Voorkennis activeren + techniek duiden

Transcriptie

1 Lesverloop: techniekles: (2 e graad): Een windmolentje maken Voorkennis activeren + techniek duiden Inleiding Bekijken filmpjes: Windmolens Kijk eens binnenin een windmolen Bekijken foto s: soorten windmolens (oude, recente, houten, stenen, metalen,.) Klasgesprek n.a.v. de bekeken filmpjes Groepswerk (per 3 of 4) Aan de hand van een foto van een windmolen, een werkblad en kijkwijzers: Bekijken van de gekregen foto Bespreken van de foto en de vragen Oplossen van de vragen en de antwoorden noteren. Opm: Werkblad met vragen (zie bijlage) Elke groep kreeg een andere soort windmolen (verschillende grondstoffen, verschillende functie, verschillend onderhoud, ) Verslag van de bespreking: Klassikale bespreking van het groepswerk. Alle vragen werden besproken en de antwoorden werden vergeleken. Ontwerpen + realiseren Stilstaan bij de criteria: De leerlingen stelden de volgende criteria aan hun te maken windmolentje

2 2 Stevig zijn (mag niet wegwaaien) Moet uit zichzelf kunnen draaien Basis breder dan de top (ontdekt tijdens het groepswerk) Het technisch systeem maken(groepswerk per 2) Bekijken van het stappenplan Het technisch systeem maken: Bekijken van de aangeboden materialen en bedenken welke materialen te gebruiken. Het technisch systeem maken: Een ontwerptekening maken: Duidelijke zichtbaarheid van de te gebruiken materialen (+ vermelden van de grondstof) hoe te verstevigen (basis breder dan top) hoe aan elkaar bevestigen van de grote onderdelen Het technisch systeem maken: Verzamelen van de materialen

3 Het technisch systeem maken: Volgen van het stappenplan om de windmolen te vervaardigen 3

4 4

5 5 In gebruik nemen en evalueren Testfase: Functioneert de windmolen volgens de vooropgestelde criteria? Evalueren van het stappenplan (zie bijlage) Geen foto beschikbaar Klassikale bespreking: De technische systemen vergelijken, bespreken en eventueel aanpassen ( = samen oplossingen zoeken)

6 Vastleggen van wat we geleerd hebben Woordveld 6

7 7 Niveau: 2 de leerjaar Techniek Hanteren gebruiken Kleuteronderwijs en eerste graad Techniekactiviteit: de bascule (vorm van hefboom) Leerplandoelstellingen: Begrijpen: : Van veel voorkomende en zelf vaak gebruikte technische systemen de functie kunnen benomen. Hanteren gebruiken: Materiaal: : In eenvoudige situaties nagaan welke technisch systee best tegemoet komt aan een behoefte : De behoefte en het probleem voor het maken van een technisch systeem expliciteren. verschillende soorten hefbomen, digitale weegschalen, materiaal om te wegen, gewichten (1kg, 100 gr,...) Leerkracht(en): Ynske Waelput Overzicht van de stappen

8 Wat is het probleem? Wat is de behoefte? Stap 1: behoefte en probleemstelling Onze batterijen van onze digitale weegschaal zijn leeg. Hoe kunnen we onze ingrediënten van ons recept nu afwegen? Stap 2: correct gebruiken Voorkennis activeren - Hebben de leerlingen reeds ervaring met het gebruiken van een gelijkaardig technisch systeem? - Hebben de leerlingen reeds dergelijk technisch systeem zien gebruiken? - Heb je dat al eens meegemaakt? - Hoe zouden we dit nu kunnen oplossen? - Welk materiaal kunnen we daarvoor gebruiken? - Heb je dit (technisch systeem: hefboom) al eens ergens anders tegen gekomen? - Wat weet je hier al van? Alle materialen Hoe gaan we dit oplossen?

9 9 Sommige kinderen kozen dit. Kunnen we dit gebruiken? Waarom wel/niet? Hoe zou je ons probleem hiermee oplossen? Hoe hanteer je dit? Sommige kinderen kozen dit. Kunnen we dit gebruiken? Waarom wel/niet? Hoe zou je ons probleem hiermee oplossen? Hoe hanteer je dit? Uiteindelijk kozen we dit voor ons probleem.

