet onderwijs Plan van aanpak De Onderwijscoöperatie en de regiegroep Onderwijs2032 (PO-Raad en VO-raad, AVS, LAKS en Ouders & Onderwijs) hebben bij
Nadere informatie21e eeuwse vaardigheden in examenprogramma s vmbo. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
21e eeuwse vaardigheden in examenprogramma s vmbo SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 21e eeuwse vaardigheden in examenprogramma's vmbo December 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal
Nadere informatieReferentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6
Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste
Nadere informatieHet Ontwikkelteam Digitale geletterdheid geeft de volgende omschrijving aan het begrip digitale technologie:
BIJGESTELDE VISIE OP HET LEERGEBIED DIGITALE GELETTERDHEID Digitale geletterdheid is van belang voor leerlingen om toegang te krijgen tot informatie en om actief te kunnen deelnemen aan de hedendaagse
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Voortgezet Onderwijs IPC 2650 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatieCHECKLIST PO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO
AANSLUITING PO-VO AFSLUITING EN START CHECKLIST PO VOOR OVERGANG VAN PO NAAR VO Leerlingen hebben er recht op dat hun schoolloopbaan zo soepel mogelijk verloopt. De overgang van het PO (inclusief het speciaal
Nadere informatieTheoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden
Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen
Nadere informatieWat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO
Wat vraagt lesgeven met en over ict van leraren? Aanknopingspunten voor professionalisering van leraren in het PO, VO en MBO Marjoke Bakker, Rianne Kooi, Marijke Kral, Carolien van Rens & Dana Uerz Leren
Nadere informatieOnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden
OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden 29 september 2016 Netwerkdag Taalcoördinatoren en -specialisten Stéfanie van Tuinen SLO Opbouw workshop OnsOnderwijs2032 Cultuuronderwijs
Nadere informatieWORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen
WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP
Nadere informatiePrimair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444
Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het
Nadere informatieVmbo. Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo.
Vmbo Wat je als professional moet weten over kunst en cultuur in het vmbo. Kunst en cultuur onderbouw De onderbouw in het vmbo omvat de eerste twee leerjaren. Kunst en cultuur komen aan de orde in het
Nadere informatieLeerplankader kunstzinnige oriëntatie
Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Op weg naar een toekomstbestendig leerplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stéfanie van Tuinen 18 november 2014, 2012 Leerplankader kunstzinnige
Nadere informatieCurriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron. Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019
Curriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019 Vraag Pitch Wij horen graag hoe het staat met Curriculum.nu en verder". Inhoud pitch Ontwikkelingen curriculum.nu
Nadere informatieBIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE
BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):
Nadere informatieRekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)
Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?
Nadere informatieUniversiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie. Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.)
- - - Universiteit Leiden / Stichting Creativiteit & Innovatie Diverse (onderwijs) congressen en bijeenkomsten (meerdere data, i.o.) 1000+ 100+ 50+ 300+ 300+ 35 100+ 100+ 200+ 150+ 400+ Politiek, Bedrijfsleven,
Nadere informatieQuickscan voor personeel
Quickscan 2018-2019 voor personeel Uitslagen Quick Scan SBO De Vlieger Inleiding In dit rapport worden de resultaten beschreven van de Quickscan 2018-2019 voor personeel van SBO De Vlieger. De gebruikte
Nadere informatieLeermiddelenmonitor 17/18
Leermiddelenmonitor 17/18 Leermiddelen in het po en vo: gebruik, digitalisering, beschikbaarheid en beleid SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Leermiddelenmonitor 17/18 Leermiddelen in
Nadere informatieMediaplan. digitale geletterdheid TIP! School: Contactpersoon:
Mediaplan digitale geletterdheid School: Contactpersoon: De 21e-eeuwse vaardigheden zijn elf competenties die leerlingen nodig hebben om succesvol deel te nemen aan de maatschappij van de toekomst. Om
Nadere informatieNieuwe media. Ander onderwijs?
Nieuwe media. Ander onderwijs? Joke Voogt Typ hier de footer 1 Wij streven ernaar dat over vijf tot tien jaar alle leerlingen voor hun toekomstig beroep, voor het deelnemen aan het maatschappelijk leven
Nadere informatieVanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters
SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018 het curriculum Curriculum verschillende
Nadere informatieHandelingsadviezen O&O
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Mari Schoffelen ; ; 01 June 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/75289 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.
