DAS Conferentie Applied Science
|
|
- Christian Laurens Moens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 DAS Conferentie Applied Science SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Emiel de Kleijn Curriculumontwikkelaar natuurwetenschappen
2 Nieuwe Scheikunde /NiNa/CVBO Plannen voor een vernieuwd, vernieuwend en continu vernieuwbaar programma bijdraagt aan scientific literacy concepten leren wendbaar te gebruiken inzicht geeft in maatschappelijke relevantie van sk/na/bi aansluiten bij actuele ontwikkelingen; blijvende vernieuwing van het sk/na/bi-onderwijs bijdraagt aan grotere instroom in bètaprofielen vo en uitstroom naar bèta(technische)opleidingen in ho meer samenhang binnen het vak en tussen de bètavakken (lapjesdeken) docent (weer) eigenaar van schoolcurriculum
3 Historie 2007 Invoering van de vernieuwde 2 e fase VWO: Scheikunde 440 SLU, waarvan 60 % van de stof op het Centraal Examen bevraagd mag worden. HAVO: Scheikunde 280 SLU + 40 SLU (ANW), waarvan 60 % van de stof op het Centraal Examen bevraagd mag worden.
4 Toekomst Augustus 2013 in alle 4 e klassen havo en vwo Invoering van de nieuwe examenprogramma s voor Biologie, Natuurkunde en Scheikunde bi (N&G) na (N&T) sk (beide profielen) Havo Vwo Waarvan 60% CE en 40% SE slu <=> 1 lesuur gedurende 1 jaar
5 Handelingswerkwoorden Gebaseerd op 'scientific competencies' genoemd in PISA '09 opgesteld ihkv TIMMS; Trends in International Mathematics and Science Study Handelingwerkwoorden geven aan op welk beheersingsniveau een leerling een bepaald vakbegrip /concept moeten kennen. De vraagstelling mag niet dit beheersingsniveau te boven gaan.
6 Verschil havo met vwo B4 Bindingen, structuren en eigenschappen HAVO: de kandidaat kan op basis van kennis van aanwezige structuren en de bindingen in en tussen deeltjes een macroscopische eigenschap van een stof VERKLAREN VWO: de kandidaat kan op basis van kennis van structuren en de bindingen in en tussen deeltjes eigenschappen van stoffen en materialen VERKLAREN en omgekeerd vanuit de eigenschappen van stoffen of materialen structuren VOORSPELLEN
7 Vaardigheden A1 t/m A4: algemene, die voor alle vakken gelden A5 t/m A9: Natuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden, vergelijkbaar voor Na, Sk en Bi A10 t/m A 15: Chemische vakvaardigheden A10: Gebruiken / Toepassen van chemische concepten
8 A 11 t/m 15 A11: Redeneren in termen van context-concept A12: Redeneren in termen van structuureigenschappen: macroscopische eigenschappen in relatie brengen met structuren op meso- en microniveau (pg. 13 vwo; specificatie & voetnoot) A13: Redeneren over systemen, verandering en energie A 14: Redeneren in termen van duurzaamheid A 15:Redeneren over ontwikkelen van chemische kennis
9 Biologie Nieuwe onderwerpen of accenten: epigenetica, bio-informatica, bio-synthese nieuwe technieken voor bi: nanotechnologie, snelle methoden om dna te sequensen,f-nmr (relevant voor gedragsonderzoek, hersenonderzoek e.d.) meer aandacht voor practicum, ook met de computer! meer aandacht voor ethische discussies Coco-benadering (zichtbaar in vb-modules en examens) in het ex.programma geen contexten voorgeschreven didactiek: conceptontwikkeling welbewust in contexten geplaatst, steeds meer dan één context per concept om wendbaarheid te expliciteren, "draailessen" om concepten in hun wendbaarheid te zien contexten welbewust gekozen als handelingspraktijk die voor ll relevant is (dus ook onderscheid h/v) bij blijven in kennis van actuele contexten, lesmateriaal kunnen aanpassen, dus sectiebreed aanpakken Uitwerken van aansluiting bij andere (beta)vakken 15
