Fred F.A. Nijhuis presenteert: Amarone della Valpolicella voor VVN Amarone della Valpolicella Algemeen Wijngaard Vinificatie Algemeen Geschiedenis Voorschriften Terroir Druiven Management Oogstjaren Vinificatie Lagering Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 1
Amarone bla bla... Ilja Gort: De druiven worden tros voor tros aan de struik geselecteerd, dan voorzichtig afgeknipt en vervolgens niet geperst, maar naar een droogzolder gebracht waar ze drie maanden lang te drogen worden gelegd op matten van stro. En daar laten die wijnboeren het bij, nee, die druiven moeten regelmatig tros voor tros worden omgedraaid. Een enorm karwei. Of zoals de Romeinse dichter Juvenalis zei: Doorsteek me met sabels, kook me in olie, trek mij met zeven paarden in stukken, maar laat mijn laatste slok wijn, Amarone zijn. Wijnmaker Andrea Bertani vertelt op hartverwarmende wijze over zijn Amarone, die volgens hem de beste van Italië is. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 2
Amarone bla bla... Niet de druiven, maar de trossen worden geselecteerd Droogzolders zijn zeldzaam; overgrote merendeel wordt gedroogd in fruttaio; Speciale klimaat-ruimten waar luchtvochtigheid, temperatuur en luchtcirculatie volledig gecontroleerd worden Drogen op stro komt niet of nauwelijks voor; droging meestal in bakken van kunststof, soms op matten van bamboe Trossen worden niet regelmatig omgedraaid De Romeinse dichter Juvenalis (Decimus Iunius Iuvenalis ca. 60 133/140) is beroemd om zijn 16 satiren, waarin deze uitspraak niet voorkomt De oudste vermelding van het woord Amarone stamt uit 1936. In de Romeinse tijd werd alleen gesproken over de Raeticum, voorloper woord Recioto Wijnmaker van Bertani is Andrea Lonardi Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 3
Amarone della Valpolicella Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 4
Amarone in perspectief: Totaal aantal DOP-wijnen Italië : 74 x DOCG + 334 x DOC = 408 Totaal aantal DOP-wijnen Veneto : 14 x DOCG + 29 x DOC = 43 Totaal aantal DOP-wijnen Valpolicella : 2 x DOCG + 2 x DOC = 4 Totale productie wijn Italië (2016) Totale productie wijn met DOP-status Totale productie wijn Veneto Totale productie DOP-wijnen Veneto = 50.188.000 hl = 19.573.000 hl = 10.145.000 hl = 5.782.650 hl Totale productie Amarone (2016) = 109.280 hl Amarone t.o.v. andere DOP s (2016): Prosecco 3.059.200 hl 266.930.000,= Montepulciano d Abruzzo 865.000 hl 58.170.000,= Chianti 750.000 hl 110.290.000,= Asti 711.000 hl 121.550.000,= Conegliano Valdobbiadene 673.000 hl 120.370.000,= Asti 647.000 hl Chianti Classico 431.000 hl 53.480.000,= Soave 423.000 hl 42.495.000,= Trentino 308.000 hl 47.840.000,= Valpolicella 214.000 hl Sicilia 212.000 hl Amarone 109.280 hl 330.000.000,= Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 5
Explosieve groei wijngaarden en productie amarone 1972 4600 ha - 1.000.000 flessen 2005 5700 ha - 8.500.000 flessen 2006 5840 ha - 12.600.000 flessen 2015 7700 ha - 19.300.000 flessen Productie tussen 2007 en 2017 van 8,3 miljoen naar 15,5 miljoen flessen Vanaf 2010 geschat overschot van circa 1 miljoen flessen amarone Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 6
Amarone della Valpolicella; de wijnen, serie 1 1. Zonin, Amarone della Valpolicella, 2013 2. Degani, Amarone della Valpolicella Classico, 2014 3. CorteAlta, Vigna Camparol, Amarone della Valpolicella Classico, 2014 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 7
