Het belang van leren programmeren

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Het belang van leren programmeren"

Transcriptie

1 Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl

2 opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen)

3 Program or be programmed! De leerlingen van nu zijn vooral vaardige consumenten van de nieuwe digitale mogelijkheden. Maar wat we nodig hebben zijn jongeren die nieuwe mogelijkheden kunnen scheppen: program or be programmed.

4 Computational thinking Denken in de context van en met behulp van computertechnieken Nodig zijn Denken! Computertechnieken (tools) Basis ict-vaardigheden Programmeren Noodzakelijk voor iedere HO student

5 Vijf redenen Werkgelegenheid: grote behoefte aan hoog opgeleide programmeurs en andere informatici. Concurrentiepositie: investeren in research & development om op lange termijn concurrerend te blijven. Wetenschap: De tools van de informatica zijn doorgedrongen in elk wetenschapsgebied. De moderne wetenschap kan niet meer zonder informatica. Onderwijs: Leren en studeren profiteren van digitale vaardigheden. Algemene ontwikkeling: Informatica is onderdeel van onze cultuur. Digital leaders encourage computer literacy

6 Psychologie (voorbeeld) Netlogo simulatie van ontstaan depressie Opinieformatie Verkeerfiles Experimenten Reactietijdexperimenten Online Statistiek Simuleren helpt het leren

7 Maar het gaat niet goed met het informatica onderwijs! Volgens de KNAW (2012) bereiden de huidige vakken Informatiekunde en Informatica in het voortgezet onderwijs de leerlingen niet op de maatschappij voor. De kwaliteit van de leraren is in het geding. De instroom van gekwalificeerde docenten is door de marginale status van het vak laag. Slechts vijf procent van de havo- en vwo-leerlingen volgt het vak en het percentage daalt. Er is geen centraal landelijk examen; voor de schoolexamens is er vrijwel geen kwaliteitstoetsing. De inspectie blijft passief. Op universiteiten behoort programmeren niet tot het standaard curriculum van bijvoorbeeld een brede bachelor Op basisscholen wordt ondanks 50(!) jaar experimenteren nauwelijks iets aan programmeren gedaan 5 jaar later is het niet echt (echt niet) verbeterd Durf doelen te stellen

8 Wat moeten de doelen zijn Alle leerlingen op de basisschool moeten kennismaken met informatica en programmeren. Op de middelbare school moet informatica, naast Nederlands, Engels en Wiskunde, een kernvak zijn. Voor alle onderwijsniveaus in het VO moet een programma worden opgesteld leidend tot een centraal schriftelijk eindexamen. Dit informatica vak moet, net als wiskunde, verplicht gesteld worden voor vele vervolgstudies in het HO. Honderd procent van de studenten die het HO verlaten zou moeten beschikken over digitale creatieve vaardigheden.

9 Primair onderwijs: de (zeer) korte Turtle logo Constructivistische traditie Zelfontdekkend leren Doel was niet programmeren zelf maar transfer naar wiskunde en natuurkunde Transfer matig, in iedere geval niet automatisch Nu is programmeren zelf een doel Zie Scratch project En vele vele andere projecten geschiedenis

10 Te hoog gegrepen voor de kinderen uit het PO/VO? Hebben jonge kinderen wel de cognitieve vermogens om te leren programmeren? Abstracties als eeuwige loops, variabelen, maar ook debuggen etc. Wetenschappelijk onduidelijk (formeel denken) Het antwoord uit de praktijk is positief, in ieder geval voor een groot deel van de kinderen

11 Scratch!

12 Kodable (Ipad, groep 3,4) Wie kan een TV programma opnemen? Wie kan de magnetron bedienen? Wie kan de afwasmachine aanzetten? Wie heeft een speurtocht uitgezet? Wie heeft iemand wel eens de weg gewezen? Jullie kunnen al programmeren!

13 Te hoog gegrepen voor de docenten uit het PO, VO en HO? Dit is wel een pijnpuntje Kan de gemiddelde PO leerkracht onderwijs geven met Scratch? Kunnen we hier voor het PO en VO extra docenten aanstellen? Scholingsprogramma s haalbaar? Wat willen we nu echt? Wat is onze ambitie met het programmeeronderwijs

14 Rol bibliotheken, science centra, etc. Enthousiastmeren Rubriceren en aanbieden tools Technieklokalen Online onderwijs Non-formeel en informeel leren

