FACTSHEET 10 JAAR PLABEKA TIENJAAR PLABEKA In 2005 is het Platform Bedrijventerreinen en Kantoren (Plabeka) opgericht om te komen tot een doorbraak in de dynamiek van overmaat aan kantorenlocaties en bedrijventerreinen. Dit heeft in 2007 geleid tot concrete regionale bestuurlijke afspraken in om 3,5 miljoen m2 aan kantooroppervlak te schrappen en het oprichten van het Projectbureau. Aanvullend is in 2011 niet alleen afgesproken tot het schrappen/faseren van plannen voor 1,9 m2 aan kantoren en 514 ha aan bedrijventerreinen, maar ook om 1,5 miljoen m2 kantoorruimte uit de markt te nemen door transformatie, sloop en herontwikkeling. Tot slot is de afspraak gemaakt dat herstructurering van bedrijventerreinen een hoge prioriteit heeft en er een opgave ligt van 2.200 ha. RESULTATEN IN CIJFERS - Dankzij de Plabeka-afspraken is in de hele Metropoolregio Amsterdam (MRA) vanaf 2005 globaal ruim 75% van de totale planvoorraad aan kantoren geschrapt dan wel gefaseerd en 30% van de planvoorraad aan bedrijventerreinen. - De jaarlijkse Plabeka monitor laat zien dat alle gemeenten zich houden aan de afspraken om te komen tot reductie dan wel fasering van de planvoorraad voor de periode 2010-2020; een aantal gemeenten gaan zelfs verder dan er is afgesproken. - in de periode 2005-2013 is totaal 1,4 miljoen m2 (10%) van de bestaande kantorenvoorraad aan de markt onttrokken door transformatie naar een andere bestemming. - Plabeka heeft ook gewerkt aan kwaliteitsverbetering van werklocaties. Zo heeft de Provincie Noord-Holland in de periode 2009-2013 voor 1150 ha. aan projecten gesteund door en Intelligent Ruimtegebruik op Bedrijventerreinen (HIRB)-subsidies voor de fysieke uitvoering van herstructureringsprojecten. - Het Projectbureau Bedrijventerreinen (PHB) is sinds de oprichting op 55 terreinen betrokken bij de opstart van een herstructureringsproject. SUCCESFACTOREN Landelijk geldt Plabeka als voorbeeld voor andere regio s als het gaat om samenwerking in het in balans krijgen van werklocaties. Tien jaar Plabeka levert bovendien voor investerende partijen in vastgoed consistent beleid op. Belangrijke succesfactoren zijn: - Regionale samenwerking was cruciaal bij het maken van de afspraken. Het schrappen dan wel faseren van planvoorraad is voor overheden ingewikkeld vanwege de invloed op (verwachte) inkomsten voor het grondbedrijf. Deze afspraken konden tot stand komen vanuit een gedeeld besef: samen sta je sterker. Het besef dat op termijn het collectieve belang leidt tot een sterkere uitgangspositie voor een ieder. - De rol van een krachtige bestuurlijke trekker om deze regionale samenwerking te stimuleren. - De rol van marktpartijen om transformatie van kantoren en herstructurering van bedrijventerreinen mogelijk te maken. Belangrijk beginstap daarbij is de bereidheid tot afwaarderen van het vastgoed. 1
- De inzet van een (regionale) kantorenloods om initiatieven van transformatie verder te brengen. - Bij de herstructurering van bedrijventerreinen zijn de HIRB subsidies en de rol van het Projectbureau (PHB) in een aanjaagfunctie belangrijke ondersteunende instrumenten gebleken. De indruk is dat herstructurering de laatste tijd echter moeizamer van de grond komt vanwege gebrek aan middelen bij de gemeenten. - Het ambtelijk netwerk dat bij het werken aan de uitvoeringsstrategie is ontstaan, waarbij veel kennis is gedeeld en ontwikkeld. WERKPLAN 2015-2016 Medio september 2014 is het Platform Regionaal Economische Structuur (PRES) akkoord gegaan met het Werkplan 2015-2016. In dit werkplan is de focus verlegd van een kwantitatieve aanpak naar vraaggerichte profilering van werklocaties. Deze