Insect Consultancy. Insect Consultancy. Henk Vlug
|
|
- Renée de Valk
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Insect Consultancy Insect Consultancy Henk Vlug
2 Biodiversiteit insectenfauna van bomen en hun omgeving
3 PLANTENRIJK DIERENRIJK ONGEWERVELDEN ZOOGDIEREN GELEEDPOTIGEN VOGELS OVERIGE KLASSEN SPINNEN EN MIJTEN INSECTEN KREEFTEN, KRABBEN ETC. vlinders vliegen wespen kevers Overige orden dagvlinders muggen echte wespen loopkevers zoals nachtvlinders vliegen sluipwespen kortschildkevers Libellen kleinvlinders weekdieren bladwespen galwespen mieren bijen hommels bladvretende kevers houtvretende kevers bastvretende Homoptera (bladluizen, schildluizen etc.) Heteroptera (wantsen en cicaden) kevers
4 schadelijke insecten in bomen openbaar groen larven van bladsprietkevers (engerlingen) larven en adulten van snuitkevers (o.a. de taxuskever) larven van houtbewonende kevers (bastkevers en boktorren) bladluizen wantsen bladvlooien larven van vlinders (rupsen) nuttige insecten in bomen openbaar groen loopkevers kortschildkevers sluipvliegen roofvliegen mieren sluipwespen dolkwespen (o.a. Tiphia femorata)
5 Biodiversiteit entomofauna van bomen boomsoort Aantal soorten insecten Quercus spp. 284 Salix spp. 266 Betula spp. 229 Crataegus spp. 149 Populus spp. 97 Malus spp. 93 Pinus spp. 91 Alnus spp. 90 Ulmus spp 82 Corylus spp. 73 Fagus spp. 64 Fraxinus spp. 41 Picea spp. 37 Tilia spp. 31 Carpinus spp. 28 Larix spp. 17 Abies spp. 16 Ilex spp. 7
6 284 soorten insecten op eik 7 soorten insecten op hulst
7 Monocultuur van bomen veroorzaakt plaagsituaties: Eikenprocessierups: Vlinders zijn in staat om ver te vliegen maar hebben de beste kansen op de buurboom in de eikenlaan Eikenbladroller: Vlinders zijn goede vliegers maar breiden zich het snelst uit in gebieden (lanen) met eiken Wintervlinder: Alleen de mannetjes kunnen vliegen. De vrouwtjes zijn vleugelloze ei-zakken. Zij kunnen zich wel in sommige gevallen kruipend verplaatsen van boom naar boom. De rupsen verplaatsen zich door middel van een lange spinseldraad met behulp van de wind
8 Bastkevers: De kevers verplaatsen zich weinig dus zijn voor uitbreiding van hun areaal gebonden aan hun buurboom De meeste soorten bastkevers zijn zwakte-parasieten. Bomen in een slechte conditie worden als eerste en in sterke mate aangetast. Oude boombestanden hebben altijd bastkevers die in deze gezonde bomen geen grote rol spelen. Aanplant van jonge bomen in de directe omgeving is een groot risico. Bij grote boommaten is de wortelkluit aangepast dus de boom begint als zwakke boom. Beter: kleinere bomen met volledige kluit aanplanten. Voor een snel effect kunnen andere, snel groeiende soorten erbij geplant worden. Dit zorgt tevens voor meer diversiteit. Ook hier geldt: rijke ondergroei van kruiden geeft voedselbron voor parasieten en predatoren van schadelijke insecten.