10 Natuurkunde Nieuwe onderwerpen of accenten: havo: technisch ontwerpen, communicatietechnologie, medische beeldvorming, materialen, zonnestelsel en heelal (ex-anw plus extra natuurkunde) vwo: astrofysica, biofysica, communicatietechnologie, medische beeldvorming, quantumfysica, relativiteitstheorie, onderzoeken ontwerpen modelvorming m.n. ook leerlingexperimenten en demonstratieproeven op het gebied van de nieuwe onderwerpen Coco-benadering (zichtbaar in vb-modules en examens) in het examenprogramma opgepakt als het voorschrijven van een paar contextgebieden. didactiek meer conceptontwikkeling, en welbewust in contexten geplaatst Uitwerken van aansluiting bij andere (beta)vakken 16
11 Waarom Context-Concept? Benadering sluit aan bij wetenschappelijke theorieën vanuit leerpsychologie en (vak)didactiek Aantrekkelijk, actueel en relevant onderwijs Aard van kennis (toepassen, wendbaar gebruik) Versterken van samenhang binnen en tussen vakken Structuur en ordening van het schoolvak Internationale ontwikkeling CoCo-benadering is vooral een middel om en geen doel op zichzelf!
12 Rol van contexten X-as: inrichting en vormgeving lesmateriaal (hoe) Y-as: selectie inhoud: wat wordt behandeld (wat)
13 Context-Concept (1) Context als illustratie Context om kennis en vaardigheden toe te passen; conceptuele vakstructuur bepaalt inrichting en de leerinhoud vh lesmateriaal bijv. ontledingsreacties; toepassing fotopapier Context als verbinding Context bepaalt de inrichting vh lesmateriaal; de conceptuele vakstructuur bepaalt de leerinhoud. Bijv. Wat hebben planten nodig? (zouten) of Eet je gezond (bouwstoffen)
14 Context-Concept (2) Context centraal Conceptuele vakstructuur wordt losgelaten; de context bepaalt de leerinhoud (de scooter van de 21 e eeuw); need-to-know Context op afstand Het lesmateriaal is vormgegeven langs de conceptuele vakstructuur; de context bepaalt de leerinhoud (beroepscontext van een analist of diëtist)
15 Doel van brsp s & vsp s missie bijdragen aan blijvende professionalisering van docenten in voortgezet en hoger onderwijs bijdragen aan blijvende ontwikkeling van het onderwijs in de bètavakken versterken van de aansluiting tussen vo en ho en zo bijdragen aan verhoging van studiesucces in het hoger onderwijs. 24
16 Wat stuurt vernieuwing? Examenprogramma Syllabus & schoolhandreiking Examens ce en/of se Methodes Voorzien in een behoefte (verkoopbaar) lerarenopleiding 28
17 (Leer)winst/verlies leerlingen: zelf actiever bezig zien de (maatschappelijke) relevantie zien meer samenhang tussen natuurwetenschappelijke vakken over het algemeen enthousiast Knelpunten: Overladenheid (wat geschrapt is verschuiven naar SE) Doorgaande vernieuwing (methodes-modules) Wat en hoe (lln verantwoordelijk voor eigen leerproces)
'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde
'Hier havo.hbo hoort u mij?' (Nieuwe) Scheikunde Aansluiting havo-hbo 28 september 2016 Hogeschool Domstad Emiel de Kleijn Historie 1999 (1998) Invoering van de 2 e fase HAVO: Scheikunde: 280 SLU VWO:
Nadere informatieNieuwe Syllabus Scheikunde
Nieuwe Syllabus Scheikunde Waar heeft docent behoefte aan? Cris Bertona (ICLON, voorzitter syllabus commissie) Karsten Kaspers (Hogeschool Leiden) Regionaal Steunpunt Leiden 26 januari 2012 Historie -
Nadere informatienatuurkundeprogramma s vanaf 2013
natuurkundeprogramma s vanaf 2013 Regionaal Steunpunt Zuid-Holland Delft, 16 januari 2013 Maarten Pieters uitgangspunten vernieuwingen bètavakken www.betanova.nl/documentatie/achtergrond (wetenschappelijke)
Nadere informatieAnalyse van lesmateriaal
Analyse van lesmateriaal ECENT conferentie 15 mei 2013 Maarten Pieters twee rondes checklists concept-contextvenster checklists gemeenschappelijke uitgangspunten in opdrachten aan vernieuwingscommissies
Nadere informatieDe VO - vakvernieuwing komt eraan
De VO - vakvernieuwing komt eraan Keuzes maken! Marijn Meijer Wat gaan we doen? wat verandert er? beheersingsniveaus samenhang inrichting CE/SE en PTA keuzes maken: methodes of... en we houden het praktisch,
