SELECT V1.32 INLEIDING SELECT V1.32 is een hulpmiddel voor arbeidsdeskundigen bij het selecteren van functies in het geval dat men niet over het CBBS beschikt. SELECT V1.32 is in tegenstelling met het FIS en het CBBS een functie informatie systeem dat door de gebruiker (arbeidsdeskundige) verder aangepast en verbeterd kan worden. De arbeidsdeskundige zit namelijk even op de stoel van de regionaal arbeidsanalist. Dit eist echter wel een gedegen kennis van de inhoud en de zwaarte van beroepen en van de arbeidsmarkt. Van een ervaren arbeidsdeskundige mag verwacht worden dat hij of zij deze kennis bezit. Kort samengevat werkt SELECT V1.32 als volgt. Met behulp van SELECT V1.32 wordt allereerst een globale voorselectie van beroepen gemaakt aan de hand van een aantal ingebrachte gegevens. Dit gedeelte is een geautomatiseerd proces. Vervolgens vindt een professionele eindselectie plaats door de functie-eisen en de functie-belasting handmatig te vergelijken met de persoonlijke- en functionele mogelijkheden van de cliënt. Bij de professionele eindselectie hoort ook een loononderzoek per geselecteerde functie, zodat de verdiencapaciteit van de cliënt kan worden vastgesteld. Het grootste verschil met de eerder genoemde systemen is, dat er veel groter beroep gedaan wordt op de deskundigheid van de arbeidsdeskundige. Er is minder geautomatiseerd, de arbeidsdeskundige kan zich minder verschuilen achter de uitslag van het systeem, hij zal zijn keuzes goed moeten motiveren en zal bovendien veel meer veldwerk moeten verrichten, hetgeen de beoordeling alleen maar krachtiger maakt. De functiebelasting in de functies in SELECT V1.32 is minder gedetailleerd omschreven dan in het CBBS en het FIS. Zo wordt bijvoorbeeld gesproken over veelvuldig voorkomend of af en toe kortstondig voorkomend. In het CBBS wordt een belasting-item tot in millimeters beschreven, zoals Kortcyclisch buigen, dagelijks tijdens meer dan 4 uur, maximaal 65 maal per uur, tijdens 8 werkuren 5 maal ongeveer 60 graden achtereen en tijdens 8 werkuren 60 maal ongeveer 30 graden achtereen. Behalve dat het moeilijk leesbaar is, geeft het ook een soort schijn nauwkeurigheid, die zodra de werksituatie een beetje veranderd, niet meer zal kloppen. Hier had net zo goed kunnen staan Kortcyclisch buigen komt dagelijks regelmatig voor. Omdat SELECT V1.32 uit gaat van beroepen die vervolgens weer onderverdeeld zijn in functies die op bepaalde punten enigszins van elkaar kunnen verschillen is de functiebelasting in een aantal gevallen wat zwaarder gewaardeerd dan voor een aantal functiebenamingen misschien nodig zou zijn. Het meest in het oog vallende verschil tussen SELECT V1.32 en het CBBS, is het gegeven dat de functies in het CBBS regelmatig gecontroleerd en eventueel aangepast worden en in SELECT V1.32 niet. Voor het CBBS is dit een noodzaak omdat er gesteld wordt dat de betreffende functie als zodanig bij een bepaalde werkgever exact zo voorkomt. Deze werkgever kan bijvoorbeeld gestopt zijn of heeft de functie aangepast, het uitgangspunt zoals het CBBS pretendeert, klopt dan niet meer. SELECT V1.32 kent dit probleem niet, omdat de functie en de functiebelasting veel algemener is omschreven en ook niet aan een bepaalde werkgever gekoppeld is, waardoor de gehele functiebeschrijving ook niet zo snel aan veranderingen bloot staat. SELECT V1.32 gaat uit van een nieuwe indeling van het vereiste nivo, de vereiste bekwaamheden en de richting van deze bekwaamheden. SELECT V1.32 kijkt ook naar de vaardigheden die de cliënt heeft en legt deze naast de vaardigheden die noodzakelijk zijn voor het goed kunnen uitvoeren van een bepaalde functie. Ten aanzien van het aantal arbeidsplaatsen in een bepaalde functie en het arbeidspatroon kent SELECT V1.32 ook een andere benadering dan het CBBS. Voor details, zie volgende hoofdstuk. SELECT V1.32 geeft een globale indicatie van het te verdienen loon in een bepaald beroep, een uitgebreider loononderzoek per functie door de arbeidsdeskundige is dus wel vereist.
