INHOUDSTAFEL HOOFDSTUK I. ACV EN PARITAIR COMITÉ 121... 5 1. ACV Voeding en Diensten: even voorstellen... 5 2. Het paritair comité voor de schoonmaak... 6 3. Het ACV in uw onderneming... 7 HOOFDSTUK II. LONEN, PREMIES EN VERGOEDINGEN... 9 1. Functieclassificatie... 9 2. Lonen... 20 3. Premies, loontoeslagen en vergoedingen... 21 HOOFDSTUK III. VERPLAATSINGSKOSTEN... 33 1. Woon-werkverkeer... 33 2. Mobiliteitsvergoeding... 35 3. Verplaatsing tussen meerdere werven: alle arbeiders behalve degenen die tewerkgesteld zijn in de industriële reiniging (cat. 8)... 36 4. Verplaatsing in de industriële reiniging (categorie 8)... 38 HOOFDSTUK IV. ARBEIDSDUUR... 43 1. Algemeen stelsel... 43 2. Specifieke bepalingen voor de industriële reiniging... 46 3. Specifieke bepalingen voor de afvalactiviteiten: overbruggingstijd... 48 4. Specifieke bepalingen voor tewerkstelling in de toeristische centra... 49 HOOFDSTUK V. SCHORSING VAN DE ARBEIDSOVEREENKOMST... 51 1. Jaarlijkse vakantie... 51 2. Wettelijke feestdagen en de buitenwettelijke feestdag... 55 3. Ziekte... 57 4. Tijdelijke werkloosheid... 59 5. Omstandigheidsverlof of klein verlet... 61 6. Verlof om dwingende redenen... 64 7. Tijdskrediet en landingsbaan... 65 8. Thematische verloven... 67 9. Anciënniteitsverlof in de sector... 68 10. Bijkomend verlof... 69 HOOFDSTUK VI. EINDE ARBEIDSOVEREENKOMST... 71 1. Opzegging... 71 2. Andere types van beëindiging van de arbeidsovereenkomst... 76 3. Ontslagmotivering (cao 109)... 77 4. Outplacement... 78 5. Overname van personeel bij transfer van een onderhoudscontract... 81 6. Werkloosheid met bedrijfstoeslag (SWT)... 87 7. Het sectoraal pensioenplan : 2 de pijler... 93 HOOFDSTUK VII. VERGOEDINGEN DOOR HET SOCIAAL FONDS... 95 1. Het Sociaal Fonds voor de schoonmaak- en ontsmettingsondernemingen (SFSOO)... 95 2. Gevolgen van het eenheidsstatuut op bepaalde vergoedingen van het Sociaal Fonds.. 96 3. Bijkomende werkloosheidsvergoeding... 98 4. Bijzondere vergoeding in geval van ontslag om economische redenen... 100 5. Aanvullende vergoeding bij arbeidsongeval... 103 Inhoudstafel Versie september 2017 1
6. Aanvullende vergoeding bij langdurige ziekte... 104 7. Vergoeding in geval van preventieve verwijdering van zwangere vrouwen... 104 8. Premie bij overlijden voor pensionering... 105 HOOFDSTUK VIII. SYNDICALE PREMIE... 107 1. Wat is een syndicale premie?... 107 2. Wanneer heeft een arbeider recht op een syndicale premie?... 107 3. Hoeveel bedraagt de syndicale premie?... 107 4. Hoe wordt de syndicale premie uitbetaald?... 108 HOOFDSTUK IX. ARBEID EN KWALITEIT... 109 1. Vorming: het Opleidingscentrum van de Schoonmaak... 109 2. Onthaal in de onderneming... 109 3. Veiligheid en gezondheid op het werk... 110 4. Kwaliteit van de arbeid... 113 5. Stress op het werk... 114 HOOFDSTUK X. DE VAKBOND IN JOUW ONDERNEMING... 117 1. De syndicale afvaardiging... 117 2. Het Comité voor Preventie en Bescherming op het werk en de Ondernemingsraad.. 120 HOOFDSTUK XI. UITZENDARBEID... 123 1. Welk loon moet een uitzendkracht verdienen?... 123 2. Hoe weet men hoeveel uitzendkrachten er in de onderneming tewerkgesteld worden?... 123 HOOFDSTUK XII. SOCIALE DOCUMENTEN... 125 1. De arbeidsovereenkomst... 125 2. Het arbeidsreglement... 125 3. De loonfiche... 126 4. De individuele rekening, fiscale fiche 281.10... 126 5. Op het einde van de arbeidsovereenkomst... 127 HOOFDSTUK XIII. MAATREGELEN FRAUDEBESTRIJDING... 129 1. Werkmelding... 129 2. Verplichting tot inhouding op facturen... 130 3. Hoofdelijke aansprakelijkheid voor de betaling van sociale en fiscale schulden... 130 4. Hoofdelijke aansprakelijkheid op het vlak van de lonen... 131 5. Aanwezigheidsregistratie... 131 BIJLAGEN: BEDRAGEN... 133 Inhoudstafel Versie september 2017 2
VOORWOORD In deze brochure vind je heel wat informatie rond de reglementering die van toepassing is in de schoonmaaksector. De brochure werd begin juli 2017 bijgewerkt. De regels die in deze brochure worden beschreven, zijn op die periode van toepassing. De sectorale of wetswijzigingen na deze periode zijn dus niet opgenomen in deze brochure. Om op de hoogte te blijven van veranderingen op interprofessioneel niveau, kan je de ACVpublicaties lezen, zoals het tijdschrift Vakbeweging. Over veranderingen in de sector kom je meer te weten in de Info Flash, die meestal in januari en juli verschijnen. De bedragen in deze brochure worden regelmatig geïndexeerd. Deze bedragen vind je voortaan achteraan deze brochure. Deze bijlagen kan je dan vervangen als er een indexering plaatsvindt. Zo blijft de brochure steeds geactualiseerd. Voorwoord Versie september 2017 3
ONZE SECRETARIATEN STEEDS TOT UW DIENST AALST Hopmarkt 45 9300 AALST 053 73 45 38 ANTWERPEN Frankrijklei 146 2000 ANTWERPEN 03 222 70 70 BRUGGE Oude Burg 17 8000 BRUGGE 050 44 41 61 BRUSSEL Grisarstraat 44 1070 ANDERLECHT 02 500 28 80 GENT Poel 7 9000 GENT 09 265 43 41 IEPER St.-Jacobsstraat 34 8900 IEPER 059 34 26 36 KORTRIJK P. Kennedypark 16D 8500 KORTRIJK 056 23 55 55 LEUVEN Martelarenlaan 8 3010 KESSEL-LO 016 21 94 60 LIMBURG Mgr. Broekxplein 6 3500 HASSELT 011 29 09 52 MECHELEN Onder den Toren 4A 2800 MECHELEN 015 71 85 50 OOSTENDE Dr. L. Colensstraat 7 8400 OOSTENDE 059 55 25 57 ROESELARE H. Horriestraat 31 8800 ROESELARE 051 26 55 22 TURNHOUT Korte Begijnenstraat 20 2300 TURNHOUT 014 44 61 45 SINT-NIKLAAS H. Heymanplein 7 9100 ST.-NIKLAAS 03 765 23 50 NATIONAAL SECRETARIAAT Kartuizersstraat 70 1000 BRUSSEL 02 500 28 11 Onze secretariaten Versie september 2017 4