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde havo
Examenprogramma scheikunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Kennis
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11109 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/403948, houdende
Nadere informatieWoudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Chemie tussen context en concept. Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen
Woudschoten Chemie Conferentie 7 november 2008 Nieuwe Scheikunde in het schoolexamen Tijdlijn Nieuwe Scheikunde 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013 Klassieke programma (1998) Aangepaste klassieke
Nadere informatiePTA scheikunde Belgisch park cohort 14 15-16
Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan
Nadere informatie4 juni conferentie vakvernieuwingen
4 juni 2010 conferentie vakvernieuwingen doelen van de vernieuwing Maatschappelijke ontwikkelingen aandacht en ruimte voor actuele ontwikkelingen in wetenschap en technologie toename instroom in bèta-
Nadere informatieBijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie
Bijlage 1 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten biologie Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 9161 26 mei 2011 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 27 april 2011, nr. VO/289008, houdende
Nadere informatieExamenprogramma scheikunde vwo
Examenprogramma scheikunde vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Stoffen
Nadere informatiePTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort 15 16-17
Het examenprogramma scheikunde is vernieuwd. In 2013 is in 4 HAVO met dat nieuwe examenprogramma scheikunde gestart. De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor dit nieuwe examenprogramma. Toegestaan
Nadere informatieRaakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek
19-05-16 1 Raakvlakken wi-, sk-, na-, biodidactiek in de ULO 19-05-16 2 Een oud probleem Bij natuurkunde weten de leerlingen weinig meer van de kennis opgedaan bij wiskunde en omgekeerd we moeten ervoor
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieBijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde
Bijlage 3 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten scheikunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieScheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid
Scheikunde inhouden (PO-havo/vwo): Schaal, verhouding en hoeveelheid kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 44: De leerlingen leren
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Gelet op artikel 7 van het Eindexamenbesluit v.w.o.- h.a.v.o.- m.a.v.o.- v.b.o.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11101 6 juni 2012 Regeling van de Minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 28 april 2012, nr. VO/389632, houdende
Nadere informatieBijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde
Bijlage 2 Vergelijking pilot vs. niet-pilotresultaten natuurkunde Docenten Gearceerde vragen: significant verschil tussen pilot en niet-pilotresultaten (p < 0,05). Donkere arcering: pilotresultaat < niet-pilotresultaat;
Nadere informatieConcepten en contexten in de nieuwe programma's
oncepten en contexten in de nieuwe programma's Delft voor Docenten 6 december 2012 Berenice Michels Lucia Bruning oncepten en contexten in de nieuwe programma's - inhoud 1. oncepten, contexten en concept-context
Nadere informatieWanneer staat uw volgende ß-teamoverleg gepland? Concept-context op de agenda van uw ß-team!
Wanneer staat uw volgende ß-teamoverleg gepland? Concept-context op de agenda van uw ß-team! L. Bruning en B. Michels SLO, Enschede ß-teamoverleg Het is hard werken, maar dat hebben we er graag voor over!
