Loonheffing les 1 programma Wie is belastingplichtig? Wie is inhoudingspichtig? Wanneer is sprake van een dienstbetrekking? Fictieve uitbreidingen begrip dienstbetrekking Invloed woonplaats op belastingplicht Loon Belastingsubject Zie AWR Artikel 1 Onder de naam 'loonbelasting' wordt van werknemers [ ] een directe belasting geheven. Artikel 2 1. Werknemer is de natuurlijke persoon die tot een inhoudingsplichtige in privaatrechtelijke in publiekrechtelijke dienstbetrekking staat van een inhoudingsplichtige loon geniet uit een vroegere privaatrechtelijke publiekrechtelijke dienstbetrekking van hemzelf, van een ander, dan wel uit een bestaande privaatrechtelijke publiekrechtelijke dienstbetrekking van een ander. Werknemer LH 1 van 4 Het gaat dus om (1) de natuurlijke persoon die 1 e groep: echte dienstbetrekking privaatrechtelijk tot een inhoudingsplichtige publiekrechtelijk 2 e groep: fictieve dienstbetrekking in dienstbetrekking staat (2) loon geniet uit: een vroegere dienstbetrekking van hemzelf van een ander, Het gaat steeds om de feiten (3) loon geniet uit een bestaande dienstbetrekking van een ander. 1 2 3 1
Werknemer LH 2 van 4 Het gaat dus om voorbeeld (1) de natuurlijke persoon die pensioen tot een inhoudingsplichtige aanvulling WAO/WIA in dienstbetrekking staat aanvulling WW (2) loon geniet uit: een vroegere dienstbetrekking van hemzelf van een ander, (3) loon geniet uit een bestaande dienstbetrekking van een ander. Werknemer LH 3 van 4 Het gaat dus om (1) de natuurlijke persoon die tot een inhoudingsplichtige in dienstbetrekking staat (2) loon geniet uit: een vroegere dienstbetrekking van hemzelf voorbeeld weduwepensioen wezenpensioen van een ander, (3) loon geniet uit een bestaande dienstbetrekking van een ander. Werknemer LH 4 van 4 Het gaat dus om (1) de natuurlijke persoon die tot een inhoudingsplichtige in dienstbetrekking staat (2) loon geniet uit: een vroegere dienstbetrekking van hemzelf voorbeeld werkgever betaalt studietoelage aan kind van een werknemer van een ander, (3) loon geniet uit een bestaande dienstbetrekking van een ander. 4 5 6 2
Inhoudingsplichtige Artikel 6 1. Inhoudingsplichtige is: a. degene, tot wie een meer personen in dienstbetrekking staan; b. degene, die aan een meer personen loon uit een vroegere dienstbetrekking tot hemzelf tot een ander verstrekt; c. degene, die ingevolge een aanspraak die niet tot het loon behoort, aan een meer personen uitkeringen verstrekkingen uit een dienstbetrekking tot een ander doet. Conclusie Het gaat om iemand die: bepaalde loonbetalingen doet personeel in dienst heeft, de dienstbetrekking. Dienstbetrekking 1 van 2 Artikel 7:610 BW De arbeidsovereenkomst is de overeenkomst waarbij de ene partij, de werknemer, zich verbindt in dienst van de andere partij, de werkgever, tegen loon gedurende zekere tijd arbeid te verrichten. Kenmerkend is dus dat: 1. er arbeid wordt verricht; 2. er loon wordt betaald; 3. er een gezagsverhouding is tussen werkgever en werknemer. Dienstbetrekking 2 van 2 Ambtenaren zijn geen werknemers in de zin van het BW. Dus ambtenaren betalen geen loonbelasting? Dat zouden ze willen! Voor de loonbelasting maakt het niet welke titel d.w.z. de juridische basis aan de loonbetaling ten grondslag ligt. Zodra de betaling gedaan wordt voor verrichte arbeid en er een gezagsverhouding is, is het kassa! Zijn wij er nu? Nee, er is een uitzondering: de huishoudelijke hulp. 7 8 9 3
Huishoudelijke hulp De huishoudelijke hulp is de werknemer die werkt: 1. voor natuurlijke persoon; 2. in diens huishouden; 3. doorgaans op minder dan vier dagen per week. Artikel 5 1. Als dienstbetrekking wordt niet beschouwd de arbeidsverhouding van degene die uitsluitend nagenoeg uitsluitend diensten verricht ten behoeve van het huishouden van de natuurlijke persoon tot wie hij in dienstbetrekking staat, indien hij de diensten doorgaans op minder dan vier dagen per week verricht. 