SELECT V1.32 Evenals het CBBS gaat SELECT V1.32 uit van de SBC-code als basis voor het functiebestand. De SBC-code is een label voor inhoudelijk vergelijkbare functies. Het label bestaat uit een code en werksoorten. De werksoorten zijn een algemene typering van een functie, in het totaal zijn er 128 werksoorten. De SBC codering is een vijf cijferige code die iets zegt over het niveau van de functie, de benodigde bekwaamheden en de richting van die bekwaamheden. De SBC-code methodiek is ontwikkeld door het Centraal Bureau voor de Statistiek en terug te vinden in de uitgave van het CBS onder de naam Standaard Beroepenclassificatie 1992 SDU/uitgeverij/CBS publicaties. Door het CBS is het grootste deel van het beroepenveld in Nederland in kaart gebracht en onderverdeeld in 1211 SBCcodes. SELECT V1.32 maakt in tegenstelling met het CBBS gebruik van alle SBC-codes. Het overgrote gedeelte van de beroepen die in Nederland voorkomen zitten dus ook in de database van SELECT V1.32. In de Standaard Beroepen Classificatie 1992, verder te noemen SBC 92, is rekening gehouden met een evenwichtige verdeling van de verschillende beroepen door bij de opstelling van de richting van de benodigde bekwaamheden, de beroepenvelden waar veel beoefenaren in voorkomen, sterk te detailleren, zoals bijvoorbeeld binnen de hoofdrichtingen Technisch en Economisch, administratief en commercieel. Het resultaat hiervan is dat het minimale aantal beroepsbeoefenaars binnen een beroepsgroep minstens 5000 beroepsbeoefenaars bedraagt. De volgende staat geeft een overzicht van het aantal beroepsgroepen en het aantal beroepen naar beroeps-nivo volgens SBC 92. Min. aantal Min. aantal Beroepsgroepen Beroepen beoefenaars per beroep Elementaire beroepen 1 34 5000 150 Lagere beroepen 22 202 110000 550 Middelbare beroepen 36 396 180000 450 Hogere beroepen 37 339 185000 550 Wetenschappelijke beroepen 25 240 125000 520 Totaal 121 1211 605000 500 Het overzicht laat het gemiddeld aantal beroepsbeoefenaars per beroep zien. Het aantal zal in werkelijkheid echter groter zijn omdat het CBS uitgaat van minimaal 5000 beroepsbeoefenaars per beroepsgroep. Per SBC-code hebben we het dus over gemiddeld 500 beroepsbeoefenaars en waarschijnlijk meer. Dit is een belangrijk gegeven omdat hier uit blijkt dat als we over een bepaalde SBC-code praten, we het ook in ieder geval over minimaal 500 arbeidsplaatsen hebben. Een SBC-code geeft in wezen een beroepsbenaming aan die weer onder te verdelen is, in een aantal functiebenamingen. Deze functiebenamingen lijken erg veel op elkaar, de functieinhoud en de functie-belasting per functie komen dan ook in grote lijnen met elkaar overeen. Bij de functie-belasting is altijd de belasting aangegeven van de zwaarste functie binnen de beroepsbenaming. Als voorbeeld: SBC-code 46202 heeft de Bouwcalculator als beroepsbenaming. Als functiebenamingen worden de volgende genoemd: begroter technische werken bouw bestekschrijver-calculator bouw bouwkostendeskundige bouw
bouwkundig calculator bouw calculator technische werken bouw cost-engineer technische werken bouw financieel controleur technische werken bouw kostprijscalculator technische werken bouw kostprijsdeskundige bouw technisch begrotingscalculator technisch calculator Het beroep Bouwcalculator kent in Nederland dus minstens 500 beroepsbeoefenaars. Daarvan zijn er een aantal met functienaam begroter technische bouwwerken, een aantal met functienaam technisch begrotingscalculator etc. etc. Het CBBS gebruikt binnen een SBC-code, ook de functiebenamingen die bij de betreffende bedrijven normaal gesproken gebruikt worden. Uitgaande van het bovenstaande