Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens"

Transcriptie

1 Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt Joachim Moens

2 Functionele AgroBiodiversiteit Beschikbaarheid van genetische diversiteit Gunstige bodemtoestand Bestuiving van gewassen Natuurlijke plaagbeheersing FAB in de sierteelt 2

3 Sierteelt Openlucht Beschermde teelt vollegrond containerteelt Mogelijkheden FAB FAB in de sierteelt 3

4 Beschikbaarheid genetische diversiteit Verschuivende klimaatkarakteristieken Snel veranderende trends consument Biodiversiteit plantenwereld breed mogelijk Arboreta, botanische tuinen, vaste plantenvereniging,. Levende genenbank FAB in de sierteelt 4

5 Gunstige bodemtoestand FAB in de sierteelt 5

6 Gunstige bodemtoestand Grondgebonden sierteelt (bv. boomkwekerij) afname OS-gehalte erosie compactie afname bodembiodiversiteit verontreiniging Duurzaam bodembeheer fysisch chemisch biologisch Bodemleven (bacteriën, schimmels, insecten, wormen, ) FAB in de sierteelt 6

7 Gunstige bodemtoestand Grondgebonden sierteelt (bv. boomkwekerij) rationele bemesting bodemanalyse org. meststoffen compost bodembewerkingen frequentie, intensiteit, diepte Introductie/enten organismen bioscan FAB in de sierteelt 7

8 Gunstige bodemtoestand Grondgebonden sierteelt (bv. boomkwekerij) Bodemleven (bacteriën, schimmels, insecten, wormen, ) nutriëntenvoorziening structuurvorming en waterhuishouding afbraak polluenten ziekteweerbaarheid FAB in de sierteelt 8

9 Bestuiving

10 Bestuiving van gewassen Bestuivers (bijen, hommels, zweefvliegen, ) Onmisbaar natuur en biodiversiteit Gebruik gewasbeschermingsmiddelen opletten tijdens bloei gewas Voldoende en continue voedselaanbod aanleg gemengde haag/bloemenrand FAB in de sierteelt 10

11 Natuurlijke plaagbeheersing

12 gemiddeld # gaasvliegen / boom gemiddeld # bladwesplarven / boom gemiddeld # lieveheersbeestjes / boom gemiddeld # bladluizen / blad Fenologie Natuurlijke vijanden prooi-insect 1,8 8 1,6 1,4 1,2 1 0,8 0,6 0,4 0, ,6 0, weeknummer LHB bladluis 0, ,3 0, , weeknummer FAB in de sierteelt gaasvlieg bladwesp 12

13 Natuurlijke plaagbeheersing (her)kennen van nuttige insecten/mijten

14 Natuurlijke plaagbeheersing hoge populatiedichtheden Uitblijven/beperken van bepaalde handelingen Schuil-, nest- en overwinteringsplaatsen Verbinding tussen habitats Bestuiving Brongebieden van voedsel FAB in de sierteelt

15 Bloemenrand en gemengde haag Plaaginsecten: bladluizen ++ bladwespen ± roestmijten Nuttige insecten voedingswijze prooi-insecten pollen/nectar Ideale omstandigheden prooien pollen en nectar gewasbeschermingsmiddelen 15

16 gemiddeld % aangetaste bladeren / tak gemiddeld % aangetaste bladeren/ tak Effect bloemenrand en gemengde haag b a a Roetdauw 0 BR GH CO BR en GH Bladluisonderdrukkend a a a bc b a b c ab b b b c a ab BR GH CO 0 1,5 4,5 7, afstand (m) 16

17 Gebruik bloemenranden Plaaginsecten in teelt Aantrekkelijk voor nuttige insecten Bloeiboog Groeikracht Eén- of meerjarig FAB in de sierteelt

18 Bloeiboog bloemenrand Matricaria recutita Origanum vulgare Vicia sativa Silene latifolia alba Papaver rhoeas Malva moschata Leucanthemum vulgare Coriandrum sativum Chrysanthemum segetum Centaurea thuillieri Centaurea cyanus Daucus carota Agrostemma githago Achillea millefolium weeknummer FAB in de sierteelt 18

19 Bloemenrand in containerteelt? Niet grondgebonden teelt in openlucht Onderzoek in Frankrijk ganzerik in pot plaatsen in perceel effecten waarneembaar radius 5 m bloei voordat cultuurgewas in bloei is ganzerik onderhouden!!! FAB in de sierteelt 19

