IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling"

Transcriptie

1 IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF 2014 Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

2 Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities art 3 6. geïntegreerde gewasbescherming : de zorgvuldige afweging van alle beschikbare gewasbeschermingsmethoden, gevolgd door de integratie van passende maatregelen die de ontwikkeling van populaties van schadelijke organismen tegengaan, het gebruik van gewasbeschermingsmiddelen en andere vormen van interventie tot economisch en ecologisch verantwoorde niveaus beperkt houden en het risico voor de gezondheid van de mens en voor het milieu tot een minimum beperken. Bij de geïntegreerde gewasbescherming ligt de nadruk op de groei van gezonde gewassen, waarbij de landbouwecosystemen zo weinig mogelijk worden verstoord en natuurlijke plaagbestrijding wordt aangemoedigd; Artikel 14: verplicht toepassen tegen 1 januari 2014, vrijwillige richtsnoeren met beginselen IPM volgens bijlage 2

3 IPM praktisch: PREVENTIE TEELTTECHNIEK MONITORING WAARNEMINGEN INTERVENTIE BESTRIJDING 3

4 Akkerbouw: PREVENTIE Teelttechnieken: Gewasrotatie: bij voorkeur in het algemeen uitz. Aardappelen 1/3, pootgoed ¼, bieten 1/3 Teelttechniek: Rassenkeuze Bemesting Bodembewerking: erosie, aardappeldrempeltjes Irrigatie: oordeelkundig advies, beperkingen in het kader van bruin- en ringrot in aardappelen: beschermingsgebied Bescherming van en bevordering van nuttigen: biodiversiteit en ecologische maatregelen: 2 van 10 opgesomde toepassen: zitstangen, nestkastjes, natuurlijke schuilplaatsen, heggen en hagen, wilde vegetatiestroken, compenserende ecologische ruimte (2 %), mechanische onkruidbestrijding, bodembedekkersgroenbemesters, weide- akkervogels 4

5 Akkerbouw: MONITOREN WAARNEMEN. Monitoring van schadelijke organismen op basis van: veldobservaties en wetenschappelijk verantwoorde waarschuwings- en voorspellingssystemen systemen voor een vroege diagnose advies van gekwalificeerde beroepsadviseurs. 5

6 Akkerbouw: INTERVENTIE beheersmaatregelen op grond van de resultaten van de monitoring Strenge en wetenschappelijk verantwoorde schadedrempels 6

7 Akkerbouw: INTERVENTIE Duurzame biologische, fysische, en andere nietchemische methoden verdienen de voorkeur gebruikte pesticiden : zo doelgericht mogelijk zo min mogelijk neveneffecten voor de menselijke gezondheid, niet-doelwitorganismen en het milieu. 7

8 Nuttige organismen Lieve heersbeestje Sluipwespen Oorwormen Roofmijten Roofwantsen zweefvliegen Schimmels Bacterien virussen 8

9 Akkerranden-nuttigen 9

10 Bloemenrijke akkerranden Waarom? Bijen en hommels Nuttige organismen 10

11 Akkerbouw: INTERVENTIE gebruik van pesticiden en andere vormen van ingrijpen beperken tot een noodzakelijk niveau: Dosisverlaging: lage druk, combinaties, herhaalbehandeling gedeeltelijke toepassingen Verantwoorde spuittechniek, bufferzone 1 m Toepassen van anti-resistentiestrategie: diverse pesticiden met verschillende werking registers over het gebruik van pesticiden en de monitoring van schadelijke organismen 11

12 Akkerbouw: INTERVENTIE Lijst van GBM: erkende middelen met hun beperkingen Registers: registratie in het kader van IKKB en sectorgids aanvullen met verantwoording van ingrijpen Resistentie beheersing: bij de erkenning van GBM s Conclusie: IPM vanaf 2014: realiseerbaar in de akkerbouw. 12

13 IPM CONTROLE Controle checklist (cf IKKB-FAVV) 1 (A) major verplicht 2 (B) minor 70 % conform 3 (C) aanbeveling Nvt niet van toepassing OCI idem FAVV-IKKB 2018: randvoorwaarde 13

