Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken?"

Transcriptie

1 Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO Studiedag Berend Brouwer

2 Agenda Warming-up Het leerplankader SBGL Thema 'bewegen en sport' 'Gezond bewegen' op school: hoe dan?

3 Het Leerplankader Sport, bewegen en een gezonde leefstijl (SBGL) Een opdracht van de gezamenlijke ministeries van OCW en VWS Bedoeld om de aandacht in het onderwijs voor gezonde leefstijl te kanaliseren Resultaat van externe druk en interne vraag

4 Sluit aan bij gezonde schoolaanpak Ordening naar GS Thema's Sociaal-emotionele ontwikkeling Voeding Bewegen en sport Persoonlijke verzorging Genotmiddelen Relaties en seksualiteit Fysieke veiligheid Ordening naar 'onderwijs'-sector van 0 24 jaar Kinderopvang / PO (3) / VO (1+2) / MBO / HO-WO

5 Thema's en zo Voor elk thema (zeg: Y) is de inhoud nader verkaveld: Kern 1 Kern 2 Subkern a Subkern b Inhouden / Vakbegrippen Subkern c Kern 3 Etc.

6 Gericht op gedrag

7 Recapituleren Richtinggevende, niet verplichte, uitwerking kerndoelen Mikt vooral op coördinatoren gezonde leefstijl / curriculumverantwoordelijken Macroniveau, uitwerking naar praktijk en leermiddelen in vervolgtraject Voor 0-24 jaar doorlopend Mikt op vergroten persoonlijke effectiviteit Sluit aan bij Gezonde School-aanpak en thema's Ontwikkeld samen met landelijke expertisecentra

8 Thema 'bewegen en sport' wat moeten leerlingen op school, leren / aangeboden krijgen om bij te dragen aan het ontwikkelen van een gezonde leefstijl in de zin van Het vermogen zich aan te passen en een eigen regie te voeren, in het licht van fysieke, emotionele en sociale uitdagingen van het leven'. En dus niet: wat moeten kinderen doen om gezond te zijn

9 Luik 2: Fysieke activiteit (PA) Voldoende bewegen stimuleren weinig zitten / gewoontevorming bevorderen Fitheid verbeteren fitheid verbeteren / overgewicht verminderen Beter (cognitief) presteren energie reguleren / stimuleren hersens Bewegend leren (bewegen als didactiek) Competentie-ontwikkeling sociaal gedrag en redzaamheid / beroepscompetenties Sportief (top)talent helpen ontplooien Sociale binding bevorderen groepssfeer / school als leefgemeenschap

10 Luik 1: Goed leren deelnemen aan sport- en bewegingssituaties Kortweg: meervoudige deelnamebekwaamheid Op basis van de wettelijke basis: kerndoelen en eindtermen / examenprogramma's Op basis van collectieve 'afspraak' Human movement and sports in 2028 (2011)

11 Wettelijke basis van LO (1) PO / SO: - Onderbouw VO 58 (en VSO). De leerling leert door deel te nemen aan praktische bewegingsactiviteiten de waarde van het bewegen voor gezondheid en welzijn kennen en ervaren. VMBO: LO1/K/7 (atletiek): Basiskenmerken van training aangeven, conditieaspecten meten (en oog hebben voor veiligheid en regelende taken uitvoeren).

12 Wettelijke basis van LO (2) LO in havo/vwo Domein D: Bewegen en gezondheid De kandidaat kan op basis van eigen ervaring met en inzicht in de betekenis van sport en bewegen voor de (beleving van) gezondheid in brede zin verantwoord omgaan met belasting en risico's in bewegingssituaties, en een trainingsprogramma opstellen dat past bij de eigen mogelijkheden. Bewegen en sport in Mbo Vitaal burgerschap / werknemerschap

13 Scenario s HM&S in 2028 Lichamelijke opvoeding (lichamelijke opvoeding) Gezonde en actieve leefstijl (bewegen en gezondheid) Iedereen doet mee door bewegen (bewegingsvorming) Nederland in de top 10 (sportonderwijs) Speelruimte geven (bewegingsspel) Wegwijs in bewegingscultuur (bewegingsoriëntatie)

14 Resultaat HM&S 2028 in schema S P E E L R U I M T E Sportieve school Persoonlijke ontwikkeling Toptalent Leren deelnemen aan sport- en bewegingssituaties Gezonde school Meedoen Gezonde en actieve leefstijl G E V E N Pedagogische context

15 Sleutels voor kwaliteit van bewegingsonderwijs Onderdeel van persoonlijke ontwikkeling Waarden en normen respecteren Goed leren bewegen Bewegen leren regelen Bewegen beleven Samen leren bewegen (regelen) Gezond bewegen Bewegen als middel leren inzetten