1. Zonin 1821, Amarone della Valpolicella Classico, 2013 Blend: 60% Corvina (incl Corvinone), 35% Rondinella en 5% Molinara Vinificatie: Druiven 120 dagen gedroogd, voorweking van 7-8 dagen op lage temperatuur, gisting en weking van 4-6 weken Lagering: 2 jaar in vaten Slavonisch eiken 30 hl + 6 maanden fles Alcohol: 15,5% Importeur: Gall & Gall 27,00 2. Degani, Amarone della Valpolicella Classico, 2014 Blend: 50% Corvina, 40% Rondinella, 10% divers Gisting 15-20 dagen in RVS Rijping van 18-24 maanden in kleine houten vaten Alcohol: 15% Geen importeur bekend: prijs circa 37,50 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 8
3. CorteAlta, Vigna Camparol, Amarone della Valpolicella Classico,2014 Blend: Corvina Veronese 75%, Rondinella 20%, Molinara 5% Wijngaard van 15 jaar oud in vallei Fumane op 500-600 m, 4500 pl/ha Guyot gesnoeid, expositie zuid tot oost Bodem overwegend alluviaal Gisting op 12-23 C, weking van 35 dagen (15 koud) Rijping van 24 maanden in nieuwe barriques Frans eiken (Allier en Never) Alcohol: 16,5% Importeur: Douwe Walinga 36,80 Veneto geschiedenis Eerste inwoners circa 7000 jaar geleden in heuvels rond Verona, aan oostkust Gardameer en langs rivieren 2 e -1 e eeuw v.chr: Euganei (Afkomstig uit Troje?) contact met o.a. Grieken, Etrusken en Kelten Opkomst Venetië, alliantie met Romeinen in 3 e eeuw v. Chr. 1 e eeuw v. Chr: Veneto opgenomen in het Romeinse Rijk 4 e -7 e eeuw: onderdeel Byzantijns rijk 7 e eeuw: opkomst Dogen Venetie 726-1797: Republiek Venetie 18 e eeuw: maar ook bloei kunst, architectuur en literatuur. 1797: Napoleon maakt einde aan 1000 jarige onafhankelijkheid Venetie Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 9
Valpolicella geschiedenis Druiven werden gedroogd om te bewaren Wijn van gedroogde druiven al in oudheid bekend (Babylonie, Egypte) Type Recioto al bekend in Romeinse tijd Plinius de Oude looft in 1 e eeuw n.chr. de Raeticum, de voorloper van de Recioto Theodoric (de Grote) Balthes, Koning Der Ostrogothen (454-526) 6 e eeuw: Cassiodoro, minister van Theodoric, noemt Acinatico, alias voor Recioto 12 e eeuw: onderscheid in regio: Vino de Monte en Vino de Piano 16e eeuw: Sarayna en Panvinio schrijven over Valpolicella 16 e eeuw: Girolamo Fracastoro schrijft over lichte sprankelende wijn van Rhaetica druiven Valpolicella geschiedenis Valpolexèla (Venetiaans) Verbastering Latijnse Vallis-polis-cellae, vallei der vele wijnkelders (12 e eeuw) Documenten uit 1177, "polesela dus zonder verwijzing naar "cellae, maar naar Pol (Saint Lucia di Pescantina), einde vallei onder controle Verona. Kan ook verwijzen naar Griekse woord polyzelos : "door vele vruchten", veel benijd of heel mooi (poly=veel en selas=pracht) Wellicht verwijzend naar collectie Privilegia et Jura Communitatis et Hominum Vallis Pulicelle (1588), i.c. afbeelding knielend meisje, Pulicella in Latijns Giuseppe Toniolo: verband met Pulicella/Pullus/Pol/Pullicu/Pulliceu/ Pullicinu met verwijzing naar groene vallei vol knoppen en groen. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 10
