scope EXPERTISE, DIENSTVERLENING EN KLANTENRELATIES KWALITEIT VAN MEDISCHE LABORATORIA COMMISSIE VOOR KLINISCHE BIOLOGIE COMITE VAN EXPERTEN EXTERNE KWALITEITSEVALUATIE VOOR ANALYSEN KLINISCHE BIOLOGIE DEFINITIEF GLOBAAL RAPPORT NIET-INFECTIEUZE SEROLOGIE ANA ENQUETE 2017/2 WIV/Niet-infectieuze serologie/33 Expertise, dienstverlening en klantenrelaties Kwaliteit van medische laboratoria J. Wytsmanstraat, 14 1050 Brussel België www.wiv-isp.be
ISSN: 2294-3382 EXPERTENCOMITE WIV Pannis M. Secretariaat TEL: 02/642.55.22 FAX: 02/642.56.45 Dr. ir. S. Broeders Dr. K. Vernelen Experten Dr. C. Bonroy Dr. X. Bossuyt Dr. F. Corazza Apr. S. Goletti Dr. R.-L. Humbel / Dr. L. Lutteri Dr. A. Mewis / Apr. S. Schouwers Apr. L. Van Hoovels Dr. M. Vercammen Enquêtecoördinator Vervanger enquêtecoördinator Instelling UZ Gent UZ Leuven CHU Brugmann UCLouvain Ulg Liège G.Z.A. OLVZ Aalst AZ Sint Jan Brugge TEL: 02/642.52.25 e-mail: sylvia.broeders@wiv-isp.be TEL: 02/642.55.29 e-mail: kris.vernelen@wiv-isp.be TEL: 09/322.36.31 FAX: 09/332.49.85 e-mail: carolien.bonroy@uzgent.be TEL: 016/34.70.09 FAX: 016/34.70.42 e-mail: xavier.bossuyt@uz.kuleuven.ac.be TEL: 02/477.25.06 FAX: 02/477.21.66 e-mail: francis.corazza@chu-brugmann.be TEL: 02/764.68.44 FAX: / e-mail: sylvie.goletti@uclouvain.be TEL: 00352 621 201 766 FAX: / e-mail: rlhumbel@pt.lu TEL: 04/366.88.22 FAX: 04/366.88.23 e-mail: aurence.lutteri@chu.ulg.ac.be TEL: 011/45.77.18 FAX: / e-mail: alex.mewis@telenet.be TEL: 03/443.39.31 FAX: 03/440.70.67 e-mail: sofie.schouwers@gza.be TEL: 053/72.47.91 FAX: 053/72.45.88 e-mail: lieve.van.hoovels@olvz-aalst.be TEL: 050/45.26.01 FAX: 050/45.26.19 e-mail: Martine.Vercammen@azsintjan.be Een voorlopige versie van dit rapport werd voorgelegd aan de experten op: 16/10/2017. Dit rapport werd besproken op de expertenvergadering van: 19/09/2017. Autorisatie verspreiding rapport: Door Broeders Sylvia, enquêtecoördinator, op 20/10/2017. Alle rapporten zijn tevens te raadplegen op onze website: https://www.wiv-isp.be/qml/activities/external_quality/rapports/_nl/rapports_annee.htm FORM 43/124/N V8 2/24
INHOUDSTAFEL OPSPOREN EN IDENTIFICATIE VAN ANA... 4 ENQUETE-SPECIFIEKE INFORMATIE... 4 STAALINFORMATIE EN DEELNAME... 5 Staalinformatie... 5 Deelname... 5 RESULTATEN: SN/15085... 6 Opsporen van ANA met IIF... 7 Opsporen van anti-dna antistoffen... 11 Opsporen en identificatie van anti-ena antistoffen... 13 RESULTATEN: SN/15086... 16 Opsporen van ANA met IIF... 17 Opsporen van anti-dna antistoffen... 19 Opsporen en identificatie van anti-ena antistoffen... 20 BESPREKING VAN DE RESULTATEN & CONCLUSIE... 22 BIJLAGE... 24 FORM 43/124/N V8 3/24
OPSPOREN EN IDENTIFICATIE VAN ANA ENQUETE-SPECIFIEKE INFORMATIE De stalen voor de enquête 2017/2 werden op 12 juni 2017 verstuurd naar de laboratoria. De afsluitingsdatum voor het inzenden van de resultaten was 26 juni 2017. De resultaten werden besproken en gevalideerd tijdens de vergadering van het expertencomité op 19 september 2017. Het voorlopige rapport was beschikbaar op onze website op 5 juli 2017. Het definitieve globale rapport was beschikbaar op onze website op 20 oktober 2017. FORM 43/124/N V8 4/24
