LESMODULE OVER WINDENERGIE
|
|
- Elias Eilander
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 YOUNG ENERGY PROJECT - STUDENTEN LESMODULE OVER WINDENERGIE
2 Inhoudsopgave Instructiebladen Les 1 Module windenergie, Instructieblad Les 1 Ontdek, Instructieblad Les 2 Onderzoek, Instructieblad 2 7 Les 3 Ontwerp en maak, Instructieblad 3 9 Les 4 Test en onderzoek, Instructieblad 4 11 Les 5 Presenteer, Instructieblad 5 14 Werkbladen Les 1 Maak een windmolentje, Werkblad 1 17
3 Instructiebladen
4 Module windenergie Les 1 Instructieblad 1.1 Module windenergie In deze module leer je meer over windenergie. Deze module bestaat uit vijf lessen. Elke les heeft een centrale vraag. Bij de centrale vraag horen een aantal onderzoeksvragen: Ontdek In deze les maak je een windmolentje en ontdek je hoe een windmolen werkt. Onderzoek In deze les onderzoek je hoe het ontwerp van de windmolen de opbrengst van een windmolen beïnvloedt. Ontwerp en maak In deze les ontwerp en maak je een kleine windturbine. Test en onderzoek In deze les test je de windturbine. Je onderzoekt welke invloed de windsnelheid heeft op de opbrengst van de windturbine. Presenteer In deze les presenteer je het ontwerp, de conclusies uit het onderzoek en de meetresultaten. Daarnaast evalueer je de hele module. pagina 4
5 Module windenergie Les 1 Instructieblad 1.2 Ontdek In deze les maak je een windmolentje en ontdek je hoe een windmolen werkt. Centrale vraag: hoe werkt een windmolen? Windenergie Wind ontstaat door de warmte van de zon. Wind kan worden opgevangen door een windmolen. Je hebt vast wel eens een papieren windmolentje vast gehad. De wieken van het molentje gaan draaien als het hard waait. Dit principe wordt ook op grotere schaal toegepast. Op verschillende plekken in Nederland staan grote windmolens die de wind opvangen. Door de kracht van de wind gaan de wieken draaien. De energie van de bewegende lucht (windenergie) wordt omgezet in bewegingsenergie van de wieken. de opbrengst van de windturbine. Materiaal Werkblad 1: Maak een windmolentje Stevig papier of dun karton, één vel Leeg melkpak van 0,5 liter Satéprikker Rietje Paperclip Touwtje van ongeveer 25 centimeter Liniaal, geodriehoek, passer Schaar pagina 5
6 Module windenergie Les 1 Instructieblad 1.2 Ontdek Opdracht Volg de aanwijzingen op van werkblad 1: Maak een windmolentje. Onderzoeksvragen 1. Wat gebeurt er als je tegen je molentje blaast? 2. Welke energie zorgt ervoor dat het molentje draait? 3. Welke soort energie zorgt ervoor dat de paperclip omhoog gaat? 4. Welke energie omzetting vindt plaats? Conclusie Beantwoord de centrale vraag. pagina 6
7 Module windenergie Les 2 Instructieblad 2 Onderzoek In deze les onderzoek je hoe het ontwerp van de windmolen de opbrengst van een windmolen beïnvloedt. Centrale vraag: hoe beïnvloedt het ontwerp van de windmolen de opbrengst van de windmolen? Van windenergie naar elektrische energie Directe omzetting van windenergie in een windmolen heeft twee grote nadelen. Er moet constant een stevige wind zijn en de energie moet ter plekke worden gebruikt. Windenergie kan ook worden omgezet in elektrische energie. Dit kan bijvoorbeeld met behulp van windturbines. Een windturbine is een windmolen met een generator. In een windturbine wordt de windkracht gebruikt om de generator aan te drijven. De generator zet bewegingsenergie om in elektrische energie. Deze elektrische energie kan direct worden gebruikt of worden opgeslagen in een soort accu. De energie kan dan op een later moment worden ingezet. Door gebruik te maken van een generator en een accu kan de windenergie dus worden opgeslagen. De opbrengst van de windmolen wordt mede bepaald door het ontwerp van de windmolen. Materiaal Computer met internetaansluiting Windmolentje uit les 1 Verschillende materialen voor de wieken zoals dik karton, spaanplaat, plastic Scharen e.a. gereedschap Handföhn Stopwatch Opdracht Onderzoek hoe het ontwerp van een windmolen de opbrengst van een windmolen beïnvloedt. Doe eerst bronnenonderzoek. Test de gevonden informatie uit. Hierbij kun je het windmolentje uit les 1 als basis nemen. Maak steeds kleine aanpassingen in het ontwerp. Test steeds hoe snel de paperclip omhoog gaat. Om een min of meer constante windstroom te maken, kun je een handföhn gebruiken. Houd rekening met de positie van de föhn. Zorg dat je in eerste instantie steeds onder dezelfde hoek föhnt. Verander steeds de hoek van de föhn om de invloed van de windrichting te onderzoeken. pagina 7
8 Module windenergie Les 2 Instructieblad 2 Onderzoek Onderzoeksvragen Voor het beantwoorden van de onderzoeksvragen kun je bronnenonderzoek doen. Daarnaast kun je de gevonden informatie testen m.b.v. je windmolentje uit les 1. Voor het onderzoek kun je gebruik maken van de volgende onderzoeksvragen. 1. Wat voor invloed heeft de vorm van de wieken? 2. Wat voor invloed heeft de hoeveelheid wieken? 3. wat voor invloed heeft het materiaal van de wieken? 4. Wat voor invloed heeft de grootte van de wieken? 5. Wat voor invloed heeft wrijving tussen de propeller en de spil? 6. Maakt het verschil of de windmolen een vaste of een draaibare kap heeft? Conclusie Beantwoord de centrale vraag. pagina 8
