Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters"

Transcriptie

1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Vanuit doelen Jonge Kind naar een beredeneerd aanbod voor peuters en kleuters Netwerkbijeenkomst Utrecht 23 mei 2018

2

3 het curriculum

4 Curriculum verschillende niveaus Supra: Het curriculum op internationaal niveau Macro: Het curriculum op landelijk/nationaal niveau Meso: Het curriculum op het niveau van de school/instelling/programma Micro: Het curriculum op het niveau van de klas/groep/les Nano: Het curriculum op het niveau van het individu/persoon

5 Curriculum (in schema) Leerplanniveau Bereik Betrokkenen Leerplanproducten Supra Internationaal de Europese Commissie ERK Macro Nationaal Ministerie van OCW Kerndoelen Pilotniveau Stuurgroep tpo tpo-pilotscholen Gemeenschappelijke visie Uitgangspunten voor inrichting van het aanbod Leerplankader tpo Meso School Schoolleiding Team Micro Leerjaar Groep Leraar Team Groep Nano Leerling Docent Leerling Schoolbeleidsplan Leerplan tpo voor alle leerjaren Leerlijn met leerdoelen per jaar Lesplannen Lesmaterialen Toetsen Persoonlijke leerplan: maatwerk

6 wet op het primair onderwijs

7 In Verzoek van OCW om aan te sluiten bij landelijke 'eisen' ten aanzien van taal en rekenen: Taalontwikkeling van jonge kinderen stimuleren & bevorderen Rekenontwikkeling van jonge kinderen stimuleren & bevorderen Uit onderzoek: vroegtijdig inspelen op achterstand, inspelen op kansen (m.n. ook met rekenen) bevordert de schoolse prestaties in het basisonderwijs

8 Referentieniveaus Taal en Rekenen (augustus 2010) Drempel bij de overgang van peuterspeelzaal/kinde ropvang naar groep 0/1 Drempel van groep 2 naar groep 3

9 Leerplan Jonge kind 'Doelen voor aanvang groep 1' Taal Rekenen Sociaal- emotioneel 'Doelen voor eind groep 2' Taal Rekenen Sociaal-emotioneel

10

11

12

13

14 landelijke kaders, inzichten en rapporten

15 internationale rapporten en curricula

16 nieuwe curriculumontwikkelingen

17 meer curriculumeigenaarschap voor scholen

18 Leerplankader Jonge kind 2018

19 Leerplankader Jonge kind 2018

20 thematisch of per onderwerp geïntegreerd of per vakgebied lineair of cyclisch visie op onderwijs leerlinggedrag (in beheersingsdoelen/kinddoelen) leerkrachtgedrag didactiek en tijd opbouw over groepen/jaren activiteiten en (les-)materialen inhoudslijnen

21 criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden curriculumfundament criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn beredeneerd onderwijsaanbod (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen

22 beredeneerd onderwijsaanbod criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeelduitwerkingen curriculumfundament criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeeldleerlijnen inhoudslijnen voorbeeldactiviteiten toelichting op kennis toelichting op vaardigheden en denkwijzen SLO

23 beredeneerd onderwijsaanbod criteria: leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groeperingsvormen tijd toetsing bronnen en materialen organisatiewijze betekenisvolle context verschillende niveaus doelgericht ontwikkelingsgebieden handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeelduitwerkingen curriculumfundament criteria: onderwijsvisie onderwijsvorm leeromgeving leerlingkenmerken rol leraren groepsindeling tijd toetsing bronnen en materialen samenhang kern/keuze doorlopende lijn (onderwijs)leerlijnen inhoudslijnen kerndoelen en referentiekaders taal en rekenen handreikingen (toelichtingen en/of stappenplannen) voorbeeldleerlijnen inhoudslijnen voorbeeldactiviteiten toelichting op kennis toelichting op vaardigheden en denkwijzen SLO

24 Inhoudskaarten met aanbodsdoelen jonge kind

25 Inhoudskaarten alle 'leergebieden' en meer

26 Inhoudskaarten alle 'leergebieden' en meer

27 Inhoudslijnen met aanbodsdoelen doorgaande lijn Van peuters naar Van peuters (pre-fase), kleuters (fase 1) naar fase 2 en fase 3 (eind PO)

28 Aanbodsdoelen Van peuters naar Verhoudingen: Peuters Van peuters naar Verhoudingen: Kleuters

29 5 onderwerp/ hoofdstuk Enkele vragen om tot een beredeneerd aanbod: Komen alle ontwikkelingsgebieden in voldoende mate aan bod? Werk ik doelgericht? Biedt het aanbod voldoende uitdaging tot ontwikkeling op verschillende activiteit activiteit niveaus? activiteit activiteit activiteit Is het aanbod betekenisvol en zorgt het voor grote betrokkenheid? Sluit het aanbod (of delen daarvan) voldoende aan bij de aanvullende en activiteit succescriteria activiteit activiteit extra onderwijsbehoeften van (individuele) kinderen? kinddoel(en) activiteit succescriteria Welke activiteit rol neem ik bij het aanbieden kinddoel(en) van het onderwijs/de educatie? succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en) beheersings-doel(en) Hoe organiseer ik het aanbod? Hoe evalueer ik het (onderwijs)aanbod?... beheersings-doel(en) extern aanbod succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en) succescriteria kinddoel(en) beheersings-doel(en)