Nadere informatieVoorlichting Voortgezet Onderwijs
Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure Belangrijke
Nadere informatieWaar moet de nieuwe speelvoorziening komen?
Waar moet de nieuwe speelvoorziening komen? Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Oriëntatie op jezelf en de wereld, Mens en Maatschappij, Aardrijkskunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering
Nadere informatiefilmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)
SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.
Nadere informatieNieuwsflits Nobelhorst September 2017
Nieuwsflits Nobelhorst September 2017 Beste kinderen/ouders/verzorgers, Via deze nieuwsflits brengen we u graag regelmatig op de hoogte van de dingen die zijn geweest en de dingen die nog gaan komen. Deze
Nadere informatieHet belang van leren programmeren
Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program
Nadere informatieFactsheets Exact - schooljaar 2016/2017 - versie 1.0 - pagina 1/5
Getal & Ruimte 11e ed. Tweede Fase Getal & Ruimte 10e ed. Onderbouw Getal & Ruimte 10e ed. Tweede Fase Leerjaar 4 + De delen van leerjaar 4 (delen 1,2,3) zijn niet te Leerjaar 5 + De delen van leerjaar
Nadere informatieEen andere kijk op onderwijs
Een andere kijk op onderwijs PROF.DR. SIETSKE WASLANDER Inhoud Onderwijs: voorbereiding op de toekomst Stand van zaken in Nederland Wat nu? 2 1 3 4 2 5 Gemene deler Samenwerken Communiceren ICT geletterdheid
Nadere informatieCKV Festival 2012. CKV festival 2012
C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van
Nadere informatie1 van :30
Statistieken Naam formulier Titel formulier Aantal vragen 60 Totaal aantal ingevuld 277 mediatheek De mediatheek en informatievaardigheden in het voortgezet onderwijs 1. Welke onderwijsniveau's biedt de
Nadere informatieOpbrengstgericht werken moet je doen! 3 e jaarcongres VMBO: Praktisch VMBO De Reehorst Ede, 24 januari 2012
Opbrengstgericht werken moet je doen! 3 e jaarcongres VMBO: Praktisch VMBO De Reehorst Ede, 24 januari 2012 Hoe zo: opbrengstgericht werken? data driven teaching Minister van OCW stuurt het Aktieplan Beter
Nadere informatieVERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Engels / Moderne Vreemde Talen
VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Engels / Moderne Vreemde Talen 1. Achtergrond In maart 2018 zijn negen ontwikkelteams met daarin leraren en schoolleiders uit het
Nadere informatieVoorlichting Voortgezet Onderwijs
Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure Belangrijke
Nadere informatieWerkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?
Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?
Nadere informatieDon Bosco College. Advies basisschool. Jouw groei is ons doel. LVS Ervaringen met de leerling
Don Bosco College Jouw groei is ons doel Advies basisschool LVS Ervaringen met de leerling Brede scholengemeenschap VWO HAVO VMBO Voortgezet Onderwijs in schema WO HBO MBO Werken 6 VWO 5 HAVO 4 V M B O
Nadere informatieKoers. Onderwijs anders organiseren
We zijn op Koers! Ben jij iemand die graag de ruimte krijgt om de dingen te doen die je graag wilt doen? Iemand die graag wil ontdekken waar je echt goed in bent? Die graag zelf bepaalt op welke manier
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieVoorlichting Voortgezet Onderwijs
Voorlichting Voortgezet Onderwijs Onderwerpen die besproken worden: Onderbouw VO Bovenbouw VO LWOO vmbo havo/vwo En daarna? Factoren voor schoolkeuze Scholen in de regio Aanmeldingsprocedure Belangrijke
Nadere informatieTien competenties voor de 21 e eeuw
Tien competenties voor de 21 e eeuw Natuurlijk leren in de 21 e eeuw 28 september, Keete Voerman en Anne Remmerswaal Programma Introductie Waar denk je aan? Uitwerking model Aan de slag met aanpak voor
Nadere informatieWerken aan 21 e eeuwse vaardigheden met NPDL
Werken aan 21 e eeuwse vaardigheden met NPDL Door: Fréderieke van Eersel (Eigenaar Eduet www.eduet.nl /adviseur eigentijds onderwijs) Op veel onderwijssites en in veel beleidsstukken kom je de term 21st
Nadere informatieEvalueren van de kwaliteit van onderzoek
Evalueren van de kwaliteit van onderzoek Een aanpak voor zelfevaluatie van nauwkeurigheid, betrouwbaarheid en validiteit door vwo-leerlingen bij onderzoek in de bètavakken Promotieonderzoek in kader van