Valpolicella geschiedenis 8 e eeuw: documenten noemen Pruvianense of Pruviniano als gebied dat ook bekend staat als Valpolicella. De Pruviniano Vallei is administratief gebied, zonder vermelding vallei van Negrar, maar in plaats daarvan Vallei van Veriago. Negrar (en San Giorgio) zijn autonoom (met eigen kasteel) Pas in 12 e eeuw grenzen van huidige Val Polesèla gemarkeerd 14 e eeuw: 30-40% landbouwgrond gewijd aan teelt druiven. 1888: eerste vermelding Recioto Valpolicella geschiedenis 19 e eeuw: grote problemen oidium (echte meeldauw), peronospora (valse meeldauw) 1897: Inst. Zimotecnico Italiano opgericht: Begin 20 e eeuw: phylloxera (1918 Treviso en Venetie, 1929 heel Veneto) 1939-1940: herplanten meeste wijngaarden met Amerikaanse onderstokken 20 e eeuw: diverse bacteriele problemen 1939: 35% alle wijnen niet schoon/zuiver, 50% matig en slechts 15% goed Tot 1980: moderne wijnbouw in kinderschoenen; zeer traditioneel, problemen met hygiene, stabiliteit en kwaliteit. Veel kleine bedrijven, geen middelen voor onderzoek/innovatie 1986: methanol schandaal, dieptepunt Italiaanse wijnbouw Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 11
Amarone geschiedenis 1936: eerste vermelding woord Amarone door Villa Mosconi-Simonini (nu Villa Bertani); afgeleid van Recioto Amaro 1938: eerste Amarone ontdekt 1940: eerste officiele botteling van Amarone door Cantina Sociale di Negrar 1968: DOC status voor Valpolicella, incl. protocollen voor Amarone en Recioto 1970: Oprichting Consorzio per la Tutela dei Vini della Valpolicella 1991: onderscheid in regelgeving voor Recioto en Amarone 2009: oprichting Famiglia dell Amarone d Arte / Famiglie Storiche 2010: DOCG-status voor Recioto en Amarone Amarone geschiedenis - Van mislukte recioto naar fameuze wijn - 1938 Cantina Sociale Valpolicella in Novare (voorloper van het huidige Cantina di Negrar) van vergeten vat recioto alle suikers vergist - Een duidelijk bitter markeerde de wijn Dit is niet bitter (amaro), het is amarone, een groots bitter! - Eerste commerciële succes pas vanaf de jaren 50 Bertani, Bolla en Cantina di Negrar - Explosieve groei vanaf 2000 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 12
Amarone in de wereld Amarone app: Gedetailleerde informatie over wijnhuizen, wijngaarden, wijnen en andere wetenswaardigheden Te downloaden via site Consorzio http://www.consorziovalpolicella.it/it/221-appvalpolicella-wines Amarone della Valpolicella voorschriften Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 13
Valpolicella algemeen DOP s Valpolicella: Amarone della Valpolicella (Classico Valpantena) DOCG Amarone della Valpolicella Riserva (Classico Valpantena) DOCG Recioto della Valpolicella (Classico Valpantena) DOCG Valpolicella (Classico Valpantena) DOC Valpolicella Superiore (Classico Valpantena) DOC Valpolicella Ripasso (Classico Valpantena) DOC Valpolicella Ripasso Superiore (Classico Valpantena) DOC Amarone della Valpolicella regelgeving Voorheen onderdeel Valpolicella DOC Eigen DOCG in 2010 45-95% Corvina en/of Corvinone (Corvina minimaal zelfde percentage als Corvinone) 5-30% Rondinella maximaal 25% andere blauwe druivenrassen (elk ras niet meer dan 10%) Subzones: Classico (Fumane, Marano, Negrar, San Pietro in Cariano en Sant Ambrogio) Valpantena Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 14
Amarone della Valpolicella regelgeving Verse druiven met minimaal 11,0 % potentieel alcohol bij de oogst Droging druiven tot minimum potentieel alcoholpercentage van 14% Normaal gesproken niet geperst voor 1 December Minimum alcoholpercentage van de wijn: 14,0% Restsuiker: maximaal 12 g/l bij wijn van 14,0% alcohol met geleidelijk oplopende schaal tot circa 16 g/l voor wijnen met meer alcohol Rijping: Rosso, minimaal 2 jaar, Riserva, minimaal 4 jaar Famiglie Storiche eigen (strengere) regels Druiven uitsluitend van wijngaarden op heuvels Droging druiven tot minimum potentieel alcoholpercentage van 15% (i.p.v. 14%) Rijping: minimaal 30 maanden (i.p.v. 24) Artikel Arena: kostprijs Amarone 16,00-18,00 / consumentenprijs: vanaf 30,00 Lidl: 9,99 300,00????? Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 15
