Inspraak Raadsplein Onderwerp : (raadsvoorstel GM2011.0229) Plaats : Raadsronde 2, vergaderruimte 2.27 19:30 19:55 Datum : 16 mei 2011 Voorwoord Voor het raadsplein van 28 februari jl. stuurde ik college en fracties een uitgebreide inspraak over de misstanden bij Werkplein Helmond. Termen als Handhaving, Bejegening, etc. omschrijf ik daar al. Deze omschrijving en wat ik daar verder stel zal ik hier niet herhalen. U kunt het nalezen op www.dmmgm.nl. Mijn inspraak richt zich op de commissies Sociale Kamer, die hoofdzakelijk zaken behandelt m.b.t. de WMO en de WWB. Ons college wil de meeste bezwaren m.b.t. de WWB voortaan regionaal, onder verantwoordelijkheid van de gemeente Helmond, laten behandelen. Vooralsnog doet dat laatste mijn haren te berge rijzen.. Voor degenen die geen tijd hebben om het hele stuk te lezen : Het is hard nodig dat de regels en controle rond de bezwaar- en klachtencommissies, vooral de publiekloze Sociale Kamer, grondig tegen het licht worden gehouden. Ik kan, met voorbeelden, aantonen dat er veel mis is. Leest u verder bij Advies.. Inleiding Als een burger een probleem heeft met een ambtenaar of een beslissing (beschikking) dan moet deze een klacht of een bezwaar kunnen indienen bij een commissie die, zonder enige twijfel, onafhankelijk is. Middelen, opdracht, verslagen en verantwoording moeten duidelijk en goed te controleren zijn (handhaving). Wat je ook afspreekt, niets functioneert zonder goed onderlegde, onafhankelijke, oplossingsgerichte en goedwillende mensen. Te allen tijde dient, zelfs de schijn van, afhankelijkheid helder uitgesloten te zijn. In alle gevallen moet eerst worden gekeken of de zaak in de minne te schikken is d.m.v. mediation, waar nodig met inzet van een onafhankelijke derde. Voortijdige oplossing bespaart veel ellende en onkosten. Geschiedenis en huidige situatie De beide commissies Sociale Kamer in onze gemeente werken al heel lange tijd autonoom en, vooral, uit het zicht. Publiek is daar niet toegestaan en jaarverslagen zijn, op zijn minst gezegd, niet volledig. Pagina 1 van 5
Verslaglegging van de zittingen en, bijna, alle communicatie is in handen van een ambtenaar Sociale Zaken, altijd één van de partijen in een geschil. Het schriftelijke verslag en het advies gaat, vaak veel te laat, naar beide partijen. Dat in deze schriftelijke verslagen regelmatig essentiële motivatie van de tegenpartij mist of verkeerd verwoord wordt kan ik u, in vertrouwen en niet voor de grote klok, aan de hand van voorbeelden tonen. Het lijkt wel of het verslag ter ondersteuning van het advies is herschreven. Hoe dat alles kon ontstaan en lange tijd mocht voortgaan, doet hier niet ter zake. Immers, we gaan die situatie, hopelijk, op zeer korte termijn verbeteren. Statistieken - raadsinformatie Onze gemeenteraad wordt o.a. geïnformeerd d.m.v. statistieken met daarin de uitkomsten van de adviezen. Wat daarin steevast mist is wat er gebeurde na het (gedeeltelijk) ongegrond verklaren van de klachten en bezwaren. Heeft een ombudscommissie of een rechter de gemeente teruggefloten en was dus het advies van de commissie onjuist? De gemeenteraad heeft daar nooit naar gevraagd. Ik wel en dan blijkt dat het praktisch onmogelijk is om deze gegevens boven water te krijgen. Dus ook in het aankomende burgerjaarverslag zult u niet zien wat de werkelijke prestatie van de commissies was! Werkplein Helmond Op 18 april 2011 kreeg onze gemeenteraad een presentatie over het Werkplein. De statistieken van de commissies leken erg op die van onze gemeente, incluis de missende diepgang en duidelijkheid, maar de gemeente Helmond gooit daar nog een schepje bovenop. Onlangs stelde de Regionale Ombudscommissie vast dat een ambtenaar van de gemeente Helmond een klacht tegen een ondergeschikte ongegrond verklaarde, terwijl deze helemaal niet bevoegd was om klachten te behandelen. Hoe vaak dit gebeurt is koffiedik kijken, want velen haken moedeloos af. Een dergelijke actie wordt niet officieel vastgelegd, waardoor het management verkeerd geïnformeerd wordt en statistieken