Nadere informatieNatuurwetenschappelijke, wiskundige en technische vaardigheden (bètaprofielniveau)
BIJLAGE 1 Examenprogramma NLT havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11699 8 juni 2012 Rectificatie Examenprogramma natuurkunde vwo van 28 april 2012, kenmerk VO2012/389632 In de regeling
Nadere informatieSCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2020
SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2020 Versie: 2 april 2019 De vakinformatie is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de staatsexamens
Nadere informatieExamenprogramma natuur, leven en technologie vwo vanaf schooljaar 2014-2015
Examenprogramma NLT vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein B Exacte wetenschappen en technologie
Nadere informatieβ-clusterdag Maandag 19 december 2011
β-clusterdag Maandag 19 december 2011 Ochtendprogramma 09:30 u.: Introductie NLT 10:00 u.: NLT-module bekijken adhv focusopdracht 11:30 u.: Forumdiscussie met ontwerper, docent en leerlingen 12:30 u.:
Nadere informatieNieuwe Scheikunde examens havo en vwo. Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO)
Nieuwe Scheikunde examens havo en vwo Martie Kwaks (Erasmus SG) Emiel de Kleijn (SLO) Vakspecifieke vaardigheden A 10- A 15 A10: Gebruiken van chemische concepten A11: Redeneren in termen van context concept
Nadere informatieLANDSEXAMEN VWO
Examenprogramma NATUURKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2018-2019 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Evolutie kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor de lichamelijke
Nadere informatieSCHEIKUNDE VWO - NIEUWE EXAMENPROGRAMMA VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
SCHEIKUNDE VWO - NIEUWE EAMENPROGRAMMA VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk
Nadere informatieLANDSEXAMEN HAVO
Examenprogramma SCHEIKUNDE H.A.V.O. LANDSEXAMEN HAVO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting
Nadere informatiePTA scheikunde HAVO Belgisch park cohort
De methode Chemie Overal 4 e editie is geschreven voor het huidige examenprogramma. Toegestaan is het gebruik van de nieuwe BINAS (6 e editie) of ScienceData. Niet toegestaan is het gebruik van een Grafische
Nadere informatieContexten in Pulsar: In de introductie als motivatie voor de leerling en het ophalen van voorkennis
Pulsar Natuurkunde 3 e editie havo en vwo Tweede Fase Pulsar: Uitdagend en gestructureerd Keuze SE in het boek Veel aandacht voor conceptueel begrip (Pulsjes) Aansprekende en relevante contexten Stimuleert
Nadere informatie2007 Scheikunde in havo en vwo
Gesprekspunten 2007 Scheikunde in havo en vwo Ruimte voor scholen Uw vragen/wensen Veranderingen per 2007 (en 2010) Stof voor CE en SE Ruimte voor scholen Vorm SE en PTA Leerstoflijn Projecten naar keuze
Nadere informatieLessen ontwerpen langs concepten en contexten
Lessen ontwerpen langs concepten en contexten Woudschoten hemie 4 november 2011 Berenice Michels Lucia Bruning o-co: what's in a name? oncepten Definitie: Mentale beelden die verwijzen naar belangrijke
Nadere informatieCoCo in de tweede fase - Wisselwerking tussen concepten en contexten 1
CoCo in de tweede fase - Wisselwerking tussen concepten en contexten 1 Lucia Bruning, januari 2010 Samenvatting De concept-contextbenadering is het uitgangspunt van de vernieuwing van een aantal vakken
Nadere informatiePresentatie Nieuwe Natuurkunde
Presentatie Nieuwe Natuurkunde C. van Weert (vz. cie. NiNa), P. Barthel (lid cie. NiNa), E. Groenen (vz. syllabuscommissie), M. Pieters (projectleider NiNa) & P. Siersma (NiNa-docent) Natuurkunde is wat
Nadere informatieScheikunde. Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) Inleiding
Inleiding op de stand van zaken van het onderwijs (BUG-analyse) In de curriculumanalyse van de natuurwetenschappelijke vakken worden de drie verschijningsvormen van het curriculum per vak beschreven: het
Nadere informatieProfielkeuze 2014-2015. M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo
Profielkeuze 2014-2015 M. van den Bremer, decaan bovenbouw havo/vwo Inrichting tweede fase 4 havo 4 vwo 5 havo 5 vwo 6 vwo Opbouw vakkenpakket havo en vwo algemeen deel profieldeel vrij deel Het algemene