Amarone della Valpolicella; de wijnen, serie 2 4. Allegrini, Amarone della Valpolicella Classico, 2013 5. Masi, Costasera, Amarone della Valpolicella Classico, 2012 6. Roccoli Grassi, Amarone della Valpolicella, 2011 4. Allegrini, Amarone della Valpolicella Classico, 2013 Wijngaard: in Fumane, op heuvels 180-280m hoogte met zuidoostelijke expositie, > 30 jaar oud Oude delen pergola gesnoeid 3000 pl/ha; nieuwe Guyot 5000 pl/ha Bodem: overwegend kalkrijke klei, vulkanische resten Droging: 3-4 maanden Gisting en weking: 25 dagen op 8-22 C Rijping: 18 maanden in vaten Slavonische eiken; 7 maanden stabilisatie 2013: alc. 15.82%; ttl zuren 6,1 g/l; restzoet 2,5 g/l; droog extract 36 g/l; ph 3.52 Importeur: Goessens 65,00 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 16
5. Costasera, Masi, Amarone della Valpolicella Classico, 2012 Blend Corvina, Rondinella en Molinara Na indrogen, gisting en weking van 45 dagen op 15 C in RVS en vaten Slavonisch eiken Rijping van 24 maanden; 80% in Slavonisch eiken 40-80hl en 20% in barriques (40% nieuw, 30% 1 jaar oud, 30% 2 jaar oud) Alcohol: 15% Imporetur: Activin 40,00 6. Roccolo Grassi, Amarone della Valpolicella, 2011 Blend: Corvina 60%, Corvinone 15%, Rondinella 20%, Croatina 5% Wijngaard van 12 ha (waarvan 4 40 jaar oud) op 200-250 m,; expositie zuid tot oost, 3000 pl/ha pergola BodemL vulkanische origine Na koude weking van week alcoholische gisting van 21 dagen in RVS op 25-27 C Malo en rijping van 24-26 maanden in barriques Frans eiken (50% nieuw) Productie: 10.300 flessen 0,75 l en 250 magnums Alcohol: 16,5% Importeur: Vino & Vetro/Altovino 75,00 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 17
Amarone della Valpolicella Terroir: Bodem en klimaat Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 18
Terroir Valpolicella Type 34.3 Oostelijke en centrale deel Alpen op kalkrijke sedimentaire rotsen Tertiair kalksteen, mesozoicum en holoceen (Dolomieten), alluviale sedimenten Vrij dunne toplaag op hoger gelegen delen, juist dik in vallei (alluviale afzettingen) Klimaat overwegend mild Mediterraan Grote invloed Gardameer (tempert extremen) Gemiddelde temperatuur 11-12 Celsius Gemidelde neerslag 690-1200 mm meeste neerslag in mei en oktober; droogste maanden juli en augustus Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 19
Gelaagde grijze en rode mergel RossoAmmonitico Grijze kalk Biancone; witte kalk/marmer Amarone terroir Valleien: Sant Ambrogio di Valpolicella San Pietro in Cariano Fumane Marano di Valpolicella Negrar Valpantena Illasi Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 20