kan gesteld worden dat iedere SBC-code in SELECT V1.32 landelijk minimaal 500 arbeidsplaatsen vertegenwoordigt en op functienaam afhankelijk van het aantal functies onder die SBC-code, toch minstens enkele tientallen. Een geselecteerde SBC-code voldoet voor wat betreft het aantal arbeidsplaatsen dus altijd aan het schattingsbesluit waar per functie (SBC-code) gesproken wordt over minimaal 7 arbeidsplaatsen. In de database van SELECT V1.32 is per SBC-code gecodeerde informatie vastgelegd over de volgende items: beroepsnaam beroepsnivo beroepsklasse beroepsgroep nivo van de benodigde bekwaamheden hoofdrichting van de benodigde bekwaamheden richting van de benodigde bekwaamheden werksoorten ( 3 maximaal) specifieke vaardigheden ( 7 maximaal) mobiliteit lichamelijke belasting tillen/dragen buigen psychische belasting salaris indicatie soortgelijke beroepen. De functieselectie in SELECT V1.32 vindt plaats door matching van een aantal gegevens van de cliënt met de gegevens in de database. De in te brengen gegevens zijn de volgende: het nivo van de bekwaamheden (opleidings/beroeps) van cliënt de richting van de bekwaamheden (beroepsrichting) van cliënt (optioneel) de lichamelijke belastbaarheid van cliënt (3 graderingen) de belastbaarheid t.a.v. buigen/torderen van cliënt (4 graderingen) de mobiliteits mogelijkheden van cliënt (4 graderingen) de belastbaarheid t.a.v. tillen en dragen van cliënt (5 graderingen)
de psychische belastbaarheid van cliënt (4 graderingen) de persoonlijke vaardigheden van cliënt (voor de matching niet noodzakelijk) Het is duidelijk gezien het geringe aantal belasting-items dat er sprake is van een vrij globale functieselectie. In de gedachtegang van SELECT V1.32 is dat ook altijd de opzet geweest. Een voorselectie van functies waaruit na uitgebreide vergelijking met het FML een definitieve keuze over de passendheid van die functies wordt gedaan. Het nivo en de richting van de bekwaamheden van de cliënt evenals de persoonlijke vaardigheden worden vastgelegd tijdens het intakegesprek met de cliënt. De gegevens t.a.v. de belastbaarheid worden afgeleid uit de FML zoals deze door de verzekeringsarts is opgesteld. Het nivo van de benodigde bekwaamheden is in tegenstelling met het CBBS in 5 groepen ingedeeld, de volgende staat geeft een overzicht hiervan. Nivo van de benodigde Omschrijving Normale bekwaamheden inwerktijd elementair lager onderwijs < 1 maand lager lager onderwijs < 1 maand lager voortgezet onderwijs, lagere trap 1-6 maanden middelbaar voortgezet onderwijs, lagere trap 1-6 maanden middelbaar voortgezet onderwijs, hoger trap 6-12 maanden hoger voortgezet onderwijs, hoger trap 6-12 maanden hoger hoger onderwijs, eerste fase 12-24 maanden wetenschappelijk hoger onderwijs, eerste fase 12-24 maanden wetenschappelijk hoger onderwijs, tweede fase 12-24 maanden Het hier onderstaande overzicht laat de verschillende richtingen van bekwaamheden zien die in SELECT V1 ingevoerd kunnen worden algemeen docenten, staffuncties in onderwijs, onderwijskundig agrarisch exact technisch transport, communicatie en verkeer medisch en paramedisch economisch, administratief en commercieel juridisch, bestuurlijk, openbare orde en veiligheid taal en cultuur gedrag en maatschappij persoonlijke en sociale verzorging management De volgende invoermogelijkheden gelden voor de belastbaarheid van cliënt : Lichamelijke belastbaarheid - in geringe mate lichamelijk belastbaar - in enige mate lichamelijk belastbaar Gebogen werken - kan vrijwel niet gebogen werken - kan af en toe licht gebogen werken - kan regelmatig gebogen werken
