Colofon IrisZorg Arnhem Oplage: 250 exemplaren
RVT 13.015 Stichting IrisZorg Arnhem, maart 2013 Vastgesteld door Raad van Bestuur d.d. 22 maart 2013 Goedgekeurd door Raad van Toezicht d.d. 27 maart 2013 IrisZorg 1
Inhoudsopgave Pagina MAATSCHAPPELIJK VERSLAG Voorwoord Prestaties IrisZorg in 2012 in het kort 1. Profiel van de organisatie 5 1.1. Missie en visie 5 1.2. Organogram en toelichting inrichting organisatie 5 1.3. Werkgebied 6 1.4. Kerngegevens 6 2. IrisZorg en de omgeving 12 2.1. Belangrijke ontwikkelingen met betrekking tot cliënten 12 2.2. Belangrijke ontwikkelingen in de regio s 13 2.3. Nieuwe samenwerkingsinitiatieven met zorgaanbieders in 2012 15 2.4. Resultaten op het gebied van innovatie 16 2.5. Resultaten op het gebied van onderzoek 18 2.6. Bekendheid en toegankelijkheid 19 3. Beleid en prestaties 21 3.1. Meerjarenvisie en veranderprogramma 21 3.2. Kwaliteit en veiligheid concernbreed 21 3.3. Strategisch vastgoedbeleid 24 3.4. Concernbreed financieel beleid 25 3.5. Concernbreed personeelsbeleid 28 4. Bestuur en Toezicht 32 4.1. Raad van Bestuur 32 4.2. Raad van Toezicht 34 5. Participatie van cliënten en medewerkers 38 5.1. Verslag Cliëntenraad 38 5.2. Verslag Ondernemingsraad 39 6. Identificatiegegevens 41 Lijst met afkortingen JAARREKENING Zie Inhoudsopgave 44 IrisZorg 2
Voorwoord Van zorgen voor, naar zorgen dat. is een uitspraak waarmee de algemene teneur op beleidsmatig niveau in de wereld van zorg en welzijn goed kan worden samengevat. De zorg moet krimpen, goedkoper en efficiënter. De zorgvraag daarentegen neemt met demografische ontwikkelingen (vergrijzing) en slechtere economische conjunctuur geenszins af. Zeker op het terrein van maatschappelijke opvang en verslavingszorg zien we eerder een toename dan een afname van problematiek. Voor zorginstellingen en dus ook voor IrisZorg een duidelijke opgave. Deze ontwikkelingen zijn niet nieuw. Ook in het vorige jaarverslag werd daar op gewezen en aandacht aan besteed. In 2012 heeft IrisZorg, rekening houdend met genoemde ontwikkelingen, een nieuwe inhoudelijke meerjarenbeleidkoers 2012 2014 vastgesteld en een programma van organisatievernieuwing opgestart. Het bedrijfseconomisch resultaat over 2012 weerspiegelt de ontwikkelingen in de zorg. Na jaren van forse groei is de omzet min of meer gestabiliseerd. Gelukkig kon daarbij toch een positief financieel resultaat worden behaald en is de vermogenspositie licht verbeterd. Dit, samen met de ingezette inhoudelijke beleidskoers, maakt dat IrisZorg met vertrouwen kijkt naar de toekomst. In het kader van het verminderen van administratieve lasten is door het Ministerie van VWS de strakke regelgeving voor verslaglegging in de vorm van een Jaardocument Maatschappelijke Verantwoording eind 2012 afgeschaft. Dit Jaardocument is dan ook beknopter en heeft een enigszins vrijere vorm dan de Jaardocumenten van 2011 en eerder. Ook al is het niet meer verplicht, IrisZorg wil graag in de vorm van een jaardocument verslag blijven doen van haar activiteiten. Graag willen wij aan allerlei betrokkenen cliënten, financiers, overheden, samenwerkingspartners onze resultaten, inhoudelijk en financieel, laten zien. Resultaten waarop we trots zijn en waarvoor wij iedereen, binnen en buiten de organisatie, die daartoe heeft bijgedragen nadrukkelijk bedanken. Raad van Bestuur: drs. D.F.L. Olthof MHA voorzitter W.J. Foppen MSM IrisZorg 3