vraag is dynamisch. Niet alleen door de diversiteit aan gebruikers, maar ook door een economie in transitie, bijvoorbeeld de opkomst van concepten als het nieuwe werken en circulaire economie.. De gekozen insteek levert input op voor ontwikkelings- en marketing&acquisitie strategieën. Mede dankzij de rol van marktpartijen is gerealiseerde en voorgenomen transformatie en herstructurering omvangrijk te noemen (vanuit overheden ondersteund met inzet kantorenloods, HIRB subsidies en PHB). De economische dynamiek leidt echter tot een verder gaande afname van de kwantitatieve ruimtevraag die zich uitdrukt in diverse vormen van leegstand. Deze vrijkomende ruimte kan worden benut voor schaarste in andere domeinen. Voor het Plabeka werkplan 2015-2016 betekent dit dat de inzet op transformatie en herstructurering onverminderd groot blijft. De Plabeka-aanpak richt zich op het MRA-breed creëren van kansrijke toekomstbestendige werklocaties, in balans met zowel de lokale, nationale en internationale vraag als met de omgeving. Het levert ondernemers en bedrijven op zoek naar een passende locatie een regionaal overzicht van de opties die het meest passend zijn bij de (toekomstige) vraag. Hiermee wordt bijgedragen aan de concurrentiekracht en de internationale positie van de Metropoolregio Amsterdam. PLABEKA EVENT Aanleiding voor het Event is het feit dat Plabeka 10 jaar bestaat. Het Event wordt ingezet om te komen tot aanbevelingen voor de beide lijnen uit het werkplan. De resultaten daarvan worden eind dit jaar gepubliceerd in de vorm van een actualisatie van de uitvoeringsstrategie. VOORBEELDEN VAN LOCATIES WAAR EFFECTEN TE ZIEN ZIJN VAN PLABEKA AFSPRAKEN Amsterdam Terrein andere bestemming/transformatie: - langs Koivostokade (Minervahaven) tijdelijk een andere bestemming gekregen, namelijk evenemententerrein = nu crossterrein. - Amstelkwartier. Dit is een bedrijventerrein waar nu veel woningen worden/zijn gebouwd - Greennest concept op terrein naast Ikea (Haarlerbergweg)) - NDSM terrein 2
- Westerhoek, Haarlemmerweg: van kantoor naar woningen. Nabij Sloterdijk/Westpoort. - Kantoorgebouw Rembrandt Park Building langs de A10 naar een driesterren hotel Ramada Apollo Amsterdam Centre met onder andere 446 hotel kamers. - Holiday hotel in Zuidoost (Hoogoorddreef 66) - A&O Hostels, Hogehilweg 20. - Sloterdijk Centrum - Orlyplein Vier jaar geleden zijn daar alle nieuw te bouwen m2 kantoor geschrapt uit de plannen. Nu transformeert het gebied in een steeds sneller tempo naar een gemengd stedelijk gebied en blijkt het schrappen van de m2 kantoor een nieuwe kans voor de toekomst van dit gebied. In de afgelopen 3 jaar is/wordt 81.250 m2, (7 kantoorgebouwen) getransformeerd (naar hotels, scholen etc.). In plaats bestemming kantoren is een woonprogramma uitgewerkt, dat in de komende 5 jaar moet leiden tot 100.000m2 woningbouw. En daarmee de gewenste variatie in programma van het gebied. Op het Orley plein zelf zijn diverse kantoorpanden getransformeerd naar hotels. Tegelijkertijd heeft de gemeente de publieke ruimte van het Orleyplein aangepakt en ontwikkeld tot een groen plein. Het effect is dat hiermee dit gebied weer aantrekkelijk is geworden als werklocatie voor diverse ondernemers en bedrijven. : - Heining (herstructurering wordt nu concreet) - Foodcenter (herstructurering en functiewijziging) - Minervahavengebied - Campus Arena (Hogehilweg 19) Herontwikkeling kantoor: - Nuon kantoor Hoekenrode plein - Zuidpark Leeg gebleven kavel: - Kavel tussen Mexx pand en PWC pand op Riekerpolder. Is geschrapt en staat sindsdien leeg. - Holendrecht Centre (Paalbergweg 9-11). Haarlemmermeer + Amstelland- Meerlanden Terrein andere bestemming/transformatie: - Campus Diemen Zuid + Holland park (voorheen Kantoorlocatie Bergwijkpark) - Het appartementencomplex HQ in Hoofddorp. (De eigenaar van het pand heeft besloten het voormalige belastingkantoor tegenover het NS-station te transformeren tot een wooncomplex voor starters). Alternatieve bestemming van plan-locaties die nooit in gebruik zijn geweest als werklocatie - De proef met het olifantsgras op de A4-zone west 3
