Groen is saai. Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Kars Veling Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? 24/11/2016.

Vergelijkbare documenten
Idylle: bloemen voor vlinders, bijen en mensen

IDYLLE Bloemen voor vlinders, bijen en mensen

Workshop eikenprocessierups

Witjes in Waasland Noord

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Tussenrapportage 2017

EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV

Kick-off TEEB Stad. Biodiversiteit bij groene investeringen

FAB2 Onderdeel Bovengronds

Bermbeheerplan voor een ecologisch waardevolle berm langs te Elingen

agenda oefenmiddag 14 februari 2018

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Opdracht Biologie Informatie planten voor herbarium

Natuurmengsels Mengsels met kruiden, granen, vlinderbloemigen, grassen etc.

Bloemstroken in Gerjan Brouwer. DLV Plant

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Dagpauwoog Hoe ziet hij eruit? Wanneer vliegt hij? Waar kun je hem vinden? Waar leven de rupsen? Atalanta

Plaagbestrijding als teamsport

Landelijke Vlinderdag Landelijke Vlinderdag 2 maart 2019

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk

Landelijk Meetnet Vlinders

PVM AKKERRANDENMENGSELS MATERIALEN. Telefoon Telefax

Cursus Dagvlinders van bij ons. Samenstelling : Nobby Thys, Bewerking: Joeri Cortens

DE EIKENPROCESSIERUPS NATUURLIJK BESTRIJDEN

1. Hoe herken ik de eikenprocessierups?

Bloemrijke bermen en eikenprocessierups in Gelderland. Eindrapportage 2018

Beheerders aan het woord

Eikenprocessierups Kenniscentrum

Insect Consultancy. Insect Consultancy. Henk Vlug

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2015

Vlinders in de vogelakkers van de gemeente Eersel In vergelijking met de regulier verpachte akkers

DAGVLINDERS, OVERDAG VLIEGENDE NACHTVLINDERS EN MICROVLINDERS: AWZI-TERREIN 2009

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS 2015 VLINDERMONITOR-VLINDERBIOTOOP. dagpauwoog

Boerenwormkruid (Tanacetum vulgare)

Aspecten zoals positie ten op zichte van fiets en wandelpaden zijn minder belangrijk dan bovenstaande punten.

Met hulp: vragen stellen

Meer dan gras. Terreinstudie in de Bourgoyen

Eikenprocessierups Datum: Opgesteld: Afdeling Leefomgeving/ Realisatie Petra Otte Projectmedewerkster Groen en Landschap

Relaties tussen organismen vmbo-kgt34. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

DAGVLINDERS TALUD A VLINDERMONITOR

NATUUR in de Toekomstbestendige Leefbare Stad Interactieve Inspiratiesessie

INVENTARISATIE DAGVLINDERS AWZI 2012

DAGVLINDERS TALUD A4 2010

VERSLAG DAGVLINDERS ABTSWOUDSE BOS VLINDERROUTE boomblauwtje

Resultaat vlinder monitoring Juli 2013

PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt Resultaten seizoen 2016

Bestrijding eikenprocessierups (EPR)

Insectenvriendelijk graslandbeheer. in Midden-Friesland

De Wiershoeck-Kinderwerktuin, dinsdag 21 augustus 2018

Examenopgaven VMBO-KB 2003

LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur. Iepenarboretum, Amsterdam. EYE-plein, Amsterdam

Buurttuin Zwarteweg Rheden. Meer natuur in de stad, hoe doe je dat?

Grootschalige reactie van planten en dieren op klimaatverandering

Planten voor Vlinders en Rupsen

Nulmeting vlinders en bijen in graslanden van midden-fryslân

ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN!

Kruidenrijk gras voor de veehouderij

Bermbeheer: ook voor plant en dier van knautia en knautiabij tot bruin dikkopje. Hasselt - 2 februari 2012 Kars Veling, De Vlinderstichting

De flora van Drentse wegbermen, nog niet zo lang geleden en nu

Soortensamenstelling van de Kamgrasweiden

Kleurkeur: keurmerk voor goed bermbeheer. Context: steeds minder insecten. -76% insectenbiomassa Anthonie Stip

BOERENLANDVLINDERS in Groningen

Hieronder volgen schematisch enkele gegevens omtrent gewassen die op de wildakker thuishoren: gewas zaaitijd overige aspecten

De dambord borders: 1 Arme leemborder.

Onderzoeksverslag Vlinderdiverstiteit in natuurgebied de Kwebben

Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens

Inventarisatie Aardbeivlinder Schiermonnikoog 2014

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Naar een nieuwe Rode Lijst. Chris van Swaay U allen!

Nematodenproef bestrijding dennenprocessierups Thaumetopoea pityocampa

Datum : 20 april 2017 Penvoerders : L. de Vetten MSc en J. Faber MSc. 1) Introductie

Wat valt er te kiezen?

Landkaartje. Foto Kars Veling.

Bermenplan Assen. Definitief

Dit kun je zelf doen om insectensterfte te voorkomen

Beheerplan Bestrijding Eikenprocessierup s

Wat hebben bijen nodig?