Prestaties IrisZorg in 2012 in het kort Inhoudelijke meerjarenbeleidkoers 2012-2014 vastgesteld. Programmalijnen en projecten uitgewerkt en in gang gezet om inhoudelijke koers te realiseren. 13.201 cliënten in behandeling of zorg, daarbij 912 cliënten reclassering. Groei preventieve activiteiten. Exploitatieresultaat van 693.119 positief. 1170 fte personeel. 154 nieuwe medewerkers, 228 medewerkers vertrokken. Ziekteverzuimpercentage van 5,39%. Kwalitatief goede en veilige zorg geleverd, getuige positieve resultaten inspectiebezoeken op de landelijke thema s medicatieveiligheid, opiatenbehandeling en reclassering. Cliëntenparticipatie gerealiseerd in diverse projecten en bij beleidsontwikkeling. Doorstroomvoorziening op de Remisestraat in Arnhem in gebruik genomen. Crisisopvang voor gezinnen aan de Stationsstraat in Arnhem in gebruik genomen. Duurzame oplossing voor de opvang van zwerfjongeren in Nijmegen ingezet. Verbouwing (realisatie appartementen) Multifunctioneel Centrum in Nijmegen afgerond. Opvang voor zwerfjongeren in Apeldoorn op het Hoogeland georganiseerd. Methodiek Herstelwerk geïntroduceerd in de voorzieningen voor maatschappelijke opvang. Binnen cluster Behandeling 36 bedden gereduceerd in de kliniek. Tegelijkertijd ambulante zorg evenredig opgebouwd. No show in de kliniek teruggebracht van 15 naar 7.5%. Drop out van 33 naar 20%. Kansrijke ontwikkeling van innovatieve projecten; Iris in de Buurt, Plan Morgen, Nieuwe Buren en programma Ziekenhuisopname na Alcoholintoxicatie voor jongeren onder de 16 jaar in samenwerking met de ziekenhuizen in Doetinchem en Winterswijk. Realisatie FACT-teams in samenwerking met andere zorginstellingen in Apeldoorn en Nijmegen. IrisZorg kwaliteitsnorm, een richtlijn voor eigen producten en kostprijzen voor producten, ontwikkeld. Imago onderzoek uitgevoerd. IrisZorg heeft een overwegend positief imago bij cliënten, financiers en verwijzers. In de prijzen voor: gebruik social media, arbeidsmarktcampagne. Nieuwe website gelanceerd. Publicatie Tendens: eigen onderzoek naar trend in de regio op het gebied van verslaving, werken en wonen. IrisZorg 4
1 Profiel IrisZorg 1.1 Missie en visie IrisZorg is ervan overtuigd dat mensen vanuit kracht kunnen leven. Mensen bepalen samen met hun omgeving hun welbevinden. Wanneer een beroep wordt gedaan op kracht, is er altijd een mogelijkheid tot (relatieve) zelfredzaamheid en de ervaring van een zinvol leven. Veel mensen kunnen hun leven zelf goed vormgeven. Soms zijn mensen zeer afhankelijk en lopen het risico om de grip kwijt te raken. De professionals van IrisZorg bieden mensen gereedschap om grip te behouden of te krijgen. IrisZorg is er voor hen die vraagstukken hebben op het gebied van wonen, werken en middelenafhankelijkheid. IrisZorg biedt mensen perspectief om vanuit kracht te leven. Om dit mogelijk te maken draagt IrisZorg bij aan inzicht en begrip, het voorkomen van afhankelijkheid van zorg en het minimaliseren van belemmerende factoren. Zo biedt IrisZorg mensen gereedschap om naar vermogen grip te houden of te krijgen op hun eigen leven. IrisZorg is herkenbaar aan de eigen stijl, deze is helder, betrokken, deskundig en altijd vanuit een positieve insteek. 1.2 Organogram en toelichting inrichting organisatie IrisZorg heeft er voor gekozen te werken in drie geografische clusters, Zuid, Midden en Noord en het cluster Behandeling en Reclassering. Elk cluster wordt aangestuurd door een directeur, deze legt verantwoording af aan de Raad van Bestuur. De clusters worden gefaciliteerd door centrale ondersteunende diensten. IrisZorg 5
1.3 Werkgebied IrisZorg heeft 60 voorzieningen in Gelderland, een deel van Overijssel en Flevoland. Het werkgebied bestrijkt 66 gemeenten met een totaal van 2.503.184 inwoners.. 1.4 Kerngegevens IrisZorg levert zorg op het gebied van verslaving, wonen en werken. Hieronder volgt een overzicht van cliënten, productie en personeel. Omwille van de vergelijkbaarheid zijn de tabellen van voorgaande jaardocumenten aangehouden. IrisZorg 6