STAALINFORMATIE EN DEELNAME Staalinformatie Alle deelnemers aan de enquête 2017/2 ontvingen twee plasmastalen. Staal SN/15085, was een vloeibaar staal afkomstig van een patiënte met subacute cutane lupus erythematosus/primair Sjögren syndroom (DD). Wij danken Apr. L. Van Hoovels (OLVZ, Aalst) voor het bezorgen van het staal. Staal SN/15086 was een gelyofiliseerd staal van een gezonde donor. De stalen werden vooraf goedgekeurd door de leden van het expertencomité. Het staal SN/15085 werd door de experten als volgt beoordeeld: positieve kernfluorescentie (fijn gespikkeld/gespikkeld patroon) en negatieve cytoplasmatische fluorescentie, anti-dna negatief, anti-ena positief (SSA-Ro60 positief, SSA-Ro52 positief, SSB borderline). Het staal SN/15086 werd als negatief beoordeeld door de experten. De als correct aanvaarde resultaten zijn: - SN/15085: positieve kernfluorescentie (patroon: fijn gespikkeld, gespikkeld, SSA), negatieve cytoplasmatische fluorescentie, anti-dna negatief, anti-ena positief (SSA positief, SSB positief/negatief, indien een differentiatie test werd uitgevoerd: SSA- Ro60 positief, SSA-Ro52 optioneel) - SN/15086: negatieve/gespikkelde kern fluorescentie, negatieve cytoplasmatisch fluorescentie, anti-dna negatief, anti-ena negatief Aangezien alle experten hetzelfde advies gaven, worden de stalen als homogeen verdeeld beschouwd. Deelname In totaal hebben 111 laboratoria deelgenomen aan de enquête waaronder 2 Luxemburgse. FORM 43/124/N V8 5/24
RESULTATEN: SN/15085 108 laboratoria (97.3%) spoorden de aanwezigheid van antinucleaire antistoffen (ANA) op met indirecte immunofluorescentie (IIF). 91 laboratoria (82.0%) voerden een anti-dna bepaling uit met één of meerdere methoden. 101 deelnemers (91.0%) spoorden de aanwezigheid van anti-ena antilichamen op met één of meerdere methoden. Tabel 1: Overzicht van het aantal laboratoria dat een IIF, anti-dna of anti-ena bepaling, of een combinatie hiervan, heeft uitgevoerd IIF + anti-dna + anti-ena 88 IIF + anti-ena 11 Anti-DNA + anti-ena 2 IIF 9 Anti-DNA 1 N FORM 43/124/N V8 6/24
Opsporen van ANA met IIF 108 laboratoria (97.3%) spoorden de aanwezigheid van ANA op met IIF. De meeste deelnemers (93.5%) interpreteerden de kernfluorescentie correct als positief inclusief de acht laboratoria die een zwak positieve kernfluorescentie rapporteerden. Zeven laboratoria (6.5%) rapporteerden een negatieve kernfluorescentie. 94 deelnemers (93.1%) rapporteerden een correct kernpatroon. Dertien laboratoria (15.9%) rapporteerden een foutief patroon en één laboratorium rapporteerde geen patroon. 104 laboratoria (96.3%) beschouwden de cytoplasmatische fluorescentie correct als negatief. Twee laboratoria (1.9%) rapporteerden foutief een positieve cytoplasmatische fluorescentie (korrelig, fijn korrelig) en twee gaven geen resultaat. Tabel 2: Overzicht van de bekomen immunofluorescentie patronen voor de kern en het cytoplasma. Kern Cytoplasma N Fijn gespikkeld Negatief 59 Fijn gespikkeld Fijn korrelig 1 Fijn gespikkeld (zwak) Negatief 5 Fijn gespikkeld (zwak) / 1 SSA/Ro type Negatief 1 Aankleuren getransfecteerde cellen: positief Negatief 1 Gespikkeld Negatief 20 Gespikkeld / 1 Gespikkeld (zwak) Negatief 2 Atypisch gespikkeld Negatief 1 Negatief + patroon SSA Negatief 1 Pleomorf (SSA) Negatief 1 Centromeer* Negatief 1 Positief Negatief 1 Fijn gespikkeld + multipele nucleaire dots Negatief 1 Gespikkeld + mitose Negatief 1 Pleomorf Negatief 1 Homogeen Negatief 2 Negatief Negatief 6 Negatief Korrelig 1 /: geen interpretatie; resultaten aangeduid in het blauw werden als niet correct beschouwd (*foutieve ingave: fijn gespikkeld patroon werd geobserveerd). FORM 43/124/N V8 7/24