16 Globale doorlopende leerlijnen voor bewegingsonderwijs (PE) Bewegen verbeteren vaardig bewegen veilig bewegen Bewegen regelen regelende taken jezelf ontwikkelen Bewegen waarderen bewegen beleven inbreng van anderen waarderen bewegen kiezen Gezond bewegen leren trainen intensief bewegen leren waarderen

17 Bewegingsonderwijs en sport en gezonde leefstijl Kunnen en willen deelnemen aan bewegen en sport in meerdere rollen met (pedagogische) kwaliteit, diepte-investering, onderdeel van (een actieve) leefstijl Gezond bewegen leren trainen en intensief bewegen leren waarderen Voldoende bewegen gewoontevorming bevorderen en direct effect Fitheid verbeteren prestatievermogen verbeteren en overgewicht verminderen Benutten van de voordelen van deelnemen aan bewegen en sport

18 !Voortdurend switchen tussen! Brede (welbevinden) opvatting van gezondheid Sport en bewegingssituaties als menselijk handelen, onderdeel van onze bewegingscultuur Leren deelnemen aan sport- en bewegingssituaties Bewegingsonderwijs breed (meerdere tijden, plaatsen, verbanden) Smalle (fitheid) opvatting van gezondheid Bewegen en sport als fysieke activiteit Effecten van deelnemen aan bewegen en sport Bewegingsonderwijs smal (lessen)

19 Kernvragen voor de docent LO Wat is wel of geen taak van onderwijs? Wat hoort wel of niet tot de opdracht van bewegingsonderwijs? Voor welke invalshoeken heb je een eerstegraads opgeleide leraar nodig? Welke visie draag je uit (wat zeg je) en welke visie breng je in praktijk (wat doe je)? Hoe pak je het aan zodat je waar maakt wat je gekozen hebt?

Bewegen en sport. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1. Bewegen en sport

Bewegen en sport. Bron: http://gezondeleefstijl.slo.nl 1. Bewegen en sport Een actieve leefstijl is een wezenlijk bestanddeel van een gezonde leefstijl. Een actieve leefstijl draagt bij aan kwaliteit van leven of gezondheid in de breedste zin van het woord. De school kan op diverse

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs en schoolsport in 2028

Bewegingsonderwijs en schoolsport in 2028 Bewegingsonderwijs en schoolsport in 2028 Bruggen slaan 11 feb 2011 Berend Brouwer (b.brouwer@slo.nl) Marco van Berkel (m.vanberkel@slo.nl) Toekomstvisie LO 2028: waarom? [1] Ontwikkelingen in het bewegingsonderwijs

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs en sport (PO - havo/vwo)

Bewegingsonderwijs en sport (PO - havo/vwo) Bewegingsonderwijs en sport (PO - havo/vwo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo/vwo bovenbouw exameneenheden Sleutels 1. Bewegen verbeteren 57: De leerlingen leren op een verantwoorde

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs en sport (PO - vmbo)

Bewegingsonderwijs en sport (PO - vmbo) Bewegingsonderwijs en sport (PO - vmbo) Sectoren kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw vmbo bovenbouw exameneenheden Sleutels 1. Bewegen verbeteren 57: De leerlingen leren op een verantwoorde

Nadere informatie

Sportieve bb- en kbleerlingen

Sportieve bb- en kbleerlingen Sportieve bb- en kbleerlingen in de bovenbouw van het vmbo Leerarrangementen voor het inrichten van beroepsgerichte programma's voor sportieve leerlingen die met en voor mensen willen werken Martha Haverkamp

Nadere informatie

Bewegen in en om het onderwijs. Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen

Bewegen in en om het onderwijs. Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen Bewegen in en om het onderwijs Workshop 2 en 6 Leonie de Regt en Dave Schoonen Wat is scoolsport? Een aanpak waarmee de school werkt aan een gezonde en actieve leefstijl voor de leerlingen. Dit betekent

Nadere informatie

NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen. SLO Ger van Mossel

NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen. SLO Ger van Mossel NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen SLO Ger van Mossel (g.vanmossel@slo.nl) Kennismaking Wie...? Werkwijze bijeenkomst Leerplankader Gezonde leefstijl Naar een leerplan gezonde leefstijl

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - vmbo)

Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - vmbo) Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - vmbo) De samengevatte vakinhoudelijke kerndoelen en eindtermen per perspectief of sleutel voor kwaliteit Sleutel PO Onderbouw VO Vmbo 1. Bewegen verbeteren Nr.