10 10

11 11 Correct gebruiken Didactische mogelijkheden Raadpleging van bronnen (*) Kinderen exploreren materiaal Kinderen formuleren hypothese s Kinderen experimente ren materiaal recept Kinderen krijgen instructie (bijvoorbeeld: leerkrachtinstru ctie, stappenplan, instructie door medeleerling) Verloop: 1. De kinderen krijgen verschillende materialen toegewezen en proberen in groep een oplossing te zoeken voor het probleem. Welk materiaal gaan we gebruiken? 2. De kinderen kiezen er één systeem uit en leggen uit waarom ze dit gekozen hebben. - Ze vertellen hierbij ook hoe zij het probleem zullen aanpakken. - Ze zoeken nog materiaal dat volgens dezelfde principes werkt. - Ze formuleren hypothes. Wat zal er gebeuren als... Vanuit hun hypotheses en testen, leiden we af hoe we een gewicht kunnen afwegen met dit soort weegschaal. De kinderen wegen de ingrediënten uit het recept af.

12 Hoe gaan we onze bloem en suiker nu wegen? De kinderen komen tot de conclusie dat ze hetzelfde gewicht nodig hebben aan de andere kant van de weegschaal. We zoeken tussen de materialen. 12

13 13 We kiezen de gewichten. Op elk gewicht staat hoe zwaar het is. We bekijken het recept en wegen de producten af.

14 We hebben 200 gr. bloem nodig en we zoeken de juiste gewichten. 14

15 15 Alles afwegen. Ondertussen verwoorden de kinderen wat ze zien en voorspellen ze wat er gaat gebeuren.hoe kunnen we nu zien dat we 200 gram hebben? Wanneer we alles hebben afgewogen. Maken we ons recept af. Nu volg de evaluatie? Smaken de pannenkoeken? Hebben we alles juist afgewogen? (*) Bronnen: prentenboeken, experts, schooleigen kijkwijzers

16 16 Stap 3: evalueren a. Beantwoordt het technisch systeem aan de geformuleerde problemen/behoeftes? Waarom wel of niet? b. Hoe wordt het technisch systeem best gebruikt? c. Hoe wordt het technisch systeem best onderhouden? De kinderen tonen aan elkaar hoe je een hefboom moet gebruiken als weegschaal. Ze demonstreren hoe ze hiermee hun ingrediënten hebben afgewogen. Samen met de leerkracht verwoorden we waarop we moeten letten om geen fouten te maken: - Niet aankomen - Juiste maten kiezen aan de ene kant van de schaal We bespreken nog even de zorg die we voor het voorwerp moeten hebben: - Goed bewaren. Zorgen dat er geen water komt want bij sommige hefbomen zou het wel eens kunnen roesten. We bekijken nog eens enkele foto s en filmpjes hoe hefbomen nog gebruikt worden in ons dagelijk leven. (wip...) d. Kinderen bespreken samen met de leerkracht wat ze hebben geleerd en leggen dat vast. De kinderen kiezen op de computer 1 foto die dit principe het best demonstreert. Hierbij noteren ze kort de principes van een hefboom. Dit wordt opgehangen in de klas. Ga na of er een mogelijke link met het sjabloon duiden is. /

17 17 Techniek Hanteren gebruiken Kleuteronderwijs en eerste graad Niveau: peuterklas Techniekactiviteit: glijden of niet glijden Leerplandoelstellingen: Begrijpen: Bij technisch probleem creatieve oplossingen bedenken en toelichten Van veel voorkomende en zelf vaak gebruikte technische systemen de functie van verschillende onderdelen verwoorden Hanteren gebruiken: Technische systemen in verschillende toepassingsgebieden van techniek gebruiken en/of realiseren In eenvoudige situaties nagaan welk technisch systeem best tegemoet komt aan en behoefte Duiden: Aangeven dat een technisch systeem dat ze gebruiken nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kan zijn. Materiaal: spuitjes, spuitbussen zonder gas, houten lepel, spatel, schuimspaan, spaghettilepel, sponsjes, zeemdoekjes, washandje, lijm (witte + koud lijm), verfkleuren, verfsoorten, scheerschuim, tandpasta, zout deeg, bloem, suiker, zout, snippers, snippers in koud lijm, afwasmiddel, haargel, spiegel Leerkracht(en): Nathalie De Clercq Overzicht van de stappen