Zitten, staan en lopen - aangewezen op zittend werk - aangewezen op afwisselend zittend, staan en lopend werk - aangewezen op staand en lopend werk Tillen en dragen - tillen/dragen niet toegestaan - tillen/dragen toegestaan tot enkele kg. - tillen/dragen toegestaan tot 5 kg - tillen/dragen toegestaan tot 10 kg - tillen/dragen boven 10 kg toegestaan Psychische belastbaarheid - in geringe mate psychisch belastbaar - in enige mate psychisch belastbaar - in aanzienlijke mate psychisch belastbaar De gebruiker van SELECT V1.32 dient de FML te vertalen naar een beperkt belastbaarheids-patroon op een manier die het best past binnen de bovengenoemde belastbaarheids-items. Om de lichamelijke en psychische belastbaarheid in te kunnen vullen moet de arbeidsdeskundige de FML en de aanvullende medische gegevens beoordelen en dan een globale inschatting maken van de algemene belastbaarheid op deze punten. De overige items kunnen zo overgenomen worden uit de FML. SELECT V1.32 heeft de mogelijkheid om de vaardigheden van cliënt te vergelijken met vereiste vaardigheden in de beroepen, dit maakt het eenvoudiger om keuzes te maken, maar het geeft bovendien ook vaak meer acceptatie bij cliënten bij het bespreken van de geselecteerde functies. SELECT V1.32 heeft een optie om alle onder een SBC-code vallende soortgelijke functiebenamingen te bekijken. Dit geeft een goed inzicht in het eventueel te selecteren beroep. In die zelfde optie wordt ook een uitgebreide omschrijving van de functie-belasting gepresenteerd in het zelfde format als de FML. Belasting-items die de normaalwaarde overschrijden worden in het bijzonder aangegeven. Enkele belasting-items worden niet benoemd zoals de kans op verhoogde vatbaarheid voor infecties etc. maar ook Hand en vingergebruik. Hier zal een beroep op de deskundigheid van de arbeidsdeskundige gedaan moeten worden in het geval het om een cliënt gaat die op deze punten beperkingen heeft. De gepresenteerde functiebelasting moet beschouwd worden als een globale indicatie. De arbeidsdeskundige kan uiteraard anders denken over de functiebelasting. Met behulp van de kopieer en plak functie van Windows kan de functiebelasting zoals die in het tekstblok gepresenteerd wordt, overgezet worden naar een Word document en naar believen door de arbeidsdeskundige aangepast worden. Kopiëren en plakken naar Word document is overigens vanuit ieder tekstvak mogelijk. Alle informatie die SELECT V1.32 per SBC-code op het scherm laat zien is normaal gesproken voldoende om een goed beeld van het geselecteerd beroep te krijgen. Aan de hand van de beroepsbenaming, de eventuele soortgelijke functies, het nivo en de vereiste bekwaamheden aangevuld met de werksoorten en loonindicatie kan een ervaren arbeidsdeskundige het beroep plaatsen in het arbeidsveld. WERKING SELECT V1.32 Na het opstarten van het programma SELECT V1.32, verschijnt het opstartscherm. Om het programma te kunnen gebruiken is een persoonlijke Keycode nodig. Deze Keycode wordt bij het programma meegeleverd. Zonder Keycode werkt het programma niet. De naam van de
gebruiker (de arbeidsdeskundige) is gekoppeld aan deze Keycode, hetgeen wil zeggen dat op de functie-uitdraaien ook de naam van de gebruiker vermeld wordt. De broncode is zolang niet anders is bepaald, eigendom van Hydro Software Solutions. Nadat op START is geklikt verschijnt het Cliëntgegevens scherm In dit scherm worden de volgende gegevens ingevuld: Naam cliënt Adres, postcode en woonplaats cliënt BSN nummer cliënt, Geboortedatum cliënt Telefoonnummer cliënt Laatste beroep cliënt Met behulp van de invulvakjes worden achtereenvolgens ingevuld: Beroepsniveau, eventueel de beroepsrichting Lichamelijke