HOOFDSTUK I. ACV EN PARITAIR COMITÉ 121 1. ACV Voeding en Diensten: even voorstellen 1.1. Wie zijn wij? ACV Voeding en Diensten is één van de vakcentrales van het ACV (Algemeen Christelijk Vakverbond), de vakbond nummer 1 van België. Wij verdedigen de belangen van de werknemers uit een hele reeks industriële, dienstverlenende en non-profit sectoren. 1.2. Welke diensten biedt ACV? Leden van ACV Voeding en Diensten kunnen rekenen op een brede waaier aan diensten die het ACV aanbiedt. Daarvoor kunnen zij terecht: bij de ACV-militanten in hun onderneming; op één van de plaatselijke secretariaten van ACV Voeding en Diensten; op één van de ACV-dienstencentra in de buurt. Verliest men zijn werk of wordt men tijdelijk werkloos? Het ACV maakt de leden wegwijs in de werkloosheidsreglementering. Wij schrijven hen in als werkloze, maken het dossier op en lichten hen in over de reglementen. En natuurlijk zorgen wij ervoor dat de werkloosheidsvergoedingen netjes op tijd worden uitbetaald. Als er problemen zijn met de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening verdedigen wij hun zaak. Maar ook met vragen rond kinderbijslag, vakantiegeld, arbeidsongevallen of beroepsziekten kunnen onze leden bij ons terecht. In heel wat bedrijfstakken worden aanvullende voordelen toegekend aan werknemers. Die worden niet uitbetaald door de werkgever zelf maar door de vakbonden, vanuit een sectorfonds. Bij het ACV kan men rekenen op een snelle en correcte uitbetaling van deze vergoedingen. 1.3. Problemen op het werk? Eén op de tien van onze leden doet op zijn minst één maal per jaar een beroep op onze diensten. Dankzij de tussenkomst van het ACV recupereren zij in heel wat gevallen aanzienlijke bedragen aan loon of behouden zij hun werk. Onze leden kunnen bij ons terecht voor raad en advies. Indien gewenst, contacteren wij de werkgever om tot een correcte oplossing te komen. En als dat niet lukt, kunnen wij de zaak voor de rechtbank brengen. Onze leden kunnen daarbij rekenen op gratis bijstand door onze juridische diensten. Zo kunnen zij zonder hoge advocaatkosten hun rechten laten verdedigen. Hoofdstuk I Het ACV en het paritair comité voor de schoonmaak Versie september 2017 5
1.4. Belangenverdediging Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector Als vakbond komen wij op voor de rechten van de werknemers. Rechtvaardige belastingen, een sterke sociale zekerheid, voldoende werk en hogere lonen. Daar gaat het ACV voor. Ongeacht waar men werkt, verdedigt het ACV de belangen van de werknemers bij werkgevers en overheid. Maar ook in de sectoren en de ondernemingen verbeteren wij de rechten van de werknemers. 1.5. Informatie Werken roept vragen op. Hoeveel moet ik verdienen? Wanneer kan ik vakantie nemen? Heb ik recht op brugpensioen? Ik wil het wat kalmer aan doen. Heb ik recht op tijdkrediet? Over al deze onderwerpen geeft het ACV en ACV Voeding en Diensten tal van publicaties uit. Zo is men op de hoogte van al zijn rechten. Want een geïnformeerd werknemer is er twee waard. Je kan deze publicaties raadplegen of bestellen op de website van het ACV (www.acvonline.be) en op de website van ACV Voeding en Diensten (www.acv-voeding-diensten.be). Je vindt er ook heel wat informatie over de acties en campagnes van het ACV en ACV Voeding en Diensten. 2. Het paritair comité voor de schoonmaak 2.1. Wat is een paritair comité? Een paritair comité (PC) is een officieel orgaan binnen de Federale Overheidsdienst (FOD), Werkgelegenheid, Arbeid en Sociaal Overleg. In het paritair comité zetelen evenveel vertegenwoordigers van de werkgevers als van de vakbonden. Elk paritair comité is bevoegd voor één bepaalde sector. In deze brochure vind je informatie over de akkoorden die zijn afgesloten in het paritair comité voor de Schoonmaak. Dit comité draagt het nummer 121. Dit nummer wordt vaak vermeld op de sociale documenten die je ontvangt van je werkgever (loonfiche, arbeidsreglement,... voor meer informatie over de sociale documenten, zie p. 125 en volgende). 2.2. Wat is een collectieve arbeidsovereenkomst of cao? Binnen het paritair comité 121, sluiten werkgevers en vakbonden akkoorden af die worden toegepast op de hele sector. Deze akkoorden worden collectieve arbeidsovereenkomsten (of cao s) genoemd. Zij zijn het resultaat van (soms moeilijke) onderhandelingen tussen ACV Voeding en Diensten en de Algemene Belgische Schoonmaakunie (ABSU), de organisatie van de werkgevers uit de sector. In de sectorale cao s worden onder meer de loon- en arbeidsvoorwaarden vastgelegd. Wanneer een sectorale cao bindend verklaard wordt door een Koninklijk Besluit, dan geldt zij voor ALLE werknemers die in een bepaalde sector tewerkgesteld zijn, zowel in de grote als in de kleine ondernemingen. Hoofdstuk I Het ACV en het paritair comité voor de schoonmaak Versie september 2017 6
2.3. Welke ondernemingen vallen onder het paritair comité voor de schoonmaak (PC 121)? Elke onderneming die als hoofdactiviteit heeft: het uitvoeren van schoonmaakactiviteiten (zonder herstellingen) en/of ontsmettingsactiviteiten Bijvoorbeeld: - binnen- of buitenschoonmaak van gebouwen; - behandeling van alle soorten vloeren, parketvloeren, beton, binnenmuurbekledingen; - schoorsteenvegen; - ruiten wassen; - wassen van rollend materieel; - het verwijderen van graffiti; - ontsmetting van lokalen en ontstoffen van de binnenzijde van gebouwen; - rattenverdelging; - onderhoud van drankinstallaties; - uitbaten van zwembaden met uitsluiting van de activiteiten die onder andere paritaire comités vallen; - uitbaten van baden, douches en toiletten; - verbranden van huisvuil. Elke onderneming die als hoofdactiviteit heeft: het ophalen, het in ontvangst nemen en het wegbrengen van afval (huishoudelijk afval en ander afval dat geen economische waarde heeft) tot het lospunt; het behandelen en/of vernietigen van afval (huishoudelijk afval en ander afval dat geen economische waarde heeft); het beheer van de overlaadstations Opmerking: Droogkuisbedrijven en wasserijen vallen niet onder het paritair comité 121. 3. Het ACV in uw onderneming De militanten van het ACV zijn aanwezig in talrijke ondernemingen. Ze maken deel uit van de vakbondsafvaardiging, de ondernemingsraad en/of het comité voor preventie en bescherming op het werk. Deze collega s komen op voor de veiligheid en gezondheid op het werk, zorgen voor informatie over de economische toestand van de onderneming en onderhandelen met de werkgever over lonen en arbeidsvoorwaarden. Onze militanten kunnen rekenen op de ondersteuning van deskundigen uit het ACV en krijgen over al deze onderwerpen een uitgebreide opleiding. Voor meer informatie, raadpleeg hoofdstuk X over de overlegorganen in de onderneming. Hoofdstuk I Het ACV en het paritair comité voor de schoonmaak Versie september 2017 7
Hoofdstuk I Het ACV en het paritair comité voor de schoonmaak Versie september 2017 8