2. Onder het verrichten van diensten ten behoeve van een huishouden wordt voor de toepassing van dit artikel mede verstaan het verlenen van zorg aan de leden van dat huishouden. Fictieve dienstbetrekking 1 van 2 Het lijkt op een arbeidsovereenkomst lijkt, maar is dat niet. Voorbeeld Zenner haarmode verkoopt haarspeldjes, etc. Die worden door thuiswerkers op kaartjes gestoken en verpakt. Zenner geeft aanwijzingen over wat er gedaan moet worden en bepaalt wanneer het werk klaar moet zijn. Wie het werk verricht en op welk uur van de dag, interesseert Zenner niets. Als het maar op de afgesproken dag klaar is. Conclusie Er is geen gezagsverhouding LB is niet van toepassing. Toch vertoont het contract veel gelijkenis met de arbeidsovereenkomst. Daarom ongewenste situatie. Fictieve dienstbetrekking 2 van 2 Oplossing Een groot aantal arbeidsverhoudingen met klein juridisch gebrek is bij wetsfictie als dienstbetrekking aangemerkt. Bestudeer art. 4! 10 11 12 4
Oneigenlijke dienstbetrekking 1 van 2 Verdere uitbreiding van de kring van belastingplichtige. Artikel 34 Ter vergemakkelijking van de heffing ( ) kunnen bij algemene maatregel van bestuur regels worden gesteld gesteld ingevolge welke de loonbelasting mede wordt geheven van natuurlijke personen die: a. termijnen van lijfrente andere periodieke uitkeringen verstrekkingen genieten; b. uitkeringen genieten ter vervanging van gederfde te derven periodieke uitkeringen verstrekkingen. Dit is uitgewerkt in art. 11 Uitvoeringsbesluit loonbelasting. Oneigenlijke dienstbetrekking 2 van 2 Het gaat veelal om personen, die recht hebben op een inkomenvervangende uitkering zoals: pensioenuitkering (geen dienstbetrekking met het pensioenfonds); uitkering op grond van een sociale verzekering (bijv. WW-uitkering WIA-uitkering); uitkering op grond van een sociale voorziening (bijv. bijstandsuitkering). Woonplaats Voor de LB wordt niet als werknemer aangemerkt hij/zij die: in het buitenland woont en in het buitenland werkt Voorbeeld De Belg die bij een BVBA in Antwerpen werkt. in het buitenland werkt ( 90%) en in buitenland (loon)belasting betaalt die niet op grond van een verdrag met de Nederlandse inkomstenbelasting mag worden verrekend. Voorbeeld Soms komen landen t.a.v. de vraag waar iemand woont tot verschillende antwoorden. Dan is in beide landen belasting verschuldigd. De arbeider is dan geen werknemer en dus is er geen Nederlandse loonbelasting verschuldigd. 13 14 15 5
Belastbaar loon Artikel 9 1. De belasting wordt geheven over het belastbare loon. Maar, wat is belastbaar loon? Artikel 9 ( ) 2. Belastbaar loon is het gezamenlijke bedrag aan loon. Ja, hallo! Wat is het gezamenlijke bedrag aan loon? Het gezamenlijke bedrag aan loon bestaat uit: loon zie art. 10 en de waarde van toegekende aandelenopties. Loon Artikel 10 1. Loon is al hetgeen uit een dienstbetrekking een vroegere dienstbetrekking wordt genoten. Loon kan bestaan uit: loon in geld loon in natura Het niet uitmaakt onder welke naam in welke vorm Goederen en/ diensten Aanspraken op Uitkeringen Verstrekkingen Uitzondering: de aandelenoptie. Op grond van art. 10a rekenen wij niet de waarde van een optierecht maar het voordeel dat wordt genoten bij het uitoefenen vervreemden van het optierecht tot het loon. Tot het loon behoort niet Art. 11: opsomming van zaken die niet tot het loon behoren. Het gaat o.a. om: kostenvergoedingen (de vrije vergoedingen artt. 15, 15a en 15b LB) verstrekkingen (de vrije verstrekkingen artt. 17 en 17a LB) aanspraken op toekomstige pensioen, vut en/ prepensioenuitkeringen en uitkeringen o.g.v. de ZW, WW, WAO/WIA, en vergelijkbare regelingen (art. 11-1 LB). mits zij 1 e redelijk zijn (dus geen verkapt loon) 2 e voldoen aan aanvullende regels. 16 17 18 6