18 Wat is het probleem? Wat is de behoefte? Stap 1: behoefte en probleemstelling We willen nagaan wat er glijdt en wat niet. De peuters zoeken uit met welke materialen, welke stoffen er kunnen gehanteerd worden. De peuters bekijken of een stof naar beneden glijdt of niet. Voorkennis activeren - Hebben de leerlingen reeds ervaring met het gebruiken van een gelijkaardig technisch systeem? - Hebben de leerlingen reeds dergelijk technisch systeem zien gebruiken? Stap 2: correct gebruiken De peuters hebben eens een verfschilderij met verschillende soorten spuitbussen gemaakt. Ze kennen de werking van de spuitbussen De spuitjes zijn reeds ter ontdekking aangeboden in een waterbak (klein formaat voor individueel spel) Het werken met zout deeg is reeds verschillende malen aanbod gekomen. De peuters hebben nog geen kennis gemaakt met een grote diversiteit aan materialen. Correct gebruiken

19 19 Didactische mogelijkheden Raadpleging van bronnen (*) peuters exploreren peuters formulere n hypothes es peuters experimenter en Kinderen krijgen instructie (bijvoorbeeld: leerkrachtinstruc tie, stappenplan, instructie door medeleerling) Verloop: 1. De juf toont aan de peuters wat we gaan uitzoeken. Juf spat met water en met deeg. Juf verklaart de woorden glijden en niet glijden. 2.De peuters krijgen de materialen aangeboden en mogen vrij experimenteren op de spiegel 3. De peuters vullen en ledigen gebruiksmaterialen met vloeistoffen en vaste stoffen.

20 4. De peuters proberen de stoffen bovenaan de spiegel te krijgen om na te gaan of ze naar beneden glijden of niet 20

21 21

22 5. De peuters mogen vrij mengen met de stoffen, de peuters verklaren wat er allemaal kan en niet kan met de stoffen. 22

23 6. De peuters leggen de resultaten een beetje vast met het fototoestel. De peuters maken een afdruk van het resultaat op een canvasdoek. 23

24 24 De peuters vertellen nadien over hun ervaringen met de producten, maken hierbij gebruik van foto s en het canvasdoek. De juf heeft de foto s op computer gezet en bekijkt ze samen met de peuters via de beamer. De foto s worden afgedrukt en in een techniekboek gestopt. De materialen blijven gedurende een periode nog in een hoekje beschikbaar voor wie verder wil experimenteren met het geheel. (*) Bronnen: prentenboeken, experts, schooleigen kijkwijzers

25 25 Stap 3: evalueren e. Beantwoordt het technisch systeem aan de geformuleerde problemen/behoeftes? Waarom wel of niet? f. Hoe wordt het technisch systeem best gebruikt? g. Hoe wordt het technisch systeem best onderhouden? a. Kijken wat er glijdt en wat niet. samen met de peuters nagaan of het materiaal van de spiegel glijdt of niet. Proberen achterhalen waarom wel en waarom niet. Soms een klein tipje van de sluier opheffen zodat ze weer verder kunnen experimenteren. b. Nagaan welke stoffen er met welke materialen kunnen aangebracht worden. Ervaringen laten verwoorden terwijl het spel bezig is. Samen zoeken naar betere materialen. Elkaar laten helpen om tot een beter resultaat te kunnen komen. c. Oplossingen zoeken om bepaalde materialen uit een voorwerp te krijgen. Zoeken naar betere materialen waar de stoffen in zitten. h. Kinderen bespreken samen met de leerkracht wat ze hebben geleerd en leggen dat vast. d. Foto s worden door de peuters zelf gemaakt. Juf brengt de foto s samen en laat ze bekijken op groot scherm via een beamer. Nadien worden er ook foto s in een techniek map gestopt. Er wordt een afdruk gemaakt op een canvasdoek van het werk op de spiegel. Ga na of er een mogelijke link met het sjabloon duiden is. Kijken naar de stoffen wat gevaarlijk kan zijn voor het milieu en de gezondheid. De gevaren van de verschillende stoffen laten bepalen en helpen bij het lezen van de etiketten op de verpakkingen. Duiden op het verkwisten van water bij veel moeten uitspoelen.