HOOFDSTUK II. LONEN, PREMIES EN VERGOEDINGEN 1. Functieclassificatie Het personeel van de schoonmaak- en ontsmettingsondernemingen wordt onderverdeeld in categorieën en subcategorieën. Tot welke categorie of subcategorie een arbeider behoort hangt af van de aard van de uitgevoerde werken, de plaats waar de werken worden uitgevoerd, de beroepsbekwaamheid en de gebruikte machines en producten. Voor elke categorie wordt een minimumloon bepaald (zie hoofdstuk II, punt 2. Lonen). 1.1. Categorie 1 Categorie 1A: Gewone schoonmaak Welke arbeiders behoren tot categorie 1A? Arbeiders die volgende activiteiten hebben: schoonmaak van kantoren; schoonmaak van laboratoria (bijvoorbeeld taallabo s); De schoonmaak van laboratoria met bijzondere kenmerken valt onder categorie 1B. schoonmaak van kinderdagverblijven; schoonmaak van scholen; schoonmaak van winkels; schoonmaak van privéwoningen; schoonmaak van hotelkamers; schoonmaak van schouwburgen; schoonmaak van administratieve kantoren en wachtzalen van algemene, gespecialiseerde, psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische verzorgingstehuizen en dierenklinieken; De schoonmaak van andere delen van deze gebouwen valt onder categorie 1B. schoonmaak van voorzieningen voor bejaarden (enkel de niet-gemedicaliseerde instellingen voor verzorging van de derde leeftijd): woningen, serviceflats, woningcomplexen met dienstverlening, rusthuizen (enkel Katzschaal O en A), dagcentra, nachtcentra; De schoonmaak van gemedicaliseerde instellingen voor verzorging van de derde leeftijd valt onder categorie 1B. schoonmaak van de buitenzijde van bureauapparaten (bijvoorbeeld scherm, klavier); De interne reiniging valt onder categorie 5. de afwas doen; schoonmaak van refters in scholen; schoonmaak van keukens valt onder 1B. Wordt er slechts occasioneel gekookt of worden er slechts voedingswaren opgewarmd, dan geldt categorie 1A; Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 9
schoonmaak van parkings; verwijderen en sorteren van afval op de werven van klassieke schoonmaak. Opmerking: Operatoren van schrobmachines behoren tot categorie 1A. De arbeidsplaats van deze arbeiders kan wel aanleiding geven tot een andere categorie. Categorie 1B: Schoonmaak met bijkomende moeilijkheid Welke arbeiders behoren tot categorie 1B? Arbeiders die volgende activiteiten hebben: schoonmaak van werkplaatsen; schoonmaak van productiehallen; schoonmaak van lokalen die vochtig zijn, van nature stoffig, vettig of olieachtig zijn; hoofdzakelijk schoonmaak van sanitaire ruimtes; De arbeider moet meer dan 50% van de arbeidstijd per werkpost sanitaire ruimtes schoonmaken. shamponeren van tapijten (niet de droge methode); kristallisatie ; strippen van vloeren (= verwijderen van beschermlagen); reinigen van plafonds; schoonmaken van alle ruimtes in algemene, gespecialiseerde en psychiatrische ziekenhuizen, psychiatrische verzorgingstehuizen (dus ook de kamers) en dierenklinieken. De schoonmaak van administratieve kantoren en wachtzalen valt onder categorie 1A; schoonmaak voorzieningen voor bejaarden (enkel de gemedicaliseerde instellingen): rust- en verzorgingstehuizen (RVT) met permanente verzorging (Katzschaal B en C), acute verzorging, instellingen met geriatriebedden en V-bedden; De schoonmaak van niet-gemedicaliseerde instellingen voor verzorging van de derde leeftijd valt onder categorie 1A. schoonmaak in de centra voor daklozen; schoonmaak in gesloten centra voor illegalen; schoonmaak van laboratoria die bijzondere kenmerken vertonen (bijvoorbeeld laboratoria voor aidsonderzoek, biologische laboratoria met besmettingsrisico); De schoonmaak van de gewone laboratoria valt onder categorie 1A. schoonmaak van benzinepompen; werken in containerparken; schoonmaak van proefdierenverblijven; verwijderen van graffiti; schoonmaak van keukens valt onder 1B. Wordt er slechts occasioneel gekookt of worden er slechts voedingswaren opgewarmd, dan geldt categorie 1A. washroom-medewerker Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 10
Categorie 1C: Schoonmaak metro, premetro, automontagehallen (buiten productie) en carrosserieateliers (buiten productie) Welke arbeiders behoren tot categorie 1C? arbeiders belast met de reiniging van metro, premetro, maar ook stelplaatsen en installaties die hiervan afhangen De schoonmaak van de administratieve kantoren valt onder categorie 1A. Opmerking: Voor de metro en premetro werden een aantal speciale werken bepaald die recht geven op een hoger loon of een premie. Het gaat om volgende werken: Uitkuisen van sterfputten: categorie 1C + premie voor ongezond werk Reiniging van valse plafonds: categorie 3B Reiniging van metalen bekledingen: categorie 3B Voorwaarden: de werkhoogte is meer dan 2 m en er wordt gebruik gemaakt van ladders, stellingen, Ruiten wassen: categorie 4 Nachtarbeid tijdens een stroomonderbreking: categorie 1C + nachtpremie met een forfait van 7,4 uur per prestatie Spoedtussenkomsten en overuren: Tussen 6 u en 22u: de overuren worden vergoed zoals voorzien in de cao (zie Hoofdstuk II, punt 3.) Tussen 22 u en 6 u: de overuren worden vergoed zoals voorzien in de cao (zie Hoofdstuk II, punt 3.) + forfaitaire startpremie (gekoppeld aan de index) Verwijderen van afval op de sporen van de premetro: categorie 3B arbeiders belast met de reiniging van automontagehallen en carrosserieateliers (buiten productie) Wanneer de activiteiten gebeuren tijdens de productie hebben de arbeiders recht op categorie 1D. Categorie 1D: Schoonmaak automontagehallen en carrosserieateliers (tijdens de productie) Welke arbeiders behoren tot categorie 1D? Arbeiders belast met de reiniging van automontagehallen en carrosserieateliers, wanneer het reinigingswerk wordt uitgevoerd tijdens de productie in de autofabriek. Wanneer de activiteiten gebeuren buiten de productie hebben de arbeiders recht op categorie 1C. 1.2. Categorie 2 Categorie 2A: Schoonmaak met halfzware inspanning Welke arbeiders behoren tot categorie 2A? arbeiders die bij het schoonmaken van lokalen - omwille van de aard van het werk, het gebruikte gereedschap, het materiaal en machines - een zwaardere lichamelijke inspanning leveren dan de arbeiders die behoren tot de categorieën 1A, 1B, 1C en 1D (bijvoorbeeld de interne schoonmaak van industriële dampkappen, ovens en diepvriezers) Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 11