IrisZorg op concernniveau Hieronder staan de kerngegevens van IrisZorg op concernniveau. IrisZorg is sinds de oprichting in 2007 jaarlijks in omvang gegroeid. Beeld over de afgelopen drie jaar is dat in 2012 de groei in toestroom van cliënten niet doorzet, evenals de bedrijfsopbrengsten. Deze zijn met bijna 1,5 miljoen afgenomen. Het aantal FTE is wel toegenomen: 50 ten opzichte van 2011. IrisZorg Totaal Kerngegevens 2010 2011 2012 Cliënten Aantal cliënten verslavingszorg in zorg/behandeling in het verslagjaar 6.562 6.880 6.823 Aantal cliënten in opvang, wonen en werken over het gehele verslagjaar 1 5.404 5.744 5.466 Aantal cliënten reclassering over het gehele verslagjaar 923 875 912 Totaal 12.889 13.499 13.201 Capaciteit Aantal beschikbare bedden behandeling per einde verslagjaar (ZVW) 167 139 103 Capaciteit crisisopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 154 152 145 Capaciteit nachtopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 218 214 188 Capaciteit begeleid wonen in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 241 250 216 Capaciteit 24 uurs woonzorg (AWBZ) in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 388 390 449 Totale capaciteit bedden (behandeling en verblijf) per einde 2012 1.140 1.173 1.076 Capaciteit dagopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 937 915 849 Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 2 1.407 1.441 1.460 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 1.106 1.120 1.170 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro's) in verslagjaar 88.611.291 95.763.579 94.478.393 Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 50.005.887 55.741.070 55.560.895 Waarvan overige bedrijfsopbrengsten 38.605.404 40.022.509 38.917.498 1 Het gaat hier niet om unieke personen, maar om het aantal personen dat van de voorzieningen in opvang, wonen en werken gebruik heeft gemaakt. 2 Conform de in de statistiek Personeelssterkte (CBS) opgenomen aantallen personeelsleden en FTE personeelsleden in loondienst. IrisZorg 7
Gegevens cure De kerngegevens over behandeling binnen IrisZorg laten een dalende trend zien van het aantal cliënten dat klinisch is behandeld. De klinische bedden zijn per 1 juni 2012 afgebouwd met 36 bedden. Het aantal ambulante contacten is daarentegen met 49% substantieel toegenomen in 2012. Dit is te verklaren vanuit de bewust ingezette ambulantisering binnen behandeling. De totale opbrengsten zijn min of meer gelijk aan die in 2011. Er is 19 FTE meer personeel ingezet in dit behandeljaar dan in 2011. CURE Kerngegevens 2010 2011 2012 Cliënten Aantal cliënten in zorg/behandeling per einde verslagjaar 3.875 3.732 3.471 Capaciteit Aantal beschikbare bedden per einde verslagjaar, incl beschermd wonen 167 139 103 Waarvan deeltijdplaatsen - - - Waarvan beschermd wonen 16 10 - Productie Aantal in verslagjaar geopende DBC s (instellingsregistratie) 5.303 5.512 4.281 Aantal in verslagjaar afgesloten DBC s (instellingsregistratie) 4.904 5.672 4.338 Aantal verzorgingsdagen inclusief beschermd wonen excl BOPZ in verslagjaar 44.788 48.145 39.797 Waarvan verzorgingsdagen beschermd wonen zie tabel care zie tabel care zie tabel care Aantal behandelingen in verslagjaar 22.186 17.188 4.506 Aantal deeltijdbehandelingen in verslagjaar - - - Aantal ambulante contacten in verslagjaar 110.946 127.187 189.787 Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 524 438 452 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 423 344 363 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten (in euro s) in verslagjaar 26.735.070 27.749.103 28.090.197 Waarvan wettelijk budget voor aanvaardbare kosten 26.217.689 27.530.155 26.969.844 Waarvan overige bedrijfsopbrengsten 517.381 218.949 1.120.353 IrisZorg 8
Gegevens care De gegevens over de care productie (wonen, opvang en werken) laten zien dat het aantal cliënten in 2012 lager ligt dan in 2011. Alleen het aantal cliënten in de 24-uurs woonzorg is toegenomen, omdat IrisZorg over meer plaatsen (37) beschikte. Het aantal beschikbare plaatsen voor wonen en opvang laat een dalende trend zien. Ten opzichte van voorgaande jaren zijn meer fte ingezet en liggen de opbrengsten lager. CARE Kerngegevens 2010 2011 2012 Cliënten 3 Aantal cliënten crisisopvang in verslagjaar 672 669 636 Aantal cliënten nachtopvang in verslagjaar 881 917 878 Aantal cliënten dagopvang in verslagjaar 2.228 2.228 2.015 Aantal cliënten begeleid wonen 547 736 