B l i k s e m b o l Let op!. Benodigd gereedschap: Stuklijst Aantal Afm. (mm) Omschrijving Nr.

Transcriptie

1 is uniek Bliksembol Let op!. Opitec bouwpakketten zijn na afbouw geen speelgoed, maar leermiddelen als ondersteuning in het pedagogisch vakgebied.dit bouwpakket mag door kinderen en jongeren alleen onder toezicht van een volwassene worden gebouwd en gebruikt. Niet geschikt voor kinderen jonger dan 36 maanden. Verstikkingsgevaar! Benodigd gereedschap: Potlood, liniaal, passer Figuurzaag of decoupeerzaag Boortjes ø 2 + ø 4 mm Schuurpapier of werkplaatsvijl Zijsnijtang Soldeerbout en soldeer Isoleerband of plakband IJzerzaag Kruiskopschroevendraaier Lijmpistool Stuklijst Aantal Afm. (mm) Omschrijving Nr. Multiplex 1 5x200x200 grondplaat 1 PVC-rolletje, ovaal 1 ø10 aandrijving 2 Motor, R20 1 ø21 aandrijving 3 Batterijhouder 1 2x mignon 4 Schakeldraad Stroomkring 5 Schuifschakelaar 1 6x19 Stroomkring 6 Kunststof buis 1 ø25 x 340 afdekking, standaard 7 Metalen as 1 ø3x70 lagering 8 Siliconenslang 1 ø2/4x20 lagering 9 Aluminium rolletje, ovaal 1 ø10 aandrijving 10 Tussenring 2 ø7 lagering 11 Schroef 2 2,9x9,5 stroomkring 12 Elastiek 1 ca. ø Bal van edelstaal met gat 1 ø D113185#2 1

2 Bouwbeschrijving 1a. Neem de tekening (pag.6) over op het multiplex (1). 1b. Zaag de grondplaat uit 1c. Schuur de zaagsnede netjes. 2. Druk het pvc-rolletje zo op de motoras (3) dat aan het uiteinde ca. 1 mm speling overblijft. 3a. Bevestig de motor m.b.v. een lijmpistool zo op de bodemplaat dat het rolletje precies boven het midden van de grondplaat komt (zie afbeelding). 3b. Stabiliseer de motor m.b.v. een lijmpistool aan beide kanten. 4. Knip de rode draad van de battterijhouder (4) na 3 cm af. 5. Strip de uiteinden van de rode draad ca. 3 mm. 6. Soldeer de uiteinden van de zwarte draad en de korte rode draad aan de motor. De poling is niet belangrijk! 7. Soldeer de korte rode draad in het midden en de rode draad van de batterijhouder aan één van de buitenste contacten van de schakelaar (6). 8. Bevestig de battterijhouder m.b.v. een lijmpistool (zie tekening pag.6) 3 cm 2 9. Lijm de schakelaar (weinig lijm gebruiken!) (zie tekening pag.6) m.b.v. een lijmpistool vast. D113185#1

3 Bouwbeschrijving 10. Plaats de batterijen en controleer of de motor loopt. 11. Zaag van de kunststof buis (7) de stukken 7a = 155mm + 7b = 80 mm. Gebruik hiervoor het zaagplan op pagina 8. Daarna netjes schuren. 12. Teken de motoropening af bij de langere staande buis. (zie tekening pag. 8) 13. Zaag de motoropening uit - schuur de zaagkanten netjes. 14. Teken de sleuf voor de as als op de tekening (pag. 8) af, boor deze ø 4 mm en zaag deze zorgvuldig uit. 15. Teken de 2 boorgaten ø 2 mm als op de tekening (pag.8) af en boor deze. 16. Zaag de metalen as (8) in het midden door. Ontbraam de zaagkant netjes en schuin deze af. 17. Knip van de slang (9) 2 stukken van 6 mm lengte af m.b.v. een schaar. 18. Schuif het aluminium rolletje (10) met de tussenring (11) op de metalen as. Het kan voorkomen dat het aluminium rolletje slechts via 1 kant op de as kan worden geschoven! 19. Steek aan beide kanten een afgeknipt stukje slang op de as; justeer deze stukjes zo dat het rolletje licht en zonder speling kan draaien. Zorgvuldig werken! 20. Reinig de elastiek (13), het kunststofen aluminium rolletje (!) goed met spiritus, 70 alcohol of warm zeepsop. Vervolgens goed laten drogen! 21. Leg het elastiek om het aluminium rolletje, duw dit in de lange staande buis en druk de as in de sleuf. D113185#2 3