arbeiders die met een hogedrukreiniger schoonmaken in slacht- en uitsnijzalen en zones waar ontbeend wordt, waar darmen verwerkt worden, enz. en die hierbij aangepaste beschermingskledij dragen arbeiders die na een ramp boedelstukken verwijderen of na een brand of overstroming installaties en machines beschermen en bluswater afpompen Opmerking: als er bij de schoonmaak gebruik wordt gemaakt van hoge drukreinigers (type Kärcher), dan mag het vermogen hiervan niet hoger zijn dan 10 KW en de geproduceerde druk niet hoger dan 250 bar. Ligt het vermogen of de druk toch hoger dan behoort deze functie tot de industriële reiniging (categorie 8) Categorie 2B: Schoonmaak van spoorwagons, bussen en vliegtuigen (binnenkant) Welke arbeiders behoren tot categorie 2B? arbeiders die de binnenkant van bussen, vliegtuigen, spoorwagons, (pre)metrostellen schoonmaken HST-werplaatsen Categorie 2C: Schoonmaak van spoorwagons, (pre)metrostellen, bussen en vliegtuigen (buitenkant) Welke arbeiders behoren tot categorie 2C? arbeiders die buiten werken en de buitenkant van spoorwagons, bussen en vliegtuigen schoonmaken Categorie 2D: Ontvetten, reinigen en ontsmetten van nieuwe voertuigen Welke arbeiders behoren tot categorie 2D? arbeiders belast met het ontvetten, reinigen en ontsmetten van nieuwe voertuigen Categorie 2E: Personeel voor het ontsmetten Welke arbeiders behoren tot categorie 2E? arbeiders die ontsmetten rattenverdelgers washroom-medewerker Categorie 2F: Reiniging van IBC-containers en vaten in PE Welke arbeiders behoren tot categorie 2F? arbeiders die IBC-containers en vaten in PE schoonmaken Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 12
1.3. Categorie 3 Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector Categorie 3A: Ophalen van huisvuil Welke arbeiders behoren tot categorie 3A? arbeiders die huishoudelijk, selectief afval (bijvoorbeeld papier, karton, organisch afval, PMD (plastiek, metaal, drankverpakkingen, grof huisvuil, enz. ) ophalen arbeiders die riolen, septische putten en reservoirs ledigen en reinigen Categorie 3B: Schoonmaak met halfzware inspanning in industriële panden Welke arbeiders behoren tot categorie 3B? arbeiders die in de hoogovens, ferrometaalwalserijen, gieterijen, sommige hallen in de zware industrie, ( ) schoonmaken Arbeiders die de kantoren, sanitaire ruimtes, vergaderzalen van industriële panden schoonmaken vallen niet onder deze categorie. Categorie 3C: Bestuurder vuilniswagen, schoonmaker van straten en pleinen (met een voertuig) en laders en lossers van mobiele sanitaire installaties Welke arbeiders behoren tot categorie 3C? bestuurders van voertuigen voor het ophalen van huishoudelijk afval, selectief afval (bijvoorbeeld papier, karton, organisch afval, PMD, grof huisvuil, enz) chauffeur-lader belast met het deur aan deur ophalen van huishoudelijk en selectief afval zoals papier, karton, organisch afval, PMD, grof huisvuil, enz. arbeiders die openbare straten en pleinen met behulp van een voertuig schoonmaken. arbeiders die mobiele sanitaire installaties plaatsen en verwijderen Deze arbeiders hebben ook recht op een premie voor vuil en ongezond werk (zie hoofdstuk II, punt 3.). Categorie 3D: Bestuurder-mecanicien vuilniswagen Welke arbeiders behoren tot categorie 3D? bestuurder-mecaniciens van vuilniswagens die vast of vloeibaar afval ophalen en/of vervoeren De bestuurder-mecanicien moet in staat zijn om onderhoud en herstellingen uit te voeren op het de chassiscabine, de automechaniek de compacteringssystemen, alle opbouwsystemen voor afvoer, laden en lossen en de pomp- en leidingsystemen. Categorie 3E: Bestuurder bull-verdichter Welke arbeiders behoren tot categorie 3E? bestuurders van bull-verdichters voorzien van 4 wielen met weerhaken (bijvoorbeeld machine type Trashmaster) op stortplaatsen voor huisvuil Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 13
1.4. Categorie 4: Geschoolde ruitenwasser Welke arbeiders behoren tot categorie 4? Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector Geschoolde arbeiders die ruiten, koepels, ramen, gordijnmuren, verlichtingstoestellen, muren, zolderingen, enz. schoonmaken Om tot deze categorie te behoren moet de arbeider veelvuldig gebruik maken van materiaal zoals ladders, bruggen en loopplanken Opmerking : de kwalificatie van geschoolde ruitenwasser wordt pas verkregen na een opleidingsperiode van 9 maanden. Tijdens de opleidingsperiode (die wordt gesubsidieerd door het Opleidingscentrum van de Schoonmaak) ontvangt de leerling het loon van categorie 1A. Na een geslaagde opleiding en tot 11 maanden anciënniteit ontvangt de arbeider het loon volgens categorie 4B, van 12 tot 17 maanden anciënniteit categorie 4C en vanaf 18 maanden anciënniteit categorie 4D. Hoe wordt de categorie 4 verder onderverdeeld? Categorie 4A: 0 tot 7 maanden anciënniteit in het beroep van ruitenwasser Categorie 4B: 8 tot 11 maanden anciënniteit in het beroep van ruitenwasser Categorie 4C: 12 tot 17 maanden anciënniteit in het beroep van ruitenwasser Categorie 4D: 18 maanden en meer anciënniteit in het beroep van ruitenwasser 1.5. Categorie 5: Vaklui Welke arbeiders behoren tot categorie 5? Arbeiders die door een schoonmaak- of ontsmettingsonderneming tewerkgesteld worden en die een functie uitoefenen die niet onder de andere categorieën van de functieclassificatie van de sector van de schoonmaak valt (bijvoorbeeld een schilder). Behoren ook tot categorie 5: bestuurders van een Clark; bestuurders van hoogwerkers; bestuurders van een Bobcat. Hoeveel bedraagt het minimumloon van vaklui? Het loon van vaklui moet minstens overeenstemmen met het loon dat ze zouden verdienen als ze hun functie zouden uitoefenen in de sector waar de functie normaal toebehoort (bv een schilder moet minstens het minimumloon verdienen van een schilder in de bouwsector). Het loon van vaklui mag in geen geval lager zijn dan het loon van categorie 1A van de schoonmaaksector. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 14
Hoeveel bedraagt het minimumloon van een chauffeur? Chauffeurs die uitsluitend instaan voor het vervoer van personeel moeten minstens het minimumloon van categorie 1A + 0,25 verdienen. Als er op 30 april 1991 voor deze arbeiders reeds gunstigere voorwaarden bestonden, dan blijven die behouden. 