681 Aantal cliënten 24-uurs woonzorg in verslagjaar (AWBZ/ZZP) 504 603 662 Aantal cliënten outreaching over het gehele verslagjaar 572 591 594 4 Totaal aantal cliënten in verslagjaar 5.404 5.744 5.466 Capaciteit Capaciteit crisisopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 154 152 145 Capaciteit nachtopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 218 214 188 Capaciteit dagopvang in beschikbare plaatsen per einde verslagjaar 937 915 849 Capaciteit begeleid wonen 241 250 216 Capaciteit 24-uurs woonzorg in beschikbare plaatsen (AWBZ/ZZP) 388 390 449 Totale capaciteit begeleid wonen, woonzorg, crisis-, dag-, nachtopvang.938 1.921 1.825 Productie Aantal uren dagactiviteiten 5 153.798 31.228 22.415 Aantal uren activerende begeleiding, ondersteunende begeleiding, verpleging en persoonlijke verzorging 170.582 179.095 76.304 Aantal cliëntdagen crisisopvang, nachtopvang en woonzorg in het verslagjaar (verzorgingsdagen) 312.796 304.937 291.375 Personeel Aantal personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 883 1.003 1.008 Aantal FTE personeelsleden in loondienst per einde verslagjaar 683 776 807 Bedrijfsopbrengsten Totaal bedrijfsopbrengsten in verslagjaar 61.876.221 68.014.475 67.508.549 3 Het gaat hier om het aantal unieke cliënten per zorgfunctie. 4 Het gaat niet over unieke cliënten, maar om het totaal aantal cliënten dat in 2012 gebruik heeft gemaakt van de voorzieningen in de care. 5 Het aantal uren dagactiviteiten wordt vanaf 2011 anders geadministreerd. IrisZorg 9
Gegevens reclassering Het aantal opdrachten om reclasseringsadvies uit te brengen aan de rechterlijke macht en de Dienst Justitiële Inrichtingen laat een dalende trend zien. Daarentegen leiden adviesopdrachten weer vaker dan voorheen tot een reclasseringstoezicht. Dit is in lijn met het streven van het Ministerie om meer voorwaardelijke straffen op te leggen in plaats van korte gevangenisstraffen. Hierdoor is er, ondanks de daling in uitgebrachte adviesrapportages, toch een stijging van het aantal reclasseringstoezichten zichtbaar. Het beleid van het Ministerie van Justitie ten aanzien van werkstraffen is erop gericht recidivisten minder voor deze strafmodaliteit in aanmerking te laten komen. Het Ministerie heeft besloten dat vanaf 2014 de verslavingsreclassering geen werkstraffen meer zal uitvoeren. IrisZorg is per 1 januari 2013 gestopt met het in uitvoering nemen van nieuwe werkstraffen en zal alleen nog de reeds aan IrisZorg toegewezen werkstraffen afmaken. RECLASSERING Kerngegevens 2010 2011 2012 Advies 858 792 689 Toezicht 620 694 702 Gedragsinterventie 18 9 18 Werkstraffen 240 223 184 Justitieel casemanagement 16 3 7 Aantal reclasseringscliënten in het verslagjaar 923 875 912 Gegevens preventie De activiteiten van IrisZorg op het gebied van preventie nemen nog steeds toe. Dit past bij het landelijk beleid van wijkgericht werken en zorg dichterbij de burger brengen. PREVENTIE Product 2010 2011 2012 Eenmalige voorlichtingsbijeenkomsten 397 433 472 Cursussen 182 174 225 Advies en beleidsadvisering 305 308 598 Netwerkbijeenkomsten 232 266 242 Informatie verstrekken 610 612 784 Totaal 1.726 1.793 2.321 Spreekuur drugs-testservice 49 100 100 Monitoring (onderzoek, presentatie, advies en publicaties) 7 1 5 Uitgaven (Onder invloed onderweg Lesbrief, Iriscopie, Nieuwsbrief Infectieziekten) 2 1 5 IrisZorg 10
Kerngegevens IrisZorg in beeld Hieronder zijn de gegevens over cliënten in beeld gebracht. Aantal cliënten in 2012 ( totaal 13.201) 7% Verslavingszorg 41% 52% Maatschappelijke Opvang Reclassering Cliënten verslavingszorg naar primaire problematiek in 2012 (totaal 6823 cliënten) 3% 5% 19% 42% Alcohol Harddrugs Cannabis Gokken Anders 31% Cliënten maatschappelijke opvang naar type voorziening in 2012 (totaal 5466 cliënten) 11% 12% 12% 12% 16% 37% Dagopvang Nachtopvang Begeleid Wonen Crisisopvang Woonvoorzieningen Outreachende MO IrisZorg 11