15 Centraal Eindexamen Informatica Is Centraal Eindexamen Informatica wenselijk? Nederland heeft Centrale examens voor tientallen vakken (bijvoorbeeld voor Filosofie, Dans en Fries), maar vreemd genoeg niet voor informatica. Zonder Centraal examen zal informatica niet serieus genomen worden. Ondanks de snelle veranderingen in de informatica is het voor CITO niet ingewikkeld om op basis van een examenprogramma examens op te stellen. Programmeeropdrachten kunnen zo opgesteld worden dat ze in verschillende programmeertalen op te lossen zijn. Het schoolexamen kan gebruikt worden om aanvullende projecten te toetsen Wat is het curriculum? Op basis van door de wetenschap en bedrijfsleven opgestelde leerdoelen kan het SLO een leerplan op stellen. Educatieve uitgevers en docenten zijn uitstekend in staat om op basis van zo n leerplan een curriculum op stellen. Wordt informatica een verplicht vak? Echte kernvakken zijn verplicht, zeker in de onderbouw van het VO. Voor de bovenbouw kunnen we denken aan een informatica A en B zoals we ook voor Wiskunde kennen. Lerarentekort Als informatica een kernvak wordt dan heeft Nederland op termijn duizenden nieuwe leerkrachten Informatica nodig. Lerarenopleidingen zijn in staat deze docenten op te leiden. De overheid moet dit beroep voldoende aantrekkelijk maken en de mogelijkheden voor zij-instromers in het informatica onderwijs verruimen Kan informatica niet opgenomen worden in andere schoolvakken? Informatica is een zelfstandige wetenschap en discipline. Overlap tussen disciplines is geen reden een vak niet te geven. Dit geldt ook voor vakken als Nederlands en Wiskunde. Enthousiaste leerlingen leren toch wel programmeren buiten schooltijd? Voor een zeer kleine groep is dit waar. Er is veel goed online materiaal beschikbaar. Maar willen we onze doelen bereiken, en ook voldoende meisjes opleiden in de informatica, dan is een goed schoolvak noodzakelijk.

Interview Han van der Maas

Interview Han van der Maas Interview Han van der Maas Voor mij is programmeren een essentiële tool, zoals hamer en spijkers voor een timmerman 272 Interview Hoe ben je zelf geïnteresseerd geraakt in programmeren? Pas op de universiteit,

Nadere informatie

Stichting Groningen Programmeert

Stichting Groningen Programmeert - - - Stichting Groningen Programmeert 1 1 1 Is deze visie bruikbaar en werkbaar in zowel het primair als voortgezet onderwijs? De indeling in de vier hoofdgroepen is erg verduidelijkend voor beide soorten

Nadere informatie

Referentieniveaus Nederlandse taal

Referentieniveaus Nederlandse taal Referentieniveaus Nederlandse taal Congres ThiemeMeulenhoff Ede 2 februari 2012 Zorg over taal en rekenen Pabo-studenten: onvoldoende taal- en rekenvaardig Internationale onderzoeken: voorzichtige neerwaartse

Nadere informatie

Figuur 1: Aantal gediplomeerde studenten lerarenopleidingen studiejaar 2004-2008 (bronnen: hbo-raad en vsnu, bewerkt door sbo)

Figuur 1: Aantal gediplomeerde studenten lerarenopleidingen studiejaar 2004-2008 (bronnen: hbo-raad en vsnu, bewerkt door sbo) Aantal gediplomeerden aan de lerarenopleidingen in Nederland Ondanks huidige en verwachte lerarentekorten is er geen sprake van een substantiële groei van aantal gediplomeerden aan de verschillende lerarenopleidingen.

Nadere informatie

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel

Presentatie VTOI 8 april 2016. Paul Schnabel Presentatie VTOI 8 april 2016 Paul Schnabel Visie Ingrediënten voor het eindadvies Resultaten dialoog Wetenschappelijke inzichten Internationale vergelijkingen Huidige wet- en regelgeving en onderwijspraktijk

Nadere informatie

Enquête examens in het voortgezet onderwijs. Respons. VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586

Enquête examens in het voortgezet onderwijs. Respons. VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586 Enquête examens in het voortgezet onderwijs Respons Niveau Aantal VMBO bb 29 VMBO kb 102 VMBO gl 43 VMBO tl 410 HAVO 436 VWO 566 TOTAAL 1586 Aan hoeveel examenklassen geeft u les? 4,8 0,9 0,6 12,4 40,5

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 42966 1 augustus 2019 Regeling van het College voor Toetsen en Examens van 24 juni 2019, nummer CvTE-19.00779, houdende

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal

Nadere informatie

Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam

Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Verslag van het Symposium 'Nut en Nadeel van Geschiedenisonderwijs: aanzetten voor een nieuw curriculum' 8 juni 2018 in Amsterdam Aanleiding voor het symposium Onder de vlag van Curriculum.nu buigen in

Nadere informatie

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds?