(Haarlemmermeer) - Het initiatief voor zonnepanelen in de Groene Hoek (Haarlemmermeer) Zie wat betreft Haarlemmermeer verder bij IJmond-Zuid Kennemerland - De Hoek Haarlemmermeer - Verrijn Stuart Diemen - Fokker Logistics Park - Molenkade Ouder-Amstel Almere - Lelystad Terrein andere bestemming/transformatie - Floriade-gebied (was Weerwaterzone met kantoren, wordt stadsdeel met voorzieningen) - A6-A27-locatie (was kantoren- en bedrijventerrein; bestemming ligt nu open in verband met nieuwe strategie van organische groei vastgelegd in ontwikkelingsvisie en structuurvisie Oosterwold) - Bedrijventerrein Vaart 4-6 waar een deel van 35 hectare voor tijdelijk gebruik tbv Floriade kan worden benut. - Voormalig kantoorgebouw naar zorgwoningen-complex Reedewaard op Kerkstraat 98-100 in Almere-Haven. - Leaseplan-gebouw naar bruisende incubator Places to Work (Wisselweg 33 in Almere-Stad/Centrum). Zaanstreek- Waterland - Assendelft Noord- Molletjesveer (Zaanstad) - Molletjesveer-Zuid - Achtersluispolder ( diverse projecten leiden tot modern goed functionerend bedrijventerrein met stabiele / stijgende vastgoedwaarden) - Hembrugterrein (Zaanstad) - Zuiderhout / Bruynzeel - Zaan inn Hotel, Ebbenhout 27 te Zaanstad, transformatie leegstaand kantoor in hotel. IJmond- Zuid Kennemerland - Voormalig industrieel pand naar evenementencentrum: Lichtfabriek (Waarderpolder). - "Maak Haarlem" 3D print centrum in voormalig kantoorgebouw van de reiniging aan de Oudeweg in de Waarderpolder - Van kantoor naar woningen: voormalig pand van Fluor is gekocht en wordt verder ontwikkeld door Dura. Fluor is verhuisd van Haarlem naar de Haarlemmermeer, waarbij goede afspraken zijn gemaakt tussen beide gemeenten om 4
ervoor te zorgen dat het leegkomende pand een nieuwe bestemming krijgt. - Kantoorgebouw (voormalig belastingkantoor) Surinameweg Schalkwijk (Belcanto) wordt gebruikt voor creatieve bedrijvigheid - Kantoorgebouw Ceylonpoort/voormalig VNU gebouw in Schalkwijk was tijdelijk in gebruik bij provincieambtenaren in verband met herontwikkeling provinciekantoor aan het Houtplein; de huidige eigenaar heeft plannen voor transformatie naar ca. 100 woonappartementen. - voormalig Expeditieknooppunt van de PTT (Westergracht Haarlem) naar winkelcentrum en bedrijfsruimte. - Seinwezen: transformatie van een monument naar een zeer duurzaam multifunctioneel gebouw Hergebruik Voormalig postkantoor aan de Gedempte Oude Gracht dat jaren leegstond is hergebruikt als stadskantoor voor de gemeente Haarlem. Andere bestemming Na sloop kantoorpand: nieuwbouw kleine startersappartementen http://www.stack-haarlem.nl/ - Waarderpolder Haarlem ( diverse projecten leiden tot trendbreuk in vastgoedwaarden en economische dynamiek) - Middenhavengebied IJmuiden ( herontwikkeling van supermarkt distributiecentrum tot kadegebonden locatie met nieuwe openbare kade) - Grote Hout Velsen Noord (herontwikkeling NAM-kade en achterliggend bedrijventerrein) Gooi- en Vechtstreek - Mussenstraat Hilversum ( voormalige gemeentewerf wordt herontwikkeld tot campus voor Gaming industry) - Kerkelanden Hilversum ( diverse projecten in samenwerking bedrijven / gemeente) 5