Mijten in de kas. Studiedag IPM. Vrijdag 22 november 2013 Joachim Audenaert

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Mijten in de kas. Studiedag IPM. Vrijdag 22 november 2013 Joachim Audenaert"

Transcriptie

1 Mijten in de kas Studiedag IPM Vrijdag 22 november 2013 Joachim Audenaert IWT Duurzaam gebruik van roofmijten in de moderne energiezuinige sierteelt onder glas, met steun van IWT Vlaanderen

2 Inleiding Leven Niet levend Eukaryoten Archaea Bacteriën Virussen Prionen

3 Inleiding Eukaryoten Dierenrijk Schimmelrijk Plantenrijk Chromista Protozoa

4 Inleiding Dierenrijk Gewervelden Neteldieren 33 andere groepen Geleedpotigen

5 Inleiding Geleedpotigen Kreeftachtigen Spinachtigen Zespotigen

6 Inleiding Spinachtigen Schorpioenen Teken Mijten Spinnen

7 Inleiding Mijten Mesostigmata Prostigmata Astigmata Oribatida Nuttige mijten: Roofmijten Bodemroofmijten Schadelijke mijten: Spintmijten Valse spintmijten Weekhuidmijten Galmijten Roestmijten Voermijten Mosmijten

8 Meestvoorkomende mijten in de kas Spintmijten Weekhuidmijten Galmijten & Roestmijten Valse Spintmijten Bryobia Roofmijten Bodemroofmijten Voermijten Mosmijten Tydaeidae

9 Spintmijten (Tetranychidae) P. Persimilis (roofmijt) Komen voor op de onderkant van het blad Geelverkleuring van de bladbovenzijde De mijten kunnen webben maken Witte/glazige eitjes levend Bruin/beige eitjes dood Adulten zijn zeer mobiel Kasspint (Tetranychus urticae)

10 Spintmijten (Tetranychidae) Komen steeds vaker voor Kunnen in tegenstelling tot spint ook op de bovenzijde van het blad leven (meer bestand tegen UV) Geelverkleuring van de bladbovenzijde De mijten kunnen webben maken Zijn roder van kleur dan kasspint (T. urticae) Citrusspint (Panonychus citri) Citrusspint (Panonychus citri) Rode spint (Panonychus ulmi)

11 Weekhuidmijten (Tarsonemidae) Niet zichtbaar met blote oog microscoop (0,1-0,3 mm) Houden van vochtig microklimaat Snelste ontwikkeling bij warme temperaturen Verschillende soorten: Polyphagotarsonemus latus (begoniamijt), Phytonemus pallidus (cyclamenmijt), Stenotarsonemus laticeps (narcismijt), larve ei

12 Weekhuidmijten (Tarsonemidae) Schadebeelden

13 Weekhuidmijten (Tarsonemidae)

14 Galmijten & roestmijten (Eriophyidae) Lange, zachte en gesegmenteerde mijten Zeer klein, slechts 2 paar poten, Zeer diverse schade: gallen, bruinverkleuring, gekruld blad Vooral buitenteelt

15 Valse spintmijten (Tenuipalpidae) Afgeplatte mijten Meestal rood van kleur Bruinverkleuring van blad Vooral op cactus en phalaenopsis

16 Bryobia (Tetranychidae) Nauw verwant met spintmijten Spoor van stippels op blad Produceren geen webben

17 Roofmijten (Phytoseiidae) Type I: Spintspecialisten (vb. P. persimilis) Eten uitsluitend spint, in grote aantallen en kunnen zo zeer snel grote populaties opbouwen Kunnen haarden snel onderdrukken Sterven uit bij gebrek aan spint Type II: Gematigde spintspecialisten (vb. N. californicus) Eten vooral spint, maar minder dan type I Kunnen haarden niet de baas Kunnen op pollen overleven en zo spintloze periodes overbruggen

18 Roofmijten (Phytoseiidae) Type III: Generalisten (vb. A. swirskii) Eten vooral andere plagen (trips, witte vlieg, weekhuidmijten, andere roofmijten, ), maar ook wat spint Kunnen goed op pollen overleven en populatie opbouwen Vaak de dominantste soort, kunnen Type I en II wegconcurreren bij lage spintdruk Type IV: Zuivere generalisten (vb. E. gallicus) Eten diverse plagen, maar vooral pollen Kunnen zeer goed populatie opbouwen op pollen Sterk verspreidings- en zoekgedrag Ideaal preventief in te zetten, komen vaak van nature al voor

19 Roofmijten (Phytoseiidae): type I Phytoseiulus soorten Phytoseiulus persimilis

20 Roofmijten (Phytoseiidae): type II Diverse soorten behalve Phytoseiulus en Euseius Neoseiulus californicus Neoseiulus fallacis

21 Roofmijten (Phytoseiidae): type III Diverse soorten behalve Phytoseiulus en Euseius Amblyseius cucumeris Amblydromalus limonicus Amblyseius andersoni Amblyseius swirskii