Nadere informatie

Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - havo/vwo)

Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - havo/vwo) Doorlopende leerlijn Bewegen en sport (PO - havo/vwo) De samengevatte vakinhoudelijke kerndoelen en eindtermen per sleutel kwaliteit Sleutel PO Onderbouw 3e 1. Bewegen verbeteren Nr. 57: Leren op een verantwoorde

Nadere informatie

Kerndoelen primair onderwijs

Kerndoelen primair onderwijs Kerndoelen primair onderwijs Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Tekst: Productie: Ontwerp: Druk: Projectnr.: 36027/8000 Uitgave: April 2006 Jan Greven & Jos Letschert SLO

Nadere informatie

Workshop. De buurtsportcoach en de Gezonde School

Workshop. De buurtsportcoach en de Gezonde School Workshop De buurtsportcoach en de Gezonde School Gezonde Scholen presteren beter! (Scholieren en Leraren) Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde

Nadere informatie

Examenprogramma bewegen, sport en maatschappij

Examenprogramma bewegen, sport en maatschappij Examenprogramma bewegen, sport en maatschappij Havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Bewegen

Nadere informatie

WAT MOET EN WAT MAG IN DE ONDERBOUW? versie. Sinds 1 augustus 2006. Onderbouw-VO. d e f i n i t i e v e LEERSTOFAANBOD ONDERWIJSTIJD

WAT MOET EN WAT MAG IN DE ONDERBOUW? versie. Sinds 1 augustus 2006. Onderbouw-VO. d e f i n i t i e v e LEERSTOFAANBOD ONDERWIJSTIJD WAT MOET EN WAT MAG geactualiseerdee n versie d e f i n i t i e v e IN DE ONDERBOUW? Onderbouw-VO Noordzeelaan 24A 8017 JW Zwolle T 038 42 54 750 F 038 42 54 760 Postbus 266 8000 AG Zwolle E info@onderbouw-vo.nl

Nadere informatie

1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn

1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden, zijn Eamenprogramma lichamelijke opvoeding 2 Informatiewijzer 1. Preambule 2. Leeswijzer 3. Lichamelijke opvoeding 2 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs

kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs Martin Klein Tank Leerplan(kader) Techniekpact jaarconferentie Wetenschap & 19 technologie mei 2014 Waarom?

Nadere informatie

Beleidsplan bewegingsonderwijs rkbs Maria Datum: 19-11-2009. Bron: Herziene kerndoelen Basisonderwijs. Bewegingsonderwijs.

Beleidsplan bewegingsonderwijs rkbs Maria Datum: 19-11-2009. Bron: Herziene kerndoelen Basisonderwijs. Bewegingsonderwijs. Beleidsplan bewegingsonderwijs rkbs Maria Datum: 19-11-2009 Bron: Herziene kerndoelen Basisonderwijs Bewegingsonderwijs Karakteristiek: Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein

Nadere informatie

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1

WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Welzijn WELZIJN BURGERSCHAPSLEREN THEMA 1 Vitaal burgerschap gaat over gezond leven en gezond denken. Die vitaliteit is er niet vanzelf, maar moet worden opgebouwd en onderhouden. Dat vraagt om bewustwording

Nadere informatie

CKV Festival 2012. CKV festival 2012

CKV Festival 2012. CKV festival 2012 C CKV Festival 2012 Het CKV Festival vindt in 2012 plaats op 23 en 30 oktober. Twee dagen gaan de Bredase leerlingen van het voortgezet onderwijs naar de culturele instellingen van Breda. De basis van

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs Nutsschool Zorgvliet. [Company Name]

Bewegingsonderwijs Nutsschool Zorgvliet. [Company Name] Bewegingsonderwijs Nutsschool Zorgvliet Door: M Lange Nutsschool Zorgvliet Dartijn en Hde aag [Company Name] Voorwoord: Niet zo lang geleden ontmoette ik een generatiegenote, een vrouw van deze tijd. Zo,

Nadere informatie

Sportklassen in onderbouw vo

Sportklassen in onderbouw vo Sportklassen in onderbouw vo Landelijke studiedag vo 18 januari 2017 Ger van Mossel email g.vanmossel@slo.nl 1 Programma Inleiding Onderzoek Sportklassen in onderbouw vo Sportklasprofielen Discussie en

Nadere informatie

Ultimate frisbee. LO2 studiedag. Do 22 november Eric Swinkels

Ultimate frisbee. LO2 studiedag. Do 22 november Eric Swinkels Ultimate frisbee LO2 studiedag Do 22 november 2012 Eric Swinkels e.swinkels@slo.nl Programma Introductie 14.30 uur Mikken (discgolf) Samenspelen (discathlon) Ontwerp discgolf-parcours 14.45 uur Technieken

Nadere informatie

Gezonde leerlingen presteren beter!