9 Ah! De nationale bomenbank doet graag in grote bomen. Pas dan op met bomen die gevoelig zijn voor schorsboorders. Dat zijn per definitie zwakteparasieten. foto geleend van site nationale bomenbank
10 Welke insecten zijn schadelijk op bomen? Bastvreters zoals letterzetter, eikenspintkever Houtboorders, zoals wilgenhoutrups, horzelvlinder Stamzuigers zoals essenschorsluis, beukenstamluis Zaadvreters zoals eikelboorder, douglaszaadwesp Galvormers zoals beukenbladgalmug, sparappelgalluis blad/naaldvreters zoals kleine wintervlinder, dennenbladwesp blad/naaldzuigers zoals lindebladluis, douglaswolluis Bladmineerders zoals paardenkastanjemineermot, beukenspringkever Wortelvreters zoals meikever, grijze dennensnuitkever
11 Voorbeelden zwakte-parasieten (schorskevers) Eiken: eikenprachtkever (Agrilus biguttatus) eikenspintkever (Scolytus intricatus) Diverse loofbomen (o.a. eik) Chrysobothris affinis Iepen (maar ook andere loofbomen) grote iepenspintkever (Scolytus scolytus) kleine iepenspintkever(scolytus multistriatus). Beuken beukenspintkever (Xyloterus domesticus) Essen essenbastkever (Leperisinus varius) Berk grote berkenspintkever (Scolytus ratzeburgi) Naaldhout: letterzetter (Ips typographus) vooral fijnspar dennescheerder (Tomicus piniperda) vooral pinus spp. larix bastkever (Ips subelongatus) grote larix bastkever (Ips cembrae) koperetser (Pitogenes chalcographus) vooral spar
12 stippelmot
13
14 bastkevers letterzetter dennescheerder eikenprachtkever eikenspintkever
15 Chrysobothris affinis iepenspintkever beukenspintkever (Xyloterus domesticus)
16 kastanjemineermot (Cameraria ohridella) Parasiet mineermotten
17 Eikenprocessie vlinder eikenbladroller Wintervlinder. Links: mannetje, rechts: vrouwtje
18 15mm loopkever monddelen 0,8mm
19 bladluizen op linde bladluis predator gaasvlieg larven bladluis parasiet bladluizen op esdoorn bladluis predator lieveheersbeestjes wollige dopluis op (Pulvinaria regalis) op linde
20 Biodiversiteit zorgt voor stabiliteit Dit ecologische principe geldt ook voor bomen en hun insectenfauna Diverse soorten laanbomen door elkaar planten geeft diversiteit In later stadium wijkers en blijvers Bij dunnen zorgen voor voldoende biodiversiteit Zorg voor rijke kruidlaag in berm of bosplantsoen Vermijdt kale boomspiegels
21 Wat men niet wil en wat toch zou moeten: Ruig begroeide bermen en openbaar groen onder bomen Meerdere boomsoorten door elkaar ingeplant Bomen niet op een nette rij maar natuurlijker ingeplant Zo weinig mogelijk maaien Maaien na de voorjaarsbloei van de meeste planten Niet maaien vanaf midden juli (bloei wilde peen) tot eind augustus Geen onkruidbestrijding onder bomen Biologische bestrijding van processierups Publiek en overheden overtuigen van het nut van deze maatregelen Verandering van starre filosofie groenbeheer
22
23
24 Rijke wegbermen: een basis voor ecologische beheersbaarheid van plaaginsecten
25 Behoeften van parasieten en predatoren: Eiwitbronnen in de vorm van pollen. Nectar als energiebron Planten die veel nectar en pollen leveren zijn vooral schermbloemen. Wilde peen (Daucus carota) is een bekend voorbeeld. Rijke en ruige ondergroei geeft schuilgelegenheden tijdens niet aktieve periode.
26 kleine parasiet-larve (Tiphia femorata) aan onderzijde van engerling van de rozekever rozekeverdolkwesp (Tiphia femorata), hier op bereklauw
27 Carabus nitens loopkever (Carabus nitens) loopkever (Carabus granulatus) Belangrijke en beruchte predator van de eikenprocessierups kleine poppenrover (Calosoma inquisitor) monddelen loopkever loopkever (Pterostichus fasciatus)
28 kortschildkevers (Staphilinidae) kortschildkeve rs
29 roofwantsen roofwants Roofwantsen
30 sluipvlieg sluipvlieg (Tachinidae) roofvlieg (Asiliidae)
31 neushoornkever met larve
32 vliegend hert met larve
33 Biologische bestrijding Het bevorderen van predatoren en parasieten is een passieve vorm van biologische bestrijding. Aktieve biologische bestrijding is bijvoorbeeld het inzetten van lieveheersbeestjes tegen bladluizen maar ook het verspuiten van insecten-parasitaire nematoden (aaltjes). Een afwijkende vorm van biologische bestrijding is het verspuiten van biociden zoals Bacillus thuringiensis (o.a. tegen rupsen van eikenprocessierupsen). Aaltjes zijn microscopisch kleine organismen die verspoten kunnen worden met een aangepaste standaard spuitapparatuur. Ze kunnen gebruikt worden tegen engerlingen in de grondkluit maar ook tegen rupsen. Recente toepassingen van aaltjes tegen de eikenprocessierups is succesvol gebleken.