22 Roofmijten (Phytoseiidae): type IV Euseius soorten Vanaf januari is Euseius gallicus verkrijgbaar

23 Roofmijten (Phytoseiidae) Vele soorten zijn commercieel verkrijgbaar Sommige zijn exotisch en komen uit warme streken en hebben de beste werking bij warme klimaten (kas) P. persimilis A. swirskii N. californicus Anderen zijn inheems en kunnen ook koudere klimaten aan (kas en buiten) A. limonicus N. fallacis E. gallicus

24 Bodemroofmijten (Laelapidae) Predatoren van diverse bodemorganismen (sciara larven, trips poppen, ) Leven in en op de bodem, in tegenstelling tot de gewone roofmijten die op de plant zelf leven Twee groepen zijn commercieel beschikbaar: Hypoaspis en Macrocheles

25 Voermijten (Acaridia) Eten schimmels en organisch materiaal Toegevoegd aan strooisel en kweekzakjes van roofmijten, als voer voor roofmijten Sterk behaard met lange haren Tyrophagus en Carpoglyphus als belangrijkste soorten

26 Mosmijten Eten organisch materiaal Veroorzaken zelden schade Zeer trage populatiegroei

27 Tydeidae Kleine mijten die predator of fungivoor zijn Bieden perspectieven voor schimmelbestrijding

28 Diverse Daarnaast kunnen nog diverse types mijten sporadisch aangetroffen worden, die niet schadelijk zijn, sommige hebben zelfs nuttige invloed (predatie van plagen), maar zijn nog te weinig onderzocht als toepassing binnen een bestrijdingssysteem: Glycyphagidae Penthalodidae Dermanyssidae Parasitidae Bdellidae Anystidae Erythraeidae Stigmaeidae Cunaxidae Met dank aan Johan Witters

29 ONZE DEUR STAAT ALTIJD OPEN

Schadelijke mijten in glastuinbouw

Schadelijke mijten in glastuinbouw Schadelijke mijten in glastuinbouw Juliette Pijnakker (Biobest) en Ada Leman (WUR) PlantgezondheidEvent 2019 Welke mijtensoorten komen onder glas voor? Spintmijten Kasspintmijt Fruitspintmijt Citrusspintmijt

Nadere informatie

Beschrijving van de Roofmijten: Phytoseiidae

Beschrijving van de Roofmijten: Phytoseiidae van de Roofmijten: Phytoseiidae Belangrijkste kenmerken Phytoseiid mijten zijn predatoren van fytofage mijten (o.a. spintmijten) en insecten (o.a. tripsen). Sommige soorten voeden zich ook met aaltjes,

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 2) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

Weekhuidmijten bij azalea:

Weekhuidmijten bij azalea: Weekhuidmijten bij azalea: efficiënter biologisch bestrijden van de plaag Joachim Audenaert IWT-Landbouwonderzoeksproject 090931(2011-2014): Duurzaam gebruik van roofmijten in de moderne energiezuinige

Nadere informatie

Geïntegreerde mijtenbestrijding. Kenmerken van mijten. Diverse mijten. Bonenspintmijt (Tetranychus urticae) Bonenspintmijt (Tetranychus urticae)

Geïntegreerde mijtenbestrijding. Kenmerken van mijten. Diverse mijten. Bonenspintmijt (Tetranychus urticae) Bonenspintmijt (Tetranychus urticae) Geïntegreerde bestrijding van mijten in de boomkwekerij Margareth van der Horst i.o.v. Cultus Agro Advies Geïntegreerde mijtenbestrijding Sortiment mijten wordt groter Herkennen is belangrijk Inzet biologische

Nadere informatie

Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag

Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt. Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014. Vince van der Gaag Geïntegreerde bestrijding Fruitteelt Vlamings studiemiddag Boekel 18 februari 2014 Vince van der Gaag 18 februari 2014 Onderwerpen Algemeen Bioline ICM Een goed begin (scouten en monitoring, hygiëne) Kweekzakjes

Nadere informatie

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018

MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI. Eline Braet Inagro 16 januari 2018 MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING IN AARDBEI Eline Braet Inagro 16 januari 2018 Inleiding Overzicht van plagen en nuttigen Monitoringstechnieken Praktijkvoorbeelden 2 Inleiding Aardbei is een diverse

Nadere informatie

Weekhuidmijten bij azalea:

Weekhuidmijten bij azalea: Weekhuidmijten bij azalea: Beter begrijpen van de plaag Gil Luypaert 22e Studiedag Azalea 20/02/2014 Institute for Agricultural and Fisheries Research Plant Sciences Unit www.ilvo.vlaanderen.be Agriculture

Nadere informatie

Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw

Ontwikkelingen in de biologische bestrijding. Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Ontwikkelingen in de biologische bestrijding Gerben Messelink, Wageningen UR Glastuinbouw Wat zijn de ontwikkelingen? Grote ontwikkelingen op het gebied van roofmijten Veel studies naar interacties in

Nadere informatie

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei

Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Aanleren van monitoringstechnieken, sleutel tot succes van biologische gewasbescherming in aardbei Bladluizen, trips en kasspintmijt beheersen Aziatische fruitvlieg monitoren Van gangbare bestrijding naar

Nadere informatie

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt

Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Nieuwe ontwikkelingen in de sierteelt Themadag Gewasgezondheid, Bleiswijk 8 maart 2012 Trends 2012 Woorden: Duurzaamheid! Weerbaarheid! Robuuste systemen! Nieuwe natuurlijke vijanden Spontaan Dit jaar

Nadere informatie

De roofmijten. Algemene beschrijving. De mijten (Acarina) zijn veruit de voornaamste groep uit de klasse van de spinachtigen (Arachnida).