9 Module windenergie Les 3 Instructieblad 3 Ontwerp en maak In deze les ontwerp en maak je een kleine windturbine. Centrale vraag: hoe ontwerp en maak ik een kleine windturbine? Opdracht Ontwerp en maak een kleine windturbine. De windturbine bestaat uit een windmolen en een generator. Voor de generator kun je een klein motortje gebruiken. In het ontwerp gebruik je de resultaten uit les 2. Houd er rekening mee dat de windmolen (met de generator) wordt opgenomen in een schakeling. Op deze manier kunnen de spanning en de stroom worden gemeten. pagina 9
10 Module windenergie Les 3 Instructieblad 3 Ontwerp en maak Onderzoeksvragen Gebruik de onderzoeksvragen om je ontwerp te optimaliseren. Voor het onderzoek kun je gebruik maken van je onderzoeksresultaten uit les 2. Daarnaast maak je gebruik van de volgende onderzoeksvragen. 1. Hoe ziet mijn windmolen er uit? a. Aantal wieken b. Vorm wieken c. Grootte wieken d. Materiaal wieken e. Draaibare kap of niet f. Op zichzelf staand of niet 2. Wat voor soort generator gebruik ik? 3. Hoe zorg ik voor zo min mogelijk wrijving in mijn constructie? a. Bevestiging wieken op motor b. Draaien van de kap 4. Wat heb ik nodig om de resultaten van de windturbine te kunnen meten? Conclusie Beantwoord de centrale vraag. pagina 10
11 Module windenergie Les 4 Instructieblad 4 Test en onderzoek In deze les test je de windturbine. Je onderzoekt welke invloed de windsnelheid heeft op de opbrengst van de windturbine. Centrale vraag: wat voor invloed heeft de windsnelheid op de opbrengst van de windturbine? Windsnelheid In les 2 heb je ontdekt dat het ontwerp van een windmolen invloed heeft op de opbrengst van een windmolen. In deze les ontdek je dat naast het ontwerp ook de windsnelheid van invloed is op de opbrengst van de windmolen. Materiaal Windturbine Multimeter (Volt en Ampère) Anemometer Lampje en LED Elektriciteitssnoertjes (eventueel met krokodillenbekjes) Tafelventilator met verschillende standen (testen binnen) pagina 11
12 Module windenergie Les 4 Instructieblad 4 Test en onderzoek Schakeling Om de windturbine te kunnen testen moet de turbine worden opgenomen in een schakeling. Een voorbeeld van een eenvoudige schakeling is hieronder opgenomen. Voorbeeld schakeling V V = voltmeter = lamp Bouw eerst een schakeling. Houd rekening met het vermogen dat jouw generator kan opwekken. Als dit niet voldoende is om een klein lampje te laten branden, kun je een lichtgevende diode (LED) gebruiken. Let op de plus en min aansluiting bij een LED. Zorg dat de multimeter goed staat ingesteld. De instelling is afhankelijk van het motortje wat je gebruikt. Bij een motor met wisselstroom stel je de meter in op a.c. voltage en stroom. Opdracht Test de windturbine binnen met behulp van een tafelventilator of buiten met behulp van de wind. Binnen testen Plaats de turbine voor de ventilator. Zorg dat de turbine is aangesloten op de schakeling. Zet de ventilator aan op de laagste stand. Meet de windsnelheid met de anemometer. pagina 12
13 Module windenergie Les 4 Instructieblad 4 Test en onderzoek Onderzoeksvragen 1. Brandt het lampje of de diode (LED)? 2. Hoeveel geeft de voltmeter aan? 3. Zet de ventilator een stand hoger. Meet de windsnelheid opnieuw. Wat gebeurt er met de windturbine? 4. Maak een tabel waarin te zien is hoe het voltage in de schakeling verandert met de windsnelheid. Teken een grafiek van de resultaten. 5. Beweeg de ventilator voor de windturbine heen en weer. Volgt de windturbine de wind? Buiten testen Zorg dat je de windturbine ergens op kan zetten. Vervoer de schakeling in een apart doosje. Onderzoeksvragen 1. Probeer verschillende plekken rondom de school uit. Meet op elke plek de windsnelheid met de anemometer. Noteer in een tabel welk voltage de schakeling op elke plek geeft. 2. Bekijk de tabel. Op welke plek rondom school is de meeste wind? 3. Zou hier een echte windmolen kunnen staan? Conclusie Beantwoord de centrale vraag. pagina 13
14 Module windenergie Les 5 Instructieblad 5 Presenteer In deze les presenteer je het ontwerp, de conclusies en de meetresultaten uit het onderzoek. Daarnaast evalueer je de hele module. Opdracht Bedenk een manier om je ontwerp, de conclusies en de meetresultaten te presenteren. Dit kan bijvoorbeeld in een digitale presentatie, een onderzoeksverslag of een collage. In je presentatie zijn in elk geval onderstaande onderdelen verwerkt. Presentatie ontwerp Presenteer je ontwerp van de windturbine. zorg dat de proefopstelling compleet is, zodat je kan laten zien hoe de windturbine werkt. Conclusies Presenteer de antwoorden op de centrale vragen en de onderzoeksvragen uit de drie voorgaande lessen op een overzichtelijke manier. Gebruik je windturbine om te laten zien hoe je de conclusies hebt verwerkt in het ontwerp. pagina 14
15 Module windenergie Les 5 Instructieblad 5 Presenteer Presentatie meetresultaten Presenteer de meetresultaten op een overzichtelijke manier. Hiervoor kun je bijvoorbeeld een tabel gebruiken. Evaluatie Presenteer een evaluatie van de hele module. Verwerk in elk geval de volgende punten in je evaluatie: Wat heb jij geleerd? Wat vond je moeilijk aan de opdrachten? Wat vond je makkelijk gaan? Hoe ging de samenwerking? pagina 15