Gezonde leerlingen presteren beter! Gezonde leerlingen presteren beter! Wie ben ik? Monique van Ark (ark.van.m@hsleiden.nl) HALO pabo 10 jaar vakleerkracht primair onderwijs 5 jaar coördinator vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen

Nadere informatie

Meerdaagse trainingen voor bewustzijn, motivatie én plezier op de werkvloer

Meerdaagse trainingen voor bewustzijn, motivatie én plezier op de werkvloer Sport werkt! Meerdaagse trainingen voor bewustzijn, motivatie én plezier op de werkvloer Leer optimaal samenwerken, omgaan met stress en effectief communiceren Nederlands Instituut voor Vechtsport en Maatschappij

Nadere informatie

Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl in en rondom de school. Voor, door en met de scholen

Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl in en rondom de school. Voor, door en met de scholen Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl in en rondom de school Voor, door en met de scholen 2012-2016 Waarom? Waarom zouden scholen aandacht moeten besteden aan sport, bewegen en gezonde

Nadere informatie

Inhoud. Poll. Dynamische schooldag En wat nu als ik meer wil weten: Remo Mombarg, Marieke Westendorp en Arjan Pruim

Inhoud. Poll. Dynamische schooldag En wat nu als ik meer wil weten:   Remo Mombarg, Marieke Westendorp en Arjan Pruim 1 Inhoud Move to make a difference Dynamische schooldag En wat nu als ik meer wil weten: www.hanze.nl\lps Remo Mombarg, Marieke Westendorp en Arjan Pruim Overzicht Belang van bewegen De gezondheid van

Nadere informatie

Bewegen & sport. Meewerken aan het onderwijs van morgen

Bewegen & sport. Meewerken aan het onderwijs van morgen Bewegen & sport Meewerken aan het onderwijs van morgen Onder de naam Curriculum.nu vindt een landelijke herziening van het vaste onderwijsprogramma van alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs

Nadere informatie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie

Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Werkopdracht vierde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal

Nadere informatie

Bevindingen interviews primair onderwijs

Bevindingen interviews primair onderwijs Bevindingen interviews primair onderwijs Naast rekenen en taal, ook voor gezonde leefstijl op school doorlopende leerlijnen vanaf de kleuters, naar het voortgezet onderwijs en het mbo. Utopie of werkelijkheid?

Nadere informatie

Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs

Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs Lichamelijke opvoeding in het basisonderwijs BEWEGINGSONDERWIJS Karakteristiek Kinderen bewegen veel en graag. Dat zien we bijvoorbeeld op het schoolplein tijdens het buitenspelen van de kleuters. Het

Nadere informatie

Talen in het curriculum van de toekomst

Talen in het curriculum van de toekomst Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs in 2028

Bewegingsonderwijs in 2028 TOPIC Bewegingsonderwijs in 2028 Hoe ziet de toekomst van het bewegingsonderwijs eruit? Hoe zouden we willen dat die toekomst er uit ziet? Welke tendensen zijn te voorzien en hoe gaan we daar mee om? Met

Nadere informatie

Welkom op de KVLO ledenpeiling Bestaat het vak LO nog in 2032?

Welkom op de KVLO ledenpeiling Bestaat het vak LO nog in 2032? Welkom op de KVLO ledenpeiling Bestaat het vak LO nog in 2032? 30-09-2016 Warming up: Het belang van bewegingsonderwijs Jongleren met drie belangen: goed leren 3 de bal is goed Goed een gezamenlijk oordeel

Nadere informatie

Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting

Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting Lokaal Educatieve Agenda Breda samenvatting LEA en partners LEA staat symbool voor de Bredase jeugd van 0 tot 23 jaar die alle kansen krijgt om een goede schoolloopbaan te doorlopen: een kind van 0 tot

Nadere informatie

Gezonde Scholen presteren beter!