De roofmijten. Algemene beschrijving. De mijten (Acarina) zijn veruit de voornaamste groep uit de klasse van de spinachtigen (Arachnida). Januari 2002 Nieuwsbrief: Duurzame Landbouw jaargang 2 nummer 1 De roofmijten De mijten (Acarina) zijn veruit de voornaamste groep uit de klasse van de spinachtigen (Arachnida). De op onze gewassen voorkomende

Nadere informatie

Consultancy: Testen van roofmijtensoorten voor de bestrijding van Panonychus spp. op ficus

Consultancy: Testen van roofmijtensoorten voor de bestrijding van Panonychus spp. op ficus Consultancy: Testen van roofmijtensoorten voor de bestrijding van Panonychus spp. op ficus Juliette Pijnakker, Anton van der Linden en Ada Leman Rapport GTB-1254 Referaat De fruitspintmijt, Panonychus

Nadere informatie

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Deze workshop kadert binnen het project Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding Joachim Audenaert (PCS) Ruth

Nadere informatie

Monitoring, identificatie en controle van mijten. De aanpak volgens IPM

Monitoring, identificatie en controle van mijten. De aanpak volgens IPM Monitoring, identificatie en controle van mijten De aanpak volgens IPM Deze brochure is een uitgave van het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) en kwam tot stand binnen het project UNIFORCE - Unification

Nadere informatie

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016

Teelt van aardbei. Peilers IPM. 1. Preventie 2. Monitoring 3. Interventie 4. Registratie. Inagro 4/03/2016 Inagro 4/3/216 Teelt van aardbei HOE EEN EFFICIËNTE MONITORING EN BIOLOGISCHE BESTRIJDING OPZETTEN IN DE PRAKTIJK Serre, stelling, vollegrond Junidragers & doordragers Diverse klimaatomstandigheden Omschakeling

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Toedieningswijzen van roofmijten

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Toedieningswijzen van roofmijten Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Toedieningswijzen

Nadere informatie

Weekhuidmijten bij azalea: beter chemisch bestrijden van de plaag

Weekhuidmijten bij azalea: beter chemisch bestrijden van de plaag Weekhuidmijten bij azalea: beter chemisch bestrijden van de plaag Els Pauwels 1 1.Huidige erkenningen 2 Huidig erkende middelen http://www.fytoweb.fgov.be/indexnl.asp 18 g/l ABAMECTINE = Vertimec 9.3 g/l

Nadere informatie

GEBRUIK VAN ROOFMIJTEN IN DE BOOMKWEKERIJ

GEBRUIK VAN ROOFMIJTEN IN DE BOOMKWEKERIJ GEBRUIK VAN ROOFMIJTEN IN DE BOOMKWEKERIJ In de glastuinbouw worden roofmijten al jaren met succes ingezet om plagen als spint en trips beter en met minder chemische middelen te kunnen bestrijden. In de

Nadere informatie

Kunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren?

Kunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren? Kunnen we natuurlijke vijanden tegen trips in chrysant stimuleren? Gewasbijeenkomst Chrysant 10 februari 2016 te Gambora Juliette Pijnakker, Gert-Jan de Vast Kurt Put, Yves Arijs, Apostolos Pekas & Felix

Nadere informatie

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer.

Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Verslag geïntegreerde bestrijding in de teelt van anjer. Onderzoeksperiode 2009 Inhoud Inleiding... 2 Werkwijze... 2 Resultaten... 4 Discussie en conclusie... 8 1 Inleiding De anjerteelt heeft het onderzoeksproject

Nadere informatie

Biologische bestrijding spintmijten in framboos

Biologische bestrijding spintmijten in framboos Biologische bestrijding spintmijten in framboos Project INSECT H. van Doornspeek Eindverslag demo-object project INSECT (maart 2006), gefinancierd door Productschap Tuinbouw. Ing. H. (Heino) van Doornspeek,

Nadere informatie

Plaagbestrijding als teamsport

Plaagbestrijding als teamsport Plaagbestrijding als teamsport Een inleiding over Natuurlijke Vijanden Jerre de Blok Oktober 2007 Werken met natuurlijke vijanden Natuurlijke vijanden: dieren of micro-organismen die van nature plagen

Nadere informatie

Plagen in de wijndruiventeelt

Plagen in de wijndruiventeelt Plagen in de wijndruiventeelt Proefcentrum Fruitteelt vzw Unit Toegepast Wetenschappelijk Onderzoek Afdeling Zoölogie Fruittuinweg 1, B-3800 Sint-Truiden 0032 (0)11 69 70 80 rik.clymans@pcfruit.be Overzicht

Nadere informatie

BIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN. Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten

BIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN. Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten BIOLOGISCHE BESTRIJDING INTERIEUR BEPLANTINGEN Stichting Kwaliteitsmerk Interieurbeplantingen 11 mei 2017, Park Makeblijde Houten ENTOCARE 1991-2017 biologische bestrijding maar dan net even anders gespecialiseerde

Nadere informatie

Betrouwbare spintbestrijding.