16 Werkbladen
17 Module windenergie Maak een windmolentje Les 1 Werkblad 1 Maak een windmolentje Bekijk afbeelding 1, 2 en 3 en volg onderstaande instructies op. 1. Teken een cirkel met een doorsnede van 15 centimeter. Knip de cirkel uit. 2. Teken een grote X op de cirkel. Teken een kleine cirkel in het midden van de grote cirkel. 3. Knip de cirkel in op de lijnen van de X. Stop bij de rand van de kleine cirkel. 4. Vouw elke wiek een stukje om. Alle wieken wijzen in dezelfde richting. 5. Prik de satéprikker door het midden van het molentje. 6. Blaas nu tegen je windmolentje. Wat gebeurt er? afbeelding 1 afbeelding 2 afbeelding 3 pagina 17
18 Module windenergie Maak een windmolentje Les 1 Werkblad 1 Maak een windmolentje Hoe werkt een windmolen? Bekijk afbeelding 4 en volg onderstaande instructies op. 1. Knip de bovenkant van het melkpak, zodat er een soort bakje ontstaat. De bovenkant is open. 2. Maak twee gaatjes in het melkpak. De gaatjes zitten ongeveer 5 centimeter van de bovenrand, tegenover elkaar. 3. Steek het rietje door de gaatjes. 4. Steek de satéprikker met het windmolentje door het rietje. Zorg dat je windmolentje goed kan draaien. Knip het rietje eventueel op maat, zodat de satéprikker aan beide zijden iets uitsteekt. 5. Maak het touwtje vast aan het andere uiteinde van de satéprikker. 6. Bevestig een kleine paperclip aan het andere uiteinde van het touwtje. afbeelding 4 pagina 18
AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGEN WERKBLAD LESBRIEF 3: VLIEGEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 3) Vliegen Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Ontwerp een vliegmachine Proefvliegen: drijven op
Nadere informatieLeskist groene energie Pagina 11
Leskist groene energie Pagina 11 Bouw een windmolen; en die moet zo hard mogelijk draaien. Omdat de ene plek op aarde warmer is dan de andere waait het altijd wel. Die wind kan een molen doen draaien.
Nadere informatieWindturbine. Bouwplan
Windturbine Bouwplan Bouwplan Om onderstaande windturbine te maken kun je de aanwijzingen volgen die op deze pagina s staan. Deze turbine wordt een Savonius windturbine genoemd. Natuurlijk kan je bij elke
Nadere informatieTesten en metingen op windenergie.
Testen en metingen op windenergie. Inleiding Als we rond groene energie begonnen te denken, dan kwam windenergie als een van de meest vanzelfsprekende vormen van groene energie naar boven. De wind heeft
Nadere informatielesbrieven De ontdekking avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 3: Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 3: De ontdekking Verhaal deel 1: De laatste ansichtkaart Opdracht 1: Horizonverfraaiing Verhaal deel 2: De ontdekking Opdracht 2: Laat maar draaien Opdracht 3: Steentjes
Nadere informatieBOUW JE EIGEN WEERSTATION
BOUW JE EIGEN WEERSTATION Als je wilt weten wat voor weer het is, dan moet je de verschillende weerselementen kunnen meten. Met enkele heel gewone dingen kan je jouw eigen weerstation bouwen. De thermometer
Nadere informatieEnergie. Jouw werkbladen. In de klas. Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Naam: Klas: Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1
Energie Jouw werkbladen In de klas Naam: Klas: Ontdek zélf hoe de wereld werkt! Energie Onderbouw havo/vwo Leerlingen In de klas versie 04-2014 1 Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene
Nadere informatieE n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science
1 2 3. 9 8 7 E n e r g i e e x p e r i m e n t e n Science N. B. De OPITEC bouwpakketten zijn gericht op het onderwijs. 1 Wat je nodig hebt: Voor de motorhouder: Voor de ventilator: 1 grote houten schijf
Nadere informatieMaakopdracht: Een tol met een motortje
Informatie leerkracht Thema: spelen met motortjes aakopdracht: Een tol met een motortje Groep: 6, 7 In een batterij zit energie Deze energie kun je gebruiken om een motortje te laten draaien otortjes gebruiken
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
DE WILLIE WORTEL QUIZZZ Gaat er bij jou ook een lampje branden? Dan heb je het goede antwoord op de vraag gegeven. Maak een knotsgekke elektroquiz. Daarvoor gaan jullie zelf de quizvragen en antwoorden
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel leerlingenbestand Lesbrief 1: Opdracht 1: Maak een energieweb
lesbrieven leerlingenbestand Lesbrief 1: Sunny Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren avonturenpakket de uitvinders en het zonnewiel Opdracht
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: SUNNY Opdracht 1: Maak een energieweb Opdracht 2: Teken Sunny de elektrische auto Opdracht 3: De zonnetoren AVONTURENPAKKET DE UITVINDERS EN HET ZONNEWIEL Copyright
Nadere informatieElektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit
Energie 5 en 6 2 Elektriciteit en stroom, wat is het? Proefjes met stroom en electriciteit Doelen Begrippen Materialen De leerlingen: begrijpen hoe elektriciteit en stroom ontstaan, als een brandstof wordt
Nadere informatieBlad 1. Voor het simulatiespel: 100 gele kaartjes (de energiepunten) 2 A6 met lampsymbool 1 A6 met batterijsymbool. Tijd Totaal 60 minuten.