30 Beheersingsdoelen (eind groep 2 t/m groep 8)

31

32 Executieve functies bij jonge kinderen (kleuters)

33 Executieve functies bij jonge kinderen (kleuters)

34 Rekenen in Sesamstraat Rekenspelletjes voor kleuters (Stimuleren van de rekenontwikkeling van jonge kinderen)

35 Rekenspelletjes voor kleuters (Stimuleren van de rekenontwikkeling van jonge kinderen)

36 Analyses van methoden en screeningsinstrumenten Jonge kind (peuters en kleuters) Onderzoek naar de meest gebruikte methoden en screeningsinstrumenten Analyse op een drietal 'gebieden': Taal Rekenen Sociaal-emotioneel Ruim 25 'pakketten'

37 Aanvullende informatie Algemeen: Specifiek: Gäby van der Linde: Martin Klein Tank: Lidy Kuipers:

38 De verwondering bij kinderen

Leerplankader kunstzinnige oriëntatie

Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Leerplankader kunstzinnige oriëntatie Op weg naar een toekomstbestendig leerplan SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stéfanie van Tuinen 18 november 2014, 2012 Leerplankader kunstzinnige

Nadere informatie

Startnotitie leerplanontwikkeling pilot tweetalig primair onderwijs (tpo)

Startnotitie leerplanontwikkeling pilot tweetalig primair onderwijs (tpo) Startnotitie leerplanontwikkeling pilot tweetalig primair onderwijs (tpo) (Conceptversie 3 juni 2014, Karel Philipsen, Bas Trimbos & Annette Thijs) Vooraf In augustus 2014 start een pilot tweetalig primair

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw

Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw Opbrengstgericht werken in de onderbouw = benutten van talenten in de onderbouw SLO doelen: taal, rekenen en sociaal-emotioneel PO Conferentie,Zwolle Donderdag 3 november 2011 Gäby van der Linde Wat komt

Nadere informatie

kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs

kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling kansen voor betekenisvol zaakvakonderwijs Martin Klein Tank Leerplan(kader) Techniekpact jaarconferentie Wetenschap & 19 technologie mei 2014 Waarom?

Nadere informatie

Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs

Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs Referentieniveaus taal en rekenen Primair onderwijs Overeenkomsten OGW - HGW Cyclisch ambitieuze doelen stellen en evalueren: Welke leerlijnen liggen er onder jullie onderwijs? Doorgaande leerlijnen? Uitgaan

Nadere informatie

NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen. SLO Ger van Mossel

NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen. SLO Ger van Mossel NiBi-conferentie Gezonde leefstijl van leerlingen SLO Ger van Mossel (g.vanmossel@slo.nl) Kennismaking Wie...? Werkwijze bijeenkomst Leerplankader Gezonde leefstijl Naar een leerplan gezonde leefstijl

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO

21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs. Maaike Rodenboog, SLO 21 e eeuwse vaardigheden inzetten in het voortgezet onderwijs Maaike Rodenboog, SLO m.rodenboog@slo.nl SLO, nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Onafhankelijke, niet-commerciële positie als

Nadere informatie

Doelen. Aanleiding Passende perspectieven. Programma. Doel Passende perspectieven. Mogelijke interventies

Doelen. Aanleiding Passende perspectieven. Programma. Doel Passende perspectieven. Mogelijke interventies Doelen Passende perspectieven: doelgericht werken en evalueren SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Kennisnemen van het gedachtengoed en de materialen van passende perspectieven Leren toepassen

Nadere informatie

Curriculum in beweging

Curriculum in beweging Curriculum in beweging SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Strategische Agenda SLO 2017-2020 Curriculum in beweging De afgelopen twee jaar is een breed, landelijk debat gevoerd over een

Nadere informatie

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO.

Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science, óók voor hoogbegaafde leerlingen op PO en onderbouw VO. VO-PO samenwerking Kandinsky - Talent Wetenschap en Technologie, Science,

Nadere informatie

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015

21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs. stand van zaken en toekomstige mogelijkheden. Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 21 e eeuwse vaardigheden in het onderwijs stand van zaken en toekomstige mogelijkheden SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser VELON-studiedag Breda, 13 november 2015 SLO, nationaal

Nadere informatie

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1

Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 Leerling volgen in hun ontwikkeling vanaf groep 1 SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Middagconferentie 25 mei Versnellen & Verrijken Yvonne Janssen Doelen workshop Bewustwording van complexiteit

Nadere informatie

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs

Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Bekwaamheidseisen leraar primair onderwijs Uit: Besluit van 16 maart 2017 tot wijziging van het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel en het Besluit bekwaamheidseisen onderwijspersoneel BES in verband

Nadere informatie

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door:

Het pedagogisch handelen van het team kenmerkt zich door: Wij willen de leerlingen voorbereiden op hun toekomst middels betekenisvol en uitdagend onderwijs dat een wezenlijke bijdrage levert aan het mens-worden van onze leerlingen. Onze leerlingen mogen zijn.