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde havo
Bijlage 1 Examenprogramma natuurkunde havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden
Nadere informatieCurriculumevaluatie bètavakvernieuwing:
Curriculumevaluatie bètavakvernieuwing: Nieuwe programma's bi, sk, na, nlt in leerjaar 5 havo/vwo Lucia Bruning, Wilmad Kuiper, Elvira Folmer & Wout Ottevanger ECENT 4 juni 2010 e-mail: w.kuiper@slo.nl
Nadere informatieAansluiting op het actuele curriculum (2014)
Aansluiting op het actuele curriculum (2014) De verschillende modules van GLOBE lenen zich uitstekend om de leerlingen de verschillende eindtermen en kerndoelen aan te leren zoals die zijn opgesteld door
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting. Schooljaar 2015-2016. 5 atheneum
Schooljaar 2015-2016 5 atheneum Berger Scholengemeenschap Vak: Nederlandse taal en literatuur en Spellen en formuleren toetsweek 2 20 0 Nieuw Nederlands: - Cursus spellen - Cursus formuleren Literatuurgeschiedenis
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Instandhouding kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen voor
Nadere informatieExamenprogramma biologie havo
Bijlage 3 Examenprogramma biologie havo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieSCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
SCHEIKUNDE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van
Nadere informatieSCHEIKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2018 V
SCHEIKUNDE VWO VAKINFORMATIE STAATSEAMEN 2018 V17.03.2 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor de afname van de
Nadere informatieLWEO. De lesbrieven. Levensloop Kleding Mobiliteit Arbeidsmarkt Economische Crisis Wereldeconomie
Nieuwe Vwomethode LWEO De lesbrieven Levensloop Kleding Mobiliteit Arbeidsmarkt Economische Crisis Wereldeconomie 1 2 1 Verdeling over en SE Schema studielasturen en lessen LESBRIEF SE/ lessen slu Levensloop
Nadere informatieExamenprogramma natuurkunde vwo
Examenprogramma natuurkunde vwo Ingangsdatum: schooljaar 2013-2014 (klas 4) Eerste examenjaar: 2016 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma
Nadere informatieDidactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16?
Didactiek van Informatieverwerking en Statistiek voor leerlingen van 12-16? Ontwikkeling van een module en boek voor de 2 e graads lerarenopleiding wiskunde. Informatieverwerking en Statistiek Gerard van
Nadere informatieSamenhang in N-profielen versterken
Samenhang in N-profielen versterken Woudschoten Scheikunde 8 november 2008 Heleen Driessen, h.driessen@slo.nl Welke samenhang? Met samenhang bedoel ik Welke samenhang? Woord: samenhang (zelfst. naamw.,
Nadere informatieLANDSEXAMEN VWO
Examenprogramma SCHEIKUNDE V.W.O. LANDSEXAMEN VWO 2017-2018 1 Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het commissie-examen. Het centraal examen wordt afgenomen in één zitting van
Nadere informatieVERBETEREN VAN DE TAALVAARDIGHEID (RESULTATEN POST-DOC ONDERZOEK)
VERBETEREN VAN DE TAALVAARDIGHEID (RESULTATEN POST-DOC ONDERZOEK) GIJS ORNÉE & TALITHA VISSER g.ornee@noordik.nl Ta.visser@noordik.nl KENNISMAKING Talitha Visser Docent en onderzoeker -2006 docent sk,
Nadere informatieConferentie hier-havo 28 september Jelle Nauta. Wat betekenen de veranderingen voor opleidingen in de sectoren Groen en DAS? Ronde tafelgesprek
Conferentie hier-havo 28 september 2016 Wat betekenen de veranderingen voor opleidingen in de sectoren Groen en DAS? Ronde tafelgesprek Jelle Nauta NLT, scheikunde en biologie Eerste lichting havo nieuwe
Nadere informatieExamenprogramma biologie vwo vanaf CE 2016
De onderstaande lijst bevat de complete examenprogramma s voor de bovenbouw VWO (4, 5 en 6 VWO) voor de vakken Biologie, Natuurkunde en Scheikunde. Daarnaast is het hele programma van het sportsciencecamp,
Nadere informatieAANVULLING SCHOOLGIDS
Aanvulling van de Schoolgids 2015-2016 Resultaten 2014-2015 1 AANVULLING SCHOOLGIDS 2015-2016 1. Ter inleiding In het begin van het schooljaar plaatst de school haar schoolgids op de website van de school.