14 1 Preventie 1 Preventie van schadelijke organismen Op een geschikte manier plaatsen en/of in stand houden van nestkasten en/of zitstangen voor vogels (mezen, roofvogels, enz.) Op een geschikte manier plaatsen van kunstmatige schuil- en nestplaatsen voor wilde solitaire bijen (Osmia, Andrena, ) en/of voor de overwintering van nuttige insecten (gaasvliegen, lieveheersbeestjes, enz.) Plaatsen en/of het in stand houden van natuurlijke schuil- en nestplaatsen voor de overwintering van nuttige organismen (hagen, struiken, bosjes,bomen, rietkragen enz.) Plaatsen en/of in stand houden van gemengde hagen (sleedoorn, vlierbes, klimop, wilg, sporkehout, enz.) rond de teelt/het perceel als toevluchtsoord voor nuttige insecten Aanleggen of in stand houden van een bloemenstrook of een wilde vegetatiestrook met een breedte van minimum 1 m In stand houden van een compenserende ecologische oppervlakte die ten minste 2 % van het bedrijf bedekt. Deze oppervlakte mag geen enkele meststofgift of gewasbeschermingsmiddel ontvangen Het volledig mechanisch onkruid vrijhouden van niet beteelde stroken Het inzaaien of planten van bodembedekkers of groenbedekkers Weidevogelbeheer door bescherming van vogelnesten en/of aanleg van vluchtstroken Akkervogelbeheer zoals aanleggen van gemengde grasstroken, leeuwerikvlakjes, faunaranden, winterstoppel of graanranden Aanleg van grasbufferstroken Bevorderen van natuurlijke vijanden onder bescherming door bv. bankerplanten, laten liggen van niet-zieke afgeplukte bladeren, klimatisatie 14 Ruwvoede r, uitz maïs, voederbie ten Groenten Akkerbouw Glasgroenten 1.1 Biodiversiteit en ecologische structuren: min. 2 maatregelen uit bijlage 1 toepassen Bijlage 1: Maatregelen ter bevordering van nuttige organismen, biodiversiteit en ecologische structuren Minimum 2 van deze maatregelen moeten op het bedrijf toegepast worden Fruit

15 DANK VOOR DE AANDACHT! VRAGEN? 15

IPM als basis voor een

IPM als basis voor een als basis voor een moderne landbouw Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Landbouw en Visserij 1 Integrated Pest Management - Wetgevend kader 1. Verordening 1107/2009/EG voor het op de

Nadere informatie

IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij

IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij IPM Integrated Pest Management: hoe voldoen aan wettelijke verplichtingen? Bart Debussche Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij Overzicht IPM: vanwaar komt het? IPM: wat is dit? IPM: hoe toepassen

Nadere informatie

IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling

IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling IPM RICHTLIJNEN-CHECKLIST- LOONSPROEIERS Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities art 3 6. geïntegreerde

Nadere informatie

IPM voor de groensector

IPM voor de groensector Vrijdag 27 september 2013 Demonamiddag groenvoorziening IPM voor de groensector F. Goossens ADLO Burg. Van Gansberghelaan 115 a 9820 Merelbeke Tel. 09/272 23 15 E mail: frans.goossens@lv.vlaanderen.be

Nadere informatie

CONTROLE EN CERTIFICERING VAN IPM

CONTROLE EN CERTIFICERING VAN IPM CONTROLE EN CERTIFICERING VAN IPM Om na te gaan of de professionele gebruiker van gewasbeschermingsmiddelen voldoet aan de toepassing van de richtlijnen, werd een checklist opgesteld waarbij snel nagegaan

Nadere informatie

Agrobiodiversiteit in Vlaanderen Hoe ondersteunt, stimuleert en verplicht de overheid hierin?