Betrouwbare spintbestrijding. Betrouwbare spintbestrijding. Inzet van roofmijten in de boomkwekerij als onderdeel van de gewasbeschermingstrategie. A.J. van Kuik en P. van Dalfsen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen

Nadere informatie

Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding

Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Kruip in de huid van trips: invloed van gewas en klimaat op gedrag en bestrijding Gerben Messelink Wageningen University & Research, BU Glastuinbouw Gewasgezondheidsdag, 8 maart 2018 trips adulten eieren

Nadere informatie

Kasspintbestrijding in roos

Kasspintbestrijding in roos Kasspintbestrijding in roos De ontwikkeling van spinteieren is afhankelijk van de temperatuur, de relatieve luchtvochtigheid en de waardplant. Met de zonnige dagen, soms gecombineerd met een lage luchtvochtigheid,

Nadere informatie

Vestiging van roofmijten in anjer en potplanten. Rapport GTB-1374

Vestiging van roofmijten in anjer en potplanten. Rapport GTB-1374 Vestiging van roofmijten in anjer en potplanten Marieke van der Staaij, Anton van der Linden, Renata van Holstein-Saj, Ada Leman en Gerben Messelink Rapport GTB-1374 Referaat In dit project is gekeken

Nadere informatie

Geïntegreerde bestrijding van trips en weekhuidmijten verslag

Geïntegreerde bestrijding van trips en weekhuidmijten verslag Geïntegreerde bestrijding van trips en weekhuidmijten verslag A. van der Linden (Anton) Wageningen UR Glastuinbouw ing. E. Klein (Ellen) FytoConsult ir. F. Woets (Frank) FytoConsult A. Vernooy (Aad) LTO

Nadere informatie

Gebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen. Lode Van Schaeren Crop protection specialist

Gebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen. Lode Van Schaeren Crop protection specialist Gebruik van natuurlijke vijanden bij aanplanting in openbaar groen Lode Van Schaeren Crop protection specialist Inhoudstafel Waarom? Plagen & nuttigen Plan van aanpak Vragen 1/14/2013 Waarom nuttige insecten

Nadere informatie

Green Challenges project

Green Challenges project GREEN CHALLENGES Green Challenges project Uitdaging Het ontwerpen en testen van een systeemaanpak voor (nietchemische) ziekte- en plaagbestrijding > Identificeren van systeemsprongen 3 onderdelen Functionele

Nadere informatie

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3)

Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische bestrijders (deel 3) Redactie Nieuwsbrief : PCS, Adviesdienst Gewasbescherming: Marc Vissers, Joachim Audenaert, Bart Haleydt, Ruth Verhoeven Vlaamse Overheid: Frans Goossens Nieuwsbrief Geïntegreerde Bestrijding Biologische

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2012 Indicator 30 maart 2015 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

ILVO. Zorgen weekhuidmijten voor stress bij azalea s? Studiedag Azalea en Rhododendron - 22/02/19 Leen Leus Joachim Audenaert

ILVO. Zorgen weekhuidmijten voor stress bij azalea s? Studiedag Azalea en Rhododendron - 22/02/19 Leen Leus Joachim Audenaert Zorgen weekhuidmijten voor stress bij azalea s? Studiedag Azalea en Rhododendron - 22/02/19 Leen Leus Joachim Audenaert Vorig weekend in de krant Biotische stress in planten Aanval door ziekte of plaag

Nadere informatie

Roofwantsen en roofmijten in chrysant

Roofwantsen en roofmijten in chrysant Roofwantsen en roofmijten in chrysant Anton van der Linden, Marieke van der Staaij Kennis is macht in Chrysant, Wageningen UR Glastuinbouw 19 januari 2012 Projecten Roofwantsen in chrysant Orius majusculus

Nadere informatie

Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk

Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw. Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Plagen en natuurlijke vijanden in de Glastuinbouw Ellen Beerling WUR Glastuinbouw, Bleiswijk Inhoud Plagen waarnemen: scouten Waarom Hoe Plagen & Natuurlijke vijanden Witte vlieg Mineervlieg Bladluis Rups

Nadere informatie

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Deze workshop kadert binnen het project Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding Joachim Audenaert (PCS) Justine

Nadere informatie

Herkennen van plagen in potchrysant

Herkennen van plagen in potchrysant Herkennen van plagen in potchrysant Joachim Audenaert 1 Scouten Voor kruipende insecten (met een loep) 1. Bekijk de kop van de plant: witte vlieg (adulten) weekhuidmijt jonge rupsen spint en roofmijten

Nadere informatie

Een nieuwe roofmijt tegen trips in chrysant

Een nieuwe roofmijt tegen trips in chrysant Een nieuwe roofmijt tegen trips in chrysant Verzamelen en kweken van Neoseiulus reductus Anton van der Linden Rapport GTB-1148 Referaat De biologische bestrijding van trips in chrysant is begonnen als