Sant Ambrogio di Valpolicella De bodem in Sant Ambrogio (het kleinste gebied en gelegen in het westen van Valpolicella) bevat veel stenen (Rosso Veronese) en kalk (meer dan Fumane) met marmer en vulkanische elementen richting het Garda-meer. De wijnen zijn goed gekleurd en elegant, maar vaak minder aromatisch. San Pietro in Cariano In San Pietro in Cariano, het grootste gebied met meer vlakke delen, is minder variatie in hoogte, hetgeen wijnen met meer body en kleur geeft. Omdat wijngaard management hier erg belangrijk is (te grote opbrengsten zijn een risicofactor hier) zien we behoorlijk wat variatie in kwaliteit. In San Pietro in Cariano en Mezzane worden de grootste verschillen in temperatuur overdag en s nachts gemeten (13,1 in Mezzane en 12,6 in San Pietro a Cariano). Behoort tot het Classico district. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 21
Fumane De vallei van de Fumane is breed en groot en haar bodem is rijk aan stenen, basalt, kalk en klei in de lagere delen. De wijnen zijn vaak rijk aan fruit met veel body, spanning en een lange levensduur, ook weer vanwege het grote verschil in temperatuur tussen dag en nacht. Samen met Mezzano en San Pietro in Cariano ziet Fumane zeer lage nachtelijke temperaturen (tot slechts 3 C) in de drogingsperiode. Dit is van groot belang als er geen klimaatbeheersing wordt toegepast. Behoort tot het Classico district. Marano di Valpolicella De smalle Marano-vallei is koeler en gevarieerd qua subterroirs. De overwegend vulkanische bodem geeft rijke wijnen met veel alcohol, die over een mooie complexiteit kunnen beschikken. De invloed van het meer van Lugana is hier (net als in Fumane) vrij groot, wat in lagere temperaturen overdag resulteert, terwijl het s nachts juist iets warmer is. De gemiddelde temperatuur in de zomer is hier 18,5 ºC (Fumane 18,3), terwijl dit 20,9ºC in Negrar is. Behoort tot het Classico district Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 22
Negrar Negrar bezit meer klei en rotsen en geeft goed krachtige wijnen, die aromatischer zijn dan de anderen. Florale tonen en kersen overheersen de geur en de veelal oudere wijngaarden dragen bij aan de complexiteit van haar wijnen. Negrar heeft in het voorjaar de meeste neerslag van alle valleien en kent hogere gemiddelde temperaturen in de zomer. Behoort tot het Classico district Valpantena Valpantena is gelegen in het Noordoosten van Verona. "Valpantena" betekent "vallei van alle goden", verwijzend naar het Pantheon onder de huidige kerk van Santa Maria in Stelle. De wijnen uit Valpantena blinken niet altijd uit qua structuur, maar producent Bertani toont al decennia dat hun elegantie tientallen jaren behouden blijft. Valpantena is de warmste vallei in Valpolicella. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 23
Illasi Een relatief jonge vallei waar de techniek belangrijker lijkt dan de terroir. Concentratie, kracht, macht en hout prevaleren meestal boven elegantie. De echte kracht en identiteit van de vallei moet misschien nog ontdekt worden, maar het is een feit dat Romano dal Forno er enkele van de allerbeste (en duurste) wijnen ter wereld maakt Pauze Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 24
Klimaat classificatie Köppen Klimaat Valpolicella Overwegend mild Beschermd door Monti Lessini in het noorden en Lago del Garda in westen Gemiddelde neerslag 850 mm op de vlakten (tot 100 m boven de zeespiegel) en 1200 mm in de heuvels (tussen 500 en 700 m). Diverse riviertjes uit het Lessini gebergte monden uit in de Adige die het gebied doorkruist. Tijdens de vegetatieve periode, van mei tot september, bedraagt de gemiddelde minimumtemperatuur 12 tot 15 C, met een maximum van 23 tot 30 C vaak onder invloed van verfrissende wind uit de bergen of de warme en vochtige Scirocco uit het zuidoosten. Winters zijn koud en droog met veel wind uit het noordoosten. Lente en herfst uiterst variabel met veel gevaar voor hagel. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 25