Agrobiodiversiteit in Vlaanderen Hoe ondersteunt, stimuleert en verplicht de overheid hierin? Agrobiodiversiteit in Vlaanderen Hoe ondersteunt, stimuleert en verplicht de overheid hierin? Abts Mathias Departement Landbouw en Visserij Inhoudstafel * Inleiding: wat is duurzame landbouw? * Verplichtingen

Nadere informatie

IPM - RICHTLIJNEN EN FYTOLICENTIE

IPM - RICHTLIJNEN EN FYTOLICENTIE IPM - RICHTLIJNEN EN FYTOLICENTIE F. oossens Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling Burg. Van ansberghelaan 115 a 9820 Merelbeke tel. 09 272 23 15 SM 0473 83 70 70 Studiedag Azalea,

Nadere informatie

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER

GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING IN DE WITLOOFTEELT INLEIDING EN WETGEVEND KADER Marleen Mertens Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling (ADLO) INVLOED VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN Positieve effecten: Bijdrage

Nadere informatie

Akkerbouw (inclusief maïs en voederbiet) Suikerbiet: rotatie van 1/3 respecteren 2 nvt nvt nvt nvt

Akkerbouw (inclusief maïs en voederbiet) Suikerbiet: rotatie van 1/3 respecteren 2 nvt nvt nvt nvt Checklist IPM 1(=A): major 100 % conform 2 (=B): minor: 70 % conform 3(=C): aanbeveling nvt= niet van toepassing Akkerbouw (inclusief maïs en voederbiet) Ruwvoeder, uitz. maïs, voerderbiet Groenten openlucht

Nadere informatie

IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting

IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting IPM WETGEVING RICHTLIJNEN CHECKLIST Annie Demeyere Dienst Voorlichting IPM-wetgeving-richtlijnen Europese wetgeving Vlaamse implementatie: NAPAN Vlaams Actieplan Duurzaam Gebruik van Pesticiden BVR toepassing

Nadere informatie

Studiedag knolbegonia, FYTOLICENTIE - IPM. F. Goossens. Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling

Studiedag knolbegonia, FYTOLICENTIE - IPM. F. Goossens. Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling Studiedag knolbegonia, 14 01 2013 FYTOLICENTIE - IPM F. Goossens Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling EUROPESE RICHTLIJN (2009/128/EC ) tot vaststelling van een kader voor communautaire

Nadere informatie

Frans Goossens RICHTLIJNEN INTEGRATED PEST MANAGEMENT (IPM) Studiedag Kamerplanten, Destelbergen

Frans Goossens RICHTLIJNEN INTEGRATED PEST MANAGEMENT (IPM) Studiedag Kamerplanten, Destelbergen RICHTLIJNEN INTEGRATED PEST MANAGEMENT (IPM) Frans Goossens Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Burg. Van Gansberghelaan 115 a 9820 Merelbeke tel. 09 272 23 15 GSM 0473

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Openluchtgroenten. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Openluchtgroenten. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Openluchtgroenten Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING KATERN IPM OPENLUCHTGROENTEN Entiteit: Departement Landbouw

Nadere informatie

IPM - RICHTLIJNEN VOOR DE BOOMKWEKERIJ

IPM - RICHTLIJNEN VOOR DE BOOMKWEKERIJ IPM - RICHTLIJNEN VOOR DE BOOMKWEKERIJ F. oossens Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling Burg. Van ansberghelaan 115 a 9820 Merelbeke tel. 09 272 23 15 SM 0473 83 70 70 Studiedag

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Glasgroenten. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Glasgroenten. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Glasgroenten Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING KATERN GEÏNTEGREERDE GEWASBESCHERMING (IPM) GLASGROENTEN (INCLUSIEF

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Ruwvoeders. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij. Foto : LCV

Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Ruwvoeders. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij. Foto : LCV Praktijkgids gewasbecherming: katern IPM Ruwvoeders Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Foto : LCV PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING: KATERN IPM RUWVOEDERS KATERN IPM RUWVOEDERS Entiteit: Departement

Nadere informatie

IPM WETGEVING -RICHTLIJNEN-CHECKLIST. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling

IPM WETGEVING -RICHTLIJNEN-CHECKLIST. Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling IPM WETGEVING -RICHTLIJNEN-CHECKLIST Annie Demeyere Afdeling duurzame landbouwontwikkeling IPM-wetgeving-richtlijnen Europese wetgeving Vlaamse implementatie: NAPAN Vlaams Actieplan Duurzaam Gebruik van