Tabel 3: Overzicht van de kernpatronen bekomen per gebruikte methode Methode N Kernpatroon N Immuno Concepts 33 Fijn gespikkeld 24 Gespikkeld 2 Type SSA 2 Pleomorf (SSA) 1 Negatief (SSA) 1 Atypisch gespikkeld 1 Pleomorf 1 Homogeen 1 EUROIMMUN 32 Fijn gespikkeld 21 Gespikkeld 8 Gespikkeld + mitose 1 Negatief 1 Homogeen 1 Inova Diagnostics 27 Fijn gespikkeld 14 Gespikkeld 5 Negatief 5 Positief 1 Fijn gespikkeld (cytopl: fijn korrelig) 1 Centromeer* 1 Menarini Diagnostics 7 Fijn gespikkeld 3 Gespikkeld 4 Kallestad 6 Fijn gespikkeld 3 Gespikkeld 2 Fijn gespikkeld + multipele nucleaire dots 1 Alphadia 2 Gespikkeld 1 Negatief (cytopl : korrelig) 1 DiaSorin 1 Gespikkeld 1 Resultaten aangeduid in het blauw werden als niet correct beschouwd (*foutieve ingave: fijn gespikkeld patroon werd geobserveerd). FORM 43/124/N V8 8/24
Bij een gedetailleerd nazicht van de zeven negatieve IIF resultaten, werd vastgesteld dat deze resultaten niet het gevolg zijn van het gebruik van een te hoge screeningsdilutie (zes laboratoria gebruikten een screeningsdilutie van 1/80, één laboratorium gaf geen dilutie op). Vijf van deze laboratoria hebben een opvolgingstest uitgevoerd en vonden allen een positief resultaat (minstens SSA/SSA-Ro60 positief). Deze laboratoria worden geadviseerd om de sensitiviteit van hun ANA IIF techniek/fluorescentie aflezing na te kijken. In de groep van laboratoria die een correct kernpatroon rapporteerden, hebben allen, behalve twee (deze die een type SSA patroon rapporteerden met Immuno Concepts), een titer vermeld. Voor de methoden, waar 6 deelnemers een titer vermeld hebben, werd ook de mediaan berekend (excl. gecensureerde waarde). Tabel 4: Overzicht van de bekomen titers en berekende mediaan Methode N Resultaat (aantal resultaten >1) M Immuno Concepts 29 <80, 80 (6), 100, 160 (13), 320 (6), 640 (2) EUROIMMUN 29 80 (8), 160 (7), 200, 320 (10), 400 (2), 640 160 160 Inova Diagnostics 20 80 (11), 160 (5), 320 (3), 640 80 Menarini Diagnostics 7 80 (2), 160, 320 (4) 320 Kallestad 5 80 (4), 160 Alphadia 1 80 DiaSorin 1 320 Een tabel met de details ivm het aflezen van de fluorescentie, het gebruikte systeem alsook de bekomen resultaten is voorhanden in bijlage. Figuur 1: Globale titerverdeling voor de correct gerapporteerde kernpatronen (excl. gecensureerde waarde) Aantal laboratoria 0 5 10 15 20 25 80 160 320 640 Titer FORM 43/124/N V8 9/24
Figuur 2: Verdeling van de titers voor de IIF methoden waarvoor 6 deelnemers, met een correct kernpatroon, een titer hebben vermeld Aantal laboratoria 0 2 4 6 8 10 12 EU Aantal laboratoria 0 2 4 6 8 10 12 Im 80 160 320 640 Titer 80 160 320 640 Titer Aantal laboratoria 0 2 4 6 8 10 Ino Aantal laboratoria 0 1 2 3 4 Me Dia 80 160 320 640 Titer 80 160 320 640 Titer FORM 43/124/N V8 10/24