Nadere informatieKERNCONCEPTEN. Het micro-macroconcept
KERNCONCEPTEN Het molecuulconcept Atomen als bouwstenen van moleculen Verschillende typen bindingen Structuur en flexibiliteit van moleculen Maken en breken van bindingen Ontwerpen van moleculen Het micro-macroconcept
Nadere informatieInformatie Profielkeuze Vernieuwde Tweede Fase cohort
Informatie Profielkeuze 2015-2016 Vernieuwde Tweede Fase cohort 2016-2019 Informatieboekje profielkeuze Tweede fase en de keuze van een profiel Leerlingen die nu in de derde klas zitten, krijgen volgend
Nadere informatieKennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie
Kennisbasis natuurwetenschappelijke vakken en technologie Ontwikkeling en implementatie SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ecent conferentie 2016: Bèta in samenhang in 2032 Dirk Jan Boerwinkel,
Nadere informatieVernieuwing examenprogramma s bètavakken havo/vwo
Vernieuwing examenprogramma s bètavakken havo/vwo brochure voor docenten biologie, natuurkunde, NLT en scheikunde, en schoolleiders juni 2012 Op weg naar de invoering Voor de bètavakken worden nieuwe examenprogramma's
Nadere informatiePTA - HAVO
- HAVO 5 2018-2019 Nederlandse taal en literatuur Engelse taal en literatuur Franse taal en literatuur Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Rekenen Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel
Nadere informatieAANVULLING SCHOOLGIDS
Aanvulling van de Schoolgids 2017-2018 Resultaten 2016-2017 1 AANVULLING SCHOOLGIDS 2017-2018 1. Ter inleiding In het begin van het schooljaar plaatst de school haar schoolgids op de website van de school.
Nadere informatieWerkversie handreiking schoolexamen Nieuwe Scheikunde havo/vwo
Werkversie handreiking schoolexamen Nieuwe Scheikunde havo/vwo Voortgezet onderwijs Enschede, augustus 2008 Verantwoording 2008 Stichting leerplanontwikkeling (SLO), Enschede Alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieHet belang van leren programmeren
Het belang van leren programmeren Han van der Maas HL Psychologie UvA CSO Oefenweb.nl opzet Pleidooi voor programmeeronderwijs Ontwikkelingspsychologisch perspectief Non-formeel leren (examen) Program
Nadere informatieExamenprogramma biologie vwo
Bijlage 4 Examenprogramma biologie vwo Het eindexamen Het eindexamen bestaat uit het centraal examen en het schoolexamen. Het examenprogramma bestaat uit de volgende domeinen: Domein A Vaardigheden Domein
Nadere informatieNiNa in Context. Moderne fysica de school in. Chris van Weert Vz. stichting IOBT* Institute of Physics Universiteit van Amsterdam
NiNa in Context Moderne fysica de school in Chris van Weert Vz. stichting IOBT* Institute of Physics Universiteit van Amsterdam * Samenwerking KNCV, NIBI, NNV, NVON, NVvW op het gebied van onderwijs Overzicht
Nadere informatieHet Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA)
Het Programma van Toetsing en Afsluiting (PTA) SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jan van Hilten Vernieuwing beroepsgerichte programma s vmbo Structuur Kern-, Profiel-, Keuzeprogramma
Nadere informatieInformatieboekje profielkeuze
Informatieboekje profielkeuze Tweede fase en de keuze van een profiel Leerlingen die nu in de derde klas zitten, krijgen volgend jaar te maken met de Tweede Fase. In de tweede fase heeft elke leerling
Nadere informatieNATUUR, LEVEN, TECHNOLOGIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
NATUUR, LEVEN, TECHNOLOGIE VWO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Examens (CvE). Het CvE is verantwoordelijk voor de afname van
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 21734 2 december 2011 Regeling van het College voor examens van 19 april 2011, nr. Cve-11.00404, houdende vaststelling
Nadere informatieMonitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing
Monitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing Eindmeting docenten en leerlingen 2016-2017 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Monitoring en evaluatie invoering bètavernieuwing Eindmeting
Nadere informatieProbleem. Achtergrond. Voorstel voor het vak Brainport & wetenschap voor schooljaren na door: Robbert Kluijtmans.
