HT» GEMEENTE y ^ HOORN Raadsvoorstel Zaaknummer: 1567304 Steller: CV. Veldt E-mail: C.Veldt@hoorn.nl Team: ODV Teammanager: Dennis Roet Portefeuillehouder: Onderwerp Vestiging en bekostiging van de Ida Gerhardt Academie Agendering Ter besluitvorming Bijlagen 1 Uitwerking scenario's 2 3 4 5 Gevraagd besluit 1. De raad kiest voor het voorkeurscenario om de Ida Gerhardt Academie (IGA) een doordecentralisatie overeenkomst te bieden. Samenvatting Stichting voor Persoonlijk Onderwijs (SvPO) heeft van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap toestemming gekregen om een nieuwe school voor Voortgezet Onderwijs te vestigen in Hoorn. De SvPO zal een nieuwe aanbieder worden voor havo, vwo en gymnasium onderwijs. De school krijgt de naam de Ida Gerhardt Academie (IGA). In dit voorstel zijn de mogelijke scenario's voor het huisvesten van deze school weergegeven. Geadviseerd wordt om een aparte doordecentralisatie aan te bieden aan SvPO. Vanuit de financiële conclusie lijkt het erop dat het bieden van een bestaand gebouw de meest gunstige financiële optie is. Echter de gemeente neemt hierbij het volledige aanvangsinvestering van 970.000,- op zich, is risicodragend en dit scenario betreft een tijdelijke oplossing voor de eerstvolgende 12 jaar. Na deze 12 jaar is opnieuw een investering in een locatie noodzakelijk. Daarnaast wordt de IGA gedwongen om haar leerlingen op meerdere locaties te huisvesten. Feitelijk betreft het, bij succes, uitstel van een doordecentralisatie scenario (op basis van het gelijkheidsprincipe). Met het bieden van een doorcentralisatie overeenkomst neemt gemeente Hoorn geen financieel risico als blijkt dat IGA niet voldoende leerlingen kan trekken. Het financiële risico voor de investering in huisvesting ligt volledig bij SvPO. Ook als integraal naar ontwikkelingen op alle beleidsterreinen wordt gekeken, heeft dit scenario de voorkeur. Een van de beoogde locaties komt per direct beschikbaar als ontwikkellocatie. Daarnaast past doordecentralisatie binnen het streven om uit te gaan van de eigen kracht van instellingen, de koppeling tussen inhoud onderwijs en stenen te borgen en versterkt het de financiële autonomie van de schoolbesturen. Alle aanbieders van voortgezet onderwijs in Hoorn worden bij doorcentralisatie op gelijke wijze voorzien in huisvesting en hebben daarmee gelijke ontwikkelkansen. 1/4
1. Inleiding: reden van het voorstel Aanleiding In december 2012 heeft de staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap aan de Stichting voor Persoonlijk Onderwijs toestemming verleend zich met een scholengemeenschap voor Voortgezet Onderwijs te vestigen in de gemeente Hoorn, de Ida Gerhardt Academie (IGA). Vanaf het jaar 2014 heeft de stichting een verzoek aan de gemeente gedaan om de huisvesting van deze school te bekostigen. Gemeente heeft, conform de doordecentralisatie overeenkomst met SOHH, het initiatief bij het SOHH & IGA gelaten om met elkaar in contact te treden over de (onderwijs)huisvesting van IGA. Dit heeft niet tot een oplossing geleid. Hiermee heeft de gemeente gebruik gemaakt van de maximale wettelijke termijn om deze school binnen Hoorn te vestigen uit te stellen. Vanaf 2019 is het niet meer mogelijk een bekostigingsplafond in te stellen en moet de gemeente haar zorgplicht oppakken en de stichting voorzien in huisvesting. Belang Het is een wettelijke taak van de gemeente om IGA te voorzien in huisvesting. Centrale vraag Aan welk in dit voorstel genoemde scenario's voor huisvesting voor IGA geeft u de voorkeur? 2. Beoogd maatschappelijk resultaat Het kwalitatief en efficiënt voorzien in onderwijshuisvesting voor de IGA in Hoorn. 3. Bijdrage aan de duurzaamheidsambitie Een bijdrage in de duurzaamheidsambitie is als plus- of minpunt bij de uitwerking van de scenario's opgenomen. 4. Kaders Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO): regelt de inrichting, financiering en verantwoordelijkheden met betrekking tot het Nederlandse onderwijs, dat bekostiging voor huisvesting Conform de Wet op het Voortgezet Onderwijs (WVO) bekostigt de gemeente Hoorn huisvesting voor deze nieuw op te richten school, de Ida Gerhardt Academie (IGA). Verordening onderwijshuisvesting gemeente Hoorn: waarin staan procedures en aanspraken opgenomen voor het bekostigen van de voorzieningen onderwijshuisvesting. Advies van de commissie van bezwaar op hoorzitting van 16 januari, college heeft 30 januari 2018 conform besloten: de commissie van bezwaar heeft aangegeven dat de raad in mei een scenariokeuze moet maken. 