Opsporen van anti-dna antistoffen In totaal spoorden 91 laboratoria (82.0%) de aanwezigheid van anti-dna antistoffen op. Tien laboratoria (11.0%) gebruikten twee technieken en één laboratorium (1.1%) drie technieken. Alle laboratoria, op één na (zwak positief; ELISA/EIA/FEIA - Thermo Scientific/Phadia) rapporteerden correct een negatief resultaat. Tabel 5: Overzicht van de technieken gebruikt voor het opsporen van anti-dna antistoffen Techniek N % ELISA/EIA/FEIA 63 69.2 Crithidia luciliae 9 9.9 Dot 6 6.6 RIA 2 2.2 ELISA/EIA/FEIA + Crithidia luciliae 5 5.5 ELISA/EIA/FEIA + Dot 5 5.5 ELISA/EIA/FEIA + Dot + Crithidia luciliae 1 1.1 Tabel 6: Overzicht van de gebruikte methoden Methode N % ELISA/EIA/FEIA Thermo Scientific/Phadia 43 47.3 Inova Diagnostics 12 13.2 EUROIMMUN 10 11.0 Menarini Diagnostics 3 3.3 Biomedical diagnostics (bmd) 2 2.2 DiaSorin 1 1.1 Kallestad 1 1.1 Alphadia 1 1.1 Immuno Concepts 1 1.1 Crithidia luciliae Immuno Concepts 5 5.5 Inova Diagnostics 5 5.5 EUROIMMUN 2 2.2 Menarini Diagnostics 2 2.2 Biosystems 1 1.1 FORM 43/124/N V8 11/24
Dot EUROIMMUN 10 11.0 Alphadia 1 1.1 Mikrogen Diagnostik 1 1.1 RIA Trinity Biotech 2 2.2 FORM 43/124/N V8 12/24
Opsporen en identificatie van anti-ena antistoffen 101 laboratoria (91.0%) spoorden de aanwezigheid van anti-ena antistoffen op. 59 laboratoria (58.4%) gebruikten twee technieken, drie laboratoria (3.0%) gebruikten drie technieken. Eén laboratorium voerde een combinatie van twee screeningsmethoden uit (BIO-RAD + Inova Diagnostics), één laboratorium combineerde twee ELISA/EIA/FEIA methoden (beide van Thermo Fisher/Phadia). Tabel 7: Overzicht van de technieken gebruikt voor het opsporen en identificeren van anti- ENA antistoffen Techniek N % Screening 6 5.9 Immuno dot/line 30 29.7 ELISA/EIA/FEIA 3 3.0 Screening + Immuno dot/line 30 29.7 Screening + ELISA/EIA/FEIA 28 27.7 Immuno dot/line + ELISA/EIA/FEIA 1 1.0 Screening + Immuno dot/line + ELISA/EIA/FEIA 3 3.0 Bijna alle laboratoria (94.1%) rapporteerden correct een positief resultaat (minstens SSA- Ro60 positief). Zes laboratoria (5.9%) rapporteerden een negatief resultaat voor de ENA analyse (twee adviseren verdere testen). 67 laboratoria (66.3%) gebruikten een screeningstechniek. Allen, behalve twee, hebben een positief resultaat gerapporteerd. Eén van de laboratoria, dat enkel een screening (bmd) uitvoerde, en een negatief resultaat rapporteerde, gaf aan dat een verdere anti-ena identificatie moet uitgevoerd worden. Het andere laboratorium dat een negatief resultaat rapporteerde voor de gebruikte screening kit (EUROIMMUN), detecteerde wel anti-ssa antistoffen met een Immuno dot/line methode (EUROIMMUN). Dit laatste resultaat wordt als aanvaardbaar beschouwd. Drie laboratoria die enkel een screening uitvoerden en een positief resultaat rapporteerden, gaven aan dat een verdere identificatie van anti-ena antistoffen moet uitgevoerd worden (twee sturen dit in routine door naar een extern laboratorium). 95 laboratoria (94.0%) voerden een identificatie uit. Allen, behalve vijf, rapporteerden een positief resultaat (minstens SSA-Ro60 positief). Drie laboratoria, die enkel een Immuno dot/line (bmd (2), EUROIMMUN) uitvoerden, rapporteerden een negatief resultaat voor SSA-Ro60 antistoffen. Eén van deze laboratoria (bmd methode), gaf aan dat verdere testen nodig zijn (nl. Immuno dot/line). Twee laboratoria rapporteerden geen resultaten voor SSA-Ro60 antistoffen terwijl deze wel aanwezig zijn in de gebruikte kit (EUROIMMUN, Mikrogen Diagnostik). FORM 43/124/N V8 13/24