Nadere informatie

GEINTEGREERDE GEWASBESCHERMING (IPM) TOEGEPAST IN DE TEELT VAN KNOLBEGONIA

GEINTEGREERDE GEWASBESCHERMING (IPM) TOEGEPAST IN DE TEELT VAN KNOLBEGONIA Studiedag knolbegonia, 20 01 2014 GEINTEGREERDE GEWASBESCHERMING (IPM) TOEGEPAST IN DE TEELT VAN KNOLBEGONIA F. Goossens & P. Braekman Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Ontwikkeling Knolbegoniateelt

Nadere informatie

IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK

IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK IPM IN DE BIETENTEELT T IS NIE MOEILIJK, T IS GEMAKKELIJK Januari 2014 Barbara Manderyck KBIVB ADLO project: de weg naar duurzame landbouw verder zetten! www.inagro.be www.lcg.be www.irbab kbivb.be www.pcainfo.be

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM GLASGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM GLASGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM GLASGROENTEN Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

Checklist IPM alle sectoren. 1 Preventie van schadelijke organismen 22/11/13. 1: major 100 % conform. 2 : minor: 70 % conform. 3(=C): aanbeveling

Checklist IPM alle sectoren. 1 Preventie van schadelijke organismen 22/11/13. 1: major 100 % conform. 2 : minor: 70 % conform. 3(=C): aanbeveling Checklist IPM alle sectoren 1: major 100 % conform 2 : minor: 70 % conform 3(=C): aanbeveling nvt= niet van toepassing 1 Preventie van schadelijke organismen 1 Ruwvoed er, uitz maïs, voederbie ten Groenten

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING Katern geïntegreerde gewasbescherming (IPM) glasgroenten (inclusief forcerie witloof en champignons) 18.04.2019 www.vlaanderen.be pagina 2 van 17 Praktijkgids gewasbeschermig/katern

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbescherming : katern IPM Akkerbouw. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Praktijkgids gewasbescherming : katern IPM Akkerbouw. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Praktijkgids gewasbescherming : katern IPM Akkerbouw Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij PRATKIJKGIDS GEWASBESCHERMING : KATERN IPM AKKERBOUW Entiteit: Departement Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Sierteelt

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Sierteelt Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Sierteelt PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING GEINTEGREERDE GEWASBESCHERMING (IPM) TOEGEPAST IN DE SIERTEELT Entiteit: Departement Landbouw en Visserij Afdeling: Duurzame

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM RUWVOEDERS DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM RUWVOEDERS DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM RUWVOEDERS Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

Wat is IPM? Mathias Abts Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij

Wat is IPM? Mathias Abts Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij IPM: Hoe kan ik als landbouwer hieraan voldoen? Wat is IPM? Mathias Abts Vlaamse Overheid Departement Landbouw en Visserij Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

I GEÏNTEGREERDE TEELT

I GEÏNTEGREERDE TEELT I GEÏNTEGREERDE TEELT Geïntegreerde teelt RICHTLIJN 2009/128/EG VAN HET EUROPEES PARLEMENT EN DE RAAD van 21 oktober 2009 tot vaststelling van een kader voor communautaire actie ter verwezenlijking van

Nadere informatie

BASISPRINCIPES VAN IPM

BASISPRINCIPES VAN IPM BASISPRINCIPES VAN IPM Studiedag knolbegonia 17 01 2011 F. GOOSSENS EUROPESE RICHTLIJN (2009/128/EC ) tot vaststelling van een kader voor communautaire actie ter verwezenlijking van een duurzaam gebruik

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore

Nadere informatie

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Fruitteelt. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Fruitteelt. Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij Praktijkgids gewasbescherming: katern IPM Fruitteelt Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING KATERN RICHTLIJNEN IPM FRUIT EENJARIGE (AARDBEIEN) EN MEERJARIGE FRUITTEELTEN

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM FRUITTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM FRUITTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM FRUITTEELT Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING Praktijkgids PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING KATERN RICHTLIJNEN IPM FRUIT Eenjarige (aardbeien) en meerjarige fruitteelten in openlucht en onder bescherming Vlaamse overheid Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM AKKERBOUW DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM AKKERBOUW DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM AKKERBOUW Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM OPENLUCHTGROENTEN Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore

Nadere informatie

BEHEEROVEREENKOMSTEN 2018 IN CIJFERS

BEHEEROVEREENKOMSTEN 2018 IN CIJFERS BEHEEROVEREENKOMSTEN 2018 IN CIJFERS Figuur 1. Verdeling van de lopende beheerovereenkomsten volgens oppervlakte per beheerdoelstelling.... 2 Figuur 2. Verdeling van het aantal dossiers in 2018, weergegeven

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM FRUITTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM FRUITTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM FRUITTEELT Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM AKKERBOUW DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM AKKERBOUW DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM AKKERBOUW Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Annie Demeyere

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen. Annie Demeyere Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Annie Demeyere Vlaams Actieplan Duurzaam gebruik van Pesticiden BVR duurzaam gebruik van pesticiden voor niet land- en tuinbouwactiviteiten Terreinen beheerd

Nadere informatie

Integrated Pest Management 8 Basisprincipes

Integrated Pest Management 8 Basisprincipes Integrated Pest Management 8 Basisprincipes Van Haecke Dominique Agriflanders (Sanac) 10/01/2013 Wat is IPM? IPM = Integrated Pest Management = Geïntegreerde bestrijding Geïntegreerde plaagcontrole Het

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl Preventie van plagen Eén van de lange termijn

Nadere informatie

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf.

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Gewasbescherming en FAB: Functionele Agro Biodiversiteit: Conflicterend of aanvullend? Gewasbescherming en FAB: De akkerrand als oplossing?

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM)

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM) 1 Geïntegreerde gewasbescherming (IPM) Update i.v.m. het verbod op neonicotinoïden De plaaginsecten De rol van de waarnemingsdienst 23/01/2019 Zaaizaadbehandelingen met NNI: waarom is (was) dit een goede

Nadere informatie

Afwijkingen bestrijden

Afwijkingen bestrijden Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden

Nadere informatie

Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens

Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt Joachim Moens Functionele AgroBiodiversiteit Beschikbaarheid van genetische diversiteit Gunstige bodemtoestand Bestuiving van gewassen Natuurlijke plaagbeheersing

Nadere informatie

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem Bermen en akkerranden Voor natuurlijke plaagbeheersing Ir. Bert Van Gils 2/1/212, Oedelem Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Correct gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Ellen Pauwelyn Studiedag witloof, Inagro, 14/02/2014 PROBLEMATIEK Aantal pesticiden pesticiden per meetplaats - 2012 1-10 11-20 21-30 31-40 Frankrijk Nog heel

Nadere informatie

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR

Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave. Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Duurzaam middelengebruik: een gezamenlijke opgave Ernst van den Ende Algemeen Directeur Plant Sciences Group Wageningen UR Toenemende vraag naar voedsel Beschikbaarheid ongelijk verdeeld Malnutrition

Nadere informatie

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM SIERTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ

PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING. Vlaanderen is landbouw & visserij MODULE IPM SIERTEELT DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ Vlaanderen is landbouw & visserij PRAKTIJKGIDS GEWASBESCHERMING MODULE IPM SIERTEELT Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna

Nadere informatie

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies

Nadere informatie

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Expert Meeting EPR, 20 maart 2013 Inhoud Akkerranden en natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw (FAB) Succes-

Nadere informatie

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen

Guido sterk. Biobest Hoofd registratie en R&D IPM aardbeien Ontwikkeling database nevenwerkingen IPM Impact Linter Agropolis Kinrooi Guido sterk Origine marien bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en zachtfruit insecticiden/acariciden/rodenticiden

Nadere informatie

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke

Nadere informatie

IPM als wapen tegen resistentie

IPM als wapen tegen resistentie IPM als wapen tegen resistentie Verónica Dias - Els Mechant Studiedag potchrysant & perkplanten 10/12/2013 ADLO Demonstratieproject (2013-2015) Geïntegreerde gewasbescherming in de sierteelt Resistentie

Nadere informatie

Gewasbeschermingsmonitor

Gewasbeschermingsmonitor Gewasbeschermingsmonitor 1. Bedrijfsgegevens en Bouwplan: Jaar Perceel Ras Bedrijf Gewas Maat Adres Zaai / plantdatum Hoeveelheid Postcode Teeltfrequentie Bodemanalyse aanwezig Woonplaats Voorvrucht Aaltjesanalyse