2 IrisZorg en de omgeving IrisZorg bestond in 2012 vijf jaar. Uniek aan IrisZorg is het brede zorgaanbod van verslavingszorg en maatschappelijke opvang. Resultaat van vijf jaar IrisZorg is een snel gegroeide professionele zorgorganisatie met een divers aanbod van diensten op veel verschillende locaties van goede kwaliteit. IrisZorg is een belangrijke partner in het zorglandschap in met name Gelderland. In vijf jaar tijd zijn IrisZorg en de omgeving behoorlijk veranderd. De economische crisis raakt alles en iedereen. Juist de doelgroepen waar IrisZorg zich sterk voor maakt, worden meer dan evenredig geraakt. Vergaande bezuinigingen op het terrein van welzijn, inkomensondersteuning, minimabeleid, huisvesting en arbeidsparticipatie worden doorgevoerd. Terwijl specifiek beleid om de kwetsbaren in de samenleving te ontzien tegelijkertijd wordt verminderd of afgeschaft. Niet alleen is er een economische crisis aan de gang, er vindt ook een fundamentele verandering plaats in het denken over de maatschappij en de zorgverlening. Niet alleen vanuit het idee van gebrek aan geld', maar ook vanuit beelden over een doorgeschoten verzorgingsstaat. Dit denken is samen te vatten in van zorgen voor, naar zorgen dat... Er komt meer nadruk te liggen op het bevorderen van zelfverantwoordelijkheid en op preventie. In het koersdocument 2012 2014 heeft IrisZorg de visie op een betere en meer geïntegreerde hulpverlening aan de cliënten geformuleerd. Deze visie is natuurlijk beïnvloed door de maatschappelijke ontwikkelingen, maar komt ook voort uit onze veranderende opvattingen over zorgverlening. Voor een deel sluiten de visie van IrisZorg en de maatschappelijke ontwikkelingen op elkaar aan, zoals de ambulantisering binnen behandeling. Maar deze kunnen ook op gespannen voet staan. Zelfredzaamheid is voor sommige mensen maar zeer beperkt mogelijk. Voor hen blijft intensieve begeleiding noodzakelijk. 2.1 Belangrijke ontwikkelingen met betrekking tot cliënten In 2012 heeft een aantal maatschappelijke verschuivingen plaatsgevonden die van invloed zijn op de (potentiële) cliënten van IrisZorg en op de dienstverlening aan deze cliënten. De maatschappelijke omstandigheden zijn verslechterd. De werkloosheid en armoede nemen toe; het aantal mensen dat afhankelijk is geworden van voedselbanken is gestegen. Het aantal huur- en hypotheekachterstanden stijgt en daarmee het risico op uitzettingen. Landelijk is in 30% van alle huishoudens sprake van betalingsachterstanden. In 2012 heeft dit nog niet geleid tot een opmerkelijke groei in cliëntenaantallen. Daarnaast staan de gemeentelijke financiën onder druk. De decentralisatie-uitkeringen uit het Rijk nemen wisselend per gemeente af. De grensstrookgelden, een onderdeel van de rijksuitkeringen, zijn verminderd met het doel deze volledig af te bouwen. Daarnaast ontstaan binnen gemeenten ook tekorten binnen andere programma s zoals bij de grondbedrijven en de regelingen voor sociale werkvoorzieningen. Een heroriëntatie van gemeenten op hun subsidieverstrekking is het gevolg, resulterend in strengere eisen en controlering. Enkele centrumgemeenten hebben voorbereidingen getroffen voor (wisselende vormen van) trajectfinanciering in navolgende jaren. Voor de maatschappelijke opvang in Arnhem is een forse korting op het budget in 2012 geëffectueerd. Binnen de WMO zijn verschillende gemeenten binnen het werkgebied overgegaan op regiobinding, waardoor opvang in die gemeenten alleen nog is toegestaan voor cliënten uit de eigen regio. Tot op heden worden individuele problemen in overleg met gemeenten opgelost. Binnen de budgetten voor AWBZ-zorg zijn vooralsnog geen grote kortingen toegepast, maar ook hier is te zien dat zorgkantoren strenger worden ten aanzien van toekenningen en criteria. Ook de landelijke overheid wordt strenger en hanteert in toenemende mate regels die een rem vormen op zorg of opvang. In 2012 is dit in verschillende vormen tot uiting gekomen. Denk aan de besluitvorming over de Zorgzwaartepakketten en de naderende eigen bijdrage WMO voor dak- en thuislozen. IrisZorg 12
