Agendapunt 5b (besluitdocument) Aan: Algemeen Bestuur Betreft: Voorgenomen besluit inzake de bestuurlijke opdracht tot het verrichten van onderzoek naar het toekomstige organisatiemodel van Avalex Van: Dagelijks Bestuur Datum: 5 februari 2013 Aanbeveling Prof. Bossert heeft in zijn rapport ook een aanbeveling gedaan voor de langere termijn. Deze luidt als volgt: "Voor de wat langere termijn (een periode van de komende één tot twee jaar) wordt aanbevolen een ander governance model voor Avalex in te voeren. Aanbevolen wordt het NV/BV model voor Avalex, dan wel het outsourcingsmodel. Het DB beseft dat het geven van invulling aan bovenstaande aanbeveling een belangrijke wijziging van de organisatie tot gevolg kan hebben. Dat is de voornaamste reden dat het DB zorgvuldige besluitvorming hierover voorbereidt, minstens rekening houdend met het adviesrecht van de OR o.g.v. art. 25 WOR. In deze raadsbrief informeren wij u nader over de wijze waarop en termijnen waarbinnen besluitvorming over een andere governance model tot stand zal komen. b.) Overwegingen: Het DB is van mening dat een besluit, zoals hierboven bedoeld, alleen tot stand kan komen als er gedegen onderzoek gedaan is naar voor en nadelen van de door Prof. Bossert als voorkeursvarianten aangehaalde governance modellen. Het DB heeft op 17 12 2012 besloten dat dit onderzoek in nauw overleg met het MT uitgevoerd gaat worden. Dit onderzoek en de daaruit volgende besluitvorming heeft mogelijk gevolgen voor de organisatie, waardoor de OR in een vroegtijdig stadium betrokken wordt bij het opstellen van de onderzoeksopdracht. De OR heeft in eerste aanleg adviesrecht inzake het verstrekken en het formuleren van een adviesopdracht aan een deskundige buiten de onderneming betreffende o.a. belangrijke organisatiewijzigingen, overdracht van zeggenschap. Vervolgens heeft de OR adviesrecht inzake een voorgenomen besluit tot wijziging van de organisatie. Bij het onderzoek naar mogelijke varianten voor de toekomst zal uiteraard ook de positie van het betrokken personeel een belangrijk onderdeel vormen. Voor dit personeel gelden ten eerste de rechtspositionele garanties en aanspraken die zijn neergelegd in de CAR/UWO (= arbeidsvoorwaardenregeling). Wanneer omvorming tot een overheids NV/BV of outsourcing wordt 1
overwogen, zullen ook de daarbij behorende personele gevolgen bij de overwegingen worden betrokken. Het beleid is er daarbij op gericht dat medewerkers hun baan volgen, op basis van afspraken inzake overname van personeel. Indien dat geheel of gedeeltelijk niet tot de mogelijkheden behoort zal worden ingezet op begeleiding van werk naar werk. Een Sociaal Plan geeft voor de personele gevolgen de kaders aan, waarover met de vakorganisaties overleg wordt gevoerd en zo mogelijk overeenstemming wordt bereikt. Prof. Bossert noemt 2 voorkeursvarianten, maar daar is een zekere verfijning in aan te brengen. Het DB doet dat om tot maatwerk in de besluitvorming te kunnen komen. Maatwerk is nodig onder andere door de rechtspositie van het personeel, de marktomstandigheden, geografische factoren en strategische posities. De verfijning die het DB aanbrengt binnen het voorkeursdomein van Prof. Bossert: o Outsourcen van de 6 gemeentelijke opdrachten Dat houdt in het laten uitvoeren van de 6 DVO's (Dienstverleningsovereenkomsten) aan marktpartijen. Dat kan zelfs zo ver gaan dat elke gemeente dit apart organiseert. o Outsourcen van deze opdrachten èn het overdragen van bedrijfsmiddelen Dit is hetzelfde als de eerste verfijning van 'outsourcen', maar hierbij worden de bedrijfsmiddelen (o.a. personeel, gebouwen en terreinen) als ook verplichtingen (o.a. mobiliteitscontract, verwerkingscontracten) overgedragen aan een andere partij o Overheids NV als standalone Deze variant houdt in dat de GR Avalex in haar volle omvang overgaat tot een nieuw te vormen overheids NV. Het eigendom wordt belegd bij de deelnemende gemeenten en de klant opdrachtnemer relatie wordt duidelijk onderscheiden van de eigendomsverhouding. Het toezicht op deze overheids vennootschap is geregeld via een Raad van Commissarissen, die onafhankelijk is van gemeentebesturen. o Overheids NV, met Management Buy In (MBI) Bij deze variant zal samenwerking gezocht worden met een marktpartij, waarbij een Publiek Private Samenwerking zal ontstaan die zich manifesteert als overheids NV. De aandelen zullen voor 100% in handen van de gemeenten blijven. o Fusie met bestaande Overheids NV met track record Bij deze variant zal samenwerking gezocht worden met een bestaande overheids NV die zich bewezen heeft, blijkend uit onder andere organisatorische en financiële resultaten. De andere varianten die Prof. Bossert beschrijft, worden niet meer betrokken in dit onderzoek. Dat zijn Avalex als stichting of Avalex als coöperatie. Uit het onderzoek van Prof. Bossert blijkt dat deze varianten slecht scoren op een aantal criteria. In de vergelijking tussen de stichting en de NV/BV kan gesteld worden dat het werken met klant leverancier relaties en overeenkomsten beter bijdraagt aan de missie en doelstellingen van Avalex dan de mandaatconstructie van de stichting. 2