34 biologie aaltjes Biologie van het insecten-parasitaire aaltje Heterorhabditis bacteriophora
35 l t j e s voorbeelden van microscopische opnamen van insecten-parasitaire nematoden (aaltjes)
36 engerling met aaltjes Links: door aaltjes geïnfecteerde engerling. Rechts: gezonde engerling
37 Aaltjes in een engerling
38 uske ver met aaltj es larven van taxuskever links geïnfecteerd met aaltjes rechts: niet geïnfecteerd
39 wasmot met aaltjes wasmotlarve met uitkomende aaltjes
Insecten in de duinen
Insecten in de duinen Onbekend maakt onbemind Wat maakt insecten bijzonder Bouw en levenscyclus Levenswijzen van insecten Leefomgeving Eten en gegeten worden Bestuivers Diversiteit van insecten in de duinen
Nadere informatieEIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT. Hellingman Onderzoek en Advies BV
EIKENPROCESSIERUPS EN BIODIVERSITEIT In alle fases van ontwikkeling hebben eikenprocessierupsen natuurlijke vijanden Paring Eitjes overwinteren Rupsen uit in april 2 de stadium 3 de stadium - begin brandharen
Nadere informatieBijen en wespen. Galwespen Echte zaagwespen Spinselbladwespen Vliesvleugeligen Larve: bijtend: vraatschade Andrena (zandbijen)
Bijen en wespen Galwespen Echte zaagwespen Spinselbladwespen Vliesvleugeligen Larve: bijtend: vraatschade Andrena (zandbijen) Larve bastaardrups: zaagwespen Echte zaagwespen Verschil rups (vlinders en
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 6 september 2017, Kronenberg Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieBloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal
Bloemenranden en Functionele Agro Biodiversiteit (FAB) Dave Dirks, 24 januari 2018, Zwartewaal Rode draad in deze presentatie Waarom bloemenranden op je bedrijf? Natuurlijke plaagbestrijding is dichtbij.
Nadere informatieGaatjesmakers stammen
Gaatjesmakers stammen Consultancy DLV Plant Postbus 7001 6700 CA Wageningen Agro Business Park 65 6708 PV Wageningen T 0317 49 15 78 F 0317 46 04 00 E info@dlvplant.nl In opdracht van Productschap Tuinbouw
Nadere informatieEen opzoekboekje voor insecten en ander klein grut!
Een opzoekboekje voor insecten en ander klein grut! Over dit zoekboekje Ze kruipen, sluipen, krinkelen en krioelen om ons heen. Onder boomschors verscholen, van de mooiste bloemen proevend, onder je bed
Nadere informatieVoorwoord 15. Sectie 1. Inleiding 17
Voorwoord 15 Sectie 1. Inleiding 17 Hoofdstuk 1. Sportvelden en gazons 19 1.1 Grasvelden, een unieke leefomgeving 19 1.1.1 Morfologie van gras in relatie tot schade 19 1.1.2 Verdeling van grasland naar
Nadere informatiePlaagbestrijding als teamsport
Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen
Nadere informatieOngewervelden. Locaties. Methode BIODIVERSITEIT 2010 ONGEWERVELDE SOORTEN GEKEND IN 2010
Ongewervelden BIODIVERSITEIT 2010 ONGEWERVELDE SOORTEN GEKEND IN 2010 In 2010 werd het onderzoek naar het voorkomen van ongewervelde soorten in de Abeekvallei afgerond. Na 7 jaar onderzoek heeft de Werkgroep
Nadere informatieVOLSOG. Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM)
VOLSOG Het belang van natuurlijke vijanden voor een geïntegreerde plaagbeheersing (IPM) Functionele Agro-Biodiversiteit (FAB) = de natuurlijke soortenrijkdom van planten en dieren die nuttige functies
Nadere informatieVan Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree
Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 26 januari 2017, Maasbree Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke
Nadere informatieInsectenplagen op bomen en klimaatverandering
Insectenplagen op bomen en klimaatverandering G.A.J.M. Jagers op Akkerhuis/L.G. Moraal H. Siepel, M.J. Schelhaas, G.F.P. Martakis Wie weet dat nog? Jaren 40: kaalvraat van iepen door de Ringelrups. Een
Nadere informatieFunctionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010
Nadere informatieInventarisatie bomenbestand in park Seghwaert. in de wijk Seghwaert-Noordhove binnen de gemeente Zoetermeer
Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk Controleur: Ruud Dingerdis, Gecontroleerd op 07-08-2014 European Treeworker Hoek Hoveniers Inventarisatie bomenbestand in park Seghwaert in de wijk
Nadere informatieFunctionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing
Functionele AgroBiodiversiteit (FAB) voor natuurlijke plaagbeheersing Marian Vlaswinkel Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, Sector Akkerbouw, Groene Ruimte en Vollegrondsgroenten (PPO-AGV) 22 oktober 2010
Nadere informatiePlatform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen
Platform Openbaar Groen: Ziekten en plagen in openbaar groen Van Remoortere Liesbet Waarschuwingssysteem Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) Genk 28 juni 2011 Waarschuwingssysteem Waarnemings- en Waarschuwingssysteem
Nadere informatieLeen Moraal (Alterra)
Figuur 1 De larven van het sneeuwbalhaantje kunnen de struiken jaren achtereen aanvreten. > Kaalvraat van Gelderse roos Er was veel vraat door het Sneeuwbalhaantje Pyrrhalta viburni. De bladeren worden
Nadere informatieGebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen. Lode Van Schaeren Crop protection specialist
Gebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen Lode Van Schaeren Crop protection specialist Inhoudstafel Waarom? Plagen & nuttigen Plan van aanpak Vragen 1/14/2013 Waarom nuttige insecten
Nadere informatieGallen. Er is een nieuwe druk verschenen van Het Gallenboek. Een mooie gelegenheid om eens kennis te maken met Gallen.
