Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)

Transcriptie

1 Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2) Voorwoord Beste lezer, In dit tweede deel van onze reeks over biologische bestrijders worden de dierlijke biologische bestrijders besproken die niet aan bod gekomen zijn in deel 1: het gaat hier om de roofmijten, kevers, roofwantsen, galmuggen, gaasvliegen en zweefvliegen. De niet dierlijke biologische bestrijders (aaltjes, schimmels en bacteriën) komen in een derde deel aan bod. Jaargang 9, nr 3 mei 2010 Gesubsidieerd door: IWT Verantwoordelijke uitgever: Namens de redactie, Joachim Audenaert Ruth Verhoeven PCS Geïntegreerde bestrijding Door de steeds strenger wordende wetgeving en het dalende aanbod aan chemische gewasbeschermingsmiddelen is het meer dan ooit belangrijk om de plagen, ziekten en onkruiden zo efficiënt mogelijk te bestrijden. Een geïntegreerd bestrijdingssysteem is de sleutel hiertoe. Hierbij is het cruciaal om de problemen in de teelt goed te identificeren en van zeer nabij te volgen. Zo kan tijdig en met een minimum aan toepassingen gereageerd worden. Dit zal uiteindelijk leiden tot een meer economische, duurzame en milieuverantwoorde manier van telen. De Adviesdienst Gewasbescherming kan u helpen om dit doel te bereiken. Wij assisteren u bij het oplossen van de gewasbeschermingsvraagstukken op uw bedrijf. Dit kan zowel gaan over jaarlijks terugkerende problemen, als over begeleiding bij de ingebruikname van nieuwe technieken, zoals geïntegreerde bestrijding of apparatuur om biologische bestrijders te verdelen.. Contactpersoon: Joachim Audenaert (joachim.audenaert@pcsierteelt.be, 09/ ) Hartelijk dank aan: Koppert Biobest Syngenta BCP Certis Agenda PCS 9 juni Studiedag kamerplanten 23 september Studiedag PCS mei 2010 Pagina 1

2 THEMA-ARTIKEL: BIOLOGISCHE BESTRIJDERS (DEEL 2) Roofmijten Verschillende roofmijten jagen op diverse plagen: spintmijten, weekhuidmijten, witte vliegen of trips. Ze bewegen zich meestal sneller dan de plagen en hebben sterk ontwikkelde monddelen die onder een microscoop meestal goed zichtbaar zijn. Amblyseius swirskii - goede werking tegen weekhuidmijten, trips en witte vlieg, kan overleven op spint maar geen bestrijdende werking - voedt zich ook met pollen - beste werking bij hogere temperaturen, onder 17 C geen werking Amblyseius californicus - goede werking tegen spint - kan beter tegen hete en droge omstandigheden dan P. persimilis - kan zich ook voeden met pollen spint + spinteitjes en A. Californicus Amblyseius cucumeris - voedt zich met de onvolwassen stadia van trips, weekhuidmijten en ook sterke nevenwerking op spint - kan ook leven op pollen waardoor een goede populatie kan opgebouwd worden mei 2010 Pagina 2

3 Amblyseius barkeri - bestrijder van trips en weekhuidmijten Tripslarve met barkeri Amblyseius andersoni - bestrijder van diverse mijten (kasspint, galmijt, roestmijt, weekhuidmijt, ) - kan goed overleven in voedselarme en droge omstandigheden en met pollen - actief bij lage temperaturen (vanaf 5 C) Amblyseius degenerans - bestrijder van trips Amblyseius montdorensis - bestrijder van trips, witte vlieg en weekhuidmijten mei 2010 Pagina 3

4 Phytoseiulus persimilis - bestrijder van spintmijten - rode roofmijten met lange poten, zien er wat verschillend uit t.o.v. de Amblyseius soorten - zijn zeer mobiel met goed zoekgedrag, kunnen wel moeilijk zones zonder spint overbruggen - bewegen zich tijdens de middag naar beneden in het gewas Volwassen spint met P. Persimilis Hypoaspis miles - bodemroofmijt (tot 4 cm diep) - bruin van kleur - jaagt op tripspoppen op de grond, bollenmijten en op eitjes, larven en poppen van Sciara en Duponchelia - kunnen enkele weken overleven zonder voeding Hypoaspis aculeifer - bodemroofmijt, kruipt dieper dan H. miles - bruin van kleur - jaagt op tripspoppen die op de grond vallen en op eitjes, larven en poppen van Sciara - kunnen enkele weken overleven zonder voeding mei 2010 Pagina 4