Loon in natura Kenmerk Werknemer ontvangt (deel van het) loon niet in geld maar in gebruiksrecht, goederen, aanspraken, e.d. 1 e uitzondering: nodig voor het werk Kenmerken Werkgever verstrekt het om zakelijke reden Werknemer kan het ook privégebruiken 2 e uitzondering: er geldt een waarderingsnorm De staatssecretaris van Financiën bepaalt voor een aantal verstrekkingen en vergoedingen elk jaar wat de waarde daarvan is zie Uitv. reg. lb. Waarderingsprobleem Hodregel Waarde economisch verkeer (winkelwaarde incl. BTW). Uitzonderingen het is (ook) nodig voor het werk; er gelden speciale waarderingsnormen; optierechten. Voorbeelden (mobiele) telefoon, organizer, digitale camera, e.d. Waardering Besparingswaarde ( waarderingsnorm indien gegeven). Voorbeeld Medewerker makelaardij ontvangt een digitale camera voor maken van foto s van de te verkopen huizen. Hij mag de camera ook in zijn vakantie gebruiken. De camera kostte 1.500. Op grond van zijn inkomen en sociale status zou deze werknemer zelf maximaal 700,- voor een digitale camera uitgeven. De besparingswaarde is dan 700,- (= loon). Voorbeelden Gratis lunch in bedrijfskantine: Bedrag dat vrij vergoed mag worden voor kfie e.d.: Laagrentende personeelslening: Reiskostenvergoeding: Verhuiskosten: Dienstwoning (verplicht wonen): 2.10 per dag; 0,55 per dag bij hoger bedrag bewijs nodig; 4,9% -/- betaalde rente; 0,19 p. km; max. 7.750 plus werkelijke kosten verhuizer; 18% van jaarloon (tenzij ). 19 20 21 7
3 e uitzondering: aanspraak Aanspraak is loon Eigen bijdrage Een aanspraak is: een recht op een uitkering verstrekking, in de toekomst, naast het gewone loon. Afdwingbaar van werkgever derde. Er gelden voorwaarden. Wordt verleend aan werknemer derde. Is aanspraak loon? Loon is al hetgeen aanspraak is loon. Wat is de waarde? Waarde economisch verkeer betaalde te betalen premie. Op welk moment belast? Hodregel: bij toekennen van de aanspraak. Uitzondering: bij ontvangen van de uitkering/verstrekking. omkeerregel Kern Een eigen bijdrage vermindert het voordeel en komt daarom in mindering op de (besparings)waarde. Eigen bijdrage aan belaste aanspraak premie -/- eigen bijdrage = loon (mits groter dan nihil). Eigen bijdrage aan vrijgestelde aanspraak Hodregel: geen aftrek voor de eigen bijdrage want aanspraak is vrijgesteld, dus geen loon. Uitzondering: eigen bijdrage in WW-premie (t/m 2008). 22 23 24 8
Pensioen Bij pensioen omkeerregel toepassen. Drie soorten pensioenregelingen: Eindloonregeling Geeft recht op maximaal 70% van het laatstverdiende loon; Middelloonregeling Geeft recht op maximaal 70% van het gemiddelde van de in de verzekeringsjaren verdiende loon. Beschikbare premieregeling De inleg wordt belegd in effecten die bij pensionering verkocht worden. Van de opbrengst wordt een direct ingaande lijfrenteverzekering gekocht. Verl Verl is een aanspraak op grond waarvan recht bestaat op vakantie- en/ compensatieverl. Waarde Waarderen volgens de omkeerregel dus belasten op moment genieten. Toepassing De regel geldt ook andere verlvormen zoals: verlvormen volgens WAZO (o.a. zwangerschaps- en bevallingsverl); educatiefverl; politiekverl. Uitkeringen 1 van 2 Bij overlijden invaliditeit DOOR EEN ONGEVAL. Aanspraak Ongeacht het gaat om een recht Overlijden: vrij. op een eenmalige uitkering op een Invaliditeit: vrij. periodieke uitkering Uitkering Overlijden: Eenmalige uitkering: tot max. 3 maandlonen vrij, rest belast. Periodieke uitkering: geheel belast. Invaliditeit: Ongeacht de vorm: belast. (aanspraak vrij, uitkering belast). 25 26 27 9
Uitkeringen zie Handboek 2 van 2 par. 17.15 Overlijden ANDERS DAN DOOR EEN ONGEVAL Aanspraak Eenmalige uitkering: Periodieke uitkeringen: Uitkering Eenmalige uitkering: Periodieke uitkering: tot max. 3 maandlonen vrij, rest belast. geheel belast. tot max. 3 maandlonen vrij, rest belast. geheel belast. Let op! de regel geldt alleen voor overlijden anders dan door een ongeval en dus niet voor invaliditeit anders dan door een ongeval. vergroting Meer info De Belastingdienst geeft elk jaar een Handboek loonheffingen uit. Daarin vind je o.a. antwoorden op de vragen: Wanneer er sprake is van een dienstbetrekking? Wat tot het loon behoort? Wat vrij verstrekt vergoed mag worden? Wanneer de eindheffing moet/mag worden toegepast? Het Handboek behoort niet tot de verplichte literatuur maar ik kan het je van harte aanbevelen. Je kunt het Handboek gratis (!) bestellen bij de Belastingtelefoon (kies voor zakelijk) downloaden vanaf de website van de Belastingdienst. EINDE 28 29 30 10