Inleiding 4. Engels in het basisonderwijs 5. Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6. Wat is Words&Birds? Inleiding 4 Engels in het basisonderwijs 5 Words&Birds een verrijking van de les, een verbreding van de wereld 6 Wat is Words&Birds? 6 Wat zijn de belangrijkste eigenschappen van Words&Birds? 6 Met welk

Nadere informatie

Feedback conceptvisie DIGITALE GELETTERDHEID

Feedback conceptvisie DIGITALE GELETTERDHEID Feedback conceptvisie DIGITALE GELETTERDHEID Negen ontwikkelteams, leraren en schoolleiders werken aan de actualisatie van het curriculum voor alle leerlingen in het primair en voortgezet onderwijs. Dit

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13957 29 mei 2013 Regeling van het College voor examens van 16 april 2013, nummer Cve-13.01219, houdende vaststelling

Nadere informatie

Hier komt de titel van de presentatie

Hier komt de titel van de presentatie Wiskunde in de bovenbouw van het vwo Hier komt de titel van de presentatie H. Bronkhorst docent wiskunde Welke wiskunde ga ik kiezen? Welke wiskunde past bij mij? Wiskunde A, B of C? En wanneer is het

Nadere informatie

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5

Informatica. VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 Informatica VWO 5 en 6 HAVO 4 en 5 informatiekunde - informatica Onderbouw: Word Excel Bovenbouw: Nieuw vak Inhoud komt straks Powerpoint E-mail Internet Studielast Havo HAVO 4 3 lesuren per week HAVO

Nadere informatie

Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein

Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein Speech gehouden tijdens het VO Congres van de VO-Raad 29 maart 2018, Nieuwegein Robbert-Jan Poortvliet (docent geschiedenis) Frederiek Weststrate (leerling vmbo-kgt) I have a dream! Ik heb een droom! Psycholoog

Nadere informatie

De studielast is voor de tweede fase vwo in totaal 4800 uur (drie maal 1600), voor het havo 3200 uur (twee maal 1600). Dit is als volgt verdeeld:

De studielast is voor de tweede fase vwo in totaal 4800 uur (drie maal 1600), voor het havo 3200 uur (twee maal 1600). Dit is als volgt verdeeld: (oud, maar hier en daar nuttig) Studielasttabellen Studielast is een nieuw begrip in de bovenbouw van havo en vwo. Het staat voor de gemiddelde tijd die de gemiddelde leerling aan schoolwerk besteedt.

Nadere informatie

DAS Conferentie Applied Science

DAS Conferentie Applied Science DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend

Nadere informatie

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION

UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION UNIVERSITY OF INFINITE AMBITIONS. MASTER OF SCIENCE SCIENCE EDUCATION AND COMMUNICATION LERARENOPLEIDING NATUURKUNDE, WISKUNDE, SCHEIKUNDE, INFORMATICA EN ONTWERPEN Heb jij een technische bachelor gevolgd

Nadere informatie

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen

Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen Onderwijs met ict - studenten lerarenopleiding Bijlage: Tabellen 1 Repons en achtergrondkenmerken van studenten 2 2 Gebruik van ict door studenten 4 3 Competentie op ict-gebied 5 4 Opvattingen over leerlingen

Nadere informatie

Voorlichtingsavond ILO

Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 Didactief Special december 2016 3 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk eerstegraads

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 25357 19 augustus 2015 Regeling van het College voor toetsen en examens van 26 juni 2015, nummer CvTE-15.01719, houdende

Nadere informatie

Regeling vaststelling examenprogramma s v.w.o., h.a.v.o., m.a.v.o. en v.b.o.

Regeling vaststelling examenprogramma s v.w.o., h.a.v.o., m.a.v.o. en v.b.o. Algemeen Verbindend Voorschrift Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Beroepsonderwijs en Volwasseneneducatie bvh 079-3232.666 Regeling vaststelling examenprogramma

Nadere informatie

Jong geleerd, oud gedaan. Opstap W 1. Interview. Bedenk vragen over de schooltijd van uw medecursisten:

Jong geleerd, oud gedaan. Opstap W 1. Interview. Bedenk vragen over de schooltijd van uw medecursisten: Jong geleerd, oud gedaan Opstap.k v a W 1 Interview Bedenk vragen over de schooltijd van uw medecursisten: leeftijd op eerste schooldag gemengde school / jongensschool / meisjesschool aantal jaar op de

Nadere informatie

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen

Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Opleiding van leraren in de informaticawetenschappen Studienamiddag Informaticawetenschappen in het leerplichtonderwijs Paleis der Academiën, Brussel, 2015-04-29 Bern Martens Lerarenopleiding Sec. Onderwijs