Invloed Gardameer op gemiddelde minimum temperatuur augustus-september Monte Baldo S. Ambrogio Marano 17.0 C Fumane 16.3 C Valpantena 16.5 C Valsquaranto 16.5 C Mezzane 15.8 C 16.7 C + - Invloed Gardameer op gemiddelde maximum temperatuur augustus-september Monte Baldo Bardolino S. Ambrogio Fumane Marano Valpantena Valsquaranto Mezzane 26.1 C 25.8 C 24.6 C 28.2 C 28.3 C 28.9 C - + Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 26
Klimaat Valpolicella S. Ambrogio San Pietro Fumane Marano Negrar Valpant/Grezz Illasi Köppen-Geiger Cfa Cfa Cfa Cfa Cfa Cfa Cfa Neerslag in mm 820 820 827 856 826 831 845 Droogst in mm jan; 45 jan; 45 jan; 45 jan; 57 jan; 44 jan; 45 jan; 49 Natst in mm juni; 86 juni; 87 juni; 87 nov; 92 juni; 88 juni; 88 juni; 88 Gem. Temp in C 12,5 C 12,6 12,4 13,3 12,4 12,3 12,7 Warmst in C juli; 22,8 juli; 22,7 juli; 22,6 juli; 23,2 juli; 22,6 juli; 22,4 juli; 22,8 Koudst in C jan; 1,6 jan; 1,7 jan; 1,5 jan; 3,0 jan; 1,6 jan; 1,5 jan; 2,0 Veneto druiven In 1882 al 82 druivensoorten onderscheiden in provincie Verona Momenteel 175 variëteiten onderscheiden, 44 wit. 350 Italiaanse druivenrassen geregistreerd (en nog eens 500 genoemd) in nationale catalogus Ministero delle Politiche Agricole Alimentari e Forestali. 53 daarvan uit de Veneto en 15 uit Valpolicella. Rond 2000 project met onderzoek naar 60 herontdekte rassen 5 (Bressa, Castelrotto, Corbina, Spigamonte en Turchetta) geselecteerd om toe te voegen aan de lijst met erkende druivenrassen in de Veneto. Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 27
Veneto druiven Corvina Veronese (alias Cruina of Corvina) - goede kleur en surplus aan aroma's en karakter - kersen, bittere chocolade, amandel, goede zuren - genereuze opbrengst, veel druiven dikke schil - beste vulkanische of alluviale ondergrond - bloeit laat, maar rijpt snel - gevoelig voor direct zonlicht, prefereert pergola Veneto druiven Corvinone - Geen kloon Corvina - Grote trossen, vrij open - Hogere zuurgraad - Krachtiger qua tannine - Meer herbale aroma s - Gevoelig voor botrytis en meeldauw Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 28
Veneto druiven Rondinella - Nakomeling Corvina - Fruit van constante kwaliteit - Goede kleurintensiteit en voldoende complexiteit - Betrouwbaar en resistent - Geeft structuur en kenmerkende kersenaroma Veneto druiven Molinara Licht gekleurd, fijne aroma s Oseleta Klein, compact, krachtig Spigamonti Bestand tegen negatieve effecten klimaatverandering Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 29
Veneto druiven Dindarella kleine blauwe druif met relatief weinig alcohol en hoge zuren Aldeghieri maakt er een 100% monocepage van Forselina blauwe druif met vrij dunne schil, gulle opbrengsten gevoelig voor schimmel, impressies rood fruit Croatina fruiting karakter met diepe kleur, milde tanninestructuur Veneto druiven Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 30