Nadere informatie

FAB2 Onderdeel Bovengronds

FAB2 Onderdeel Bovengronds FAB2 Onderdeel Bovengronds Universiteit van Amsterdam (IBED): Paul van Rijn (voorheen NIOO) Wageningen UR: Marian Vlaswinkel, Frans van Alebeek (PPO) Janneke Elderson, Eefje den Belder (PRI) Centrum Landbouw

Nadere informatie

IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017

IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017 IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017 IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017 23.03.2017 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

Workshop plant: Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw

Workshop plant: Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw Workshop plant: Plaagbeheersing in groenten en akkerbouw Open Lucht Groenten en Beschutte teelt Lieven Delanote (Inagro) Femke Temmerman (Inagro) Justine Dewitte (PCG) 1 Ziekte driehoek 3 Principes bio

Nadere informatie

Goed beheerde akkerranden, een win-win voor landbouw en natuur.

Goed beheerde akkerranden, een win-win voor landbouw en natuur. Goed beheerde akkerranden, een win-win voor landbouw en natuur. 25 september 2012 Pieter Verdonckt Inagro vzw Kadering project Hoe schadelijke effecten vermijden; Beperk effecten van gewasbeschermingsmiddelen

Nadere informatie

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen

Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Duurzaam gebruik van gewasbeschermingsmiddelen Fytolicentie - IPM Stand van zaken Opleiding: basis-aanvullend Aanvragen na overgangsperiode Marleen Mertens Wetgeving richtlijn 2009/128: duurzaam gebruik

Nadere informatie

Vlaanderen DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ. is landbouw & visserij

Vlaanderen DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ. is landbouw & visserij Vlaanderen is landbouw & visserij Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipisicing elit, sed do eiusmod tempor incididunt ut labore et dolore magna aliqua DEPARTEMENT LANDBOUW & VISSERIJ WWW.VLAANDEREN.BE/LANDBOUW

Nadere informatie

VEGAPLAN Standaard NET. Miet Poppe Consulent AVBS

VEGAPLAN Standaard NET. Miet Poppe Consulent AVBS VEGAPLAN Standaard NET Miet Poppe Consulent AVBS Wat is autocontrole? = interne controle door ondernemer zelf Wet op autocontrole Onderneming neemt zelf maatregelen zodat productie, verwerking en distributie

Nadere informatie

Gewasbeschermingsmonitor

Gewasbeschermingsmonitor Gewasbeschermingsmonitor Algemene informatie Gewasbeschermingsmonitor vervangt gewasbeschermingsplan Bij de gewasbeschermingsmonitor gaat het om diverse teeltmaatregelen. Denk hierbij aan teeltfrequentie

Nadere informatie

ForwardFarming Field Academy Water Protection Training. Module 3 Afspoeling en erosie

ForwardFarming Field Academy Water Protection Training. Module 3 Afspoeling en erosie ForwardFarming Field Academy Water Protection Training Module 3 Afspoeling en erosie 2018 Afspoeling en erosie Soorten afspoeling / erosie Het hoogste risico op verontreiniging van oppervlaktewater door

Nadere informatie

PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT. Factsheet. Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming

PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT. Factsheet. Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming a n o g Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT Factsheet Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming Het standaard doormengen

Nadere informatie

Benchmark Vegaplan Standaard draft versie 3.0 met GlobalGAP CfP versie 1.1 analyse verschillen

Benchmark Vegaplan Standaard draft versie 3.0 met GlobalGAP CfP versie 1.1 analyse verschillen Betreft Benchmark Vegaplan Standaard draft versie 3.0 met GlobalGAP CfP versie 1.1 analyse verschillen Datum 11.12.2018 1. CfP-eisen met geen duidelijke equivalentie in de Vegaplan Standaard 1.1. Module

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden. Inspiratiedag FAB, 4-nov-14

Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden. Inspiratiedag FAB, 4-nov-14 Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden Inspiratiedag FAB, 4-nov-14 BOMEN en STRUIKEN: overwinteringsplaats AKKER : prooien (bladluizen, rupsen, trips ) Natuurlijke plaagbeheersing F A B BLOEMENRAND

Nadere informatie

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN Els Lapage Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling KVIV-studiedag, 24 april 2014 Inhoud Wat? Financiering en uitvoerders Waarnemingen