Nadere informatie

Welkom op het Baarnsch Lyceum. Voorlichtingsavond havo 5 en vwo 6

Welkom op het Baarnsch Lyceum. Voorlichtingsavond havo 5 en vwo 6 Welkom op het Baarnsch Lyceum Voorlichtingsavond havo 5 en vwo 6 Wie zijn wij? A.E.J. Dirks afdelingsleider HAVO 4, 5 Ch. Custers MEd MSEN afdelingsleider VWO 4, 5, 6 drs. H. Van Ommen, rector / bestuurder

Nadere informatie

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO

Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO Interfacultaire Lerarenopleidingen (POWL) Voorlichtingsavond ILO 14 februari 2017 Typ hier de footer 2 3 Didactief Special december 2016 Typ hier de footer 4 Onderzoek & de onderwijpraktijk 5 eerstegraads

Nadere informatie

Met deze brief breng ik u op de hoogte van het plan van aanpak voor Engels in het primair onderwijs. 1

Met deze brief breng ik u op de hoogte van het plan van aanpak voor Engels in het primair onderwijs. 1 >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA..DEN HAAG Primair Onderwijs IPC 2400 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ

Nadere informatie

OVER CIJFERS GESPROKEN...

OVER CIJFERS GESPROKEN... INLEIDING De bevorderingsnormen geven de ondergrens aan van de studieresultaten van de leerling om bevorderd te kunnen worden naar een hoger leerjaar in dezelfde opleiding. Als een leerling niet aan deze

Nadere informatie

Engels op topniveau. Cambridge Certificates voor alle leerlingen

Engels op topniveau. Cambridge Certificates voor alle leerlingen Engels op topniveau Cambridge Certificates voor alle leerlingen Waarom? De toename van het gebruik van het Engels in de wereld is een feit. Het is de taal van veel games en websites, van veel films, televisieseries

Nadere informatie

slides2.pdf 2 nov 2001 1

slides2.pdf 2 nov 2001 1 Opbouw Inleiding Algemeen 2 Wetenschap Informatica Studeren Wetenschap en Techniek Informatica als wetenschap Informatica studie Wetenschappelijke aanpak Organisatie Universiteit Instituut Piet van Oostrum

Nadere informatie

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan

Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan Digitale geletterdheid en de lerarenopleidingen, een ontwikkelplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VELON conferentie Brussel, 4 februari 2016 Petra Fisser, Monique van der Hoeven, Sigrid

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017

Lerarenopleiding. Toke Egberts 10 nov. 2017 Lerarenopleiding Toke Egberts 10 nov. 2017 1 Even voorstellen Toke Egberts 2 Inhoud Leraar worden? Opleidingsvarianten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 3 Waarom

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 12762 25 juni 2012 Regeling van het College voor examens van 17 april 2012, nr. Cve-12.00736, houdende vaststelling van

Nadere informatie

Meer kansen door internationaal basisonderwijs

Meer kansen door internationaal basisonderwijs Meer kansen door internationaal basisonderwijs Initiatiefvoorstel D66, VVD en Groenlinks Oktober 2013 Amsterdam is een wereldstad en de meest internationale stad van het land. De haven, het toerisme, de

Nadere informatie

1.Inleiding. 2.Profielen per 1 augustus 2007

1.Inleiding. 2.Profielen per 1 augustus 2007 logoocw De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk VO/OK/2003/53723 Uw kenmerk Onderwerp tweede fase havo/vwo 1.Inleiding In het algemeen

Nadere informatie

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2015-2016 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2015-2016 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2015 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

4-12-2015. Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 vwo de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Merkbare veranderingen

4-12-2015. Bedoeling infoavond. Welkom INFORMATIEAVOND 3 vwo de Tweede Fase. Historische achtergronden. Tweede fase. Merkbare veranderingen Bedoeling infoavond Na afloop heeft u een beeld van: Welkom INFORMATIEAVOND 3 vwo de Tweede Fase de Tweede Fase als onderwijssysteem het keuzeproces van uw zoon/dochter Tweede fase Voortgezet Onderwijs

Nadere informatie

Digitale Geletterdheid

Digitale Geletterdheid Digitale Geletterdheid Visie van de vakvereniging i&i - november 2017 Inleiding Dit document beschrijft de visie van de vakvereniging van informaticadocenten in het VO, i&i, op het vak/leergebied Digitale

Nadere informatie

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur

TU/e Lerarenopleiding. Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur TU/e Lerarenopleiding Chantal Brans - Coördinator lerarenopleiding Ruurd Taconis Opleidingsdirecteur Opbouw presentatie Filmpje Tweedegraads lerarenopleiding Uitstroomprofiel 1e graads lerarenopleiding