20 Lucien Verschoren Véronique De Bleeker Anneleen De Vos Joachim Moens Bedankt voor jullie aandacht! / 20

Bloemstroken in Gerjan Brouwer. DLV Plant

Bloemstroken in Gerjan Brouwer. DLV Plant Bloemstroken in 2014 Gerjan Brouwer 2013 De bloemenstrook is een teelt Aanwijzingen in Inzaai en onderhoud - Grondvoorbereiden - Onkruid bestrijden - Bemesten (weinig) - Zaaien - Beregenen/water - Maaien

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem

Bermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem Bermen en akkerranden Voor natuurlijke plaagbeheersing Ir. Bert Van Gils 2/1/212, Oedelem Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij

Nadere informatie

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?

Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl Preventie van plagen Eén van de lange termijn

Nadere informatie

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg

Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.

Nadere informatie

Functionele biodiversiteit van de Arthropoda, als basis voor de geïntegreerde gewasbescherming in de laanboomteelt

Functionele biodiversiteit van de Arthropoda, als basis voor de geïntegreerde gewasbescherming in de laanboomteelt PWO-project BI-WO Functionele biodiversiteit vn de Arthropod, ls bsis voor de geïntegreerde gewsbescherming in de lnboomteelt Ir. J. Moens Inleiding Functionele biodiversiteit Ntuurlijke plgbeheersing

Nadere informatie

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro

NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden

Nadere informatie

ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN

ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN ONDERZOEK NAAR PLAAGINSECTEN EN HUN NATUURLIJKE VIJANDEN VANUIT DIVERSE INVALSHOEKEN Dieter Van Vlerken Pascale Willem 1 INHOUD Inleiding Projectsituering Nuttige insecten Demotuinen Bloemenweide Proefveld

Nadere informatie

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf.

Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Dilemma s biodiversiteit en gewasbescherming landbouwbedrijf. Gewasbescherming en FAB: Functionele Agro Biodiversiteit: Conflicterend of aanvullend? Gewasbescherming en FAB: De akkerrand als oplossing?

Nadere informatie

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)

VOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies

Nadere informatie

ORGANISCH BODEMVERBETEREND

ORGANISCH BODEMVERBETEREND DCM VIVISOL - Stimuleert en diversifieert het bodemleven! Inbreng van het organisch bodemverbeterend middel DCM VIVISOL creëert de ideale omstandigheden voor de ontwikkeling van een actief en gevarieerd

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke

Nadere informatie

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 6 februari, Nieuw-Vennep

Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 6 februari, Nieuw-Vennep Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 6 februari, Nieuw-Vennep Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke

Nadere informatie

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing

Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden. Inspiratiedag FAB, 4-nov-14

Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden. Inspiratiedag FAB, 4-nov-14 Natuurlijke plaagbeheersing met bloemenranden Inspiratiedag FAB, 4-nov-14 BOMEN en STRUIKEN: overwinteringsplaats AKKER : prooien (bladluizen, rupsen, trips ) Natuurlijke plaagbeheersing F A B BLOEMENRAND

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE

( BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw. Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE BIOLOGISCHE ) Akker- en tuinbouw Vol met boerenwijsheid én leuke Wist je datjes... CAMPAGNE GEFINANCIERD MET STEUN VAN DE EUROPESE UNIE Een krop sla zonder gif Biologische aardappelen, granen en groenten

Nadere informatie

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling

IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling IPM ALS BASIS VOOR EEN MODERNE LANDBOUW VERPLICHT VANAF 2014 Annie Demeyere Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling Wetgeving Richtlijn 2009/128 voor een duurzaam gebruik van pesticiden Hoofdstuk 1 definities

Nadere informatie

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek

1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek 1.1 Akkerranden voor natuurlijke plaagbeheersing (en méér) Workshopspreker: Frans van Alebeek Heeft u ervaring met akkerranden? 1 Met intensivering zijn we RANDvoorwaarden uit het oog verloren Bloemen

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid & bodemleven

Bodemweerbaarheid & bodemleven Bodemweerbaarheid & bodemleven Joeke Postma, Mirjam Schilder, Johnny Visser 29-11-2018, CBAV - Putten Bodemweerbaarheid Ziektegevoelig Ziektewerend Een ziektewerende grond = grond waarin weinig of geen

Nadere informatie

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?

Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Expert Meeting EPR, 20 maart 2013 Inhoud Akkerranden en natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw (FAB) Succes-

Nadere informatie

FAB2 Onderdeel Bovengronds

FAB2 Onderdeel Bovengronds FAB2 Onderdeel Bovengronds Universiteit van Amsterdam (IBED): Paul van Rijn (voorheen NIOO) Wageningen UR: Marian Vlaswinkel, Frans van Alebeek (PPO) Janneke Elderson, Eefje den Belder (PRI) Centrum Landbouw

Nadere informatie

Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij

Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Véronique De Bleeker INHOUD Inleiding Nuttige insecten en mijten Waarnemingsmethoden Perceelsranden INLEIDING

Nadere informatie

1.1 Terminologie... 4. 1.2 Is het een bloemenakker, bloemweide of akkerrand?... 6. 1.3 De akkerrand voor bestuivers... 7

1.1 Terminologie... 4. 1.2 Is het een bloemenakker, bloemweide of akkerrand?... 6. 1.3 De akkerrand voor bestuivers... 7 1 Inhoudstafel Inhoudstafel... 1 Inleiding... 3 1 De FAB-akkerrand... 4 1.1 Terminologie... 4 1.2 Is het een bloemenakker, bloemweide of akkerrand?... 6 1.3 De akkerrand voor bestuivers... 7 1.4 De akkerrand

Nadere informatie

Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers)

Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) Project: Waarnemen van tripsen op aardbeien voor de regio Oost-Vlaanderen, naar een duurzame beheersing d.m.v.

Nadere informatie

Bijen op het landbouwbedrijf. Boki Luske 31 Maart 2017

Bijen op het landbouwbedrijf. Boki Luske 31 Maart 2017 Bijen op het landbouwbedrijf Boki Luske 31 Maart 2017 Inhoud Boer, bij en burger geschiedenis Methodes om te werken aan een bijvriendelijker platteland Natuurinclusieve landbouw Bij, Boer & Burger: voorheen

Nadere informatie

PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT. Factsheet. Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming

PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT. Factsheet. Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming a n o g Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE GRAANTEELT Factsheet Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming Het standaard doormengen

Nadere informatie

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade

Organische stof en bodemleven deel , Nijeholtpade maakt werk van bodemkwaliteit in het landelijk gebied Organische stof en bodemleven deel 2. 030211, Nijeholtpade Marjoleine Hanegraaf Nutriënten Management Instituut NMI www.nmi-agro.nl Inhoud Samenvatting

Nadere informatie

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014

Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Het belang van bodemleven Inspiratiedag over functionele agrobiodiversiteit Gent, 4 november 2014 Petra Deproost Departement LNE, Dienst Land en Bodembescherming Biodiversiteit: niet enkel bovengronds!

Nadere informatie

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op?

Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op? Bodemweerbaarheid, hoe krijgen we er grip op? Gera van Os (Praktijkonderzoek Plant & Omgeving) Joeke Postma (Plant Research International) F/B biomass * Streptomyces ssrhizoc Lysobacter C/N ssstrept F

Nadere informatie

test ONDERZOEK NAAR HET EFFECT VAN AKKERRANDEN OP FUNCTIONELE BIODIVERSITEIT EN NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING

test ONDERZOEK NAAR HET EFFECT VAN AKKERRANDEN OP FUNCTIONELE BIODIVERSITEIT EN NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING test ONDERZOEK NAAR HET EFFECT VAN AKKERRANDEN OP FUNCTIONELE BIODIVERSITEIT EN NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING Eindrapport - Maart 2012 Femke Temmerman, Philippe France, Lieven Delanote en Marion Liberloo

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Monitoring en evaluatie Agroranden van Rijn, P.C.J. Link to publication

UvA-DARE (Digital Academic Repository) Monitoring en evaluatie Agroranden van Rijn, P.C.J. Link to publication UvA-DARE (Digital Academic Repository) Monitoring en evaluatie Agroranden 13 van Rijn, P.C.J. Link to publication Citation for published version (APA): van Rijn, P. C. J. (14). Monitoring en evaluatie

Nadere informatie

Project. Actief Randenbeheer Brabant II. Pilot Functionele Agro Biodiversiteit. Inhoudelijke rapportage 2007-2009

Project. Actief Randenbeheer Brabant II. Pilot Functionele Agro Biodiversiteit. Inhoudelijke rapportage 2007-2009 Project Actief Randenbeheer Brabant II Pilot Functionele Agro Biodiversiteit Inhoudelijke rapportage 27-29 27 28 29 Informatieborden FAB pilot ARB II Inhoudelijke eindrapportage 27-29 1 Inhoudsopgave 1.