Gezonde Scholen presteren beter! Gezonde Scholen presteren beter! Aan de slag met de Gezonde School! Onderwijsinstellingen Gemeente Oss 14-10-2014 Inhoud Wat is de Gezonde School? Kernpunten Gezonde School Gezonde School aanpak Vignet

Nadere informatie

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013

Vorm en inhoud geven aan burgerschap. MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Vorm en inhoud geven aan burgerschap MaatschapJIJ, passie voor vorming CNV Onderwijs, 30 januari 2013 Inhoud Inleiding Bespiegelingen burgerschap Praktische middelen: - Kijk in mijn wijk - Geen grapjes

Nadere informatie

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het onderwijs

Ontwikkelingen in het onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ontwikkelingen in het onderwijs Marja van Graft Inspiratiedag NME 10 april 2017 Leerplan(kader) Wetenschap & technologie Doelen bijeenkomst informeren

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

Bewegingsonderwijs en sport

Bewegingsonderwijs en sport Bewegingsonderwijs en sport Vakspecifieke trendanalyse 2015 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Bewegingsonderwijs en sport Vakspecifieke trendanalyse 2015 April 2015 Verantwoording 2015

Nadere informatie

Gezonde School en Buurtsportcoach. Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl

Gezonde School en Buurtsportcoach. Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl Gezonde School en Buurtsportcoach Onderwijsagenda Sport, Bewegen en een Gezonde Leefstijl Inhoud Voorstellen Wat is de Gezonde School? Kernpunten Gezonde School Gezonde School - aanpak Vignet Gezonde School

Nadere informatie

Curriculum.nu op stoom

Curriculum.nu op stoom En verder Curriculum.nu op stoom In Lichamelijke Opvoeding Magazine 5 stond al een stuk over het werk van het ontwikkelteam (OT) Bewegen & Sport van curriculum.nu. Inmiddels is ook de derde van in totaal

Nadere informatie

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 3 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 3 Stichting

Nadere informatie

Een Punt voor Gym?! toetsing binnen de Lichamelijke Opvoeding

Een Punt voor Gym?! toetsing binnen de Lichamelijke Opvoeding Een Punt voor Gym?! toetsing binnen de Lichamelijke Opvoeding Lars Borghouts 1, Menno Slingerland 1, Leen Haerens 2 1. Fontys Sporthogeschool, Eindhoven, Nederland 2. Universiteit Gent, België Inleiding

Nadere informatie

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door: Wij willen de leerlingen voorbereiden op hun toekomst middels betekenisvol en uitdagend onderwijs dat een wezenlijke bijdrage levert aan het mens-worden van onze leerlingen. Onze leerlingen mogen zijn.

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

Leerroute 3 en 4. Modules met bijbehorende vakken/vakomschrijving Kerndoelen 1

Leerroute 3 en 4. Modules met bijbehorende vakken/vakomschrijving Kerndoelen 1 Leerroute 3 en 4 Modules met bijbehorende vakken/vakomschrijving Kerndoelen 1 Onderwijsmodules AVO Lezen - Woord en tekstlezen 1.3, 1.7, 1.8 - Begrijpend lezen 1.3, 1.4, 1.7, 1.8, 1.9 - Boekoriëntatie

Nadere informatie

Vitaal Leiderschap Inzet op Maat

Vitaal Leiderschap Inzet op Maat Vitaal Leiderschap Inzet op Maat Wat wil je graag weten? Waar zit je niet op te wachten? Paul Rijnierse Vitaliteitspecialist Ik help mensen en organisaties het beste uit zichzelf en elkaar te halen! www.adaptics.nl

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

Subsidieaanvraag Samendoen 2019 Combinatiefunctionaris Sport

Subsidieaanvraag Samendoen 2019 Combinatiefunctionaris Sport Subsidieaanvraag Samendoen 2019 Combinatiefunctionaris Sport Lotte Wiekamp, Kim Overbeek: combinatiefunctionaris sport en Saskia Smeenk: directeur Leerdam: juli 2018 1 1 Inleiding Via deze weg dient SamenDoen

Nadere informatie

Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen

Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen Toekomstscenario s ROC ASA Utrecht Sport en bewegen De weg naar de werkconferentie 1 Inhoud Centrale vraag Scenario-ontwikkeling Deskresearch Expertgesprekken Confrontatie Clusteren kernonzekerheden Scenario

Nadere informatie

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016

Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020. Workshop 18 februari 2016 Lokaal gezondheidsbeleid 2016-2020 Workshop 18 februari 2016 Programma 9.30 uur Welkom Toelichting VTV 2014 en Kamerbrief VWS landelijk gezondheidsbeleid Concept Positieve Gezondheid Wat is integraal gezondheidsbeleid?

Nadere informatie

Op expeditie naar waarde(n)

Op expeditie naar waarde(n) Op expeditie naar waarde(n) 21e eeuwse educatie Effectief leiderschap Vakmanschap: de leraar doet ertoe! Verbinding met de gemeenschap Waardengedreven onderwijs Op expeditie naar waarde(n) De hele opvoeding

Nadere informatie

Examenprogramma lichamelijke opvoeding 1

Examenprogramma lichamelijke opvoeding 1 Examenprogramma lichamelijke opvoeding 1 Informatiewijzer Preambule 1 Leeswijzer 2 lichamelijke opvoeding 1 3 1. Preambule De zes algemene onderwijsdoelen die voor alle vakken en sectoren in het vmbo gelden,

Nadere informatie

Opleiden voor een gezonde start van de carrière?!