Nadere informatie

Subtitel Profielen, vakken en cijfers van geslaagden in vwo, havo en vmbo-t In samenwerking met Partner

Subtitel Profielen, vakken en cijfers van geslaagden in vwo, havo en vmbo-t In samenwerking met Partner Statistische Trends Titel Geslaagd! Subtitel Profielen, vakken en cijfers van geslaagden in vwo, havo en vmbo-t In samenwerking met Partner Esther van Groenigen Marijke Auteur Hartgers 2019 Februari 2019

Nadere informatie

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Achtergrond onderzoeksvraag 1 Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste

Nadere informatie

Hier komt de titel van de presentatie

Hier komt de titel van de presentatie Wiskunde in de bovenbouw van het havo Hier komt de titel van de presentatie H. De Jager docent wiskunde Welke wiskunde ga ik kiezen? Welke wiskunde past bij mij? Wiskunde A of B? Of geen wiskunde? En is

Nadere informatie

VOORLICHTING 2016 - vmbo WELKOM

VOORLICHTING 2016 - vmbo WELKOM VERBINDEND ONDERWIJS VOORLICHTING 2016 - vmbo WELKOM C O N N E C TC O L L E G E. N L KIND Aanleg Belangstelling Schoolpresta2es Beroepswens BASISSCHOOL Leerlingvolgsysteem Toetsen Leerpresta2es Interesses

Nadere informatie

Algemene informatie over de Sandwich Robot

Algemene informatie over de Sandwich Robot Algemene informatie over de Sandwich Robot Wat is de Sandwich Robot? De kinderen leren unplugged programmeren. Dit wil zeggen dat het een interactieve les is waar kinderen aan de slag gaan met coderen

Nadere informatie

25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND

25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND 25 Januari 2016 PROFIELKEUZE INFORMATIEAVOND Kiezen is een kunst De profielkeuze (en later de opleidingskeuze) is geen eenmalige beslissing maar een proces. Vragen: Wie ben ik? Wat wil ik? Wat kan ik?

Nadere informatie

Profielkeuze-test (PKT)

Profielkeuze-test (PKT) Profielkeuze-test (PKT) Anoniem 2014 TalentFocus Inleiding Het kiezen van een profiel is voor veel leerlingen lastig. Want als je nog niet precies weet wat je later wilt studeren is het moeilijk om op

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1b, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1b, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13500 1 september 2010 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 13 augustus 2010, nr.

Nadere informatie

TooropMavo. Inhoud en opzet van examens Theoretische Leerweg 2015-2016

TooropMavo. Inhoud en opzet van examens Theoretische Leerweg 2015-2016 TooropMavo Inhoud en opzet van examens Theoretische Leerweg 2015-2016 Alle vakken in klas 4 op een rij Nederlands Engels Frans Duits Spaans Aardrijkskunde Geschiedenis Wiskunde Economie Natuurkunde Biologie

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 33, lid 1c, van de Wet op het voortgezet onderwijs; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21337 29 juli 2014 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 09-07-2014, nr. DL/641019, houdende

Nadere informatie

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO

Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Samenvatting onderzoek Medewerkers in het MBO Uitgevoerd door ABF Research in opdracht van SOM Aanleiding De arbeidsmarkt voor mbo-personeel is dynamisch. Nieuw personeel stroomt in en ander personeel

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2004 2005 30 187 Wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs ter aanpassing van de profielen in de tweede fase van het vwo en het havo (aanpassing profielen

Nadere informatie

Dat zoeken we op! NIOC 2011. Paul.Jansen@tiobe.com

Dat zoeken we op! NIOC 2011. Paul.Jansen@tiobe.com Dat zoeken we op! NIOC 2011 Paul.Jansen@tiobe.com Wat komen gaat... Wie ben ik? Wat doe ik? Wat is het probleem? Basisschool - Geschiedenis, Nederlands en Aardrijkskunde Middelbare school - Informatica

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21734 2 december 2011 Regeling van het College voor examens van 19 april 2011, nr. Cve-11.00404, houdende vaststelling

Nadere informatie

Onderzoeksvraag. Onderzoeksvraag. De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M

Onderzoeksvraag. Onderzoeksvraag. De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M Onderzoeksvraag De oorspronkelijke onderzoeksvraag geformuleerd door 5M Op welke wijze kan het 5M concept wel in de bovenbouw aangeboden worden en is het toch haalbaar om een geschikt vakkenpakket aan

Nadere informatie

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018

Lerarenopleiding Geesteswetenschappen. Masterdag 16 mrt. 2018 Lerarenopleiding Geesteswetenschappen Masterdag 16 mrt. 2018 1 Inhoud Leraar worden? Opleidingstrajecten Curriculum Vakken Praktijk Toelatingseisen en informatie Individuele vragen 2 Waarom zou je leraar

