Dagvlinders,

Transcriptie

1 Indicator 30 juli 2010 U bekijkt op dit moment een archiefversie van deze indicator. De actuele indicatorversie met recentere gegevens kunt u via deze link [1] bekijken. Zowel zeldzame als algemene dagvlinders zijn de afgelopen jaren aanzienlijk afgenomen. [figuurgroep] Download figuur [2] Download data (xls) [3] Pagina 1 van 5

2 [/figuurgroep] Download figuur [4] Download data (xls) [5] Afname vlinderstand Sinds 1992 is de vlinderstand in Nederland sterk afgenomen. De laagste waarden zijn bereikt in 2007 en Van de 51 gevolgde soorten nemen er over de hele periode gerekend 14 soorten toe en 29 af. Zeldzame soorten Vooral de zeldzame en bedreigde soorten gaan achteruit. De meeste van deze soorten komen alleen nog maar in enkele kleine natuurgebieden voor. Deze gebieden liggen vaak ver van elkaar af, wat de populaties extra kwetsbaar maakt voor invloeden van buitenaf. De belangrijkste oorzaak van hun achteruitgang is het verdwijnen en de versnippering van geschikt leefgebied. Specialisten en generalisten Bij de specialisten is de achteruitgang het grootst, 17 soorten nemen af en 8 nemen toe. Maar ook de meer algemene dagvlindersoorten, de generalisten doen het niet goed. Tien soorten generalisten nemen af en 7 soorten nemen toe. De voorheen zeer algemene citroenvlinder, dagpauwoog en Pagina 2 van 5

3 kleine vos komen minder voor. Deze vlinders zijn niet erg kieskeurig en vertonen in mooie zomers vaak een kleine opleving, maar de algehele trend is ook hier dalend. Factoren die daar aan bijdragen zijn verdroging, de toename van voedingsstoffen in het milieu en een voor vlinders nadelig terreinbeheer. De gehakkelde aurelia en koninginnepage lijken te profiteren van de warmere zomers in de laatste jaren. Referenties Swaay, C.A.M. van, D. Groenendijk en C.L. Plate (2010). Vlinders en libellen geteld: jaarverslag Rapport VS De Vlinderstichting, Wageningen. Soldaat, L., H. Visser, M. van Roomen en A. van Strien (2007) Smooting and trend detection in waterbird monitoring data using structural time-series analysis and the Kalman filter. Journal of Ornithology. Volume 148, supplement 2: DOI /s Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, Relevante informatie Netwerk Ecologische Monitoring [6] Methode indexcijfers (TRIM) [7] De Vlinderstichting [8] Technische toelichting Naam van het gegeven Aantalsontwikkeling van dagvlinders Omschrijving Ontwikkeling van populatie dagvlinders als groep Verantwoordelijk instituut Centraal Bureau voor de Statistiek Berekeningswijze De Soortgroep Trend Index (STI) betreft de gemiddelde landelijke index van de volgende 46 dagvlindersoorten (indexwaarde 1992 = 100 voor elke soort). Daarbij is onderscheid gemaakt tussen specialisten (27 soorten) en generalisten (19 soorten). Specialisten: aardbeivlinder, bont dikkopje, bont zandoogje, bosparelmoervlinder, boswitje, bruin Pagina 3 van 5

4 blauwtje, bruin dikkopje, bruine eikenpage, bruine vuurvlinder, citroenvlinder, donker pimpernelblauwtje, duinparelmoervlinder, eikenpage, gentiaanblauwtje, groentje, grote parelmoervlinder, heideblauwtje, heivlinder, kleine heivlinder, kleine ijsvogelvlinder, kleine parelmoervlinder, kommavlinder, koninginnepage, pimpernelblauwtje, veenbesblauwtje, veenbesparelmoervlinder en zilveren maan. Generalisten: argusvlinder, boomblauwtje, bruin zandoogje, dagpauwoog, geelsprietdikkopje, gehakkelde aurelia, groot dikkopje, groot koolwitje, hooibeestje, icarusblauwtje, klein geaderd witje, klein koolwitje, kleine vos, kleine vuurvlinder, koevinkje, landkaartje, oranje zandoogje, oranjetipje en zwartsprietdikkopje. De gegevens zijn ontleend aan het landelijke meetnet dagvlinders van het Netwerk Ecologische Monitoring. Alleen van de doelsoort grote vuurvlinder zijn nog geen indexen voorhanden. De stippen in het figuur zijn de meetwaarden. Door deze meetwaarden is met behulp van het programma TrendSpotter (Visser, 2004) een flexibele trend berekend (de doorgetrokken lijn). Het gekleurde vlak geeft het 95% betrouwbaarheidsinterval van de trendlijn aan. Basistabel De index van de betrokken soorten met hun trend staan onder het tabblad afzonderlijke soorten onder Download figuurdata. Geografisch verdeling Nederland Verschijningsfrequentie jaarlijks Achtergrondliteratuur Swaay, C.A.M. van & D. Groenendijk (2010). Vlinders en libellen geteld: jaarverslag Rapport VS De Vlinderstichting. Wageningen. Visser, H. (2004). Estimation and detection of flexible trends. Atm. Environment 38, Opmerking De trendbeoordeling (zie tabblad onder download figuurdata) bij deze graadmeter is gebaseerd op de uitkomst van trendspotter Betrouwbaarheidscodering B. Schatting gebaseerd op een groot aantal (zeer accurate) metingen, waarbij representativiteit van de gegevens vrijwel volledig is. Referentie van deze webpagina CBS, PBL, RIVM, WUR (2010). [9] (indicator 1386, versie 07, 30 juli 2010 ). Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS), Den Haag; PBL Planbureau voor de Leefomgeving, Den Haag; RIVM Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu, Bilthoven; en Wageningen University and Research, Wageningen. Pagina 4 van 5

5 Bron-URL: Links [1] [2] [3] [4] [5] [6] [7] [8] [9] Pagina 5 van 5