Nadere informatie

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO

Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Kees Dijkstra (Windesheim), Els de Jong (Hogeschool Utrecht) en Elle van Meurs (Fontys OSO). 31 mei 2012 Box 2: Vaststellen beginsituatie Handelingsgericht werken op PABO s en lerarenopleidingen VO Doel

Nadere informatie

Methodes rekenen en taal zijn de leidraad en onderwijs doelgericht* en waar mogelijk vakoverstijgend of in een rijke context.

Methodes rekenen en taal zijn de leidraad en onderwijs doelgericht* en waar mogelijk vakoverstijgend of in een rijke context. Curriculum Analyse Deel A Visie Curriculumaspecten â Basisschool de Borne maakt onderwijs tot beleving en begeleidt leerlingen om op een betekenisvolle manier te onderzoeken en te ontdekken Intended (beoogt,

Nadere informatie

Kerndoelen primair onderwijs

Kerndoelen primair onderwijs Kerndoelen primair onderwijs Publicatie van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Tekst: Productie: Ontwerp: Druk: Projectnr.: 36027/8000 Uitgave: April 2006 Jan Greven & Jos Letschert SLO

Nadere informatie

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten

Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Leerdoelen, leerlijnen en leeractiviteiten Wanneer je werkt vanuit leerlijnen, is de methode slechts een van de bronnen waarmee leerlingen zich de leerstof eigen maken. Ilse Gmelig 8 februari 2018 Leerdoelen

Nadere informatie

OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden

OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden OnsOnderwijs2032: Het domein Taal & Cultuur de (on)mogelijkheden 29 september 2016 Netwerkdag Taalcoördinatoren en -specialisten Stéfanie van Tuinen SLO Opbouw workshop OnsOnderwijs2032 Cultuuronderwijs

Nadere informatie

Ontwerp een kunst- en cultuurcurriculum

Ontwerp een kunst- en cultuurcurriculum Ontwerp een kunst- en cultuurcurriculum Curriculum en curriculumontwikkeling SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Stéfanie van Tuinen & Nienke Nieveen, SLO Onderzoeksconferentie CECP, LKCA

Nadere informatie

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee?

Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? Referentieniveaus en VVE: wat moet je ermee? 20 november 2012 Els Loman en Aafke Bouwman 2 Inhoud workshop 1. Waarom Referentieniveaus? 2. Wat zijn Referentieniveaus? 3. Wat zijn de actuele ontwikkelingen?

Nadere informatie

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee?

25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 25. 21e eeuwse vaardigheden: wat moet je er mee en wat kan je er mee? 21 e eeuwse vaardigheden in het funderend onderwijs - stand van zaken- SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Petra Fisser

Nadere informatie

Curriculumontwikkeling in de praktijk 4

Curriculumontwikkeling in de praktijk 4 Curriculumontwikkeling in de praktijk 4 DEEL 1 HOE STEL JE ALS SCHOOL EEN GOED CURRICULUM SAMEN? VERA MEEWIS (LKCA) VIOLA VAN LANSCHOT HUBRECHT (SLO) Curriculumontwikkeling vindt plaats op verschillende

Nadere informatie

Van lespraktijk naar een visie op W&T. Dr. Tim van Wessel

Van lespraktijk naar een visie op W&T. Dr. Tim van Wessel Van lespraktijk naar een visie op W&T Dr. Tim van Wessel Programma vandaag n Uitwisseling lesplannen n Van lesactiviteiten naar een visie op W&T onderwijs n Wat doen jullie al en wat ontbreekt nog? de

Nadere informatie

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO

Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO Referentiekader Informatiebijeenkomsten Referentieniveaus Steunpunt PO steunpuntpo@poraad.nl 030-3100940 Inhoud Aanleiding tot de referentieniveaus Wat zijn referentieniveaus? Voordelen referentieniveaus

Nadere informatie

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen

WORKSHOP LEERLIJNEN. Dag van de Cultuureducatie: workshop leerlijnen WORKSHOP LEERLIJNEN Welkom en inleiding Wat is een leerlijn? Voorbeelden en achtergronden van leerlijnen cultuuronderwijs Leerlijnen in Flevoland: KIDD en De Culturele Haven Hoe bouw je een leerlijn? WORKSHOP

Nadere informatie

1 en 2 oktober 2013. Bezoek aan Groningen

1 en 2 oktober 2013. Bezoek aan Groningen 1 en 2 oktober 2013 Bezoek aan Groningen programma 1-2 oktober 2013 www.cultuurindespiegel.be 1. Stavaza van CIS Nederland 2. Emiel Copini (14-18jaar) en Theisje van Dorsten (4-10 jaar) 3. Astrid Rass

Nadere informatie

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO

Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Workshop Gebruik stappenplannen ERWD VO en MBO Conferentie VO-MBO Rondom Rekenen 14 december 2016 Arjan Clijsen Met welke pet op bent u hier? Wie is werkzaam in het voortgezet onderwijs? Wie is werkzaam

Nadere informatie

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos Van leerdoel tot les Door Femke Loos Wie ben ik? Film Persoonlijk Leren Het Stormink Inhoud Wat is leerdoeldenken? Wat levert leerdoeldenken op? WAT wil ik dat de leerlingen leren? HOE wil ik dat de leerlingen

Nadere informatie

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal.