Nadere informatie

Eerste Kamer der Staten-Generaal

Eerste Kamer der Staten-Generaal Eerste Kamer der Staten-Generaal 1 Vergaderjaar 2014 2015 34 031 Wijziging van de Wet op het primair onderwijs en de Wet op de expertisecentra in verband met het regelen van de mogelijkheid een deel van

Nadere informatie

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012

De Referentieniveaus Taal. BAVO Eemlanden 14 maart 2012 De Referentieniveaus Taal BAVO Eemlanden 14 maart 2012 2 Wat komt aan de orde? Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Status en ontwikkelingen rond de referentieniveaus Referentieniveaus

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

CONCEPTVISIE OP HET LEERGEBIED MENS & NATUUR. Relevantie van het leergebied

CONCEPTVISIE OP HET LEERGEBIED MENS & NATUUR. Relevantie van het leergebied Dit is het eerste tussenproduct van het ontwikkelteam Mens & Natuur. Het voorliggende tussenproduct bestaat uit drie onderdelen: de conceptvisie op het leergebied, een toelichting op het proces tijdens

Nadere informatie

2 Data en datasets verwerken

2 Data en datasets verwerken Domein Statistiek en kansrekening havo A 2 Data en datasets verwerken 4 Twee groepen vergelijken 4.4 Oefenen In opdracht van: Commissie Toekomst Wiskunde Onderwijs 4.4 Oefenen Voorbeeld Bekijk de dataset

Nadere informatie

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy

Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Veel gestelde vragen over de U-Talent Academy Deze lijst met veel gestelde vragen gaat in op de meest gestelde vragen over de U-Talent Academy. Deze lijst is bedoeld voor vwo-leerlingen die interesse hebben

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39364 13 juli 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 5 juli 2017, nr. VO/1188661,

Nadere informatie

Welkom op Thorbecke Nieuwerkerk! vwo, havo en mavo

Welkom op Thorbecke Nieuwerkerk! vwo, havo en mavo Nieuwerkerk Welkom op Thorbecke Nieuwerkerk! vwo, havo en mavo Een overzichtelijke, gezellige en ondernemende school waar iedereen elkaar kent, zo beschrijven leerlingen ons. Wij willen graag dat jij je

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting

Curriculum 2014-2015 Afkortingen Bachelor Informatica Propedeuse Postpropedeuse Start Vervolg Afsluiting 60,0 Gebonden keuze (8,6 EC) Afsluiting Curriculum 2014-2015 Opleidingen Open Universiteit, faculteit Management, Science & Technology, wetenschapsgebied Informatica en informatiekunde, geldig vanaf 1-9-2014 Afkortingen European Credits (studiepunten)

Nadere informatie

Ouderavond. 5 Havo en 6 Vwo WELKOM

Ouderavond. 5 Havo en 6 Vwo WELKOM Ouderavond 5 Havo en 6 Vwo WELKOM COMMUNICATIE Leerlingmentor Decanen Kerngroepleiders, examensecretaris Havo: dhr. Goossens Vwo: dhr. Geboers HET LAATSTE JAAR * EXAMENS - nu gaat het erom, studie op no.1

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018 De arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs is in belangrijke mate een regionale arbeidsmarkt. Dit betekent dat ontwikkelingen in de ene regio niet per definitie hetzelfde zijn als in een andere regio.

Nadere informatie

Wat een ieder moet weten over het eindexamen

Wat een ieder moet weten over het eindexamen Wat een ieder moet weten over het eindexamen examen 2011/2012 Schoolexamens De schoolexamens komen als volgt tot stand: zij worden gevormd door het geheel van alle behaalde cijfers van alle examentoetsen

Nadere informatie

De lessen. In de onderstaande tabel staan de vakken die worden gegeven in het Engels: Aantal lesuren

De lessen. In de onderstaande tabel staan de vakken die worden gegeven in het Engels: Aantal lesuren 2015-2016 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Wat houdt de pilot tweetalig onderwijs op het Dollard College in?... 3 De lessen... 3 Device... 4 Taalvaardigheid... 4 Internationalisering... 5 Kosten... 5 Bevorderingsnormen...