Opleiden voor een gezonde start van de carrière?! Opleiden voor een gezonde start van de carrière?! Hoeveel studenten in het mbo ontbijten niet? Hoeveel studenten in het mbo ontbijten niet? Maatschappelijke urgentie Maatschappelijke urgentie Overgewicht

Nadere informatie

Fontys Sporthogeschool

Fontys Sporthogeschool Fontys Sporthogeschool Workshop LO2 en maatschappelijke stage Dennis Witsiers Docent Fontys Sporthogeschool SLO netwerkbegeleider BSM ZO Coördinator Praktijk Opleiding LO Tilburg Koos van Maurik Docent

Nadere informatie

Curriculum in beweging

Curriculum in beweging Curriculum in beweging SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Strategische Agenda SLO 2017-2020 Curriculum in beweging De afgelopen twee jaar is een breed, landelijk debat gevoerd over een

Nadere informatie

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen?

Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie. Opbrengsten ontwikkelsessie 5. Wat zijn bouwstenen? Werkopdracht vijfde ontwikkelsessie Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die bijdragen aan de samenleving, economisch zelfstandig zijn én met zelfvertrouwen in het leven staan?

Nadere informatie

Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters

Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018 het curriculum Curriculum verschillende

Nadere informatie

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden

Meer vermogen als kern van integraal beleid. Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Meer vermogen als kern van integraal beleid Sjaak de Gouw, 1 december 2015, Leiden Centrale thema Positieve gezondheid: het vermogen van mensen om zich aan te passen en eigen regie te voeren in het licht

Nadere informatie

De visie van Amersfoortse PO-scholen en VO-scholen op het onderwijs in Amersfoort in 2030

De visie van Amersfoortse PO-scholen en VO-scholen op het onderwijs in Amersfoort in 2030 De van Amersfoortse PO-scholen en VO-scholen op het onderwijs in Amersfoort in 2030 Denkstap 1 Denkstap 2 Relevante trends en Visie factoren Denkstap 1: Trends en factoren Denkstap 1 Welke trends en factoren

Nadere informatie

Leerplankader kunstzinnige oriëntatie

Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Op weg naar een toekomstbestendig leerplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stéfanie van Tuinen 18 november 2014, 2012 Leerplankader kunstzinnige

Nadere informatie

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid

Nadere informatie

Schoolgids Carré College (samenvatting)

Schoolgids Carré College (samenvatting) Schoolgids Carré College (samenvatting) 2016-2017 1 Over het Carré College Praktijkgericht Nu naar het Carré College, straks een baan Op het Carré College bieden we de best denkbare voorbereiding op MBO

Nadere informatie

Burgerschap in de buurtalen. Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018

Burgerschap in de buurtalen. Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018 Burgerschap in de buurtalen Annette van der Laan & Marjolein Haandrikman - DIA 25 mei 2018 Voorstellen Annette van der Laan (a.vanderlaan@slo.nl) Leerplanontwikkelaar SLO primair/speciaal onderwijs en

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

visie daarnaast visie op pedagogisch klimaat en op school als organisatie

visie daarnaast visie op pedagogisch klimaat en op school als organisatie visie... op de toekomst van onze leerlingen: Prisma bereidt leerlingen voor op een plek in de maatschappij, waarin zij zo zelfstandig mogelijk kunnen functioneren.... op onderwijs: Het onderwijs daagt

Nadere informatie

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten

Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Schoolfruit in de les Handleiding bij de lessen van EU-Schoolfruit en SchoolGruiten Lessen over fruit en groente: geef leerlingen iets extra s mee! Uw school doet mee met het EU-Schoolfruitprogramma. Na

Nadere informatie

bewegingsonderwijs Kennisbasis bewegingsonderwijs op de Pabo

bewegingsonderwijs Kennisbasis bewegingsonderwijs op de Pabo bewegingsonderwijs Belang van het vak Het bewegingsonderwijs aan de Pabo is exclusief gericht op de bevoegdheid voor groep 1 en 2, voorts op bewegen in brede context: bewegingsactiviteiten die op de basisschool

Nadere informatie

Beleidsplan Gezonde School

Beleidsplan Gezonde School Beleidsplan Gezonde School Stedelijk Gymnasium Haarlem Inhoud: - Inleiding - Visie - Beleid Roken, alcohol- en drugspreventie - Doelstellingen en handhaving - Borging - Communicatie - Evaluatie - Externe

