Jaarrapport Zorggebruik 2013 Managementsamenvatting Inzicht in (arbeidsrelevant) zorggebruik van zorgmedewerkers
2 Jaarrapport Zorggebruik 2013 Managementsamenvatting In dit Jaarrapport Zorggebruik is het gebruik van fysiotherapie en psychische zorg geanalyseerd en maakt Stichting IZZ inzichtelijk wat de verschillen in gebruik zijn. De analyses zijn uitgevoerd in vier branches; Ziekenhuizen (ZKH), Verpleeg- en Verzorgingshuizen en Thuiszorg (VVT), Geestelijke Gezondheidszorg (GGZ) en de Gehandicaptenzorg (GHZ). Gebruik fysiotherapie in de zorg 1,5 maal hoger dan werkend Nederland Uit de analyse van de zorggebruikgegevens blijkt dat in de zorgsector bijna 1 op de 3 medewerkers gebruikmaakt van fysiotherapie. Dit is anderhalf maal zo hoog als het percentage werkende Nederlanders dat fysiotherapie gebruikte in 2013. Als we het gebruik van fysiotherapie in de zorgsector in 2013 (31%) vergelijken met 2012 (36%) zien we een daling van het percentage gebruikers. Doordat we ook onder werkende Nederlanders een daling zien van het percentage gebruikers van fysiotherapie, blijft het verschil in het percentage gebruikers tussen werkenden in de zorg en werkend Nederland groot. Bij de vier branches ZKH, VVT, GGZ en GHZ die zijn geanalyseerd, is er eveneens sprake van een daling van het percentage gebruikers. De branche ZKH doet het relatief gezien het beste met 26,6% gebruikers van fysio therapie. De branche VVT doet het relatief het slechtst van de vier branches met 32,5% gebruikers van fysiotherapie in 2013. Gemiddeld aantal behandelingen fysiotherapie per gebruiker stijgt naar 16 Het gemiddeld aantal fysiotherapiebehandelingen per gebruiker stijgt in 2013 naar 16 (2012: 14,6). In de branche GHZ stijgt het aantal behandelingen per gebruiker in 2013 naar 17 en is de stijging (+1,6) het sterkst. Hiermee scoort de branche GHZ het hoogst in het gemiddeld aantal behandelingen per gebruiker. De branche GGZ kent het laagste gemiddelde: 13 fysiotherapiebehandelingen per gebruiker in 2013. Ook de stijging is in de GGZ het laagst (+0,5). Grote verschillen in fysiotherapiegebruik tussen zorgorganisaties De verschillen in de kosten van het gebruik van fysiotherapie tussen organisaties omgerekend naar kosten per 1.000 medewerkers zijn groot. Zo bedraagt het verschil in de gemiddelde kosten per 1.000 medewerkers tussen de branches met het hoogste (GHZ 161.700) en laagste (ZKH 118.100) gebruik per 1.000 medewerkers al 43.600 in 2013. Op organisatieniveau binnen de branches variëren de kosten van fysiotherapie in 2013 nog veel meer. Zo lopen de kosten voor fysiotherapie per 1.000 medewerkers in de gehandicaptenzorg uiteen van 48.000 per 1.000 medewerkers voor een organisatie met een laag fysio therapiegebruik tot 328.000 per 1.000 medewerkers van een organisatie met hoog gebruik. Een verschil van bijna factor 7. De analyse van het zorggebruik op organisatieniveau laat zien dat het gebruik van fysiotherapie niet samenhangt met de organisatiegrootte. Branche Laag Gemiddeld Hoog ZKH 70.000 118.100 170.000 VVT 62.000 159.900 322.000 GGZ 46.000 119.300 225.000 GHZ 48.000 161.700 328.000 TABEL 1 Spreiding in kosten fysiotherapie per 1.000 medewerkers per branche
Jaarrapport Zorggebruik 2013 3 Nummer 1 zorgorganisaties laagste fysiotherapie gebruik per branche De zorgorganisaties met het laagste percentage gebruikers van fysiotherapie per branche in 2013 zijn: Branche Organisatie Percentage gebruikers ZKH ZorgSaam 16,0% VVT Zorggroep Pasana 21,7% GGZ Eleos 19,0% GHZ De Seizoenen 21,0% 1 op de 20 zorgmedewerkers gebruikt psychische zorg Van de zorgmedewerkers gebruikte in 2013 ongeveer 1 op de 20 medewerkers psychische zorg. Het gebruik van psychische zorg is onder medewerkers uit de branche GHZ (5,8%) gemiddeld het hoogst. In de branches ZKH en VVT is het gebruik van psychische zorg het laagst (4,5%). Het percentage gebruikers van psychische zorg in de zorgsector is in 2013 vergelijkbaar met 2012. Ook in de vier branches zijn er ten opzichte van 2012 geen grote veranderingen in het percentage gebruikers. Grote verschillen in kosten gebruik psychische zorg tussen