helemaal niet meer kloppen. Dat verslaglegging geen duidelijk beeld geeft is ook te verwijten aan de controleurs en de opdrachtgever. Met een beetje goede wil kan dat verbeterd worden. Als individuen de mogelijkheid hebben om zaken onbevoegd ter hand te nemen, dan is dat hen zwaar aan te rekenen, maar het duid ook op een groot gebrek aan interne controle (Handhaving!!). Incomplete procedures, verouderde formulieren en dat gebrek aan interne controle worden door enkelen misbruikt. Daardoor krijgt het geheel een kwade reuk en die geur slaat neer op de velen die proberen het beste voor hun cliënt te doen. De voorgestelde verandering Samen met dit raadsvoorstel komen vier documenten. Ik zal me beperken door te duiden op een paar significante punten, onwenselijkheden en tegenstrijdigheden. Pagina 2 van 5
Zeker niet compleet maar hopelijk voldoende om aan te tonen dat dit voorstel nog lang niet beantwoord aan de wijze waarop wij geacht worden verantwoordelijkheid te nemen voor onze samenleving als geheel. Het raadsvoorstel : 1.1. De wens om de solitaire functie van de secretaris te verminderen is strijdig met het Helmonds reglement. 2.2. Premediation : Lijkt goed, maar.. Het gaat allemaal weer via de ambtenaar van de verweerder en door de bezwaarmaker niet te betrekken bij het besluit tot mediation kan de beslistermijn van het bezwaarschrift eenzijdig tot sint-juttemis uitgesteld worden. 3.1. : Hier wordt gesproken van de Nationale Ombudsman. Helmond wijst door naar de Regionale Ombudscommissie. Wat moet het zijn? Verordening bezwaarschriften Geldrop-Mierlo (excl. WWB) : Artikel 9.2 : Een weigering van het college om onkosten t.b.v. waarheidsvinding te betalen dient gemotiveerd en wordt aan belanghebbenden per direct kenbaar gemaakt. (College is ook ondertekenaar van het besluit op het advies!!) Artikel 15 : Geen geluidsopname! Verordening klachtbehandeling Geldrop-Mierlo : Hier ontbreken, o.a., een strenge eis van onafhankelijkheid en de wijze van verslaglegging. Reglement bezwaarschriften Werkplein Helmond : Artikel 4 en artikel 7 : Het secretariaat is in handen van een ambtenaar van de verweerder en die krijgt bijna onbeperkte bevoegdheid tot mogelijke manipulatie van de gang van zaken in de breedste zin van het woord. Niet consequent, want in het raadsvoorstel (1.1) wordt dat ongewenst genoemd. Artikel 7.2 : Zie commentaar verordening bezwaar G-M, artikel 9.2. Artikel 7.10 : Die bevoegdheid hoort bij de commissie en nooit bij een door verweerder betaalde secretaris. Samenwerkingsovereenkomst met Helmond cs. : Hier rammelt ook nog het een en ander. Alles in handen van Helmond. Artikel 2.2 gooit alles overhoop. Ons college kan nu al niet ingrijpen, hoogstens verzoeken. Alleen wijzigen met instemming van deelnemende gemeenteraden. Artikel 4 : Hier mist informatie over het uiteindelijke resultaat. Wat besliste de rechter over de ongegrondverklaring? De samenhang tussen de bezwaarschriften moet vaststaan. Soms gaan er meerdere over dezelfde zaak. Ik heb meegemaakt dat een tweede bezwaar over hetzelfde gegrond werd verklaard en het eerste vervolgens niet ontvankelijk. Leuk voor de statistieken, maar het waren 1 of 2 gegrond. Bij het laten betalen per casus heb ik ook bedenkingen. Ik mis daar de prestatiecomponent. 2 Maal slecht advies en daarna 1 maal (op dwang van rechter) gegrond is dan 3 maal kassa.. En wie betaalt dan de fouten van de commissie? Algemeen : Er wordt nergens vastgelegd wie toegang heeft tot (en kopie mag krijgen van) de geluidsopname, als die al gemaakt wordt!!! Pagina 3 van 5