26 26 Techniek Hanteren maken Kleuteronderwijs en eerste graad Techniekactiviteit: vertrekken vanuit een ontwerpvraag Niveau:eerste graad (eerste leerjaar) Leerplandoelstellingen: Begrijpen: - Van veel voorkomende en zelfs vaak gebruikte technische systemen onderzoeken hoe het komt dat ze niet of slecht functioneren. Waarom werkt het soms niet of slecht? Onderzoeken na gebruik of ontwerpen van: De functie van het technisch systeem; de functie van de verschillende onderdelen van het technisch systeem; de relatie van de zichtbare onderdelen van het technisch systeem; gebruikte materialen en grondstoffen van een technisch systeem; de technische principes, eigenschappen van materialen en de natuurlijke verschijnselen gebruikt in de onderdelen van het technisch systeem Hanteren maken: - Een probleem, ontstaan vanuit een behoefte, technisch oplossen door verschillende stappen van het technisch proces te doorlopen. Duiden: - Aan de hand van eigen voorbeelden uit verschillende toepassingsgebieden van techniek illustreren dat technische systemen nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk kunnen zijn voor henzelf, voor anderen of voor natuur en milieu.is het technisch systeem nuttig, gevaarlijk en/of schadelijk voor mezelf, voor anderen, voor natuur en milieu? Materiaal: plastic flessen (groot en klein), touw, nagels, hamer, lijm, kralen, knikkers, lege tetrabriks, scharen, priknaalden, plakband, Leerkracht(en): Sylvia Overzicht stappen van de

27 27 Wat is het probleem? Wat is de behoefte? Stap 1: behoefte en probleemstelling De vangbekers in de spelotheek zijn te moeilijk voor ons. Het balletje wordt vrij hoog de lucht in geschoten, zodat wij van het eerste leerjaar het heel moeilijk kunnen opvangen. De kinderen van het eerst leerjaar willen een vangbeker maken voor de spelotheek die ook kan gebruikt worden door de kleuters en de eerste graad en waarbij het balletje niet verloren kan gaan.

28 28 Stap 2 en 3: ontwerpen en realiseren Voorkennis activeren - Hebben - De vangbeker van de spelotheek wordt besproken. kinderen - opdracht: De kinderen zoeken per 4 naar materialen die we kunnen kennis van gebruiken om een vangbeker te maken. Ze gebruiken hierbij de gelijkaardige kijkwijzer constructie om na te gaan hoe ze de onderdelen aan technische elkaar kunnen vastmaken. systemen? - Hebben Bekijken van het aangeboden materiaal: kinderen kennis van materialen, nodig om het technisch systeem te maken? -... Maken van een stappenplan.

29 29 De mogelijkheden worden klassikaal besproken. Stilstaan bij criteria: Keuze: grootte, dikte, gewicht, beschikbare ruimte, hoogte, sterkte, waterdichtheid, duurzaamheid, eetbaarheid, veiligheid, prijs, hoeveelheid, vereiste mankracht, transporteerbaarheid, bedienbaarheid of uitvoerbaarheid,... - De vangbeker moet goed in de hand liggen, duurzaam zijn en het balletje mag niet verloren gaan.

