PROFIELSCHETS BURGEMEESTER HOF VAN TWENTE 2012 Profiel van de gemeente Hof van Twente Hof van Twente is een middelgrote gemeente die op 1 januari 2001 is ontstaan als gevolg van een gemeentelijke herindeling. Hierbij zijn de voormalige gemeenten Ambt Delden, Diepenheim, Goor, Markelo en Stad Delden samengevoegd. Hof van Twente bestaat uit de kernen Bentelo, Delden, Diepenheim, Goor, Hengevelde en Markelo. Verschillende buurtschappen verspreid over het buitengebied liggen in een prachtig coulissenlandschap. De gemeente maakt deel uit van de Regio Twente, telt 35.597 inwoners (1-1-2012) en heeft een oppervlakte van 21.544 ha. In de in 2010 vastgestelde visie Zicht op 2030 is een strategische vooruitblik gegeven op het te voeren beleid tot het jaar 2030. Deze visie dient als basis voor op te stellen beleid. Burger en bestuur Ook de gemeente Hof van Twente zal mede als gevolg van noodzakelijke bezuinigingen in de toekomst steeds vaker een beroep moeten doen op de zelfredzaamheid en initiatieven van burgers, verenigingen en instellingen. Burgerparticipatie in welke vorm dan moet een prominentere plaats krijgen bij de ontwikkeling en uitvoering van beleid. Hof van Twente beschikt over vele vrijwilligers in alle leeftijdscategorieën die van groot belang zijn voor het leefklimaat in de gemeente. Noaberschap staat hoog in het vaandel. De relatie burger bestuur is en blijft een belangrijk onderwerp. De verwachting is dat het bevolkingsaantal als gevolg van de demografische ontwikkelingen in de komende jaren licht zal dalen (krimp). Leefbaarheid in kernen, buurtschappen en op het platteland Hof van Twente is een aantrekkelijke gemeente om te wonen, te werken en te verblijven. De voorzieningen zijn evenwichtig verdeeld over de verschillende kernen. De inwoners voelen zich sociaal en economische sterk verbonden met de activiteiten op het terrein van cultuur, sport, folkloristische manifestaties en de festiviteiten in de eigen kern. Activiteiten die mede bepalend zijn voor het eigen karakter en de eigen identiteit van deze kernen. De gemeente beschikt over een breed scala aan zorgvoorzieningen. Voorts zijn goede voorzieningen voor basisonderwijs en de onderbouw van het voortgezet onderwijs aanwezig. Economie, wonen en werken Hof van Twente beschikt over een breed potentieel aan arbeidsplaatsen. Naast de agrarische sector zijn ook de bouwbedrijven, MKB en de dienstverlening goed vertegenwoordigd. In de gemeente zijn bedrijven gevestigd die hun innovatieve producten over de hele wereld afzetten. Alle kernen beschikken over bedrijventerreinen. Het in de kern Goor gelegen bedrijvenpark Zenkeldamshoek is 40 ha groot. Hiervan is 28 ha uitgeefbaar. Dit bedrijvenpark is volop in ontwikkeling en ligt aan de N347 op 5 minuten van de A1.
Welzijnsvoorzieningen en sport. Hof van Twente kent voorts een florerend verenigingsleven waaronder veel sportverenigingen. Bijna alle sportaccommodaties zijn inmiddels geprivatiseerd en worden beheerd door verenigingen en stichtingen. Op het gebied van kunst en cultuur beschikt de gemeente over een breed aanbod van voorzieningen, musea, galerieën en evenementen. Diverse kernen beschikken over prima bibliotheekvoorzieningen. Bezuinigingen die doorgevoerd moeten worden om de gemeentelijke financiën ook op termijn gezond te houden nopen tot een herijking van de welzijnssubsidies. Diverse verenigingen en instellingen krijgen hiermee te maken. Toerisme en recreatie Toerisme en recreatie zijn belangrijke economische sectoren. Hof van Twente beschikt over een grote variatie aan campings, hotels en pensions. Het prachtige buitengebied (de fraaie boerenerven, statige boerderijen en karakteristieke schuren, de glooiende essen, de talrijke beken, de landgoederen en het natuurgebied De Borkeld) behoort tot de toeristisch meest aantrekkelijke gebieden in Twente. Hof van Twente telt 391 rijksmonumenten, 23 rijksbeschermde archeologische monumenten en 2 beschermde stads- en dorpsgezichten. De 8 historische buitenplaatsen waaronder het Landgoed Twickel, het grootste particuliere landgoed van Nederland, zijn de parels en trekken jaarlijks veel toeristen. Bereikbaarheid Hof van Twente is uitstekend bereikbaar door de ligging aan de A1 en A35. Via de afslagen Markelo, Enter-Goor en Delden zijn de verschillende kernen zeer goed te bereiken. Voorts is het Twentekanaal een belangrijk aanvoerroute voor producten over het water met havens in Markelo, Goor en Delden. De spoorlijn Oldenzaal-Zutphen loopt door Hof van Twente met stations in Delden en Goor. Samengevat. Hof van Twente is een middelgrote gevarieerde gemeente met veel dynamiek en ambitie die een burgemeester zoekt die daarbij past. Profiel