Nadere informatie

opvoeding LICHAMELIJKE MAGAZINE LOREM IPSUM amet OOSTENRIJKSE LECHTAL in memoriam Jacques Neutkens TOPIC Sport, bewegen en gezonde leefstijl kvlo.

opvoeding LICHAMELIJKE MAGAZINE LOREM IPSUM amet OOSTENRIJKSE LECHTAL in memoriam Jacques Neutkens TOPIC Sport, bewegen en gezonde leefstijl kvlo. HET MAGAZINE VAN DE KONINKLIJKE VERENIGING VOOR LICHAMELIJKE OPVOEDING LICHAMELIJKE MAGAZINE opvoeding NUMMER 7 Jaargang 103 augustus 2015 TOPIC Sport, bewegen en gezonde leefstijl kvlo.nl LOREM IPSUM

Nadere informatie

Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding

Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding Bernardusschool Praktische stroom, uitstroomprofiel arbeidsmatige dagbesteding Typering van de vakken die binnen het profiel arbeidsmatige dagbesteding worden aangeboden Nederlandse taal en communicatie

Nadere informatie

DE START. Stuurgroep: 2 (3) directeuren, vakleerkracht gym / motorisch specialist + leerkracht EIGEN ONDERZOEK CONTACTEN LEGGEN PROJECTPLAN

DE START. Stuurgroep: 2 (3) directeuren, vakleerkracht gym / motorisch specialist + leerkracht EIGEN ONDERZOEK CONTACTEN LEGGEN PROJECTPLAN DE START Stuurgroep: 2 (3) directeuren, vakleerkracht gym / motorisch specialist + leerkracht EIGEN ONDERZOEK CONTACTEN LEGGEN Intern en extern ( vanaf 2013 ) PROJECTPLAN Extern belegd ( januari 2015 )

Nadere informatie

Schoolprofiel Zorg en Preventie. (naam bao school)

Schoolprofiel Zorg en Preventie. (naam bao school) Schoolprofiel Zorg en Preventie (naam bao school) Naam school Adres Postcode plaats Tel. Email Website Datum: Uitvoerende organisatie:ggd Versie (2014) GGD Rotterdam Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Algemene

Nadere informatie

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Achtergrond onderzoeksvraag 1 Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste

Nadere informatie

Lectoraat praktijkgerichte sportwetenschap -lectoraat bewegingsonderwijs en jeugdsport

Lectoraat praktijkgerichte sportwetenschap -lectoraat bewegingsonderwijs en jeugdsport Lectoraat praktijkgerichte sportwetenschap -lectoraat bewegingsonderwijs en jeugdsport ben, alien, mark-jan, simon, arjan, sierd, berdien, wouter, ingrid, jacqueline, roos, bake, janco, dinant Inhoud Vier

Nadere informatie

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN)

Rekenen van groep 8 naar de brugklas. Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Rekenen van groep 8 naar de brugklas Herfst, 2012 Bert Claessens (HAN) Inhoud Wat vertellen leerkrachten en leraren ons? Wat vertellen de resultaten van leerlingen ons? Wat vertellen de leerlingen ons?

Nadere informatie

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht

Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen

Nadere informatie

Kleine school, grote toekomst!

Kleine school, grote toekomst! Christelijke school voor mavo en onderbouw mavo/havo Kleine school, grote toekomst! Informatie voor leerlingen Schooljaar 2015-2016 De SAV: kleine school, grote toekomst Iedereen staat voor elkaar klaar,

Nadere informatie

Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal

Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Uitwerking kerndoel 7 Nederlandse taal Tussendoelen en leerlijnen Nederlandse taal Primair onderwijs In samenwerking met het expertisecentrum Nederlands Enschede, 1 juni 2006 Nederlands kerndoel 7 Stichting

Nadere informatie

Zonder doelen ken je niet scoren. Nijkerk, 22 november 2012

Zonder doelen ken je niet scoren. Nijkerk, 22 november 2012 Zonder doelen ken je niet scoren Nijkerk, 22 november 2012 Introductie Bart Neutkens Gwen Weeldenburg Opleidings-/ Speldocenten Fontys Sporthogeschool Eindhoven Spelen beleven 1 3 tegen 3 op vier baskets

Nadere informatie

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/)

filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) SLO oktober 2009 filmpje bewindslieden (http://www.taalenrekenen.nl/) Achtergrond Nederland heeft een goed onderwijssysteem. Maar, er is maatschappelijke zorg over de kwaliteit van het reken- en taalonderwijs.

Nadere informatie

Gezonde leerlingen presteren beter!