Les in het kort De leerlingen onderzoeken op welke manieren je twee of meer lampjes op één batterij kunt aansluiten (parallel of serie) en welk effect dat heeft op de felheid van de lampjes. Ze gaan uitproberen
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
LEKKER BAKKEN IN DE ZON! Nee niet zonnebaden, maar barbecuen zonder hout of kolen! Dat kan ook met zonlicht. Het lijkt een beetje op een oude truc met een sterk vergrootglas. Als de zon goed schijnt, en
Nadere informatieWerkbladen In de klas. Energie. Naam. onderbouw havo/vwo School. Klas
Werkbladen In de klas Energie Naam onderbouw havo/vwo School Klas Energie op aarde Energie, fossiele brandstoffen, groene stroom en duurzaamheid. Je hoort er vast wel eens iets over. Maar wat betekent
Nadere informatieVentilator les 3 Leerkrachthandleiding. groep 5/6
Ventilator les 3 Leerkrachthandleiding groep 5/6 Inleiding Tijdens deze les maken de leerlingen hun eigen ventilator. Ze ontdekken via de app hoe ze een ventilator kunnen programmeren. Lesdoelen De leerlingen
Nadere informatieBlad 1. Het simulatiespel Bijlage - Simulatiespel 100 gele kaartjes = energiepunten. Digibord Afbeelding van technische tekening
Les in het kort De leerlingen onderzoeken op welke manieren je twee of meer lampjes op één batterij kunt aansluiten (parallel of serie) en welk effect dat heeft op de felheid van de lampjes. Ze gaan uitproberen
Nadere informatielesbrieven water verzamelen avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 1:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 1: water verzamelen Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 1: WATER VERZAMELEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Opdracht 4: Brainstorm over water Bouw een water-takel-kraan
Nadere informatiewww.praktischtechniek.nl
D. Bekijk nu de andere zaklampen. Vul de tabel in. Werken alle zaklampen? Ja / nee Omdat: Welke zaklamp schijnt het langst? Techniekkit: Noord Nederland Domein: Energie omzetting Competentie: Ontwerpen
Nadere informatieElektriciteit! Om van te bibberen! Of niet? Klas: Namen: Elektriciteit Om van te bibberen! Of niet? Stephanie Vermeulen (2 BALO WPL) 1
Elektriciteit! Om van te bibberen! Of niet? Klas: Namen: 5... Elektriciteit Om van te bibberen! Of niet? Stephanie Vermeulen (2 BALO WPL) 1 1. Taakverdeling! Iedereen in de groep krijgt een taak! Wie doet
Nadere informatieLaat de kinderen ook opzoeken in een woordenboek en/of spreekwoorden boek
Voorbereiding: Materialen verzamelen Voor de les alles al klaarzetten. De tafels in groepjes van vier zetten zodat je elk proefje eventueel twee keer kan klaar leggen. De werkbladen kopiëren De opdrachtvellen
Nadere informatieBouw zelf een windmolen
Bouw zelf een windmolen Met dit bouwplan is een windmolen maken niet moeilijk! Bouw thuis of op school een echte windmolen die een klein lampje (LED) laat branden. Aan het einde van de beschrijving vind
Nadere informatieNatraject Toelichting voor de leerkracht Een Talentkrachtige les
Natraject Toelichting voor de leerkracht Ter afsluiting van het bezoek aan de Magneet zijn er twee lessen waaruit gekozen kan worden: Een korte les van 1 uur of een lesmiddag van 2 uur. Een Talentkrachtige
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HIER EN DAAR EEN BUI Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen
Nadere informatieWERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK?
WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten volgens het schema op het bord. Schrijf hieronder welke opdrachten jullie gaan doen. Eerste
Nadere informatiePracticum Zuil van Volta
Practicum Zuil van Volta Benodigdheden Grondplaat, aluminiumfolie, stuivers (munten van vijf eurocent), filtreerpapier, zoutoplossing, voltmeter, verbindingssnoeren, schaar Voorbereidende werkzaamheden
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
WELKOM! Een bezoeker die een science center binnenkomt, moet gelijk in de stemming komen om van alles te ontdekken. Dat kan doordat er iets verrassends gebeurt. Daar gaan jullie op een heel speciale manier
Nadere informatieWOW-NL in de klas. Les 1 Het weerstation. Primair Onderwijs. bovenbouw. WOW-NL Les 1 1
WOW-NL in de klas Les 1 Het weerstation Primair Onderwijs bovenbouw WOW-NL Les 1 1 Colofon Het lespakket WOW-NL is ontwikkeld door De Praktijk in opdracht van het KNMI, op basis van lesmaterialen van Science
Nadere informatieOnderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan?