Stichting Natuurvrienden Capelle aan den IJssel e.o. november 2010 nummer 8 Gallen Vorig jaar is er een nieuwe druk verschenen van het Gallenboek. Dit is een boek, waarin alle Nederlandse gallen staan,
Nadere informatieENGERLINGEN LASTIGE GASTEN!
ENGERLINGEN LASTIGE GASTEN! Wilma Windhorst, Biocontrole BV Copyright Biocontrole ENGERLINGEN Verzamelnaam voor larven van bladsprietkevers Verschillende soorten kevers met verschillende levenswijze en
Nadere informatieVan Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit. Dave Dirks, 6 februari, Nieuw-Vennep
Van Akkerranden tot Functionele-Agro-Biodiversiteit Dave Dirks, 6 februari, Nieuw-Vennep Inhoudsopgave: - Waarom bloemrijke akkerranden? - Verschillende randen voor verschillende doelen. - Natuurlijke
Nadere informatieHerkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij
Herkennen van natuurlijke vijanden in de boomkwekerij Studiedag Boomkwekerij 11 februari 2011 Véronique De Bleeker INHOUD Inleiding Nuttige insecten en mijten Waarnemingsmethoden Perceelsranden INLEIDING
Nadere informatieInformatieblad. Week 12: van 18 tot en met 24 maart 2019
Informatieblad Week 12: van 18 tot en met 24 maart 219 Stuifmeel momenteel in de lucht : Betula spp. (Berk) Carpinus betulus (Haagbeuk) Salix spp. (Wilg) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatieir. L. de Graaf, Landschapsarchitect bnt / 14 januari 2016 / definitief Functieverandering Kootwijkerdijk 12, Kootwijkerbroek Beplantingsplan
ir. L. de Graaf, Landschapsarchitect bnt / 14 januari 2016 / definitief Functieverandering Beplantingsplan 2 Te behouden beplanting Kootwijkerdijk 12 te behouden zomereiken te behouden gewone esdoorn te
Nadere informatieinfo@copijn.nl Inhoud 1 2 3 4 1 2 1 De Richtlijnen NVTB Versie 2013 kunnen gedownload worden van de site www.boomtaxateur.nl. 2.3.1 Waardecategorie A 2.3.2 Waardecategorie B 2.3.3 Waardecategorie C
Nadere informatieBibliotheek Inhoud per categorie
A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van
Nadere informatieInformatieblad. Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018
Informatieblad Week n 17 : van 23 april tot en met 29 april 2018 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel hoofdzakelijk verspreid wordt via insecten,
Nadere informatieNationaal Park Hollandse Duinen
Nationaal Park Hollandse Duinen 5000 Soortenjaar 2018 Bekendheid Nationaal Park vergroten Een jaar lang aandacht voor de rijkdom van Hollandse Duinen Een jaar lang veldvrijwilligers ondersteunen bij veldactiviteiten
Nadere informatieCopyright Biocontrole. Partners in biologische plaagbestrijding.
Copyright Biocontrole Partners in biologische plaagbestrijding. Ad van Bruggen, Accountmanager Biocontrole BV, Hazerswoude-Dorp. Woonplaats is Meppel Verantwoordelijk voor onderzoek, advies en plaagdierbestrijding,
Nadere informatieBeatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan
Beatrixpark visie, beheer- en onderhoudsplan november 2017 Inhoudsopgave Interventies fase 1 Interventies fase 2 van analyse tot visie 2 uitwerkingen karakteristieke zones Beheer en onderhoudsplan Interventies
Nadere informatieINSECTEN. werkboekje
INSECTEN werkboekje 20 maart 2009 Dag lieve kleine vlinder Waar vlieg je toch naartoe? Breng jij misschien de eitjes weg, ben jij nu al moe? Jouw eitjes worden rupsjes. die groeien heel erg vlug. ook krijgen
Nadere informatieLevenscyclus natuurlijke vijanden in de aardappelteelt
Levenscyclus natuurlijke vijanden in de aardappelteelt Zweefvliegen Syrphidae 35 dagen ± 2 mm groot. Ze lijken op kleine rijstkorrels; langwerpig glanzend wit en hebben aan de buitenkant een netvormige
Nadere informatieNATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT. Femke Temmerman, Inagro
NATUURLIJKE PLAAGBEHEERSING IN DE GRAANTEELT Femke Temmerman, Inagro INHOUD 01_ Natuurlijke vijanden 02_ FAB? 03_ Onderzoek 2009 2012 04_ Besluiten 01_ NATUURLIJKE VIJANDEN IN GRANEN Natuurlijke vijanden
Nadere informatieInformatieblad. Week 22: van 27 mei tot en met 3 juni Enkele nuttige wenken voor personen met een allergie voor grassen:
Informatieblad Week 22: van 27 mei tot en met 3 juni 219 Enkele nuttige wenken voor personen met een allergie voor grassen: Volg in de eerste plaats de aanbevelingen en de behandelingen die door uw arts
Nadere informatieDe Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 juni 2014. Beste natuurliefhebber/- ster,
De Wiershoeck- Kinderwerktuin, dinsdag 17 juni 2014 Beste natuurliefhebber/- ster, Het was een mooie dag, meestal zonnig en soms bewolkt. Er stond wel een stevige wind, maar al met al was het een dag waarop
Nadere informatieParticuliere Bijzondere Bomen in Rheden
Particuliere Bijzondere Bomen in Rheden ADRES NR. BOOMSOORT (LATIJN) BOOMSOORT (NED) AANTAL BOMEN CRITERIUM A348 langs de Ijssel Populus populier 20 4 landschappelijke waarde Apollostraat 3 Betula berk
Nadere informatieWaarnemingen. Er waren zelfs minder Koolwitjes.