30 30 Mogelijkheid 1: Ontwerpen en realiseren via Trial and error Mogelijkheid 2: Ontwerpen en realiseren via een gekregen of zelfgemaakt stappenplan en aangeboden materialen Noot: Een ontwerp kan een verzameling van foto s, teksten, werktekening, schetsen, beschrijvingen zijn of een 3-dimensionele voorstelling 1. Groepen van 4 kinderen. 2. Elk groepje maakt een keuze uit de ter beschikking gestelde materialen. 3. Elk groepje bedenkt hoe ze de vangbeker kunnen maken. 4. De ideeën worden klassikaal besproken. Ze stellen zich ook de vraag of de gebruikte hechtingen sterk genoeg zijn. Construeren: Groepjes gaan aan de slag.

31 Enkel indien er meerdere ontwerpen zijn gemaakt voor eenzelfde probleemstelling: Samen met de kinderen reflecteren we op het gemaakte ontwerp i.f.v. beschikbare grondstoffen en materialen hanteerbare en beschikbare machines/ gereedschappen inzetbare personen (taken opdrachten) beschikbare tijd, ruimte, energie en financiën Het probleem dat zich stelde was: Hoe bevestigen we de knikker aan het touw. Gevonden oplossing: Gebruik een parel, daar zit al een gaatje in. 31

32 32 Stap 4 en stap 5 in gebruik nemen en evalueren a. De kinderen gaan na of het technisch systeem functioneert. Dit is de testfase. De kinderen voeren een experiment uit Per groepje demonstreert één groepslid de vangbeker. Mogelijke acties b. Kinderen onderzoeken waarom een zelf gerealiseerd technisch systeem niet functioneert. c. Kinderen geven aan hoe een zelf gerealiseerd systeem kan onderhouden worden. d. Kinderen vergelijken zelf gerealiseerde systemen en werkwijzen met elkaar en beoordelen De kinderen en leerkracht beoordelen mondeling of de vangbekers voldoen aan de criteria: - De vangbeker functioneert goed. - De vangbeker is sterk. - De vangbeker is handig in gebruik. - Het balletje kan niet verloren gaan

33 33 e. Kinderen bespreken samen met de leerkracht wat ze hebben geleerd en leggen dat vast. Er wordt met de kinderen nagegaan welke verbindingstechnieken er zijn gebruikt. Touw aan fles: - Gaatje in dop en knoop in draad. - Draad rond fleshals geknoopt. - Draad tussen schroefdop gedraaid. - Gaatje bovenaan in fles en touwtje knopen. Bal aan touw: - Parel aan het eind van draag geknoopt - Knikker omwikkelen met ijzerdraad en daar touwtje aan. Ga na of er een mogelijke link met het sjabloon duiden is. Nuttig? Ja, bewegingsmateriaal voor tijdens de speeltijd. Gevaarlijk? Nee Schadelijk? nee

34 34 Techniek Hanteren gebruiken Kleuteronderwijs en eerste graad Niveau: Leerplandoelstellingen: Begrijpen: Techniekactiviteit: 33201: De onderdelen van het technisch systeem en hun functie; Van veel voorkomende en zelf vaak gebruikte technische systemen of van hun onderdelen aangeven of ze gemaakt zijn uit metaal, hout, Hanteren gebruiken: 33404: Het technisch systemen en hun onderdelen bestaan uit materialen en grondstoffen. Aangeven hoe je het technisch systeem gebruikt. Experimenteren: Een explorerende en experimenterende aanpak tonen om meer te weten te komen over techniek. Materiaal: - Elektrische fruitpers - Manuele fruitpers Leerkracht(en): eline Overzicht van de stappen

35 35

36 36 Wat is het probleem? Wat is de behoefte? Stap 1: behoefte en probleemstelling Wij willen graag appelsiensap. Stap 2: correct gebruiken Voorkennis activeren - Hebben de leerlingen kleuters reeds ervaring met het gebruiken van een gelijkaardig technisch systeem? - Hebben de leerlingen kleuters reeds dergelijk technisch systeem zien gebruiken? De kleuters hebben in de klas nog geen fruitpers gebruikt of gezien. De kleuters hebben nog geen manuele of elektrische fruitpers gebruikt in de klas. Zij zullen dus moeten onderzoeken hoe dit werkt en wat zij moeten doen om sap te verkrijgen.