Nadere informatie

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser

Nadere informatie

PROFIELKEUZE (T)VWO 3. Dinsdag 23 januari 2018

PROFIELKEUZE (T)VWO 3. Dinsdag 23 januari 2018 PROFIELKEUZE (T)VWO 3 Dinsdag 23 januari 2018 PROGRAMMA Uitleg profielen Uitleg nieuwe vakken Proces tot profielkeuze Vervolgopleidingen 25-1-2018 2 4 PROFIELEN Natuur / Techniek Natuur / Gezondheid Economie

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 37995 21 juli 2016 Regeling van het College voor Toetsen en Examens van 27 juni 2016, nummer CvTE-16.01268, houdende vaststelling

Nadere informatie

Voorlichtingsavond. havo 5 en vwo 6

Voorlichtingsavond. havo 5 en vwo 6 Voorlichtingsavond havo 5 en vwo 6 Programma Onderwijstijd Schoolexamen P.T.A. Voortgang Het centraal examen Ontwikkelingen binnen school Begeleiding Studiekeuzevoorlichting Kennismaking mentor/coach Onderwijstijd

Nadere informatie

Spellingcontrole mag aan voor kandidaten met dyslexie. Afschaffing loting bij opleidingen met een numerus fixus

Spellingcontrole mag aan voor kandidaten met dyslexie. Afschaffing loting bij opleidingen met een numerus fixus Voortgezet Onderwijs 19 februari 2016 Inhoud Algemeen Meer maatwerk voor leerlingen Overgang po-vo Spellingcontrole mag aan voor kandidaten met dyslexie Rekenresultaten 2015 per school Scholen aan de slag

Nadere informatie

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu

Programma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 R HAVO 5 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2016-2017 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt

Nadere informatie

TOELICHTING bij PTA havo/vwo. (klas 12hv) Maastricht, 1 oktober 2016

TOELICHTING bij PTA havo/vwo. (klas 12hv) Maastricht, 1 oktober 2016 TOELICHTING bij PTA havo/vwo (klas 12hv) 2016-2017 Maastricht, 1 oktober 2016 Bernard Lievegoed School Toelichting PTA 2016-2017 Opleiding 12 havo/vwo 1 Toelichting bij PTA 2015 2016 opleiding h/v Inleiding

Nadere informatie

Profielkeuze. Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers,

Profielkeuze. Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers, Profielkeuze Beste leerlingen van vwo-3 en hun ouders/verzorgers, Als je in de derde klas van het vwo zit ga je al nadenken over wat je na het Corderius College wil gaan doen. Je moet namelijk een vakkenpakket

Nadere informatie

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIERS HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... STAP : WAT KAN IK? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

Programmeren, computational thinking en 21 e eeuwse vaardigheden

Programmeren, computational thinking en 21 e eeuwse vaardigheden Programmeren, computational thinking en 21 e eeuwse vaardigheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser, Allard Strijker openingsbijeenkomst Codeweek Amsterdam, 10 oktober 2015

Nadere informatie

7.3 Regels en Richtlijnen van de Examencommissie Lerarenopleiding 2014-2015 voor:

7.3 Regels en Richtlijnen van de Examencommissie Lerarenopleiding 2014-2015 voor: 7.3 Regels en Richtlijnen van de Examencommissie Lerarenopleiding 2014-2015 voor: Lerarenopleidingstraject van de Educatieve Master / Master Communicatie en Educatie Master LVHO Educatieve Minor met betrekking

Nadere informatie

Versie 5 januari 2015 1

Versie 5 januari 2015 1 Versie 5 januari 2015 1 Om vast te stellen welke middelbare scholen de beste resultaten behalen voor de eindexamens heeft RTL Nieuws de resultaten van de schoolcijferlijsten, zoals die zijn opgesteld door

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2006 251 Wet van 27 april 2006 tot wijziging van de Wet op het voortgezet onderwijs ter aanpassing van de profielen in de tweede fase van het vwo

Nadere informatie

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015

LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 LERAREN- OPLEIDINGEN Voorlichtingsbijeenkomst 26 mei 2015 Science Education and Communication Leraar vho maatschappijleer en maatschappijwetenschappen PROGRAMMA 3TU M-SEC: eerstegraads lerarenopleidingen

Nadere informatie

Checklist. Hoe kan het PO zorgen voor een goede voorbereiding op het VO?

Checklist. Hoe kan het PO zorgen voor een goede voorbereiding op het VO? Checklist Hoe kan het PO zorgen voor een goede voorbereiding op het VO? Voorbereiding op onderwijs VO Huiswerk in groep 8 Huiswerkbeleid schoolbreed invoeren. Huiswerk opgeven: werk dat thuis gemaakt moet

Nadere informatie

In de meeste gevallen moet uw kind een taaltest afleggen. Een vrijstelling hiervan is in sommige gevallen mogelijk, wanneer:

In de meeste gevallen moet uw kind een taaltest afleggen. Een vrijstelling hiervan is in sommige gevallen mogelijk, wanneer: Diplomawaardering Met een diploma dat niet-nederlands is, krijgt uw kind soms moeilijk toegang tot het hoger onderwijs in Nederland. Daarvoor verschillen de onderwijssystemen van de diverse landen te veel.