2009-1 Waarnemingen In deze nieuwsbrief een aantal Opvallende waarnemingen van de natuur dichtbij huis. Er zijn vele waarnemingen binnengekomen op ons meldpunt. Vlinders Het was een slecht vlinderjaar.
Nadere informatieHandleiding. Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec
Handleiding Naam opdracht Rupsen en andere insecten op bomen Geschikte tijd uitvoering jan feb mrt apr mei jun jul aug sep okt nov dec zeer geschikt ongeschikt Benodigde materialen opdrachtblad pen en
Nadere informatieBermen en akkerranden. Voor natuurlijke plaagbeheersing. Ir. Bert Van Gils. 02/10/2012, Oedelem
Bermen en akkerranden Voor natuurlijke plaagbeheersing Ir. Bert Van Gils 2/1/212, Oedelem Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij
Nadere informatieBestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels.
Verslaglegging demoproject Bestrijding bladwespen bij rode bes in kassen en tunnels. Gefinancierd door Productschap Tuinbouw In opdracht van de Nederlandse Fruitteelt Organisatie In het kader van het project
Nadere informatieDinsdag 26 november 2013
Dinsdag 26 november 2013 Al geruime tijd was er, wat mij betreft, enige onduidelijkheid over de juiste benaming van de naast De Wiershoeck gelegen tuinen. Ik wist niet beter dan dat het de Schoolwerktuin
Nadere informatieIntegrated Pest Management 8 Basisprincipes
Integrated Pest Management 8 Basisprincipes Van Haecke Dominique Agriflanders (Sanac) 10/01/2013 Wat is IPM? IPM = Integrated Pest Management = Geïntegreerde bestrijding Geïntegreerde plaagcontrole Het
Nadere informatieplantenkennis loofbomen
plantenkennis loofbomen Colofon Auteurs Jan van Driel Redactie Evelien Delhez Beeld Ontwikkelcentrum, Jan van Driel Ontwerp omslag & opmaak binnenwerk Buro Gom, Jeroen Reith Inleiding Het leren herkennen
Nadere informatieVan eitje tot vlinder
Werkblad Van eitje tot vlinder Wat is de goede volgorde van de plaatjes? Begin bij plaatje : de vlinder legt eieren. Schrijf de letter a in hokje. Welk plaatje is de volgende? Zet de letter ervan in hokje
Nadere informatieProjectteam Groen. Advies. Van Haeringenplantsoen. Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie. IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H.
Projectteam Groen Advies Van Haeringenplantsoen Inventarisatie bomen t.b.v. de renovatie IB, Groen, 10 april 2017 Maarten H. van Atten 1 Colofon Titel Opdrachtgever Van Haeringenplantsoen inventarisatie
Nadere informatieAIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk
AIRALLERGY Belgisch Aërobiologisch Surveillance Netwerk Informatieblad Week 18: van 1 mei tot en met 7 mei 2017 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel
Nadere informatieInformatieblad. Week 17: van 22 tot en met 28 april 2019
Informatieblad Week 17: van 22 tot en met 28 april 219 Wist u dat? De paardenkastanje (Aesculus) is een entomofiele boom. Dit betekent dat het stuifmeel hoofdzakelijk verspreid wordt via insecten, waardoor
Nadere informatieEiken komen op veel Nederlandse golfbanen voor. Iedereen kan genieten van deze
De eikenprocessierups Eiken komen op veel Nederlandse golfbanen voor. Iedereen kan genieten van deze majestueuze boom die soms breed uitgroeit wanner hij vrij staat, of in bossen voorkomt samen met andere
Nadere informatieBiologische bestrijding in bloembolgewassen
Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,
Nadere informatieBOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK
BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK BOOMINVENTARISATIE DFS SPORTPARK Opdrachtgever: Gemeente Alkmaar Projectnummer : P12182 Datum : 20 november 2012 Auteur : M.H. Verzijlbergen Controle : B. Stoffer Paraaf
Nadere informatieInformatieblad. Week 13: van 25 tot en met 31 maart 2019
Informatieblad Week 13: van 25 tot en met 31 maart 219 Stuifmeel momenteel in de lucht : Betula spp. (Berk) Carpinus betulus (Haagbeuk) Wekelijkse resultaten van de stuifmeel- en schimmelsporentellingen
Nadere informatieGroen is saai. Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Kars Veling Meer natuur in de stad, hoe doe je dat? 24/11/2016.