Onderzoekend leren Een windmolen op school: waar moet hij staan? Inhoudsopgave Inleiding 3 Context 3 Doelen van de les 3 Overzicht van de les 4 Lesbeschrijving Een windmolen op school 5 Stap 1. Introductie
Nadere informatieIntroductie. De kit bestaat uit verschillende materialen en een DVD. Op de DVD staan de volgende bestanden: Handboek over Gebouwen, met animaties;
IUSES Toolkit Introductie Met deze experimentele toolkit kunnen experimenten uitgevoerd worden op het gebied van energie efficiency, energiebesparing en duurzame energie. Hij is ontwikkeld voor docenten
Nadere informatieWindmolenpark Houten. Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten. Namen: Klas:
Namen: Klas: Windmolenpark Houten Project nask & techniek Leerjaar 2 havo/atheneum College de Heemlanden, Houten Ontwikkeld door: Geert Veenstra Gerard Visker Inhoud Probleem en hoofdopdracht Blz 3 Samenwerking
Nadere informatie2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN
WERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten om en om, kies steeds een andere kleur. Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig
Nadere informatieETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland.
TITEL ETC ontdek energie voorbereidende les Leerjaar PO groep 6, 7 en 8. Type les Een les ter voorbereiding op een workshop bij het hightechbedrijf ETC Nederland. Lesduur 45 minuten. Omschrijving van de
Nadere informatie- toelichting op het programma - Zet de radio eens aan. Wil je koffie? Hé, hoe kan dat nou, de computer doet het niet, o ja de stekker zit niet in
Techniek Praktisch - toelichting op het programma - Zet de radio eens aan. Wil je koffie? Hé, hoe kan dat nou, de computer doet het niet, o ja de stekker zit niet in We zijn de hele dag afhankelijk van
Nadere informatieR Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk
PROEFWERK TECHNOLOGIE VWO MODULE 6 ELECTRICITEIT VRIJDAG 19 maart 2010 R Verklaar alle antwoorden zo goed mogelijk 2P 2P 2P Opgave 1 Tup en Joep willen allebei in bed lezen. Ze hebben allebei een fietslampje.
Nadere informatieWijzer Techniekkit Energieomzetting
1. Inhoud Techniekkit Energieomzetting De onderdelen van de Techniekkit energieomzetting zijn te bestellen bij Opitec (www.opitec.nl). Sommige onderdelen zijn te gebruiken uit het ontdekdoosje of uit de
Nadere informatieStudenten van de elektronica afdeling van het VTI testen de vorig jaar gebouwde Savonius windturbine uit.
Studenten van de elektronica afdeling van het VTI testen de vorig jaar gebouwde Savonius windturbine uit. VTI Aalst: een school van techniek en toegepaste wetenschappen. De Beer Gino, http://users.telenet.be/laboee/
Nadere informatieSTAP 1 Bekijk de doebladen goed. Kijk vooral goed naar de tekeningen. Probeer nu al zoveel mogelijk te snappen van wat je allemaal gaat doen.
doeblad WAT GA JE DOEN? Je gaat een elektrospel maken. Je leert hoe je elektrische verbindingen moet maken en hoe je een batterij en een fitting moet aansluiten. Het werkstuk mag je meenemen naar huis.
Nadere informatieLessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW. Groep 6, 7, 8
Lessuggesties energie Ter voorbereiding van GLOW Groep 6, 7, 8 Eindhoven, 8 september 2011 In het kort In deze lesbrief vind je een aantal uitgewerkte lessen waarvan je er één of meerdere kunt uitvoeren.
Nadere informatieBasisplaat. Bouw de basisplaat voor je elektrospel. Dit is de onderste plaat waarop alles zal gemonteerd worden.
Basisplaat Het is me Wat t / Kwist t Bouw de basisplaat voor je elektrospel. Dit is de onderste plaat waarop alles zal gemonteerd worden. 1. Neem een stevig stuk karton in A4-formaat. 2. Vouw een A4-papier
Nadere informatieHoe kunnen treinen op wind rijden? Les in de Groene Top Trein
ctie produ Hoe kunnen treinen op wind rijden? Les in de Groene Top Trein lesboekje02.indd 1 20-11-2015 13:20 Welkom in de Groene Top Trein! Het gaat deze trein voor de wind, want deze trein rijdt op wind.
Nadere informatie1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE. Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad
1 TECHNOLOGISCHE OPVOEDING LEERKRACHTENFICHE Hoofdthema: elektriciteit / energie Onderwerp : Eenvoudige stroomkring maken Doelgroep: 2 e graad Timing: 1 á 2 lestijden De les in het kort: De leerlingen
Nadere informatieOPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in.
Het technologisch proces. Om een technisch probleem op te lossen gaan we altijd werken volgens een bepaalde methode. OPDRACHT 1 Vul zelf de juiste fase in. FASE 1:.. We willen zelf een voorwerp maken om
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
HET DUIZELT VOOR JE OGEN Maar je hersenen maken er een mooie film van. Met een speciale ronddraaiende trommel met spleetjes: een zoötroop, kunnen jullie je eigen bioscoop maken. Maak allebei een aantal
Nadere informatieVoel je dat ook als je met je hand van boven naar beneden zwaait of cirkels in de lucht maakt?