BLOEIENDE BORDERS VOEDSEL VOOR WILDE BIJEN EN VLINDERS. KNNV afdeling Delfland

Geïntegreerd bestrijdingsplan Eikenprocessierups 2017

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

Lesbrief Vlinderkids 1

Validatie Hotspotkaarten Vlinders

TIPS EN NUTTIGE INFORMATIE OM BIJEN TE HELPEN IN UW EIGEN OMGEVING

Leidraad beheersing eikenprocessierups

Polder Stein, Reeuwijk; PKN-excursie; perceel oostelijk van kade Polder Kort Roggebroek

Waardevolle slootkantplanten in het werkgebied van de Utrechtse Venen Een hulpmiddel bij herkenning

INTERACTIEVE EIKENPROCESSIERUPSENKAART

Limoniet. Natuurstudietijdschrift van de Natuurpunt regio Vlaamse Ardennen plus. Jaargang 1 nummer ISSN

Vlinderatlas West-Friesland. Voorbeeld. KNNV afdeling Hoorn/West-Friesland

Biologische bestrijding in bloembolgewassen

Verslag Eindejaars Plantenjacht 2015 Natuurgroep Kockengen

Werkbladen landschapsstudie

Waarnemingen dagvlinders in Waasland-Noord in 2016

5.2 Waarnemingen. Figuur 9. Uitzetten van lieveheersbeestjes

Hans Hollander Rapport 29 8 februari Dagvlinderwaarnemingen in en om Wijchen 2004 t/m 2013

De Groenzoom Vlinders

Dagvlinders,

Transcriptie:

Groen is saai Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Groen is saai Meer kleur, meer leven in de stad 1

2

3

Drie typen vlinders Kroeglopers: Natuurvlinders: Stadsnatuurvlinders: Voorbeelden van waardplanten voor de rups Argusvlinder: diverse grassen Kleine vuurvlinder: schapenzuring, veldzuring Icarusblauwtje: o.a. gewone rolklaver & kleine klaver Bruin blauwtje: reigersbek en ooievaarsbek Koninginnenpage: (wilde) peen & andere schermbloemigen Oranjetipje en koolwitjes: diverse kruisbloemigen 4

5

6

7

8

IDYLLE Bloemrijke plekken voor vlinders, bijen en mensen 9

10

11

12

Vlinders Honingbijen Wilde bijen Wetenschappelijke naam Nederlandse naam V HB WB 12V BB BE Kleur Hmin Hmax Bodem N/D SCABIOSA COLUMBARIA Duifkruid xx x xx v 7 10 lila 30 90 kalk GENISTA GERMANICA Duitse brem v 5 6 geel 15 60 zand/leem d ACHILLEA MILLEFOLIUM Duizendblad xx x xx v 6 10 wit 15 45 zand d-v PICRIS HIERACIOIDES Echt bitterkruid x xx 2 7 9 geel 50 100 TEUCRIUM CHAMAEDRYS Echte gamander x v 7 9 purper 15 30 kalk d SOLIDAGO VIRGAUREA Echte guldenroede x xx xx v 7 10 goudgeel 30 100 lemig d ALTHAEA OFFICINALIS Echte heemst xx v 7 9 roze 60 150 voedselrijk v MATRICARIA RECUTITA Echte kamille xx 1 5 10 wit 10 40 CARUM CARVI Echte karwij x 2 5 6 wit 30 60 kalkrijk v LYCHNIS FLOS-CUCULI Echte koekoeksbloem xx xx 2 5 6 roze 30 70 VALERIANA OFFICINALIS Echte valeriaan x xx xx v 6 9 wit roze 60 120 v-n MELICA UNIFLORA Eenbloemig parelgras v 5 6 bruin 30 60 voedselrijk v RANUNCULUS FLAMMULA Egelboterbloem x x x v 6 10 geel 10 45 n ARMERIA MARITIMA Engels gras x xx xx v 5 10 roze 5 50 zand d ONOBRYCHIS VICIIFOLIA Esparcette xx xx xx v 5 6 roze 20 70 13

Wie zijn er betrokken? 14

15

16

17

18

19

20

21

Beheer is essentieel! 22

Juli-augustus April 23

24

25

Chris van Swaay 26

Waarnemingen eikenprocessierups 2012 2016 (bron: NDFF) 1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Aanwezigheid gevoelige beplantingen Aanwezigheid van mensen Aanwezigheid (landbouw)huisdieren 27

1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Verzamelen gegevens over aanwezigheid en aantallen van vlinders, eipakketten, rupsen en/of nesten van eikenprocessierups Nodig voor de afweging of en welke maatregelen gewenst of noodzakelijk zijn. 1. Risico-inventarisatie 2. Monitoring en registratie 3. Beheersing Niets doen Waarschuwen van het publiek Afsluiten van het aangetaste gebied Biologische bestrijding met Bacillus thuringiensis (april-mei) Biologische bestrijding met aaltjes (april-mei) Mechanische bestrijding (zuigen) Thermische bestrijding (branden) Combinatie mechanisch & thermisch: zuigen & verassen 28

29

Maak gebruik van natuurlijke vijanden! Maak van je berm een idylle! Roofwantsen, lieveheersbeestjes, gaasvliegen (foto s: Silvia Hellingman) Sluipwespen, loopkevers, sluipvliegen (o.a. in nesten) 30

Bloemrijke wegbermen ter stimulering van natuurlijke vijanden van de eikenprocessierups in Gelderland Wageningen UR: Frans van Alebeek De Vlinderstichting: Anthonie Stip & Jurriën van Deijk Hellingman Biocontrole Onderzoek en Advies BV: Silvia Hellingman Heem: Gert-Jan Koopman Meer kleur in het groen Niet alleen tegen eikenprocessierups En nog veel meer 31

Ook meer kleur bij bedrijven! Biodiversiteit bij bedrijven 32

Meer kleur in het groen: ook voor de mensen! 33

http://www.natuurindegemeente.nl/green-deal-1000-hectare-nieuwe-stedelijke-natuur/ 34

Presentatie ontvangen? Meer info over de Green deal? en Meer kleur in het groen? Visitekaartje of e-mailadres in doos bij de deur! Meer kleur in het groen: voor mens en dier 35

DANK VOOR UW AANDACHT 36