1.6. Categorie 6: Carwash Welke arbeiders behoren tot categorie 6? arbeiders die in een carwash tewerkgesteld zijn 1.7. Categorie 7: Schoorsteenvegers Hoe wordt categorie 7 verder onderverdeeld? Categorie 7A: Categorie 7B: Categorie 7C: Categorie 7D: 0 tot 8 maanden anciënniteit als schoorsteenveger 9 tot 16 maanden anciënniteit als schoorsteenveger 17 tot 24 maanden anciënniteit als schoorsteenveger 25 maanden of meer anciënniteit als schoorsteenveger 1.8. Categorie 8: Industriële reiniging Welke arbeiders behoren tot categorie 8? arbeiders die geen vakopleiding in de industriële reiniging hebben genoten. Onder vakopleiding in de industriële reiniging wordt er verstaan: hoge drukspuiter of drukvacuümmachinst, safety unit operator of chemisch reiniger. Ten vroegste na 6 maanden, ten laatste na 12 maanden anciënniteit vallen deze arbeiders automatisch onder de categorie 8A. Wat is industriële reiniging? Het reinigen, onderhouden en behandelen van installaties, reservoirs, leidingen, rioleringen, putten, afscheiders, wegen, tunnels, voertuigen, schepen, industriële installaties en gebouwen. De werkzaamheden aan bovenvermelde installaties of infrastructuur kunnen omvatten: het verwijderen van de daaruit voortgekomen afvalstoffen; het slopen en/of weer aanbrengen van bekleding of isolatiemateriaal (behalve asbest); oppervlaktebehandeling door middel van mechanische technieken; het testen van de druk in leidingen en installaties; interventies bij milieurampen, inclusief het behandelen van oppervlaktewater; het filterpersen of draineren van slib en vloeistoffen; interventies in besloten ruimtes waaronder het product- en gasvrij maken van risicohoudende omgevingen; het koudsnijden van staal, beton, door middel van hogedruktechnieken; Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 15
katalysator- en andere productwissels, d.w.z. het al dan niet in inerte atmosfeer ledigen, behandelen en terug laden van inwendige vullingen van toestellen in de industrie; het verplaatsen en manipuleren van diverse granulaten of vloeistoffen door middel van druk/vacuümtechnieken. Welk materiaal wordt gebruikt voor de industriële reiniging? Voor de industriële reiniging wordt er gebruik gemaakt van zwaar industrieel materiaal behalve bij voorbereidende en/of bijkomstige werken. Onder zwaar industrieel materiaal wordt verstaan: 2. mobiele en van een citerne voorziene zuiginstallaties voor het opzuigen en lossen van vaste of vloeibare stoffen; 3. gemotoriseerde hogedrukinstallaties met een vermogen van meer dan 10 kw en/of die een druk van meer dan 250 bar produceren; 4. installaties voor chemisch technische reiniging; 5. safety units, kraan- en containerwagens en andere gemotoriseerde units met een vermogen van meer dan 10 kw voor het uitvoeren van de bovenvermelde werkzaamheden; 6. pneumatisch materieel. Welke vorming is vereist voor de industriële reiniging? Voor het uitvoeren van werkzaamheden in de industriële reiniging zijn het slagen voor de opleiding basisveiligheid VCA binnen de door de VCA-norm gestelde termijn alsook het slagen voor de door de klant georganiseerde veiligheidsintroductieproef voor toegang tot de werf een minimumvereiste. Categorie 8: Handlanger zonder vakopleiding in de industriële reiniging Welke arbeiders behoren tot categorie 8? arbeiders die geen vakopleiding in de industriële reiniging hebben genoten. Onder vakopleiding in de industriële reiniging wordt er verstaan: hoge drukspuiter of drukvacuümmachinst, safety unit operator of chemisch reiniger. Ten vroegste na 6 maanden, ten laatste na 12 maanden anciënniteit vallen deze arbeiders automatisch onder de categorie 8A. Categorie 8A: Handlanger Welke arbeiders behoren tot categorie 8A? arbeiders die helpen bij alle handelingen voor, tijdens of na de taken van industriële reiniging. Zij rijden niet met zwaar materieel. Zij rijden en bedienen de machines niet. Soms werken zij wel met spuit- of zuigkoppen die door iemand anders werden afgesteld. De arbeiders van categorie 8 A kunnen na het bereiken van de vereiste bekwaamheid of na scholing doorgroeien tot de categorie 8B en dit in functie van de mogelijkheden binnen de onderneming waar zij werken. Onderhandelingen hierover moeten worden gevoerd door de syndicale afvaardiging of bij het ontbreken hiervan door de bevoegde gewestelijke vakbondssecretarissen. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 16
Categorie 8B: Tweede operator Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector 8B: tweede operator zonder rijbewijs C Arbeiders die helpen bij alle handelingen voor, tijdens of na de taken van industriële reiniging. Zij rijden niet met zwaar materieel. Zij besturen de machines niet. Soms bedienen zij de machines. Opmerking: Als een arbeider, die behoort tot categorie 8B een rijbewijs C wenst te behalen, dient de werkgever hem daartoe de mogelijkheid te bieden. 8B1: Is in het bezit van een rijbewijs C. Moet werken met rijdend materiaal. Na 6 maanden effectieve anciënniteit in categorie 8B1 in hetzelfde bedrijf gaat men automatisch over naar categorie 8B2 8B2: Heeft 6 maanden effectieve anciënniteit in categorie 8B1. Na 6 maanden effectieve anciënniteit in 8B2 in hetzelfde bedrijf gaat men automatisch over naar categorie 8B3. 8B3: Heeft 6 maanden effectieve anciënniteit in categorie 8B2. Na 12 maanden effectieve anciënniteit in 8B3 in hetzelfde bedrijf gaat men automatisch over naar categorie 8B4. 8B4: Heeft 12 maanden effectieve anciënniteit in categorie 8B3 Operatoren die gedurende 5 jaar de functie 8B4 hebben uitgeoefend en die met succes de gespecialiseerde cursussen, zowel op technisch vlak als op het vlak van veiligheid gevolgd hebben, gaan automatisch over naar categorie 8C. Opmerking: Elke operator 8B4 zal op zijn verzoek een opleiding krijgen die hem de bekwaamheid verstrekt om op zelfstandige manier werken te kunnen uitvoeren en/of af te maken. Categorie 8C: Meewerkende eerste operator Is in het bezit van een rijbewijs C en E met ADR-attest, heeft een effectieve minimumervaring van drie jaar in de functie 8B4. Beschikt bijgevolg over de algemene kennis van de verschillende reinigingstechnieken en heeft met succes de gespecialiseerde cursussen gevolgd, zowel op technisch vlak als op het vlak van de veiligheid. Categorie 8D : Magazijnier Personeel belast met het beheer van een magazijn, de controle en beheer van de voorraad, het in ontvangst nemen, uitgeven, administratie en eerstelijnsonderhoud van goederen, materiaal en materieel. Categorie 8E : Garagepersoneel Personeel belast met het onderhoud, het herstellen, de opbouw en de depannage van materiaal en materieel voor het uitvoeren van werken van industriële reiniging (personenwagens, vrachtwagens, fietsen, dumpers, graaf/laadcombinaties, bouwmaterieel, hoge druk units, combi- en vacuümwagens, tankwagens, pompen, ademluchtunits,...). Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 17