Tabel 8: Overzicht van de screeningsresultaten per gebruikte methoden. Screening methode N N positief N negatief Thermo Scientific/Phadia 37 37 0 Inova Diagnostics 12 12 0 EUROIMMUN 9 8 1 Menarini Diagnostics 3 3 0 bmd 3 2 1 BIO-RAD 2 2 0 ORGENTEC 1 1 0 DiaSorin 1 1 0 Resultaat aangeduid in het blauw werd als niet correct beschouwd. Tabel 9: Overzicht van de resultaten van de identificatie van anti-ena antistoffen per gebruikte methoden. Immuno methode dot/line N SSA SSB Ro60 Ro52 N EUROIMMUN 46 + + + 19 +/- + + 8 * + + 9 + + * 2 +/- + +/- 1 +/- + * 1 * + * 3 - + * 1 + * + 1 - - - 1 Alphadia 9 + + 2 Biomedical diagnostics (bmd) +/- + 1 * + 4 * +/- 2 4 + + 1 +/- + 1 - - 2 FORM 43/124/N V8 14/24
D-Tek 3 * + + 1 * + 2 AESKU Diagnostics 1 * + +/- 1 Mikrogen Diagnostik 1 +/- * * 1 ELISA/EIA/FEIA methode N SSA SSB Ro60 Ro52 N Thermo Phadia Scientific/ 31 + + + + 2 + + + +/- 1 + + + 4 + + +/- 3 +/- + + 1 +/- + - 1 + + 10 + + 4 +/- + 2 + + 2 + 1 Inova Diagnostics 3 + + 1 + +/- 1 + * 1 Menarini Diagnostics 1 + + 1 BIO-RAD 1 + +/- 1 *Antistof aanwezig in gebruikte methode maar geen resultaat gerapporteerd; resultaten aangeduid in het blauw werden als niet correct beschouwd. FORM 43/124/N V8 15/24
RESULTATEN: SN/15086 108 laboratoria (97.3%) spoorden de aanwezigheid van antinucleaire antistoffen (ANA) op met indirecte immunofluorescentie (IIF). 61 laboratoria (55.0%) voerden een anti-dna bepaling uit met één of meerdere methoden. 64 deelnemers (57.7%) spoorden de aanwezigheid van anti-ena antilichamen op met één of meerdere methoden. Tabel 10: Overzicht van het aantal laboratoria dat een IIF, anti-dna of anti-ena bepaling, of een combinatie hiervan, heeft uitgevoerd IIF + anti-dna + anti-ena 51 IIF + anti-ena 11 IIF + anti-dna 8 Anti-DNA + anti-ena 1 IIF 38 Anti-ENA 1 Anti-DNA 1 N FORM 43/124/N V8 16/24
Opsporen van ANA met IIF 108 laboratoria (97.3%) spoorden de aanwezigheid van ANA op met IIF. De meeste deelnemers (92.6%) interpreteerden de kernfluorescentie correct als negatief. De overige deelnemers (7.4%) rapporteerden een positieve kernfluorescentie met verschillende patronen (zie tabel hieronder). 106 laboratoria (98.2%) beschouwden de cytoplasmatische fluorescentie correct als negatief. Twee laboratoria (1.8%) hebben geen patroon vermeld voor het cytoplasma. Tabel 11: Overzicht van de bekomen immunofluorescentie patronen voor de kern en het cytoplasma. Kern Cytoplasma N Negatief Negatief 98 Negatief / 2 Fijn gespikkeld (zwak) Negatief 2 Gespikkeld Negatief 2 Fijn gespikkeld (zwak) + midbody (zeer zwak) Negatief Homogeen (zwak) Negatief 1 Homogeen + mitose Negatief 1 Negatief (centromeer)* Negatief 1 /: geen interpretatie; resultaten in blauw aangeduid worden als foutief beschouwd (*verkeerde ingave: een negatief resultaat werd bekomen voor het kernpatroon) 1 Bij een gedetailleerd nazicht van de IIF resultaten van de zeven laboratoria die een positieve kernfluorescentie rapporteerden, werd vastgesteld dat deze resultaten niet het gevolg zijn van het gebruik van een te lage screeningsdilutie. Allen gebruikten een screeningsdilutie van 1/80. Allen, behalve één (homogeen + mitose: 1/160), rapporteerden een zwakke titer (1/80). Allen voerden ook een opvolgingstest uit en vonden een negatief resultaat. FORM 43/124/N V8 17/24