Er moet veel toegevoegd en aangepast worden. Vooral de controle en de verplichting tot motivatie van beslissingen tijdens de procedure ontbreekt. Bij commissies en rechters spreken vreemden uit naam van onze gemeente, die zonder dossierkennis of navraag hun best doen om voor de gemeente en henzelf een overwinning te behalen. Daarbij lijkt alles geoorloofd te zijn. Hierdoor duren procedures onnodig lang en wordt het steeds kostbaarder. Zij behoren mee te werken aan het verkorten van de procedure en streven naar wat het beste is voor onze gemeenschap als geheel. Streng waar nodig en zichzelf op non-actief stellend, t.b.v. mediation, waar redelijkheid dat gebied. We kunnen veel uitbesteden of samenwerken en anderen de regie geven, maar raad en college blijven altijd verantwoordelijk over hoe onze burgers behandeld worden en moeten (kunnen) ingrijpen als dat nodig is!! Advies De wens om de regels en controle rond de commissies, vooral Sociale Kamer, grondig te veranderen is een nobel streven en ook hard nodig. Dit raadsvoorstel, de verordeningen en de samenwerkingsovereenkomst met reglement zijn nog lang niet eenduidig en compleet. Als mediation faalt heeft iedereen het recht op een advies dat duidelijk controleerbaar onafhankelijk is. Tenminste de volgende punten dienen in alle stukken terug te komen. Ik heb nog meer op detailniveau en werk graag mee aan de uitwerking. Hier mijn advies op grote lijnen : 1 Onafhankelijkheid van commissieleden wordt in alle overeenkomsten, afspraken en verordeningen duidelijk controleerbaar vastgelegd. 2 Van elke hoorzitting wordt een digitale opname gemaakt, die op aanvraag direct ter beschikking staat aan verweerder en belanghebbenden. Indien nodig, met motivatie, na tekenen van een geheimhoudingsverklaring. 3 Verslag van een zitting wordt in concept uiterlijk 2 weken na de zitting aan verweerder en belanghebbenden gestuurd. Dezen hebben daarop 2 weken om te reageren. Deze reacties worden toegevoegd aan het advies. 4 Van iedere klacht of bezwaar wordt bijgehouden of deze ontvankelijk, niet ontvankelijk of in de minne geschikt is. 5 Er moet altijd een voorstel tot mediation gedaan worden aan alle partijen. Het resultaat daarvan dient vastgelegd te worden, waar nodig met motivatie. 6 Van iedere klacht of bezwaar, waarover een advies wordt uitgebracht, wordt bijgehouden wat het vervolg was, bvb : - Hoe nam het college het advies over - Ging belanghebbende in beroep en wat was de uitkomst - etc.. Pagina 4 van 5
7 Van punten 4, 5 en 6 wordt uitgebreid verslag gedaan in het jaarverslag. 8 Het advies en de beslissing moet voor belanghebbende in duidelijke taal opgesteld zijn, vooral bij, gedeeltelijke of gehele, ongegrondverklaring. 9 Voor klager of bezwaarmaker moet een antwoordnummer en een e-mailadres beschikbaar zijn. 10 Het college mag nooit direct of indirect invloed uitoefenen op waarheidsvinding. Nu is nog vastgelegd dat, indien de secretaris of de commissie voor een (voor)onderzoek of het horen van deskundigen kosten moeten maken, het college toestemming moet geven. Ja, echt! Die is partij in het geding 11 Wat betreft Helmond. Daar moet eerst een en ander op orde zijn, zodat het onmogelijk wordt dat een willekeurige werknemer zonder mandaat een klacht in behandeling neemt (zie eerder in mijn inspraak). Bij in gebreke blijven op één van de voorgaande punten moet het voor ons college mogelijk zijn, na consultatie met gemeenteraad, om de samenwerking per direct te ontbinden. Indien niet minimaal volledig aan deze punten wordt voldaan dan zal er altijd een zweem van partijdigheid rond de commissies blijven. Dit raadsvoorstel, in de huidige vorm, dient in zijn geheel te worden afgewezen, anders kunnen we het iedereen doet mee in onze z.g. Civil Society wel vergeten. Een overheid die haar uitgangspunten willekeurig wijzigt spreekt met vele monden en komt nooit tot één geloofwaardig loket. Aan wie niet open en controleerbaar wil (samen)werken moeten we geen cent van ons gemeenschapsgeld spenderen. Ik verzoek de gemeenteraad om niet te wachten tot dit voorstel rijp is voor acceptatie, maar de zweem van partijdigheid weg te nemen en mijn advies per direct te laten gelden voor de huidige commissies. Bezwaarmaker en klager hebben dan vanaf vandaag al meer kans op een eerlijk advies en mediation kan de gemeenschap veel kosten en ellende besparen. Ik zou ook graag officieel betrokken worden bij, en meewerken aan, de vele correcties die het Werkplein Helmond nog moet ondergaan. Met hartelijke groet, Marc Albers Pagina 5 van 5