Nadere informatie

LEVENDE BODEM. Natasja Poot

LEVENDE BODEM. Natasja Poot LEVENDE BODEM Natasja Poot 1 Introductie Biologische bodemkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en bewustzijn onder telers Wet- en regelgeving Minder gewasbeschermingsmiddelen toegelaten

Nadere informatie

Ecologische interacties in agroforestrysystemen

Ecologische interacties in agroforestrysystemen Ecologische interacties in agroforestrysystemen Boki Luske Evert Prins 20 maart 2019 https://youtu.be/ywoqeypivro 2 Ecologische interacties Mutualisme: beide partners profijt hebben Interactie tussen organismen

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

Akkerranden ter ondersteuning van natuurlijke plaagbestrijders

Akkerranden ter ondersteuning van natuurlijke plaagbestrijders Akkerranden ter ondersteuning van natuurlijke plaagbestrijders Femke Temmerman, PCBT Zaventem, 19-feb-11 Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt vzw Coördinatie/Afdeling open lucht Ieperseweg

Nadere informatie

Groen Blauw Stimuleringskader Zaaikaart

Groen Blauw Stimuleringskader Zaaikaart Groen Blauw Stimuleringskader Zaaikaart 2013 Bloemrijke rand, kruidenrijke zoom, graslandflora- en faunarand en akkerflora- en faunarand Aanleiding Deze zaaikaart is opgesteld voor de pakketten bloemrijke

Nadere informatie

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

Weerbaarheid in grondgebonden teelten Weerbaarheid in grondgebonden teelten 23-5-2013, Joeke Postma 1) & Wopke van der Werf 2) 1) Biointeracties en Plantgezondheid - WUR 2) Centre for Crop Systems Analysis - WUR Weerbaarheid - schaalniveau

Nadere informatie

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond

Introductie. Zin en onzin van microbieel verrijkte producten. Onderwerpen. Het bodemleven. Rol van het bodemleven in de grond Zin en onzin van microbieel verrijkte producten Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer, CAH Dronten Onderzoeker Gewas- en bodemgezondheid, PPO Lisse Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt:

Nadere informatie

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw

Veilig werken. Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Veilig werken Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Programma voor vandaag: Duurzaam bodemgebruik in de landbouw Kahoot Oefentoets bodemgebruik Veilig werken & Duurzaam bodemgebruik? Veilig werken & Duurzaam

Nadere informatie

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel

Bijenhoudersvereniging St Ambrosius Boxtel januari In deze maand zijn de hommelkoninginnen nog in hun winterslaap. februari Op een warme dag komt een hommelkoningin uit haar schuilplaats en gaat op zoek naar voedsel. Als het kouder wordt moet ze

Nadere informatie

Biologische bestrijding in bloembolgewassen

Biologische bestrijding in bloembolgewassen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,

Nadere informatie

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk

Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk Natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw Recente resultaten uit onderzoek & praktijk WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl

Nadere informatie

Opties en voorwaarden Algemene lijst Laatst gewijzigd 28 februari 2019

Opties en voorwaarden Algemene lijst Laatst gewijzigd 28 februari 2019 Opties en voorwaarden Algemene lijst 2019 Laatst gewijzigd 28 februari 2019 Om aan de vergroeningseis 5% ecologisch aandachtsgebied te voldoen kunt u in 2019 kiezen voor 1 of meer van de volgende elementen

Nadere informatie

12 december Evaluatie bloemrijke akkerranden op Voorne Putten

12 december Evaluatie bloemrijke akkerranden op Voorne Putten 12 december 2018 Evaluatie bloemrijke akkerranden op Voorne Putten Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Voorbereiding en aanleg van de bloemrijke akkerranden... 4 2.1 Startbijeenkomst... 4 2.2 Areaal aan ingezaaide

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

WILDBLOEMEN Advies:

WILDBLOEMEN Advies: WILDBLOEMEN 2018 Advies: Wildbloemen worden bij voorkeur ingezaaid vanaf maart tot half augustus. Het is aan te raden wildbloemen te zaaien zonder gras, dit heeft de neiging om het veld volledig dicht

Nadere informatie

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn?

Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? Kleine bosfragmenten: oases voor bestuivers in een groene woestijn? 29 mei 2019 14:25 door Willem Proesmans Bestuivers zijn de laatste jaren een hot topic. Door bestuiving van landbouwgewassen spelen ze

Nadere informatie

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof

De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Nutriënten Management Instituut B.V. Postbus 250, 6700 AG Wageningen T: 088 8761280 E: nmi@nmi-agro.nl I: www.nmi-agro.nl De bodem onder de kringloop Hou rekening met organische stof Marjoleine Hanegraaf

Nadere informatie

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem

Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Bodembiologie: praktische handvaten voor het behoud van een productieve bodem Gera van Os PPO-Bollen, Bomen & Fruit Introductie Bodem is de basis voor een goede teelt: Opbouw en afbraak organische stof

Nadere informatie

NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE AARDAPPELTEELT

NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE AARDAPPELTEELT a n o g Agrarische Natuurvereniging Oost Groningen PLAAGINSECTEN EN NATUURLIJKE VIJANDEN IN DE AARDAPPELTEELT Factsheet Een praktische handleiding voor geïntegreerde gewasbescherming Het standaard doormengen

Nadere informatie

Verzorging. Pireco. Delumbri. Ter voorkoming van wormenoverlast. Delumbri. Dosering en toediening. Samenstelling en werking

Verzorging. Pireco. Delumbri. Ter voorkoming van wormenoverlast. Delumbri. Dosering en toediening. Samenstelling en werking Ter voorkoming van wormenoverlast Wormen kunnen grote overlast bezorgen wanneer deze in te groten getale voorkomen in de land- en tuinbouw, tuinen en plantsoenen. Ook op sportvelden is het van belang om

Nadere informatie

Cylindrocladium buxicola Onderzoek 2014: effectieve strategie. 9 oktober DLV Plant

Cylindrocladium buxicola Onderzoek 2014: effectieve strategie. 9 oktober DLV Plant Cylindrocladium buxicola Onderzoek 2014: effectieve strategie 9 oktober 2014 Index Introductie DLV Plant Onderzoekslocatie(s) Achtergrond onderzoek Cylindrocladium (Voorlopige) resultaten. DLV Plant Advisering

Nadere informatie

Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven?

Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven? Het bodemleven helpt ons. Hoe helpen wij het bodemleven? SAMEN ZORGEN VOOR HET BEHOUD VAN DE KWALITEIT VAN ONZE BODEMS http://levendebodem.eu/ Gera van Os Lector Duurzaam Bodembeheer Een transitie is nodig

Nadere informatie

'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur

'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur 'Met de huidige insectensterfte is er over één generatie alleen nog dode natuur 18 mei 2018 15:45 Laatste update: 20 mei 2018 23:46 Het aantal insecten is de laatste decennia flink afgenomen. En dat is

Nadere informatie

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid

Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat. Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid Ontwikkelingen analyses weerbaar substraat Natasja Poot - Productmanager Bodemgezondheid 1 Weerbaar substraat belangrijk? Biologische substraatkwaliteit wordt steeds belangrijker Meer belangstelling en

Nadere informatie

Maximaal aantal toepassingen per 12 maanden. 3,75 l/ha 18 (6 blokken van 3 opeenvolgende bespuitingen)

Maximaal aantal toepassingen per 12 maanden. 3,75 l/ha 18 (6 blokken van 3 opeenvolgende bespuitingen) HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WG van het middel NeemAzalT/S, 12455 N 9 december 2016 Wettelijk Gebruiksvoorschrift Het middel is uitsluitend toegestaan

Nadere informatie

Afwijkingen bestrijden

Afwijkingen bestrijden Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden

Nadere informatie

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015

De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen. Wannes Keulemans 30 november 2015 De toekomst van agrobiodiversiteit in landbouwproductiesystemen en cultuurgewassen Wannes Keulemans 30 november 2015 structuur Voedselproductie en voedselzekerheid Wat verstaan we onder agrobiodiversiteit

Nadere informatie

PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt. Resultaten seizoen 2015

PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt. Resultaten seizoen 2015 PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt Resultaten seizoen 2015 PT-Koepelproject Biodiversiteit & Plantgezondheid in de rozenteelt Verslaglegging : December 2015 Contactpersoon

Nadere informatie

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar

Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar 17-1- Organisch (rest)materiaal als Bodemverbeteraar BODEM De Bodem Van Groot naar Klein tot zeer klein 2 1 17-1- Bodemprofiel Opbouw van de bodem Onaangeroerd = C Kleinste delen = 0 en A Poriënvolume

Nadere informatie

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden?

Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Resultaten met functionele agrobiodiversiteitsmaatregelen vanuit project Boeren en Agrobiodiversiteit.. Kan stimuleren van agrobiodiversiteit zonder externe gelden? Jan de Wit Louis Bolk Instituut 1 Biodiversiteit?

Nadere informatie

Proosten op het leven in de bodem

Proosten op het leven in de bodem Proosten op het leven in de bodem Nick van Eekeren Marleen Zanen Inhoud Bodemleven onderdeel van bodemkwaliteit Functies bodemleven Effect management op bodemleven 1 Diensten en functies bodem Productie

Nadere informatie

Optimalisatie van functionele biodiversiteit in het agrarisch landschap. Felix Wäckers

Optimalisatie van functionele biodiversiteit in het agrarisch landschap. Felix Wäckers Optimalisatie van functionele biodiversiteit in het agrarisch landschap Felix Wäckers Agri Environment Schemes Landbouw Milieu Focus op natuurbescherming Conflicterende objectieven Telers kiezen voor ecologisch

Nadere informatie

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei

Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit, levende bodem in relatie tot plantengroei Biodiversiteit 3 Principes: A) Repertoire: Organismen werken stap voor stap. (Kaas Houtstof) B) Interacties: Anderen zijn nodig (zetmeel afbreken

Nadere informatie

AKKERRANDEN. Akkerranden in Flevoland Past dat bij mij(n bedrijf)? En waar op te letten?

AKKERRANDEN. Akkerranden in Flevoland Past dat bij mij(n bedrijf)? En waar op te letten? Akkerranden in Flevoland Wim Stegeman (Mts Klein Swormink, Lelystad) Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Excursie St. Veldleeuwerik 29 juni 2015 AKKERRANDEN Past dat bij mij(n bedrijf)? En waar op te

Nadere informatie

MODULE RUNDVEE, GRASLAND EN ANDERE VOEDERGEWASSEN

MODULE RUNDVEE, GRASLAND EN ANDERE VOEDERGEWASSEN PRAKTIJKGIDS LANDBOUW EN NATUUR MODULE RUNDVEE, GRASLAND EN ANDERE VOEDERGEWASSEN Entiteit: Departement Landbouw en Visserij Afdeling: Duurzame Landbouwontwikkeling Auteurs(s): Karen Demeulemeester, Katrien

Nadere informatie

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip

Veel leesplezier! Bertus Stip, Hoveniersbedrijf Stip Het bodemboek aanleg en onderhoud van de tuin Voorwoord De grond in de tuin, wat moeten we daar nu weer mee? Misschien heeft u zichzelf deze vraag wel eens gesteld. Wij van Hoveniersbedrijf Stip stellen

Nadere informatie

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee

Bijen en zo. Villa Augustus 6 mei 2014. Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Bijen en zo Villa Augustus 6 mei 2014 Adriaan Guldemond, CLM Eva Cossee Maar eerst een BIJENQUIZ Alle antwoorden staan in Het lied van de honing Vraag 1: Hoe lang leeft een bijenkoningin? 1 jaar of 5 jaar

Nadere informatie

Basiscursus moestuinieren

Basiscursus moestuinieren Basiscursus moestuinieren Even kennismaken! Barbara Creemers freelance lesgever voor o.m. ChildFocus, Gezinsbon, Velt 13e moestuin-seizoen! motto: Zonder is gezonder! Even kennismaken! Wie ben jij? Wat

Nadere informatie

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven

Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Organische stof: Impact op bodem en bodemleven Aad Termorshuizen Gouden Gronden, 26 januari 2018, Aduard Even voorstellen Aad Termorshuizen Specialist bodemkwaliteit en plantenpathogenen 20 jaar als docent