organisaties In 2013 zijn de kosten van psychische zorg per 1.000 medewerkers voor de hele zorgsector gedaald met 13.000 in vergelijking met 2012. De kosten van psychische zorg voor medewerkers zijn in de branche GGZ het hoogst, namelijk gemiddeld ruim 63.000 per jaar per 1.000 medewerkers. De kosten van psychische zorg per 1.000 medewerkers zijn in de branche ZKH relatief het laagst met 46.000 per 1.000 medewerkers. Binnen de branches zijn de verschillen op organisatieniveau weer groot, zoals weergegeven in onderstaande tabel. Net als bij het aantal gebruikers van fysiotherapie, is het percentage gebruikers van psychische zorg niet afhankelijk van de organisatiegrootte. Branche Laag Gemiddeld Hoog ZKH 13.000 46.200 132.000 VVT 7.000 48.600 105.000 GGZ 9.000 63.300 132.000 GHZ 12.000 58.100 139.000 TABEL 2 Spreiding in kosten psychische zorg per 1.000 medewerkers per branche
4 Jaarrapport Zorggebruik 2013 Nummer 1 zorgorganisaties laagste gebruik psychische zorg per branche De zorgorganisaties met het laagste percentage gebruikers van psychische zorg per branche in 2013 zijn: Branche Organisatie Percentage gebruikers ZKH Scheper-Bethesda 2,7% VVT Envida 3,7% GGZ Dimence Groep 3,9% GHZ Lunet Zorg 4,1% Hoog ziekteverzuim bij hoog percentage fysiotherapiegebruikers Uit de analyse van de zorggebruikgegevens blijkt dat er een verband bestaat tussen het gebruik van fysiotherapie en ziekteverzuim. Het percentage ziekteverzuim van de branches vertoont parallellen met het percentage gebruikers van fysiotherapie. Zo zien we dat het ziekteverzuim gemiddeld het laagst is in de branche ZKH en het hoogst in de branche VVT. Bij bovengemiddeld grote zorgorganisaties in de branche ZKH en GGZ is er een statistisch significant verband tussen het percentage gebruikers van fysiotherapie en het ziekteverzuim. Bij deze zorgorganisaties met een hoog percentage fysiotherapiegebruikers, is het ziekteverzuim ook hoog. Grote zorgorganisaties die de fysieke belasting van hun personeel weten te verminderen, hebben dus ook aantoonbaar meer controle over het ziekteverzuim en feitelijk ook over het beperken van het gebruik van fysiotherapie. Uit de correlatie-analyses blijkt verder dat er geen verband bestaat tussen het percentage gebruikers van psychische zorg en ziekteverzuim. Lagere medewerker- en patiënttevredenheid bij hoog percentage gebruik fysiotherapie De analyse van het arbeidsrelevante zorggebruik laat zien dat er een verband is tussen het gebruik van fysiotherapie en medewerker- én patiënttevredenheid in ziekenhuizen. Voor deze analyse zijn de gegevens over medewerker- en patiënttevredenheid in ziekenhuizen uit het Kwaliteitsvenster 2014 van de NVZ Vereniging van Ziekenhuizen gebruikt. De analyse laat zien dat de medewerker- en patiënttevredenheid in ziekenhuizen lager is, naarmate het gebruik van fysiotherapie hoger is. Het gevonden verband tussen fysiotherapiegebruik en de tevredenheid van patiënten en medewerkers wijst erop dat met het terugdringen van het gebruik van fysiotherapie in ziekenhuizen de tevredenheid van medewerkers en patiënten verbetert en daarmee ook de kwaliteit van de zorg. Gezond werken in de zorg De grote verschillen in gebruik van fysiotherapie en psychische zorg onder de ruim 210.000 zorgmedewerkers met de IZZ Zorgverzekering, laten zien dat er verbeteringen haalbaar zijn. Deze verbeteringen komen niet alleen de gezondheid van de medewerker ten goede, maar hebben ook een positief effect op verzuim, medewerker- en patiënttevredenheid. Stichting IZZ zet onder andere de volgende instrumenten in die bij kunnen dragen aan een verbeterde gezondheid en inzetbaarheid van medewerkers in de zorg. Landelijk onderzoek Stichting IZZ is een landelijk onderzoek gestart naar Gezond werken in de Zorg. Hierbij wordt onderzocht welke factoren van invloed zijn op de fysieke en psychosociale arbeidsbelasting van zorgmedewerkers. Door de combinatie van het unieke inzicht in arbeidsrelevant zorg gebruik en dit landelijke onderzoek, verwacht Stichting IZZ inzicht te krijgen in de beïnvloedbare factoren om arbeidsrelevant zorggebruik terug te dringen.