1.9. Categorie 9: Vuilverbrandingsovens Categorie 9A: Handlanger Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector arbeiders die eenvoudige taken uitvoeren. Deze taken vereisen geen beroepskennis Bijvoorbeeld: schoonmaak van lokalen van de fabriek zoals de loshal, stoomketelhal, slakkenhal, administratieve lokalen, hulp aan technici van de onderhoudsploeg, verven van apparaten en buizen, grondwerken Categorie 9B: Niet-gespecialiseerde arbeider arbeiders die na een korte vormingsperiode in staat zijn om eenvoudig en repetitief werk uit te voeren Bijvoorbeeld: besturen van toestellen zoals mechanische borstels, vervoertoestellen voor zware voorwerpen, besturen van het schaarmechanisme, besturen van voertuigen binnen de fabriek, hulp aan technici van de onderhoudsploeg, onderhoud van de omgeving van de fabriek (wegen, grasperken, ), bediening van huisafval losbruggen (rolbruggen) zonder hun onderhoud Categorie 9C: Gespecialiseerde arbeider arbeiders die na een lange vormingsperiode, gedeeltelijk het beroep met rendement uitoefenen en taken uitvoeren die specifieke kennis en aangepaste vaardigheden vereisen. Bijvoorbeeld: hulpmecanicien en hulpelektricien, arbeider verantwoordelijk voor het toezicht, de bedrijfsvoering en het onderhoud van de waterbehandelingspost (onder leiding van het ondernemingshoofd), bestuurder van toestellen, bediening van huisafval losbruggen (rolbruggen) en het eenvoudig mechanisch onderhoud ervan, arbeider die toezicht- en controleronden uitvoert. Categorie 9D: Geschoolde arbeider arbeiders die onder de leiding het beroep met rendement uitoefenen en werken uitvoeren die initiatief en vaardigheid vereisen. Bijvoorbeeld: een arbeider belast met het onderhoud van de elektromechanische installaties van de fabriek, een arbeider die instaat voor het onderhoud van elektrische installaties van de fabriek, een arbeider die verantwoordelijk is voor herstellingswerken in de werkplaats, die stukken kan fabriceren of reproduceren en laswerken uitvoeren. Categorie 9E: Hooggeschoolde arbeider arbeiders die op basis van algemene richtlijnen en aanwijzingen opgenomen in plannen, lastenboek, op een zelfstandige wijze met initiatief, vaardigheid en rendement werken. Zij moeten richtlijnen kunnen geven en het werk kunnen controleren dat door de arbeiders van de categorieën 9A, 9B, 9C en 9D werd uitgevoerd. Bijvoorbeeld: geschoolde arbeider in regeltechnieken en automatisatie, een arbeider die elk type van elektrische kring kan identificeren, herstellen en wijzigen Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 18
1.10. Categorie 10: Stortplaatsen Categorie 10A: Handlanger Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector arbeiders die eenvoudige taken uitvoeren. Deze taken vereisen geen beroepskennis Bijvoorbeeld: schoonmaak van lokalen, sites en hun apparatuur, hulp aan technici in het kader van de beheers- en onderhoudswerken, gebruik van materiaal voor het aanleggen van terreinen en voor de bedekking van het afval, hulp aan operatoren in het kader van het schoonmaken en het onderhouden van het werfmateriaal, onderhoud van de omgeving (Bijvoorbeeld wegen, grasperken, ) Categorie 10B: Gespecialiseerde handlanger arbeiders die na een korte vormingsperiode in staat zijn om eenvoudig en repetitief werk uit te voeren Bijvoorbeeld: schoonmaak van lokalen, sites en hun apparatuur, hulp aan technici in het kader van de beheers- en onderhoudswerken, gebruik van materiaal voor het aanleggen van terreinen en voor de bedekking van het afval, hulp aan operatoren in het kader van het schoonmaken en het onderhouden van het werfmateriaal, onderhoud van de omgeving (Bijvoorbeeld wegen, grasperken, ), besturen van machines voor het verplaatsen van materiaal of van afval (Bijvoorbeeld tractor met laadbak of tank), bestuurder van lichte samenperstoestellen (< 18 ton), onderhoud van het eerste niveau van deze machines, hulp aan technici Categorie 10C: Gespecialiseerde arbeider arbeiders die na een lange opleidingsperiode, het beroep met rendement uitoefenen en taken uitvoeren die specifieke kennis en aangepaste vaardigheden vereisen. Bijvoorbeeld: hulp-elektromecanicien, hulpmecanicien of hulpelektricien, een arbeider die de bewaking en de supervisie- en controlerondes uitvoert. Categorie 10D: Operator van toestellen arbeiders die na een lange opleidingsperiode, het beroep met rendement uitoefenen en taken uitvoeren die specifieke kennis en aangepaste vaardigheden vereisen. Bijvoorbeeld: bestuurder van machines voor het samenpersen van afval, het aanleggen van terreinen in taluds of in ophopingen (hydraulische schepper) of machines die op een werf worden gebruikt, de schoonmaak en onderhoud van alle machines die op een werf gebruikt worden, hulp aan onderhoudstechnici voor alle machines die op een werf gebruikt worden, het gebruik van materiaal voor het aanleggen van de sites en de bedekking van afval. Categorie 10E: Geschoolde arbeider arbeiders die onder de leiding het beroep met rendement uitoefenen en werken uitvoeren die initiatief en vaardigheid vereisen. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 19
Bijvoorbeeld: een onderhoudstechnicus van de elektromechanische uitrusting van de sites, een technicus die technische installaties bestuurt en onderhoudt, een technicus die instaat voor de bewaking en de supervisie- en controlerondes uitvoert Categorie 10F: Hooggeschoolde arbeider arbeiders die op basis van algemene richtlijnen en aanwijzingen opgenomen in plannen, lastenboek, op een zelfstandige wijze met initiatief, vaardigheid en rendement werken. Zij moeten richtlijnen kunnen geven en het werk kunnen controleren dat door de arbeiders van de categorieën 10A, 10B, 10C en 10D en 10E wordt uitgevoerd. Bijvoorbeeld: geschoolde arbeider in regeltechnieken en automatisatie, een arbeider die elk type van elektrische kring kan identificeren, herstellen en wijzigen. 2. Lonen 2.1. Minimumlonen in de sector Wat is een minimumloon? Elke arbeider die in de schoonmaaksector werkt moet minstens een bepaald loon (= minimumloon) per gewerkt uur verdienen. Een werkgever mag de arbeider niet minder betalen dan het minimumloon, wel meer. Het minimumloon wordt bepaald aan de hand van de functie (zie hoofdstuk II, punt 1. Functieclassificatie) die de arbeider uitoefent. Hoeveel bedraagt het minimumloon van een arbeider die per uur wordt betaald? De minimumuurlonen werden vastgelegd in juni 2009 en worden sindsdien geïndexeerd. In de sector gebeurt de indexering op twee vaste tijdstippen: op 1 januari en op 1 juli. Op 1 juli 2017, na de indexering, verhogen alle lonen met 0,1411 per uur. De actuele lonen kan je vinden in bijlage I. Hoeveel bedraagt het minimumloon van een arbeider die per stuk wordt betaald? De werkgever moet de arbeider per week voldoende werk verschaffen zodat deze minstens 37 maal het overeenstemmende minimum uurloon en/of het individueel overeengekomen weekloon ontvangt. Stuklonen worden ook geïndexeerd. Hoeveel bedraagt het minimumloon van een ploegchef en een brigadier? Wie is ploegchef? Een ploegchef is een arbeider die een ploeg leidt van minimum 6 personen in categorie 4 of van minimum 10 personen in de andere categorieën. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 20