Nadere informatie

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1

Bijlage VMBO-KB biologie CSE KB. tijdvak 1 Bijlage VMBO-KB 2012 tijdvak 1 biologie CSE KB. KB-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 5 en beantwoord dan vraag 38 tot en met 46. Bij het beantwoorden van die vragen

Nadere informatie

Plaagbestrijding als teamsport

Plaagbestrijding als teamsport Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen

Nadere informatie

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1

Bodemkunde. Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodemkunde Datum: vrijdag 24 juni 2016 V 2.1. V3.1 V4.1 Bodems en hun eigenschappen 3 Bodems en hun eigenschappen Opdracht: - Zoek op wat het bodemprofiel is waar je zelf woont / werkt / stage loopt 4

Nadere informatie

De positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings

De positieve kant van onkruid Boomkwekerij Hans Puijk - Vlamings De positieve kant van onkruid Boomkwekerij 13-02-2016 Hans Puijk - Vlamings Inhoud Bodem, balans en elementen (herh) Bewerkingen en bodem management Wat zeggen onkruiden op het perceel Uitbreiding, nieuw

Nadere informatie

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD

VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST. ir. Koen Willekens INHOUD VERHOGING ZIEKTEWEERBAARHEID IN LAND- EN TUINBOUWGEWASSEN DOOR GEBRUIK VAN COMPOST ir. Koen Willekens INHOUD Compost en ziekteweerbaarheid Agro-ecosysteem Compost Compostthee Proeven met compost en compostthee

Nadere informatie

Bodem en bodemstructuur

Bodem en bodemstructuur Bodem en bodemstructuur De basis voor een mooie tuin en beplanting! Wilma Windhorst, VHG docentendag 5-10-2017 Voorbereiding aanplant Tuin en beplanting : groen visitekaartje van bewoner, gemeente, wijk,

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DG Dier, Plant en Voeding (DG4) DIENST GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN MESTSTOFFEN SYNGENTA CROP PROTECTION N.V. POSTBUS

Nadere informatie

Biodiversiteit en netwerken

Biodiversiteit en netwerken Basiscursus Ecologische Moestuin Biodiversiteit en netwerken Ecologisch tuinieren is 1. Niet destructief, maar constructief tuinieren; 2. Netwerken bevorderen 1. Destructief boeren/tuinieren Pesticiden

Nadere informatie

Functionele Agrobiodiversiteit (FAB)

Functionele Agrobiodiversiteit (FAB) Functionele Agrobiodiversiteit (FAB) Frans van Alebeek PPO AGV Lelystad NEFYTO 22 09 2010 1 Inhoud Hedendaagse landbouw en gewasbescherming Agrobiodiversiteit & ecosysteemdiensten Akkerranden als verbinding

Nadere informatie

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU

FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU FEDERALE OVERHEIDSDIENST VOLKSGEZONDHEID, VEILIGHEID VAN DE VOEDSELKETEN EN LEEFMILIEU DG Dier, Plant en Voeding (DG4) DIENST GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN MESTSTOFFEN BAYER CROPSCIENCE SA-NV J. E. MOMMAERTSLAAN

Nadere informatie

LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur. Iepenarboretum, Amsterdam. EYE-plein, Amsterdam

LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur. Iepenarboretum, Amsterdam. EYE-plein, Amsterdam Eilandenboulevard Groen talud l Pilot LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur Funenpark, Funenpark, Amsterdam Amsterdam Iepenarboretum, Amsterdam LANDLAB studio voor landschapsarchitectuur LANDLAB studio

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2008 Indicator 4 oktober 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

4. BEHANDELING VAN PLAGEN EN ZIEKTEN

4. BEHANDELING VAN PLAGEN EN ZIEKTEN 4. BEHANDELING VAN PLAGEN EN ZIEKTEN Groenten kunnen last hebben van uiteenlopende belagers: schimmels brengen ziekten voort en rupsen en naaktslakken vreten de gewassen aan, met nefaste gevolgen voor

Nadere informatie

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman

Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Natuurinclusieve landbouw: wat kan het u opleveren? Jan Willem Erisman Louis Bolk (1866-1930) Hoe ruimer zou onze opvatting van het leven zijn, indien het ons gegeven was dit eens te bestuderen met verkleinglazen"

Nadere informatie

Natuurmengsels Mengsels voor bijen en vlinders, akkerranden, kruidenrijke berm, etc.