Het flexibel inzetten van de taalmethode heeft te maken met de functie van taal. Taal: vakspecifieke toelichting en tips Taalverwerving en -onderwijs verlopen als het ware in cirkels: het gaat vaak om dezelfde inhouden, maar de complexiteit en de mate van beheersing nemen toe. Anders

Nadere informatie

Theoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden

Theoretisch kader De 21st century skills Onderverdeling in cognitieve en conatieve vaardigheden Theoretisch kader: Zoals ik in mijn probleemanalyse beschrijf ga ik de vaardigheid creativiteit, van de 21st century skills onderzoeken, omdat ik wil weten op welke manier de school invloed kan uitoefenen

Nadere informatie

Subsidiekader: Haagse aanpak (hoog)begaafdheid 2012 en 2013

Subsidiekader: Haagse aanpak (hoog)begaafdheid 2012 en 2013 Subsidiekader: Haagse aanpak (hoog)begaafdheid 2012 en 2013 1. Haagse aanpak (hoog)begaafdheid 1.1 Inleiding Alle kinderen en jongeren verdienen maximale kansen om het beste uit zich zelf te halen. Zo

Nadere informatie

Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken?

Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? Gaat 'gezond bewegen' het verschil maken? SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling VO Studiedag 20-01-2016 Berend Brouwer (b.brouwer@slo.nl) Agenda Warming-up Het leerplankader SBGL Thema 'bewegen

Nadere informatie

Maaike Verschuren en Kris Verbeeck. Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde. Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout

Maaike Verschuren en Kris Verbeeck. Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde. Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout Maaike Verschuren en Kris Verbeeck Handelingsgericht observeren van rekenen en wiskunde Panamaconferentie 21 januari 2011 Noordwijkerhout Welkom Toelichten programma Welke verwachtingen heb je van deze

Nadere informatie

Linked open data pilots voor onderwijs

Linked open data pilots voor onderwijs Linked open data pilots voor onderwijs SLO na'onaal exper'secentrum leerplanontwikkeling 2015-02-12 Allard Strijker, Eindhoven Doel De mogelijkheden van nieuwe innova'eve onderwijstoepassingen onderzoeken

Nadere informatie

Achtergrond onderzoeksvraag 1

Achtergrond onderzoeksvraag 1 Achtergrond onderzoeksvraag 1 1. Kerncurriculum en keuzedelen voor school en leerling Wij pleiten voor een vaste basis van kennis en vaardigheden die zich beperkt tot datgene wat alle leerlingen ten minste

Nadere informatie

Talen in het curriculum van de toekomst

Talen in het curriculum van de toekomst Talen in het curriculum van de toekomst SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jornada de formación para profesores de español como lengua extranjera, Utrecht 16 enero 2017 Daniela Fasoglio,

Nadere informatie

Brochure versie 1 februari 2015

Brochure versie 1 februari 2015 Brochure versie 1 februari 2015 Pilot tweetalig primair onderwijs in Nederland Op 1 januari 2014 is onder leiding van het EP Nuffic een pilot gestart voor een beperkt aantal basisscholen met als doel invoering

Nadere informatie

Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid

Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid Reflectiewijzer Mondelinge taalvaardigheid Mondelinge taalvaardigheid in het basisonderwijs Effectief en sociaal kunnen communiceren is belangrijk om goed te kunnen functioneren in de huidige maatschappij.

Nadere informatie

Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs

Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs. Primair onderwijs Uit het onderzoekskader 2017 van Inspectie van het Onderwijs Primair onderwijs ONDERWIJSPROCES (OP) OP1. Aanbod Het aanbod bereidt de leerlingen voor op vervolgonderwijs en samenleving. De school biedt

Nadere informatie

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg

Effectief onderwijs. Onderzoek in vogelvlucht. ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Onderzoek in vogelvlucht ROC Mondriaan, Strategisch Beleidscentrum, Marja van Knippenberg Effectief onderwijs Veel onderzoek met verschillende onderzoeksopzetten in verschillende settings:

Nadere informatie

Het schoolexamen van vmbo-keuzevakken Landelijke onderwijsdag Techniek Donderdag 1 juni 2017 Jan van Hilten, SLO