5 Kevers Niet alle kevers veroorzaken schade op gewassen. Sommige soorten zijn bruikbaar als biologische bestrijders. De bekendste groep van nuttige kevers zijn de lieveheersbeestjes. Adalia bipunctata - lieveheersbeestje met 2 stippen in volwassen stadium - larven zijn zeer mobiel, grijs/zwart van kleur en zo n 5 mm groot - zowel larven als adulten vallen bladluizen aan - zuigen de bladluizen leeg - adulten kunnen tot 100 bladluizen per dag consumeren larve Adalia met bladluizen Cryptolaemus montrouzieri - een roofkever die wolluizen opeet - zowel de larven als adulten voeden zich bijna uitsluitend met wolluizen (Citrus en Kortstaartwolluis, Langstaartwolluis niet!!) - adult 4 mm groot - larven tot 1 cm groot die er uitzien als een grote wolluis - hebben eipakketjes van wolluis nodig om eitjes in af te zetten en zich alzo te reproduceren larve larve mei 2010 Pagina 5

6 Atheta coriaria - predeert op verschillende schadeverwekkende insecten: Sciara, Scatella en Californische trips - adulten zijn 3-4 mm groot - zowel larven als adulten gaan actief op zoek naar en voeden zich met prooien - adulten kunnen vliegen en verspreiden zich alzo goed doorheen de kas - zowel larven als adulten zijn lichtschuw en dus vooral actief tijdens de schemerperiode larve Roofwantsen Ook onder wantsen zijn er naast schadelijke organismen ook nuttigen. Ze gaan actief op zoek naar een prooi en zuigen hem leeg. Orius laevigatus - voeden zich met trips en pollen en hebben nevenwerking op spint - zeer actief, voornamelijk op de bloem Orius majusculus - bestrijder van de trips - beste werking in de zomer - voornamelijk op blad mei 2010 Pagina 6

7 Orius insidiosus - bestrijder van diverse soorten trips (larven en adulten) - bij gebrek aan trips voedt hij zich ook met bladluizen, spint, vlindereieren of stuifmeel Macrolophus caliginosus - bestrijder van witte vlieg - kan prederen op alle stadia van witte vlieg - voorkeur voor witte vlieg, maar kan bij gebrek hieraan zich ook voeden met bladluis, spint of eitjes van vlinders - lange groene antennen en vleugels - vooral nuttig op de plantenfamilies van de Samengesteldbloemigen (Compositae) en Nachtschadefamilie (Solanaceae) Larven van witte vlieg met Macrolophus mei 2010 Pagina 7

8 Galmuggen Galmuggen zijn een groep van muggen waarvan de larven als biologische bestrijders dienst doen. De larven zijn meestal vrij groot en goede actieve jagers. De adulten hebben geen functie in de bestrijding. Feltiella acarisuga - bestrijder van spintmijten - kan haarden opsporen, dus een goede aanvulling op roofmijten - eitjes worden gelegd tussen spintmijtkolonies - larven eten alle stadia van spint (tot 30 mijten per dag) - cocon wordt vastgesponnen op een blad - pop is roze - wit en wordt donkerder tijdens de ontwikkeling Ei Larve Aphidoletes aphidimyza - adulten leggen eitjes tussen bladluizen - na 2-3 dagen ontluiken de oranje rode larven - larven jagen op bladluizen - larven injecteren gif in bladluis waardoor deze verlamt - larven verpoppen in de grond geen blijvend evenwicht mogelijk in substraatteelt - adulten leven van honingdauw Larve met bladluizen Larve met bladluizen mei 2010 Pagina 8

9 Gaasvliegen Bij de gaasvliegen zijn het net zoals bij de galmuggen de larven die voor de bestrijding zorgen. Chrysoperla carnea - adulten zijn groen van kleur - larven zijn grijs, bruin van kleur met opvallende monddelen - larven voeden zich met bladluizen (20-50 per dag) - adulten voeden zich met pollen - larven eten ook eitjes en soortgenoten bij gebrek aan voedsel - ei typisch op het einde van een haartje Ei Larve Larve met bladluizen Zweefvliegen Ook bij de zweefvliegen zorgen de larven voor de bestrijding. Episyrphus balteatus - bestrijder van bladluizen - larven eten bij voorkeur s nachts - adulten hebben stuifmeel en nectar nodig om eitjes te kunnen leggen Larve In deel 3 zal een overzicht gegeven worden van de niet dierlijke biologische bestrijders. Daarnaast wordt ook een samenvatting gegeven van alle biologische bestrijders, gerangschikt per plaag. mei 2010 Pagina 9

10 Gespot door de Adviesdienst Gewasbescherming Een sterk vergroot beeld van trips waardoor de franjevleugels duidelijk zichtbaar zijn. Proefcentrum voor Sierteelt Adviesdienst Gewasbescherming Schaessestraat 18 B-9070 Destelbergen T: +32 (0) F: +32 (0) E: De uitgevers zijn niet verantwoordelijk voor eventuele schadelijke gevolgen die kunnen ontstaan bij het gebruik van gegevens uit deze publicatie mei 2010 Pagina 10