Groen is saai Kennisdag: Natuur in de stad, hoe doe je dat? Groen is saai Meer kleur, meer leven in de stad 1 2 3 Drie typen vlinders Kroeglopers: Natuurvlinders: Stadsnatuurvlinders: Voorbeelden van waardplanten
Nadere informatieAfwijkingen bestrijden
Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden
Nadere informatieWaardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1.
project: Waardestelling groen aan de Binnenweg 31 te Twello werknummer: 11T16 datum: 21-12--2011 opdrachtgever: Eljans Vastgoed BV Twello 1. INLEIDING Eljans Vastgoed B.V. te Twello is voornemens op de
Nadere informatieWerken aan het Morslint.
Werken aan het Morslint. Inleiding: In 2012 is er een initiatief ontstaan om in de Mors een aantrekkelijke groene wandelroute te realiseren. Dit initiatief is bekend onder de naam het Morslint. Het Morslint
Nadere informatie3 Waarom houdt de boomkweker van (sommige) diertjes?
3 Waarom houdt de boomkweker van (sommige) diertjes? Nuttige en schadelijke insecten in de boomkwekerij. Bas en Balthazar liggen te soezen in de zon als Fran fluitend de tuin komt ingelopen. Ze was de
Nadere informatieNatuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1
C U R S U S Natuurmanagement basis Biotoop Bos dag 1 Martin Winnock, inverde 1 Bossen in Vlaanderen Het b o s in Eu ro pa 146.000 ha 2 Verschuiving bosareaal van west naar oost! BBB - Bosbeheer deel 1
Nadere informatieDe patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen.
De patrijs, klant van de akkerrand. Achtergrondinformatie bij de lesbrief voor kinderen. Tekeningen Ciel Broeckx, juni 2010. 1 De Europese Unie heeft in 2002 afgesproken om het verlies aan biodiversiteit
Nadere informatieBosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019
Bosgezondheid En wat heeft de klimaatverandering nog in petto? Geert Sioen Peter Roskams West-Vlaamse Natuurstudiedag, 2 maart 2019 1 bosvitaliteitsmeetnet oorsprong: Air Convention Verenigde Naties (1979),
Nadere informatieSUBSIDIERING VAN DE AANPLANTING VAN LIJNVORMIGE ELEMENTEN
SUBSIDIERING VAN DE AANPLANTING VAN LIJNVORMIGE ELEMENTEN Artikel 1 Het aanbrengen van lijnvormige beplantingen, zijnde hagen, houtkanten, bomenrijen, kan door het gemeentebestuur gesubsidieerd worden
Nadere informatieNieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)
Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische
Nadere informatie22/06/2015. Praktijknetwerk engerlingen. Activiteiten Praktijknetwerk. Gewone meikever & Rozenkever. Engerlingen en pop
Praktijknetwerk engerlingen Activiteiten Praktijknetwerk Slotbijeenkomst deelnemende telers Kennis delen en verbeteren Biologie: aanpak op soortniveau Klaas van Rozen 9 juni 2015 Stichting Veldleeuwerik
Nadere informatieZiekten & plagen en nieuwe superhelden. Engerlingen van de meikever: (Melolontha melolontha )
groene gewasbescherming Ziekten & plagen en nieuwe superhelden Engerlingen Engerlingen van de rozenkever (Phyllopertha horticola) De jonge larven leven van humusachtig materiaal. tweede larvale stadium
Nadere informatieGezond tuinieren met tuin- & potplanten
Gezond tuinieren met tuin- & potplanten Home & Garden Handvest Een eco-logisch antwoord op plantenziekten en insectenplagen 2 Handvest bij de toepassing van de producten uit de Home and Garden Serie Algemene
Nadere informatieRIVIERENHOF BLADWIJZERPAD
RIVIERENHOF RIVIERENHOF BLADWIJZERPAD De deputatie van de provincie Antwerpen Voorzitter Cathy Berx, gouverneur Leden Luk Lemmens Ludwig Caluwé Jan De Haes Kathleen Helsen Provinciegriffier Danny Toelen
Nadere informatieMogelijkheden voor FAB in de sierteelt. Joachim Moens
Mogelijkheden voor FAB in de sierteelt Joachim Moens Functionele AgroBiodiversiteit Beschikbaarheid van genetische diversiteit Gunstige bodemtoestand Bestuiving van gewassen Natuurlijke plaagbeheersing
Nadere informatieQ-organismen in de boomkwekerij
Federaal Agentschap voor de Veiligheid van de Voedselketen Q-organismen in de boomkwekerij Studiedag boomkwekerij 21-02-2014 INHOUD 1. Wat zijn quarantaine-organismen? 2. Doel quarantainemaatregelen 3.