Hoeveel bedraagt het minimumloon van een ploegchef? Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector De ploegchefs ontvangen een supplement van 10% boven het gewone loon van de arbeiders. Wie is brigadier? Een brigadier is een arbeider die een ploeg leidt van 3 à 5 personen in categorie 4 of van 5 à 9 personen in de andere categorieën. Hoeveel bedraagt het minimumloon van een brigadier? De brigadiers ontvangen een supplement van 5% boven het gewone loon van de arbeiders. 3. Premies, loontoeslagen en vergoedingen 3.1. Premies OPGELET! Voor de werknemers van categorie 9 (vuilverbrandingsovens) dienen de ondernemingsovereenkomsten nagekeken te worden. Hierin kunnen andere bedragen voorzien zijn. Premie voor vuil en ongezond werk Wie heeft recht op deze premie? Alle arbeiders die volgende taken uitvoeren: ophalen van groot en klein huisvuil, ledigen en reinigen van riolen, septische putten en reservoirs (cat. 3A) reiniging van de binnenzijde van industriële ovens (cat. 3B) plaatsen en verwijderen van mobiele sanitaire installaties (cat. 3C) bestuurders van bull-verdichters op stortplaatsen (cat. 3E) opruimen van zolder- en kelderresten (alle categorieën) reinigingswerken in werkplaatsen waar het personeel blootstaat aan het inademen van loodhoudende stoffen, dampen, rook of mist (alle categorieën) reinigingswerken in verfcabines waar het personeel blootstaat aan het inademen van verfdeeltjes, die solventen, chromaten of lood bevatten het sorteren en verwerken van klein medisch besmet afval en van klein chemisch toxisch afval Deze opsomming is zeker niet beperkend. In samenspraak met de werkgever kan de premie ook toegekend worden voor andere werken die ongezond zijn. Werknemers die werken in de industriële reiniging (categorie 8) hebben geen recht op deze premie. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 21
Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. OPGELET! De premie kan niet gecumuleerd worden met de maskerpremie (zie punt hierna). Nucleaire premie Wie heeft recht op deze premie? De arbeiders die werken in de warme of gecontroleerde zones in een radioactieve omgeving. Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. Ploegenpremie Wie heeft recht op deze premie? Arbeiders die werken in: (1) opeenvolgende ploegen (bijvoorbeeld een namiddagploeg lost een ochtendploeg af) EN (2) die geregeld van ploeg wisselen (bijvoorbeeld men werkt eens in de ochtendploeg, dan eens in de avondploeg) Arbeiders die werken in de industriële reiniging (categorie 8) hebben geen recht op deze premie. Bij hen wordt de premie sinds 1 maart 2007 in het uurloon berekend. Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. Maskerpremie Wie heeft recht op deze premie? Arbeiders die tijdens hun werk een volgelaat- en/of een halfgelaatmasker met perslucht of patroonfilters dragen (bijvoorbeeld bij de schoonmaak van verfcabines). Arbeiders die tijdens hun werk een gelaatscherm of een klein stofmasker dragen hebben geen recht op deze premie. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 22
Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. Premie voor nachtarbeid Wat is nachtarbeid? Een arbeider presteert nachtarbeid voor prestaties na 22u en vóór 6u. Voor deze arbeidsuren moet er dus een premie voor nachtarbeid betaald worden. Als de arbeider tussen 22u en 6u minstens 6 uur gewerkt heeft, krijgt hij voor de uren tussen 20u en 22u en tussen 6u en 8u ook een premie voor nachtarbeid. Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. Premie weersomstandigheden Wie heeft recht op deze premie? Een arbeider van categorie 3D die de functie waarneemt van een chauffeur 3C. Hoeveel bedraagt de premie? De premie wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 2. Permanentiepremie Wat is een permanentiepremie? Deze premie wordt toegekend aan een arbeider die bereid is om tijdens het weekend, een brug- of een feestdag de permanentie te verzekeren. Waaruit kan blijken dat een arbeider de permanentie verzekert? Dit kan blijken uit een geschrift en/of het feit dat de arbeider een semafoon (bip) meekrijgt. Wanneer is de premie verschuldigd? In dit kader begint het weekend op vrijdag 18 uur en eindigt het maandagmorgen om 6 uur. Hoeveel bedraagt de premie? Er is een bedrag vastgelegd voor permanentie in het weekend en een ander bedrag voor permanentie op een feest-, brug- of rustdag in de week. De premie wordt geïndexeerd. De actuele bedragen kan je vinden in bijlage 2. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 23
Eindejaarspremie Wanneer heeft een arbeider recht op een eindejaarspremie? Een arbeider heeft recht op een eindejaarspremie als aan 2 voorwaarden voldaan is: (1) in de periode 1 juli van het voorgaande jaar en 30 juni van het jaar waarin de eindejaarspremie wordt betaald (= referteperiode) gewerkt hebben in de schoonmaaksector EN (2) in de periode 1 juli van het voorgaande jaar tot 30 juni van het jaar waarin de eindejaarspremie wordt betaald minstens 60 gewerkte dagen (of gelijkgestelde dagen) in de sector hebben OF minstens 2.220 bruto (voor EP 2016) verdiend hebben in de sector. De loongrens wordt berekend volgens de volgende formule: loon categorie 1A x 3 uur x 60 dagen, afgerond naar het lagere tiental. In geval van indexering van de lonen, zal de loongrens ook verhogen. De 2 e voorwaarde geldt niet voor gepensioneerden, werklozen met bedrijfstoeslag, personen die de toeslag voor oudere werklozen genieten en arbeiders die afgedankt werden om economische redenen en die het jaar voordien recht hadden op een eindejaarspremie. Jonge arbeiders (<21 jaar) die niet voldoen aan de 2 e voorwaarde kunnen hun recht overdragen naar het volgend jaar. Het jaar nadien zal op basis van de 2 referteperiodes nagegaan worden of zij voldoen aan de 2 e voorwaarde. Hoeveel bedraagt de bruto-eindejaarspremie? De