Dit werkblad is van: PROEF 1 Opdracht 1.1 Ochtendgymnastiek Als ik mijn hand heen en weer zwaai, dan voel ik; Dat komt volgens mij door; Voel je dat ook als je met je hand van boven naar beneden zwaait
Nadere informatieSTERREN DANSEN OP DE MUUR WAT HEB JE NODIG? BOUWTEKENING
STERREN DANSEN OP DE MUUR Als je op een onbewolkte avond naar de hemel kijkt zie je overal sterren. Net zoals je soms in wolken gekke figuren kunt ontdekken, kun je dat in sterren ook. Door lijnen te trekken
Nadere informatieMinikoptertjes Minikoptertjes Als je een heel licht papiertje laat vallen komt het lekker langzaam naar beneden. Blaadjes aan bomen schommelen soms lang in de lucht voor ze de grond raken. De Oleanderbloem
Nadere informatie113.185 B l i k s e m b o l Let op!. Benodigd gereedschap: Stuklijst Aantal Afm. (mm) Omschrijving Nr.
is uniek 113.185 Bliksembol Let op!. Opitec bouwpakketten zijn na afbouw geen speelgoed, maar leermiddelen als ondersteuning in het pedagogisch vakgebied.dit bouwpakket mag door kinderen en jongeren alleen
Nadere informatieHier en daar een bui
Hier en daar een bui Soms klopt de voorspelling van de weerman. Maar vaak ook helemaal niet. Donkere wolken in plaats van de hele dag zon. Kunnen jullie dat beter? Jullie gaan een eigen weerstation bouwen
Nadere informatieles 5.8 A - inbraakalarm of spiegelverlichting lampje en/of zoemer fitting schroevendraaier schaar
stroomkring A inbraakalarm of spiegelverlichting dik karton A3 aluminiumfolie batterij van 4,5 volt drie draden lampje en/of zoemer fitting schroevendraaier schaar liniaal plakband twee paperclips Voor
Nadere informatieVoorbeelden van eenvoudige realisaties (toepassingsgebied energie)
Voorbeelden van eenvoudige realisaties (toepassingsgebied energie) -1/ waterkracht (constructie watermolen) -2/ waterenergie of hydraulische energie (waterkracht) -3/ zonne-energie (zonneboiler maken)
Nadere informatieeen eigen lamp op veel manieren*
let op: al het klooien is op eigen risico! ;) Lekker samen klooien! Klooikoffer voor ouders & kinderen die samen aan de slag willen een eigen lamp op veel manieren* klooikoffer #1: de striptang! * bijvoorbeeld
Nadere informatieDag 1. Klussen in huis. Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen
Dag 1 Opdracht 1 Een veiligheidssymbool ontwerpen Klussen in huis Jij en je partner werken als grafisch ontwerpers bij het bedrijf Veza voor Veiligheidszaken. Een klant heeft jullie ingehuurd om een symbool
Nadere informatieAlles in de wind. Over windenergie. Hoe werkt een windturbine? Tandwielkast vroeger en nu. Direct Drive
Hoe werkt een windturbine? Het basisprincipe is eenvoudig. De rotorbladen (wieken) zitten gemonteerd op een as. Als het waait draaien de rotorbladen en gaat de as draaien. De as laat vervolgens een generator
Nadere informatiehoge stroming Fase Ontdek en onderzoek
Groep 7 & 8 Team van maximaal 4 leerlingen Leerling materiaal TECHNIEK TOERNOOI hoge stroming Fase Ontdek en onderzoek Verdeel de rollen Je werkt in een groepje van vier leerlingen. Iedereen in je groepje
Nadere informatieS C I E N C E C E N T E R
EEN ADEMBENEMEND INSTRUMENT Een liedje fluiten is niet zo makkelijk. Je lippen en je tong moet je in allerlei bochten wringen. Met een muziekinstrument gaat het al een stukje makkelijker. Even blazen en
Nadere informatieCliptoets Windenergie. Docentenhandleiding
Cliptoets Windenergie Docentenhandleiding We hebben iedere dag energie nodig. Die wekken we vooral op met olie, gas en steenkool. Maar die grondstoffen raken op. Bovendien vervuilen ze het milieu. Het
Nadere informatieDe leerlingen die al vertrouwd zijn met het bouwen van een elektrische stroomkring. die het verschil tussen een geleider en een isolator kennen.
Doelgroep De leerlingen die al vertrouwd zijn met het bouwen van een elektrische stroomkring. die het verschil tussen een geleider en een isolator kennen. Lesdoelen De leerlingen kunnen geleiders en isolatoren
Nadere informatieWindenergie. Verdiepende opdracht
2015 Windenergie Verdiepende opdracht Inleiding; In dit onderdeel leer je meer over windenergie. Pagina 1 Inhoud 1. Windenergie... 3 1.1 Doel... 3 1.2 Inhoud... 3 1.3 Verwerking... 9 Pagina 2 1. Windenergie
Nadere informatieWerkstuk elektriciteit Mees Kleefmann Groep 7a Oktober 2010. Elektriciteit
Werkstuk elektriciteit Mees Kleefmann Groep 7a Oktober 2010 Elektriciteit Inhoudsopgave 1 - Wat is elektriciteit? 2 - Statische elektriciteit 3 - Stromende elektriciteit maken met een dynamo 4 - Elektriciteit
Nadere informatieOpdrachtkaarten Lente
Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Zandspoor Opdrachtkaarten Lente Je onderzoekt straks in het duingebied allerlei dingen die met zand te maken hebben. De materialen die daarvoor nodig zijn, zitten in de
Nadere informatieNaam: Klas: Repetitie natuurkunde voor havo (versie A) Getoetste stof: elektriciteit 1 t/m 5
Naam: Klas: Repetitie natuurkunde voor havo (versie A) Getoetste stof: elektriciteit 1 t/m 5 OPGAVE 1 Teken hieronder het bijbehorende schakelschema. Geef ook de richting van de elektrische stroom aan.