Cliënten kregen in 2012 te maken met eigen bijdragen. GGZ-cliënten moesten in 2012 een eigen bijdrage voor behandeling betalen. Ook binnen de AWBZ is een nieuwe eigen bijdrage in rekening gebracht voor cliënten met extramurale begeleiding. Voor het jaar 2012 heeft IrisZorg besloten deze eigen bijdrage aan cliënten te vergoeden (in het cluster Midden is dit reeds gedaan, in de clusters Noord en Zuid geschiedt dit met terugwerkende kracht). IrisZorg heeft in 2012 nog niet kunnen constateren dat cliënten vanwege deze eigen bijdrage AWBZ zorg zijn gaan mijden. 2.2 Belangrijke ontwikkelingen in de regio s Alle gemeenten hebben te maken met bezuinigingen. Dit leidt tot diversiteit in wat van IrisZorg wordt gevraagd op het gebied van de care activiteiten. Soms gebeurt dit in een klant-leverancier relatie, maar soms treden IrisZorg en gemeenten op als partners in het vinden van oplossingen voor bepaalde doelgroepen. Ook zorgverzekeraars stellen andere eisen bij het maken van productieafspraken. Hieronder een aantal voorbeelden van ontwikkelingen in 2012: Arnhem In 2011 heeft de gemeente Arnhem een nieuwe koers uitgezet voor de maatschappelijke opvang én bezuinigingen doorgevoerd aan de hand van het masterplan Minder opvang, beter leven. In 2012 heeft dit geleid tot herinrichting van de voorzieningen van IrisZorg in Arnhem. Crisisopvang De crisisopvangfaciliteiten zijn afgeslankt. In een andere vorm en op een andere locatie is de crisisopvang opnieuw gerealiseerd. In zes appartementen aan de Stationsstraat kunnen zes gezinnen tijdelijk terecht voor crisisopvang. Deze Tijdelijke Opvang voor Gezinnen biedt onderdak, ondersteuning en begeleiding aan (één)ouder gezinnen die vanwege psychische of sociale problemen, noodsituaties of een combinatie van problemen plotseling hun huis moeten verlaten. Deze mensen kunnen niet bij familie, vrienden of andere hulpinstanties terecht. Individuele personen kunnen voor crisisopvang onder andere terecht bij IrisZorg in Wolfheze. Begin 2012 is tevens de 24-uursopvang aan de Remisestraat in Arnhem verbouwd. Terwijl het pand open was voor cliënten, werd het pand verbouwd tot de nieuwe Doorstroomvoorziening. Met het in gebruik nemen van de Doorstroomvoorziening per 1 juli 2012 kwam een eind aan de herstructurering van de Maatschappelijke Opvang in Arnhem. De Dagopvang aan de Eusebiusbuitensingel en de Nachtopvang aan de Rijnkade zijn per 1 juli gesloten en cliënten zijn doorverwezen naar de nieuwe Doorstroomvoorziening. Beschermd Wonen Arnhem Groningensingel In juli 2012 zijn in de Kliniek aan de Groningensingel in Arnhem als gevolg van ambulantisering 36 van de 70 klinische bedden gesloten, waardoor een gedeelte van het gebouw niet meer wordt gebruikt. Daarvoor is IrisZorg op zoek gegaan naar een nieuwe bestemming. Tegelijkertijd zijn met het zorgkantoor nieuwe afspraken gemaakt over extra plaatsen voor Beschermd Wonen. In Arnhem is er behoefte aan plaatsen voor cliënten die een (klinische) behandeling achter de rug hebben en niet meer willen gebruiken, of cliënten zonder verslavingsproblematiek, maar met voornamelijk psychiatrische problematiek. Deze groep cliënten sluit goed aan bij de cliënten die behandeld worden in de Kliniek. In de vrijgekomen ruimte in de Kliniek, worden daarom 30 appartementen voor Beschermd Wonen gerealiseerd. De verbouwing is inmiddels in gang gezet. De verwachting is dat de nieuwe appartementen in het voorjaar van 2013 opgeleverd worden. Verhuizing Reclassering Arnhem In november 2012 is het team van Reclassering Arnhem verhuisd van de Weerdjesstraat 10 Arnhem naar de overkant in het pand van Reclassering Nederland. In het nieuwe pand zit het team van IrisZorg gezamenlijk met Reclassering Nederland. Met name vanwege veiligheidsaspecten is de keuze gemaakt om dit pand te betrekken. Nijmegen Zwerfjongeren De gemeente Nijmegen, het zorgkantoor en cluster Zuid hebben in 2012 gezamenlijk een oplossing gevonden om de voorziening voor zwerfjongeren te behouden en duurzaam te financieren voor de toekomst. IrisZorg moest al jaren IrisZorg 13