Nadere informatie

Aanpassingen Toelichting bij de verzamelaanvraag 2015

Aanpassingen Toelichting bij de verzamelaanvraag 2015 Aanpassingen Toelichting bij de verzamelaanvraag 2015 Inhoudstafel: - Mestdecreet Algemeen moet onder titel Mestbankaspecten komen - Paginanummer van Mestbankaspecten is 79 i.p.v. 80 Fiche Verzamelaanvraag

Nadere informatie

IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017

IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017 IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST NOVEMBER 2017 IPM RICHTLIJNEN CHECKLIST 2017 6.11.2017 ///////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////////

Nadere informatie

RISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING. Patrick DE CLERCQ

RISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING. Patrick DE CLERCQ RISICO'S EN REGULERING VAN BIOLOGISCHE GEWASBESCHERMING Patrick DE CLERCQ Laboratorium voor Agrozoölogie Vakgroep Gewasbescherming Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Universiteit Gent EXOTEN IN DE BIOLOGISCHE

Nadere informatie

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden

Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Staatsblad van het Koninkrijk der Nederlanden Jaargang 2015 69 Besluit van 6 februari 2015, houdende wijziging van het Besluit gewasbeschermingsmiddelen en biociden in verband met de invoering van een

Nadere informatie

Bio zoe zo k e t k Boer

Bio zoe zo k e t k Boer Bio zoekt Boer 19 oktober 2011 PCG Sofie Hoste 1 2 3 4 5 Aanpak neutraal discreet zoeken naar kansen toegankelijk 6 Resultaten t Biozoekt Boer 28 21 22 0 0 2007 2008 2009 2010 2011 7 Steunmaatregelen bio

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen

Nadere informatie

Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij

Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Véronique De Bleeker INHOUD Inleiding Nuttige insecten en mijten Waarnemingsmethoden Perceelsranden INLEIDING

Nadere informatie

SMAAK EN CONSUMENTEN PARTNER VOOR PUBLIEK EN PRIVAAT ONDERZOEK

SMAAK EN CONSUMENTEN PARTNER VOOR PUBLIEK EN PRIVAAT ONDERZOEK PCG tot uw dienst HET PCG Het PCG is sinds 1977 actief in onafhankelijk praktijkonderzoek en voorlichting in de groenteteelt en biedt een ruime waaier aan diensten en adviezen voor telers en andere actoren

Nadere informatie

VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART

VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART VOORKOMEN EN BEHEERSEN VAN PLAGEN: EEN KUNST APART J.C. van Lenteren en M. Dicke Laboratorium voor Entomologie, Wageningen Universiteit Vanaf het ontstaan van de landbouw - zo n 10.000 jaar geleden - tot

Nadere informatie

VEGAPLAN Standaard NET. Katrien De Bruecker Vegaplan Miet Poppe AVBS

VEGAPLAN Standaard NET. Katrien De Bruecker Vegaplan Miet Poppe AVBS VEGAPLAN Standaard NET Katrien De Bruecker Vegaplan Miet Poppe AVBS Inhoud Wie is Vegaplan? Wat is autocontrole? Wat is een sectorgids? Vegaplan Standaard NET Waarom zich laten certificeren? 2 1. Wie is

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden

Nadere informatie

Verslag Workshop Groene diensten

Verslag Workshop Groene diensten Verslag Workshop Groene diensten Groene diensten Groenbeheer, landschapsbeheer, natuur. Opbouw workshop Er zijn twee workshops gehouden, aan het eind van de ochtend en begin van de middag. De beide workshops

Nadere informatie

Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming

Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming Pascal Braekman Beleidsadviseur sierteelt & gewasbescherming Inhoud Verkoop en gebruik van gewasbeschermings-middelen Wie? fytolicentie? beroepsactiviteit? Wat? P-/G-producten? verkoop/gebruik? Federaal

Nadere informatie

Gewasbescherming in de toekomst?