Nadere informatie2.5: WINDENERGIE GEBRUIKEN 2.6: ZONNEWARMTE GEBRUIKEN 2.7: ZONNESTROOM GEBRUIKEN 2.8: BIO-ENERGIE GEBRUIKEN
ERKBOEKJE LES 2: HOE KAN IK? Dit werkboekje is van TEAM Naam : Naam : Naam : Naam : Instructie: Doe de opdrachten om en om, kies steeds een andere kleur. Kruis aan als je een opdracht gedaan hebt. Zuinig
Nadere informatie1 Elektriciteit Oriëntatie 1.1 Elektrische begrippen Elektrische stroomkring
1 Elektriciteit Oriëntatie Om met je auto of een tractor te kunnen rijden heb je elektriciteit nodig. Ook voor verlichting en je computer is veel elektriciteit nodig. Ook als je de mobiele telefoon aan
Nadere informatie[1] Profielwerkstuk natuurkunde Augustinianum Vwo 6. Het optimaliseren van het rendement van een windturbine. Max Weetzel Koen van Tuijl [2] [3] [4]
[1] Profielwerkstuk natuurkunde Augustinianum Vwo 6 [2] [3] [4] Max Weetzel Koen van Tuijl Het optimaliseren van het rendement van een windturbine Inhoudsopgave Inhoudsopgave ---------------------------------------------------------------------------------------------
Nadere informatieDe condensator en energie
De condensator en energie Belangrijkste onderdelen in de proeven De LEGO-condensator De condensator heeft een capaciteit van 1 Farad en is beschermd tegen een overbelasting tot 18 Volt. Wanneer de condensator
Nadere informatieBij wind: Wanneer waait het t hardst? Najaarsstorm, koel zomerbriesje. Wat wil zeggen: windkracht 4? Wanneer spreekt men van een orkaan?
Zelf het weer meten In de lente verandert erg veel. De natuur ontwaakt. Blaadjes verschijnen weer aan de takken, de bloembollen komen boven de grond en ook dieren worden weer actief. En natuurlijk verandert
Nadere informatieVWO-gymnasium. VWO gymnasium practicumboek. natuurkunde
VWO-gymnasium 3 VWO gymnasium practicumboek natuurkunde natuurkunde 3 vwo gymnasium Auteurs F. Alkemade L. Lenders F. Molin R. Tromp Eindredactie P. Verhagen Met medewerking van Th. Smits Vierde editie
Nadere informatieLesmateriaal bovenbouw
Lesmateriaal bovenbouw Workshopdag Satellieten 8 oktober 2008 Space Expo, Noordwijk Bouw je eigen telescoop Benieuwd naar het oppervlak van de maan? Of de ringen van Saturnus? Deze dingen staan te ver
Nadere informatieElektrische stroomkring. Student booklet
Elektrische stroomkring Student booklet Elektrische stroomkring - INDEX - 2006-04-06-17:02 Elektrische stroomkring In deze module wordt uitgelegd wat een elektrische stroomkring is en wat parallel- en
Nadere informatieKrachtpatsers. Primair Onderwijs. Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.
Krachtpatsers Primair Onderwijs ontdekkingsreis tussen fantasie en werkelijkheid Oosterdok 2 1011 VX Amsterdam tel 0900 91 91 200 ( 0,10 p/min.) info www.e-nemo.nl e-mail info@e-nemo.nl LESMATERIAAL KRACHTPATSERS
Nadere informatiewarmte en licht energie omzetting elektriciteit In een lamp wordt energie omgezet
Energieomzetting We maken veel gebruik van elektrische energie. Aan elektrische energie hebben we niet zoveel. Elektrische energie is maar een tussenvorm van energie. Bij een elektrische verwarming, willen
Nadere informatieEnergie in je lichaam
Les in het kort De leerlingen maken kennis met energiezaken in relatie tot hun eigen lichaam. Ze leren voedsel te zien als brandstof. Ze leren de relatie tussen ademhaling en inspanning kennen. Ze meten
Nadere informatiewerken met water - waterbladen
werken met water - waterbladen inhoud inhoud VVaterblad 1 Waterblad 2 Waterblad 3 Waterblad 4 Waterblad 5 Waterblad 6 Waterblad 7 Een boot laden De stevigheid van het wateroppervlak Een gat in de waterleiding
Nadere informatieEen regenmeter of pluviometer maken
Een regenmeter of pluviometer maken Wil je weten hoeveel regen er valt? Volg dan de stappen van dit stappenplan om zelf een pluviometer te maken. Materiaal: plastic fles van 0,5 liter kiezelstenen (tegen
Nadere informatieLees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. stroomkring 1 stroomkring 2
Lees eerst bij Uitleg leerlingen, proef 1 alles over de onderdelen van de elektrische kringloop. Bekijk de twee stroomkringen op de foto s hieronder. stroomkring 1 stroomkring 2 Noem voor beide stroomkringen
Nadere informatieDe lamp. Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden.