voor de nieuwe burgemeester 1. De positie van de burgemeester (m/v) Het ambt van burgemeester is de laatste decennia sterk veranderd. De burgemeester moet binnen het snel veranderende politieke klimaat weer de continue factor zijn. Een baken van rust en continuïteit. Hij of zij draagt zorg voor de verbinding tussen de raad, het college en het ambtelijk apparaat, maar bovenal met de bevolking. Het ambt van burgemeester is gegroeid naar een onpartijdige apolitieke figuur, die zorgt voor een goede gang van zaken binnen de gemeente. Vanuit zijn of haar eigen portefeuille en wettelijke bevoegdheden staat de burgemeester voor veiligheid en leefbaarheid. Als een crisissituatie ontstaat moet de burgemeester er staan en zijn verantwoordelijkheid nemen. Hij of zij neemt een leidende rol bij ontwikkelingen die zich in Hof van Twente op veiligheidsgebied voordoen. Hij of zij is boegbeeld voor politie en brandweer. Op regionaal niveau speelt hij of zij een actieve rol als bestuurder van de Veiligheidsregio Twente. Hetzelfde geldt binnenkort ook voor het nieuwe politiebestel. Het dualisme kenmerkt zich door scheiding van taken en bevoegdheden tussen de gemeenteraad en het college van burgemeester en wethouders. Omdat de burgemeester voorzitter is van beide bestuursorganen neemt hij of zij een bijzondere positie in. Als voorzitter van de raad geeft de burgemeester ruimte voor debat en begeleidt hij of zij op actieve wijze het besluitvormingsproces. De burgemeester staat daarbij boven de partijen. Hij of zij investeert in goede relaties met de gemeenteraad en weet om te gaan met complexe bestuurlijke opgaven. Hij of zij draagt persoonlijk bij aan een wijze van met elkaar omgaan die 2
gebaseerd is op wederzijds respect. Passie voor het lokaal bestuur en de lokale democratie is een kenmerk van de nieuwe burgemeester. Binnen het college vervult de burgemeester, los van zijn of haar eigen portefeuille, een coördinerende rol die moet leiden tot collegiale en integrale besluitvorming. Hij of zij legt verbindingen tussen portefeuillehouders en reflecteert en ondersteunt waar nodig. Op basis van zijn of haar bestuurlijke ervaring en kennis geeft hij of zij tijdig signalen af aan andere collegeleden gericht op kwaliteit en consistentie van besluitvorming. De nieuwe burgemeester van Hof van Twente moet vooral aanjager en verbinder zijn. Het lokale bestuur krijgt steeds meer taken en verantwoordelijkheden toebedeeld vanuit de rijksoverheid. De burgemeester moet goed zicht hebben op de gevolgen en impact van nieuwe taken die door de decentralisaties van het rijk worden overgedragen en waardoor het gemeentelijk domein verder groeit. De burgemeester wordt als het ware dirigent van een steeds groter wordend orkest met een telkens wijzigende partituur, dat voor de bevolking zo harmonisch mogelijk moet klinken. Van de burgemeester wordt daarom een kwaliteit gevraagd die er op gericht is om zaken binnen de gemeente zo goed mogelijk te laten verlopen. De nieuwe burgemeester van Hof van Twente werkt actief samen met de gemeentesecretaris en de griffier. De burgemeester dient als ambassadeur invulling te geven aan de positie en rol van Hof van Twente binnen de Regio Twente en de provincie Overijssel. Hierbij staat een goede samenwerking met alle partijen voorop. Tenslotte is het van belang dat de burgemeester van Hof van Twente een goed burgervader of burgermoeder is. Verwacht wordt dat hij of zij in die hoedanigheid midden tussen de mensen staat, benaderbaar is en met plezier de taken vervult die noodzakelijk zijn om de goede relaties van het lokale bestuur met de lokale gemeenschap te onderhouden. Hierbij gaat het ook om het onderhouden van goede contacten met bedrijven, verenigingen en instellingen. 2. Burgemeester als persoon De burgemeester is een man of vrouw met een goed oog voor menselijke verhoudingen, die kan samenbinden, zich kan richten op gezamenlijke doelen en beschikt over een flinke dosis gezag en doorzettingsvermogen. Hij of zij kan zich snel inleven in verschillende onderwerpen, nodigt uit tot discussie en leidt deze in goede banen met respect voor een ieders inbreng. Hij of zij moet een leider zijn, die draagvlak weet te creëren en problemen kan oplossen. Creativiteit en humor worden erg op prijs gesteld, evenals een open en toegankelijke houding. 3. Basiscondities Elke burgemeester in Nederland moet over een aantal eigenschappen (basiscondities) beschikken die onlosmakelijk aan het ambt van burgemeester zijn verbonden. De Commissaris van de Koningin zal hieraan bij de selectie van de kandidaten ruim aandacht besteden. Het gaat hierbij om de volgende basiscondities: Integriteit: Handelt eenduidig en transparant volgens algemeen geaccepteerde normen en waarden. Draagt deze uit en spreekt anderen daar op aan. Stressbestendigheid: Onderneemt acties en treedt op in situaties die hierom vragen. Treedt in crisissituaties op met rust en vertrouwen. Onafhankelijkheid: Staat op basis van gezag en positie boven de partijen en wordt als zodanig geaccepteerd. Signaalgevoeligheid: Zoekt actief informatie uit de bestuurlijke en ambtelijke omgeving en uit de samenleving, die voor het eigen handelen van belang zijn. Gebruikt deze signalen voor reflectie op het eigen handelen. 3