belastbaarheid Gebogen werken Zitten, staan en lopen Tillen en dragen Psychische belastbaarheid En tenslotte de vaardigheden die cliënt bezit De gegevens kunnen als document worden opgeslagen. Met behulp van de selecteerknop wordt het selectieproces opgestart Afhankelijk van de ingebrachte gegevens in het cliëntgegevens scherm kunnen er een aantal beroepen op het scherm gepresenteerd worden. Het scherm spreekt voor zich voor wat betreft de tekstvakken. Rechts boven, het aantal geselecteerde beroepen. Indien er te veel beroepen geselecteerd zijn dan is het mogelijk om terug te keren naar het Cliëntgegevens scherm met behulp van de Nieuwe selectie maken knop. Er kan dan een nauwkeurigere selectie voorbereid worden, bv, door het gebruik maken van de optie Beroepsrichting meenemen.met de knop Volgend beroep kan naar de volgende functie gesprongen worden. Rechts in het scherm is de Vaardigheden monitor geplaatst, deze wordt in werking gesteld door op de Vaardigheden scan knop te klikken. Aan de linkerzijde in het rood zijn de vaardigheden die cliënt bezit te zien en rechts in het groen, de vaardigheden die het beroep vereist. Het geeft een inzicht in de eventuele vaardigheden die bij cliënt ontbreken. In het selectieproces wordt geen rekening gehouden met eventueel ontbrekende vaardigheden. Uitgangspunt bij het selectieproces is het volgende. Alle geselecteerde beroepen hebben hetzelfde beroepsniveau als het niveau van cliënt. Uiteraard kan ook een lager beroepsniveau ingebracht worden, in het cliëntgegevens scherm dient dan een lager beroepsniveau geselecteerd te worden. Bij de belasting wordt uitgegaan van de ingebrachte belastbaarheid van cliënt en alle niveaus daaronder, wanneer is ingebracht dat cliënt tot 10 kg kan tillen, dan worden ook de beroepen geselecteerd met een lagere belasting op dat punt. Een uitzondering is gemaakt voor het aspect mobiliteit, hier wordt exact gekeken naar de belastbaarheid van cliënt. Per SBC-code kan de informatie direct als Word document opgeslagen worden m.b.v. de knop Globale omschrijving opslaan. Een extra optie in SELECT V1.32, is de mogelijkheid om soortgelijke beroepen binnen de SBC-code zichtbaar te maken. Hiervoor dient op de Soortgelijke beroepen knop geklikt te worden. In het zelfde scherm wordt de uitgebreide functiebelasting gepresenteerd in het zelfde format als de FML. Door middel van kopiëren en plakken kan deze informatie zoals al eerder vermeld, in latere rapportages verwerkt worden.
INSTALLEREN VAN SELECT V1.32 OP UW PC. De meegeleverde CD rom bevat een map met de naam SELECTV1 met alle belangrijke bestanden. Door dubbel klikken op de bestandsnaam INSTAL.BAT, worden deze bestanden en een nieuwe submap met de naam DOCUMENTEN op de C schijf van uw computer geïnstalleerd. SELECTV1.32 werkt alleen correct als aan de volgende mapstructuur voldaan wordt: SELECT V1.32 wordt gestart door middel van het dubbel klikken op SELECTV1_32.EXE in de nieuw aangebrachte map SELECTV1 op uw C schijf. Bij het maken van een snelkoppeling vanaf het bureaublad moet eveneens verwezen worden naar SELECTV1_32.EXE. De Word bestanden die vanuit SELECT V1.32 aangemaakt worden, worden opgeslagen in submap DOCUMENTEN. Zowel de cliëntgegevens als de geselecteerde functies zijn voorzien van het BSN nummer van de cliënt in de bestandsnaam. KOPIEREN EN VERSPREIDEN VAN SELECT V1.32 SELECT V1.32 is een stand-alone programma dat mits het correct is geïnstalleerd is, zonder problemen werkt met alle Windows versies vanaf Windows XP. SELECTV1.32 is uitsluitend bestemd voor eigen gebruik. Het is niet toegestaan om SELECT V1.32 aan derden te verstrekken. 26-07-2011