geld toeleggen op deze jeugdvoorziening. Eind oktober werd bekend dat partijen overeenstemming hebben bereikt over een toekomstbestendig en financieel haalbaar plan voor de opvang van zwerfjongeren in Nijmegen. Voor de korte termijn dragen de drie partijen bij om het financiële tekort op te lossen. Voor de lange termijn komen er 10 plaatsen Nachtopvang. Dit is een verdubbeling van het huidige aantal. Daarnaast komen er 6 plaatsen Crisisopvang. Vanuit de Crisisopvang stromen jongeren door naar zorg (bijvoorbeeld Beschermd Wonen), een traject met ambulante begeleiding, terug naar huis of naar de voorziening voor wonen met begeleiding voor dag en nacht. De voorziening wonen met begeleiding voor dag en nacht lijkt op de huidige woonzorg bij Sancta Maria (SaM) in Nijmegen, maar zal elders gehuisvest worden. Het aantal plaatsen gaat terug van 27 naar 18. In totaal gaat de voorziening voor zwerfjongerenopvang van 32 naar 34 plaatsen, maar de verdeling is anders. Oog voor talent In juni verleende de gemeente Nijmegen subsidie aan IrisZorg voor de nieuwe werkcorporatie 'Oog voor Talent'. De afdeling Werk & Activiteiten regio Zuid heeft in 2012 veel energie gestoken in de ontwikkeling van deze werkcorporatie. De werkcorporatie is een vervolg op eerdere reintegratietrajecten (bijvoorbeeld banenpool, Melkert en wijkwerk) en heeft als doel inwoners van Nijmegen met een WWB-uitkering (Wet Werk en Bijstand) weer bij het arbeidsproces te betrekken. De deelnemers worden via de afdeling Werk & Activiteiten intern bij IrisZorg geplaatst om werkervaring op te doen. In deze tijd houden de deelnemers hun uitkering. Via algemene en vaktechnische trainingen werkt iedere deelnemer op zijn eigen niveau, gericht op een functie, aan zijn CV en eventuele certificaten. Vervolgens wordt hij of zij gecoacht tijdens een oriëntatiebaan. Bij gebleken geschiktheid gaat deze over in een reguliere baan. Er zijn vier sectoren benoemd waarin IrisZorg werkervaring aanbiedt: productie, dienstverlening, transport en multimedia. Op deze gebieden ziet IrisZorg uitstroommogelijkheden. Verbouwing MFC Nijmegen De Dag- en Nachtopvang van IrisZorg in Nijmegen, ook wel het MultiFunctioneelCentrum (MFC) genoemd, is in 2012 flink verbouwd. Er zijn 37 individuele appartementen gerealiseerd, zodat cliënten die in de Dag- en Nachtopvang verblijven een individuele plaats kunnen krijgen. Dit als mogelijke eerste stap om ooit weer zo zelfstandig mogelijk te kunnen wonen. In de zomer van 2012 zijn de eerste 22 appartementen opgeleverd. Eind december 2012 is de verbouwing voltooid. Apeldoorn Zwerfjongeren De gemeente Apeldoorn en cluster Noord hebben een aanbod voor opvang van zwerfjongeren ontwikkeld. Het aantal plaatsen op de Crisisopvang Jongeren in Apeldoorn is uitgebreid. De Crisisopvang voor jongeren bestond uit zes plaatsen en is in februari 2012 uitgebreid naar acht plaatsen. Deze uitbreiding heeft plaats gevonden binnen het bestaande gebouw aan de Calypsostraat in Apeldoorn, voorziening JIP. Ook op het Hoogeland zijn drie time-out plaatsen gecreëerd. Nieuwe locatie Filmschool IrisZorg in Harderwijk Door de toenemende vraag van cliënten naar leerwerktrajecten bij Filmschool IrisZorg is er in augustus een nieuwe locatie in Harderwijk bij gekomen. De afgelopen vier jaar hebben deelnemers van Filmschool IrisZorg in Nijmegen tientallen filmproducties gerealiseerd. Meedraaien in deze producties is voor hen een belangrijke stap geweest naar een gezonde levensstijl. Naast een zinvolle dagbesteding, kunnen deelnemers via de filmschool doorstromen naar regulier onderwijs of wordt er in samenwerking met reintegratiepartners een traject naar de reguliere arbeidsmarkt uitgezet. Lelystad Voorbereiden nieuwe woonvoorziening In april 2012 werd bekend dat IrisZorg in overleg met de gemeente Lelystad aan de Gondel 36-11 in Lelystad haar bestaande lokale zorgactiviteiten onder wil brengen. Het gaat om de voorzieningen Crisisopvang, Beschermd Wonen en Begeleid Wonen. Na verbouwing van het pand zijn er 45 appartementen: 24 voor Beschermd Wonen, 12 voor Begeleid Wonen en 9 voor Crisisopvang. IrisZorg is in samenwerking met de gemeente en de buurt in 2012 bezig geweest de aankoop voor te bereiden. IrisZorg 14