Oogstjaren Allerbeste jaren voor reguliere Valpolicella niet per definitie ook beste jaren voor Amarone (en Recioto) Seizoen na de oogst namelijk mede bepalend voor de kwaliteit van Amarone (en Recioto) Drogingsproces van 3-4 maanden sterk afhankelijk natuurlijke omstandigheden Tegenwoordig veelal volledig gecontroleerd Oogstjaren 2006: Excellent; lange periode droogte, kleine oogst, maar goede kwaliteit 2007: Goed; na milde winter een warm voorjaar en hete zomer, wat regen in augustus, extreme hagel 30 augustus ( 50 miljoen euro schade) 2008: Zeer goed; makkelijk/gezond jaar, koeler dan 2006 en 2007, goede zuren en structuur 2009: Gemiddeld; vooral heet en droog en daardoor soms te laag in zuren 2011: Zeer goed; regen in voorjaar en eerste deel zomer, maar daarna heet en droog met perfect naseizoen 2012: Lastig jaar met weinig neerslag in winter, koel voorjaar en zeer hete zomer (> 40 C), droogte gaf veel stress in minder ideale wijngaarden, oogst -/- 20/30% 2013: Wisselende kwaliteit na perfect voorjaar en zomer, veel regen en hagel in September 2014: Erg moeilijk jaar, bloei vroeg, tot juni normaal, daarna koud en nat, veel schimmel rondinella minder problemen, corvinone veel; naseizoen redelijk goed, productie 25% minder Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 31
Amarone della Valpolicella; de wijnen, serie 3 7. Rocca Sveva, Cantina di Soave, Amarone della Valpolicella Riserva, 2011 8. Rocca Sveva, Cantina di Soave, Amarone della Valpolicella Riserva, 2009 9. Rocca Sveva, Cantina di Soave, Amarone della Valpolicella Riserva, 2006 7-8-9. Rocca Sveva, Cantina di Soave, Amarone della Valpolicella Riserva, 2011-2009-2006 Blend: 70% Corvina, 25% Rondinella, 5% Molinara Start gisting in RVS op 10 C, daarna op 20 C Rijping van 24 maanden in traditionele grote houten vaten en 12 maanden fles Alcohol: 15%-14,5%-14,5% Importeur: Teo Pace / Gall & Gall 42,50-70,00-95,00 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 32
Appassimento Gezonde trossen geplukt en daarna gedroogd Voor amarone niet voor 1 december, 100 dagen Druif verliest 25-40 % aan gewicht Concentratie, suikergehalte en complexiteit nemen toe Botrytis cenerea zorgt voor glycerine en aanvullende aroma s Appassimento Al duizenden jaren bekend (Feniciers, Egyptenaren, Grieken, Romeinen), primair om druiven te conserveren, secundair voor het maken van zoete wijn Beschreven door Cassiodoro, minister van Koning Theodoric de Grote in 5 e eeuw Voor Amarone doorgaans 100 dagen, minimaal tot 1 december (tenzij) Doel: concentratie, toename suikers, rijping tannine/stelen, ontwikkeling glycerine Druif verliest gemiddeld 40% water Uitdaging: voorkomen grijze rot en streven naar edele rotting Botrytis zorgt voor ontwikkeling glycerine Afname hoeveelheid zuren Verandering verhouding glucose-fructose Concentratie polyphenolen Ontwikkeling resveratrol Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 33
Weight loss (%) Appassimento Corvina meest gevoelig voor botrytis Rondinella juist veel minder Molinara gemiddeld Vroeger afhankelijk van microklimaat Tegenwoordig afhankelijk van techniek Appassimento 100 95 90 85 80 75 70 65 60 0 10 20 30 40 50 60 Duration of drying process (Days) Syrah Corvina Oseleta Sangiovese Cabernet Merlot Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 34
Ripasso Eeuwenoude techniek om matige wijn extra vulling te geven Vergelijkbaar met Governo techniek Toscane (13 e eeuw) Van origine d.m.v. gebruik pulp recioto Tegenwoordig pulp amarone Veel gekopieerd (o.a. Apulie) Is geen zogenaamde baby amarone!!! Houtlagering Houten vaten al 5e eeuw v.chr bekend, gebruikt als opslag/vervoermiddel In 17e/18e eeuw werd wijn uit Bordeaux in vaten naar Engeland verscheept Vaten kwamen niet terug, zodat telkens nieuwe vaten werden gebruikt Wijn uit deze nieuwe vaten bleken beter dan wijn uit oude vaten Vanaf dat moment werd hout bewust gebruikt om wijn te verbeteren Eiken bleek het meest gunstig Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 35