Nadere informatie

Donderdag 9 november Biologische avond: Bodemdieren

Donderdag 9 november Biologische avond: Bodemdieren Donderdag 9 november 2017 Biologische avond: Bodemdieren Om acht uur is het al lekker druk en wordt er onder het genot van koffie en koek flink gekletst in de lerarenkamer van De Bijenkorf. Voor deze avond

Nadere informatie

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen

Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Workshop: Herkennen van plagen en nuttigen Deze workshop kadert binnen het project Monitoring in de glastuinbouw: Hét basisinstrument voor efficiënte geïntegreerde bestrijding Joachim Audenaert (PCS) Justine

Nadere informatie

Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten

Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten Wanneer wordt een plaag een pest? Rob Moerkens Proefcentrum Hoogstraten 20 oktober 2015 Inleiding Inleiding IPM: biologische bestrijding tolerantie tov aanwezigheid plagen een plaag kan NIET volledig uitsterven

Nadere informatie

Detectie van mijten Snellere detectie van mijten door middel van fluorescentietechniek. 25 maart 2019 Aron Boerefijn

Detectie van mijten Snellere detectie van mijten door middel van fluorescentietechniek. 25 maart 2019 Aron Boerefijn Detectie van mijten Snellere detectie van mijten door middel van fluorescentietechniek in de glastuinbouw 25 maart 2019 Aron Boerefijn Inhoudsopgave 1 Inleiding 2 2 Onderzoek 3 2.1 Testen toepassing dino-lite

Nadere informatie

Tips en tricks voor de bestrijding van trips

Tips en tricks voor de bestrijding van trips Tips en tricks voor de bestrijding van trips Gerben Messelink, Anton van der Linden, Amir Grosman, Wageningen UR Glastuinbouw Peter Korsten, Mark Geuijen, Botany Hans de Ruiter, SerfaPlus Plantgezondheidsdag

Nadere informatie

Biologische bestrijding in bloembolgewassen

Biologische bestrijding in bloembolgewassen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving Bollen, Bomen & Fruit Biologische bestrijding in bloembolgewassen Cor Conijn Onderzoeker insecten en aaltjes Bloembollen Biologische bestrijding in bloembolgewassen Detectie,

Nadere informatie

Biologie, Schade en Bestrijding van Weekhuidmijten in de teelt van trekheesters

Biologie, Schade en Bestrijding van Weekhuidmijten in de teelt van trekheesters Biologie, Schade en Bestrijding van Weekhuidmijten in de teelt van trekheesters Maedeli Hennekam & Jeroen van Schaik Entocare C.V. December 2010 ENTOCARE Haagsteeg 4 Postbus 162 6700 AD Wageningen Tel.

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2012-2016 Indicator 16 januari 2019 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

Monitoring van plagen en nuttigen in de glastuinbouw. Weet wat er leeft in je teelt

Monitoring van plagen en nuttigen in de glastuinbouw. Weet wat er leeft in je teelt Monitoring van plagen en nuttigen in de glastuinbouw Weet wat er leeft in je teelt Deze brochure is een uitgave van het Proefcentrum voor Sierteelt (PCS) en kwam tot stand binnen het project Monitoring

Nadere informatie

Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine

Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine Vergelijking roofwantsen en roofmijten in aubergine Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj, Laxmi Kok Rapport GTB-1152 Referaat In twee kassen met een aubergineteelt is gevolgd hoe biologische bestrijders

Nadere informatie

Bestrijding van trips in aubergine met roofmijten

Bestrijding van trips in aubergine met roofmijten Bestrijding van trips in aubergine met roofmijten Gerben Messelink & Eric de Groot Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Glastuinbouw Business Unit Glastuinbouw juni oktober 2005 2005 2005 Wageningen,

Nadere informatie

Floramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien

Floramite. Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Floramite Het einde der mijten. Voor de bloemisterij, boomkwekerij, vruchtgroenten en aardbeien Uniek werkingsmechanisme Spint. Een lastig te bestrijden en hardnekkige plaag Bij mijten beïnvloedt bifenazate

Nadere informatie

905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149

905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149 905957_Eveleens_hfdst_14:Eveleens#hfdst14 29-12-2009 12:04 Pagina 149 GEWAS BESCHE RM ING BIOLOGISCH (Professioneel gebruik) GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN ENZ. (BIOLOGISCH) (Prijs op aanvraag) Leverbaar in

Nadere informatie

Bouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding

Bouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding Bouwstenen voor een systeemaanpak voor tripsbestrijding Anton van der Linden, Marieke van der Staaij, Amir Grosman, Chantal Bloemhard, Gerben Messelink, Informatiebijeenkomst 31 oktober 2013 PT project

Nadere informatie

Bestrijding van weekhuidmijten in gerbera

Bestrijding van weekhuidmijten in gerbera Bestrijding van weekhuidmijten in gerbera Juliette Pijnakker en Ada Leman Rapport GTB-1105 Referaat Negen roofmijtsoorten werden getest tegen Tarsonemus violae (Schaarschmidt) en de begoniamijt Polyphagotarsonemus