Identificatie: Neemt in elk onderdeel van de functie een passende positie in en verplaatst zich in personen of groepen waarmee hij van doen heeft. Bindend vermogen: Geeft richting en binding in een groep of gemeenschap. Brengt doeltreffende samenwerkingsverbanden tot stand en handhaaft deze. 4. Bestuursstijlen en bestuursvaardigheden Bestuursstijl In aanvulling op de basiscondities zoekt de gemeente Hof van Twente een burgemeester met een bij de gemeente passende bestuursstijl. In Nederland worden voor burgemeesters vier bestuursstijlen onderscheiden t.w. Verbinder, Netwerker, Procesregisseur en Aanjager. De burgemeester zal in zijn of haar functioneren met aspecten van alle vier bestuursstijlen te maken krijgen. De gemeenteraad moet uit deze vier bestuursstijlen een keuze maken. Het gaat hierbij om de keuze voor de meest prominente bestuursstijl. Hof van Twente kiest, kijkend naar het hiervoor geschetste profiel van de gemeente en de daarbij passende burgemeester, voor de bestuursstijlen Aanjager/Verbinder De aanjager kenmerkt zich door duidelijkheid, overzicht, wilskracht, taakgerichtheid en voortvarendheid en de verbinder als bruggenbouwer, toegankelijk, begrijpend, behulpzaam en betrokken. De nieuwe burgemeester dient de kenmerken van beide bestuursstijlen te bezitten. In een tijd van crisis met zware bezuinigingen, een snel wijzigende gemeentelijke organisatie en een veranderende rol van de gemeente binnen de lokale gemeenschap en de regio zijn de bestuursstijlen aanjager/verbinder het meest aangewezen voor een positieve toekomstige ontwikkeling van de gemeente Hof van Twente. De burgemeester heeft daar een voortrekkersrol in. De nieuwe burgemeester heeft een bijzondere positie als het gaat om het entameren van samenwerkingsprocessen. Hij of zij zoekt naar gemeenschappelijke belangen en doelstellingen. Hij of zij inspireert, daagt mensen uit en betrekt mensen bij de besluitvorming. Hij of zij ondersteunt het groepsproces en brengt conflicten tot een goed einde. Hij of zij staat midden tussen de mensen. Bestuursvaardigheden. Het Ministerie van BZK heeft aanvullend op de gewenste bestuursstijl 20 bestuursvaardigheden geformuleerd om daaraan nader richting te geven. In de bestuursstijlen Aanjager/Verbinder liggen in combinatie met de aangegeven basiscondities al een aantal bestuursvaardigheden besloten die daarom niet meer specifiek benoemd hoeven te worden. Het gaat hier om de vaardigheden: inlevingsvermogen, sociabel, communicatief, doorzettingsvermogen, bestuurlijke gevoeligheid, onderhandelingsvaardigheid en organisatiegevoeligheid. Hof van Twente kiest voor het benoemen van vaardigheden die extra inhoud geven aan de rol van aanjager/verbinder en daarin stevigheid en daadkracht meebrengen. Omgevingsbewustzijn: Laten blijken goed te zijn geïnformeerd over maatschappelijke en politieke ontwikkelingen, of andere omgevingsfactoren, en deze kennis effectief weten te benutten. Besluitvaardigheid: Beslissingen nemen door middel van het ondernemen van acties, of zich vastleggen door het uitspreken van meningen. Probleemverduidelijking: In complexe situaties een duidelijke lijn aangeven, de kern benoemen of een kwestie verbreden en verschillen en overeenkomsten in standpunten van partijen transparant maken. Beïnvloedingsvermogen: Er op gericht zijn anderen te overtuigen en instemming te krijgen met bepaalde plannen of ideeën. 4
Vernieuwingskracht: In staat om vernieuwingen die noodzakelijk zijn te signaleren, te stimuleren en er draagvlak voor te krijgen. Doelgerichtheid: Op effectieve wijze doelen en prioriteiten aangeven alsmede benodigde acties. Tijd en middelen benoemen om deze doelen te kunnen bereiken. 5. Diversen. De nieuwe burgemeester van Hof van Twente heeft een academisch werk- en denkniveau en beschikt over een ruime aantoonbare bestuurlijke ervaring en visie. Bekwaamheid en geschiktheid zijn van groter belang dan de politieke kleur van de burgemeester. Een assessment kan onderdeel uitmaken van de benoemingsprocedure. De procedure is er op gericht om medio 2013 de nieuwe burgemeester te kunnen installeren. 5