Voorstel voor het vak Brainport & wetenschap voor schooljaren na 2015 door: Robbert Kluijtmans 25 november 2015 Dit voorstel sluit aan op een eerder voorstel van mij (28 december 2014; Verkort voorstel
Nadere informatieHet Multipilot project op het St. Bonifatiuscollege
Het Multipilot project op het St. Bonifatiuscollege Twee jaar onderwijsontwikkeling in de bètavakken. Inleiding Het Multipilot project is een landelijk project rondom de vernieuwingen in de bètavakken
Nadere informatieZonder Bèta geen Toekomst. Studiedag NVON 26 september 2007
Zonder Bèta geen Toekomst Studiedag NVON 26 september 2007 Achtergrond AWT-rapport Vitaliteit en kritische massa 1999 een rigoureuze concentratie van het onderwijs en onderzoek is nodig. Lissabon afspraken
Nadere informatieDe 2015 programma s wiskunde B van havo en vwo. 9 november 2013 Ruud Stolwijk Cito, Arnhem Alma Taal
De 2015 programma s wiskunde B van havo en vwo 9 november 2013 Ruud Stolwijk Cito, Arnhem Alma Taal 1 Inhoud - programma Even voorstellen Aanleiding vernieuwing wiskundeprogramma s Inhoud nieuwe programma
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 12762 25 juni 2012 Regeling van het College voor examens van 17 april 2012, nr. Cve-12.00736, houdende vaststelling van
Nadere informatieOuderavond 3 Havo /3 Vwo. Profielkeuze. 12 februari 2015
Ouderavond 3 Havo /3 Vwo Profielkeuze 12 februari 2015 Voorstellen Peter Legierse Teamleider Havo Mevr. Smit- van der Vaart (H3A) Dhr. Langendoen (H3B) Mevr. Griffioen (H3C) Mentoren Havo Clemens Bentlage
Nadere informatieAan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag
>Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Voortgezet Onderwijs IPC 2650 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375
Nadere informatienajaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut
najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,
Nadere informatieCentrale examens als drager van de bètavakvernieuwing
Centrale examens als drager van de bètavakvernieuwing Analyse van centrale examens biologie, natuurkunde en scheikunde voor havo/vwo op kenmerken van de beoogde vernieuwing SLO nationaal expertisecentrum
Nadere informatie21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015
21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 20216 15 december 2010 Regeling van het College voor examens van 30 september 2010, nr. Cve-10.0776, houdende vaststelling
Nadere informatieHandreiking schoolexamen biologie havo/vwo
Handreiking schoolexamen biologie havo/vwo Bij het examenprogramma geldig vanaf schooljaar 2013-2014 Handreikingen tweede fase SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Handreiking schoolexamen
Nadere informatieLeerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo)
Leerlijn Biologie inhouden (PO-havo/vwo) Voor meer informatie zie: Kerndoelen onderbouw Vakportaal Mens & maatschappij Vakportaal Natuur & techniek kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo
Nadere informatieOVER CIJFERS GESPROKEN...