bruto eindejaarspremie bedraagt 9% van het brutojaarloon (verdiend in de referteperiode, d.i. de periode van 1 juli van het voorgaande jaar tot 30 juni van het jaar waarin de premie wordt uitbetaald). Het percentage van de eindejaarspremie op de lonen zal op 10,199% worden gebracht enkel en alleen voor het 1 ste en 2 de trimester van 2017. Sinds 1994 worden ziektedagen voor een periode van 1 jaar per ziekte gedeeltelijk (63,158 %) gelijkgesteld aan prestaties. De bevallingsrust wordt ook gelijkgesteld sinds 2014. Deze gelijkstelling zal maximaal 90 dagen per bevallingsrust bedragen, voor zover er reële prestaties waren tijdens de referteperiode van de eindejaarspremie. Alle andere schorsingsgronden van de arbeidsovereenkomst worden niet gelijkgesteld. Eindejaarspremies van minder van 5 worden niet uitbetaald. Hoeveel bedraagt de netto-eindejaarspremie? Op de bruto-eindejaarspremie wordt RSZ en bedrijfsvoorheffing ingehouden: Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 24
RSZ: 13,07% op de bruto eindejaarspremie x 108% Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector Bedrijfsvoorheffing: 27,25% bij belastbare EP tot 500 32,30% bij belastbare EP tussen 500,01 en 650 37,35% bij belastbare EP boven de 650 Voorbeeld: Een arbeider verdiende in de periode van 1 juli tot 30 juni een brutoloon van 5.374,27. Het brutodagloon bedroeg 45,47. De arbeider was in de periode van 1 juli tot 30 juni gedurende 174 dagen ziek. Hoeveel bedraagt de netto eindejaarspremie? Bruto-eindejaarspremie: Brutoloon: 5.374,27 bruto Gelijkgestelde ziektedagen (174 dagen): 4.996,92 bruto (174 (dagen ziekte) x 45,47 (brutodagloon) x 63,158% ) Brutobedrag waarop de eindejaarspremie wordt berekend: 10.371,19 bruto (5.374,27 + 4.996,92) Bruto-eindejaarspremie = 933,4071 (1) (10.371,19 x 9%) Netto-eindejaarspremie: RSZ op de eindejaarspremie: 131,756 (2) (933,4071 (1) x 108% x 13,07%) Bedrijfsvoorheffing op de eindejaarspremie: 299,42 (3) (933,4071 (1) 131,756 (2)) x 37,35% Netto eindejaarspremie: 502,23 (933,4071 (1) 131,756 (2) 299,42 (3)) Hoe wordt de eindejaarspremie uitbetaald? In de loop van de maand december (ten laatste op 15 december) stuurt het Sociaal Fonds een betalingstitel op naar alle arbeiders die recht hebben op een eindejaarspremie. De betalingstitel bestaat uit 3 luiken: Luik 1: bestemd voor het Sociaal Fonds voor de schoonmaak Luik 2: bestemd voor de vakbond Luik 3: bestemd voor de werknemer (= fiche 281.10 voor de fiscale aangifte) De bij het ACV gesyndiceerde arbeiders dienen deze titel (volledig en correct ingevuld, met bankrekeningnummer en handtekening!) in bij hun plaatselijk secretariaat van ACV Voeding en Diensten. Enkel correct ingevulde formulieren kunnen snel worden behandeld. OPGELET! Deze betalingstitel geldt ook voor de syndicale premie. Zie hoofdstuk VIII, p. 107. Berekening van de premies Zie berekening van de toeslagen, p 26. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 25
3.2. Loontoeslagen Wegwijs in de loon- en arbeidsvoorwaarden van de schoonmaaksector Toeslag voor werk op zon- en feestdagen Hoeveel bedraagt de toeslag voor werk op zon- en feestdagen? De toeslag bedraagt 100% van het brutoloon. De arbeider wordt dus dubbel betaald. Daarnaast mogen deze gepresteerde uren op een andere dag gerecupereerd worden. Toeslag voor zaterdagwerk Hoeveel bedraagt de toeslag voor zaterdagwerk? De toeslag bedraagt 25% van het brutoloon. Overuren Er wordt een toeslag betaald voor overuren: - van 50% voor overuren gepresteerd op een gewone dag; - van 100% voor overuren gepresteerd op zon- en feestdagen. Zie hoofdstuk IV, p. 43 voor meer info. Berekening van de toeslagen Voor de berekening van het loon, de toeslagen en premies moet je eerst het verschuldigde loon nemen en er eventueel het loon van de ploegchefs of van de brigadier aan toevoegen. Vervolgens voeg je de premies aan het loon toe. Tot slot verreken je de toeslagen op het totaal van deze optelsom. Vanuit wiskundig oogpunt geeft dit: ((loon + % brigadier/ploegchefs) + premies ) + % toeslagen Voorbeeld: een brigadier van categorie 1A presteert een uur op zaterdagnacht. Dit geeft: 3.3. Vergoedingen Forfaitaire maaltijdvergoeding ((12,4780 + 5%) + 2,3215 ) + 25% = 19,28 Wie heeft recht op een forfaitaire maaltijdvergoeding? Een arbeider die op 1 dag minstens 10 uur heeft gewerkt (pauzes niet inbegrepen) heeft recht op een forfaitaire maaltijdvergoeding. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 26
De vergoeding wordt slechts toegekend wanneer de arbeider via een kasticket aantoont dat een lichte maaltijd aankocht is. Hoeveel bedraagt de vergoeding? Het bedrag dat op het kasticket vermeld staat. Er is een maximum bedrag vastgelegd. Dit bedrag wordt geïndexeerd. Het actuele bedrag kan je vinden in bijlage 4. NIEUW! Specifiek voor de chauffeurs die tewerkgesteld zijn in de industriële reiniging (cat. 8): De chauffeur belast met het vervoer van de vestiging naar de eerste werf en van de laatste werf naar de vestiging heeft recht op 1 onbetaald uur recuperatie per dag. Dit uur telt mee voor de berekening van de maaltijdvergoeding. Hoewel dit in het verleden ook al van toepassing was, is het nu zeer duidelijk in het akkoord opgenomen zodat hier geen discussie meer over is. Voorbeeld: je bent chauffeur en je werkt 9u (zonder pauzes), dan heb je recht op een maaltijdvergoeding! Forfaitaire vergoeding voor overnachting en voedsel Wat is een vergoeding voor overnachting en voedsel? Een werkgever kan een arbeider op een manier tewerkstellen waarbij niet elke avond naar huis kan gegaan worden. De werkgever dient in dit geval de overnachting te betalen en maaltijden aan te bieden. De werkgever kan er ook voor kiezen om een forfaitaire vergoeding te betalen. Hoeveel bedraagt de forfaitaire vergoeding? De bedragen kan je vinden in bijlage 4. Terugbetaling van parkeerkosten Wie heeft recht op de terugbetaling van parkingkosten? Arbeiders die met een bedrijfswagen rijden of zich met de eigen wagen verplaatsen voor het werk hebben recht op de terugbetaling van parkeerkosten die zij in uitvoering van hun werk maken. Wat wordt er terugbetaald? De werkelijk gemaakte kosten worden terugbetaald. Hoe moeten de kosten worden ingediend? Voor de 15 e van de maand moet de arbeider de kosten die de maand voordien gemaakt zijn, met de bewijzen ervan, indienen bij de werkgever. Hoofdstuk II Lonen, premies en vergoedingen Versie september 2017 27