Nadere informatieHoe werkt natuurlijke plaagbeheersing?
Hoe werkt natuurlijke plaagbeheersing? WUR Onderwijsaanbod Gewasbescherming 2007 Modules Akkerbouw Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) frans.vanalebeek@wur.nl Preventie van plagen Eén van de lange termijn
Nadere informatieNieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3)
Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische
Nadere informatieBIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN. Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten
BIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten ENTOCARE 1991-2017 biologische bestrijding maar dan net even anders gespecialiseerde
Nadere informatieinhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8.
Vlinders inhoud blz. Vlinders 3 1. Insecten 4 2. De kop 5 3. De vleugels 6 4. Van ei tot vlinder 7 5. Dag en nachtvlinders 8 6. Voedsel 9 7. Vijanden 10 8. Vlinders in Nederland 11 9. Filmpjes 15 Pluskaarten
Nadere informatieSpelen met apps. Groepsdiscussie
Slimmer dan de waarnemer? Van pen en papier tot ObsIdentify Live demonstratie nieuwe site Spelen met apps Installatie, tips & tricks Groepsdiscussie Waar gaan we naartoe? Dirk Smets Percentage waarnemingen
Nadere informatieTournesol - Zonnebloem zelf! Centre Régional d'initiation à l'écologie Ferme d'uccle
OPGELET! De volgende presentatie mag niet gebruikt of verspreid worden aangezien de afbeeldingen niet allemaal eigendom zijn van onze vzw! asbl Tournesol-Zonnebloem vzw Enkel voor didactisch gebruik van
Nadere informatieEcosystemen (Eikenberkenbos, Waterplas, Heideveld) Planten Dieren Schimmels/Bacteriën
Ecologie les 1 op 6 januari 2016 IVN Aarde Biosfeer Ecosystemen (Eikenberkenbos, Waterplas, Heideveld) Levensgemeenschappen (Alle organismen en de relaties, Die ze met elkaar onderhouden) Abiotische milieuomstandigheden
Nadere informatieOfficiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.
STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 18446 19 november 2010 Regeling van de Staatssecretaris van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie van 18 november 2010,
Nadere informatieNatuurlijke vijanden: weet wat ze eten, weet hoe ze te bevorderen.
Natuurlijke vijanden: weet wat ze eten, weet hoe ze te bevorderen. Gerjan Brouwer Adviseur biologische fruitteelt Preventie van schadelijke organismen optimale teeltrotatie goede teelttechnieken resistente/tolerante
Nadere informatiePlagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk
Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Inhoud Plagen waarnemen: scouten Waarom Hoe Plagen & Natuurlijke vijanden Witte vlieg Mineervlieg Bladluis Rups
Nadere informatieinsecten Wied Hendrix AOC Oost
insecten Wied Hendrix AOC Oost Ziekten en plagen Niet parasitair Gebreksziekten weersafwijkingen # nachtvorstschade # verdroging # wateroverlast # hagelschade - struktuurproblemen Fosfaatgebrek mais Rode
Nadere informatiea Nuttige insecten en spinnen voor akkerbouwers
1 Dankwoord Dit boekje is tot stand gekomen met financiering van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het Europese Landbouwfonds voor Plattelandsontwikkeling. Aan de vorm en inhoud
Nadere informatieLandschappelijke inpassing Karreveld Karreveld 10, Roggel - PNR 6089NC /031213
INLEIDING Het plangebied is gelegen in een jong ontginningslandschap ten noordwesten van de kern Roggel. plangebied plangebied in het veld BEPLANTINGSPLAN 051113-1:1250 H1 Beukenhagen B1 Platanen S1 infiltratie
Nadere informatieLiefhebbers van open zand
Liefhebbers van open zand Graafwespen en verwanten op de Meinweg J.Hermans Inhoud presentatie Wat zijn vliesvleugeligen? Algemene kenmerken vliesvleugeligen Liefhebbers van zandgronden Kenmerkende soortgroepen
Nadere informatieDe Patrijs, klant van berm en akkerrand.