5. Argumenten Huidige situatie schets Gemeente heeft de zorgplicht in het voorzien in onderwijshuisvesting voor IGA. Er is een aantal mogelijkheden om daar in te voorzien: het bieden van bestaande huisvesting, onderbrengen in huisvesting bij derden, het bieden van een doordecentralisatie overeenkomst of nieuwbouw. De gemeente Hoorn heeft in april 2012 met de toen aanwezige scholen voor het regulier Voortgezet Onderwijs een doordecentralisatie overeenkomst afgesloten. Stichting Onderwijshuisvesting Hoorn (SOHH) is de overkoepelende stichting die verantwoordelijk is voor huisvesting van het voortgezet onderwijs in Hoorn. Formeel kan de gemeente geen samenwerking tussen SOHH en SvPO afdwingen. Omdat de samenwerking niet is af te dwingen zijn er een aantal scenario's mogelijk om aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting te voorzien. De uitwerking van de scenario's is in een bijlage bij dit raadsvoorstel gevoegd. 2/4
GEMEENTE HOORN Conclusie en advies De commissie van bezwaar heeft in haar uitspraak over vestiging van IGA aangegeven dat de raad zich moet uitspreken over de financiële keuzes van de huisvesting. Van de vier scenario's is er één voorkeurscenario: het bieden van een aparte doordecentralisatie overeenkomst aan SvPO. Vanuit de financiële conclusie lijkt het erop dat het bieden van een bestaand gebouw de meest gunstige financiële optie is. Echter de gemeente neemt hierbij het volledige aanvangsinvestering van 970.000,- op zich, is risicodragend en dit scenario betreft een tijdelijke oplossing voor de eerstvolgende 12 jaar. Na deze 12 jaar is opnieuw een investering in een locatie noodzakelijk. Daarnaast wordt de IGA gedwongen om haar leerlingen op meerdere locaties te huisvesten. Feitelijk betreft het, bij succes, uitstel van een doordecentralisatie scenario (op basis van het gelijkheidsprincipe). Met het bieden van een doorcentralisatie overeenkomst neemt gemeente Hoorn geen financieel risico als blijkt dat IGA niet voldoende leerlingen kan trekken. Het financiële risico voor de investering in huisvesting ligt volledig bij SvPO. Ook als integraal naar ontwikkelingen op alle beleidsterreinen wordt gekeken, heeft dit scenario de voorkeur. Een van de beoogde locaties komt per direct beschikbaar als ontwikkellocatie. Daarnaast past doordecentralisatie binnen het streven om uit te gaan van de eigen kracht van instellingen, de koppeling tussen inhoud onderwijs en stenen te borgen en versterkt het de financiële autonomie van de schoolbesturen. Alle aanbieders van voortgezet onderwijs in Hoorn worden bij doorcentralisatie op gelijke wijze voorzien in huisvesting en hebben daarmee gelijke ontwikkelkansen. Consequenties voor bestaande onderwijs markt Er staat een bepaling opgenomen in de doordecentralisatie overeenkomst met SOHH dat de jaarlijkse vergoeding is gebaseerd op het aantal leerlingen. Formeel is opgenomen dat bij een lager aantal dan 7270 het bedrag dat SOHH jaarlijks ontvangt naar beneden wordt bijgesteld. De verwachting is dat Tabor en Atlas per 2023 onder dit aantal uitkomen bij vestiging en de geprognosticeerde groei van IGA. Gesprekken tussen gemeente en Tabor en Atlas waarin geanticipeerd wordt op consequenties hierover worden al gevoerd. Prognose labor Prognose Atlas Totaal 50% prognose IGA Totaal 2019 3782 4160 7942 50 7892 2020 3621 4116 7737 100 7637 2021 3580 4003 7583 150 7433 2026 3353 3753 7106 200 6906 Hieruit kan geconcludeerd worden dat de gemeente Hoorn in elk geval voor een periode van drie jaar (2020, 2021 en 2022) de middelen voor vestiging van IGA bovenop de door gedecentraliseerde middelen van de overeenkomst met Tabor en Altas moet vergoeden. De vergoeding voor onderwijs vanuit het Rijk naar de gemeente Hoorn vergroot op het moment dat IGA leerlingen aantrekt van buiten de gemeente. 6. Maatschappelijk draagvlak Alle scenario's zijn met SvPO doorgesproken. Zij hebben een duidelijke voorkeur voor doordecentralisatie. Zij hebben een locatie op het oog. De vestiging van deze nieuwe aanbieder is besproken met zowel het Atlas College, het Tabor College en SOHH. 3/4