4 Bouwbeschrijving 22. Trek het elastiek van onder uit de buis en schuif deze om het pvc-rolletje. Het elastiek mag niet gedraaid zijn! 23. Plaats de buis in het midden over het rolletje. Zet de motor aan Schuif het loopwiel zo in hoogte dat het elastiek rustig, in het midden en snel loopt. 25a. Zet de as eerst aan de ene kant... 25b....en vervolgens aan de andere kant vast m.b.v. plakband. 26. Richt de buis nogmaals uit en zet de motor aan. Als alles correct loopt, zet de buis dan in deze positie vast m.b.v. een lijmpistool. 27a. Wikkel één uiteinde van de draad om de schroef zonder de instelling te veranderen. Bevestig het andere uiteinde zo met plakband aan beide kanten van de afstandsbuis dat de draad aan de bovenkant ca. 3mm uitsteekt. (zie afbeelding) 27b. Zet de motor aan. Draai één schroef zo ver vast dat het elastiek langzamer gaat lopen. Draai het schroefje nu een klein beetje losser tot het elastiek weer snel loopt. Doe hetzelfde met de 2e schroef. 28. Bevestig het afstandsbuisje (7b=80 mm) met plakband in het midden van de staande buis (7a). 29. Knip van de draad (5) een stuk van 160 mm lengte. Verwijder de isolatie van de draad. 30. Wikkel één uiteinde van de draad om de schroef zonder de instelling te veranderen. Bevestig het andere uiteinde zo met plakband aan beide kanten van het afstandsbuisje dat het geheel zo n 3 mm uitsteekt (zie afbeelding) 31. Schuif de metalen bal over de afstandsbuis. 4 D113185#1

5 Bouwbeschrijving 32a. Zaag van de buis (7) nog de beide stukken 7c = 35 mm = motorafdekking en 7d = 70 mm = batterijafdekking af. Zaag de beide afdekkingen in de lengte doormidden (zie tekening pag.8) 32b. Buig de motor-en batterijafdekking open. 32c. Breng de afdekkingen zoals op de afbeelding is te zien boven de motor en de batterijhouder aan. 33. Geassembleerd bouwpakket. Belangrijke aanwijzingen en tips: 34. Controle werking: Eén vinger moet tegen de onderste schroef komen! Breng de rug van de andere hand in de buurt van de bal todat een kleine vonk overspringt. Dit experiment werkt alleen met droge huid! Vochtige huid leidt de hoogspanning af! De hoogspanningsgenerator werkt alleen als de onderste schroef voor aanvoer van elektrische lading met een vinger wordt aangeraakt!! Bij de eerste loop van de motor kan het een paar minuten duren voordat de hoogspanning wordt opgebouwd! Vocht en vet zijn 'vijanden' van hoogspanning!! Op dagen met een hoge luchtvochtigheid kan de werking minder zijn of zelfs compleet afwezig. Gebruik alleen krachtige batterijen (op tijd vervangen)! D113185#2 5

6 Bouwbeschrijving 35. Verbetering van de hoogspanningsgenerator: Om het ongewilde afvloeien van hoogspanning te voorkomen kan de opening van de bal met plakband worden geïsoleerd. Dek hiervoor de opening af met plakband. Daarna moet de plakband 6-8 keer van het midden uitgaand tot aan de rand van het gat worden ingeknipt en naar binnen worden vastgeplakt. Breng de bol daarna weer aan. (zie afbeelding) Experimenten: Trek wat watten uit elkaar en leg deze op de bol. Zet de generator vervolgens aan en raak de onderste schroef met een hand aan. Houd de andere hand boven de watten. De watten springen heen en weer tussen de hand en de bol. Je kan de watten ook laten vliegen als er geen hand boven de bol wordt gehouden. Ideeën voor verdere experimenten:: - houd een spanningszoeker boven de bol; het lampje licht op. - houd een Raibow-LED ( ) in de buurt van de bol. Bij een juiste poling knippert de diode knipperend op. Hiervoor moet men de aansluitdraden uit elkaar buigen en één aansluiting met de vingers aanraken en de andere aansluiting in de richting van de bol houden. - stukjes tempex blijven aan de bol plakken. - als je een 2e bol hebt kan je gave bliksems tussen de 2 bollen opwekken. Met de hoogspanningsgenerator kunnen nog vele andere interessante experimenten worden gedaan. Voorbeelden zijn op internet te vinden. Veiligheidstips: de hoogspanningsgenerator mag niet in de buurt van elektrische apparaten als gsm's of computers worden gebruikt! De hoogspanning kan de apparaten beschadigen. De spanning is zo gering dat deze niet gevaarlijk is voor mensen. 6 D113185#1

7 grondplaat schaal 1:1 Ø 195 D113185#2 7

8 zaagplan kunststof buis schaal 1: a 7c 7d 7b vooraanzicht staande buis schaal 1:1 zijaanzicht afdekkingen (7c + 7d) schaal 1: Ø Ø 2 Ø 2 70 Ø 25 bovenaanzicht 8 D113185#1