Er is een buurtbeheergroep opgericht die regelmatig bijeen komt en er is een ontwerp gemaakt voor de verbouwing van het pand. Ook is er een aanvraag voor het wijzigen van het bestemmingsplan ingediend. In december heeft de gemeenteraad van Lelystad een ontwerpverklaring van geen bedenkingen afgegeven. De nieuwe omgevingsvergunning ligt tot half februari 2013 ter inzage. Mocht alles volgens planning verlopen dan zal de woonzorgvoorziening medio 2014 in gebruik genomen worden. Doetinchem Beschermd wonen In 2011 heeft IrisZorg de monumentale villa aan de Terborgseweg 63 in Doetinchem gekocht. Na het besluit van het College van B&W om de Dag- en Nachtvoorziening niet te verhuizen naar de Terborgseweg, is in 2012 gewerkt aan de voorbereidingen om de Terborgseweg 63 gereed te maken voor een voorziening voor Beschermd Wonen. De Beschermd Woonvoorziening wordt gebouwd op het perceel achter het bestaande pand. Gemeente en IrisZorg werken nauw samen om de nieuwbouw zoveel mogelijk aan te laten sluiten bij het pand en de overige woningen aan de Emmastraat. In het pand zelf is in 2012 achterstallig onderhoud uitgevoerd. Daarnaast zijn er enkele aanpassingen in het pand gedaan om het geschikt te maken voor kantoorruimte. De geplande oplevering van het pand is begin 2013. Ede Traject Financiering De gemeente Ede heeft met ondersteuning van adviesbureau BMC en met de uitvoerende zorgpartners, waaronder IrisZorg, gewerkt aan de beschrijving van de systematiek van trajectfinanciering. Met trajectfinanciering poogt de gemeente Ede meerdere doelen na te streven: integraliteit, transparantie van de geleverde diensten, consistentie van bijvoorbeeld screening van nieuwe cliënten, resultaatsturing en bevorderen van ondernemerschap. Uiteindelijk doel is de kosten te beheersen en de kwaliteit te borgen. De trajectfinanciering wordt per 1 januari 2013 ingevoerd. Behandeling Beddenreductie en ambulantisering Cluster Behandeling en Reclassering heeft als antwoord op de financiële eisen in het kader van de Zorgverzekeringswet van zorgverzekeraar Menzis in de eerste helft van 2012 een beddenreductie gerealiseerd van 40 bedden, dat wil zeggen 28% van het klinische aanbod. Tegelijkertijd met de beddenreductie is de ambulante behandeling sterk uitgebreid. IrisZorg heeft daarmee als een van de eersten in de GGZ/verslavingszorg de gewenste omslag gemaakt. De resultaten van deze omslag waren al meteen merkbaar in 2012. De behandelduur is verkort en meer patiënten maken hun behandeling af. Het aantal patiënten dat de behandeling niet afmaakt (drop-out) is gedaald van 33% naar 20% en het niet komen opdagen bij afspraken ambulant (no-show) gedaald van 15% naar 7,5%. Het gemiddeld aantal verblijfsdagen is afgenomen tot 60 dagen. Daarnaast is de gemiddelde behandeltijd afgenomen van gemiddeld 11 naar 6 maanden. 2.3 Nieuwe samenwerkingsinitiatieven met zorgaanbieders in 2012 De in het oog springende ontwikkeling op het gebied van samenwerking met zorgaanbieders is de realisatie van FACT-teams (Flexible Assertive Community Treatment) op verschillende plaatsen. Nieuwe FACT-teams zijn die in Apeldoorn en Nijmegen. FACT-team Apeldoorn In Apeldoorn is IrisZorg gestart met deelname aan FACT-teams van collega GGZ instelling GGNet. Medewerkers van IrisZorg brengen hun deskundigheid in, zowel op het gebied van verslavingsbehandeling als maatschappelijke begeleiding. De samenwerking van GGNet en IrisZorg concentreert zich vooralsnog op Apeldoorn en omgeving. IrisZorg 15