Nadere informatie

Spint in komkommer. Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot. Rapport 229

Spint in komkommer. Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot. Rapport 229 Spint in komkommer Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot Rapport 229 Spint in komkommer Gerben Messelink, Renata van Holstein-Saj & Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw, Wageningen

Nadere informatie

Trips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings

Trips in de aardbeienteelt. Rob van den Oever, Vlamings Trips in de aardbeienteelt Rob van den Oever, Vlamings Programma lezing Toegelaten middelen Hoe groot is het probleem nu eigenlijk? Terugblik 2014 Onderzoeken 2014 Praktijkopdracht Advies 2015 Wat werkt

Nadere informatie

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden, Amir Grosman en Pierre Ramakers, Wageningen UR Glastuinbouw High tech

Nadere informatie

Bestrijding van narcismijt in amaryllis met de roofmijt Amblyseius barkeri

Bestrijding van narcismijt in amaryllis met de roofmijt Amblyseius barkeri Bestrijding van narcismijt in amaryllis met de roofmijt Amblyseius barkeri Gerben Messelink & Renata van Holstein-Saj Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk

Nadere informatie

Weekhuidmijten in de boomkwekerij

Weekhuidmijten in de boomkwekerij Weekhuidmijten in de boomkwekerij Els Pauwels 1 Bij de Egyptenaren 1550 VC werd al de mijtenziekte op een papyrusrol beschreven. 2 3 Classificatie Arthropoda (geleedpotigen) Arachnida (spinachtigen, 8

Nadere informatie

It s a. Knock Out! NIEUW

It s a. Knock Out! NIEUW It s a Knock Out! NIEUW DOWNKNOCK NIEUW It s a voor mijten Cantack is toegelaten in zowel de bedekte als onbedekte teelt van bloemisterijgewassen, de vermeerdering van aardbeien en boomkwekerijgewassen,

Nadere informatie

Problematiek rond IPM in een belichte tomatenteelt

Problematiek rond IPM in een belichte tomatenteelt Studiedag belichting: Van Licht naar Gewicht (PCH 17 januari 2017) Problematiek rond IPM in een belichte tomatenteelt (Sam Gui, IPM and Pollination Specialist) (sam.gui@biobest.be) Biobest Knowledge and

Nadere informatie

Bestrijding van rouwmuggen

Bestrijding van rouwmuggen Bestrijding van rouwmuggen 16 januari 2014 Ada Leman, Juliette Pijnakker, Amir Grosman en Eric de Groot Rouwmuggen (Sciara s) Diptera: Sciaridae Bradysia spp. Mugjes van 3-4 mm Habitat: compost, grond

Nadere informatie

Bestrijding van trips en kaswittevlieg met roofmijten in komkommer

Bestrijding van trips en kaswittevlieg met roofmijten in komkommer Bestrijding van trips en kaswittevlieg met roofmijten in komkommer Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal en Renata van Holstein? Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw

Nadere informatie

Evaluatie spintbestrijding in komkommer. Gerben Messelink

Evaluatie spintbestrijding in komkommer. Gerben Messelink Evaluatie spintbestrijding in komkommer Gerben Messelink Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Glastuinbouw april 2006 2006 Wageningen, Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Alle rechten voorbehouden.

Nadere informatie

Toepassingen van moleculaire technieken voor entomologisch onderzoek bij PPO-BBF

Toepassingen van moleculaire technieken voor entomologisch onderzoek bij PPO-BBF Toepassingen van moleculaire technieken voor entomologisch onderzoek bij PPO-BBF Khanh Pham Miriam Lemmers Maarten de Kock Suzanne Lommen (moleculaire biologie) (insectenkweek- en monitoring & serologie)

Nadere informatie

Generalist predators, food web complexities and biological pest control in greenhouse crops Messelink, G.J.

Generalist predators, food web complexities and biological pest control in greenhouse crops Messelink, G.J. UvA-DARE (Digital Academic Repository) Generalist predators, food web complexities and biological pest control in greenhouse crops Messelink, G.J. Link to publication Citation for published version (APA):

Nadere informatie

Nieuwe uitzet strategiën van bodemroofmijten. Amir Grosman, Gerben Messelink, Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw

Nieuwe uitzet strategiën van bodemroofmijten. Amir Grosman, Gerben Messelink, Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw Nieuwe uitzet strategiën van bodemroofmijten Amir Grosman, Gerben Messelink, Eric de Groot Wageningen UR Glastuinbouw Nieuwe uitzetstrategie van bodemroofmijten voor effectiever bestrijding van bodemplagen

Nadere informatie

Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020

Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020 Vragen & Antwoorden over toepassing BIO 1020 Biologisch insecticide op basis van de schimmel Metarhizium anisopliae Aan de hand van een twintigtal concrete vragen wordt een advies gegeven hoe het product

Nadere informatie

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw,

Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, Biologische bestrijding van plagen in de glastuinbouw, 2000-2008 Indicator 4 oktober 2011 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens

Nadere informatie

in bodemfysische eigenschappen

in bodemfysische eigenschappen 242 entomologische berichten Promoties Living apart together interactions between aboveground grazers, plants and soil biota Ciska Veen, Rijksuniversiteit Groningen, promotiedatum 29 april 2011 Organismen

Nadere informatie

Praktische ervaringen met eetbare bloemen

Praktische ervaringen met eetbare bloemen Praktische ervaringen met eetbare bloemen Blindeman Liesbet PDPO- project 1 juli 2015 31 december 2017 Eetbare bloemen: sierlijk én smakelijk! 1 Keuze teeltsysteem Open lucht Onder bescherming Keuze in

Nadere informatie

RESISTENTIEMANAGEMENT VAN ACARICIDEN IN DE GLASGROENTENTEELT EN DE SIERTEELT

RESISTENTIEMANAGEMENT VAN ACARICIDEN IN DE GLASGROENTENTEELT EN DE SIERTEELT RESISTENTIEMANAGEMENT VAN ACARICIDEN IN DE GLASGROENTENTEELT EN DE SIERTEELT IRAG-BNL Juni 2010 RESISTENTIEMANAGEMENT VAN ACARICIDEN IN DE GLASGROENTENTEELT EN DE SIERTEELT INHOUDSOPGAVE Inleiding... 3

Nadere informatie

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint.

Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Onderzoek naar en ontwikkeling van een nieuw bacterieel biopesticide voor de biologische bestrijding van trips en spint. Willem Jan de Kogel, Plant Research International B.V. Willem Ravensberg, Koppert

Nadere informatie

Bestrijding van kaswittevlieg met roofmijten in komkommer. Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal

Bestrijding van kaswittevlieg met roofmijten in komkommer. Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal Bestrijding van kaswittevlieg met roofmijten in komkommer Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw oktober 2005 2005 Wageningen, Praktijkonderzoek

Nadere informatie

de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt.

de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. de biologische bouwsteen in de geïntegreerde teelt. NeemAzal-T/S onmisbaar in de geïntegreerde teelt Geïntegreerde teelt is alleen mogelijk bij een goed evenwicht tussen bestrijdende maatregelen en plagen

Nadere informatie

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet?

Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Themadag Exoten, 2 december 21 2-12-21 High-tech kassen zien er schoon uit Biologische plaagbestrijding in de glastuinbouw: wat werkt en wat niet? Gerben Messelink, Juliette Pijnakker, Anton van der Linden,

Nadere informatie

De 8 principes van IPM in de praktijk

De 8 principes van IPM in de praktijk De 8 principes van IPM in de praktijk Joachim Audenaert 1 Gewasbescherming = Geïntegreerde Bestrijding De weloverwogen combinatie van alle gewasbeschermingstechnieken, met een minimaal risico voor de mens

Nadere informatie

Effect van bodemroofmijten op drie plagen in gerbera

Effect van bodemroofmijten op drie plagen in gerbera Effect van bodemroofmijten op drie plagen in gerbera Juliette Pijnakker en Ada Leman Rapport GTB-1267 Referaat Er worden veel spontaan optredende roofmijtsoorten gevonden in de winterperiode in gerberakassen.

Nadere informatie

Continuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen

Continuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen Continuering geïntegreerde bestrijding insectenplagen over teeltwisselingen heen Gerben Messelink, Sebastiaan van Steenpaal, Wim van Wensveen en Pierre Ramakers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V.

Nadere informatie

Inventarisatie van schadelijke mijten in de sierteelt onder glas

Inventarisatie van schadelijke mijten in de sierteelt onder glas Inventarisatie van schadelijke mijten in de sierteelt onder glas Juliette Pijnakker, Pierre Ramakers, Ada Leman, Renata van Holstein & Laxmi Kok Nota 640 Inventarisatie van schadelijke mijten in de sierteelt

Nadere informatie

Kies de juiste vriend tegen je vijand

Kies de juiste vriend tegen je vijand Kies de juiste vriend tegen je vijand Kennis en ervaringen uit een praktijknetwerk P. van Dalfsen, F. van Abeelen, J. Pijnakker en R. Lek Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR

Nadere informatie

PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV )

PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV ) PPS Masterplan tripsbestrijding in bloemisterijgewassen (KV1406 087) Wat hebben we bereikt en hoe verder? Renata van Holstein-Saj, Ada Leman, Roland Vijverberg, Caroline Elfferich, Tze-Yi Huang, Marjolein

Nadere informatie

Glashelder. Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 2 - Nr. 4 - April 2003

Glashelder. Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 2 - Nr. 4 - April 2003 Nieuwsmagazine van Certis Europe B.V. voor ondernemers in de glastuinbouw - Jaargang 2 - Nr. 4 - April 2003 Speciale editie voor de sierteelt Hét nieuwe middel voor spintbestrijding (Pagina 6) Korte metten

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie

Optimalisatie van bankersystemen voor roofmijten

Optimalisatie van bankersystemen voor roofmijten Faculteit Bio-ingenieurswetenschappen Academiejaar 2013 2014 Optimalisatie van bankersystemen voor roofmijten Katrijn Derde Promotor: Prof. dr. ir. P. De Clercq Tutor: ir. D. Vangansbeke Masterproef voorgedragen

Nadere informatie

Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid?

Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid? Azalea s telen met minder GBM: een utopie of ooit werkelijkheid? Els Pauwels 1 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? 2 Azalea s telen zonder chemische gewasbescherming? Is dit een utopie ja/nee?

Nadere informatie

12477 N, 12 juli 2013 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

12477 N, 12 juli 2013 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT 12477 N, 12 juli 2013 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegelaten is uitsluitend het gebruik als mijten- en insectenbestrijdingsmiddel door middel van een gewasbehandeling in de teelt van: a. appel en

Nadere informatie

Selectie van roofmijten voor de bestrijding van trips in komkommer. Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal

Selectie van roofmijten voor de bestrijding van trips in komkommer. Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal Selectie van roofmijten voor de bestrijding van trips in komkommer Gerben Messelink & Sebastiaan van Steenpaal Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Business Unit Glastuinbouw oktober 2 2 Wageningen,

Nadere informatie

Afwijkingen bestrijden

Afwijkingen bestrijden Afwijkingen bestrijden De ziekte- of schadeveroorzaker is al aanwezig en je bent tot de conclusie gekomen dat er bestreden moet worden. Welke methode ga je dan hanteren? Er zijn verschillende methoden

Nadere informatie

Bloemafwijking Gerbera

Bloemafwijking Gerbera Bloemafwijking Gerbera Consultancy onderzoek naar mijten als oorzaak van bloemafwijking bij Gerbera Frank van der Helm 1, Daniel Ludeking 1, Ada Leman 1, Eugenie Dings 2, Marco de Groot 2 en Martin van

Nadere informatie

Pak spint in de glastuinbouw met de juiste middelen aan

Pak spint in de glastuinbouw met de juiste middelen aan Pak spint in de glastuinbouw met de juiste middelen aan Spint een geduchte tegenstander in de glastuinbouw Spint is een lastig te bestrijden plaag. Door de snelle ontwikkelingssnelheid kan een kleine populatie

Nadere informatie

Workshop bodemplagen in de glastuinbouw en zomerbloemen

Workshop bodemplagen in de glastuinbouw en zomerbloemen Workshop bodemplagen in de glastuinbouw en zomerbloemen Knelpunten en nieuwe oplossingsrichtingen 12-3-2015, Marjolein Kruidhof Welke beestjes behoren tot de bodemplagen? Definitie bodemplaag: dieren waarvan

Nadere informatie

Weekhuidmijten bij azalea:

Weekhuidmijten bij azalea: Weekhuidmijten bij azalea: geïntegreerd bestrijden van de plaag Els Mechant IWT-project (LO: 100859): Plantresistentie tegen Polyphagotarsonemus latus in de sierteelt ADLO-project (2013-15): Geïntegreerde

Nadere informatie

Tripsen. Tripsen TRIPSEN GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN. Inagro 4/03/2016. Thysanoptera (franjevleugeligen)

Tripsen. Tripsen TRIPSEN GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN. Inagro 4/03/2016. Thysanoptera (franjevleugeligen) Inagro 4/3/216 GEÏNTEGREERDE TRIPSBEHEERSING MET MICRO- EN MACRO-ORGANISMEN Jochen Hanssens Inagro 4/3/216 Studienamiddag gewasbescherming in glasgroenten en aardbei TRIPSEN Tripsen Thysanoptera (franjevleugeligen)

Nadere informatie

SPINT BESTRIJDEN MET DE JUISTE STRATEGIE

SPINT BESTRIJDEN MET DE JUISTE STRATEGIE SPINT BESTRIJDEN MET DE JUISTE STRATEGIE Spint, een geduchte tegenstander in de glastuinbouw Spint is een lastig te bestrijden plaag. Door de hoge ontwikkelingssnelheid kan een kleine populatie snel uitgroeien

Nadere informatie

GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017

GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GEINTEGREERDE BESTRIJDING EN NEVENWERKINGEN IN DE PRAKTIJK DESTELBERGEN JANUARI 2017 GUIDO STERK Origine marine bioloog Opzoekingsstation van Gorsem (nu PCF Velm) 1983-1994 Registratie proeven hard- en

Nadere informatie

Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden

Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden Effectief bestrijden door gelijkmatig verspreiden Door gelijkmatige verspreiding van natuurlijke vijanden bent u het snelst bij de plaag. Sneller bij de plaag, beter resultaat. De Airobug, de Airbug en de Mini-Airbug,

Nadere informatie

SPINT (algemeen, (recente update huidige toegestane middelen, toepassing en werking)

SPINT (algemeen, (recente update huidige toegestane middelen, toepassing en werking) TEELTBEGELEIDING WK 10 (8 maart 2019) ONKRUID Het is nu echt belangrijk de geschikte perioden te gaan gebruiken voor een Butisanbespuiting als u de mogelijkheden hebt en dit nog niet al gedaan hebt: De

Nadere informatie

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit

Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Bestrijding van trips door middel van functionele agrobiodiversiteit Invloed van een bloemenrand op trips en zijn natuurlijke vijanden in aardbei (doordragers) In het kader van het PWO-project: Waarnemen

Nadere informatie