INLEIDING De bevorderingsnormen geven de ondergrens aan van de studieresultaten van de leerling om bevorderd te kunnen worden naar een hoger leerjaar in dezelfde opleiding. Als een leerling niet aan deze
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 13957 29 mei 2013 Regeling van het College voor examens van 16 april 2013, nummer Cve-13.01219, houdende vaststelling
Nadere informatieEindtermendocument Algemeen Voortgezet Onderwijs Aruba
document Algemeen Voortgezet Onderwijs Aruba Vak: Scheikunde Leerweg: Havo - Vwo Aruba Augustus 2015 Document nr: 10 Colofon Dit eindtermendocument is een uitgave van (DEA) voor het vak scheikunde op
Nadere informatieBiologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht
Biologie inhouden (PO-havo/vwo): Dynamisch evenwicht kerndoelen primair onderwijs kerndoelen onderbouw havo bovenbouw exameneenheden vwo bovenbouw exameneenheden 34: De leerlingen leren zorg te dragen
Nadere informatiePTA - Havo
- Havo 5 2018-2019 Nederlands Engels Frans Wiskunde A Wiskunde B Wiskunde D Biologie Natuurkunde Scheikunde Aardrijkskunde Economie Profielwerkstuk-Handelingsdeel Geschiedenis Maatschappij Wetenschappen
Nadere informatieNATUUR, LEVEN, TECHNOLOGIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0
NATUUR, LEVEN, TECHNOLOGIE HAVO VAKINFORMATIE STAATSEXAMEN 2016 V15.7.0 De vakinformatie in dit document is vastgesteld door het College voor Toetsen en Examens (CvTE). Het CvTE is verantwoordelijk voor
Nadere informatieLESSENTABELLEN ONDERBOUW
LESSENTABELLEN ONDERBOUW TL-Havo-VWO 2014-2015 Vakken Leerjaar 1 Leerjaar 2 Nederlands 4 3 Frans 3 3 Duits 3 Engels 3 3 Geschiedenis 2 2 Aardrijkskunde 2 2 Wiskunde 4 3 Rekenen 0,5 0,5 Natuur- en scheikunde
Nadere informatieNieuwe natuurkunde. advies-examenprogramma s voor havo en vwo
Nieuwe natuurkunde advies-examenprogramma s voor havo en vwo Commissie Vernieuwing Natuurkundeonderwijs havo/vwo December 2010 Aan de minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mevr. J. M. van Bijsterveldt
Nadere informatieGemeenschappelijk deel (1920 slu, was 1960) Nederlands 480 Engels 400 2 e moderne vreemde taal *) 480
BIJLAGE Tabel 1: profielen vwo Gemeenschappelijk deel (1920 slu, was 1960) Nederlands 480 Engels 400 2 e moderne vreemde taal *) 480 maatschappijleer 120 lich. opvoeding 1 160 ckv 1 óf kcv 160 anw 120
Nadere informatieProfielkeuze voorlichting
Profielkeuze voorlichting 31-10-2013 Presentatie : M. Speetjens (Coördinator in-uitstroom/decaan) Presentatie van de 4 profielen in het regulier onderwijs Profielen op Helder Aansluiting op het hbo, universiteit
Nadere informatieProgramma van toetsing en afsluiting R HAVO 5. O.S.G. Willem Blaeu
Programma van toetsing en afsluiting 2016-2017 R HAVO 5 O.S.G. Willem Blaeu Cohort 2016-2017 In de bovenbouw mavo, havo en vwo komt het cijfer van het schoolexamen geleidelijk tot stand. In het PTA wordt
Nadere informatieMacro-meso-micro. Ruud Kok ; Astrid Bulte; Hans Poorthuis. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.
Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Ruud Kok ; Astrid Bulte; Hans Poorthuis 22 maart 2017 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/94812 Dit lesmateriaal is
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 39364 13 juli 2017 Regeling van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap van 5 juli 2017, nr. VO/1188661,
Nadere informatie