Tabel 12: Overzicht van de kernpatronen bekomen per gebruikte methode. Methode N Kernpatroon N Immuno Concepts 33 Negatief 31 Gespikkeld 1 Homogeen 1 EUROIMMUN 32 Negatief 31 Fijn gespikkeld + midbody 1 Inova Diagnostics 27 Negatief 23 Fijn gespikkeld 1 Gespikkeld 1 Homogeen + mitose 1 Negatief (centromeer)* 1 Menarini Diagnostics 7 Negatief 6 Fijn gespikkeld 1 Kallestad 6 Negatief 6 Alphadia 2 Negatief 2 DiaSorin 1 Negatief 1 Resultaten in blauw aangeduid worden als foutief beschouwd (*verkeerde ingave: een negatief resultaat werd bekomen voor het kernpatroon) FORM 43/124/N V8 18/24
Opsporen van anti-dna antistoffen In totaal spoorden 61 laboratoria (55.0%) de aanwezigheid van anti-dna antistoffen op. Twee laboratoria (3.3%) gebruikten twee technieken en één laboratorium (1.6%) drie technieken. Alle laboratoria rapporteerden correct een negatief resultaat. Tabel 13: Overzicht van de gebruikte technieken voor het opsporen van anti-dna antistoffen Techniek N % ELISA/EIA/FEIA 45 73.8 Crithidia luciliae 8 13.1 Dot 3 4.9 RIA 2 3.3 ELISA/EIA/FEIA + Crithidia luciliae 1 1.6 ELISA/EIA/FEIA + Dot 1 1.6 ELISA/EIA/FEIA + Dot + Crithidia luciliae 1 1.6 Tabel 14: Overzicht van de gebruikte methoden Methode N % ELISA/EIA/FEIA Thermo Scientific/Phadia 29 47.5 Inova Diagnostics 8 13.1 EUROIMMUN 5 8.2 Menarini Diagnostics 3 4.9 Biomedical diagnostics (bmd) 2 3.3 DiaSorin 1 1.6 Crithidia luciliae Immuno Concepts 3 4.9 Inova Diagnostics 3 4.9 EUROIMMUN 2 3.3 Menarini Diagnostics 2 3.3 Dot EUROIMMUN 4 6.6 Alphadia 1 1.6 RIA Trinity Biotech 2 3.3 FORM 43/124/N V8 19/24
Opsporen en identificatie van anti-ena antistoffen 64 laboratoria (57.7%) spoorden de aanwezigheid van anti-ena antistoffen op. 19 laboratoria (37.0%) gebruikten twee technieken. Van de 47 laboratoria (42.3%) die geen anti-ena opsporing uitvoerden, hebben twee laboratoria aangegeven dat bijkomende testen moeten uitgevoerd worden (ontstekingsbilan, RF/anti-CCP). Alle laboratoria rapporteerden correct een negatief resultaat. Twee laboratoria voerden een extra test uit: - Immuno dot/line Mi-2 (EUROIMMUN): zwak positief - ELISA/EIA/FEIA Mi-2 (Thermo Scientific/Phadia): negatief Tabel 15: Overzicht van de gebruikte technieken voor de detectie van anti-ena antistoffen Techniek N % Screening 30 46.9 Immuno dot/line 14 21.9 ELISA/EIA/FEIA 1 1.6 Screening + Immuno dot/line 12 18.7 Screening + ELISA/EIA/FEIA 7 10.9 Tabel 16: Overzicht van de gebruikte methoden Methode N % Screening Thermo Scientific/Phadia 28 43.8 Inova Diagnostics 8 12.5 EUROIMMUN 4 6.3 Biomedical diagnostics (bmd) 4 6.3 Menarini Diagnostics 3 4.7 BIO-RAD 1 1.6 ORGENTEC 1 1.6 Immuno dot/line EUROIMMUN 20 31.3 Alphadia 5 7.8 Biomedical diagnostics (bmd) 1 1.6 ELISA/EIA/FEIA Thermo Scientific/Phadia 6 * 9.4 EUROIMMUN 1 * 1.6 Inova Diagnostics 1 1.6 Menarini Diagnostics 1 1.6 FORM 43/124/N V8 20/24