Jaarrapport Zorggebruik 2013 5 Investeren in duurzame inzetbaarheid loont Stichting IZZ helpt zorgorganisaties zinvolle keuzes te maken in het gezondheidsbeleid van de organisatie, aan de hand van een simulatiemodel. Dit Beslismodel Inzetbaarheid geeft inzicht in het verbeterpotentieel op verschillende prestatie-indicatoren, zoals rendement, verzuim percentage, productiviteit, patiënt- en medewerkertevredenheid. Met behulp van het Beslismodel Inzetbaarheid wordt berekend wat de (financiële) opbrengsten zijn van een investering in preventie van fysieke of psychosociale arbeidsbelasting. Deze opbrengsten zijn opgebouwd uit een vermindering van de loonkosten en een afname van de verzuim- en verloopkosten. Inzicht in Zorggebruik De verschillen in zorggebruik tussen vergelijkbare zorgorganisaties zijn niet vanzelfsprekend. Voor Stichting IZZ zijn deze verschillen tussen zorgorganisaties aanleiding om in te zoomen op individuele zorgorganisaties. Daarom ontvangen zorgorganisaties die voldoende medewerkers met een IZZ Zorgverzekering hebben om de privacy te waarborgen een organisatiespecifiek rapport. In dit rapport wordt de eigen zorgorganisatie afgezet tegen de benchmark van de zorgsector, de branche en de referentiegroep van zorgorganisaties uit dezelfde branche van vergelijkbare schaalgrootte. Meer informatie? Wilt u het Jaarrapport Zorggebruik 2013 downloaden? Ga dan naar www.stiichtingizz.nl. Wilt u een organisatierapport aanvragen of meer weten over het Jaarrapport Zorggebruik? Neem dan contact op met Stichting IZZ via jaarrapport@stichtingizz.nl. Verantwoording en privacy De bevindingen in dit Jaarrapport Zorggebruik zijn gebaseerd op geanonimiseerde declaratiegegevens van ruim 210.000 zorgmedewerkers met een collectieve IZZ Zorgverzekering. De declaratiegegevens van deze verzekerden zijn geaggregeerd naar branche- en organisatieniveau zodat we uitspraken kunnen doen over branches en zorgorganisaties. Om de statistische waarde van de waarnemingen en de privacy van de IZZ verzekerden te garanderen zijn alleen organisaties opgenomen waarin sprake is van voldoende waarnemingen. Uitspraken in dit rapport zijn hierdoor niet herleidbaar tot individuele zorgmedewerkers.
6 Jaarrapport Zorggebruik 2013 Over Stichting IZZ Stichting IZZ is een collectief van werkgevers en werknemers in de zorg. Hierbij treedt Stichting IZZ op als belangenbehartiger namens haar leden: zorgmedewerkers met een collectieve IZZ Zorgverzekering. Stichting IZZ maakt namens het collectief afspraken over de inhoud, premie en service van de IZZ Zorgverzekering met de uitvoerend zorgverzekeraar. Stichting IZZ definieert de inhoud van de IZZ Zorgverzekering op basis van de behoefte van zorgmedewerkers en het werken in de zorg. Hiernaast doet Stichting IZZ onderzoek naar mogelijkheden om de gezondheid en inzetbaarheid van zorgmedewerkers te verbeteren. Daarvoor werkt zij samen met sociale partners en zorgorganisaties. De verkregen inzichten en kennis worden vervolgens gedeeld met de zorgsector. Stichting IZZ Amersfoortseweg 15h 7313 AB Apeldoorn Telefoon (055) 750 65 00 www.stichtingizz.nl