Nadere informatie

PROFIELKEUZE (T)VWO 3. Dinsdag 31 januari 2017

PROFIELKEUZE (T)VWO 3. Dinsdag 31 januari 2017 PROFIELKEUZE (T)VWO 3 Dinsdag 31 januari 2017 PROGRAMMA Uitleg profielen Uitleg nieuwe vakken Proces tot profielkeuze Vervolgopleidingen 7-2-2017 2 4 PROFIELEN Natuur / Techniek Natuur / Gezondheid Economie

Nadere informatie

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE

ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE ELSEVIER HULP BIJ STUDIEKEUZE Naam:... Klas:... Stap : Wat Kan ik? Voor welke vakken haal(de) je de hoogste cijfers op school? Aardrijkskunde Algemene natuurwetenschappen Bewegen, sport en maatschappij

Nadere informatie

"Daarbij moet het koppie gewoon zijn werk doen"

Daarbij moet het koppie gewoon zijn werk doen "Daarbij moet het koppie gewoon zijn werk doen" Jan van de Craats BON-symposium, Rotterdam, 31 maart 2012 Kwaliteit van opleidingen en docenten Kwaliteit van opleidingen en docenten Kwaliteit van de PABO

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING RUDOLF STEINER COLLEGE AFDELINGEN HAVO EN VWO

RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING RUDOLF STEINER COLLEGE AFDELINGEN HAVO EN VWO RAPPORT VAN BEVINDINGEN ONDERZOEK NAAR KWALITEITSVERBETERING RUDOLF STEINER COLLEGE AFDELINGEN HAVO EN VWO Plaats: Rotterdam BRIN-nummer: 16TV-1 Arrangementsnummer: 170877/170878 Onderzoek uitgevoerd op:

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 23472 28 april 2017 Regeling van het College voor Toetsen en Examens van 18 april 2017, nummer CvTE-17.00735 houdende

Nadere informatie

18.00 uur Welkom 18.05 uur Algemene informatie 18.45 uur Vragen 19.30 uur Afsluiting

18.00 uur Welkom 18.05 uur Algemene informatie 18.45 uur Vragen 19.30 uur Afsluiting 18.00 uur Welkom 18.05 uur Algemene informatie 18.45 uur Vragen 19.30 uur Afsluiting 15, 21 en 22 januari: 10-min. gesprekken Eerste week van maart: keuzecarousel nieuwe vakken 13 maart: inleveren voorlopige

Nadere informatie

Wiskunde A of B? in HAVO 4 en 5 HAVO VOOR MAVO INSTROOM COLEGIO ARUBANO 2017/2018 1

Wiskunde A of B? in HAVO 4 en 5 HAVO VOOR MAVO INSTROOM COLEGIO ARUBANO 2017/2018 1 Wiskunde A of B? in HAVO 4 en 5 HAVO VOOR MAVO INSTROOM COLEGIO ARUBANO 2017/2018 1 Algemeen Wi bovenbouw Zelfstandig kunnen werken Discipline nodig Hoger leertempo Meer leerstof per toets Langere toetsen

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2016 2017 34 638 Dyslexie en dyscalculie Nr. 1 BRIEF VAN DE MINISTER EN STAATSSECRETARIS VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede

Nadere informatie

Welke wiskunde in de bovenbouw havo op het Mondriaan College?

Welke wiskunde in de bovenbouw havo op het Mondriaan College? Welke wiskunde in de bovenbouw havo op het Mondriaan College? - 1 - EXAMENPROGRAMMA WISKUNDE A, B, D In het examenprogramma staan drie verschillende varianten van wiskunde. In de onderstaande tabel staat

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018 Zuid- en Oost-Gelderland Ontwikkeling aantal leerlingen, 212-216 Bron: Scenariomodel-VO +6,7% Prognose aantal leerlingen, 217-221 Bron: Scenariomodel-VO -9,1% Tussen 212 en 216 is het aantal leerlingen

Nadere informatie

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018

Regionale arbeidsmarktanalyse voortgezet onderwijs 2018 De arbeidsmarkt in het voortgezet onderwijs is in belangrijke mate een regionale arbeidsmarkt. Dit betekent dat ontwikkelingen in de ene regio niet per definitie hetzelfde zijn als in een andere regio.

Nadere informatie

praktijk Codeer en leer

praktijk Codeer en leer praktijk Codeer en leer Tegenwoordig wordt steeds meer gedigitaliseerd. Het is voor de kinderen meestal niet duidelijk dat achter al deze apparaten, apps en tools codetaal zit. Door leerlingen kennis te

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober

Nadere informatie