Met betrekking tot de coöperatie merken we op dat deze voordelen biedt, die echter via een vennootschap ook behaald kunnen worden. Het grote verschil zit 'm in de relatieve onbekendheid van deze rechtsvorm, waardoor grote risico's kunnen ontstaan door ontbrekende jurisprudentie op het gebied van fiscaliteit en aanbestedingsrecht. Naast wenselijkheden hebben we ook te maken met de realiteit, i.c. brancheen marktomstandigheden. Daarom vormt de haalbaarheid van de voorkeursvarianten een essentieel onderdeel van het onderzoek. c.) Specifieke aandachtspunten in de adviesopdracht zijn: Personele consequenties, dus nauw overleg met de OR en MT; Activa van Avalex (gebouwen, terreinen, installaties en containers); hierbij zal onderzocht moeten worden welke waarde deze hebben bij een mogelijke overdracht aan een op te zetten overheids NV, een bestaande overheids NV of aan een marktpartij. d.) De bestuurlijke opdracht Verricht onderzoek naar de gewenste organisatievorm voor Avalex, en betrek daarbij minstens: De aanbevelingen die in het rapport van Prof. Bossert staan, eerdere publicaties die aangaande de governance van Avalex opgesteld zijn, i.c. de rapporten van AKD Deloitte en Berenschot, de branche en marktomstandigheden, de belangen van het personeel van Avalex, de belangen van de deelnemende gemeenten. Het DB zal het eindproduct, in de vorm van een voorgenomen besluit, in de ABvergadering van juni 2013 ter vaststelling agenderen. In dit voorstel hebben we het voorkeursdomein geschetst, waarbij twee hoofdrichtingen duidelijk waren: outsourcen van de activiteiten of het omvormen van Avalex tot een vennootschap. Afhankelijk van de inhoud van het voorgenomen besluit ontstaat de wetsgrond waarop de gemeenteraden gaan acteren: Indien de strekking van het voorgenomen besluit het oprichten van of toetreden tot een vennootschap is, stuurt het AB het voorgenomen besluit aan de raden, met het verzoek wensen en bedenkingen te uiten, een en ander gebaseerd op Gemeentewet, art. 160, lid 2. Indien het voorgenomen besluit inhoudt dat de GR Avalex gewijzigd zal gaan worden, stuurt het AB het voorgenomen besluit aan de raden, met het verzoek zienswijzen op dit voorgenomen besluit te geven, een en ander gebaseerd op de Wet gemeenschappelijke regelingen en de GR Avalex. De actieve informatieplicht vullen we in door tussentijds bij voorkeur één presentatie te organiseren, en wel na de marktconsultatie. Daarmee beogen we de gemeenteraden te ondersteunen in de te formuleren wensen en bedenkingen, door elk raadslid gelijktijdig over gelijke informatie te laten beschikken. Ons streven is om dat eind april 2013 te doen. e.) Uitvoering van het onderzoek 3
De onderzoeksopdracht wordt uitgevoerd door een projectteam dat is samengesteld door het DB. Dit projectteam bestaat uit ambtenaren van de deelnemende gemeenten en uit MT leden van Avalex. Het streven is om zoveel mogelijk aanwezige kennis vanuit de organisaties te gebruiken; daarmee wordt niet alleen een kwalitatieve impuls gegeven aan het onderzoek, maar kunnen de kosten van het onderzoek ook beperkt worden. Desalniettemin zal voor specifieke beleidsterreinen specialistische kennis ingehuurd moeten worden; te denken is aan fiscaliteit, vennootschapsrecht, aanbestedingsregels, taxaties, rechtspositionele kaders. f.) Planning Het streven is om de finale besluitvorming z.s.m. na het zomerreces van 2013 af te ronden, mede op basis van de geuite wensen, bedenkingen of zienswijzen. Omdat de eerste raadsvergaderingen na de zomer pas eind september zullen plaatsvinden, zal het AB niet eerder dan eind oktober in de gelegenheid zijn finale besluitvorming te nemen nadat de wensen en bedenkingen ontvangen zijn. 14 02: vaststellen bestuurlijke opdracht door AB, tevens startmoment 28 02 bepalen criteria, toetsingskader Maart april Marktverkenningen, onderzoek en opstellen rapportages Eind april: Presentatie tussenstand. Informatiebijeenkomsten voor: Personeel Raadsleden 16 mei: Bespreken Rapport in Adviescommissie 30 mei: DB; vaststellen advies voor AB over de toekomstige organisatievorm 13 juni: AB stelt toekomstige organisatievorm vast in de vorm van een Juni: voorgenomen besluit. (facultatief) Presenteren tijdens raadsvergaderingen, tevens start termijn voor wensen en bedenkingen en/of zienswijzen. 10 10: DB verwerkt wensen en bedenkingen en/of zienswijzen in definitief advies. 24 10: AB neemt definitief besluit. g.) Verdere procedure Na de definitieve besluitvorming in het AB wordt het besluit geëffectueerd. h.) Financiële consequenties Het Dagelijks Bestuur stelt voor om deze opdracht uit te voeren voor een bedrag van in eerste instantie 50.000,. De voorzittende gemeente leidt het onderzoek en verhaalt de kosten op de overige deelnemers via de gebruikelijke verdeelsleutel. Via de kwartaalrapportages worden de gemeentes op de hoogte gesteld van de uitgaven, mochten er eventuele wijzigingen zijn dan worden deze voor het einde van het jaar aangekondigd. Voorgestelde besluit: Het verstrekken van de bestuurlijke opdracht tot het uitvoeren van dit onderzoek. 4
Besluit: conform voorstel van DB Den Haag, 14 02 2013 Namens het Algemeen Bestuur Avalex voorzitter secretaris L. P. Vokurka D. Jense 5