Extra methode: Mi-2 EUROIMMUN 1 1.6 Thermo Scientific/Phadia 1 1.6 * Eén laboratorium combineerde twee verschillende ELISA/EIA/FEIA methoden (Thermo Scientific/Phadia + EUROIMMUN) De drie laboratoria die een afwijkend resultaat rapporteerden voor IIF, vonden allen een correct negatief resultaat bij het opsporen van anti-dna en anti-ena antistoffen. Het vinden van een positief patroon met lage titer gecombineerd met een negatief resultaat voor de ENA analyse heeft echter geen klinische relevantie. Het laboratorium dat een titer van 1/160 rapporteerde, wordt verder aangeraden om de sensitiviteit van de gebruikte ANA IIF techniek/fluorescentie aflezing na te gaan. FORM 43/124/N V8 21/24
BESPREKING VAN DE RESULTATEN & CONCLUSIE De meerderheid van de laboratoria rapporteerden een correct IIF patroon voor de kern en het cytoplasma voor beide stalen. 17 laboratoria rapporteerden een foutief patroon voor de kern en/of het cytoplasma voor minstens één van beide stalen. Alle deelnemers, op één na, rapporteerden voor beide stalen een correct negatief resultaat voor de opsporing van anti-dna antistoffen. Alle deelnemers, behalve vijf, rapporteerden ten minste een positief resultaat voor anti- SSA/SSA-Ro60 antistoffen voor staal SN/15085. Alle laboratoria rapporteerden een correct negatief resultaat voor het opsporen van anti-ena antistoffen voor staal SN/15086. Gezien de specifieke klinische vraagstelling was het voor beide stalen wel adviseerbaar om een ENA in te zetten. Het is immers gebleken dat voor het aantonen van bepaalde anti-ena antistoffen screening met ANA IIF onvoldoende gevoelig is, zoals voor ANA tegen SSA- Ro60, Ribosomaal P en Jo-1. Bij een sterk klinisch vermoeden van de aanwezigheid van deze ANA is het aangewezen om met het laboratorium te communiceren om onafhankelijk van het ANA IIF resultaat onmiddellijk de confirmatietesten uit te voeren. Daarnaast wordt er geadviseerd om steeds een correlatie te maken tussen het bekomen IIF patroon en de gedetecteerde anti-ena antistoffen. In geval van discordantie tussen het IIF patroon en anti-ena methode is het belangrijk te correleren met het klinisch beeld en een aanvullende commentaar toe te voegen aan het rapport. Tabel 17: Overzicht foutieve resultaten Staal SN/15085 Staal SN/15086 Kern Cytoplasma Anti-DNA Anti-ENA Kern Cytoplasma Anti-DNA Anti-ENA Gespikkeld + mitose Negatief Negatief Pleomorf Negatief Negatief Negatief Negatief / Ro60+ Ro52+ SSA+ SSB+ Ro60+ Ro52+ SSB+ Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief / / Negatief Negatief / Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief Screening + Negatief Negatief / Negatief + multipele nucl dots Centromeer* Negatief Negatief SSA+ Centromeer* Negatief Negatief Negatief SSB+ Negatief Negatief Negatief Ro60+ Negatief Negatief Negatief Negatief Ro52+/- SSB+ Negatief Negatief / / Negatief Negatief / / Positief Negatief Negatief Ro60+ Ro52+ SSB+ Negatief Negatief Negatief Negatief FORM 43/124/N V8 22/24