Het schoolexamen van vmbo-keuzevakken Landelijke onderwijsdag Techniek Donderdag 1 juni 2017 Jan van Hilten, SLO SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Het schoolexamen van vmbo-keuzevakken Landelijke onderwijsdag Techniek Donderdag 1 juni 2017 Jan van Hilten, SLO Stand van zaken... 2012: start project

Nadere informatie

Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang

Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang Spinnenweb-model: leerlingparticipatie in samenhang Instrument voor Student Voice SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Verantwoording 2018 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling,

Nadere informatie

Toekomstgericht cultuuronderwijs en 21 e eeuwse vaardigheden. Marjo Berendsen SLO Stéfanie van Tuinen SLO 13 maart 2018

Toekomstgericht cultuuronderwijs en 21 e eeuwse vaardigheden. Marjo Berendsen SLO Stéfanie van Tuinen SLO 13 maart 2018 Toekomstgericht cultuuronderwijs en 21 e eeuwse vaardigheden Marjo Berendsen SLO Stéfanie van Tuinen SLO 13 maart 2018 Toekomst Wat maakt cultuuronderwijs toekomstgericht? Programma Wat is toekomstgericht

Nadere informatie

Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag?

Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag? Waar gaan de ontwikkelteams mee aan de slag? Wat hebben onze leerlingen nodig om uit te groeien tot volwassenen die hun steentje bijdragen aan de samenleving, economisch zelfredzaam zijn én met zelfvertrouwen

Nadere informatie

LEERPLAN WISKUNDE OVSG

LEERPLAN WISKUNDE OVSG LEERPLAN WISKUNDE OVSG 1 Publicatie Papieren versie 1998 2008 2013 2010 Digitale versie 2008 / 2013 2 Opbouw en gebruik leerplan Structuur Deel 1 richtsnoer Visie Evaluatie Gebruik van het leerplan Deel

Nadere informatie

De transitie naar leerdoeldenken een ontwikkelproces naar digitaal- en gepersonaliseerd leren. Cors Westerdijk en Ron Zuijlen

De transitie naar leerdoeldenken een ontwikkelproces naar digitaal- en gepersonaliseerd leren. Cors Westerdijk en Ron Zuijlen De transitie naar leerdoeldenken een ontwikkelproces naar digitaal- en gepersonaliseerd leren Cors Westerdijk en Ron Zuijlen Programma Inleiding Casus Savornin Lohman (deel 1) Uitwisseling Casus Savornin

Nadere informatie

Janneke van Druenen, MSc Adviseur Jonge Kind -

Janneke van Druenen, MSc Adviseur Jonge Kind - Janneke van Druenen, MSc Adviseur Jonge Kind - Programma Belang volgen van ontwikkeling Onderwijsinspectie & toezichtkader VVE Ontwikkelingsvolgmodellen en toetsen Observeren Rapportage en ouders Belang

Nadere informatie

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit?

Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Joke Naaktgeboren & Maaike Verschuren Doel- en opbrengstgericht rekenonderwijs Hoe halen we eruit wat erin zit? Conferentie OGW 22 september 2010 Welkom Praktijkverhaal De Vonder Visie op rekenonderwijs

Nadere informatie

KNAG dag Andreas Boonstra

KNAG dag Andreas Boonstra KNAG dag 2018 Andreas Boonstra 1 Beeldvorming Foto van Pixabay 2 Is er sprake van een kloof? Foto van Pixabay 3 Kennis en vaardigheden?? Is het en/of OF en/en? 4 Eerste jaar Aardrijkskunde op de Katholieke

Nadere informatie

Leerroutes taal en rekenen voor het Praktijkonderwijs

Leerroutes taal en rekenen voor het Praktijkonderwijs Leerroutes taal en rekenen voor het Praktijkonderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Op niveau werken met doelen: Passende perspectieven. Annette van der Laan (SLO) Joost Jacobs (Praktijkschool

Nadere informatie

IKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie

IKC Het Balkon. Kwaliteitsonderzoek. voorschoolse educatie IKC Het Balkon Kwaliteitsonderzoek voorschoolse educatie Datum vaststelling: 2 juli 2019 Samenvatting Samenvatting De inspectie heeft op 18 juni een onderzoek uitgevoerd naar de kwaliteit van de voorschoolse

Nadere informatie

Ontwikkelingen in het onderwijs

Ontwikkelingen in het onderwijs SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Ontwikkelingen in het onderwijs Marja van Graft Inspiratiedag NME 10 april 2017 Leerplan(kader) Wetenschap & technologie Doelen bijeenkomst informeren

Nadere informatie

Zwakke rekenaars sterk maken

Zwakke rekenaars sterk maken Zwakke rekenaars sterk maken Bijeenkomst 5 28 september 2011 monica wijers, ceciel borghouts Freudenthal Instituut Programma vandaag Diagnostiek Presentatie Welke onderwerpen in kaart? Voorbeelden Werken

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ O.B.S. "DE UTSKOAT" Plaats: Witmarsum BRIN-nummer: 08FI Onderzoeksnummer: 116890 Onderzoek uitgevoerd op: 22 en 23 juni 2009 Conceptrapport verzonden op:

Nadere informatie

Observatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind

Observatielijst peuters. Analyse doelen Jonge kind Observatielijst peuters Analyse doelen Jonge kind Mei 2016 Verantwoording 2016 SLO (nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling), Enschede Mits de bron wordt vermeld, is het toegestaan zonder voorafgaande

Nadere informatie

Stap 1 Doelen vaststellen

Stap 1 Doelen vaststellen Stap 1 Doelen vaststellen! Lesdoelen staan altijd in relatie tot langere termijn doelen. Zorg dat je de leerlijn of opbouw van doelen op schoolniveau helder hebt! Groepsdoelen staan altijd in relatie tot

Nadere informatie

Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk

Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk Tonny Knapp en Wilma Willems, 22 september 2010 Opbrengstgericht werken in de groep: bij de overgang van PO naar VO Conferentie Utrecht Opbrengstgericht werken in de onderwijspraktijk Wie zijn wij? Opbouw

Nadere informatie

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6

Referentiekaders. Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2. Station en de referentiekaders 6 Referentiekaders Doorlopende leerlijn Taal en Rekenen (Meijerink) 2 Station en de referentiekaders 6 1 Doorlopende leerlijnen Taal en Rekenen (Commissie Meijerink) Een beknopte samenvatting/ de belangrijkste

Nadere informatie

Meer kansen door internationaal basisonderwijs

Meer kansen door internationaal basisonderwijs Meer kansen door internationaal basisonderwijs Initiatiefvoorstel D66, VVD en Groenlinks Oktober 2013 Amsterdam is een wereldstad en de meest internationale stad van het land. De haven, het toerisme, de

Nadere informatie

Waarom ontwikkel je een curriculum en wat is een curriculum dan? Jan van den Akker en Nienke Nieveen

Waarom ontwikkel je een curriculum en wat is een curriculum dan? Jan van den Akker en Nienke Nieveen Waarom ontwikkel je een curriculum en wat is een curriculum dan? Jan van den Akker en Nienke Nieveen Inleiding De term curriculum stamt van het Latijnse werkwoord currere, dat wil zeggen (hard) lopen.

Nadere informatie

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos

Van leerdoel tot les. Door Femke Loos Van leerdoel tot les Door Femke Loos Wie ben ik? Film Persoonlijk Leren Het Stormink Inhoud Wat is leerdoeldenken? Wat levert leerdoeldenken op? WAT wil ik dat de leerlingen leren? HOE wil ik dat de leerlingen

Nadere informatie

Criteria bij ERK methodes

Criteria bij ERK methodes SLO is het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling. Al 35 jaar geven wij inhoud aan leren en innovatie in de driehoek beleid, wetenschap en onderwijspraktijk. De kern van onze expertise betreft

Nadere informatie

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer

Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen. Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Planmatig werken in groep 1&2 Werken met groepsplannen Lunteren, maart 2011 Yvonne Leenders & Mariët Förrer Masterclass Waarom, waarvoor, hoe? Verdieping m.b.t. taalontwikkeling en werken met groepsplannen

Nadere informatie

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO)

NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) NOT 24 januari 2013 Taal en rekenen, de basis versterkt! Ria van de Vorle (SLO) Inhoud: taal en rekenen de basis versterkt! Wat vooraf ging Wat zijn referentieniveaus? Referentieniveaus taal Referentieniveaus

Nadere informatie

HET NEDERLANDSE CURRICULUM VOOR DE TOEKOMST

HET NEDERLANDSE CURRICULUM VOOR DE TOEKOMST HET NEDERLANDSE CURRICULUM VOOR DE TOEKOMST SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Jan van den Akker SLO-Jubileumconferentie Utrecht, 10 december 2015 We zijn allemaal nieuwsgierig naar de

Nadere informatie

BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE

BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE BIJGESTELDE VISIE REKENEN & WISKUNDE Het project Curriculum.nu Doelstelling van het project Curriculum.nu is ontwikkeling van de curricula in negen leergebieden (uit: werkopdracht aan de ontwikkelteams):

Nadere informatie

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod

Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Bijlage 1 Handreiking Handelingsgericht en opbrengstgericht keuzes maken in het onderwijsaanbod Schram, Van der Laan & Koopmans Al jaren zijn scholen bezig om meer opbrengstgericht en handelingsgericht

Nadere informatie

Ontwikkelteam Burgerschap

Ontwikkelteam Burgerschap Ontwikkelteam Burgerschap curriculum.nu conferentie burgerschap 22 november Utrecht Ikzelf Alderik Visser a.visser@slo.nl Voorheen docent geschiedenis, filosofie, maatschappijleer, enz Leerplanontwikkelaar

Nadere informatie

Protocol schoolverlenging en schoolversnelling

Protocol schoolverlenging en schoolversnelling Protocol schoolverlenging en schoolversnelling OBS Herman Gorter Schooljaar 2012-2013 Inleiding Elk leerjaar kijken we of de leerlingen zich voldoende hebben ontwikkeld om door te kunnen stromen naar een

Nadere informatie

Toekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw.

Toekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw. Toekomstige rol van de inspectie: vernieuwd toezicht, klaar voor de 21 ste eeuw. CPS Nationaal congres taal en lezen 15 oktober 2015 Herman Franssen Inspecteur primair onderwijs Inhoud Belangrijkste veranderingen

Nadere informatie

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding

Tabel 1 Uitstroombestemmingen en leerroutes van het VSO van de van Voorthuijsenschool (2016) Praktisch (P) Dagbesteding Leerroutes op het VSO van de van Voorthuijsenschool vanaf schooljaar 0-0 De meeste leerlingen van de van Voorthuijsenschool stromen uit naar een vorm van dagbesteding. Onze leerlingen leren door te doen.

Nadere informatie

Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback

Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback Formatief evalueren bij Nederlands: de gouden regels een feedback SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Gerdineke van Silfhout Gulikers & Baartman, 2017 Fase 1: een voorwaardelijke fase Leerdoelen

Nadere informatie

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut

najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut najaar 2010 Bijeenkomst steunpunt taalenrekenenvo Freudenthal Instituut Waarom? de aanleiding Wie gaat wat doen? wiskunde of schoolbreed Rol van de docent Wat ga je inzetten? materialen, ook ict Doelgroepen,

Nadere informatie

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013

Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs. Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Ontwikkelingsperspectief in regulier basisonderwijs Suzanne Beek en Linda Sontag ORD 2013 Perspectief op de ontwikkeling van kinderen.. als kijken in een glazen bol? Wat is het ontwikkelingsperspectief?

Nadere informatie

Curriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron. Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019

Curriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron. Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019 Curriculum.nu onderwijsvernieuwing Ria Brandt en Jeroen Bron Jaarvergadering Wolvega 7 mei 2019 Vraag Pitch Wij horen graag hoe het staat met Curriculum.nu en verder". Inhoud pitch Ontwikkelingen curriculum.nu

Nadere informatie

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag!

Workshop. Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Workshop Aanleiding van de projectaanvraag Uitgangspunten van de activiteiten Opbouw van de website Ervaringen uit de pilots Aan de slag! Aanleiding Passende Perspectieven Rekenen Niet alle leerlingen

Nadere informatie

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS

RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS VVE-RAPPORT RAPPORT VAN HET ONDERZOEK IN HET KADER VAN DE VOOR- EN VROEGSCHOOLSE EDUCATIE BASISSCHOOL C.B.S. HET KOMPAS Locatie(s) : Brinnr. :11VZ Plaats :9402 CB Assen Onderzoeksnummer :14827 Datum onderzoek

Nadere informatie

Protocol overgang (2/3 en verder) obs De Barkentijn. Beschrijving van afspraken rondom overgang, doubleren en versnellen

Protocol overgang (2/3 en verder) obs De Barkentijn. Beschrijving van afspraken rondom overgang, doubleren en versnellen Protocol overgang (2/3 en verder) obs De Barkentijn Beschrijving van afspraken rondom overgang, doubleren en versnellen 10-2-2017 Inhoudsopgave 1. Inleiding blz 3 2. Overgang kleuters blz 4 3. Overgang

Nadere informatie

Doorkijkjes W&T in de Pabo

Doorkijkjes W&T in de Pabo Doorkijkjes W&T in de Pabo Pabo Hogeschool Rotterdam mei 2015 Algemeen De pabo van de Hogeschool van Rotterdam kent een voltijd, deeltijd en een academische variant en verzorgt daarmee onderwijs voor circa

Nadere informatie

14 Vragen en antwoorden

14 Vragen en antwoorden - Kennismaken met de Referentieniveaus voor Taal en Rekenen in het primair onderwijs 14 Vragen en antwoorden In 2008 zijn in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap referentieniveaus

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ O.B.S. DE WIELEN, LOCATIE GALAMASTINS

RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ O.B.S. DE WIELEN, LOCATIE GALAMASTINS RAPPORT VAN BEVINDINGEN THEMAONDERZOEK FRIES BIJ O.B.S. DE WIELEN, LOCATIE GALAMASTINS Plaats: Leeuwarden BRIN-nummer: 16ZB Onderzoeksnummer: 116891 Onderzoek uitgevoerd op: 1 en 2 september 2009 Conceptrapport

Nadere informatie

Tweede Kamer der Staten-Generaal

Tweede Kamer der Staten-Generaal Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2012 2013 33 400 VIII Vaststelling van de begrotingsstaten van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (VIII) voor het jaar 2013 Nr. 131 BRIEF

Nadere informatie

Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Juni Welkom! Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Middagconferentie juni 2015.

Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Juni Welkom! Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Middagconferentie juni 2015. Welkom! SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Passend onderwijs voor begaafde leerlingen Middagconferentie juni 05 Programma Vanaf :0: Ontvangst met koffie/thee.5.0: Welkom en inleiding.45

Nadere informatie

Naar een ambitieuze leercultuur voor alle leerlingen

Naar een ambitieuze leercultuur voor alle leerlingen Naar een ambitieuze leercultuur voor alle leerlingen PO-conferentie, 3 november 2011 Nienke Nieveen Sigrid Loenen SLO, Nationaal Expertisecentrum Leerplanontwikkeling Ambitieuze leercultuur Leercultuur:

Nadere informatie

Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch

Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Over doorgaande leerlijnen en talentontwikkeling binnen kunst en cultuur Bureau BABEL, 's-hertogenbosch Beschrijving van het arrangement voor talentontwikkeling Bureau Babel is een intermediair tussen

Nadere informatie

Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte

Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte 10/5/10 1 Leren in het platte vlak: taalonderwijs van punten langs lijnen naar ruimte NDN-lenteconferentie 2010: Kwaliteitszorg voor taal door leerlijnen, Antwerpen, 7 mei 2010 Kees de Glopper Expertisecentrum

Nadere informatie

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT

ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT - SCHOOLBROCHURE - Basisonderwijs DE LINDE, Overpelt ONS EIGEN OPVOEDINGSPROJECT In ons Eigen opvoedingsproject (EOP) kan u lezen hoe wij als school onze opvoedingstaak zien.

Nadere informatie

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag

Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag >Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag Aan de voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag.. Voortgezet Onderwijs IPC 2650 Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375

Nadere informatie

2 Les- en leerstofopbouw

2 Les- en leerstofopbouw 2 Les- en leerstofopbouw 2.2 Curriculum Henk Pol Inleiding Curriculum staat voor de globale invulling van een vak. Het kan dan gaan om de einddoelstellingen of eindtermen waarop leerlingen worden getoetst,

Nadere informatie

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD

RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD RAPPORT ONDERZOEK IN HET KADER VAN HET VIERJAARLIJKS BEZOEK OP BASISSCHOOL PATER VAN DER GELD School : basisschool Pater van der Geld Plaats : Waalwijk BRIN-nummer : 13NB Onderzoeksnummer : 111245 Datum

Nadere informatie

Introductie tot Project Stoer en OGW. Synopsis:

Introductie tot Project Stoer en OGW. Synopsis: Introductie tot Project Stoer en OGW Synopsis: In deze hand-out staat zo kort en bondig mogelijk uitgelegd vanuit welk project deze workshop en bronnenboek ontstaan is. Met welke doelen het project gestart

Nadere informatie

De basisvaardigheden rekenen de baas

De basisvaardigheden rekenen de baas De basisvaardigheden rekenen de baas Speels leren en onderhouden van de basisvaardigheden rekenen met verantwoordelijkheid bij de lerenden zelf SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling NRCD

Nadere informatie

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. SBO Het Kompas

RAPPORT VAN BEVINDINGEN. Kwaliteitsonderzoek bij. SBO Het Kompas RAPPORT VAN BEVINDINGEN Kwaliteitsonderzoek bij SBO Het Kompas Plaats : Middelharnis BRIN-nummer : 18KM Onderzoeksnummer : 122705 Datum schoolbezoek : 12 mei 2011 Rapport vastgesteld te Breda op: 29 juni

Nadere informatie

Dekkend examineren in het schoolexamen Landelijke studiedag Platform vmbo BWI Woensdag 7 juni 2017 Jan van Hilten, SLO

Dekkend examineren in het schoolexamen Landelijke studiedag Platform vmbo BWI Woensdag 7 juni 2017 Jan van Hilten, SLO SLO nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling Dekkend examineren in het schoolexamen Landelijke studiedag Platform vmbo BWI Woensdag 7 juni 2017 Jan van Hilten, SLO Stand van zaken... 2012: start

Nadere informatie

In de praktijk: Engels in het basisonderwijs. Taal

In de praktijk: Engels in het basisonderwijs. Taal Taal Engels in het basisonderwijs Het belang van toetsen bij Engels Uit de verdiepingsfase van Platform Onderwijs2032 blijkt een grote behoefte aan een betere aansluiting van het vak Engels in de overgang

Nadere informatie

De Curriculumbouwers

De Curriculumbouwers De Curriculumbouwers Curriculumontwikkeling in de praktijk met de curriculumbouwer ROC van Twente Kirsti Booijink & Dick van der Ent Curriculumbouwer SAMBO ICT 2014 1 Introductie Kirsti Booijink: Onderwijskundig

Nadere informatie

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444

Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Voorlichtingspublicatie Betreft de onderwijssector(en) Informatie CFI/ICO Primair Onderwijs po 079-3232.333 Voorgezet onderwijs vo 079-3232.444 Wet van 9 december 2005, houdende opneming in de Wet op het

Nadere informatie

Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen. Korte versie

Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen. Korte versie Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen Korte versie Colofon Titel Handreiking voor het opstellen van het implementatieplan taal en rekenen Auteur Christel Kuijpers en

Nadere informatie