Nadere informatieDe visie van Amersfoortse PO-scholen en VO-scholen op het onderwijs in Amersfoort in 2030
De van Amersfoortse PO-scholen en VO-scholen op het onderwijs in Amersfoort in 2030 Denkstap 1 Denkstap 2 Relevante trends en Visie factoren Denkstap 1: Trends en factoren Denkstap 1 Welke trends en factoren
Nadere informatieVan Industrieel tijdperk Kennis/Netwerk tijdperk
Wat gaan we doen? 20.00u: Inloop 20.10u: Opening 20.15u: Start presentatie 21.00u: In groepjes uit elkaar 21.30u: Terugkoppeling 21.40u: Afsluiting 22.00u: Einde Veranderen Van Industrieel tijdperk Kennis/Netwerk
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus EA DEN HAAG
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Primair Onderwijs Voortgezet Onderwijs Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatie1 en 2 oktober 2013. Bezoek aan Groningen
1 en 2 oktober 2013 Bezoek aan Groningen programma 1-2 oktober 2013 www.cultuurindespiegel.be 1. Stavaza van CIS Nederland 2. Emiel Copini (14-18jaar) en Theisje van Dorsten (4-10 jaar) 3. Astrid Rass
Nadere informatieNOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)
NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus
Nadere informatieDigitale Geletterdheid. Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO. Producten en prijzen 2019 DIGIT DIGIT. DigitaleGeletterdheid.
Digitale Geletterdheid Voor Praktijkonderwijs, VMBO, en HAVO / VWO Producten en prijzen 2019 DigitaleGeletterdheid.nl 1 Juli 2019 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Digitale geletterdheid in het curriculum...
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 1873 16 januari 2018 Regeling van de Minister voor Basis- en Voortgezet Onderwijs en Media van 8 januari 2018, nr. VO/BZO/1168692,
Nadere informatieHet Leukste Vmbo. Haalt je beste binnenste buiten. Van ALMELO. Open dagen
ar ol ja Scho 2020 / 2019 Het Leukste Vmbo Open dagen Van ALMELO Woensdag 28 november 2018 van 15.00 tot 20.00 uur Woensdag 16 januari 2019 van 15.00 tot 20.00 uur Haalt je beste binnenste buiten. informatie
Nadere informatieFeedback conceptvisie KUNST & CULTUUR
Feedback conceptvisie KUNST & CULTUUR Reactieformulier Curriculum.nu visie Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair
Nadere informatie21e eeuwse vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs. SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling
21e eeuwse vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling 21e eeuwse vaardigheden in het curriculum van het funderend onderwijs Verantwoording
Nadere informatieVan lespraktijk naar een visie op W&T. Dr. Tim van Wessel
Van lespraktijk naar een visie op W&T Dr. Tim van Wessel Programma vandaag n Uitwisseling lesplannen n Van lesactiviteiten naar een visie op W&T onderwijs n Wat doen jullie al en wat ontbreekt nog? de
Nadere informatieVNK-e (Vereniging Nederlandse Kunsthistorici, sectie educatie)
KunstEnCultuur - - - VNK-e (Vereniging Nederlandse Kunsthistorici, sectie educatie) 10 Beschrijft de conceptvisie in voldoende mate de relevantie van ons leergebied voor de ontwikkeling van de leerling?
Nadere informatieOver doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch
Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Beschrijving van het arrangement voor talentontwikkeling Bureau Babel is een intermediair tussen
Nadere informatieWerkopdracht derde ontwikkelsessie
Werkopdracht derde ontwikkelsessie Preambule Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het
Nadere informatieGelet op artikel 9, vijfde lid, van de Wet op het primair onderwijs en artikel 11b, eerste lid, van de Wet op het voortgezet onderwijs;
Besluit van houdende wijziging van het Besluit vernieuwde kerndoelen WPO en het Besluit kerndoelen onderbouw VO in verband met de canon van Nederland Op de voordracht van de Staatssecretarissen van Onderwijs,
Nadere informatieTEST COACHING CULTUURWIJSHENGELO Totaal aantal vragen: 10
TOPHES 04/04/2018 TEST COACHING CULTUURWIJSHENGELO Totaal aantal vragen: 10 De meeste juiste antwoorden: #6 Minste Juiste antwoorden: #6 1. De volgende coachingsvragen komen naar voren bij enkele basisscholen.