Natuurmengsels Mengsels voor bijen en vlinders, akkerranden, kruidenrijke berm, etc. Zaadhandel Neutkens b.v. / editie 1 / februari 2017 Natuurmengsels 2018 Mengsels voor bijen en vlinders, akkerranden, kruidenrijke berm, etc. Onze productgroepen a. Mengsels voor bijen en vlinders b. Kruidenrijke

Nadere informatie

Natuurlijke vijanden: weet wat ze eten, weet hoe ze te bevorderen.

Natuurlijke vijanden: weet wat ze eten, weet hoe ze te bevorderen. Natuurlijke vijanden: weet wat ze eten, weet hoe ze te bevorderen. Gerjan Brouwer Adviseur biologische fruitteelt Preventie van schadelijke organismen optimale teeltrotatie goede teelttechnieken resistente/tolerante

Nadere informatie

BOOMPLANTACTIE MILIEUFRONT OMER WATTEZ LEIEVALLEI SOORTENOVERZICHT

BOOMPLANTACTIE MILIEUFRONT OMER WATTEZ LEIEVALLEI SOORTENOVERZICHT BOOMPLANTACTIE MILIEUFRONT OMER WATTEZ LEIEVALLEI SOORTENOVERZICHT Bosplantsoen Bomen waar een * bij staat zijn afkomstig van autochtoon plantgoed. Soortnaam, Wetenschappelijke naam 1. Beuk (groen), Fagus

Nadere informatie

Stuifmeel- richt- Nederlandse Latijnse naam naam. Opmerking. Acer campestre Veldesdoorn 5 5 6 2 3 2

Stuifmeel- richt- Nederlandse Latijnse naam naam. Opmerking. Acer campestre Veldesdoorn 5 5 6 2 3 2 Tabel Onderbouwing van de nectar- en stuifmeelscore per plantensoort voor www.drachtkalender.nl. De nectar- en stuifmeelscores zijn gebaseerd op de bevliegingsklasse en richtwaarde voor nectar- en per

Nadere informatie

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling

Een gezonde bodem. Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling Een gezonde bodem Dr. Marianne Hoogmoed Wetenschappelijk medewerker afdeling Kennis & Ontwikkeling 1 Introductie Afdeling Kennis en Ontwikkeling Precisielandbouw Bodem en Bemesting Vergroening en Gewasbescherming

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 11435 1 maart 2018 Besluit van de Minister van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit 21 februari 2018, nr. 18028493, houdende

Nadere informatie

Weerbare productiesystemen

Weerbare productiesystemen Weerbare productiesystemen Van theorie naar praktijk 26 november 2014, Wijnand Sukkel Produceren we voedsel in een ecosysteem of in een fabriek? Beheren? of beheersen? Ontwikkelingen in de landbouw Schaalvergroting,

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu;

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Handelende in overeenstemming met de Staatssecretaris van Infrastructuur en Milieu; STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18289 2 juli 2014 Besluit van de Staatssecretaris van Economische Zaken 24 juni 2014 nr. 14099747, houdende tijdelijke

Nadere informatie

Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers. Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017

Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers. Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017 Natuurrijk landbouwbeheer Acties voor en met landbouwers Provincie Oost-Vlaanderen Katrien Baetens 13/01/2017 Amerika erkent de hommel als bedreigde diersoort Bron : Nieuwsblad 12/01/2017 Doelstellingen

Nadere informatie

Infobrochure Demotuin Plant anders

Infobrochure Demotuin Plant anders Infobrochure Demotuin Plant anders 1. Probleemstelling en doelstelling Om het risico van de introductie van invasieve planten te beperken bestaat er een heel eenvoudige oplossing: kies gewoon andere, alternatieve

Nadere informatie

Bijlage VMBO-GL en TL

Bijlage VMBO-GL en TL Bijlage VMBO-GL en TL 2012 tijdvak 1 biologie CSE GL en TL Deze bijlage bevat informatie GT-0191-a-12-1-b Glastuinbouw informatie Lees eerst informatie 1 tot en met 6 en beantwoord dan vraag 38 tot en

Nadere informatie

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen TKI-AF-15261 Privaat Publieke Samenwerking (PPS) 2016-2019 Joeke Postma, Mirjam Schilder, Peter Vreeburg, (Gera van Os), Johnny Visser,

Nadere informatie