37 37 Correct gebruiken Didactische mogelijkhede n Raadpleging van bronnen (*) Kinderen exploreren html Kin deren formul eren hypoth eses Kinderen experimen teren Kinderen krijgen instructie (bijvoorbeeld: leerkrachtinst ructie, stappenplan, instructie door medeleerling) Verloop: We maken een uitstap en gaan naar de winkel. Daar gaan we op zoek naar appelsienen! We kopen niet zo maar appelsienen, maar pers appelsienen. Terug gekomen in de klas staan er heel wat toestellen op de tafel: - Fruitpers manueel: 4x - Fruitpers elektrisch: 3x - Een bord - Een glas - Een fles - Een mixer - Een klopper - Een plank - Een lookpers - Een broodrooster - Een kan -... Ontdekken van de materialen: De kleuters mogen de materialen onderzoeken. Welke materialen hebben we allemaal nodig om onze appelsienen te persen. De kleuters verzamelen het materiaal; wat hebben we nodig voor de appelsienen? - Fruitpersen - Plankje / bord - Een glas

38 38 - Een kan - Bespreking van de fruitpers: - De kls kunnen de fruitpers beschrijven o Wat zien we aan de fruitpers? o Waarvoor dient het handvat? o Waar moeten we ons glas plaatsen? o Hoe kan het sap nu in het glas? o Waarvoor dienen de ribbeltjes, wat is dat? o Wat gebeurt er met de pitjes? o Ontdekken van de fruitpers: o Uit welk materiaal is het gemaakt? Glas, metaal, inox, plastiek, o Hoe voelt het materiaal aan? Hard, zacht, koud, o Kunnen we de fruitpers uit elkaar halen? o Is er een beschermingsdeksel? o Hoe werkt de fruitpers?

39 39 o Vergelijken van de fruitpersen. Grote, materiaal, hanteerbaarheid, o Wat is het verschil tussen de ene fruitpers en de andere? Manueel, de kleuters moeten zelf de draaibeweging maken Elektrisch: de kleuters moeten weten dat het snoer in het stopcontact moet. Elektrisch: draaien is niet nodig wel duwen op de appelsien. o Hanteren van de fruitpers: - De kleuters krijgen appelsienen en mogen de verschillende fruitpersers uit proberen.

40 40

41 41 Opruimen van de fruitpers: - Hoe gaan we de fruitpers afwassen? - Waar op moeten we letten? - Welke mogen we ze niet zomaar in het water leggen; materiaal of snoer - Welke fruitpers kunnen we het makkelijkste proper maken? -

42 42

43 43

44 44

45 (*) Bronnen: prentenboeken, experts, schooleigen kijkwijzers 45

46 46 Stap 3: evalueren i. Beantwoordt het technisch systeem aan de geformuleerde problemen/behoeftes? Waarom wel of niet? j. Hoe wordt het technisch systeem best gebruikt? k. Hoe wordt het technisch systeem best onderhouden? Evaluatie: - De kleuters vertellen wat ze ontdekt en ervaart hebben bij het uitpersen van de appelsienen. o Wat is het verschil tussen elektrisch en manueel? o Zijn alle elektrische dezelfde? Wat is er verschillend? o Zijn alle manuele dezelfde? Wat is er verschillend? o Welke was de gemakkelijkste? o Hoe zou dit komen? o Wat lukte er niet goed bij de ene en wel bij de andere? o Is het verschillend wanneer ze uit andere materialen gemaakt zijn? o Welke fruitpers vonden jullie de leukste om te gebruiken? o l. Kinderen bespreken samen met de leerkracht wat ze hebben geleerd en leggen dat vast. De kleuters vonden het een heel leuke activiteit! Ze vonden het leuk om alles uit elkaar te halen. Ook tijdens het persen keken ze naar elkaar hoe de andere het deden. Ze konden uitleggen wat ze bij een manuele moeten doen en een elektrische. Ze toonde mij de bewegingen. De kleuters vonden de elektrische het leukst. Ga na of er een mogelijke link met het sjabloon duiden is.