De Patrijs, klant van berm en akkerrand. Lesbrief met kleurwedstrijd voor de groepen 5, 6 en/of 7 van de basisscholen van de gemeente Heeze-Leende. Je vult de antwoorden op de vragen in op de achterzijde
Nadere informatieEcologisch Beheer. Speeldernis.nl, Rotterdam
Ecologisch Beheer Speeldernis.nl, Rotterdam Inleiding Koen van der Hauw Ecologisch: Aandacht voor mens Aandacht voor inheemse planten en dieren Aandacht voor milieu Groenling: Ecologisch Beheer 2 Opbouw
Nadere informatieInheemse boomsoorten?
R. Peteïs, Vakgroep Bosbouw, Landbouwuniversiteit Wageningen Inheemse boomsoorten? In bosbeheer wordt steeds meer teruggegrepen op inheemse boomsoorten voor de ontwikkeling van meer natuurlijke en stabielere
Nadere informatieKunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen?
Kunnen bloemrijke bermen helpen om EPR te voorkomen? Frans van Alebeek (PPO-AGV, Lelystad) Expert Meeting EPR, 20 maart 2013 Inhoud Akkerranden en natuurlijke plaagbeheersing in de akkerbouw (FAB) Succes-
Nadere informatieInformatieblad. Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018
Informatieblad Week n 19 : van 7 mei tot en met 13 mei 2018 Wist u dat? In de loop der jaren had het grassentuifmeelseizoen de neiging om vroeger te beginnen in België 1. Ook in 2018 volgt de bevestiging
Nadere informatieCompact Gids Insecten
Compact Gids Insecten Compact Gids Insecten Compact Gids Insecten Kosmos Uitgevers, Utrecht/Antwerpen www.kosmosuitgevers.nl Hoofdredacteur: Krystyna Mayer Ontwerp: Alan Marshall Illustraties: Sandra Doyle
Nadere informatieAkkernatuur. stimuleer nuttige natuur
Akkernatuur Herken en 1 stimuleer nuttige natuur Dankwoord Dit boekje is tot stand gekomen met financiering van het Ministerie van Economische Zaken, Landbouw en Innovatie en het Europese Landbouwfonds
Nadere informatieBijlage 3 Bodemonderzoek
Bijlage 3 Bodemonderzoek Bijlage 4 Flora en Fauna Beknopte levering uit de NDFF Disclaimer De Nationale Databank Flora
Nadere informatieINHOUD Handelsonderneming Vlamings BV Steenbergen/De Mortel. Copyright Pieter van Breugel, Veghel 1
Gebruik insectenhotels en natuurlijke vijanden Pieter van Breugel Veghel INHOUD Inleiding Schadelijke insecten Predatoren Lieveheersbeestjes Gaasvliegen Papierwespen Metselwespen Graafwespen Insectenhotels
Nadere informatieVera Huyshauwer
Federaal Agentschap voor de veiligheid van de Voedselketen Stand van zaken van enkele belangrijke schadelijke organismen voor de BKW 24-02-2017 Vera Huyshauwer 1 Overzicht Opkomende schadelijke organismen
Nadere informatieInventarisatie Edese bos Oost
2015 Inventarisatie Edese bos Oost Marco de Haas, Corné Slemmer, Jelle Jacobsen, Bert Jan Assink & Gerrit Assink Ede 12/11/2015 Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inleiding Doelen Materiaal en methode Resultaatverwerking
Nadere informatieVinkelsestraat 36, Heesch landschapsplan
Vinkelsestraat 36, Heesch landschapsplan 18-03-2014 Vinkelsestraat 36, Heesch landschapsplan werknummer 24014028A opdrachtgever H. Ruijs versie 01 auteur MvS datum 18-03-2014 2 Bureau Verkuylen 18-03-2014
Nadere informatieBoomveiligheidscontrole Golfclub Driene
Boomveiligheidscontrole Golfclub Driene Januari 2015 In opdracht van: Golfclub Driene Morshoekweg 16 7552 PE Hengelo Opdrachtnemer Bosgroep Noord-Oost Nederland Balkerweg 48a 7738 PB Witharen t (0523)
Nadere informatieVLINDERS. generatie van o.a. de Kleine vos en Gehakkelde aurelia NATUURRIJK TESPELDUYN AUGUSTUS 2018
Als je je bal weer eens in de waterkant ziet verdwijnen, hebben sommige golfers toch enige huiver om in de kant te zoeken. De kikkers springen onverwacht op, libellen grazen over je hoofd en vreemde beestjes
Nadere informatieCursus herkennen bomen en struiken. i.o.v.
Cursus herkennen bomen en struiken i.o.v. Wat moet je meenemen? Bomen staan soms verder van de openbare weg. Twijgen, knoppen en bladeren zitten soms vrij hoog om details te zien. Zorg dat je een verrekijker
Nadere informatieBibliotheek Inhoud per categorie
A1 Biologie Atlas bij de biologie Boek A1 Biologie De evolutie van het leven Boek A1 Biologie De ontwikkeling van het leven Artikel A1 Biologie Het ontstaan van het leven Artikel A1 Biologie Indeling van
Nadere informatie