Nadere informatieVERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Burgerschap
VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Burgerschap 1. Achtergrond In maart 2018 zijn 9 ontwikkelteams met daarin leraren en schoolleiders uit het primair en voortgezet
Nadere informatieCultuur in de Spiegel Vlaanderen-Nederland. Barend van Heusden met Emiel Copini en Astrid Rass Groningen, 1 oktober 2013
Cultuur in de Spiegel Vlaanderen-Nederland Barend van Heusden met Emiel Copini en Astrid Rass Groningen, 1 oktober 2013 Het CiS-project: - Vraagstelling: tegemoet komen aan beoefte aan houvast m.b.t. -
Nadere informatieRAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER
RAPPORT ONDERZOEK REKENEN-WISKUNDE BASISSCHOOL ALBERT SCHWEITZER School : basisschool Albert Schweitzer Plaats : Emmeloord BRIN-nummer : 08JS Onderzoeksnummer : 94651 Datum schoolbezoek : 4 juni 2007 Datum
Nadere informatieGespreksnotitie: aanpak van de ontwikkelfase door de coördinatiegroep
Gespreksnotitie: aanpak van de ontwikkelfase door de coördinatiegroep 1. Aanleiding Op 20 april jl. heeft de Tweede Kamer met de staatssecretaris het voorstel van de coördinatiegroep over de curriculumherziening
Nadere informatie#mediawijsheid in jouw onderwijs.
Aan de slag met Vmbo - mbo in verbinding: wendbaar en weerbaar Donderdag 29 november 2018 #mediawijsheid in jouw onderwijs. Mediawijsheid in het MBO Wat is mediawijsheid? Waarom er mee aan de slag? Moet
Nadere informatieHoofdlijn advies. Wat vind jij? Laat het ons weten op: Persoonlijke ontwikkeling. Basiskennis en -vaardigheden. Vakoverstijgend leren
Hoofdlijn advies Taalvaardig Rekenvaardig Digitaal vaardig Sociaal vaardig Persoonlijke ontwikkeling Basisvaardigheden Basiskennis en -vaardigheden Natuur & technologie Mens & maatschappij Taal & cultuur
Nadere informatieMens en Natuur, Natuurkunde. VO onderbouw (havo/vwo) 2-3 lesuren
De sneeuwpop Voor de docent Vak(gebied) Schooltype / afdeling Mens en Natuur, Natuurkunde VO onderbouw (havo/vwo) Leerjaar 1 Tijdsinvestering Vakinhoud 2-3 lesuren Warmtegeleiding en -isolatie in dagelijkse
Nadere informatieSlimmer bewegen. Zelfregulatie in de gymles
Slimmer bewegen Zelfregulatie in de gymles Landelijk studiedag vo 20 januari 2016 Ger van Mossel (g.vanmossel@slo.nl) & Eric Swinkels (e.swinkels@slo.nl) 1 Bronnen en materialen Artikel: Bruijn, A. de
Nadere informatiePresentatie tijdens lesjes middag. De Vos: jouw slimste keuze!
Presentatie tijdens lesjes middag De Vos: jouw slimste keuze! Visie Strategisch Beleidsplan Onze primaire functie en ons hoofddoel is het ontplooien van leerlingen op basis van individuele kwaliteiten.
Nadere informatieGoed op weg naar het vo 2015-2016
Goed op weg naar het vo 2015-2016 Een goede overstap van basisonderwijs naar voortgezet onderwijs is erg belangrijk: motivatie & zelfvertrouwen plezier houden in leren opmaat voor vervolgopleiding/werken
Nadere informatieGaat 'gezond bewegen' het verschil maken?
Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO Studiedag 20-01-2016 Berend Brouwer (b.brouwer@slo.nl) Agenda Warming-up Het leerplankader SBGL Thema 'bewegen
Nadere informatieBasis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing
Basis voor cultuureducatie als basis voor vernieuwing Ronald Kox, hoofd Cultuureducatie Nieuwegein, 17 maart 2017 ronaldkox@lkca.nl Waarom kunst en cultuur? Artistiek-creatief proces Iteratief proces Universeel
Nadere informatieBezinning op onderwijs in de veranderende maats
Bezinning op onderwijs in de veranderende maats Onderwijs Waar moet onderwijs op voorbereiden? Op 17 november 2014 lanceerde Sander Dekker, staatssecretaris van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en
Nadere informatie