7. Financiële consequenties Financieel: zoals hiervoor weergegeven Scenario Investering Jaarlijkse lasten 1. Bieden bestaand gebouw 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 970.000 28.267 51.983 51.738 51.492 51.246 78.233 78.233 2. Vestigen bij derden _ 3a. Doordecentralisatie overeenkomst met SOHH 3b. Doordecentralisatie overeenkomst jaarlijkse kosten) (bandbreedte - - - - - - - 30.240 59.724 85.428 114.912 144.018 151.200 151.200 4. Nieuwbouw 3.849.788 115.494 115.013 114.531 114.050 113.569 113.088 113.088 Voor het scenario doordecentralisatie vindt betaling plaats op basis van het daadwerkelijke aantal ingeschreven leerlingen over de gehele periode dat IGA een vestiging heeft in Hoorn. Het bieden van een bestaand gebouw is een oplossing voor een periode van maximaal 12 jaar. Bij de scenario's 1 en 4 financiert de gemeente vooraf en neemt daarmee in aanvang een financieel risico. 8. Communicatie Vanaf december zijn gemeente en SvPO op frequente basis inhoudelijk over de uitwerking van de diverse scenario's in overleg. SOHH is via bestuurlijke overleggen op de hoogte gehouden van de ontwikkeling. 9. Realisatie Op basis van voorliggend besluit wordt een locatie of een doordecentralisatie overeenkomst worden aangeboden die de start per 1 september 2019 in Hoorn mogelijk maakt. Hoorn, 2 9MEI20t8 het college van burgemeester en wethouders van Hoorn, de burgemeester 4/4
Uitwerking scenario's Bijlage bij raadsvoorstel 'Vestiging en bekostiging van de Ida Gerhardt Academie' Zaaknummer: 1567304 Scenario's: Er is een aantal scenario's mogelijk om aan de zorgplicht voor onderwijshuisvesting te voorzien. Hieronder worden vier mogelijke scenario met bijbehorende plus- en minpunten beschreven: Kaders bij de scenario's Bestaansrecht vestiging nieuwe school De bekostiging van een VO school wordt beëindigd wanneer het aantal leerlingen van een volgroeide school zich gedurende drie opeenvolgende teldata onder de opheffingsnorm bevindt. De opheffingsnorm voor deze nieuwe aanbieder is 358 leerlingen. IGA heeft zes jaar de tijd om naar deze norm toe te groeien (1 oktober 2024). Groeiscenario Als uitgangspunt is bij drie van de vier scenario's een groeiscenario meegenomen. SvPO vraagt een huisvesting aan voor 400 leerlingen. SvPO heeft een indicatie aangereikt op basis van het verloop van de groei van vestigingen in andere gemeenten. Een soortgelijk groeiscenario wordt ook met de Islamitische basisschool Elif gevolgd. 1. Vestiging in bestaande huisvesting De gemeente kan binnen drie maanden een bestaand onderwijsgebouw aanbieden voor de vestiging van de IGA. Na het eerste jaar wordt de huisvesting van de IGA ondergebracht op 2 locaties, waarna in het 4^ jaar tijdelijke uitbreiding van een locatie noodzakelijk is. De investeringsnoodzaak is afgestemd op dit groeiscenario. Financiële consequentie: bieden bestaand gebouw Investering voor opwaardering bestaande gebouwen naar redelijke conditie - 320.000,- (locatie 1 per 2019) en 270.000,- (locatie 2 per 2020) en 380.000,- (tijdelijke units per 2023) Totale investering voor het huisvesten van 400 leerlingen is 970.000,-. Voorgeschreven investeringen worden geactiveerd en in afwijking van het beleid in 12 jaar (ingeschatte technische levensduur) afgeschreven. De investering in de tijdelijke units wordt geactiveerd en in 15 jaar afgeschreven. De daaraan verbonden kapitaallasten zijn opgenomen onder paragraaf 7, financiële consequenties. Grondoverdracht: om niet Pluspunten: Inkomstenderving: locatie voorlopig niet beschikbaar voor ontwikkeling. Gemeente houdt regie op onderwijshuisvesting; Duurzame oplossing, gebruik maken van bestaande bouw; Minpunten: Het is een tijdelijk scenario voor de periode van circa 12 jaar, daarna is de beschikbare huisvesting technisch afgeschreven; Het vergt een forse aanvangsinvestering voor een relatief korte periode van 12 jaar; IGA zal op twee locaties (hoofd- en nevenvestiging) gehuisvest worden; Uitbreiding van de bestaande locaties met tijdelijke unit is al binnen 4 jaar noodzakelijk; Financieel risico ligt volledig bij de gemeente; Geen voorkeurscenario van IGA; Bij versnelde leerlingenaanwas ten opzichte van de voorspelde groei ligt risico bij gemeente; Beoogde locatie komt voorlopig niet beschikbaar als ontwikkellocatie.