De lamp Copyright Vakcollege Groep B.V. 2011. Alle rechten voorbehouden. De lamp Met lampen is het als met schoenen; ze zijn vanzelfsprekend en je ziet ze overal. Pas als de stroom een keer uitvalt, merk
Nadere informatieElektronica. Opdracht. Materiaal
Elektronica 1. Test de elektrische geleidbaarheid van de verschillende aanwezige materialen (karton, koperdraad, aluminium, water,...) door het materiaal vast te klemmen. Schets dit op een grafiek (lichtintensiteit
Nadere informatiePOWER LINE. Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit. Een lespakket van Zoleerjemeer
POWER LINE Lesmateriaal plus proeven over elektriciteit Een lespakket van Zoleerjemeer POWER LINE Colofon Zoleerjemeer Een uitgave van Zoleerjemeer www.zoleerjemeer.nl 2013 A. Elsinga, alle rechten voorbehouden.
Nadere informatieWindmolen. Notities voor de leerkracht
Notities voor de leerkracht Windmolen Wetenschap Krachten en beweging Duurzame energie Gewicht meten Tijd meten Kracht Oppervlakte Eerlijk testen Invangen, opslaan en gebruiken van energie Wetenschappelijk
Nadere informatielesbrieven avonturenpakket de uitvinders en de verdronken rivier leerlingen werkblad Lesbrief 2:
lesbrieven leerlingen werkblad Lesbrief 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen
Nadere informatieHallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school.
Hallo ik ben TECH. Wij gaan samen in het technieklokaal een elektrospel maken. We moeten ons eerst goed voorbereiden op school. Dat gaan we samen doen. Ik hoop dat je veel plezier beleeft aan deze opdracht!
Nadere informatie2 Elektriciteit Elektriciteit. 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn.
2 Elektriciteit 1 2.1 Elektriciteit 1 A De aal heeft ca 4000 elektrische cellen van 0,15 volt, die in serie geschakeld zijn. 2 mp3-speler dynamo fiets accu lamp op je kamer stopcontact auto batterij 3
Nadere informatieOPDRACHTKAART. Thema: Drukken. Offsetdrukken 3 Printmaster. Papier in-, door- en uitvoer DR-05-03-01
OPDRACHTKAART DR-05-03-01 Papier in-, door- en uitvoer De Printmaster moet eerst op het papier worden afgesteld. Pas dan kun je gaan drukken. Om de vellen papier goed in te kunnen voeren moet je de inleg
Nadere informatieb. Bereken de vervangingsweerstand RV. c. Bereken de stroomsterkte door de apparaten.
Oefenopgaven vervangingsweerstand en transformator 1 Twee lampjes L1 en L2 staan in serie: R1 = 5,0 Ω en R2 = 9,0 Ω Bereken de vervangingsweerstand van de twee lampjes. 2 Twee apparaten, weerstand R1 =
Nadere informatieStroom uit batterijen
00-Spanning WHO S3-HV 24-01-2005 12:01 Pagina 5 2 Stroom uit batterijen Je hebt gezien, dat je eigen gebouwde vruchtbatterij niet veel stroom levert. Zo n batterij past ook slecht in een diskman of MP3-speler...
Nadere informatieElektronica. Opdracht. Materiaal
Elektronica 1. Test de elektrische geleidbaarheid van de verschillende aanwezige materialen (karton, koperdraad, aluminium, water,...) door het materiaal vast te klemmen. Schets dit op een grafiek (lichtintensiteit
Nadere informatieAVONTURENPAKKET DE UITVINDERS
LESBRIEVEN LEERLINGENBESTAND LESBRIEF 2: RAVIJN OVERSTEKEN Verhaal: De Uitvinders en De Verdronken Rivier (deel 2) Het ravijn Opdracht 1: Opdracht 2: Opdracht 3: Brainstorm ravijn oversteken Bruggen bouwen
Nadere informatie3.3 Les 3: Het opstellen van een hypothese
3.3 Les 3: Het opstellen van een hypothese Doel: Lesinhoud De leerlingen formuleren hypotheses die beginnen met ik denk dat. De leerlingen weten dat ze bij een onderzoek ook het tegenovergestelde onderzoeken
Nadere informatieinkijkexemplaar Energie voor de lamp Techniek 1
Nota s: Energie voor de lamp 1. Probleemstelling 50 2. Transport van elektriciteit in een kring 50 2.1. Wat is een elektrische stroomkring? 50 2.2. Stromen van water - stromen van elektriciteit 51 2.3.
Nadere informatieTechniekkit: Oost Nederland. Domein: Overbrengingen. Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie. Leergebied: Aardrijkskunde
Techniekkit: Oost Nederland Domein: Overbrengingen Competentie: Ontwerpen Toepassen Reflectie Leergebied: Aardrijkskunde 1. Mensen zijn vaak onderweg. Naar school, het werk, de sportclub, opa en oma of
Nadere informatieK 1 Symmetrische figuren
K Symmetrische figuren * Spiegel Plaats de spiegel zó, dat je twee gelijke figuren ziet. Plaats de spiegel nu zó op het plaatje, dat je dezelfde figuur precies éénmaal ziet. Lukt dat bij alle plaatjes?
Nadere informatieLes De productie van elektriciteit
LESSENSERIE ENERGIETRANSITIE Les De productie van elektriciteit Werkblad Doe de stekker in het stopcontact en je hebt licht, geluid, beeld, beweging... Allemaal dankzij elektriciteit. Maar waar komt dat
Nadere informatieTeam 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen
Zonnepanelen op school Team 2: Wolken Onderzoek naar de invloed van wolken op zonnepanelen Jullie gaan onderzoeken wat de invloed is van wolken op de opbrengst van zonnepanelen 1. SAMENWERKEN IN EEN TEAM
Nadere informatie