Houtlagering In Italië gebruik van allerlei soorten hout: al naar gelang er in de regio beschikbaar was: - Kers (o.a. nog gebruikt door Masi voor de Seregio Aleghieri) - Kastanje - Acacia - Slavonisch eiken - Hongaars eiken - Frans eiken Sloveens versus Slavonisch Alleen Slavonisch eiken voor vaten, doorgaans de traditionele grote vaten van 25-100 hl Er zijn in principe geen vaten van Sloveens eikenhout Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 36
Vinificatie amarone Gisting van 20-60 dagen, vaak op lage temperatuur Daarna rijping van 2-6 (soms 10) jaar in hout Niet altijd malo (Bertani) Kostprijs kan omlaag als droging, gisting en rijping verkort kunnen worden Markt vraagt om goedkope(re) wijnen die snel op dronk zijn Quote eigenaar : Ik kan wel voor een langere gisting en minder barrique kiezen, maar daar is de bank het niet mee eens. Ik moet verkopen! Druiven, hun oogst, vinificatie en lagering Keuzes van de wijnmaker bepalen het karakter en de kwaliteit van de wijn Analyses Amarone 2007 Alcohol van 14,2 tot 17,4 - gemiddeld 15,84% Restsuiker van 4,6 tot 11,03 - gemiddeld van 7,23 gr/l Droog extract 29,9 tot 38,3 - gemiddeld van 33,8 ph van 3.43 tot 3.65 - gemiddeld 3.53 Totale zuren van 5,53 tot 7,2 - gemiddeld 6,11 Volatiele zuren van 0,48 tot 0,98 - gemiddeld 0,64 Glycerine van 9,46 tot 12,66 - gemiddeld 11,05 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 37
Amarone della Valpolicella; de wijnen, serie 4 10. Le Ragose, Marta Galli, Amarone della Valpolicella Classico, 2008 11. Bertani, Amarone della Valpolicella, 2008 12. Tedeschi, Monte Olmi, Amarone della Valpolicella Classico Riserva, 2011 10. Le Ragose, Marta Galli, Amarone della Valpolicella Classico, 2008 Blend: 50% Corvina, 20% Rondinella, 20% Corvinone en 10% divers Droging: tot januari volgend op de oogst Gisting en weking in RVS: 20-30 dagen Stabilisatie in RVS gedurende 8-10 maanden Rijping: in nieuwe barriques (Allier, Troncais, Vosges) van 24-36 maanden Alcohol: 16% Importeur: Terroirwijn; 49,50 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 38
11. Bertani, Amarone della Valpolicella Classico, 2009 Locatie: Arbizzano di Negrar Blend: 80% Corvina Veronese, 20% Rondinella Wijngaard: 5000 pl/ha Guyot gesnoeid Bodem: Kalkrijke mergel; ook klei, ijzer, mangaan en basalt Vinificatie: Koude weking van 20 dagen op 4-5 C; gisting 30 dagen in cement op 18 C Rijping : 6 jaar in vaten 60 hl Slavonisch eiken, 12 maanden fles Alcohol: 15% Importeur: van Ouwerkerk 85,00 12. Tedeschi, Monte Olmi, Amarone della Valpolicella Ris. 2011 Wijngaard: 20 jaar oud, 2,5 ha op terrassen in gemeente Pedemonte, zuid-west expositie; Planten 3500 pl/ha, pergola gesnoeid; 10-14 knoppen per plant, rendement 6000 kg/ha Bodem: rode klei met veel kalksteen, Blend: 30% Corvina, 30% Corvinone, 30% Rondinella, 10% Rossignola, Oseleta, Negrara, Dindarella, Croatina en Forselina Droging: 4 maanden in geconditioneerde ruimte Gisting en weking: 40-60 dagen op 15 C. Lagering in grote houten vaten gedurende 3-4 jaar Alcohol: 17% Importeur: Vinites 67,50 Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 39
Fred F.A. Nijhuis Amarone della Valpolicella Amarone 2018 Fred F.A. Nijhuis 40