2. Vestiging bij derden Bij SOHH is de vraag uitgezet of het mogelijk is ruimten ten behoeve van de vestiging van IGA te huren. Het informele antwoord daarop is negatief. SOHH heeft onvoldoende ruimte beschikbaar om aan deze vraag tegemoet te komen. Financiële consequenties, plus- en minpunten zijn voor dit scenario niet verder uitgewerkt. 3. Bieden van een doordecentralisatie overeenkomst 3a. onderbrengen bij bestaande doordecentralisatie overeenkomst met SOHH Een uitgangspunt van de raad bij het door decentraliseren van de onderwijshuisvesting voortgezet onderwijs was om dit onder te brengen bij één rechtspersoon. Getracht is om ook de Ida Gerhardt Academie onder te brengen bij deze overkoepelende stichting. Zowel SOHH als het bestuur van de Ida Gerhardt Academie hebben aangegeven dat dit niet op korte termijn te realiseren is. De besturen van Tabor en Atlas hebben aangegeven dat de mogelijkheid op termijn wel aanwezig is. Verder onderzoek hiernaar zal plaatsvinden nadat SvPO zich daadwerkelijk in Hoorn heeft gevestigd. Onderbrengen van SvPO binnen de bestaande doordecentralisatie overeenkomst met SOHH is niet haalbaar binnen de periode dat vestiging van SvPO noodzakelijk is. Financiële consequenties, plus- en minpunten zijn voor dit scenario niet verder uitgewerkt. 3b. Aparte doordecentralisatie overeenkomst De gemeente kan een doordecentralisatie overeenkomst bieden. SvPO krijgt dan jaarlijks een bedrag van de gemeente waarmee zij zelf in onderwijshuisvesting voorzien. De gemeente heeft met dit scenario geen regie over de keuze van locatie die SvPO maakt. Er zijn door het college en SvPO afspraken gemaakt over de hoogte van het bedrag waarvoor doordecentralisatie kan plaatsvinden. De hoogte van dit bedrag is 378,- per leerling. SOHH krijgt een totaalbedrag, dat omgerekend per leerling ongeveer 467,- bedraagt. Financiële consequentie: bieden doordecentralisatie overeenkomst Jaarlijks bedrag van 151.200,- op basis van het maximaal aangevraagde leerlingaantal van 400, prijspeil 2019 Er is van uitgegaan dat SvPO voor nu akkoord gaat met een jaarlijks bedrag per leerling. Jaarlijks zal indexatie van genoemd bedrag plaatsvinden. Grondoverdracht: grond wordt door SvPO verworven, bekostigd vanuit de jaarlijkse bijdrage door de gemeente Pluspunten: Financieel risico bij aanvang en verantwoordelijkheid ligt volledig bij IGA; Integrale oplossing vanuit meerdere beleidsterreinen; IGA zal kiezen voor één hoofdlocatie; Voorkeurscenario van IGA; Minpunten: Voor alle VO aanbieders gelijkwaardige ontwikkelkansen. Gemeente heeft geen regie over locatie- en vestigingskeuze van IGA; Minder regie op locatiekeuze. 4. Nieuwbouw SvPO vraagt huisvesting aan voor 400 leerlingen. Op het moment dat de gemeente Hoorn akkoord gaat om deze school te vestigingen in nieuwebouw zijn normbedragen conform de verordening van toepassing. Conform de verordening onderwijshuisvesting heeft SvPO daarmee recht op 3386 m 2 (op basis van hoofdvesting). De normvergoeding betreft 3.849.788,-, dit bedrag is inclusief btw en exclusief marktwerking en duurzaamheidsmaatregelen.
Financiële consequentie: nieuwbouw Investering 3.849.788,-. Totale investering voor het huisvesten van 400 leerlingen. Voorgeschreven investeringen worden geactiveerd en in 40 jaar afgeschreven. De daaraan verbonden kapitaallasten zijn opgenomen onder paragraaf 7, financiële consequenties. Pluspunten: geen Minpunten: Financieel risico voor de overheidsinvestering ligt volledig bij de gemeente; Nieuwbouw heeft niet de voorkeur van IGA; Nieuwbouw is niet voor aanvang (september 2019) gerealiseerd; Nieuwbouw leidt niet tot effectief, duurzaam gebruik en bezetting van onderwijshuisvesting.