Gewasbescherming in de toekomst? Gewasbescherming in de toekomst? Zullen we blijven beschikken over voldoende middelen? Welke zijn de trends en evoluties? Jan Vermaelen, werkgroep Duurzaam Gebruik PCA vergadering, 31 januari 2017 www.phytofar.be

Nadere informatie

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN

WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN BIO? DA S LOGISCH! INTROLES VOOR DE 2 e GRAAD 1 LESUUR WERKBLADEN VOOR DE LEERLINGEN 2 BIO? DA S LOGISCH? - WERKBLADEN VIDEO: GEERT HOSTE Wat is biologische voeding? Schrijf zoveel mogelijk termen op die

Nadere informatie

Audit bij de Vegaplan Standaard voor de Primaire Plantaardige Productie versie 2.0 dd Laatste update:

Audit bij de Vegaplan Standaard voor de Primaire Plantaardige Productie versie 2.0 dd Laatste update: Audit bij de Vegaplan Standaard voor de Primaire Plantaardige Productie versie 2.0 dd 02.09.2015 Laatste update: 08.01.2016 Bijlagen Acties om het energieverbruik en de uitstoot van Bijlage 14.2 : broeikasgassen

Nadere informatie

Witloof en IPM Praktische leidraad voor de witlooftelers

Witloof en IPM Praktische leidraad voor de witlooftelers Witloof en IPM Praktische leidraad voor de witlooftelers Gezonde wortels Behoud van kwaliteit Mooi eindproduct Met respect voor milieu en samenleving Colofon Samenstelling Nationale Proeftuin voor Witloof

Nadere informatie

Onkruidbestrijding en Gewasbescherming

Onkruidbestrijding en Gewasbescherming CURSUSboek Onkruidbestrijding en Gewasbescherming voor de Hovenier & Groenvoorziener AUTEURS Wied Hendrix Jan van den Langenberg colofon Auteurs Wied Hendrix en Jan van den Langenberg Redactie Linda Kleverlaan,

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN

ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN NATUURLIJKE VIJANDEN VANUIT DIVERSE INVALSHOEKEN Dieter Van Vlerken Pascale Willem 1 INHOUD Inleiding Projectsituering Nuttige insecten Demotuinen Bloemenweide Proefveld

Nadere informatie

ADVIES over de toepassing van geïntegreerde gewasbescherming door professionele gebruikers

ADVIES over de toepassing van geïntegreerde gewasbescherming door professionele gebruikers ADVIES over de toepassing van geïntegreerde gewasbescherming door professionele gebruikers SALV, 25 april 2014 (nr. 2014-09) Minaraad, 24 april 2014 (nr. 2014 16) Contactpersoon SALV: Kris Van Nieuwenhove

Nadere informatie

De 8 principes van IPM in de praktijk

De 8 principes van IPM in de praktijk De 8 principes van IPM in de praktijk Joachim Audenaert 1 Gewasbescherming = Geïntegreerde Bestrijding De weloverwogen combinatie van alle gewasbeschermingstechnieken, met een minimaal risico voor de mens

Nadere informatie

Actualiteiten Onkruidbeheersing 2015 Peter Wilting

Actualiteiten Onkruidbeheersing 2015 Peter Wilting SID, 8/9 december 2015 Onkruidbeheersing 2015 Peter Wilting 1 Proefveld op löss (Ingber) uitstaande melde (UM, ca. 40/m2), hondspeterselie (HP), aardappelzaailingen (AZ) 5 (of 3) naopkomstbespuitingen

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl

Nadere informatie

Inhoudsopgave: natuur- en landbouwwaarde akkers bodemfauna akkerplanten akkervogels. natuurlijke vijanden

Inhoudsopgave: natuur- en landbouwwaarde akkers bodemfauna akkerplanten akkervogels. natuurlijke vijanden AKKERS Hoofdstuk 2 Inhoudsopgave: natuur- en landbouwwaarde akkers bodemfauna akkerplanten akkervogels natuurlijke vijanden akkerranden akkerflora akkervogels erosie agro-biodiversiteit natuur- en landbouwwaarde

Nadere informatie

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek 1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek Heeft u ervaring met akkerranden? 1 Met intensivering zijn we RANDvoorwaarden uit het oog verloren Bloemen

Nadere informatie

Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers. Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017

Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers. Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017 Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017 Amerika erkent de hommel als bedreigde diersoort Bron : Nieuwsblad 12/01/2017 Doelstellingen

Nadere informatie