Fijn gespikkeld Fijn korrelig Negatief SSA+ SSB+ Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief / / Negatief Negatief / / Homogeen Negatief Negatief Ro60+ Ro52+ SSB+ Negatief Negatief Negatief / Negatief Negatief Negatief Ro60+ Ro52+ SSB+ Fijn gespikkeld Negatief Negatief Negatief Homogeen Negatief / / Negatief Negatief / / Negatief Korrelig Negatief Ro60+ Ro52+/- SSB+ Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief / Ro60+/- Negatief Negatief / Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief Ro60+ Ro52+ SSB+/- Homogeen + mitose Negatief Negatief Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief Fijn gespikkeld / +/- (ELISA Phadia) Fijn gespikkeld Negatief Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief SSA+ SSB+ Ro60+ SSB+ Screen- (Dot bmd a ) Ro60- Ro52- SSB- Homogeen Negatief Negatief Negatief Negatief / Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief (Dot EUROIMMUN) Gespikkeld Negatief Negatief Ro60 n.g. Ro52+ SSB+ (Dot EUROIMMUN Negatief Negatief / / SSA Negatief Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief Fijn gespikkeld Negatief Negatief Ro60- SSB- (Dot bmd b ) Ro60- SSB- (Dot bmd) Ro60 n.g. SSB+/- Gespikkeld Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief Negatief / Negatief Negatief Negatief Negatief (Dot Mikrogen) /: niet uitgevoerd; n.g.: niet gerapporteerd; *Foutieve ingave; a laboratorium gaf aan dat een anti-ena identificatie moet uitgevoerd worden; b laboratorium gaf aan dat een extra Immuno dot/line moet uitgevoerd worden. FORM 43/124/N V8 23/24
BIJLAGE Tabel 18: Gedetailleerd informatie ivm het aflezen van de fluorescentie, het gebruikte systeem en de bekomen resultaten voor staal SN/15085 Methode Substraat N Aflezing N Fabrikant Systeem Resultaat Titer fluorescentie Immuno Concepts Hep-2000 33 M 26 A 7 Menarini diagnostics G-sight bmd Navigator Geautomatiseerde aflezing op basis van 1 dilutie dilutiereeks fijn gespikkeld 80 (4,) 100, 160 (8), 320 (3) 640 (2) gespikkeld 80, 320 SSA / (2) pleomorf / atypisch gespikkeld 160 homogeen 160 negatief (SSA) <80 fijn gespikkeld x 160 (3), 320 x (1/40) 160 fijn gespikkeld x 80 pleomorf (SSA) x 320 EUROIMMUN Hep-2 2 M 1 fijn gespikkeld 160 A 1 EUROIMMUN eurostar II fijn gespikkeld / / 160 Hep-20-10 30 M 20 fijn gespikkeld 80 (2), 160 (2) 320 (6), 400 (2) gespikkeld 160 (2), 200, 320 (2), 640 gespikkeld + mitose 160 negatief A 10 EUROIMMUN EUROPattern fijn gespikkeld x 80 (4), 160, 320, x (1/80) 80 gespikkeld x 80, 320 homogeen x 160 Inova Diagnostics Hep-2 27 M 15 fijn gespikkeld 80 (5), 160 (4), 320, 640 gespikkeld 320 negatief (3) A 12 Inova diagnostics Novaview fijn gespikkeld x 80, fijn gespikkeld x (1/80) 80, 320 fijn gespikkeld / / 80 gespikkeld x (1/80) 160 gespikkeld x 80 (3) centomeer x 80 positief x (1/80) x 160 negatief x (1/80) negatief x Menarini diagnostics Hep-2 7 M 5 fijn gespikkeld 320 (2) gespikkeld 80, 320 (2) A 2 Menarini diagnostics G-sight fijn gespikkeld x 160 gespikkeld x (1/80) 80 Kallestad Hep-2 6 M 6 fijn gespikkeld 80 (2), 160 fijn gespikkeld + 160 multipele nucleaire dots gespikkeld 80 (2) Alphadia Hep-2 2 M 2 gespikkeld 80 negatief DiaSorin Hep-2 1 M 1 gespikkeld 320 M: manueel, A: automatisch EINDE Wetenschappelijk Instituut Volksgezondheid, Brussel 2017. Dit rapport mag niet gereproduceerd, gepubliceerd of verdeeld worden zonder akkoord van het WIV. De individuele resultaten van de laboratoria zijn vertrouwelijk. Zij worden door het WIV niet doorgegeven aan derden, noch aan de leden van de Commissie, de expertencomités of de werkgroep EKE. FORM 43/124/N V8 24/24