Gezonde leerlingen presteren beter! Gezonde leerlingen presteren beter! Wie ben ik? Monique van Ark HALO pabo Vakleerkracht en groepsleerkracht primair onderwijs Coördinator vakleerkrachten en combinatiefunctionarissen Leiden Docent bewegingsonderwijs

Nadere informatie

Doelen. Leergebieden

Doelen. Leergebieden 1 Doelen KENNEN & KUNNEN SAMENHANG BALANS OVERLADENHEID EIGEN RUIMTE Leergebieden 2 Ontwikkelproces 125 18 9 ONTWIKKELTEAMS 84 ONTWIKKELSCHOLEN Randvoorwaarden Het ontwikkelteam richt zich op: kerncurriculum:

Nadere informatie

Consultatieverslag Bewegen & Sport Verslag n.a.v. de tweede consultatiefase

Consultatieverslag Bewegen & Sport Verslag n.a.v. de tweede consultatiefase Consultatieverslag Bewegen & Sport Verslag n.a.v. de tweede consultatiefase Voorliggend consultatieverslag hoort bij de bijgestelde visie op het leergebied en bijgestelde grote opdrachten voor het leergebied

Nadere informatie

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk

Nadere informatie

PRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid

PRODUCTENGIDS. Seksuele gezondheid PRODUCTENGIDS Seksuele gezondheid SEKSUELE GEZONDHEID BELANGRIJK? JAZEKER! Een aantal feiten* op een rij: Seksueel actieve jongeren communiceren onvoldoende over gebruik van condooms. Een kleine groep

Nadere informatie

VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Bewegen en Sport

VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Bewegen en Sport VERSLAG N.A.V. VIERDE CONSULTATIEFASE (JANUARI-MAART 2019) Ontwikkelteam Bewegen en Sport 1. Achtergrond In maart 2018 zijn 9 ontwikkelteams met daarin leraren en schoolleiders uit het primair en voortgezet

Nadere informatie

Analyse rekenalgebraïsche. vaardigheden in de onderbouw van het havo/vwo. ReAL Leerlijnen van rekenen naar algebra

Analyse rekenalgebraïsche. vaardigheden in de onderbouw van het havo/vwo. ReAL Leerlijnen van rekenen naar algebra Analyse rekenalgebraïsche vaardigheden in de onderbouw van het havo/vwo. ReAL Leerlijnen van rekenen naar algebra SLO nationaal expertisecentrum voor leerplanontwikkeling Wiskunde in de onderbouw van het

Nadere informatie

Gezondheidsbeleid: visie van onze school

Gezondheidsbeleid: visie van onze school Gezondheidsbeleid: visie van onze school Wij stellen ons tot doel onze leerlingen de nodige kennis, inzichten, vaardigheden en attitudes bij te brengen voor een gezonde leefstijl met respect voor zichtzelf

Nadere informatie

Wij zijn Sport Helden! Zullen wij samen sport aanbieden?

Wij zijn Sport Helden! Zullen wij samen sport aanbieden? Wij zijn Sport Helden! Zullen wij samen sport aanbieden? Na ons gesprek zojuist kunt u in deze bijlage een stukje achtergrond informatie vinden. Mocht u vragen hebben, dan hoor ik dit graag. Veel plezier

Nadere informatie

GROTE OPDRACHTEN (CONCEPT)

GROTE OPDRACHTEN (CONCEPT) Dit is het tweede tussenproduct van het ontwikkelteam Bewegen & Sport. Het voorliggende tussenproduct bestaat uit drie onderdelen: Grote opdrachten in concept op het proces tijdens de ontwikkelsessie (p.

Nadere informatie

voor het middelbaar beroepsonderwijs

voor het middelbaar beroepsonderwijs voor het middelbaar beroepsonderwijs Peer Support betekent systematische en structurele begeleiding van een jongerejaars student door een ouderejaars. Peer Support is een internationaal erkend programma

Nadere informatie

Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS. 13 april 2016

Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS. 13 april 2016 Ontwikkelingen in afstudeerrichtingen lerarenopleidingen HAN ILS 13 april 2016 Het komende uurtje... 14.15-14.35 uur Implementatie afstudeerrichtingen HAN ILS 14.35 14.45 uur Uitwisseling 14.45-15.05 uur

Nadere informatie

VOORWOORD. De opbouw van de leereenheden

VOORWOORD. De opbouw van de leereenheden VOORWOORD Angerenstein SB (Sport en Bewegen) is een complete serie leermiddelen voor het kwalificatiedossier Sport en Bewegen. Angerenstein SB bestaat uit boeken met theorie en opdrachten, online verdiepingsstof

Nadere informatie